Magdalena Kinga Skuza

Transkrypt

1 Priorytety partnerstwa użytkowników wód /WUP oraz płaszczyzny kompromisu w obszarze pilotowym projektu MOMENT- prezentacje na spotkania robocze i narady w ramach międzynarodowej wymiany informacji partnerów projektu MOMENT Magdalena Kinga Skuza Gdańsk, grudzień 2011

2 SPIS TREŚCI 1. Cel i zakres pracy Charakterystyka części wód Cele i priorytety wynikające z dokumentów na szczeblu krajowym Priorytety Partnerstwa Użytkowników Wody Priorytety samorządów w dokumentach planistycznych Propozycje zakazów, nakazów i ograniczeń

3 1. Cel i zakres pracy. Praca wykonywana jest w ramach projektu Modern Water Management, realizowanego w ramach Programu Południowy Bałtyk. Celem pracy jest wskazanie najważniejszych aspektów związanych z koniecznością osiągnięcia dobrego stanu wód w zlewni pilotowej projektu MOMENT. Podstawą wskazania priorytetów są wymagania określone w dyrektywie 2000/60/WE (Ramowa Dyrektywa Wodna), która określa zobowiązania, które muszę wypełnić wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej. Zobowiązania te to osiągnięcie szeregu celów środowiskowych, określonych w artykule 4 dyrektywy: Artykuł 4 RDW w sposób szczegółowy określa cele, do osiągnięcia których zobowiązane są wszystkie kraje członkowskie. Cele te to: 1) Dobry stan w 2015 roku: dobry stan ekologiczny i chemiczny dla wód powierzchniowych, dobry stan chemiczny i ilościowy dla wód podziemnych. 2) Nie pogarszanie stanu części wód. 3) Zaprzestanie lub stopniowe wyeliminowanie zrzutu substancji priorytetowych do środowiska lub ograniczone zrzuty tych substancji (lista substancji priorytetowych znajduje się w Dyrektywie córce 2455/2001) 4) Spełnienie wymagań specjalnych, zawartych w innych aktach prawnych unijnych i polskim prawie, w odniesieniu do obszarów chronionych: Obszary wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych, Obszary narażone na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych, Jednolite części wód przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych, Obszary przeznaczone do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, Obszary przeznaczone do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym (w Polsce nie wyznaczono takich obszarów), Obszary przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie.

4 Pierwszym, podstawowym celem operacyjnym dyrektywy jest niepogarszanie stanu wód oraz osiągnięcie do 2015 roku dobrego stanu wód w krajach członkowskich Unii Europejskiej. W ciągu kolejnych kilkunastu lat maksymalnie 12 ma nastąpić osiągnięcie tego stanu również tam, gdzie warunki naturalne, techniczne lub ekonomiczne nie pozwalają na jego osiągnięcie w pierwszym etapie. Można więc powiedzieć, że RDW wyznaczając cele wspólne dla wszystkich krajów członkowskich, uwzględnia jednak lokalną specyfikę i bariery, które mogą wystąpić w trakcie jej wdrażania. Wymagania te zostały przetransponowane do polskiego prawa, a także zapisane w najważniejszym dokumencie planistycznym związanym z wdrażaniem RDW - Planie gospodarowania wodami dla obszaru dorzecza Wisły. Z kolei w Programie wodno-środowiskowym kraju wskazano działania niezbędne dla osiągnięcia opisanych wyżej celów. Ponadto na szczeblu krajowym zostały wykonane inne opracowania związane z wdrażaniem RDW, służące jako materiał wejściowy do opracowania warunków korzystania z wód regionów wodnych. Powyższe materiały są niezbędne w celu wskazania priorytetów związanych z ochroną wód i środków niezbędnych do ich osiągnięcia. Jednak niezwykle istotne są tutaj zagadnienia wskazywane przez lokalną społeczność, użytkowników wód oraz ludzi zajmujących się zawodowo gospodarką wodną i ochroną środowiska na poziomie lokalnym. Dlatego też jednym z najważniejszych źródeł określenia priorytetów są informacje pozyskane na spotkaniach Partnerstwa Użytkowników Wód. Kolejnym istotnym materiałem są dokumenty planistyczne opracowywane na poziomie lokalnym gminnym i powiatowym. Należy zwrócić uwagę, iż mimo, że osiągnięcie dobrego stanu wód jest najważniejszym celem, nie może on być osiągnięty za wszelką cenę, kosztem znacznego zahamowania rozwoju gospodarczego regionu, obniżenia poziomu życia mieszkańców czy też pogorszenia stanu innych elementów środowiska. Dlatego też analizując potrzeby związane z ochroną wód, wzięto równocześnie pod uwagę aspekty społeczne i ekonomiczne regionu. Natomiast bezpośrednim, praktycznym celem określenia priorytetów jest przygotowanie materiału na potrzeby warunków korzystania z wód a także aktualizacji programu wodno-środowiskowego kraju. 2. Charakterystyka części wód.

5 W ramach pracy zostały wykonane karty jednolitych części wód w obszarze pilotowym. Stanowią one załącznik 1 do niniejszego opracowania. Karty te zawierają podstawowe informacje dotyczące części wód, ich stanu a także oddziaływań antropogenicznych. Główne informacje zawarte w kartach części wód: 1) długość jcw, powierzchnia zlewni, położenie w scalonej części wód, położenie w zlewni bilansowej 2) ocena stanu, ocena ryzyka, derogacje 3) oddziaływania antropogeniczne: oczyszczalnie ścieków ujęcia wód budowle poprzeczne Karty jednolitych części wód stanowią załącznik do opracowania. 3. Cele i priorytety wynikające z dokumentów na szczeblu krajowym. Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły. W dokumencie tym podsumowano podstawowe informacje o wszystkich jednolitych częściach wód w obszarze dorzecza i określono dla każdej z nich cel środowiskowy, a także, w razie potrzeby konieczność i uzasadnienie odstępstw od jego osiągnięcia. W tabeli poniżej przedstawiono podstawowe informacje na temat celów środowiskowych oraz odstępstw dla jednolitych części wód zapisane w planie gospodarowania wodami. Nazwa części wód Cel środowiskowy Derogacje Bauda od źródeł do Dzikówki dobry potencjał Przesunięcie terminu osiągnięcia celu z powodu konieczności dodatkowych analiz oraz długości procesu inwestycyjnego Bauda od Dzikówki do ujścia dobry stan brak Okrzejka dobry stan brak Lisi Parów dobry stan brak Wierzenka dobry stan brak Dopływ spod Biedkowa dobry stan brak

6 Dąbrówka dobry stan brak Kamienica dobry stan brak Grabianka dobry stan brak Stradanka dobry stan brak Narusa dobry stan brak Kanał Różański dobry potencjał brak Program wodnośrodowiskowy kraju. Program wodno-środowiskowy kraju zgodnie z ustawą Prawo wodne jest dokumentem, w którym zapisane są programy działań ustanowione w celu osiągnięcia celów określonych w RDW. Tworząc programy działań zebrano najpierw wszystkie potencjalne działania w Katalogu działań. Lista działań dla każdej części wód powstała poprzez wybór odpowiednich działań z katalogu. W celu zwiększenia przejrzystości, działania zapisano w 5 grupach tematycznych: działania organizacyjno-prawne i edukacyjne, gospodarka komunalna, kształtowanie stosunków wodnych oraz ochrona ekosystemów od wód zależnych (w tym morfologia i zachowanie ciągłości biologicznej cieków), rolnictwo i leśnictwo, zagospodarowanie przestrzenne. Działania zapisane w Programie wodno-środowiskowym kraju wskazane są dla poszczególnych scalonych części wód, dlatego też w takim układzie zostały zaprezentowane poniżej. Scalona część wód DW2108 DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE 1) Opracowanie warunków korzystania z wód regionu. 2) Działania kontrolne związane z ochroną wód przed zanieczyszczeniami:

7 Działania kontrolne dotyczące oceny przestrzegania obowiązków wynikających z przeciwdziałania poważnym awariom. GOSPODARKA KOMUNALNA 3) Realizacja "Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych": Modernizacja oczyszczalni Młynary - Planowana średnia wydajność oczyszczalni 540 m3/d 4) Działania wynikające z konieczności porządkowania systemu gospodarki ściekowej: Budowa szczelnych - wybieralnych zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków (Pozostali mieszkańcy nie objęci zbiorowym systemem oczyszczania ścieków oraz nowopowstałe obiekty bez możliwości podłączenia do systemów zbiorowych), Kontrola przestrzegania harmonogramu wywozu nieczystości płynnych (Opracowanie harmonogramu, raporty roczne z realizacji harmonogramu, opracowanie systemu kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu), Opracowanie programu budowy przydomowych oczyszczalni scieków, Prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków i wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów ściekowych z przydomowych oczyszczalni (Pełna ewidencja zbiorników w poszczególnej gminie). 5) Realizacja zadań systemowych gospodarki odpadami zawartych w planach gospodarki odpadami: Gromadzenie i oczyszczanie odcieków ze składowisk odpadów (budowa, rozbudowa systemu zbierania, magazynowania, oczyszczania odcieków) użytkownik obiektu, Likwidacja ognisk zanieczyszczeń (dzikich składowisk), Modernizacja składowiska odpadów komunalnych - Składowisko Odpadów Komunalnych Frombork, Modernizacja składowiska odpadów komunalnych - Składowisko Odpadów Komunalnych Młynary, Zagospodarowanie osadów ściekowych (umowa na odbiór osadów, wyposażenie obiektu w instalacje do przeróbki osadów). KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH ORAZ OCHRONA EKOSYSTEMÓW OD WÓD ZALEŻNYCH (W TYM MORFOLOGIA I ZACHOWANIE CIĄGŁOŚCI BIOLOGICZNEJ CIEKÓW) 6) Ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów i naturalnych siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (działania wynikające z dyrektywy w sprawie dzikiego ptactwa oraz dyrektywy w sprawie siedlisk przyrodniczych):

8 Opracowanie planu zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 PLH Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana. ROLNICTWO I LEŚNICTWO 7) Przeciwdziałanie erozji i wypłukiwaniu zanieczyszczeń: Właściwa uprawa gleby (właściwie prowadzone prace polowe). ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 8) Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska: Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska, w szczególności dotyczące: ustalonych stref ochrony ujęć wód, obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych oraz stref zagrożeń powodzią z określeniem sposobu ich użytkowania i zagospodarowania, korytarzy ekologicznych stanowiących doliny rzek i cieków wraz z ich obudową biologiczną, obszarów i obiektów przyrody prawnie chronionych,obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych - lasy, zalesienia, zadrzewienia,obszarów ograniczonego użytkowania, w tym nie spełniających wymagań w zakresie jakości środowiska dla istniejących obiektów uciążliwych i niebezpiecznych,rozwoju systemów infrastruktury technicznej zwłaszcza gospodarki wodno ściekowej i gospodarki odpadami wraz z wyznaczeniem rezerwy terenów, pod urządzenia i obiekty niezbędne do realizacji dla prawidłowego funkcjonowania systemów,wyznaczenia rezerw terenów dla potrzeb lokalizacji obiektów i urządzeń infrastruktury ochrony środowiska, a także produkujących energię ( fermy wiatrowe). Scalona część wód DW2109 DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE 1) Opracowanie warunków korzystania z wód regionu. GOSPODARKA KOMUNALNA 2) Działania wynikające z konieczności porządkowania systemu gospodarki ściekowej:

9 Budowa szczelnych - wybieralnych zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków (Pozostali mieszkańcy nie objęci zbiorowym systemem oczyszczania ścieków oraz nowopowstałe obiekty bez możliwości podłączenia do systemów zbiorowych), Kontrola przestrzegania harmonogramu wywozu nieczystości płynnych (Opracowanie harmonogramu, raporty roczne z realizacji harmonogramu, opracowanie systemu kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu), Prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków i wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów ściekowych z przydomowych oczyszczalni (Pełna ewidencja zbiorników w poszczególnej gminie), 3) Realizacja zadań systemowych gospodarki odpadami zawartych w planach gospodarki odpadami: Gromadzenie i oczyszczanie odcieków ze składowisk odpadów (budowa, rozbudowa systemu zbierania, magazynowania, oczyszczania odcieków), Likwidacja ognisk zanieczyszczeń (dzikich składowisk), Zagospodarowanie osadów ściekowych (umowa na odbiór osadów, wyposażenie obiektu w instalacje do przeróbki osadów). KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH ORAZ OCHRONA EKOSYSTEMÓW OD WÓD ZALEŻNYCH (W TYM MORFOLOGIA I ZACHOWANIE CIĄGŁOŚCI BIOLOGICZNEJ CIEKÓW) 4) Ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów i naturalnych siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (działania wynikające z dyrektywy w sprawie dzikiego ptactwa oraz dyrektywy w sprawie siedlisk przyrodniczych): Opracowanie planu zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 PLH Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana. 5) Zapewnienie ciągłości rzek i potoków poprzez udrożnienie obiektów stanowiących przeszkodę dla migracji ryb (silnie zmienione): Budowa przepławki, przywrócenie drożności odcinków rzek (urożnienie cieków w zlewni Zalewu Wiślanego od Elbląga do Baudy). ROLNICTWO I LEŚNICTWO 6) Przeciwdziałanie erozji i wypłukiwaniu zanieczyszczeń: Właściwa uprawa gleby (właściwie prowadzone prace polowe). ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

10 7) Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska: Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska, w szczególności dotyczące: ustalonych stref ochrony ujęć wód, obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych oraz stref zagrożeń powodzią z określeniem sposobu ich użytkowania i zagospodarowania, korytarzy ekologicznych stanowiących doliny rzek i cieków wraz z ich obudową biologiczną, obszarów i obiektów przyrody prawnie chronionych,obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych - lasy, zalesienia, zadrzewienia,obszarów ograniczonego użytkowania, w tym nie spełniających wymagań w zakresie jakości środowiska dla istniejących obiektów uciążliwych i niebezpiecznych,rozwoju systemów infrastruktury technicznej zwłaszcza gospodarki wodno ściekowej i gospodarki odpadami wraz z wyznaczeniem rezerwy terenów, pod urządzenia i obiekty niezbędne do realizacji dla prawidłowego funkcjonowania systemów,wyznaczenia rezerw terenów dla potrzeb lokalizacji obiektów i urządzeń infrastruktury ochrony środowiska, a także produkujących energię ( fermy wiatrowe). Scalona część wód DW2110 DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE 1) Opracowanie warunków korzystania z wód regionu. GOSPODARKA KOMUNALNA 2) Działania wynikające z konieczności porządkowania systemu gospodarki ściekowej: Budowa szczelnych - wybieralnych zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków (Pozostali mieszkańcy nie objęci zbiorowym systemem oczyszczania ścieków oraz nowopowstałe obiekty bez możliwości podłączenia do systemów zbiorowych), Kontrola przestrzegania harmonogramu wywozu nieczystości płynnych (Opracowanie harmonogramu, raporty roczne z realizacji harmonogramu, opracowanie systemu kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu), Prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków i wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów ściekowych z przydomowych oczyszczalni (Pełna ewidencja zbiorników w poszczególnej gminie).

11 KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH ORAZ OCHRONA EKOSYSTEMÓW OD WÓD ZALEŻNYCH (W TYM MORFOLOGIA I ZACHOWANIE CIĄGŁOŚCI BIOLOGICZNEJ CIEKÓW) 3) Ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów i naturalnych siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (działania wynikające z dyrektywy w sprawie dzikiego ptactwa oraz dyrektywy w sprawie siedlisk przyrodniczych): Opracowanie planu zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 PLH Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana. ROLNICTWO I LEŚNICTWO 4) Przeciwdziałanie erozji i wypłukiwaniu zanieczyszczeń: Właściwa uprawa gleby (właściwie prowadzone prace polowe). ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 5) Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska: Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających wymagania i zasady ochrony środowiska, w szczególności dotyczące: ustalonych stref ochrony ujęć wód, obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych oraz stref zagrożeń powodzią z określeniem sposobu ich użytkowania i zagospodarowania, korytarzy ekologicznych stanowiących doliny rzek i cieków wraz z ich obudową biologiczną, obszarów i obiektów przyrody prawnie chronionych,obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych - lasy, zalesienia, zadrzewienia,obszarów ograniczonego użytkowania, w tym nie spełniających wymagań w zakresie jakości środowiska dla istniejących obiektów uciążliwych i niebezpiecznych,rozwoju systemów infrastruktury technicznej zwłaszcza gospodarki wodno ściekowej i gospodarki odpadami wraz z wyznaczeniem rezerwy terenów, pod urządzenia i obiekty niezbędne do realizacji dla prawidłowego funkcjonowania systemów,wyznaczenia rezerw terenów dla potrzeb lokalizacji obiektów i urządzeń infrastruktury ochrony środowiska, a także produkujących energię ( fermy wiatrowe).

12 Szczegółowe wymagania, ograniczenia i priorytety dla potrzeb wdrażania planu gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Głównym celem tego opracowania było wykonanie bilansu statycznego zasobów wodnych w ujęciu scalonych części wód. Wynikiem pracy są między innymi rozkłady przepływów występujące z określonym prawdopodobieństwem w głównych ciekach scalonych części wód, a także wartości przepływów nienaruszalnych w tych ciekach. Na wykresie poniżej przedstawiono wyznaczone wartości przepływu nienaruszalnego na całej długości rzeki Baudy. Oś pionowa przedstawia wielkość przepływu wyrażoma w [m 3 /s], zaś pozioma kilometr cieku. Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek na obszarach dorzeczy w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP Celem pracy było określenie obiektywnych ekologicznie potrzeb i priorytetów odtwarzania ciągłości morfologicznej cieków naturalnych poprzez ich udrażnianie na obszarach dorzeczy oraz identyfikacja zakresu indywidualnych działań ukierunkowanych na zlikwidowanie braków ciągłości morfologicznej w dorzeczach, w zakresie umożliwiającym osiągnięcie dobrego stanu / potencjału ekologicznego właściwych jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP), wraz z określeniem priorytetów, indywidualnych kosztów poszczególnych działań dla odtworzenia ciągłości oraz kolejności ich realizacji, ukierunkowanej na uzyskanie optymalnego efektu ekologicznego w obszarach poszczególnych dorzeczy.

13 W opracowaniu wskazano cieki oraz odcinki cieków, na których uwzględnienie wymagań zidentyfikowanych organizmów oraz elementów abiotycznych ekosystemów wodnych wrażliwych na brak ciągłości morfologicznej jest konieczne w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP oraz wśród nich cieków naturalnych szczególnie istotnych dla zachowania ciągłości morfologicznej dla zidentyfikowanych populacji organizmów oraz elementów abiotycznych ekosystemów wodnych wrażliwych na brak ciągłości morfologicznej, stanowiących m.in. najważniejsze korytarze migracyjne i będących tarliskami i miejscami dorastania form młodocianych. W obszarze projektu takim szczególnie istotnym odcinkiem jest rzeka Bauda od Dzikówki do ujścia. 4. Priorytety Partnerstwa Użytkowników Wody. W trakcie trwania projektu zorganizowano dotychczas 4 spotkania tzw. Partnerstwa Użytkowników Wód na obszarze pilotowym projektu. Uczestnikami tych spotkań byli przedstawiciele zarówno użytkowników wód, jak i samorządów oraz instytucji działających na tym obszarze. Do czasu zakończenia projektu planowana jest organizacja jeszcze przynajmniej jednego spotkania. Celem spotkań było z jednej strony integracja środowiska związanego, bezpośrednio bądź pośrednio, z gospodarowaniem wodami i ich ochroną, zaś z drugiej jak najlepsze rozpoznanie potrzeb związanych z tą dziedziną z punktu widzenia lokalnej społeczności oraz osób i instytucji bezpośrednio zaangażowanych w pracę na szczeblu lokalnym. Najważniejsze zagadnienia zgłaszane na spotkaniach, zarówno w kategorii priorytetów, jak i ograniczeń, można najogólniej podzielić na 2 grupy: związane z ochroną wód związane z rozwojem gospodarczym W każdej z tych grup zaś można wyróżnić główne, najczęściej powtarzane zagadnienia. Priorytety i ograniczenia związane z ochroną wód: gospodarka wodno-ściekowa rolnictwo edukacja Priorytety i ograniczenia związane z rozwojem gospodarczym:

14 ochrona przed powodzią rozwój turystyki Poniżej szerzej zostanie omówiony szczegółowy zakres poszczególnych zagadnień. Zagadnienia związane z gospodarką ściekową. Jako najważniejsze zadanie na wszystkich spotkaniach zgodnie wskazywane było uporządkowanie gospodarki ściekowej w gminie Milejewo. Jest to niezwykle istotne, szczególnie z uwagi na fakt iż gmina położona jest w górnej części zlewni Baudy, zaś sama miejscowość Milejewo nad rzeką u jej źródeł. Planowane jest stopniowe podłączanie kolejnych miejscowości w gminie do oczyszczalni ścieków w Elblągu. W obecnej chwili gmina realizuje prace związane z budową kanalizacji w poszczególnych miejscowościach, jednak jest to utrudnione ze względu na brak środków finansowych. Kolejnym bardzo istotnym zdaniem uczestników spotkań zagadnieniem jest systemowe rozwiązanie gospodarki ściekowej poza miastami wokół Zalewu Wiślanego, w tym rozbudowa kanalizacji sanitarnej poza obszarami miejskimi. Większość miejscowości położonych wokół Zalewu Wiślanego ma poniżej 2 tysięcy mieszkańców, stąd też utrudnione jest pozyskiwanie środków finansowych na gospodarkę ściekową. Jednak ze względu na unikalny charakter Zalewu Wiślanego, który jest zbiornikiem niezwykle wrażliwym na zanieczyszczenia z uwagi na jego naturalne warunki hydromorfologiczne, konieczne jest tu zwrócenie szczególnej uwagi na oczyszczanie ścieków nawet z niewielkich miejscowości. Trzecim zagadnieniem, wymagającym pilnego rozwiązania, jest problem ścieków z indywidualnych gospodarstw. Dotyczy to z jednej strony konieczności stworzenia mechanizmów umożliwiających dofinansowanie indywidualnych systemów oczyszczania ścieków, zaś z drugiej ich kontroli. Problem ścieków z obszarów nieskanalizowanych jest na obszarze pilotowym projektu bardzo poważny. Z jednej strony wiele gospodarstw nie posiada przydomowych oczyszczalni, zaś z drugiej te istniejące nie podlegają praktycznie żadnej kontroli w aspekcie ich prawidłowej eksploatacji i efektów oczyszczania ścieków. Podobnie jest ze zbiornikami bezodpływowymi, które często są nieszczelne, ze względu na szukanie oszczędności przez właścicieli. Dlatego też w związku z tym problemem uczestnicy spotkań wskazali następujące problemy wymagające pilnego rozwiązania: wdrożenie mechanizmów pozwalających na dofinansowanie przez gminę budowy przydomowych oczyszczalni lub zbiorników bezodpływowych,

15 kontrola i analiza gospodarki wodno-ściekowej w gminach (zestawienie ilości pobranej wody i odprowadzanych ścieków), ewidencja i kontrola szczelności i częstotliwości opróżniania zbiorników bezodpływowych na ścieki, inwentaryzacja przydomowych oczyszczalni ścieków. Wśród ograniczeń, zakazów i nakazów związanych z gospodarką wodno-ściekową uczestnicy wskazali przede wszystkim aspekty służące rozwiązaniu trzeciego oraz częściowo drugiego z opisanych powyżej problemów. Są to: prowadzenie przez gminę kontroli przestrzegania harmonogramu wywozu nieczystości płynnych, prowadzenie przez gminę kontroli ilości wywożonych ścieków w stosunku do ilości zużytej wody, prowadzenie przez gminę ewidencji i kontroli szczelności zbiorników bezodpływowych, prowadzenie przez gminy ewidencji i kontroli przydomowych oczyszczalni ścieków, obowiązek podłączenia do kanalizacji po jej wybudowaniu, zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni wzdłuż cieków, jezior, w pobliżu ujęć wód. Zagadnienia związane z rolnictwem. Obszar pilotowy, to głównie tereny wiejskie, gdzie wśród zagospodarowania terenu dominują obszary rolnicze. Nie jest to jednak rolnictwo intensywne, dominują tu niewielkie gospodarstwa, stąd też produkowany tu ładunek zanieczyszczeń pochodzący z rolnictwa nie jest znaczący w stosunku do innych obszarów kraju. Niemniej jednak uczestnicy spotkań wskazali sektor rolniczy jako wymagający podjęcia działań związanych z ochroną wód. Wynika to w głównej mierze, iż ze względu na brak świadomości ekologicznej społeczeństwa, w tym również rolników, ich działalność prowadzona jest w sposób sprzyjający zanieczyszczaniu wód. W związku z powyższym wskazano jako niezbędne następujące ograniczenia: składowanie obornika w bezpiecznej odległości od wód,

16 budowa płyt gnojowych i zbiorników na gnojówkę, kontrola zużycia i odbiór pojemników na pestycydy. Zagadnienia związane z edukacją. Edukacja jest dziedziną ściśle powiązaną ze wszystkimi opisywanymi aspektami. Jako priorytetowe wskazano podnoszenie świadomości społeczeństwa związanej z ochroną środowiska, zwracając szczególną uwagę na rolników. Jako niezbędne uznano również szkolenie w tej dziedzinie samorządów, które z kolei powinny być odpowiedzialne za przekazywanie tej wiedzy lokalnym społecznościom. Zaproponowano rozwiązanie polegające na zastosowaniu nakazu opracowywania i realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego planu szkoleń nt. ekologii i ochrony środowiska. Zagadnienia związane z rozwojem gospodarczym. W tej grupie użytkownicy zgodnie wskazywali jako priorytet konieczność ochrony przed powodzią. W głównej mierze były tu jednak wskazywane nie środki inwestycyjne, a odpowiednia edukacja, planowanie przestrzenne tak aby skutki potencjalnej powodzi były jak najmniejsze. 5. Priorytety samorządów w dokumentach planistycznych. W roku 2010 w ramach projektu MOMENT zostało wykonane opracowanie analizujące dokumenty planistyczne na szczeblu gminnym i powiatowym w obszarze pilotowym projektu, w kontekście ochrony wód oraz celów środowiskowych RDW. Analizowane grupy dokumentów to: strategie rozwoju, plany rozwoju lokalnego programy ochrony środowiska plany gospodarki odpadami

17 Dokumenty te przedstawiają szereg celów i priorytetów stawianych przez samorządy przede wszystkim związanych z rozwojem gospodarczym, ale również zwracających dużą uwagę na aspekty związane z ochroną środowiska, w tym wód. W niniejszym opracowaniu zrezygnowano z omawiania planów gospodarki odpadami, jako, że nie wnoszą one nowych zagadnień związanych z ochroną wód w stosunku do programów ochrony środowiska. Strategie rozwoju, plany rozwoju lokalnego. Cele i priorytety gospodarcze. Podstawowe kierunki rozwoju wskazane we wszystkich przeanalizowanych dokumentach z tej grupy to rolnictwo i turystyka. Związane jest to z charakterystyką regionu są to obszary głównie wiejskie, brak jest dużych miast, znaczący jest natomiast wpływ położenia nad Zalewem Wiślanym. Dlatego też samorządy stawiają na rozwój turystyki powiązanej z wodami, agroturystyki i usług rekreacyjnych, natomiast w sektorze rolnictwa na rozwój rolnictwa ekologicznego, rybołówstwa oraz przetwórstwa. W związku z powyższym ustanawiając zakazy, nakazy oraz ograniczenia w korzystaniu z wód, należy z jednej strony zwrócić uwagę na konieczność minimalizacji negatywnego wpływu na wody powyższych sektorów, zaś z drugiej na to, aby w miarę możliwości nie ograniczać rozwoju sektorów, które są priorytetowe dla lokalnych samorządów. Główne kierunki rozwoju wskazywane w dokumentach z tej grupy to: rozwój turystyki i rekreacji rozbudowa infrastruktury turystycznej, rozwój agroturystyki, turystyka powiązana z wodami, wzrost znaczenia Zalewu Wiślanego dla regionu rozwój portów, zagospodarowanie brzegu Zalewu, organizacja plaż i kąpielisk, rozwój rolnictwa rozwój rybołówstwa, rozwój przetwórstwa rolnego oraz przetwórstwa ryb. Cele i priorytety związane z ochroną wód:

18 Strategie rozwoju w obszarze projektu, zarówno na szczeblu gminnym jak i powiatowym, duży nacisk kładą na zagadnienia związane z poprawą stanu wód. Największy nacisk kładziony jest tu na gospodarkę wodno-ściekową, czyli budowę, rozbudowę i modernizację sieci kanalizacyjnej, jak również zagospodarowanie ścieków z zabudowy rozproszonej budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, dowóz ścieków z szamb. Podnoszony jest również niezwykle istotny aspekt zbieranie i oczyszczanie ścieków opadowych. W grupie priorytetów związanych z ochroną wód, niezwykle ważne miejsce zajmują zagadnienia związane z minimalizacją negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko, w szczególności wody. Znalazły się tu takie aspekty jak: właściwa gospodarka nawozami, ograniczenie spływu zanieczyszczeń z terenów rolnych do wód, zalesianie gruntów o niskiej jakości gleb. Kolejnym priorytetem samorządów w regionie jest edukacja społeczeństwa, obejmująca między innymi zwiększanie świadomości ekologicznej. Nie jest to wprawdzie działanie przynoszące szybki i bezpośredni efekt, jednak jest niezwykle istotne w celu utrzymania długofalowych trendów w poprawie stanu środowiska. Najważniejsze zagadnienia wskazywane w tej grupie to: budowa, rozbudowa, modernizacja sieci kanalizacji sanitarnej, zagospodarowanie ścieków z zabudowy rozproszonej przydomowe oczyszczalnie, system dowozu ścieków z szamb, budowa kanalizacji deszczowej oraz urządzeń oczyszczających ścieki deszczowe, zapewnienie wody pitnej odpowiedniej jakości budowa i modernizacja sieci wodociągowej, ujęć i stacji uzdatniania wody. Cele i priorytety mogące negatywnie wpłynąć na stan wód. Niezwykle istotną grupą wśród celów stawianych przez samorządy są zagadnienia bezpośrednio związane z wodami i negatywnie wpływające na ich stan. Są to działania związane z regulacją stosunków wodnych, melioracjami, małą retencją, rozwojem małej energetyki wodnej. Wprawdzie w pewnych sytuacjach prowadzenie tego typu działań jest niezbędne, dlatego też niemożliwe jest wprowadzenie zakazu ich realizacji, jednak ze względu na ich zdecydowanie negatywny wpływ na stan wód, realizacja ich jest możliwa tylko w przypadku spełnienia szeregu warunków określonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej (artykuł 4 ust. 7) oraz ustawie Prawo wodne (artykuł 38j).

19 Programy ochrony środowiska. Programy ochrony środowiska są dokumentami uszczegółowiającymi zapisy strategii w zakresie ochrony środowiska. Dokumenty te ustalają szereg priorytetów związanych, zarówno bezpośrednio jak i pośrednio z ochroną wód. Programy wprowadzają również szereg działań służących osiągnięciu tych priorytetów. Najistotniejsze z nich i mające bezpośredni wpływ na ochronę wód, to te związane z gospodarką ściekową są one zbliżone do tych zapisanych w strategiach rozwoju i dotyczą przede wszystkim kanalizacji sanitarnej oraz oczyszczania ścieków z zabudowy rozproszonej. Niezwykle istotne, szczególnie z punktu widzenia wód podziemnych, są działania związane z prawidłowym unieszkodliwianiem i zagospodarowaniem odpadów. 6. Propozycje zakazów, nakazów i ograniczeń. Propozycje zakazów, nakazów i ograniczeń sformułowano na podstawie omówionych w poprzednich rozdziałach materiałów. Należy zwrócić uwagę, iż jest to jedynie wstępna propozycja, która w przypadku planów wdrożenia musi zostać poddana konsultacjom społecznym w gronie znacznie szerszym niż obecne Partnerstwo Użytkowników Wody. Niniejszy materiał jest wstępnym materiałem na potrzeby sporządzenia warunków korzystania z wód. Konieczne jest tutaj jednak zwrócenie uwagi na dwa aspekty. Po pierwsze scalone części wód leżące w obszarze opracowania nie zostały wskazane jako wymagające sporządzenia warunków korzystania z wód zlewni. Dlatego też, przynajmniej do roku 2015, czyli w okresie obowiązywania obecnego Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły, zostaną tutaj sporządzone i będą obowiązywały jedynie warunki korzystania z wód regionu wodnego Dolnej Wisły. Niemniej jednak dołożono wszelkich starań, aby niniejszy materiał posłużył zarówno sporządzeniu tego dokumentu, jak i aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju. Drugi istotny fakt to, iż ustawa Prawo wodne ściśle określa zakres warunków korzystania z wód oraz rodzaje ograniczeń, które mogą zostać w nich zawarte. Artykuł 115 ust. 1 ustawy Prawo wodne mówi, iż: Warunki korzystania z wód regionu wodnego określają: 1) szczegółowe wymagania w zakresie stanu wód wynikające z ustalonych celów środowiskowych; 2) priorytety w zaspokajaniu potrzeb wodnych;

20 3) ograniczenia w korzystaniu z wód na obszarze regionu wodnego lub jego części albo dla wskazanych jednolitych części wód niezbędne dla osiągnięcia ustalonych celów środowiskowych, w szczególności w zakresie: a) poboru wód powierzchniowych lub podziemnych, b) wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, c) wprowadzania substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego do wód, do ziemi lub do urządzeń kanalizacyjnych, d) wykonywania nowych urządzeń wodnych. zaś art 116 ust. 2: Warunki korzystania z wód zlewni zawierają odpowiednio dane, o których mowa w art. 115 W związku z powyższym w niniejszym opracowaniu zaproponowane zapisy podzielono na 2 grupy te, które można bezpośrednio zapisać w warunkach korzystania z wód oraz te, które są wskazane do zastosowania w celu poprawy stanu wód, jednak ze względu na obecne uwarunkowania prawne nie są możliwe do wprowadzenia do warunków. Wskazano również pozostałe niezbędne elementy warunków korzystania z wód, czyli: Szczegółowe wymagania dotyczące stanu wód, wynikające z ustalonych celów środowiskowych oraz priorytety w ustalaniu potrzeb wodnych. Szczegółowe wymagania dotyczące stanu wód, wynikające z ustalonych celów środowiskowych Cele środowiskowe w obszarze pilotowym to dobry potencjał dla dwóch jednolitych części wód powierzchniowych oraz dobry stan dla pozostałych. Dla części wód podziemnych w obrębie której leży obszar pilotowy jest to dobry stan chemiczny i ilościowy. Osiągnięcie tych celów uwarunkowane jest spełnieniem szeregu wymagań: 1) Korzystanie z wód nie może powodować zmniejszenia naturalnego przepływu poniżej przepływu nienaruszalnego. 2) Wielkość poborów wód podziemnych w zlewni bilansowej nie może przekraczać ilości gwarantowanych zasobów dyspozycyjnych i powodować trwałego obniżenia poziomu lub ciśnienia wód w warstwie lub poziomie wodonośnym, z którego jest prowadzony. 3) W przypadku możliwości udokumentowania wykorzystania zasobów wodnych dla każdej warstwy lub poziomu wodonośnego osobno, przedstawiony w ust.1 powyżej warunek odnosi się indywidualnie do każdego z nich. 4) Wprowadzanie zanieczyszczeń do wód nie może powodować pogorszenia ich stanu/potencjału. 5) Rzeka Bauda na odcinku od Dzikówki do ujścia jest odcinkiem szczególnie istotnym z punktu widzenia zachowania ciągłości morfologicznej dla osiągnięcia dobrego stanu/potencjału wód. Wymagania ciągłości morfologicznej na tym odcinku powinny zostać zachowane dla łososia. Zakazy, nakazy i ograniczenia zgodnie z ustawa Prawo wodne.

21 Nakaz budowy szczelnych - wybieralnych zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków lub przydomowych oczyszczalni ścieków na obszarach bez możliwości podłączenia do systemów zbiorowych. Uzasadnienie: Nieuporządkowana gospodarka ściekowa jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń wód. Ścieki z indywidualnych gospodarstw często są odprowadzane do wód bądź do ziemi bez jakiegokolwiek oczyszczenia, co wynika często z braku świadomości negatywnego wpływu ścieków na środowisko, ale również z chęci oszczędności oraz braku skutecznych mechanizmów prawnych zmuszających do prawidłowego zagospodarowania ścieków. Wprowadzenie i egzekwowanie tego nakazu pozwoli znacząco ograniczyć ładunek zanieczyszczeń wprowadzany do środowiska. Nakaz podłączenia do kanalizacji w momencie jej wybudowania, niezależnie od stosowanego sposobu gromadzenia bądź oczyszczania ścieków. Uzasadnienie: Przydomowe oczyszczalnie ścieków zapewniają znacznie niższy stopień redukcji zanieczyszczeń niż duże oczyszczalnie. Technologii umożliwiających wysoki stopień oczyszczenia ścieków nie stosuje się w takich oczyszczalniach przede wszystkim ze względów ekonomicznych. Ponadto przydomowe oczyszczalnie są częstokroć nieprawidłowo eksploatowane, co powoduje zwiększenie ilości odprowadzanych z nich zanieczyszczeń. Również niekorzystnym rozwiązaniem są szczelne zbiorniki na ścieki (szamba), przede wszystkim ze względu na duże stężenie zanieczyszczeń w gromadzonych w nich ściekach, co utrudnia ich oczyszczanie po dowiezieniu na oczyszczalnię, zaś w przypadku gdy takie ścieki stanowią zbyt duży udział w całości ścieków może to znacząco zakłócić cały proces oczyszczania. Nakaz prowadzenia przez gminę ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków i wdrożenia harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów ściekowych z przydomowych oczyszczalni. Nakaz prowadzenia przez gminy kontroli pracy przydomowych oczyszczalni ścieków. Uzasadnienie: Ewidencja oraz kontrola prowadzona przez gminę jest jedynym sposobem zapewnienia prawidłowej eksploatacji indywidualnych urządzeń do gromadzenia lub oczyszczania ścieków. Pozwoli również na oszacowanie rzeczywistej ilości zanieczyszczeń odprowadzanych z indywidualnych gospodarstw. Kontrola pracy przydomowych oczyszczalni ścieków pozwoli wyegzekwować prawidłową eksploatację tych oczyszczalni. Kontrola taka powinna odbywać się na koszt właściciela obiektu, zgodnie z ustalonym przez gminę harmonogramem.

22 Zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni wzdłuż cieków, jezior, w pobliżu ujęć wód. Uzasadnienie: Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni zazwyczaj odprowadzane są do ziemi poprzez urządzenia rozsączające je na pewnej powierzchni. Warstwa gruntu przez którą przesączają się ścieki działa jak filtr, tak, iż docierając do wód gruntowych są one dodatkowo oczyszczone. W przypadku lokalizacji oczyszczalni zbyt blisko ujęcia wody ścieki będą się do tego ujęcia przedostawać, powodując zanieczyszczenie wody pitnej. W przypadku położenia bezpośrednio nad wodami powierzchniowymi ścieki mogą docierać do wód bez dodatkowego oczyszczenia w warstwie gruntu, co powoduje przedostawanie się do tych wód nadmiernej ilości zanieczyszczeń. Zakaz poboru wód powierzchniowych w ilości większej niż nadwyżka powyżej przepływu nienaruszalnego. Uzasadnienie: Przepływ nienaruszalny jest to minimalny przepływ niezbędny w celu utrzymania życia biologicznego w cieku. Utrzymanie bądź przywrócenie życia biologicznego możliwie najbliższego naturalnemu jest jednym z nadrzędnych celów określonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej. Dlatego też nie można dopuścić aby nadmierny pobór wody przeszkodził osiągnięciu tego celu. Zakaz budowy nowych budowli piętrzących na rzece Bauda na odcinku od Dzikówki do ujścia. Uzasadnienie: Odcinek Baudy od ujścia Dzikówki do ujścia do Zalewu Wiślanego został w pracy... wskazany jako odcinek na których uwzględnienie wymagań organizmów oraz elementów abiotycznych wrażliwych na brak ciągłości jest konieczne w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu/potencjału wód wraz z określeniem wymagań liniowej ciągłości dla poszczególnych organizmów lub elementów abiotycznych ekosystemów wodnych. Wynika to z faktu istnienia na tym odcinku tarlisk dla ryb diadromicznych łososiowatych. Dopuszczenie budowy jakichkolwiek nowych budowli piętrzących, elektrowni wodnych, zbiorników wodnych, umocnień brzegów oraz prowadzenia innych działań zmieniających charakterystykę fizyczną części wód jedynie pod warunkiem spełnienia warunków określonych w art. 38 j ustawy Prawo wodne, niezależnie od wielkości tych obiektów. Ramowa Dyrektywa Wodna ustalając cele środowiskowe, bardzo szczegółowo określa warunki, na jakich można odstąpić od ich osiągnięcia. W przypadku, gdy nieosiągnięcie tych celów będzie wynikiem nowych ingerencji w charakterystykę fizyczną części wód, jest ono dopuszczalne jedynie po spełnieniu szeregu warunków:

23 a) zostały podjęte wszystkie praktyczne kroki, aby ograniczyć niekorzystny wpływ na stan części wód; b) przyczyny tych modyfikacji lub zmian są szczegółowo określone i wyjaśnione w planie gospodarowania wodami w dorzeczu wymaganym na mocy art. 13, a cele podlegają ocenie co sześć lat; c) przyczyny tych modyfikacji lub zmian stanowią nadrzędny interes społeczny i/lub korzyści dla środowiska i dla społeczeństwa płynące z osiągnięcia celów wymienionych w ust. 1, są przeważone przez wpływ korzyści wynikających z nowych modyfikacji czy zmian na ludzkie zdrowie, utrzymanie ludzkiego bezpieczeństwa lub zrównoważony rozwój; oraz d) korzystne cele, którym służą te modyfikacje lub zmiany części wód, nie mogą, z przyczyn możliwości technicznych czy nieproporcjonalnych kosztów być osiągnięte innymi działaniami, stanowiącymi znacznie korzystniejszą opcję środowiskową. Pozostałe proponowane zakazy, nakazy i ograniczenia. W grupie tej zapisano propozycje nakazów związanych z rolnictwem. Wprawdzie zgodnie z delegacją ustawową nie mogą one znaleźć się w warunkach korzystania z wód, jednak wpływ rolnictwa na stan wód jest tak istotny, iż zdecydowano zapisać w niniejszym opracowaniu nakazy zaproponowane przez uczestników Partnerstwa Użytkowników Wód. Nakaz składowanie obornika w bezpiecznej odległości od wód. Uzasadnienie: Obornik, w przypadku przedostania się do wód jest źródłem znaczącego zanieczyszczenia, zarówno substancjami biogennymi jak i bakteriologicznego. Gdy jest składowany bezpośrednio nad brzegiem cieków bądź jezior, ryzyko przedostania się go do wód jest duże. Nakaz budowy płyt gnojowych i zbiorników na gnojówkę. Uzasadnienie: Składowanie gnojowicy i gnojówki w specjalnych zbiornikach i na płytach uniemożliwia przedostawanie się ich do środowiska. Jednak w przypadku niewielkich indywidualnych gospodarstw jest to stosunkowo kosztowne i częstokroć niemożliwe do wykonania. Dlatego też wprowadzenie takiego nakazu powinno być uzależnione od warunków lokalnych oraz rzeczywistego narażenia wód na zanieczyszczenia pochodzące z rolnictwa. Jako że na obszarze projektu nie zostały wyznaczone obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, postanowiono w obecnej chwili zrezygnować z wprowadzania takiego zapisu. Nakaz opracowywania i realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego planu szkoleń nt. ekologii i ochrony środowiska

24 Uzasadnienie: Ustanawiając nakazy, zakazy i ograniczenia bezpośrednio dotyczące korzystania z wód nie można zapominać o roli świadomości społecznej w ochronie wód. W przypadku braku wiedzy na temat ochrony środowiska, w tym wodnego, zawsze istnieje ryzyko prób omijania regulacji prawnych przez mieszkańców, w celu oszczędności bądź ułatwień. Jednak, gdy świadomość ekologiczna mieszkańców będzie wysoka, można się spodziewać, iż nawet w przypadku niewystarczających uregulowań prawnych, będą oni starali się prowadzić swoją działalność w sposób jak najmniej oddziaływujący na środowisko. W praktyce jednak realizacja edukacji dotyczącej zagadnień środowiskowych jest ograniczona. Samorządy lokalne wydają się byś najwłaściwszymi instytucjami do prowadzenia takiej edukacji, jako mające codzienny bezpośredni kontakt z ludnością. Priorytety w ustalaniu potrzeb wodnych. Prawo wodne wskazuje również, iż warunki korzystania z wód powinny określać priorytety w korzystaniu z zasobów wodnych. W związku z powyższym zaproponowano ustalenie priorytetów, zgodnych z celami określonymi przez RDW. Ustala się następujące priorytety w korzystaniu z zasobów wodnych: 1) na cele zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia oraz do celów komunalnych; 2) na cele produkcji wyrobów żywnościowych oraz farmaceutycznych; 3) dla zaspokojenia naturalnych potrzeb ekosystemów wodnych i od wód zależnych; 4) na cele gospodarcze: a. przemysł b. rolnictwo c. stawy rybne Dopuszcza się zmianę kolejności priorytetów w ramach podpunktów punktu 4. Uzasadnienie: Ramowa Dyrektywa wodna jako podstawowy cel stawia osiągnięcie lub utrzymania co najmniej dobrego stanu (lub w przypadku silnie zmienionych części wód potencjału) wszystkich wód. Wiąże się to bezpośrednio z utrzymaniem życia biologicznego w ciekach, co wymaga zachowania odpowiedniej wielkości przepływu. Jednak nie jest możliwe osiągnięcie tego celu za wszelką cenę, nie uwzględniając konieczności zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka, jakimi są przede wszystkim zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości wody pitnej oraz wody niezbędnej do produkcji żywności oraz produktów farmaceutycznych. Dlatego też na pierwszych miejscach w hierarchii priorytetów znajduje się zaspokojenie tych potrzeb, zaś dopiero na kolejnym zaspokojenie potrzeb

25 ekosystemów wodnych i zależnych od wód. Wynika to również z faktu, iż praktycznie niemożliwe jest przesiedlenie całych miejscowości z uwagi na dostępność wody. Na ostatnim miejscu w hierarchii znalazły się potrzeby związane z przemysłem, rolnictwem oraz hodowlą ryb. Wynika to z kilku przyczyn. Po pierwsze nie jest to działalność zaspokajająca bezpośrednie potrzeby ludności i wymagająca konkretnej lokalizacji, stąd też należy dążyć do lokalizacji jej w miejscach gdzie dostępność zasobów wodnych jest wystarczająca. W przypadku rolnictwa, choć zrozumiałe jest dążenie do maksymalizacji zysków poprzez dostosowywanie produkcji do popytu oraz cen, jednak z uwagi na konieczność ochrony ilościowej zasobów wodnych, uprawy powinny być dostosowywane do ich dostępności.

26 Bauda od Dzikówki do ujścia Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Bauda od Dzikówki do ujścia PLRW rzeka nizinna żwirowa

27 Cieki istotne Bauda Powierzchnia zlewni 50,36 km 2 Scalona część wód Zlewnia bilansowa Status jednolitej części wód Stan/potencjał jednolitej części wód ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych derogacje DW2108 Pasłęka i Bauda naturalna zły niezagrożona brak Dane wg Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły Budowle poprzeczne - brak Oczyszczalnie ścieków - brak Ujęcia wód podziemnych - brak

28 Bauda od źródeł do Dzikówki Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Bauda od źródeł do Dzikówki PLRW potok nizinny piaszczysty Cieki istotne Bauda o Kręty Rów Zastawno o Gardyna dopływ z Sąpów o Dzikówka o Dopływ w Karwinach o Dopływ spod Lipowej o Dopływ z Kol. Stare

29 Powierzchnia zlewni 201,82 km 2 Siedlisko o Dopływ spod Kol. Chruściel Scalona część wód Zlewnia bilansowa Status jednolitej części wód Stan/potencjał jednolitej części wód ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych derogacje DW2108 Pasłęka i Bauda silnie zmieniona zły zagrożona Przesunięcie terminu osiągnięcia celu z powodu konieczności dodatkowych analiz oraz długości procesu inwestycyjnego Dane wg Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły Budowle poprzeczne Cieki Budowla Km cieku Wysokość Miejscowość Gmina istotne budowli Bauda zastawka ,4 Milejewo Milejewo próg ,3 Młynary Miasto Młynary próg ,4 Młynary Miasto Młynary Oczyszczalnie ścieków Zrzut Ilość ścieków Odbiornik Mechaniczno biologiczna oczyszczalnia w Młynarach Mechaniczno biologiczna oczyszczalnia w Chruścielu Mechaniczno biologiczna oczyszczalnia w Słobitach gm. Wilczęta Qmaxd=500m³/d Qśrd=162m³/d rzeka Gardyna (dopływ Baudy) rów R-B Qśrd=11,23m³/d rów dz. nr 15/42, 15/43 Słobity

30 Ujęcia wód podziemnych Nr Użytkownik Wielkość poboru lokalizacja ujęcia Pobory wód podziemnych 6 Zakład Gospodarki Komunalnej w Młynarach Qśrd=600 m³/d Młynary 7 Zakład Gospodarki Komunalnej w Młynarach Qśrd=12 m³/d Podgórze 8 Zakład Gospodarki Komunalnej w Młynarach Qmax=40m³/h Podgórze 9 Zakład Gospodarki Komunalnej w Młynarach Qśrd=70 m³/d Karszewo Pobór wód powierzchniowych 16 Jarosław Sobiech staw hodowlany w m. Zajączkowo 0,04 m³/s w okresie wiosennym Rów melioracyjny na dz. nr 100/4 w m. Zajączkowo

31 Dąbrówka Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Cieki istotne Dąbrówka PLRW potok nizinny piaszczysty Dąbrówka Powierzchnia zlewni 10,15 km 2 Scalona część wód Zlewnia bilansowa DW2109 Pasłęka i Bauda

32 Status jednolitej części wód Stan/potencjał jednolitej części wód ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych derogacje naturalna zły niezagrożona brak Dane wg Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły Budowle poprzeczne - brak Oczyszczalnie ścieków - brak Ujęcia wód podziemnych: Nr Użytkownik Wielkość poboru lokalizacja ujęcia 1 EPWiK Sp. z o.op. w Elblągu Qśrd= 400 m 3 /d Rubno Wielkie 2 EPWiK Sp. z o.op. w Elblągu Qmaxd = 2880 m 3 /d Krasny Las

33 Dopływ spod Biedkowa Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Cieki istotne Długość cieków istotnych Dopływ spod Biedkowa PLRW potok nizinny piaszczysty Dopływ spod Biedkowa 4,3 km Powierzchnia zlewni 12,56 km 2 Scalona część wód Zlewnia bilansowa Status jednolitej części wód Stan/potencjał jednolitej części wód DW2108 Pasłęka i Bauda naturalna zły

34 ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych derogacje niezagrożona brak Dane wg Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły Budowle poprzeczne - brak Oczyszczalnie ścieków - brak Ujęcia wód podziemnych - brak

35 Grabianka Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Cieki istotne Grabianka PLRW potok nizinny żwirowy Grabianka Powierzchnia zlewni 11,0 km 2

36 Scalona część wód Zlewnia bilansowa Status jednolitej części wód Stan/potencjał jednolitej części wód ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych derogacje DW2109 Pasłęka i Bauda naturalna zły niezagrożona brak Dane wg Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły Budowle poprzeczne - brak Oczyszczalnie ścieków Zrzut Ilość ścieków Odbiornik mechaniczno biologiczna oczyszczalnia w Qmaxd=1500m³/d rzeka Grabianka Tolkmicku Ujęcia wód podziemnych: Nr Użytkownik Wielkość poboru lokalizacja ujęcia 1 Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z. o.o.14 Qśrd=650 m³/d Pagórki 2 Zakład Gospodarki Wodno-Ściekowej w Tolkmicku Qmax=82m³/h Tolkmicko

37 Kamienica Nazwa jednolitej części wód Kod jednolitej części wód Typ jednolitej części wód Cieki istotne Kamienica PLRW potok nizinny piaszczysty Kamienica Powierzchnia zlewni 11,07 km 2 Scalona część wód Zlewnia bilansowa Status jednolitej części wód DW2109 Pasłęka i Bauda naturalna