Narzędzia wspierające. Gospodarki Niskoemisyjnej

Transkrypt

1 Narzędzia wspierające opracowanie. Planów Gospodarki Niskoemisyjnej dr inż. Arkadiusz Węglarz Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

2 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) - etapy przygotowania planu Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 2

3 Definicja Inwentaryzacji emisji Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych z obszaru miasta/gminy polega na określeniu całkowitych emisji gazów cieplarnianych (wszystkich, bądź wybranych), które mają swoje źródła na terytorium miasta Wielkością jest CO2e czyli ekwiwalent CO2 Dobrze wykonana inwentaryzacja pozwala zidentyfikować główne źródła emisji na obszarze miasta/gminy Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 3

4 Metodologia inwentaryzacji Dwie podstawowe metody pracy: bottom up czyli od szczegółu do ogółu można ją zastosować, gdy dysponujemy szczegółowymi danymi źródłowymi (np. zużycie energii dla pojedynczych budynków użyteczności publicznej); bardziej dokładna, ale pracochłonna; top down od ogółu do szczegółu gdy dysponujemy pewnymi ogólnymi wielkościami i dzielimy je na szczegółowe na podstawie pewnych założeń (np. zużycie ciepła dla całego miasta dzielone na poszczególne grupy odbiorców); mniej dokładna i szybsza Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 4

5 Metodologia inwentaryzacji grupy źródeł Podział źródeł na grupy: obiektów gminnych, obiektów usługowo-handlowych, budynków mieszkalnych, oświetlenia drogowego, przemysłu, transportu, ciepłowni lokalnych, pozostałych źródeł. Ponadto należy szczegółowo zinwentaryzować te źródła, za które gmina bezpośrednio jest odpowiedzialna (obiekty gminne, transport publiczny, ciepłownie komunalne, oświetlenie uliczne ). Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 5

6 Określenie wielkości emisji z transportu prywatnego Są dwie podstawowe metody określania emisji z transportu: VKT ( wozokilometrowa ) obliczenie na podstawie ilości przebytych kilometrów przez wszystkie pojazdy na terenie miasta (dane pozyskane z pomiarów natężenia ruchu); paliwowa obliczenie na podstawie ilości sprzedanego paliwa na terenie miasta (dane pozyskane od dystrybutorów paliw). Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 6

7 Określenie wielkości emisji z transportu prywatnego Metoda paliwowa: Należy określić całkowitą roczną ilość sprzedanego paliwa (benzyna, diesel, LPG) na terenie miasta. Uzyskane wartości przelicza się na emisję CO 2. Uwaga jest to metoda mało dokładna, bo: część paliwa sprzedanego na terenie miasta jest zużywana poza granicami miasta, istotna część paliwa zużywana w mieście może być zakupiona poza miastem. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 7

8 Określenie wielkości emisji z transportu prywatnego Metoda VKT: Należy określić strukturę pojazdów poruszających się na terenie miasta (wiek, rodzaj pojazdu, poj. silnika, rodzaj paliwa) zarówno ruch lokalny, jak i tranzytowy. Należy określić średnie parametry zużycia paliwa przez poszczególne kategorie pojazdów (l/100km). Należy oszacować średnie ilości kilometrów przejeżdżane przez poszczególne kategorie pojazdów na obszarze miasta. Na podstawie powyższych wartości oblicza się całkowite roczne zużycie paliw (benzyna, diesel, LPG), które następnie przelicza się na emisję CO2. Uwaga najistotniejszym (najtrudniejszym) elementem jest oszacowanie ilości przejechanych kilometrów! Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 8

9 Badanie ankietowe mieszkańców gminy Do opracowania kompleksowej bazy danych niezbędnym elementem jest opracowanie ankiet i niezbędnych materiałów informacyjnych oraz ankietyzacja mieszkańców budynków jedno- i wielorodzinnych na reprezentatywnej próbie osób. Dla gmin /związków gmin do 30 tys. mieszkańców przeprowadzamy badanie na reprezentatywnej grupie 100 mieszkańców. Dla gmin /związków gmin od 30 do 50 tys. mieszkańców przeprowadzamy badanie na reprezentatywnej grupie 200 mieszkańców. Dla gmin /związków gmin powyżej 50 tys. mieszkańców ustalamy liczebność badanej grupy indywidualnie. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 9

10 Opracowanie bazy danych Zawierającej informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w gminie i jego poszczególnych obiektach a także inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych W celu ukazania stanu obecnego gminy i identyfikacji obszarów problemowych podstawą i nierozerwalną częścią Planu Gospodarki Niskoemisyjnej powinna być kompleksowa inwentaryzacja zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych. W związku z powyższym należy: ująć w opracowanym szablonie informacje udostępniane przez gminy o budynkach gminnych, oświetleniu ulicznym czy zużycie energii w transporcie (niezbędne dane dot. zużycia energii w gminie, oświetlenia ulicznego, dot. natężenia ruchu samochodowego w gminie lub poziomu emisji zw. z tym natężeniem, dot. budynków gminy dostarcza gmina). Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 10

11 Struktura PGN Zobowiązanie polityczne Adaptacja struktur administracyjnych Budowanie wsparcia ze strony interesariuszy Ocena aktualnej sytuacji Sformułowanie długoterminowej wizji z jasno określonymi celami Plan działania Strategie oraz działania i środki możliwe do zastosowania w PGN Finansowanie Wdrożenie Monitoring i raportowanie postępów Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 11

12 Działania w sektorze publicznym, mieszkalnictwie, handlu, przemyśle i usługach Kompleksowa termomodernizacja Modernizacja sposobu dostawy ciepła, zmniejszenie zapotrzebowania na c.w.u. Wymiana sprzętu RTV, ITC, AGD Wymiana napędów na energooszczędne Modernizacja oświetlenia wewnętrznego Kampanie edukacyjno-informacyjne (Miasto) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 12

13 Działania w sektorze publicznym Energia odnawialna z odpadów komunalnych, Energia odnawialna prosumenci, Modernizacja oświetlenia zewnętrznego i ulicznego. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 13

14 Transport Komunikacja szynowa Ścieżki rowerowe Wymiana taboru Ekojazda Akcje promocyjne Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 14

15 Odnawialne źródła energii (OZE) w planie energetycznym Rekomendacja aby lokalne systemy energetyczne w miarę możliwości maksymalnie wykorzystywały lokalne zasoby energetyczne, w tym głównie OZE, traktowane w sposób równoprawny, bez uprzywilejowania jednych źródeł kosztem innych. Promocja rozwoju energetyki rozproszonej ze wskazaniem na instrumenty wsparcia, np. poprzez prawodawstwo lokalne umożliwiające preferencje w dofinansowywaniu wytwarzania z OZE w obszarach ochrony środowiskowej (Natura 2000), rekompensujących uciążliwości dla takich obszarów. Bilans dostępnych źródeł energii odnawialnej wraz ze wskazaniem kierunków rozwoju energetyki opartej na OZE, a także optymalnych na danym terenie technologii. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 15

16 Zastosowanie optymalizacji wielokryterialnej do PGN Zadanie wielokryterialne będzie rozwiązywane metodą sumy ważonej czyli poprzez sprowadzenie go do zadania jednokryterialnego dzięki nadaniu wag poszczególnym kryteriom cząstkowym. Suma wag powinna wynosić 1. Trzy obowiązkowe kryteria optymalizacji, odzwierciedlające cele Polityki Energetycznej Polski i zobowiązania międzynarodowe: Kryterium I: Oszczędność energii pierwotnej, Kryterium II: Zwiększenie udziału OŹE w bilansie energii, Kryterium III: Zmniejszenie emisji CO 2. Suma wag tych kryteriów nie może być mniejsza niż 0,3: w 1 + w 2 + w 3 = 0,3 Żadna z wag odpowiadających tym kryteriom nie może być równa 0. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 16

17 Źródła finansowania Planu oraz podział kosztów między Miasto oraz innych interesariuszy - założenia dla każdego rodzaju działania poprawy energetycznej Planu należy zaproponować aktualnie dostępne narzędzia finansowe jego realizacji, w części przypadków zaproponować nowe rozwiązania w tym zakresie, Wydzielić działania, które mogą uzyskać dotację z UE w perspektywie programowania ( ), ze strumienia kosztów realizacji PGN oraz potencjału oszczędności kosztów eksploatacyjnych należy wydzielać koszty oraz oszczędności po stronie Miasta i umieścić je w WPF Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 17

18 Analiza możliwych źródeł finansowania PGN Źródła finansowania inwestycji energooszczędnych można podzielić ogólnie na rodzaje: środki własne właścicieli elementów infrastruktury lub jej wyposażenia, środki obce, które mogą być pozyskane w następujących najbardziej rozpowszechnionych formach: kredyty komercyjne kredyty o preferencyjnych finansowych warunkach spłaty dotacje bezzwrotne inwestycje bezpośrednie gwarancje umowy o spłatę inwestycji z uzyskanych oszczędności (ESCO) Natomiast narzędziem finansowym możemy nazwać schemat wydatkowania środków, o których mowa powyżej ukierunkowany na osiągnięcie zakładanego celu. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 18

19 Zadania struktur miejskich odpowiedzialnych za realizację PGN Wdrożenie Planu wymaga działań kompleksowych, na różnych poziomach zarządzania i w wielu dziedzinach takich jak: Gospodarka zasobami mieszkaniowymi; Budynki i obiekty użyteczności publicznej bez budynków administracji państwowej (żłobki, szkoły, szpitale, muzea, kina, teatry, budynki biurowe, supermarkety, magazyny); Budynki i obiekty usługowe i przemysłowe; Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 19

20 Zadania struktur miejskich odpowiedzialnych za realizację PGN Wdrożenie Planu wymaga działań kompleksowych, na różnych poziomach zarządzania i w wielu dziedzinach takich jak: Nadzorowanie i zarządzanie transportem: autobusowym tramwajowym, utrzymaniem dróg itp.; Nadzorowanie i/lub zarządzanie infrastrukturą miejską: sieci ciepłownicze, sieci elektroenergetyczne, sieć gazownicza, sieć wodociągowa (w tym uzdatnianie) i kanalizacyjna (w tym oczyszczanie wody), służba oczyszczania i wysypiska śmieci, produkcja ciepła i energii elektrycznej. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 20

21 Wytyczne dla instytucji dot. działań w zakresie realizacji PGN stosowanie procedur zielonych zamówień publicznych przy zakupie sprzętu, pojazdów i usług; wprowadzenie systemów zarządzania energią w budynkach jednostek miejskich; Wprowadzenie ułatwień proceduralnych i inwestycyjnych dla inwestorów z zakresu poszanowania energii oraz OZE; współpraca z organizacjami zajmującymi się poszanowaniem energii oraz odnawialnymi źródłami energii; prowadzenie działalności informacyjnej wśród pracowników jednostek miejskich i osób je odwiedzających poprzez rozmieszczenie na widoku publicznym odpowiednich instrukcji i plakatów dotyczących poszanowania energii. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 21

22 System monitoringu podejmowanych działań Systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Planu przez Zespół wykonawczy, Przygotowanie rocznych raportów z realizacji zadań ujętych w Planie Analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Planu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, Analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, Przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 22

23 Narzędzia wspomagania procesu przygotowania PGN Bazy danych i narzędzia informatyczne do zarządzania danymi, monitorowania realizacji i raportowania, Kalkulatory śladu węglowego, Systemy zarządzania energią w budynkach publicznych, Podręczniki Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 23

24 Laboratorium przemysłowe Polsko-Japońskiego Centrum Efektywności Energetycznej Dziękuję za uwagę Magdalena Wielomska Specjalista Działu Rozwoju KAPE S.A. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25 tel fax Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 24