I. ROZDZIAŁ I SPISY 1.1 SPIS TREŚCI RAPORTU

Transkrypt

1

2

3 I. ROZDZIAŁ I SPISY 1.1 SPIS TREŚCI RAPORTU I. ROZDZIAŁ I SPISY SPIS TREŚCI RAPORTU SPIS RYSUNKÓW SPIS ZAŁĄCZNIKÓW... 7 II. ROZDZIAŁ II STRESZCZENIE...8 III. ROZDZIAŁ III - INFORMACJE OGÓLNE AUTORYZACJA RAPORTU TERMINOLOGIA I OKREŚLENIE SKRÓTÓW UśYWANYCH W RAPORCIE INFORMACJE METODYCZNE ZWIĄZANE Z OPRACOWANIEM RAPORTU CEL I ZAKRES RAPORTU ŹRÓDŁA INFORMACJI DO OPRACOWANIA RAPORTU Niepewności techniczne i naukowe stwierdzone przy opracowywaniu raportu INFORMACJE O INWESTORZE Inwestor Zakład Lokalizacja działalności i prawo do terenu Charakterystyka techniczna ZAKŁADU ZuŜycie surowców w Zakładach ZuŜycie energii przez Zakłady Produkcja koksu, gazu i węglopochodnych Emisje substancji do środowiska Pozwolenia środowiskowe Zarządzanie środowiskowe INFORMACJE O PRZEDSIĘWZIĘCIU Nazwa i klasyfikacja przedsięwzięcia Lokalizacja przedsięwzięcia i zgodność z planem zagospodarowania przestrzennego Charakterystyka przedsięwzięcia Analiza moŝliwych wariantów realizacji przedsięwzięcia Oddziaływanie na środowisko moŝliwych wariantów realizacji przedsięwzięcia IV. ROZDZIAŁ IV - OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA PROCES TECHNOLOGICZNY WYTWARZANIA KOKSU I UZYSKIWANIA WĘGLOPOCHODNYCH CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH, STAN PRZED REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘCIA Technika i technologia oczyszczania gazu koksowniczego oraz uzyskiwania węglopochodnych CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 1

4 4.2.2 Charakterystyka oddziału węglopochodnych P Charakterystyka oddziału węglopochodnych P Charakterystyka oddziału absorpcji ciśnieniowej P Ocena rozwiązań technologicznych i stanu technicznego WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH W ARCELORMITTAL POLAND S.A. ODDZIAŁ ZDZIESZOWICE Ogólna charakterystyka planowanego przedsięwzięcia Charakterystyka techniczno-technologiczna planowanego przedsięwzięcia CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANYCH ROZWIĄZAŃ OCHRONY ŚRODOWISKA W RAMACH PRZEDSIĘWZIĘCIA Likwidacja wyłączenie z eksploatacji wytwórni kwasu siarkowego i wytwórni siarczanu amonu Recyrkulacja gazu poreakcyjnego z CLAUSA do gazu koksowniczego przed oczyszczeniem Instalacja odzysku ciepła z procesów katalitycznego rozkładu amoniaku i produkcji siarki Rozkład amoniaku związanego w wodach poprocesowych Hermetyzacja zbiorników i instalacji technologicznych Odizolowanie zbiorników i instalacji technologicznych od gruntu Hermetyzacja przesyłu mediów technologicznych FUNKCJONOWANIE INSTALACJI W RAMACH REALIZOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA Bilans masowy surowców i produktów FUNKCJONOWANIE INSTALACJI W WARUNKACH INNYCH NIś NORMALNE Rozruch technologiczny instalacji KRAiC Awarie układów hermetyzujących zbiorniki i aparaty instalacji technologicznej WARUNKI WYKORZYSTANIA TERENU W TRAKCIE REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA EMISJE DO ŚRODOWISKA Z INSTALACJI WYBUDOWANEJ W RAMACH PRZEDSIĘWZIĘCIA ZuŜycie wody przez INSTALACJE Odprowadzanie ścieków z INSTALACJI po realizacji przedsięwzięcia Emisja substancji do powietrza Emisja substancji do powietrza w warunkach innych niŝ normalne Wytwarzanie odpadów przez Zakłady po realizacji PRZEDSIĘWZIĘCIA Emisja hałasu CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 2

5 4.8.7 Emisje promieniowania elektromagnetycznego Przewidywane emisje związane z powaŝną awarią przemysłową V. ROZDZIAŁ V - CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA W REJONIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA LOKALIZACJA ZAKŁADÓW CHARAKTERYSTYKA TERENU GEOMORFOLOGIA WARUNKI KLIMATYCZNE I JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO CHARAKTERYSTYKA GLEBY W GMINIE ZDZIESZOWICE WODY PODZIEMNE W REJONIE ZDZIESZOWIC WODY POWIERZCHNIOWE REJONU ZDZIESZOWIC SZATA ROŚLINNA, LASY FAUNA KRAJOBRAZ WOKÓŁ ZDZIESZOWIC OBSZARY SPECJALNIE CHRONIONE ORAZ OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO Obszary chronione Obszary proponowane do ochrony -obszary Natura OPIS ISTNIEJĄCYCH W SĄSIEDZTWIE LUB W BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ZABYTKÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE NAD ZABYTKAMI VI. ROZDZIAŁ VI - WPŁYW PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE REALIZACJI Przewidywane prace budowlane związane z realizacją przedsięwzięcia Wpływ na ukształtowanie terenu i na krajobraz Oddziaływanie na środowisko gruntowo-wodne Oddziaływanie na wody powierzchniowe Wpływ na zanieczyszczenie powietrza Wpływ na klimat akustyczny Wpływ w zakresie gospodarki odpadami Oddziaływanie na ludzi Oddziaływanie na świat roślinny Oddziaływanie na dobra materialne i dobra kultury Zalecenia dotyczące fazy budowy ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE UśYTKOWANIA INSTALACJI PO REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA Oddziaływanie na środowisko wodne Oddziaływanie na jakość powietrza Oddziaływanie z tytułu wytwarzania i unieszkodliwiania odpadów Oddziaływanie na klimat akustyczny Oddziaływanie w przypadku awarii przemysłowej CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 3

6 6.2.6 Oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego i jonizującego Oddziaływanie na rośliny, zwierzęta, lasy, obszary NATURA Oddziaływanie na zdrowie pracowników Oddziaływanie na zabytki i obiekty dziedzictwa historycznego ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE LIKWIDACJI VII. ROZDZIAŁ VII - PROPONOWANE DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE LUB OGRANICZAJĄCE WPŁYW PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO METODY OCHRONY ŚRODOWISKA WODNEGO Metody ochrony wód powierzchniowych Metody ochrony wód podziemnych METODY OCHRONY POWIETRZA METODY OCHRONY POWIETRZA METODY OGRANICZENIA UCIĄśLIWOŚCI GOSPODARKI ODPADAMI METODY OCHRONY PRZED HAŁASEM, WIBRACJAMI I PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM METODY ZMNIEJSZENIA RYZYKA WYSTĄPIENIA I OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED SKUTKAMI AWARII PRZEMYSŁOWEJ KOMPENSACJA PRZYRODNICZA NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO SPOSOBY OGRANICZENIA ODDZIAŁYWAŃ TRANSGRANICZNYCH NA ŚRODOWISKO BEZPIECZNE DLA ŚRODOWISKA ZAKOŃCZENIE DZIAŁANIA INSTALACJI VIII. ROZDZIAŁ VIII - OCENA PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH I TECHNICZNYCH PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ZGODNOŚĆ Z PRAWEM I WYMOGAMI NAJLEPSZYCH DOSTĘPNYCH TECHNIK PORÓWNANIE TECHNOLOGII UZYSKIWANIA WĘGLOPOCHODNYCH I ODSIARCZANIA GAZU KOKSOWNICZEGO WG PRZEDSIĘWZIĘCIA Z TECHNOLOGIĄ WG WYMOGÓW PRAWNYCH ART. 143 USTAWY POŚ Stosowanie substancji o małym potencjale zagroŝeń Efektywne wytwarzanie oraz wykorzystywanie energii W technologii wg przedsięwzięcia zuŝywa się wodę w ilościach wynikających z bilansu cieplnego danych procesów, a w szczególności racjonalne zuŝycie wody zapewnia się poprzez: Technologie bezodpadowe i małoodpadowe, odzysk odpadów Rodzaj i zasięg emisji Wykorzystanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej WdroŜenie postępu naukowo-technicznego CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 4

7 8.2 OCENA ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH PLANOWANYCH W PRZEDSIĘWZIĘCIU NA ZGODNOŚĆ Z WYMOGAMI NAJLEPSZEJ DOSTEPNEJ TECHNIKI (BAT) Ocena rozwiązań technicznych planowanych w przedsięwzięciu na zgodność z wymogami (BAT) wg stanu prawnego na dzień r Ocena rozwiązań technicznych planowanych w przedsięwzięciu na zgodność z wymogami (BAT) wg stanu prawnego na dzień 7 stycznia 2013r Podsumowanie ocen IX. ROZDZIAŁ IX - OCENA POTRZEBY USTALENIA STREFY OGRANICZONEGO UśYTKOWANIA ORAZ OGRANICZEŃ W ZAKRESIE WYKORZYSTANIA TERENU, WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DOTYCZĄCYCH OBIEKTÓW BUDOWLANYCH I SPOSOBU KORZYSTANIA Z NICH X. ROZDZIAŁ X - POTENCJALNE KONFLIKTY SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘCIA XI. ROZDZIAŁ XI - PROPONOWANY ZAKRES MONITORINGU NA ETAPIE BUDOWY I EKSPLOATACJI MONITORING NA ETAPIE BUDOWY MONITORING NA ETAPIE EKSPLOATACJI Monitorowanie procesów technologicznych Monitoring emisji do powietrza Monitoring gospodarki odpadami Monitoring ilości i jakości pobieranej wody podziemnej i powierzchniowej Monitoring ilości i jakości wprowadzanych ścieków do odbiornika Monitoring hałasu Zakres monitoringu jakości środowiska XII. ROZDZIAŁ XII - WNIOSKOWANE WARUNKI REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA PN: PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH ARCELORMITTAL ODDZIAŁ ZDZIESZOWICE W ZDZIESZOWICACH WARUNKI WYKORZYSTANIA TERENU NA ETAPIE REALIZACJI I EKSPLOATACJI WYMAGANIA ŚRODOWISKOWE KONIECZNE DO UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE BUDOWLANYM CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 5

8 1.2 SPIS RYSUNKÓW Rys. nr Rys. nr Rys. nr Ogólny schemat połączeń technologicznych wydziałów wytwarzających koks i węglopochodne Schemat odsiarczania i odamoniakowania gazu koksowniczego stan istniejący Schemat odsiarczania i odamoniakowania gazu koksowniczego po realizacji przedsięwzięcia Rys. nr Przykładowa instalacja desorpcji H 2 S i NH 3 z wód procesowych Rys. nr Przykładowa instalacja KRAiC Rys. nr Ukształtowanie terenu wokół ZAKŁADU CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 6

9 1.3 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik nr 1 Odpis z KRS nr ArcelorMittal Poland S.A. Załącznik nr 2 Lokalizacja ZAKŁADU mapa zasadnicza 1 : Załącznik nr 3 Wypis z planu zagospodarowania przestrzennego miasta Zdzieszowice Załącznik nr 4 Wypis i wyrys z rejestru gruntów Załącznik nr 5 Charakterystyka techniczna Koksowni ArcelorMittal Poland S.A. Oddział Zdzieszowice Załącznik nr 6 Certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001:2004 Załącznik nr 7 Certyfikat Polskiego Rejestru Czystszej produkcji i Odpowiedzialnej Przedsiębiorczości Załącznik nr 8 Plan sytuacyjny instalacji WĘGLOPOCHODNYCH Załącznik nr 9 Schemat technologiczny WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNCYCH Załącznik nr 10 Stan techniczny instalacji WĘGLOPOCHODNYCH przed realizacją przedsięwzięcia dokumentacja zdjęciowa Załącznik nr 11 RAPORT w formie elektronicznej CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 7

10 II. ROZDZIAŁ II STRESZCZENIE RAPORT o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pn. PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH W ARCELORMITTAL POLAND S.A. ODDZIAŁ nazywane dalej PRZEDSIĘWZIĘCIEM, został opracowany jako załącznik do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na etapie wykonywania projektu budowlanego i uzyskiwania pozwolenia na budowę. Inwestorem jest ArcelorMittal Poland S.A. Oddział Zdzieszowice nazywanego dalej ZAKŁADEM. ZAKŁAD jest zlokalizowany na terenie gminy Zdzieszowice w województwie opolskim. Do zajmowanego terenu ZAKŁAD posiada tytuł prawny w postaci prawa do wieczystego uŝytkowania. Głównym przedmiotem działania ZAKŁADU jest; wytwarzanie produktów koksowania węgla kamiennego, produkcja ciepła i energii elektrycznej, pobór i uzdatnianie wody, oczyszczanie i odprowadzanie ścieków, oraz usługi materialne, w tym prace remontowo-budowlane. Działalność ZAKŁADU jest zgodna z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego miasta Zdzieszowice. Zakład posiada uregulowany stan korzystania ze środowiska, w tym pozwolenie zintegrowane nr ŚR.III-MJ /05 z dnia r. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 8

11 Aktualny zakres korzystania ze środowiska przez ZAKŁAD, w tym emisje substancji i energii oraz oddziaływanie emisji substancji i energii z ZAKŁADU na środowisko, został określony w DOKUMENTACJI WNIOSKU O ZMIANĘ POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO DLA ZAKŁADÓW KOKSOWNICZYCH ZDZIESZOWICE PROJEKT NR CRU/663/2007 nazywany dalej DOKUMENTACJĄ BAZOWĄ, jako standard odniesienia do oceny oddziaływania PRZEDSIĘWZIĘCIA na środowisko. Projektowane przedsięwzięcie nazwano: PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH w ArcelorMittal Poland S.A. Oddział Zdzieszowice. Na podstawie 2 ust. 1 pkt. 17 ROZPORZADZENIA przedsięwzięcie zakwalifikowano do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. INSTALACJA węglopochodnych zlokalizowana jest na terenie ZAKŁADU, który połoŝony jest w mieście Zdzieszowice, województwie opolskim. Lokalizację przedsięwzięcia przedstawiono na mapie 1 : załącznik nr 2 do tego RAPORTU. Planowane przedsięwzięcie jest zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego miasta Zdzieszowice załącznik nr 3. Przedsięwzięcie inwestycyjne polega na modernizacji (procesowej i aparaturowej) instalacji oczyszczania gazu koksowniczego na wydziale węglopochodnych poprzez budowę następujących obiektów: Desorpcja H 2 S i NH 3 ze zintegrowanymi trzema kolumnami odkwaszająco-odpędowymi KOO w P3/2, Trzeciego ciągu katalitycznego rozkładu amoniaku i instalacji produkcji siarki metodą Clausa KRAiC w P3/2, CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 9

12 Instalacja stęŝonej wody amoniakalnej jako rezerwa dla jednego lub dwóch ciągów KRAiC w okresie 14 dniowego przeglądu w roku w P3/2, Dmuchawy gazu poregeneracyjnego z obiektu Regeneracji roztworu na P3/3 przesyłające gaz z H 2 S do przerobu wspólnego z H 2 S z P3/2 - na siarkę płynną w 3 ciągach KRAiC z odpowiednimi nowymi rozwiązaniami, Absorpcja NH 3 w Oddziale P3/1 w 1 płuczce nowej generacji, Trzeci Kolektor gazu DN 1600 od chłodnic wtórnych do absorpcji niskociśnieniowej NC w P3/2, Centralny System Sterowania dla P3/1, P3/2 i P3/3 z Centralną Sterownią Węglopochodnych w Hali Ssaw P3/2, Trasy międzyobiektowe rurociągów dla połączeń trzech Oddziałów Węglopochodnych P3/1, P3/2 i P3/3. Realizacja przedsięwzięcia zapewni stabilną i nowoczesną pracę Węglopochodnych. Efektem będzie polepszenie ochrony środowiska z pracą unowocześnionej odsiarczalni metodą amoniakalną oraz z pełną skupioną w P3/2 utylizacją NH 3 poprzez katalityczny rozkład, a H 2 S poprzez produkcję wysokiej jakości czystej siarki metodą Clausa zamiast produkcji H 2 SO 4. Zastosowane w Oddziale P3/2 i P3/1 nowe rozwiązania i udoskonalone technologie oraz proponowana zwarta, aczkolwiek funkcjonalna lokalizacja pozwala na realizację zadania przy zachowaniu ciągłości oczyszczania gazu. W Oddziale P3/1 dla baterii nr 3 6 zostanie zlikwidowane wytwórnia siarczanu amonu w Amoniakalni, a w Oddziale P3/3 wytwarzanie kwasu siarkowego w Wytwórni H 2 SO 4. W konsekwencji zmiany technologii zrealizowany zostanie w P3/1 nowy obiekt Absorpcji NH 3 z nowoczesną płuczką DN 4400 zabudowaną za chłodnicami wtórnymi na które przystosowane CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 10

13 zostaną 3 istniejące poziomorurowe chłodnice końcowe 3 x F=1900 m 2. Ponadto gaz poregeneracyjny z H 2 S z ciśnieniowej absorpcji H 2 S Oddziału P3/3 przesyłany będzie z obiektu Regeneracji roztworu K 2 CO 3 Oddziału P3/3 do wspólnego przerobu na siarkę w trzy ciągowym obiekcie KRAiC. Skupione w Oddziale P3/2 instalacje z nowymi technologiami utylizacji NH 3 i H 2 S oraz obiekt Absorpcji w P3/1 stanowią znaczące elementy techniki przyjaznej środowisku. Przeanalizowano dwa warianty technologiczne realizacji przedsięwzięcia: - pierwszy, modernizację procesowo-aparaturową wydziału węglopochodnych poprzez: - Utylizację siarkowodoru metodą Clausa - Likwidację wytwórni kwasu siarkowego - Likwidację wytwórni siarczanu amonu - Przebudowę węzłów absorpcji i desorpcji amoniaku i siarkowodoru - Katalityczny rozkład całej ilości wydzielanego amoniaku. - drugi, odtworzeniowy istniejące instalacje węglopochodnych z zachowaniem - wytwarzania siarczanu amonu metodą sytnikową - utylizację gazów siarkowodorowych poprzez wytwarzanie kwasu siarkowego - zachowanie sposobu desorpcji siarkowodoru z wód amoniakalnych. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 11

14 Wybranie pierwszego wariantu technologicznego zdeterminowane jest wymogami najlepszej dostępnej techniki (BAT) dla instalacji węglopochodnych Nowe, zmodernizowane obiekty węglopochodnych będą zlokalizowane na terenie zajmowanym obecnie przez istniejące instalacje bardzo wyeksploatowane. Jest to uzasadnione istniejącymi powiązaniami technologicznymi i energetycznymi, istniejącą zabudowę i posiadanym terenem. Budowa nowych instalacji w obrębie istniejącego terenu klasyfikowanego jako tereny przemysłowe, jest najlepszym z punktu widzenia ochrony środowiska rozwiązaniem lokalizacyjnym, gdyŝ nie powoduje przejmowania gruntów rolnych na cele nieprodukcyjne. Zatem zarówno ze względów technicznych, jak i urbanistycznych jest to optymalna lokalizacja. Zaniechanie inwestycji naleŝy rozpatrywać w kategoriach ekonomicznych, ekologicznych i socjologicznych. W przypadku ZAKŁADU w Zdzieszowicach, który jest głównym obiektem przemysłowym w gminie i ich funkcjonowaniu podporządkowana jest infrastruktura techniczna i usługowa, utrzymanie ciągłości produkcji odgrywa kluczową rolę w aspekcie uwarunkowań społeczno-gospodarczych funkcjonowania miasta. Przy utrzymywanej od lat monokulturze przemysłowej ograniczanie produkcji i zatrudnienia moŝe powodować negatywne skutki społeczne, wynikające z braku alternatywnych form zatrudnienia poza przemysłem koksowniczym. Zaniechanie inwestycji będzie w dłuŝszym horyzoncie czasowym skutkować zwiększeniem emisji do środowiska z tytułu uŝytkowania wyeksploatowanych instalacji węglopochodnych. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 12

15 Zatem zaniechanie inwestycji ograniczyłoby moŝliwości dalszej poprawy sytuacji gospodarczej, oraz zmniejszyłoby tempo poprawy stanu środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego ZAKŁADU. Zaniechanie inwestycji w Zakładach i eksploatacja technicznie zuŝytych instalacji węglopochodnych zwiększy emisję i naraŝenie pracowników na szkodliwe czynniki środowiska pracy oraz powoduje wzrost ryzyka technicznego w zakresie awarii przemysłowych. Analiza inwestycji pod kątem wariantu najkorzystniejszego dla środowiska musi bazować na załoŝeniu, Ŝe wariant niepodejmowania działalności został odrzucony. Podobnie wariant polegający na likwidacji obiektu, rekultywacji terenu i przywróceniu go do stanu pierwotnego, naleŝy wykluczyć jako nierealny. Jako wariant najkorzystniejszy dla środowiska uznano wariant inwestycyjny polegający na dostosowaniu instalacji węglopochodnych do standardów wynikających z najlepszej dostępnej techniki. W przypadku ZAKŁADU, najkorzystniejszym rozwiązaniem jest stosowanie rozwiązań eliminujących powstawanie zanieczyszczeń, ograniczającym zuŝycie zasobów i gwarantujący ich racjonalne wykorzystanie. W projekcie budowlanym rozbudowy węglopochodnych będą zastosowane wszystkie znane w koksownictwie światowym najnowsze rozwiązania techniczne, w tym większość bezpośrednio związana z ograniczeniem oddziaływań ekologicznych i zgodnych z BREF-ami BAT dla podsektora koksowniczego. Uwzględniając powyŝsze stwierdzenia i istniejące uwarunkowania środowiskowe, przyjęty wariant naleŝy uznać za najkorzystniejszy dla środowiska. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 13

16 Z rozpatrywanych dwóch wariantów technologicznych, wariant drugi odrzucono ze względu na duŝą emisyjność odbudowanej instalacji węglopochodnych i brak moŝliwości dotrzymania standardów emisji substancji do środowiska określonych w konkluzji NOWYCH BAT (2011). Wybrany wariant realizacji przedsięwzięcia zmniejsza ryzyko wystąpienia powaŝnej awarii przemysłowej z tytułu wyeliminowania wytwarzania kwasu siarkowego, przesyłu i magazynowania tej substancji oraz stosowania jej do produkcji siarczanu amonu. Przedmiotowe przedsięwzięcie oraz rozpatrywane powyŝej warianty ze względu na skalę produkcji i połoŝenie na terenie województwa przygranicznego podlegają procedurze oceny oddziaływania na środowisko, nie tylko ze względu na wymogi polskiego prawa, ale równieŝ ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, zwanej takŝe Konwencją z Espoo. Do emisji mogących podlegać transportowi na dalekie odległości naleŝy emisja gazów z komina wytwórni kwasu siarkowego. W wyniku realizacji planowanego przedsięwzięcia ulega likwidacji komin i wyeliminowanie emisji gazów. Nie będzie występować oddziaływanie transgraniczne do powietrza. Przedsięwzięcie nie powoduje zmian w gospodarce wodno-ściekowej i w tym kontekście nie zachodzi potrzeba analizy oddziaływań transgranicznych w zakresie wymagań dotyczących zanieczyszczeń wód Bałtyku (HELCOM). Przedstawione wyŝej uwagi dotyczące moŝliwych wariantów realizacji inwestycji oraz szczegółowe analizy zawarte w CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 14

17 niniejszym RAPORCIE, dotyczące oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia wykazują, Ŝe: - przyjęte rozwiązanie lokalizacyjne jest optymalne i wykorzystuje w sposób najlepszy istniejącą infrastrukturę techniczną, - zapewnia racjonalną gospodarkę terenem, - zapewnia efektywność wykorzystania energii z gazu koksowniczego, - wykorzystuje optymalne rozwiązania technologiczne posiadające udokumentowane referencje i wysoki standard techniczny, - spełnia wymogi stawiane najlepszej dostępnej technice, za równo w zakresie projektowania jak teŝ organizacji procesu produkcyjnego oszczędności materiałów i surowców wysokiego poziomu wykorzystania ubocznych produktów procesu, - zastosowane rozwiązania techniczne wbudowane w proces jak teŝ typu końca rury zapewniają osiągniecie wymaganego przepisami prawa poziomu emisji substancji do środowiska. W zakresie uciąŝliwości środowiskowej podjętą decyzję o wyborze technologii uzasadniają następujące fakty: - w wyniku realizacji inwestycji ulega istotnemu zmniejszeniu zakres korzystania ze środowiska - zastosowane rozwiązania techniczne węglopochodnych pozwalają na wyeliminowanie emisji mgły kwasu siarkowego związanej z procesem utylizacji gazów siarkowodorowych, jak równieŝ emisji niezorganizowanej, - budowa i eksploatacja węglopochodnych spowoduje obniŝkę stopnia naraŝenia zdrowia i Ŝycia ludzi oraz nie pogorszy CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 15

18 warunków ekologicznych w obszarach specjalnie chronionych, jak równieŝ nie pogorszy walorów krajobrazowych. - Nowe instalacje węglopochodnych nie stwarzają ryzyka w zakresie uciąŝliwości odpadów, promieniowania elektromagnetycznego i jonizującego, a skala zagroŝeń związanych z emisją ciepła dotyczy rejonu zakładu. - gospodarka wodna nie stwarza istotnych zagroŝeń środowiska wodnego, gdyŝ całość ścieków związanych z procesem uzyskiwania węglopochodnych zostaje poddana oczyszczaniu a jakość odprowadzanych ścieków będzie zgodna z obowiązującymi standardami. - inwestycja nie wpłynie na pogorszenie warunków akustycznych w środowisku, projektowana inwestycja znajduje się na terenie przemysłowym w znacznym oddaleniu od granicy terenów podlegających ochronie akustycznej ochronnej. Wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych powoduje, Ŝe w kategorii globalnych powiązań między komponentami środowiska, funkcjonowaniem ekosystemów itp. naleŝy oczekiwać pozytywnych efektów związanych ze zmniejszeniem ryzyka środowiskowego. Inwestycja wpłynie stabilizująco na gospodarkę regionu, co w perspektywie wpłynie na podniesienie ogólnego poziomu ochrony środowiska, w wyniku rozbudowy infrastruktury gminy, z której funkcjonowaniem zakład jest bezpośrednio związany poprzez dostawy ciepła, wody i oczyszczanie ścieków. Emisja substancji do powietrza z WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH w warunkach normalnych następuje z czterech źródeł, które ulegają likwidacji w wyniku realizacji przedsięwzięcia. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 16

19 Po realizacji przedsięwzięcia pn. PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA WYDZIAŁU WĘGLOPOCHODNYCH nastąpi wyeliminowanie źródeł i emisji z INSTALACJI poprzez: - Likwidację wytwórni kwasu siarkowego P3.3 - Likwidację amoniakalni baterii 3 do 6 (P3.1) - Shermetyzowanie aparatury i zbiorników: odsmołowanie wód P3.1 oraz magazynu wody i smoły koksowniczej P3.1 oraz budowę instalacji katalitycznego rozkładu amoniaku i produkcji siarki z recyrkulacji gazów odlotowych i resztkowych do gazu koksowniczego. Realizacja PRZEDSIĘWZIĘCIA zapewni równieŝ efekty pośrednie zmniejszenia emisji SO2 na eketrociepłowni z tytułu wyŝszego stopnia odsiarczania gazu koksowniczego, stęŝenie dwutlenku siarki w spalinach z elektrociepłowni obniŝy się z 800 mg/m 3 do 400 mg/m 3 (standard BAT). Realizacja przedsięwzięcia zapewni obniŝkę emisji dwutlenku siarki z elektrociepłowni o 1151 Mg SO2/rok tj. 30% ogólnej emisji SO 2 w ZAKŁADACH (DOKUMENTACJA BAZOWA). Przez warunki funkcjonowania INSTALACJI inne niŝ normalne naleŝy rozumieć: - rozruch technologiczny instalacji KRAiC - przeglądy okresowe instalacji KRAiC. W czasie tych warunków funkcjonowania INSTALACJI nie będzie następować emisja substancji do powietrza, gdyŝ: - Gazy resztkowe i odlotowe są recyrkulowane do gazu koksowniczego - Odsiarczanie gazu będzie się odbywać zgodnie z technologią, a amoniak i siarkowodór będzie magazynowany w postaci stęŝonej wody amoniakalnej w projekcie przewidziano taki wariant technologiczny pracy INSTALACJI. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 17

20 W stosunku do stanu przed modernizacją INSTALACJI WĘGLOPOCHODNYCH realizacja przedsięwzięcia skutkuje wyeliminowaniem odpadów technologicznych oraz odpadów powstających z czyszczenia zbiorników po kwasie siarkowym i odpadowym katalizatorów wanadowych. W wyniku realizacji PRZEDSIĘWZIĘCIA zmniejszy się ilość źródeł hałasu na ZAKŁADZIE z tytułu: - Likwidacji wytwórni kwasu siarkowego - Likwidacji amoniakalni - Innych wyłączeń wyeksploatowanych urządzeń. Dla źródeł hałasu istniejących i występujących po modernizacji INSTALACJI wprowadzi się środki ograniczające emisję do środowiska. Po realizacji przedsięwzięcia nastąpi obniŝka ilości źródeł hałasu z 77 do 65 oraz oddalenie źródeł hałasu od granicy terenu Zakładu. W ZAKŁADACH, jak równieŝ w obrębie INSTALACJI brak jest istotnych źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego typu napowietrzne lub podziemne linie elektroenergetyczne wyprowadzające moc z rozdzielni, stacje transformatorowe itp. ZAKŁADY nie stwarzają zagroŝenia w zakresie promieniowania elektromagnetycznego poza granicami do którego posiadają tytuł prawny. Na terenie ZAKŁADÓW moŝna wyróŝnić następujące rodzaje zagroŝeń typu powaŝna awaria przemysłowa: - ZagroŜenie poŝarem - ZagroŜenie wybuchem - ZagroŜenie awarią poszycia zbiorników magazynowanych i rurociągów przesyłowych - ZagroŜenie awarią środków transportu CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 18

21 - Katastrofy budowlane. Funkcjonowanie układu do oczyszczania gazu koksowniczego, związane jest z ryzykiem awarii chemicznych i emisją szkodliwych substancji: amoniaku i benzenu. ZAKŁAD kwalifikuje się do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia powaŝnej awarii przemysłowej. Aktualne rozwiązania istniejącej infrastruktury technicznej, funkcjonujące na terenie Zakładu, pozostają bez zmian. Wszelkie potrzebne dla funkcjonowania nowych obiektów media technologiczne, energetyczne i elektryczne zabezpiecza ZAKŁAD w ramach istniejących rezerw. Tak więc planowana realizacja projektowanych nowych obiektów nie wymaga ingerencji w istniejące powiązania zewnętrzne Zakładu, wymaga jednak pewnych nowych rozwiązań w zakresie rozbudowy wewnętrznej infrastruktury technicznej związanej z uŝytkowaniem tych nowych obiektów. Planowany zakres przedsięwzięcia inwestycyjnego nie powoduje zmian w istniejących zewnętrznych warunkach technicznych dotyczących funkcjonowania Zakładów, w tym: sposobu i źródła poboru wody, sposobu odprowadzania ścieków i odbiornika ścieków, źródeł i sposobu poboru energii elektrycznej, przewozu kolejowego produktów węglopochodnych, dróg dojazdowych, gospodarki gazem i czynnikami energetycznymi. Przebudowa węglopochodnych nie spowoduje przekształcenia powierzchni ziemi i zmian w dotychczasowym uŝytkowaniu gruntów w miejscu jej lokalizacji. Zastosowane w czasie budowy rozwiązania techniczne skutecznie odizolowujące wpływ CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 19

22 projektowanych obiektów węglopochodnych na środowisko gruntowo-wodne. WaŜnym elementem zabezpieczenia przez zanieczyszczeniem jest prawidłowa gospodarka odpadami powstającymi na placu budowy wyeliminowanie praktyk wykorzystywania odpadów do niwelacji. Gospodarka odpadami i olejami winna podlegać kontroli słuŝb inwestorskich. W trakcie przebudowy węglopochodnych będzie prowadzona normalna eksploatacja istniejącej części Zakładu. Inwestycja nie będzie wywierała negatywnego wpływu na wody powierzchniowe. Prace związane z budową obiektów wchodzących w zakres przedsięwzięcia mogą w niewielkim stopniu wpływać niekorzystnie na skład fizyko-chemiczny spływów powierzchniowych, a co za tym idzie wód opadowych odprowadzanych kanalizacją. Na etapie przebudowy węglopochodnych wystąpi emisja spalin z pracujących maszyn budowlanych oraz unos pyłu związanego z transportem materiałów i urządzeń. Oddziaływanie to będzie miało charakter lokalny, w obrębie do 100 m od miejsca prowadzenia prac budowlanych. Oddziaływania akustyczne w czasie prowadzenia prac budowlano-montaŝowych będą obejmowały najbliŝsze otoczenie terenu robót, rejon zaplecza budowy i dróg dojazdowych. Dominującymi źródłami hałasu będą wówczas oddziaływania akustyczne na środowisko związane z: pracą sprzętu budowlanego, przygotowującego teren budowy, pracą cięŝkiego sprzętu słuŝącego do prowadzenia wykopów, montaŝu elementów konstrukcji i infrastruktury technicznej, pracami budowlanymi, np. betonowanie, praca dźwigów itp., pracą sprzętu transportowego przy dowozie elementów i stawianiu konstrukcji. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 20

23 Ze względu na znaczną odległość najbliŝszej zabudowy mieszkaniowej od terenów budowy i wykonywanie prac budowlanych w porze dziennej, przebieg tych prac nie będzie stanowić uciąŝliwości hałasowej terenów najbliŝszej zabudowy mieszkaniowej. Przebudowa węglopochodnych nie wpłynie na wytwarzanie odpadów stałych, wymagających składowania, oraz nieutylizowanych ścieków zagraŝających środowisku wodnemu. W fazie prowadzenia inwestycji na terenie budowy będą wytwarzane odpady związane z charakterem wykonywanych prac - będą to przede wszystkim prace rozbiórkowe, demontaŝowe, budowlane i montaŝowe. Miejscem powstawania poszczególnych odpadów będą rejony prowadzenia robót. Realizacja przedsięwzięcia będzie powodować szereg oddziaływań o charakterze lokalnym, takich jak: emisja niezorganizowana substancji gazowych i pyłowych, emisja ciepła, hałas, zagroŝenia stanowiskowe dla zatrudnionych. Nie ma określonych zagroŝeń, spowodowanych samą fazą budowy, dla ludzi nie biorących bezpośredniego udziału w budowie. ZagroŜenia dla pracowników na etapie przebudowy węglopochodnych stwarzane będą wpływem niebezpiecznych czynników ze strony: - czynnych instalacji oczyszczania gazu i uzyskiwania węglopochodnych - ruchu maszyn oraz kontaktu z urządzeniami mechanicznymi na tych maszynach, - energii elektrycznej stosowanej do napędu urządzeń, - gazu koksowniczego (niebezpieczeństwo zatrucia, zapłonu lub wybuchu), - ruchu kołowego na placu budowy, - pracy na duŝej wysokości. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 21

24 Projektowany zakres przedsięwzięcia, z uwagi na charakter przemysłowy działki nie wpływa na rośliny, nie przewiduje się nasadzenia nowej zieleni. Inwestycja realizowana jest na terenie przemysłowym, jej realizacja nie powoduje naraŝenia obiektów o wysokiej wartości kulturowej i obiektów podlegających ochronie konserwatorskiej w rozumieniu ustawy o ochronie dóbr kultury. ODDZIAŁYWANIE NA ETAPIE UśYTKOWANIA INSTALACJI Oddziaływanie INSTALACJI na wody powierzchniowe występuje z tytułu poboru wody i wprowadzania ścieków do wód rzeki Odry. Źródłem zaopatrzenia Zakładu i INSTALACJI w wodę powierzchniową jest rzeka Odra, przepływ miarodajny ŚNQ wynosi 24,1 m 3 /s, przepływ średni ŚŚQ wynosi 87,2 m 3 /s a przepływ nienaruszalny Qm= 12,6 m 3 /s. Pobór wody wynosi maksimum 1341 m 3 /h tj. 0,37 m 3 /s i stanowi on: - 0,42 % przepływu średniego rzeki Odry ŚŚQ - 1,5 % przepływu miarodajnego ŚNQ - 2,9 % przepływu nienaruszalnego Qm Przedstawiony wyŝej udział poboru wody w przepływach charakterystycznych rzeki Odry wskazuje, Ŝe oddziaływanie na rzekę Odrę poboru wody jest bardzo małe praktycznie pomijalne. Przy miarodajnym przepływie ŚNQ w rzece Odrze przyrost stęŝeń zanieczyszczeń z tytułu wprowadzania wód chłodniczych i opadowych wynosi od 0,14 g/m 3 dla BZT 5 do 16,8 g/m 3 dla chlorków. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 22

25 Stopień wzrostu stęŝeń zanieczyszczeń w rzece Odrze po wprowadzeniu ścieków wynosi od 3,3 % dla CZT Cr i siarczanów do 4,6 % dla chlorków. Przy miarodajnym przepływie ŚNQ w rzece Odrze przyrost stęŝeń zanieczyszczeń z tytułu wprowadzania ścieków przemysłowych wynosi od pomijalnego (siarczki) do 12,6 g/m 3 dla chlorków. Stopień wzrostu stęŝeń zanieczyszczeń w rzece Odrze po wprowadzeniu ścieków przemysłowych wynosi od 0,0% dla siarczków do 10 % dla rodanków. ZAKŁAD pobiera wodę podziemną z ujęć z utworów trzeciorzędowych dla celów: energetycznych, produkcji wody przeznaczonej do spoŝycia. Stopień wykorzystania zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych wynosi: Dla poboru wody podziemnej średniogodzinowego maksymalnego stopień wykorzystania zasobów w % 47,2 85,4 Oddziaływanie na wody podziemne, ze względu na pobór wody jest akceptowalne środowiskowo. Realizacja przedsięwzięcia spowoduje w Zakładzie wyeliminowanie emisji kwasu siarkowego oraz obniŝenie o 51,5% emisji benzenu i o 31,4% obniŝkę emisji dwutlenku siarki. Dla sumy emisji pyłowo-gazowej z Zakładu, następuje jej obniŝenie o 7,3%. Wykorzystując ocenę wpływu emisji substancji na jakość powietrza w rejonie oddziaływania Zakładu dla stanu bazowego przed realizacja przedsięwzięcia oraz wyeliminowanie emisji kwasu CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 23

26 siarkowego i obniŝenie emisji benzenu i dwutlenku siarki po realizacji przedsięwzięcia, wpływ na jakość powietrza w Zdzieszowicach będzie następujący: - wyeliminuje się ze składu powietrza substancję rakotwórczą kwas siarkowy - obniŝy się suma najwyŝszych ze stęŝeń maksymalnych benzenu z 1,094 µg/m 3 do 0,525 µg/m 3 - obniŝy się suma najwyŝszych ze stęŝeń maksymalnych dwutlenku siarki z 4094 µg/m 3 do 2808 µg/m 3 - dla wszystkich emitowanych substancji z Zakładu na granicy terenu Zakładu, w punktach najbliŝszej zabudowy i w punktach siatki obejmującej rejon oddziaływania będą dotrzymane dopuszczalne stęŝenia maksymalne i średnioroczne - zmniejszy się ryzyko przenoszenia dwutlenku siarki poza granicą Polski nie wystąpi oddziaływanie transgraniczne. Podsumowując: realizacja przedsięwzięcia spowoduje poprawę jakości powietrza w rejonie oddziaływania Zakładu miasto Zdzieszowice. Z INSTALACJI nie będzie się wytwarzać odpadów technologicznych. Pozostałości podprocesowe z koksowania węgla będą w 100% będą recyrkulowane do preparacji wsadu węglowego. Wyeliminuje się wytwarzanie odpadów zuŝyte katalizatory wanadowe i osady z czyszczenia zbiorników magazynowych kwasu siarkowego. INSTALACJA zbudowana w ramach realizacji przedsięwzięcia jest nisko odpadowa, a wpływ na środowisko jest pomijalny. Pomiary hałasu, przenikającego do środowiska z Zakładów wykazały, Ŝe aktualnie praca Zakładów nie powoduje przekroczeń dopuszczalnych, równowaŝnych poziomów dźwięku A w środowisku, zarówno w porze dziennej, jak równieŝ w nocy. Wprowadzenie zmian w źródłach emisji hałasu związanych z wyłączeniem kwasu siarkowego i amoniakalni spowoduje CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 24

27 dotrzymanie norm ochrony środowiska w zakresie hałasu, zarówno w porze dziennej, jak równieŝ nocnej. ZAKŁAD, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu (o zwiększonym ryzyku albo zakładu o duŝym ryzyku wystąpienia powaŝnej awarii przemysłowej (Dz. U. nr 58/2002, poz. 535), zalicza się do zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia powaŝnej awarii przemysłowej. ZAKŁAD dysponuje aktualnym: Programem zapobiegania powaŝnym awariom przemysłowym, oraz raportem bezpieczeństwa mimo, Ŝe nie ma obowiązku sporządzenia tego raportu. ZAKŁAD posiada własne słuŝby ratownictwa technicznego i przeciwpoŝarowego oraz wdroŝone procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych Procedura nr P-2.20 Gotowość na wypadek awarii i reagowanie na awarie. W okresie ostatnich piętnastu lat na terenie ZAKŁADÓW nie miało miejsce zdarzenie, które moŝna zaliczyć do powaŝnej awarii przemysłowej. I jakkolwiek w obrębie instalacji istnieją strefy zagroŝenia poŝarowego i wybuchowego, istnieje niebezpieczeństwo rozszczelnienia poszycia zbiorników magazynowych lub rurociągów przesyłowych, ryzyko awarii cysterny kolejowej lub katastrofy budowlanej, to lokalizacja parków magazynowych i instalacji zagroŝonych w stosunku do najbliŝszej części miasta Zdzieszowice oraz typowe dla instalacji chemicznych systemy zabezpieczeń powodują małe prawdopodobieństwo wystąpienia powaŝnej awarii. Linie przesyłowe i kanały kablowe zasilające węglopochodne nie stwarzają zagroŝenia dla pracowników i środowiska w zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Nie występują równieŝ zagroŝenia promieniowaniem jonizującym. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 25

28 Brak informacji uniemoŝliwia naukową ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na zwierzęta. MoŜna przypuszczać, Ŝe konsumpcja zanieczyszczonego pokarmu roślinnego moŝe potencjalnie oddziaływać na zdrowie i kondycję zwierząt. Brak informacji uniemoŝliwia naukową ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na dzikie rośliny zielne. MoŜna przypuszczać, Ŝe zanieczyszczenia powietrza mogą potencjalnie oddziaływać na ich zdrowotność i kondycję. Wśród czynników antropogenicznych największe zagroŝenia dla środowiska przyrodniczego powodują zanieczyszczenie atmosfery, w szczególności związane z ponadnormatywnymi stęŝeniami benzenu i pyłu zawieszonego, wód powierzchniowych oraz gleb, w których występują większe stęŝenia metali cięŝkich w porównaniu do stęŝeń naturalnych. Zanieczyszczenia atmosfery i gleb mogą powodować akumulację polutantów w organizmach roślin i zwierząt, uszkodzenia ich struktur biologicznych oraz wpływać negatywnie na ich zdrowie i kondycję, a takŝe wbudowywać się w łańcuchy troficzne ekosystemów. Obszarami najbardziej wraŝliwymi na antropopresję na omawianym terenie są ekosystemy lasów bukowych oraz ekosystemy wodnobłotne i inne obszary z płytko zalegającą wodą gruntową. Brak informacji o negatywnych oddziaływaniach koksowni na kluczowe siedliska i populacje gatunków oraz ingerencji w kluczowe zaleŝności kształtujące strukturę i funkcje obszarów. Planowane przedsięwzięcie przewiduje zastosowanie najlepszych dostępnych rozwiązań technicznych i technologicznych, które pozwolą zachować standardy jakości środowiska przewidziane prawem ochrony środowiska w granicach terenu przemysłowego. Występuje ryzyko naraŝenia na oddziaływanie emisji do powietrza pracowników obsługujących instalacje benzolowni, którzy mają kontakt z takimi substancjami jak benzen. Z tego powodu konieczne jest monitorowanie stanu zdrowotnego tej CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 26

29 grupy pracowniczej oraz kontrolowanie przestrzegania norm stanowiskowych. Likwidacja emisji kwasu siarkowego i obniŝenie emisji benzenu w wyniku realizacji przedsięwzięcia spowoduje obniŝkę stęŝeń tych substancji w środowisku pracy zmniejsza ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko. Inwestycja realizowana jest na terenie przemysłowym. Jej realizacja nie spowoduje wzrostu naraŝenia obiektów o wysokiej wartości kulturowej i obiektów podlegających ochronie konserwatorskiej w rozumieniu ustawy o ochronie dóbr kultury. W obszarze oddziaływania instalacji nie zostały utworzone obszary krajobrazu kulturowego w rozumieniu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, poza Parkiem krajobrazowym Góra Świętej Anny. Nie wyznaczono innych przestrzeni historycznie ukształtowanych w wyniku działalności człowieka, zawierających wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze, podlegających ochronie. Przewidywany okres eksploatacji przebudowanych węglopochodnych będzie wynosił więcej niŝ 20 lat trudno jest określić wymogi formalne związane z procedurą likwidacji obiektu. Mając na uwadze obowiązującą w krajach o wysokim poziomie ochrony środowiska praktykę, naleŝy oczekiwać, Ŝe inwestor zobowiązany będzie do przeprowadzenia stosownej procedury administracyjnej, związanej z oceną oddziaływania na środowisko przed przystąpieniem do likwidacji obiektu, o ile z ustaleń z właściwym organem wyniknie taka konieczność. Likwidacja obiektów węglopochodnych, ze względu na wielkość instalacji oraz charakter półproduktów, wymagać będzie podjęcia szeregu prac organizacyjno-technicznych. Przebieg procesu likwidacji winien być monitorowany i dokumentowany, jako Ŝe Inwestor ponosi odpowiedzialność za CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 27

30 skutki obszarowego zanieczyszczenia środowiska, które mogą ujawnić się po likwidacji. Inwestor ponosi równieŝ odpowiedzialność za stan terenu po likwidacji obiektu, co jest równoznaczne z obowiązkiem rekultywacji przez wykonanie niwelacji, a w przypadku stwierdzenia skaŝenia gruntów z obowiązkiem wymiany wierzchniej warstwy gruntu oraz rewitalizacją przez obsianie i wysadzenie odpowiedniej roślinności. Proponowane działania zapobiegawcze Ochrona środowiska wodnego w ZAKŁADACH polega na minimalizacji poboru wody z zasobów naturalnych, oraz minimalizacji wprowadzanego ładunku substancji do wód. Do metod ochrony wód powierzchniowych naleŝą; - Stosowanie zamkniętych cyrkulujących obiegów chłodniczych. - Stosowanie na terenie ZAKŁADÓW systemu kanalizacji rozdzielczej; przemysłowej, sanitarnej oraz opadowej. - Ujęcie brzegowe wód z rzeki Odry na cele przemysłowe i p.poŝ. - Podczyszczanie chemiczno-mechaniczne wód opadowych. - Oczyszczanie ścieków koksowniczych w skojarzeniu z oczyszczaniem ścieków komunalnych miast i gmin: Zdzieszowice, Leśnica i Walce. INSTALACJA bezpośrednio nie wpływa na wody podziemne. Istnieje jednak moŝliwość awarii przypadkowej na skutek nieszczelności instalacji, co moŝe powodować skaŝenie gruntu i wód podziemnych. Stosuje się dwie metody ochrony gruntów i wód podziemnych; CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 28

31 1. bezpośrednia zabezpieczenie zbiorników i stanowisk przeładunkowych substancji niebezpiecznych 2. pośrednia poprzez zmniejszenie emisji do wód i powietrza. Realizacja zadania inwestycyjnego przebudowy instalacji węglopochodnych w istotny sposób przyczyni się do zwiększenia ochrony powietrza wskutek wprowadzenia następujących rozwiązań: likwidacja instalacji wytwarzającej kwas siarkowy likwidacja emitora mgły kwasu siarkowego (wyeliminowanie emisji mgły kwasu siarkowego) zhermetyzowanie wszystkich instalacji wydziału węglopochodnych wyeliminowanie emisji niezorganizowanej odsiarczenie gazu koksowniczego wykorzystywanego w elektrociepłowni do wartości poniŝej 0,4 g S/m 3. W projekcie procesowo-technologicznym przebudowy węglopochodnych zastosowano następujące rozwiązania techniczne: hermetyzacja zbiorników, aparatów, rurociągów i armatury poprzez odsysanie oparów do kolektora gazu surowego dyspozycyjność hermetyzacji powyŝej 95% hermetyzacja zbiorników, aparatów, rurociągów i armatury poprzez wytworzenie poduszki azotowej i skierowanie gazów do gazu koksowniczego dyspozycyjność hermetyzacji powyŝej 95%, hermetyzacja zbiorników, aparatów, rurociągów i armatury poprzez zastosowanie dochładzaczy i skraplaczy oparów dyspozycyjność hermetyzacji powyŝej 95% odizolowanie od gleby zbiorników magazynowych i punktów przeładunkowych substancji niebezpiecznych 100/% zabezpieczenia dla zgromadzonych substancji powyŝej 1 Mg CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 29

32 Prowadzony jest odzysk jako surowca produktów ubocznych i pozostałości poprocesowych koksowania węgla i uzyskiwania węglopochodnych poprzez ich wykorzystanie do preparacji wsadu węglowego, który poddawany jest procesowi koksowania w komorach baterii koksowniczej. W INSTALACJI nie wytwarza się odpadów technologicznych. Odpady remontowe podlegają odzyskowi lub wykorzystaniu przez inne jednostki do tego upowaŝnione. Podstawową metodą ochrony przed hałasem stosowaną i rozwijaną przy przebudowie instalacji węglopochodnych jest eliminowanie źródeł hałasu, i tak: wyeliminowanie dmuchaw powietrza z instalacji wytwórni kwasu siarkowego w wyniku jej likwidacji zabudowa pomp, dmuchaw i innych urządzeń zgodnych z minimalnymi wymaganiami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń uŝywanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz.U ) lokalizacja pomp, dmuchaw i innych urządzeń w budynkach lub posadowienie ich w poniŝej poziomu gruntu zastosowanie okien i drzwi o podwyŝszonej chłonności akustycznej w budynkach, gdzie znajdują się źródła hałasu wyposaŝenie dmuchaw powietrza w obudowy dźwiękochłonne jako standard wyposaŝeniowy Wibracje występujące na terenie instalacji węglopochodnych mają charakter lokalny. Ich oddziaływanie jest ograniczone CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 30

33 wyłącznie do stanowisk pracy, na których stosuje się odpowiednie działania zabezpieczające. W obrębie realizowanego przedsięwzięcia nie występuje promieniowanie elektromagnetyczne nie ma więc konieczności stosowania specjalnych metod ochrony. Podstawową substancją niebezpieczną występującą na węglopochodnych jest gaz koksowniczy. Dla zapewnienia bezpiecznej gospodarki gazem koksowniczym stosuje się zespół procedur określonych i wprowadzonych zarządzeniem Dyrektora ZAKŁADÓW nr 17/2008 w sprawie bezpieczeństwa i organizacji pracy przy instalacjach, sieciach, urządzeniach gazowych i technologicznych. Metody bezpiecznej gospodarki gazem koksowniczym dotyczą; normalnego ruchu technologicznego instalacji węglopochodnych, remontów, czyszczenia i konserwacji urządzeń gazowych, bezpiecznej likwidacji nieszczelności i awarii gazowych. Celem zmniejszenia skutków potencjalnych awarii przemysłowych naleŝy wprowadzić następujące metody zabezpieczeń: pod względem technicznym instalacją hermetyzacji zbiorników i załadunku cystern, ochronę przed elektrycznością statyczną, instalację zraszania zbiorników, stałe i półstałe instalacje gaśnicze, instalację wykrywania i sygnalizacji poŝaru. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 31

34 pod względem organizacyjnym stałą obsługę, instrukcje eksploatacyjne i przeciwawaryjne, okresowe przeglądy techniczne, przyporządkowanie zbiorników pod nadzór Dozoru Technicznego, monitoring powietrza na zawartość gazów i opar toksycznych, prace konserwacyjne i naprawcze prowadzone w formie poleceń pisemnych, utrzymać Zakładową StraŜ PoŜarna i Stację Nadzoru Ratownictwa Gazowego, utrzymać systemy zarządzania środowiskowego i bezpieczeństwa na wypadek wystąpienia powaŝnej awarii przemysłowej Do ograniczenia skutków awarii przemysłowej stosuje się; procedury ewakuacji ludzi z miejsc zagroŝonych, akcję ratunkowa z wykorzystaniem podręcznego sprzętu, działania ratunkowe ZSP i SNiRG, odcięcie mediów palnych, zabezpieczenie obiektów sąsiednich przed poŝarem, przystąpienie do ograniczenia rozprzestrzeniania i reakcji środkami technicznymi posiadanymi przez ZAKŁADY. Projektowana przebudowa wydziału węglopochodnych zmniejsza zakres oddziaływania na środowisko i nie ma potrzeby CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 32

35 stosowania kompensacji przyrodniczej w stosunku do oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Z uwagi na brak znaczących oddziaływań transgranicznych spowodowanych emisją substancji, nie zachodzi potrzeba ograniczenia tego rodzaju oddziaływania, ani ograniczenia wielkości emisji. INSTALACJA wydział węglopochodnych będzie eksploatowana co najmniej przez 20 lat, co nie pozwala określić w szczegółach sposobu bezpiecznego postępowania na etapie jej likwidacji. W tym kontekście o uciąŝliwości fazy likwidacji zadecyduje w pierwszej kolejności sposób wykonania planowanych zabezpieczeń ekologicznych, a następnie historia eksploatacji. Art. 143 ustawy Poś stanowi, aby technologia stosowana w nowouruchamianych lub zmienianych w sposób istotny instalacjach spełniała następujące wymagania: - Stosowanie substancji o małym potencjale zagroŝeń W rozwiązaniach technologicznych uzyskiwania węglopochodnych i odsiarczania gazu koksowniczego wg przedsięwzięcia stosuje się substancje zawarte w gazie koksowniczym: wodę amoniakalną pogazową i wodę amoniakalną podprocesową, oraz ług sodowy. W stosunku do stanu istniejącego z technologii wyeliminowano: kwas siarkowy, siarczan amonu i węglan potasu. - Efektywne wytwarzanie oraz wykorzystywanie energii W technologii wg przedsięwzięcia wytwarza się ciepło poprzez jego odzysk z instalacji KRA i CLAUSA. W CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 33

36 technologii efektywnie wykorzystuje się ciepło i energię elektryczną poprzez: integrację procesową urządzeń, stosowanie wymienników ciepła, mniejszą ilość przesyłanych mediów oraz prowadzenie procesu odsiarczania przy niŝszych temperaturach gazu. - W technologii wg przedsięwzięcia zuŝywa się wodę w ilościach wynikających z bilansu cieplnego danych procesów, a w szczególności racjonalne zuŝycie wody zapewnia się poprzez: - Stosowanie obiegów cyrkulacyjnych wody do wytwarzania chłodu - Stosowanie zamkniętych obiegów wody chłodzącej - Stosowanie chłodziarek amoniakalnych do wody obiegowej, chłodzącej gaz koksowniczy. Surowce, materiały i paliwa zuŝywa się w ilościach wynikających z bilansu materiałowo-paliwowego procesów jednostkowych. - Technologie bezodpadowe i małoodpadowe, odzysk odpadów W stosowanej technologii wg przedsięwzięcia nie powstają odpady technologiczne. - Rodzaj i zasięg emisji W warunkach technologicznych normalnych wyeliminowano emisję substancji do powietrza. W warunkach technologicznych innych niŝ normalne ograniczono emisję o 90%, zasięg tej emisji teren INSTALACJI. CARBON ENGINEERING SP. Z O.O., KRAKÓW, CZERWIEC, 2011R. 34