POLSKA XXI WIEKU -NOWA WIZJA I STRATEGIA ROZWOJU

Transkrypt

1

2

3 Julian Sokołowski, Jacek Zimny, Ryszard H. Kozłowski POLSKA XXI WIEKU -NOWA WIZJA I STRATEGIA ROZWOJU

4 Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II Polakowi, Obrońcy Życia, Przykazań Bożych i Kościelnych Kraków, Łomianki, Rembertów 16 października 2004, w 26. rocznicę wyboru Kardynała Karola Wojtyły na Papieża

5 Motto: Naród może być zwrócony ku przyszłości nie inaczej, jak tylko przez wizję nowych pokoleń, które przejmują od swoich rodziców wielorakie dziedzictwo wartości, zadań i dążeń zarówno własnego narodu, jak też całej rodziny ludzkiej Miarą cywilizacji miarą uniwersalną, ponadczasową obejmującą wszystkie kultury jest jej stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca bezbronnych, zasługuje na miano barbarzyńskiej. Choćby nawet miała wielkie osiągnięcia gospodarcze, techniczne, artystyczne, naukowe (Jan Paweł II, 2 października 1979r., siedziba ONZ Nowy Jork)

6 SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE /Arb. Prof. K. Majdański/ 13 I. WIARA I NAUKA W obronie Szkoły błogosławionej Karoliny Kózkówny /J. Zimny/. 17 Krótka historia wsi i szkoły Prymas Stefan Wyszyński i młodzież o bł. Karolinie Znaczenie szkoły w rozwoju Wał Rudy Plany na przyszłość Szkoła do likwidacji Zamiast zakończenia Znaczenie nauki w strategii rozwoju Polski /J. Zimny/ Wprowadzenie Troska Jana Pawła II o polską naukę i kulturę Wykorzystać własne zasoby naturalne i ludzkie Jakie kierunki nauki i gałęzie przemysłu rozwijać? Co na to rządzący? Jaka jest pozycja obecna nauki polskiej? Ratować naukę polską Inny przykład Korea Południowa Jakie gałęzie nauki i techniki dla Polski? Jakie są tendencje światowe w nauce? Co z tego wynika dla Polski? Najważniejszy priorytet dla edukacji i nauki Najważniejsze oczekiwania Literatura 30 II. ZASOBY PRZYRODNICZE POLSKI Czy Polska może być samowystarczalna energetycznie? /J. Zimny/ 35 Konieczność powstrzymania globalnych zmian klimatu Stan energetyki w Polsce, nowe standardy ekologiczne w UE Zasoby energetyczne Polski kopalne i odnawialne (OŹE) Możliwości wykorzystania rodzimych zasobów kopalnych (węgiel, ropa, gaz) 37 Możliwości wykorzystania rodzimych zasobów odnawialnych (OŹE) Bilans potencjału energetycznego zasobów odnawialnych (OŹE) w Polsce Uszeregowanie technicznego potencjału energetycznego (OŹE) Koszty wytwarzania jednostki ciepła z różnych źródeł w Europie Zachodniej i Polsce Prognozy rozwoju energetyki w Polsce Podsumowanie Wnioski Literatura Niewiedza społeczeństwa rodzi szejków w Polsce... /J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Ocena zasobów ropy i gazu w Polsce Rzeczywistość prawna Literatura Pouczająca lekcja wnioski z największej awarii energetycznej.. /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny / Sytuacja energetyczna Polski. 48 Wyjątkowe przyrodnicze usytuowanie Polski Wnioski dla Polski z awarii energetycznych... /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/

7 Wprowadzenie Kto winien? Co dalej Europo? Co robić? Pomysły na koniunkturę i rozwój energetyki Wnioski dla Polski Jaka wizja dla Polski? Ekologiczno energetyczna koncepcja Polski Podsumowanie III. ODNAWIALNE ZASOBY I ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE Energetyka geotermalna /J. Sokołowski/ Wprowadzenie Warunki występowania wód geotermalnych w Polsce Zasady projektowania rozwoju geoenergetyki Wykorzystanie wód geotermalnych w strategii zrównoważonego rozwoju Historia pozyskiwania energii z wód geotermalnych w Polsce Charakterystyka polskich części prowincji geotermalnych Literatura Mała energetyka wodna /J. Zimny/ Wprowadzenie Jak było? Jak jest? Potencjał energetyczny wód płynących w Polsce Zasoby wód płynących Maszyny wodne Jaki pożytek z elektrowni wodnych? Jakie mamy przepisy? Jakie mamy zobowiązania? Mała energetyka duże korzyści Brak strategii rozwoju, konieczne zmiany Literatura Energetyka słoneczna /J. Zimny/ Wprowadzenie Zasoby krajowe kopalnych surowców energetycznych Zasoby krajowe odnawialnych źródeł energii Energia słoneczna zastosowania dla Polski Ogniwa fotowoltaiczne do produkcji energii elektrycznej, zastosowania Aktywne systemy wykorzystywanie energii słonecznej Kolektory słoneczne Pasywne systemy wykorzystania energii słonecznej Koszty Typowe zastosowania Literatura Energetyka wiatrowa /J. Zimny/ Wprowadzenie Potencjał energetyczny wiatru Rozwój technologii Zastosowania Ekonomika i aspekty ochrony środowiska Wnioski Literatura 102 IV. KIERUNKI ROZWOJU POLSKI Jaka przyszłość polskiej energetyki? /J. Zimny/

8 Bilans energetyczny kraju a samowystarczalność energetyczna Konieczność wykorzystania odnawialnych zasobów energii (OŹE) Potencjał energetyczny odnawialnych źródeł energii w Polsce Dotychczasowe modele paliwowo- energetyczne Polski Jaki model paliwowo energetyczny dla Polski Z czym jechać do Moskwy? Literatura Polska Narodowy Plan Rozwoju a rozwój energetyki z zasobów odnawialnych /J. Zimny/. 113 Jaki jest NPR? Czego dotyczy? Mocne strony gospodarki narodowej Konieczna zmiana strategii, błędne założenia Rozwój czy demontaż państwa Rząd nie ma wizji rozwoju Polski Modele gospodarki paliwowo energetycznej Jaki model dla Polski? Jaka strategia Unii Europejskiej? Co to znaczy dla Polski? Co z energetyką zasobów odnawialnych w UE i Polsce? Wnioski Literatura NUTS kolejny rozbiór Polski?... /J. Zimny, J. Sokołowski, R.H. Kozłowski/ Kto i kiedy to opracował? Co to jest NUTS? Jaki nowy podział Polski? Proponowany nowy podział Polski Dlaczego taki podział? Czemu służą NUTSY? Najwyższy niepokój Literatura V. W OKOWACH UNII EUROPEJSKIEJ Co wynegocjowano w energetyce /J. Zimny/ Co chciała osiągnąć UE w negocjacjach z Polską? Pełne otwarcie rynku energii dla konkurencji UE błąd fundamentalny Polityka fiskalna UE a interes Polski Jak wykorzystać w Polsce, wsparcie UE dla rozwoju energetyki zasobów odnawialnych? Na co możemy liczyć i czego wymagać? Jak klęskę negocjacyjną zamienić w sukces Polski? Koszty ochrony środowiska w energetyce w Polsce Co z tego wynika dla Polski? Jaki model rozwoju energetyki w Polsce? Co mamy uczynić jako Naród? Literatura Jak Unia Europejska finansuje projekty w Polsce... /J. Sokołowski, J. Zimny/ Programy PHARE oraz ISPA Czego dotyczy ISPA? Projekty ISPA zatwierdzone przez UE w Polsce Projekty ISPA w Polsce w 2000 roku Analiza projektów ISPA realizowanych w 2000 roku w Polsce. Wnioski Literatura

9 3. Program ISPA od 2000r.- Wielki skandal... /J. Sokołowski, J. Zimny/ Hipoteza fundamentalna. 141 Program ISPA od 2000 roku Projekty ISPA w Polsce w 2000 roku 142 Projekty ISPA w Polsce w 2001 roku 142 Wnioski Literatura Prawda o unijnej pomocy w rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce /J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Program SAPARD PHARE oraz ISPA Program Ramowy UE Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) Zadłużenie gmin i Polski Fundusze strukturalne Co z tego wynika dla Polski? Podsumowanie Literatura 156 VI. WOŁANIE O RATUNEK Ratujmy zasoby węgla... /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Przyszłość węgla Zasoby Górnego Śląska Propozycje rozwiązań Ratujmy zasoby wody i gospodarkę wodną... /J. Zimny, J. Sokołowski, R. H. Kozłowski / Potencjał wodny Polski Zasoby wodne Polski Stan czystości polskich rzek i jezior kontrolowanych Zużycie wody w gospodarstwach domowych Sytuacja wodna w Polsce na tle Europy Zachodniej Diagnoza Wnioski końcowe Co robić? Literatura Ratujmy polską gospodarkę morską /J. Sokołowski, J. Zimny/ Polska granica morska Gospodarka morska jak było, jak jest Jak być powinno, kierunki zmian Podsumowanie Post scriptum Literatura

10 4. Wstrzymać sprzedaż Polskich Hut Stali... /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Światowa koniunktura na rynku stali Sprzedano huty wraz z koksowniami i kopalniami węgla Polska światową potęgą w produkcji koksu To wszystko ma przejść w obce ręce? Czy rząd wiedział co sprzedaje? Sprzedaż czy darowizna? Co dalej z prywatyzacją Polskich Hut Stali? Co na to pracownicy Polskich Hut Stali? Wnioski dla Parlamentarzystów, NIK i Rzecznika Praw Obywatelskich Na ratunek polskim uczelniom /J. Zimny/ Zasoby i potencjał szkolnictwa wyższego w Polsce Działalność badawcza wyższych uczelni Koszty kształcenia Konieczny rozwój polskiego szkolnictwa wyższego. 186 Generalia. 187 Jak będzie w Unii Europejskiej? 188 Co zostanie z polskiego szkolnictwa wyższego? Literatura 191 VII. NOWE WYZWANIA Osaczony człowiek woła o ocalenie... /J. Zimny, J. Sokołowski, R. H. Kozłowski/ Wprowadzenie Założenia fundamentalne Drogi naprawy Warunki rozwoju demograficznego Polski Warunki rozwoju samorządowego Polski Literatura Dokonać wyboru /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Czas dla Polski Katolicka Polska we Wspólnocie Europejskiej Jakie prognozy wyborcze i nastroje w UE? Co z tego wynika dla Polski? Bojkot to zdrada interesów narodowych? Przyszłość energetyki świata, Europy i Polski... /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/ Wprowadzenie Kierunki rozwoju Co mamy dalej robić? Zielony Kuwejt Europy A kopaliny? Warunki rozwoju Polski Literatura O własnych siłach energia z zasobów odnawialnych alternatywą dla gmin, powiatów, województw i całej Polski.. /J. Sokołowski, J. Zimny/ Dotychczasowe tendencje Strategia kontynuacji Geoenergetyka alternatywą rozwoju Polski

11 Warunki rozwoju geoenergetyki 217 Wariantowe programy ekorozwoju gmin Społeczna dyskusja i wybór gminnej ekostrategii Rola Parlamentu, partii i wyborców Ekostrategia geoenergetyczna programem Polski XXIw Nauka przed polityką Polska Zielonym Kuwejtem Europy /J. Sokołowski, J. Zimny/. 223 Wnioski ogólne Wytyczne szczegółowe.. 225

12 SŁOWO WSTĘPNE...Abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną (Rdz 1,28) 1. Wolno sięgać we wszelkich poważnych rozważaniach o Ziemi, planecie ludzi (A. Saint Exupéry) do świadectwa Objawienia, zawartego w pierwszych wersetach Księgi Rodzaju. Mówi ta Księga o tym, z jaką pieczołowitością zatroszczył się Stwórca o wyposażenie Ziemi. A gdy widział, że to dzieło było dobre (por. Rdz 1, ) powiedział pierwszym ludziom, którzy byli koroną stworzenia: Czyńcie sobie ziemię poddaną. Stał się więc człowiek włodarzem Ziemi i objął nad nią panowanie. I tak jest dotąd. Przy czym panowanie człowieka nad Ziemią zdradzało i zdradza podstawowe niedobory: choćby tylko tak dziś widoczny niesprawiedliwy podział ziemi, a także traktowanie jej jako przedmiotu zysku i wyzysku, aż do zatruwania i wyjaławiania Ziemi, i to właśnie w epoce głoszonego w każdej dziedzinie postępu. Troska więc Autorów o formację wychowawczą i stan nauki, zajmuje w nowej wizji i strategii rozwoju Kraju wybitnie poczesne miejsce. W Polsce, kraju rolniczym, uprawa ziemi wymagała zawsze wielkiego wysiłku i na ten wysiłek Polacy chętnie się godzili, miłując ją i będąc jakby wzajemnie przez nią miłowani, co uroczo wypowiedział Władysław St. Reymont w tym zwłaszcza fragmencie Chłopów, który opisuje śmierć Macieja Boryny. 2. Trzej wybitni przedstawiciel nauki polskiej, Profesorowie: Julian Sokołowski, Jacek Zimny i Ryszard Kozłowski, autorzy opracowania programu p.t. Polska XXI wieku nowa wizja i strategia rozwoju, są odkrywcami takich prawideł oddanych do zarządzania naszą Ziemią planetą ludzi, zaludnioną, choć demograficznie topniejącą w Europie, że stwarza to odpowiedź na zgłaszane pilnie potrzeby w zakresie m.in. wody pitnej czy źródeł energii, niezbędnych dla współczesnego człowieka, a coraz trudniejszych do zdobycia i coraz kosztowniejszych. Chodzi zwłaszcza, choć nie tylko, o nowe odkrycia tych zjawisk, które kryje w sobie Ziemia, i to przede wszystkim nasza ojczysta ziemia, wyposażona w podziemne zasoby energii geotermalnej, które zawierają zbiorowiska wód gorących, o pojemności nie mniejszej niż wody Bałtyku. Co zaś jest szczególnie ważne, to to, iż źródła tej energii są odnawialne, podobnie jak i inne nasze zasoby naziemne. Nie jest to więc nieodwracalna eksploatacja, w przeciwieństwie np. do złoży węgla kamiennego czy brunatnego, ropy i gazu, także zresztą stanowiących nasze wielkie bogactwo narodowe, którymi włodarzyć należy bardzo mądrze i perspektywicznie. 3. Bliższa charakterystyka odkryć naszych Uczonych, nie należy do autora obecnego Słowa wstępnego. Wolno mu jednak wyrazić podziw dla dzieła Stwórcy całej Ziemi, a także

13 naszej ojczystej ziemi, tak szczególnie udarowanej, jak to wynika z dokonanych i przedstawionych w obecnym opracowaniu różnorodnych odkryć. Należy przy tym dodać, że Uczeni nasi dokonali wielu eksperymentów, które potwierdzają słuszność Ich odkryć. To decydująco ważne. Dlaczego jednak te odkrycia nie są promowane i wdrażane? Mogłyby one wszakże zapobiec galopującemu zbiednieniu naszego ograbionego w czasie ostatniej wojny i po wojnie Kraju. Czyżby Polska nie miała prawa odrodzić się pod każdym względem, także ekonomicznym? Zresztą zdrowa ekonomia służy także ładowi moralnemu, na co Autorzy pracy są szczególnie wrażliwi. To niezwykle charakterystyczne i cenne. Cenne zwłaszcza w zakresie troski o dobro Rodziny. Jest to jedyna droga rozwoju ludzkości, wszak przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę (Jan Paweł II, Familiaris consortio, n. 86). To właśnie tak rozbrzmiewa dziś coraz bardziej dramatyczne echo pierwszych wersetów Objawienia:...Abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną (Rdz 1, 28). Ośmielamy się kierować te słowa do Wszystkich, którym zależy na dobru świata, Polski i każdego Człowieka. Trzeba Mu oddać jego prawa i trzeba go oddać Bogu Stwórcy. Do Autorów zaś obecnego opracowania kierujemy słowa pełnej szacunku i uznania wdzięczności, prosząc: NIE USTAWAJCIE! Abp prof. Kazimierz Majdański założyciel Instytutu Studiów nad Rodziną Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa Łomianki Łomianki, 4.XI.2004, w imieniny Ojca Świętego Jana Pawła II