Niskostopowe Średniostopowe Wysokostopowe
|
|
- Bogumił Makowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stalami stopowymi nazywa się stale, do których celowo wprowadza się pierwiastki stopowe, aby nadać im wymagane własności. Najczęściej stosuje się: mangan, krzem, chrom, nikiel, wolfram, molibden, wanad. Rzadziej stosuje się aluminium, kobalt, miedź, tytan, tantal, niob, a w niektórych przypadkach i azot. Do stali stopowych zalicza się gatunki stali, w których zawartość przynajmniej jednego pierwiastka jest równa lub większa od zawartości granicznej podanej w tabl /20/2013 1
2 10/20/2013 2
3 Ze względu na sumaryczne stężenie pierwiastków stale stopowe dzielimy na następujące grupy: Niskostopowe stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) nie przekracza 2%, a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 3,5% Średniostopowe stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) przekracza 2%, lecz nie przekracza 8% lub suma pierwiastków łącznie nie przekracza 12% Wysokostopowe stężenie jednego pierwiastka przekracza 8% a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 55%. 10/20/2013 3
4 Ze względu na klasy jakości stale stopowe dzielimy na: Stale stopowe jakościowe, Stale stopowe specjalne, 10/20/2013 4
5 Stale stopowe jakościowe mają podobne zastosowanie jak stale niestopowe jakościowe, lecz wymagane własności powodują konieczność zwiększenia w nich zawartości pierwiastków stopowych powyżej wartości granicznych podanych w tabl Stale te zwykle nie są przeznaczone do ulepszania cieplnego lub utwardzania powierzchniowego. 10/20/2013 5
6 Wyróżnia się następujące grupy: Stale konstrukcyjne spawalne, Stale stopowe na szyny, kształtowniki na obudowy górnicze, Stale stopowe na produkty płaskie walcowane na zimno lub na gorąco przeznaczone do dalszej obróbki plastycznej na zimno, Stale elektrotechniczne, Stale stopowe z miedzią. 10/20/2013 6
7 Stale stopowe specjalne obejmują one wszystkie gatunki stali, które nie zostały ujęte w klasie stali nierdzewnych oraz stopach jakościowych. Dzięki precyzyjnie określonemu składowi chemicznemu odpowiednim warunkom wytwarzania i kontroli procesów produkcyjnych maję różnorodne własności przetwórcze i użytkowe często uzupełniające się i utrzymywane w zawężonych granicach. 10/20/2013 7
8 Stale stopowe specjalne dzielą się na podklasy: Stale maszynowe (do budowy maszyn), Stale na urządzenia ciśnieniowe, Stale konstrukcyjne, Stale szybkotnące, Stale narzędziowe stopowe, Stale na łożyska toczne, Stale o szczególnych własnościach fizycznych. 10/20/2013 8
9 Do klasy stali nierdzewnych należą stale zawierające co najmniej 10,5% Cr oraz co najwyżej 1,2% C. Stale nierdzewne dzielone są na: Stale odporne na korozję, Stale żaroodporne, Stale odporne na pełzanie ( żarowytrzymałe) 10/20/2013 9
10 Obowiązują dwa systemy oznaczania stali: Znakowy (wg PN-EN :1994); znak składa się z symboli literowych i cyfr, Rodzaje znaków Znaki wskazujące na zastosowanie oraz mechaniczne lub fizyczne własności stali Znaki wskazujące na skład chemiczny stali Cyfrowy (wg PN-EN : 1994), numer stali składa się tylko z cyfr. Numer stali zawiera 5 cyfr. (np ) 10/20/
11 10/20/
12 Oznaczenie literowe S - stale konstrukcyjne P pracujące pod ciśnieniem L na rury przewodowe E stale maszynowe B - stale do zbrojenia betonu Y - stale do betonu sprężonego R stal na szyny lub w postaci szyn H - wyroby płaskie walcowane na zimno ze stali o podwyższonej wytrzymałości do kształtowania na zimno T j.w. D - wyroby ze stali miękkich do kształtowania na zimno (poza tymi ze znakiem H) M stale elektrotechniczne Oznaczenie cyfrowe Liczba równa min. granicy plastyczności (MPa) dla najmniejszej grubości wyrobu Charakterystyczna granica plastyczności (MPa) Minimalna wytrzymałość na rozciąganie (MPa) Minimalna wytrzymałość na rozciąganie (MPa) Minimalna granica plastyczności (MPa) Minimalna wytrzymałość na rozciąganie (MPa) 10/20/
13 10/20/
14 Grupa stali Stale niestopowe ( bez stali automatowych) o średnim stężeniu Mn<1% Stale niestopowe o średnim zawartości Mn> 1%, stale niestopowe automatowe i stale stopowe ( bez szybkotnących) o zawartości każdego pierwiastka stopowego <5% Składniki symbolu głównego znaku stali C i liczba oznaczająca średnie stężenie węgla w stali w setnych częściach % (np. C35) Liczba oznaczająca średnią zawartość węgla w stali w setnych częściach %, symbole chemiczne pierwiastków stopowych i na końcu liczby (rozdzielone kreskami), podające średnią zawartość głównych pierwiastków stopowych (w %) pomnożone przez odpowiedni współczynnik Współczynniki: 4 Cr, Co, Mn, Ni, Si,W; 10 Al, Be,Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr; 100 Ce, N, P, S; 1000 B 10/20/
15 Grupa stali Stale stopowe ( bez stali szybkotnących) o zawartości przynajmniej jednego pierwiastka stopowego >5% Składniki symbolu głównego znaku stali X liczba oznaczająca średnią zawartość węgla w stali w setnych częściach %, symbole chemiczne pierwiastków stopowych i na końcu liczby (rozdzielone kreskami), podające średnią zawartość głównych pierwiastków stopowych w % (np. X8CrNiMoAl ) Stale szybkotnące HS i liczby (rozdzielone kreskami), podające srednie stęzenie (w %) pierwiastków w kolejności: W, Mo, V, Co (np. HS ) 10/20/
16 Podstawowe Wymagania: Duża twardość Odporność na mięknięcie w podwyższonej temperaturze Odporność na pękanie (udarność) Odporność na ścieranie Oznaczanie: odpowiedni skład chemiczny i obróbka cieplna cel obróbki cieplnej uzyskanie twardości wtórnej litery HS i liczby (rozdzielone kreskami), oznaczające średnie stężenie pierwiastków w kolejności: W, Mo, V i Co. np. HS (jest to odpowiednik dawnej stali SW18), 10/20/
17 Skład Chemiczny C % W 0-20% Mo 0-10% V 1-5% węgliki W M 6 C, MC, M 2 C Mo M 6 C, MC V MC Cr 4-5% Co 0-15% gł. hartowność, także w węglikach (M 32 C 6 ) działanie złożone (następny slajd) W i Mo mają niemal identyczne działanie i mogą zastępować się wzajemnie 10/20/
18 Do najczęściej stosowanych dodatków w stalach zalicza się: nikiel Obniża temperaturę przemiany austenitycznej oraz prędkość hartowania. W praktyce ułatwia to proces hartowania i zwiększa głębokość hartowania. Nikiel rozpuszczony w ferrycie umacnia go, znacznie podnosząc wytrzymałość na uderzenie. Dodatek niklu w ilości 0,5% do 4% dodaje się do stali do ulepszania ciepłego, a w ilościach 8% do 10% do stali kwasoodpornej. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą N. chrom Powoduje rozdrobnienie ziarna. Podwyższa hartowność stali. Zwiększa jej wytrzymałość. Stosowany w stalach narzędziowych i specjalnych. W tych ostatnich nawet w ilościach do 30%. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą 'H'. 10/20/
19 mangan Obniża temperaturę przemiany austenitycznej, a przy zawartości powyżej 15% stabilizuje i umożliwia uzyskanie struktury austenitycznej w normalnych temperaturach. Już przy zawartościach 0,8% do 1,4% znacznie podwyższa wytrzymałość na rozciąganie, uderzenie i ścieranie. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą G. wolfram Zwiększa drobnoziarnistość stali, powiększa wytrzymałość, odporność na ścieranie. Duży dodatek wolframu 8% do 20% zwiększa odporność stali na odpuszczanie. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą W. molibden Zwiększa hartowność stali. Podnosi wytrzymałość i zmniejsza kruchość i podnosi odporność na pełzanie. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą M. 10/20/
20 wanad Zwiększa drobnoziarnistość stali i znacznie powiększa jej twardość. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą V (F). kobalt Zwiększa drobnoziarnistość stali i znacznie powiększa jej twardość. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą K. krzem Normalnie traktowany jako niepożądana domieszka, zwiększa kruchość stali. Staje się pożądanym składnikiem w stalach sprężynowych. Ze względu na fakt, że zmniejsza energetyczne straty prądowe w stali, dodaje się go w ilościach do 4% do stali transformatorowej. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą S. 10/20/
21 tytan W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą T. niob W symbolach stali jego dodatek oznacza się literami Nb. glin (aluminium) W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą A. miedź Posiada podobne właściwości fizyczne jak czyste żelazo, lecz jest znacznie bardziej odporne na korozję. Miedź jest pożądanym dodatkiem i jej zawartość systematycznie wzrasta wraz z użyciem stali złomowej przy wytapianiu nowej stali. W symbolach stali jej dodatek oznacza się literami Cu. 10/20/
22 10/20/
23 Degradacja środowiskowa materiałów degradacja mikrostruktury i właściwości materiałów w wyniku działania agresywnych chemicznie środowisk, naprężeń, temperatury i czasu. Korozja metali niszczenie metali pod wpływem chemicznego lub elektrochemicznego działania środowiska. Korozja chemiczna korozja w suchych gazach i nieelektrolitach Korozja elektrochemiczna - korozja w wilgotnych gazach i elektrolitach Korozja elektrochemiczna - niszczenie metalu w wyniku procesów elektrodowych zachodzących na granicy faz metal elektrolit. Metal ulega rozpuszczaniu przechodząc do elektrolitu w postaci jonów: Fe Fe e - 10/20/
24 Redukcja (katoda) Utlenianie (anoda) jony przechodzą do roztworu (elektrolitu) wydziela się gaz powstaje potencjał ektryczny Ogniwo korozyjne miejsce dla reakcji utleniania miejsce dla reakcji redukcji ścieżka przepływu elektronów ścieżka przepływu jonów 10/20/
25 Skłonność metalu do korozji elektrochemicznej może być wyrażona za pomocą siły elektromotorycznej (SEM) ogniwa korozyjnego Im większa wartość (SEM) tym większa skłonność do korozji Potencjały elektrodowe metali w roztworach ich jonów o aktywności 1 nazywa się normalnymi lub standardowymi; Potencjały mierzy się zwykle względem elektrody wodorowej (0 V) 10/20/
26 Normalny potencjał elektrodowy określa odporność metalu na korozję. Im więcej jonów metalu przechodzi do elektrolitu, tym mniejsza jest odporność metalu na korozję i bardziej ujemny potencjał. Zestawienie według malejących potencjałów nazywa się szeregiem napięciowym metali. Szereg napięciowy normalnych potencjałów względem elektrody wodorowej Pt/Pt2+ Ag/Ag+ Cu/Cu2+ H2/H+ Pb/Pb2+ Ni/Ni2+ Fe/Fe2+ Zn/Zn2+ Ti/Ti2+ Al/Al3+ +1,2 +0,8 +0,34 0,00-0,13-0,25-0,44-0,76-1,63-1,67 Szereg galwaniczny potencjałów w 3% roztworze NaCl Pt Ti Ag Cu Ni Pb Fe Al Zn +0,47 +0,37 +0,30 +0,04-0,03-0,27-0,40-0,53-0,76 Elektrolit rzadko jest roztworem jonów metalu korodującego Szereg napięciowy w określonym roztworze szereg galwaniczny 10/20/
27 Przy zetknięciu różnych metali tworzą się lokalne ogniwa Połączenia kabla miedzianego z aluminiowum Al : -0,85 V Cu: -0,20 V 10/20/
28 Inne przykłady: Rynna aluminiowa została przymocowana miedzianym drutem Wypolerowana rawka rowerowa pozostawiona w zimie przez kilka dni z błotem pośniegowym zawierającym sól 10/20/
29 Ten typ korozji jest szczególnie aktywny w obecności chlorków Korozji wżerowej towarzyszy często korozja międzykrystaliczna 100x 10/20/
30 Powstaje w szczelinach przy złączeniach części metalowych; miejsca takie są często nieuniknione Przyczyna: zawartość tlenu w wodzie (elektrolicie) w szczelinie jest mniejsza niż na brzegu szczeliny - powstaje lokalne ogniwo, w którym elektrodami są: woda z nadmiarem i woda z niedoborem tlenu. Korozja zachodzi na styku tych dwóch stref. 10/20/
31 odlew Mechanizm elektrochemiczny przeróbka plastyczna rekrystalizacja Ogniwa tworzą się pomiędzy osnową stopu i wydzieleniami lub pomiędzy osnową a zubożoną strefą w pobliżu granicy Wśród stopów Al najbardziej podatne stopy umacniane wydzieleniowo 10/20/
32 Schemat granicy ziarn w stopie 2xxx stop 2519 T8 Zapobieganie: Unikanie tworzenia stref wolnych od wydzieleń Wydzielenia bogate w Cu na granicy ziarn powodują zubożenie przyległych obszarów w miedź. Powstaje lokalne ogniwo elektrochemiczne pomiędzy obszarami o różnej koncentracji Cu o różnicy potencjałów ok. 0,12 V Strefy ubogie w Cu szybko korodują 10/20/
33 stop 2519 T8 10/20/
34 Forma korozji międzykrystalicznej. Zachodzi równolegle do powierzchni metalu, wzdłuż wydłużonych w wyniku przeróbki plastycznej granic ziarn Struktura stopów wrażliwych na korozję warstwową Stop 2195 T8 Stop 7150 T8 materiał "puchnie" stopy 1xxx i 3xxx są odporne stopy 7xxx i 2xxx są wrażliwe Przestarzenie i rekrystalizacja usuwa wrażliwość 10/20/
35 Kruche pękanie stopu, uważanego za plastyczny w normalnych warunkach, poddanego jednoczesnemu działaniu naprężeń rozciągających oraz środowiska korozyjnego, przy czym żaden z tych czynników działając samodzielnie nie powoduje zniszczenia Warunkiem koniecznym pękania naprężeniowo-korozyjnego jest czułość na korozję międzykrystaliczną Wśród stopów Al wrażliwe są stopy 2xxx, 7xxx oraz czasami 6xxx Zniszczenie nastepuje przy naprężeniu znacznie mniejszym od granicy plastyczności 10/20/
36 Strefy wolne od wydzieleń przy granicach ziarn Natura wydzieleń umacniajacych - najbardziej podatne są stopy ze strefami GP Rozmieszczenie wydzieleń na granicach ziarn Zmiany stężenia składników rozpuszczonych Adsorpcja atomów zanieczyszczeń na powierzchni pęknięcia rozpuszczanie obszaru przy granicy (anodowe) pękanie z udziałem wodoru przerwanie ochronnej warstwy tlenku 10/20/
37 Metalurgiczne: skład chemiczny obróbka cieplna przeróbka plastyczna Środowiskowe: woda ph czystość stopu (obecność metali ciężkich) wodór temperatura Obróbka cieplna: sytuacja idealna - dodatki stopowe całkowicie rozpuszczone, szybkość chłodzenia duża, jednorodna mikrostruktura Przeróbka plastyczna: niejednorodności odkształcenia, kierunkowa mikrostruktura 10/20/
38 Miejsca odkształcone (zgniecione) i nie wyżarzone szybciej korodują niż pozostała część. Mechanizm korozji ogniwo naprężeniowe, np. szybko korodują okolice spoiny (miejsce występowania naprężeń spawalniczych) 10/20/
39 Pokrywanie chronionego metalu warstwą metalu bardziej lub mniej szlachetnego Powłoka katodowa Sn Powłoka anodowa Zn Stal - anoda Stal - katoda Powłoki izolujące (katodowe): powłoki z metalu bardziej szlachetnego metalu o wyższym niż metal chroniony potencjale standardowym. Dla stali - powłoki z Cu, Ni, Cr Powłoki ekranujące (protektorowe lub anodowe): powłoki z metalu mniej szlachetnego. Dla stali - cynkowanie. 10/20/
40 Szybkość korozji (mm/rok) Podstawowym pierwiastkiem stali odpornych na korozję jest chrom, w ilości co najmniej 10,5%, który tworzy pasywną warstwę tlenku chromu (Cr 2 O 3 ) na powierzchni stali 0,2 Warunki pasywności: Maksymalna zawartość węgla 1,2% C Pasywność się poprawia gdy: zawartość chromu wynosi ~17% Większość stali wysokostopowych zawiera 17-19% Cr 0,1 10,5% Przy tej zawartości Cr w stopie warstwa pasywna jest zbudowana głównie z jego tlenków % Cr 10/20/
41 stale odporne na korozję stanowią ok. 2% wszystkich produkowanych stali na świecie. Podział ze względu na strukturę: ferrytyczne, austenityczne, martenzytyczne, ferrytyczno-austenityczne (dwufazowe), umacniane wydzieleniowo. Stale austenityczne stanowią ponad 2/3 wszystkich produkowanych stali odpornych na korozję Podział ze względu na skład chemiczny: Cr, Cr-Ni Cr-Ni-Mo Cr-Mn-Ni Podział ze względu na główne własności Nierdzewne Żaroodporne Żarowytrzymałe 10/20/
42 δ-fe (RPC ) -Fe (RSC ) -Fe (RPC ) rozszerzenie pola ferrytu δ (do temperatury pokojowej) Chrom (Cr) Zwiększa odporność korozyjną Zwiększa hartowność Zwiększa wytrzymałość w podwyższonej temperaturze Minimalna zawartość 10.5% Cr Stale ferrytyczne Cr 10/20/
43 δ-fe (RPC) -Fe (RSC) t Nikiel (Ni) Sprzyja tworzeniu austenitu (działa odwrotnie niż Cr, który stabilizuje ferryt) Zwiększa hartowność Zwiększa odporność na pękanie -Fe (RPC) rozszerzenie pola austenitu (do temperatury pokojowej) Ni Stale austenityczne 12% 10/20/
44 10/20/
45 Chrom (Cr) Zwiększa odporność korozyjną Zwiększa wytrzymałość w podwyższonej temperaturze Minimalna zawartość 10.5% Cr Nikiel (Ni) Sprzyja tworzeniu austenitu (działa odwrotnie niż Cr i Mo, które stabilizują ferryt) Zwiększa odporność na pękanie Molibden (Mo) Sprzyja rozdrobnieniu ziarna Zwiększa odporność korozyjną w roztworach soli (wodzie morskiej) Węgiel (C) Zwiększa wytrzymałość stali martenzytycznych Poza wyjątkiem stali martenzytycznych i stali do zastosowań w wysokiej temperaturze jest szkodliwy Azot (N) stabilizuje i umacnia austenit zwiększa odporność na korozję Tytan i niob (Ti, Nb) dodawane w celu związania C i N w trwałe związki, 10/20/2013 aby ograniczyć lub wyeliminować skłonność stali do korozji międzykrystalicznej 46
46 równoważnik niklu Ni E =%Ni+30%C+0,5%Mn+30%N Wykres Schaefflera nie jest wykresem równowagi Austenit A A+M Martenzyt M M+F Ferryt F Cr E =%Cr+1,4%Mo+1,5%Si+0,5%Nb+2%Ti równoważnik chromu A+F 5% 10% 20% 40% 80% 100% ferrytu A+M+F 10/20/
47 Stale ferrytyczne są tańsze od stali austenitycznych (nie zawierają drogiego niklu). Ich odporność na korozję równomierną jest mniejsza niż stali austenitycznych. Są nieczułe na korozję naprężeniową. węgliki Są magnetyczne, mogą mieć dobrą ciągliwość i podatność do obróbki plastycznej na zimno, wytrzymałość nie przekracza 600 MPa nie mogą być umacniane przez hartowanie, nie są także umacniane przez odkształcenie, Główne zastosowanie: stal X2CrTi12 na układy wydechowe samochodów Struktura stali ferrytycznej X3CrTi25 : gruboziarnisty ferryt stopowy z wydzieleniami węglików Wadą stali ferrytycznych jest zbyt wysoka temperatura przejścia w stan kruchy 10/20/
48 10/20/
49 10/20/
50 10/20/
51 Stal odporna na korozję ma w pełni martenzytyczną mikrostrukturę jeżeli: w temperaturze wyżarzania, tj. ok o C, jej mikrostruktura jest austenityczna, zakres temperatury M s - M f jest powyżej temperatury pokojowej. Hartowane i odpuszczane stale martenzytyczne mają granicę plastyczności od 450 do 1850 MPa Struktura stali nierdzewnej martenzytycznej X20Cr13 hartowanej z C w powietrzu; martenzyt stopowy 10/20/
52 Stale odporne na korozję martenzytyczne różnią się od stali ferrytycznych głównie większą zawartością węgla; zawierają od 0,05 do 1,2% C i od 12 do 18% Cr Najczęściej stosowaną stalą martenzytyczną odporną na korozję jest stal X12Cr13 10/20/
53 Elementy o wymaganej wysokiej wytrzymałości i twardości: ostrza noży, żyletki, narzędzia chirurgiczne, sprężyny itp. 10/20/
54 10/20/
55 Zawartość Cr Węglik Cr 23 C 6 12% Stężenie średnie w stali 18% Cr Granica ziarna Stężenie Cr zapewniające odporność korozyjną 10/20/
56 Obróbka cieplna i własności mechaniczne 10/20/
57 Nikiel - konieczny do uzyskania struktury austenitycznej Nikiel może być częściowo zastąpiony przez Mn i N Standardowe gatunki stali austenitycznych Stale Cr-Ni, Cr-Ni-Mo (Stale serii 300 wg AISI) Stale Cr-Ni-Mn (Stale serii 200 wg AISI) Struktura stali austenitycznej X10CrNi18-8 przesyconej z 1059 o C w wodzie; równoosiowe, jasne ziarna austenitu o prostoliniowych granicach z charakterystycznymi bliźniakami wyżarzaniaczymi Wysokostopowe gatunki stali austenitycznych (super austenityczne) wysokie stężenie Cr, Mo, N Stale o wysokiej odporności korozyjnej Stale żaroodporne Żarowytrzymałe Częściowe zastąpienie Ni przez Mn i N pozwala na uzyskanie tańszych gatunków stali austenitycznych o korzystnych niektórych własnościach mechanicznych 10/20/
58 10/20/
59 10/20/
60 Stale Cr-Ni-Mo Molibden poprawia odporność korozyjną, jednak wymaga stosowania większej ilość niklu do stabilizacji austenitu Stale Cr-Mn-Ni 10/20/
61 Struktura austenitu bez węglików i faz międzymetalicznych w wyniku przesycania w wodzie z zakresu temperatury C (chłodzenie na powietrzu lub w wodzie). Czas wygrzewania 1-3 min./mm grubości). Unikać wygrzewania w zakresie C (korozja międzykrystaliczna) 10/20/
62 Elementy wyposażenia kuchennego - garnki, miski, widelce, itd.. Zastosowania budowlane, okucia, elementy elewacji, balustrady Meble gastronomiczne, przemysł spożywczy, obróbka pożywienia w tym mięsa, wina, piwamięsa, wina, piwa Środki transportu, zbiorniki okrętowe do magazynowania skroplonych gazów (LNG) Zbiorniki i urządzenia procesowe dla przemysłu chemicznego, petrochemicznego, naftowego, wydobywczego i celulozowopapierniczego 10/20/
63 Połączenie własności stali austenitycznych i ferrytycznych Kombinacja wysokiej wytrzymałości i odporności korozyjnej Faza austenityczna ciągliwość, udarność, odporność korozyjna Faza ferrytyczna wytrzymałość na rozciąganie, granica plastyczności, twardość; udział ferrytu od 30 do 50% 10/20/
64 Zalety: dobra odporność na pękanie naprężeniowo-korozyjne, korozję wżerową i szczelinową oraz dobra spawalność nie występuje korozja międzykrystaliczna obecność ferrytu w stalach austenitycznych poprawia odporność na korozję naprężeniową 10/20/
65 10/20/
66 Jedną z głównych przyczyn stosowania stali ferrytyczno-austenitycznych jest ich wspaniała odporność na pękanie naprężeniowo-korozyjne w obecności jonów Cl - (w porównaniu z konwencjonalnymi stalami austenitycznymi wyraźnie lepsza) Przemysł stoczniowy - chemikaliowce, Elementy i urządzenia pracujące w środowisku wody morskiej, pomp i zaworów na platformach wiertniczych, instalacje odsalania, Elementy wymienników ciepła, Zbiorniki dla przemysłu celulozowo-papierniczego, Przemysł spożywczy przetwórstwo wysoko solonych produktów takich jak sos pomidorowy i sojowy. 10/20/
67 Wydzieleniowo umacnia się stale martenzytyczne i austenityczne Do tego celu są stosowane następujące pierwiastki: Cu, Al, Ti i Nb, a fazami umacniającymi są cząstki: Cu, Ni 3 (Al,Ti), NiAl, Cr 2 N, węglików, azotków i innych faz międzymetalicznych 10/20/
68 Stale umacniane wydzieleniowo w stosunku do stali martenzytycznych: mają lepszą kombinację wytrzymałości, ciągliwości i odporności na pękanie, przy tej samej ciągliwości mają większą wytrzymałość, przy tej samej wytrzymałości mają zwykle większą odporność na korozję, ze względu na sposób umocnienia mają większą podatność do kształtowania przez obróbkę plastyczną na zimno 10/20/
69 10/20/
70 Austenitiyczne Ferrytyczne Martenzytyczne Skład chemiczny Odporność korozyjna Odporność na utlenianie 18% Cr; >8% Ni; 0.1% C (% mas.) 15-30% Cr; >1% Mo; <1% C (% mas.) 12-17% Cr; 0.1-1%C (% mas.) Bardzo dobra Dobra Średnia Dobra Dobra Średnia Wytrzymałość Moderate Low-moderate Wysoka Odporność na pękanie Bardzo dobra Średnia Średnia Formowalność Dobra Średnia Średnia Spawalność Dobra Słba/Średnia Słaba/Średnia Koszt Wysoki Średni Średni 10/20/
71 naprężenie /20/2013 wydłużenie (%) 72
72 10/20/
73 10/20/
Stale niestopowe jakościowe Stale niestopowe specjalne
Ćwiczenie 5 1. Wstęp. Do stali specjalnych zaliczane są m.in. stale o szczególnych własnościach fizycznych i chemicznych. Są to stale odporne na różne typy korozji: chemiczną, elektrochemiczną, gazową
Bardziej szczegółowo1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH
1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH Zgodnie z Normami Europejskimi obowiązują dwa systemy oznaczania stali: znakowy (według PN-EN 10027-1: 1994); znak stali składa się z symboli literowych i cyfr;
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe i specjalne. Łódź 2010 1 S t r
Bardziej szczegółowoStal - definicja Stal
\ Stal - definicja Stal stop żelaza z węglem,plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali
Bardziej szczegółowoMateriały konstrukcyjne
Materiały konstrukcyjne 2 Stal Stal jest to materiał zawierający (masowo): więcej żelaza niż jakiegokolwiek innego pierwiastka; o zawartości węgla w zasadzie mniej niż 2%; zawierający również inne pierwiastki.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale niestopowe, stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe, specjalne. Łódź 2010
Bardziej szczegółowoNewsletter nr 6/01/2005
Newsletter nr 6/01/2005 Dlaczego stal nierdzewna jest odporna na korozję? (część II) Stalami nazywamy techniczne stopy żelaza z węglem i z innymi pierwiastkami, zawierające do 2 % węgla (symbol chemiczny
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny. Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy:
STAL O SPECJALNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH Zakres tematyczny 1 Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy: - odporne na korozję, - do pracy w obniżonej temperaturze, - do pracy
Bardziej szczegółowoSTALE ODPORNE NA KOROZJĘ
STALE ODPORNE NA KOROZJĘ STALE ODPORNE NA KOROZJĘ stale zawierające co najmniej 10,5% chromu i max. 1,20% węgla (EN 100881:2007) Podział ze względu właściwości użytkowych stale nierdzewne stale żaroodporne
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali: stale spawalne o podwyższonej
Bardziej szczegółowoCo to jest stal nierdzewna? Fe Cr > 10,5% C < 1,2%
Cr > 10,5% C < 1,2% Co to jest stal nierdzewna? Stop żelaza zawierający 10,5% chromu i 1,2% węgla - pierwiastki, przyczyniające się do powstania warstwy wierzchniej (pasywnej) o skłonności do samoczynnego
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stal stopowa stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2% węgla i pierwiastki
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY KONSTRUKCYJNE
Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% obrobiona cieplnie i przerobiona plastycznie Stale ze względu na skład chemiczny dzielimy głównie na: Stale węglowe Stalami węglowymi nazywa się
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Podział stali stopowych ze względu na zastosowanie: stale konstrukcyjne stale narzędziowe stale o szczególnych właściwościach STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali:
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści. Wstęp 11
Inżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, 2017 Spis treści Wstęp 11 1. Wytwarzanie stali 13 1.1. Wstęp 13 1.2. Wsad do wielkiego pieca 15 1.3. Wytwarzanie
Bardziej szczegółowoIch właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu.
STOPY ŻELAZA Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. Ze względu na bardzo dużą ilość stopów żelaza z węglem dla ułatwienia
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Efekty fizyczne uszkodzeń radiacyjnych
Materiały Reaktorowe Efekty fizyczne uszkodzeń radiacyjnych Stale stopowe Stal stopowa stal, w której oprócz węgla występują inne dodatki stopowe o zawartości od kilku do nawet kilkudziesięciu procent,
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Samochodowych
Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: CHARAKTERYSTYKA I OZNACZENIE STALIW. 2016-01-24 1 1. Staliwo powtórzenie. 2. Właściwości staliw. 3.
Bardziej szczegółowoMateriały metalowe. Wpływ składu chemicznego na struktur i własnoci stali. Wpływ składu chemicznego na struktur stali niestopowych i niskostopowych
i własnoci stali Prezentacja ta ma na celu zaprezentowanie oraz przyblienie wiadomoci o wpływie pierwiastków stopowych na struktur stali, przygotowaniu zgładów metalograficznych oraz obserwacji struktur
Bardziej szczegółowoAustenityczne stale nierdzewne
Stowarzyszenie Stal Nierdzewna ul. Ligocka 103 40-568 Katowice e-mail: ssn@stalenierdzewne.pl www.stalenierdzewne.pl Austenityczne stale nierdzewne Strona 1 z 7 Skład chemiczny austenitycznych stali odpornych
Bardziej szczegółowoCIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE
CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE Wykład 2: Materiały, kształtowniki gięte, blachy profilowane MATERIAŁY Stal konstrukcyjna na elementy cienkościenne powinna spełniać podstawowe wymagania stawiane stalom:
Bardziej szczegółowoStal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych
STALE STOPOWE Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w procesach stalowniczych,
Bardziej szczegółowoStale austenityczne. Struktura i własności
Stale austenityczne Struktura i własności Ściśle ustalone składy chemiczne (tablica) zapewniające im paramagnetyczną strukturę austenityczną W celu uzyskania dobrej odporności na korozję wżerową w środowisku
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. I. Wyżarzanie Przemiany przy nagrzewaniu i powolnym chłodzeniu stali A 3 A cm A 1 Przykład nagrzewania stali eutektoidalnej (~0,8 % C) Po przekroczeniu temperatury A 1
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228 (21) Numer zgłoszenia: 331212 ( 13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.07.1997 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Wpływ róŝnych rodzajów
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE. (konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach)
STALE STOPOWE (konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach) Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych
Bardziej szczegółowoOK Tigrod 308L (OK Tigrod 16.10)*
OK Tigrod 308L (OK Tigrod 16.10)* SFA/AWS A 5.9: ER 308L EN ISO 14343-A: W 19 9 L Spoiwo austenityczne o bardzo niskiej zawartości węgla, do spawania stali odpornych na korozję, zawierających ok. 18% Cr
Bardziej szczegółowoSkład chemiczny i wybrane własności mechaniczne stali nierdzewnych przeznaczonych na elementy złączne.
www.stalenierdzewne.pl Strona 1 z 5 Skład chemiczny i wybrane własności mechaniczne nierdzewnych przeznaczonych na elementy złączne. Elementy złączne ze nierdzewnych (śruby, wkręty, nakrętki, podkładki,
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna stopów: zabiegi cieplne, które mają na celu nadanie im pożądanych cech mechanicznych, fizycznych lub chemicznych przez zmianę struktury stopu. Podstawowe etapy obróbki
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali
KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM Produkcja i budowa stali Produkcja stali ŻELAZO (Fe) - pierwiastek chemiczny, w stanie czystym miękki i plastyczny metal o niezbyt dużej wytrzymałości STAL - stop żelaza
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU
Bardziej szczegółowoNowoczesne stale bainityczne
Nowoczesne stale bainityczne Klasyfikacja, projektowanie, mikrostruktura, właściwości oraz przykłady zastosowania Wykład opracował: dr hab. inż. Zdzisław Ławrynowicz, prof. nadzw. UTP Zakład Inżynierii
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI: Przedmowa Spawalność stali Definicja spawalności stali Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19
SPIS TREŚCI: Przedmowa 11 1. Spawalność stali 13 1.1. Definicja spawalności stali 13 1.2. Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19 2. Pękanie połączeń spawanych 23 2.1. Pęknięcia gorące 23 2.1.1.
Bardziej szczegółowoMIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas
Bardziej szczegółowoKierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 2016/2017 Przedmiot: Podstawy Nauki o Materiałach II
Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 201/2017 plan zajęć dla grupy M1 11 (wtorek 8.30-10.00) grupa temat osoba prowadząca sala 1 28.02.2017 Zajęcia organizacyjne dr inż. Paweł Figiel
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE - zagadnienia, na które należy zwrócić szczególną uwagę 1. Omówić budowę atomu. 2. Co to jest masa atomowa? 3. Omówić budowę układu okresowego pierwiastków. 4. Wyjaśnić strukturę
Bardziej szczegółowoPL 178509 B1 (13) B1. (51) IntCl6: C23C 8/26. (54) Sposób obróbki cieplno-chemicznej części ze stali nierdzewnej
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 178509 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 305287 (22) Data zgłoszenia: 03.10.1994 (51) IntCl6: C23C 8/26 (54)
Bardziej szczegółowoTechnologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne
Technologia obróbki cieplnej Grzanie i ośrodki grzejne Grzanie: nagrzewanie i wygrzewanie Dobór czasu grzania Rodzaje ośrodków grzejnych Powietrze Ośrodki gazowe Złoża fluidalne Kąpiele solne: sole chlorkowe
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3.
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3. WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE Definicja obróbki cieplnej Dziedzina
Bardziej szczegółowo2012-04-04. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD - 2011/2012 - dr inż. Maciej Motyka
STAL NIESTOPOWA, STALIWO I ŻELIWO Zakres tematyczny 1 KLASYFIKACJA I SYSTEMY OZNACZANIA STALI 2 1 Klasyfikacja stopów żelaza Podział czynników determinujących mikrostrukturę iwłaściwości użytkowe stopów
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?)
Korozja chemiczna PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?) 1. Co to jest stężenie molowe? (co reprezentuje jednostka/ metoda obliczania/
Bardziej szczegółowoWydajność w obszarze HSS
New czerwiec 2017 Nowe produkty dla techników obróbki skrawaniem Wydajność w obszarze HSS Nowe wiertło HSS-E-PM UNI wypełnia lukę pomiędzy HSS a VHM TOTAL TOOLING = JAKOŚĆ x SERWIS 2 WNT Polska Sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Samochodowych
Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: OTRZYMYWANIE STOPÓW ŻELAZA Z WĘGLEM. 2016-01-24 1 1. Stopy metali. 2. Odmiany alotropowe żelaza. 3.
Bardziej szczegółowoPODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ
PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODZIAŁ KOROZJI ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM Korozja elektrochemiczna zachodzi w środowiskach wilgotnych, w wodzie i roztworach wodnych, w glebie, w wilgotnej atmosferze oraz
Bardziej szczegółowoLAF-Polska Bielawa 58-260, ul. Wolności 117 NIP: 882-152-92-20 REGON: 890704507 http://www.laf-polska.pl
Podstawowe informacje o stali Stal jest stopem żelaza, węgla i innych pierwiastków stopowych o zawartości do 2,14 % węgla. W praktyce, jako stale oznacza się stopy, które najczęściej zawierają żelazo,
Bardziej szczegółowoNierdzewna stal ferrytyczna
Nierdzewna stal ferrytyczna Wygórowane ceny niklu, głównego składnika stopowego najpopularniejszcych stali nierdzewnych - austenitycznych (ok. 8 % w składzie chemicznym), doprowadziły do znacznego wzrostu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Opracowali: dr inż. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr inż.
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoNISZCZENIE MATERIAŁÓW PODCZAS EKSPLOATACJI
NISZCZENIE MATERIAŁÓW PODCZAS EKSPLOATACJI w wyniku współdziałania aktywnych chemicznie środowisk i naprężeń: korozja naprężeniowa, korozja zmęczeniowa, korozja erozja Niszczenie materiałów podczas eksploatacji
Bardziej szczegółowoSchemat ogniwa:... Równanie reakcji:...
Zadanie 1. Wykorzystując dane z szeregu elektrochemicznego metali napisz schemat ogniwa, w którym elektroda cynkowa pełni rolę anody. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w półogniwie cynkowym. Schemat
Bardziej szczegółowoStale odporne na korozję Zasady oznaczania stali odpornych na korozję
Stale odporne na korozję Zasady oznaczania stali odpornych na korozję Gatunki, normy i zamienniki (PN, PN-EN, AISI, UNS) Charakterystyka stali odpornych na korozję, obróbka cieplna i własności mechaniczne
Bardziej szczegółowoElektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania
Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości
Bardziej szczegółowoMIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 4 Żeliwa. Stale wysokostopowe dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żeliw o o o Żeliwo szare Żeliwo sferoidalne Żeliwo białe Grafityzacja żeliwa
Bardziej szczegółowoStal dupleks w efekcie składu chemicznego
Stal dupleks i jej spawalność PROF. DR HAB. INŻ. Jerzy Nowacki, ZAKŁAD SPAWALNICTWA, ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE, CZŁONEK RADY NAUKOWEJ CZASOPISMA STAL METALE & NOWE TECHNOLOGIE
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali
KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria
Bardziej szczegółowoSTALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA GORĄCO
Ćwiczenie 9 Stale narzędziowe STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA ZIMNO DO PRACY NA GORĄCO SZYBKOTNĄCE NIESTOPOWE STOPOWE Rysunek 1. Klasyfikacja stali narzędziowej. Ze stali narzędziowej wykonuje się narzędzia
Bardziej szczegółowoSkład chemiczny wybranych stopów niklu do obróbki plastycznej
Stopy innych metali Stopy niklu Konstrukcyjne (monele) Oporowe (chromel, alumel, nichromy, kanthal) O szczególnych własnościach fizycznych (inwar, kowar, elinwar, permalloy) Odporne na korozję(hastelloy)
Bardziej szczegółowoStale narzędziowe. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Stale narzędziowe Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stale narzędziowe stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoSTALE NARZĘDZIOWE (opracowanie dr Maria Głowacka) I. Ogólna charakterystyka Wysoka twardość Odporność na zużycie ścierne Odpowiednia hartowność
STALE NARZĘDZIOWE (opracowanie dr Maria Głowacka) I. Ogólna charakterystyka Stale narzędziowe są stopami przeznaczonymi na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź
Bardziej szczegółowoSTOPY ŻELAZA Z WĘGLEM STALE I STALIWA NIESTOPOWE
STOPY ŻELAZA Z WĘGLEM STALE I STALIWA NIESTOPOWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. DEFINICJE, SKŁAD CHEMICZNY 2. PODZIAŁ I ZASADY ZNAKOWANIA
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja stali i przykłady oznaczeń
Klasyfikacja stali i przykłady oznaczeń Definicja stali Stal jest to plastycznie (i ewentualnie cieplnie) obrobiony stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, otrzymywanym w procesach stalowniczych ze
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE: Wpływ przewodnictwa elektrycznego roztworu na promień działania protektora
ĆWICZENIE: Wpływ przewodnictwa elektrycznego roztworu na promień działania protektora WPROWADZENIE W celu ochrony metalu przed korozją w roztworach elektrolitów często stosuje się tak zwaną ochronę protektorową.
Bardziej szczegółowoMetaloznawstwo II Metal Science II
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Bardziej szczegółowoOK SFA/AWS A5.4: E308L-16 EN 1600: E 19 9 L R 1 1. rutylowa. Otulina:
OK 61.20 SFA/AWS A5.4: E308L-16 EN 1600: E 19 9 L R 1 1 Rutylowa elektroda do spawania stali typu 19%r 10%Ni. Odpowiednia także do spawania stali stabilizowanych o podobnym składzie chemicznym, z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoStale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez
STALE NARZĘDZIOWE Stale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez obróbkę skrawaniem lub przez przeróbkę
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2085174 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 02.02.2009 09001379.8
Bardziej szczegółowo7 czerwca 2008
www.puds.pl 7 czerwca 2008 INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach Osobliwości spawania ferrytycznych stali nierdzewnych oraz stali typu duplex dr inż.. Jerzy Niagaj Klasyfikacja stali nierdzewnych Austenityczne
Bardziej szczegółowo6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA
6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA 6.1. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z rodzajami obróbki cieplno plastycznej i ich wpływem na własności metali. 6.2. Wprowadzenie Obróbką cieplno-plastyczną, zwaną potocznie
Bardziej szczegółowoWykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania
Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit
Bardziej szczegółowoOdpuszczanie (tempering)
Odpuszczanie (tempering) Nagrzewanie zahartowanej stali (o strukturze martenzytycznej) celem zwiększenia jej plastyczności Podczas nagrzewania występuje wydzielanie węglików i zdrowienie struktury dyslokacyjnej
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa
Zachodniopoorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa Przediot: Podstawy Nauki o Materiałach I i II, Materiały Konstrukcyjne, Współczesne Materiały
Bardziej szczegółowoOK Autrod 1070 (OK Autrod 18.01)*
OK Autrod 1070 (OK Autrod 18.01)* EN ISO 18273: S Al 1070 (Al99,7) Drut do spawania czystego aluminium, odporny na działanie czynników chemicznych i korozję atmosferyczną. Posiada dobre właściwości spawalnicze.
Bardziej szczegółowoEcoCut ProfileMaster nowa generacja
New Nowe Styczeń 2017 produkty dla techników obróbki skrawaniem ProfileMaster nowa generacja Udoskonalony, by być jeszcze lepszym! TOTAL TOOLING = JAKOŚĆ x SERWIS 2 WNT Polska Sp. z o.o. ul. Józefa Marcika
Bardziej szczegółowoKształtowanie struktury i własności użytkowych umacnianej wydzieleniowo miedzi tytanowej. 7. Podsumowanie
Kształtowanie struktury i własności użytkowych umacnianej wydzieleniowo miedzi tytanowej 7. Podsumowanie Praca wykazała, że mechanizm i kinetyka wydzielania w miedzi tytanowej typu CuTi4, jest bardzo złożona
Bardziej szczegółowoMetale nieżelazne - miedź i jej stopy
Metale nieżelazne - miedź i jej stopy Miedź jest doskonałym przewodnikiem elektryczności, ustępuje jedynie srebru. Z tego powodu miedź znalazła duże zastosowanie w elektrotechnice na przewody. Miedź charakteryzuje
Bardziej szczegółowo7 czerwca
www.puds.pl 7 czerwca 2008 Zastosowania dla materiałów serii ATI 201HP Olga Galitskaya, Przedstawicielstwo w Europie Wschodniej Mario Ruiz, Przedstawicielstwo w Hiszpanii 2008 ATI ATI Ogólnie 9,700 pracowników
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2013/2014 Kod: MIM IS-s Punkty ECTS: 5. Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Inżynieria spajania
Nazwa modułu: Spawalność stali Rok akademicki: 2013/2014 Kod: MIM-2-202-IS-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Inżynieria
Bardziej szczegółowoElektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a
Elektrochemia elektroliza oraz korozja 5.3.1. Elektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie 5.3.2. Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a 5.3.3. Zjawisko korozji elektrochemicznej
Bardziej szczegółowoOK Autrod 1070 (OK Autrod 18.01)*
OK Autrod 1070 (OK Autrod 18.01)* EN ISO 18273: S Al 1070 (Al99,7) Drut do spawania czystego aluminium, odporny na działanie czynników chemicznych i korozję atmosferyczną. Posiada dobre właściwości spawalnicze.
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI KIERUNEK STUDIÓW: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA Inżynieria Materiałowa: SPECJALNOŚĆ: INŻYNIERIA SPAJANIA 1. Klasyfikacja, podział i charakterystyka materiałów konstrukcyjnych.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH
INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH KOROZJA W STOPACH METALI GRUPY CO-CR I NI-CR CEL ĆWICZENIA Celem
Bardziej szczegółowoEwolucja we frezowaniu trochoidalnym
New Nowe Lipiec 2016 produkty dla techników obróbki skrawaniem Ewolucja we frezowaniu trochoidalnym Frezy trzpieniowe CircularLine skracają czas obróbki i wydłużają żywotność TOTAL TOOLING = JAKOŚĆ x SERWIS
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 7 Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowo7 czerwca 2008
www.puds.pl 7 czerwca 2008 Produkty z Columbus Stainless Dlaczego gatunek stali 3CR12 jest tak wyjątkowy? Stal CS200 z 4% dodatkiem niklu alternatywny wybór Wstęp * Zależności między gatunkami Gdzie nadają
Bardziej szczegółowoOK Autrod 308L (OK Autrod 16.10)*
OK Autrod 308L (OK Autrod 16.10)* SFA/AWS A 5.9: ER308L EN ISO 14343-A: S 19 9 L Drut do spawania pod topnikiem stali nierdzewnych typu 19%Cr, 10%Ni. Stopiwo, dzięki bardzo niskiej zawartości węgla, ma
Bardziej szczegółowoMetody łączenia metali. rozłączne nierozłączne:
Metody łączenia metali rozłączne nierozłączne: Lutowanie: łączenie części metalowych za pomocą stopów, zwanych lutami, które mają niższą od lutowanych metali temperaturę topnienia. - lutowanie miękkie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1449
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1449 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 31 sierpnia 2018 r. Nazwa i adres ARCELORMITTAL
Bardziej szczegółowoNormalizacja i ocena jakości metali. Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości
Normalizacja i ocena jakości metali Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości 1 Spawalność - podstawowa własność niskostopowych stali spawalnych Spawalność jest właściwością technologiczną określającą
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia MULTI - SERVICE S.A. 82-500 Kwidzyn ul. Żwirowa 10 tel. +48 (55) 279 63 79 fax. +48 (55) 279 33 09 STAL NIERDZEWNA I KWASOODPORNA
MULTI - SERVICE S.A. STAL NIERDZEWNA I KWASOODPORNA MULTI - SERVICE S.A. 82-500 Kwidzyn ul. Żwirowa 10 tel. +48 (55) 279 63 79 fax. +48 (55) 279 33 09 Podstawowe pojęcia Stal: stop pierwiastka żelaza (Fe)
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ZMIAN STRUKTURALNYCH W WARSTWIE POŁĄCZENIA SPAJANYCH WYBUCHOWO BIMETALI
Mariusz Prażmowski 1, Henryk Paul 1,2, Fabian Żok 1,3, Aleksander Gałka 3, Zygmunt Szulc 3 1 Politechnika Opolska, ul. Mikołajczyka 5, Opole. 2 Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, ul. Reymonta
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO Stal BÖHLER W360 ISOBLOC jest stalą narzędziową na matryce i stemple do kucia na zimno i na gorąco. Stal ta może mieć szerokie zastosowanie, gdzie wymagane są wysoka
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowo5. Klasyfikacja stali 1
5. Klasyfikacja stali 1 Klasyfikacji gatunków stali dokonuje się zgodnie z PN-EN 10020:1996 według składu chemicznego oraz wg ich zastosowania i własności mechanicznych lub fizycznych. Klasyfikacja stali
Bardziej szczegółowoStal duplex - rozwój mikrostruktury, własności mechaniczne, odporność korozyjna 2 METALFORUM 2010
Gatunki, normy i zamienniki, obróbka cieplna oraz podstawowe własności. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Mechaniczny-Technologiczny Instytut Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych 2 Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoKOROZJA. KOROZJA: Proces niszczenia materiałów spowodowany warunkami zewnętrznymi.
1 KOROZJA KOROZJA: Proces niszczenia materiałów spowodowany warunkami zewnętrznymi. Korozja metali i stopów, korozja materiałów budowlanych (np. betonów), tworzyw sztucznych. KOROZJA Elektrochemiczna atmosferyczna
Bardziej szczegółowoMetale i ich stopy. Podręcznik akademicki do nauki metaloznawstwa i inżynierii materiałowej. Prof. Leszek A. Dobrzański
Metale i ich stopy Podręcznik akademicki do nauki metaloznawstwa i inżynierii materiałowej Prof. Leszek A. Dobrzański Gliwice, 2017 Metale i ich stopy Leszek A. Dobrzański 1 Centrum Badawczo-Projektowo-Produkcyjne
Bardziej szczegółowo