Damnum. Odpowiedzialność za szkodę majątkową w prawie rzymskim
|
|
- Agata Żukowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Damnum Odpowiedzialność za szkodę majątkową w prawie rzymskim
2 Lex Duodecim Tabularum szczegółowe rozwiązania Membrum ruptum: talion os fractum : 300/150 asów malum carmen : kara śmierci Pauperies/noxa actio de arboribus succissis : 25 asów kary Actio aquae pluviae arcendae Furtum.
3 Reżim odpowiedzialności na podstawie lex Aquilia przyczyny uchwalenia Plebiscytu Akwiliańskiego czas wydania Lex Aquilia: zapewne niebawem po Lex Hortensia de plebiscitis (286 p.n.e.) treść: 3 proste rozdziały
4 Treść lex Aquilia
5 Treść lex Aquilia I rozdział: zabicie niewolnika lub zwierzęcia z kategorii pecus
6 Treść lex Aquilia I rozdział: zabicie niewolnika lub zwierzęcia z kategorii pecus II rozdział: odpowiedzialność wierzyciela dodatkowego (adstypulatora) za akceptylację dokonaną nasz szkodę głównego wierzyciela
7 Treść lex Aquilia I rozdział: zabicie niewolnika lub zwierzęcia z kategorii pecus II rozdział: odpowiedzialność wierzyciela dodatkowego (adstypulatora) za akceptylację dokonaną nasz szkodę głównego wierzyciela III rozdział: uszkodzenie niewolnika lub zwierzęcia z pecum oraz zniszczenie innej rzeczy
8 D pr.-1 (Gaius, ks. siódma Komentarza do Edytku Prowincjonalnego) W pierwszym rozdziale Ustawy Aquilińskiej postanawia się: jeśli ktoś bezprawnie (iniuria) zabił cudzego niewolnika czy niewolnicę, albo czworonożne zwierzę stadne, niech będzie zasądzony do dania właścicielowi tyle pieniędzy, ile najwięcej warta była (ta rzecz) w ciągu (poprzedzającego zdarzenie) roku. A następnie postanawia się, że przeciwko zaprzeczającemu skarga będzie [udzielona] na podwójną wartość. Treść lex Aquilia: I rozdział
9 Treść lex Aquilia: II rozdział A: Spondes mihi 100 dari? (wierzyciel główny) B: Spondeo! (dłużnik) C: Item mihi dari spondes? (adstipulator) B: Spondeo! B: Quod ego tibi promisi habesne acceptum? C: Habeo!
10 Treść lex Aquilia: III rozdział D (Ulpian, ks. osiemnasta Komentarza do Edyktu) W trzecim zaś rozdziale Ustawa Akwiliańska oznajmia: gdyby ktoś uczynił szkodę drugiemu w innych rzeczach niż niewolnicy i bydło, bo bezprawnie spalił, rozerwał czy złamał (quis alteri damnum faxit, quod usserit fregerit ruperit iniuria), ile była by ta rzecz najwięcej warta w ciągu ostatnich trzydziestu dni, tyle pieniędzy niech będzie zasądzony dać właścicielowi.
11 Przesłanki Odpowiedzialności: Damnum W pierwszym rozdziale Ustawy Aquilińskiej postanawia się: jeśli ktoś bezprawnie (iniuria) zabił cudzego niewolnika czy niewolnicę, albo czworonożne zwierzę stadne, niech będzie zasądzony ( ). W trzecim zaś rozdziale Ustawa Akwiliańska oznajmia: gdyby ktoś uczynił szkodę drugiemu w innych rzeczach niż niewolnicy i bydło, czy to bezprawnie paląc, rozrywając czy niszcząc ( ).
12 Przesłanki udzielenia
13 Przesłanki udzielenia Damnum
14 Przesłanki udzielenia Damnum Iniuria
15 Przesłanki udzielenia Damnum Iniuria Datum
16 Przesłanki udzielenia Damnum Szkoda Iniuria Datum
17 Przesłanki udzielenia Damnum Szkoda Iniuria Bezprawnie Datum
18 Przesłanki udzielenia Damnum Szkoda Iniuria Bezprawnie Datum Zadana
19 damnum
20 Damnum: problemy interpretacyjne D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edyktu) Za zabitego (occisum) powiniśmy uznać, tego kogo uderzono czy to mieczem czy pałką, czy inną bronią, czy rękami (np. jeśli ktoś go udusił), czy nogą albo głową, oraz na wszystkie podobne sposoby. 2. Ale jeśli ktoś nadmiernie obciążony upuści ciężar i zabije nim niewolnika będzie odpowiadał z ustawy Akwiliańskiej. Mógł bowiem wiedzieć, że nie powinien się tak obciążać. I nawet jeśli ktoś, potknąwszy się przygniecie cudzego niewolnika (niesionym) ciężarem, zgodnie ze zdaniem Pegasusa, odpowiada z ustawy Akwiliańskiej, jako że albo zbyt się obładował, albo szedł nieuważnie po śliskim gruncie.
21 Damnum: problemy interpretacyjne D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Ustawa posługuje się terminem złamał/rozerwał (ruperit). Prawie wszyscy prawnicy republikańscy rozumieli go jako zepsuć/zniszczyć (corrumperit). I dlatego Celsus zastanawia się, czy jeśli zasiejesz kąkol lub dziki owies w czyimś zbożu, niszcząc je przez to, właściel lub najemca gdy grunt został wynajęty będzie mógł prowadzić postępowanie nie tylko z interdyktu quod vi aut clam, ale również na podstawie skargi podobnej do Akwiliańskiej
22 Damnum: problemy interpretacyjne 15. Celsus mówi, że można pozwać skargą akwiliańską, tego kto, zanieczyścił, wylał lub skwasił wino lub je pogorszył w inny sposób, jako że nawet wylanie i skwaśnienie : mieści się w terminie zepsucie (corrumpere). G fin: Dlatego obejmuje się tym słowem (corrumpere) nie tylko rzeczy spalone lub złamane, lecz także pocięte lub rozbite, i rozlane, i w jakikolwiek sposób uczynione wadliwymi lub zniszczone, jako też pogorszone
23 Damnum: rzeczywistość szkody D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Jeśli ktoś zbierze niedojrzałe oliwki albo zboże czy też zielone jeszcze winogrona odpowie z lex Aquilia. Jeśli jednak już dojrzałe nie będzie tej odpowiedzianości. Nie ma bowiem działania bezprawnego jeśli ktoś oszczędza ci nakłady, które narzucają się przy zbiorze owoców. Lecz jeśli zebrane zabiera, odpowiada za kradzież. Oktavenus dodaje chyba, że rzucił winogrona na ziemię, by zostału zniszczone. D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku): Kto wykastrował niewolnika czyniąc go droższym, nie odpowiada z lex Aquilia. Ale można prowadzić postepowanie ze zniewagi albo ze Edytku Edylów na poczwórną wartość.
24 Damnum datum Bezpośredniość działania
25 Damnum datum: bezpośredniość działania D pr.-1 (Ulpianus, ks. osiemnasta Komentarza do Edyktu) Podobnie jeśli położna podała lekarstwo i z tej przyczyny kobieta zmarła, Labeo rozróżnia (dwie sytuacje). Jeśli podała własnymi rękami, uważa się, że zabiła. Jeśli jednak dała, aby kobieta sama je przyjęła, udzielona powinna zostać skarga analogiczna. Ten pogląd jest prawdziwy. Bardziej bowiem przyczynia się do śmierci niż zabija. 1. Jeśli ktoś siłą czy perswazją aplikuje innemu lekarstwo do ust czy strzykawką, albo naciera trucizną, odpowiada ustawy Akwiliańskiej, tak jak położna podająca (lekarstwo osobiście.
26 Damnum datum: bezpośredniość działania G : W końcu też uznano, że powództwo z tej ustawy przysługuje tylko wtedy, jeśli ktoś wyrządził szkodę (bezpośrednio) swoim ciałem i dlatego w razie wyrządzenia szkody w inny sposób udziela się powództw analogicznych, na przykład, jeśli ktoś zamknie cudzego niewolnika, albo bydlę i zamorzy głodem, albo tak gwałtownie pogna zwierzę juczne, że padnie; takoż jeśli ktoś namówi cudzego niewolnika, by się wspiął na drzewo, albo zszedł do studni, a ten, wspinając się lub schodząc, spadnie i albo poniesie śmierć, albo dozna uszkodzenia ciała. Takoże przeciwnie, jeśli ktoś strąci cudzego niewolnika do rzeki z mostu albo brzegu i ten utonie, bez trudu można spostrzec, że wyrządza szkodę swoim ciałem przez to, że strącił.
27 Zmiany w prawie deliktowym w wyniku interpretacji Lex Aquilia Aulus Gellius, Noce Attyckie : Sabinus mówi także coś, co jest bardzo niezrozumiałe, mianowicie, że należy uważać za złodzieja niewolnika człowieka, który w trakcie ucieczki niewolnika, zasłonił go togą tak przed oczyma właściciela, aby właściciel go nie widział. D (Paulus ks. 7 kometarza do dzieł Plautiusa) Prawnicy republikańscy udzielili opinii prawnej, że ten kto pozwał mularza przed sąd podstępnie odpowiada za furtum, jeśli muły przepadły w międzyczasie.
28 Zmiany w prawie deliktowym w wyniku interpretacji Lex Aquilia G : Czasem odpowiada za kradzież ten, kto sam kradzieży nie popełnił, tak jest z tym, za czyją radą sam lub pomocą została popełniona kradzież. Tu zalicza się tego, kto wytrącił tobie monety, aby je kto inny skrycie zabrał, lub zastąpił ci drogę, żeby inny skrycie zabrał, albo spłoszył owce albo krowy twoje, by kto inny je wyłapał. I to właśnie napisali dawni (prawnicy) o tym, kto czerwoną płachtą spłoszył zaprzęg. Lecz jeśli coś zostanie dokonane ze swawoli, a nie jako czynność podjęta po to, zeby była popełniona kradzież, to zobaczymy, czy powinna być udzielona actio utilis, skoro nawet zwykła wina karana jest przez ustawę Akwiliańską o szkodzie.
29 Damnum Iniuria datum Bezprawność działania
30 Damnum datum Iniuria: bezprawność działania możliwe przypadki wyłączenia 1. prawność działania 2. Vis maior, konieczność działania 3. brak świadomości (szaleńcy i dzieci) 4. przyczynienie się poszkodowanego, 5. przyjęcie ryzka (zawody sportowe, przechodzenie przez pole do rzutów oszczepem, kazus fryzjera) 6. samoobrona (właściciel gospody, który broniąc się wybił oko zlodziejowi)
31 D pr (Ulpian ks. 8 kom do Edyktu) Podobnie pisze Mela, że jeśliby grali w pilkę i któryś z grających silniej uderzoną piłkę rzucił, (trafiając) w rękę fryzjera, tak że gardło niewolnika, którego golił fryzjer, zostało przecięte, ten będzie opowiadał z lex Aquilia, który z nich zawinił. Proculus uznał, że wina leży po stronie fryzjera: I rzeczywiście, jeśli tam golił, gdzie zazwyczaj grano, lub gdzie był duży ruch: wtedy to mu będzie zarzucone. Ale też nie bez racji jest to: jeśli ktoś powierzył się fryzjerowi, który miał krzesło w miejscu niebezpiecznym, sam sobie jest winien!
32 Damnum datum Iniuria: bezprawność działania D pr (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edyktu) Lecz jeśli ktoś zabił osobnika uzbrojonego w miecz, nie zabija bezprawnie. I jeśli zabił ze strachu złodzieja, nie ma wątpliwości, że nie odpowiada z lex Aquilia. Ale jeśli mógł go złapać, a wolał zabić, lepiej uznać, że uczynił to bezprawnie, zatem odpowie z lex Cornelia.
33 od iniuria do culpa D (Paulus ks. 10 komentarza do dzieł Sabinusa) Jeśli przycinający drzewo zrzuci z niego gałąź, albo pracujący na rusztowaniu, i zabije przechodzącego niewolnika z pewnością odpowiada jeśli wydarzyło się to na publicznym gruncie, a sprawca nie krzyknął ostrzegając, aby takiego zdarzenia można było uniknąć. Lecz Mucius powiedział, że jeśli na gruncie prywatnym podobnie się zdarzy, można dochodzić odszkodowania z tytułu winy. Jest bowiem winą (culpa) nie przewidzieć tego, co osoba roztropna przewidzieć mogła, albo krzyknąć dopiero wtedy, kiedy nie można już uniknąć niebezpieczeństwa. Według tej opinii nie ma wielkiej różnicy czy rzecz zdarzy się na drodze publicznej czy prywatnej, skoro często drogi biegną przez grunta prywante. Jeśli jednak drogi nie było, sprawca odpowiada tylko za czyn zamierzony (dolus), bo nie powinien mierzyć w tego, kogo widzi przechodzącego. Ale nie ma winy (culpa), nie mógł bowiem przewidzieć, że przez to miejsce ktoś będzie miał zamiar przechodzić.
34 od iniuria do culpa D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edyktu) Nauczyciel zranił lub zabił niewolnika w trakcie nauczania. Czy odpowiada z lex Aquilia, jako że zadał bezprawnie szkodę? Julian pisze, że odpowiada z lex Aquilia ten, który oślepił ucznia podczas nauczania. Tym bardziej to samo należy powiedzieć jeśli ktoś zabije. Julian przedstawia też następujący przypadek. Szewc, mówi, miał ucznia wolnourodzonego filius familias, Skoro chłopiec nie wykazywał postępów, uderzył go prawidłem w potylicę tak, że chłopcu zostało wybite oko. Mówi więc Julian, że nie można wytoczyć skargi ze zniewagi, jako że nie uczynił tego w celu zniewagi, ale pouczenia i nauczenia. Wątpi również prawnik czy można prowadzić postępowanie z actio locati: wolno bowiem uczącemu lekko karcić. Lecz ja nie mam wątpliwości, że można toczyć postępowanie z lex Aquilia D (Paulus, ks. dwudziesta druga kom. do Edyktu Jako że brutalność nauczyciela można uznać za winę: culpa).
35 Inny pogląd: (Por. D (Ulpian, 32 ks. kom.do Edyktu) Julian mówi również w 86 ks. Digestów, że jeśli szewc zatrudnionego przez siebie chłopca, który się słabo starał, uderzył go w potylicę prawidłem tak mocno, że wybił mu oko, jego ojciec może wytoczyć skargę z locatio. Bo choć nauczyciel może karcic, musi to robić z umiarem. My wyżej powiedzieliśmy, że może prowadzić postępowanie z Lex Aquilia. Julian jednak nie przyznaje skargi z iniuria, bo uczynił tego dla z powodu znieważenia, lecz pouczenia.
36 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika?
37 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Quintus
38 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Quintus
39 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Quintus
40 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Quintus
41 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Quintus
42 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Quintus Actio locati
43 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Quintus Actio locati Actio damni iniuria dati Ex lege Aquilia
44 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Receptum? Actio locati Actio damni iniuria dati Ex lege Aquilia Quintus
45 Kazus Marcus dał Quintusowi sardoniks, by zrobił z niego kameę. Kamień pękł przy obróbce: jaka będzie odpowiedzialność rzemieślnika? Marcus Locatio operis Receptum? Actio locati Actio damni iniuria dati Ex lege Aquilia Actio de recepto? Quintus
46 od iniuria do culpa D Ulpianus ks. 18 komentarza do Edyktu Skoro dałeś kielich, by przyozdobić filigranem, [rzemieślnik] będzie odpowiedzialny za szkodę, jeśli przebił go z powodu braku umiejętności. Lecz jeśli przebił nie z braku umiejętności, lecz dlatego, że miał wadliwy materiał, może zostać uwolniony [od zarzutu]. I dlatego rzemieślnicy mają w zwyczaju umawiać się, że jeśli otrzymają materiał tego rodzaju [wadliwy], pracować będą nie na swoje ryzyko. Takie porozumienie uniemożliwia postępowanie zarówna z actio locati jaki i actio legis Aquiliae.
47 od iniuria do culpa D (Ulpian ks. 32 kom. do Edyktu) Jeśli przekazano jubilerowi gemmę by ją oprawić lub ozdobić, i ta pękła, nie można posłużyć się actio locati (operis), jeśli stało się to z powodu wady gemmy, natomiast jeśli przyczyną był brak doświadczenia jubilera, będzie się można nią posłużyć. Należy jednak dodać: chyba, że rzemieślnik podjął się pracy na swoje ryzyko: wtedy można go pozwać nawet, jeśli przyczyną była wada gemmy.
48 Skarga
49 Skarga D (Gaius, ks. siódma komentarza do Edytku Prowincjonalnego) A poniżej postanawia się o udzieleniu powództwa podwójnego przeciwko zaprzeczającemu zdarzeniu.
50 Skarga D (Gaius, ks. siódma komentarza do Edytku Prowincjonalnego) A poniżej postanawia się o udzieleniu powództwa podwójnego przeciwko zaprzeczającemu zdarzeniu. D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Należy zauważyć, że przy rozważania skargi udzielonej przeciwko temu, kto przyznaje się do zadania szkody, sędzia nie jest ustanowiony do stwierdzenia (czy pozwany jest za szkodę odpowiedzialny) tylko ocenienia (szkody).( ).
51 Skarga D (Gaius, ks. siódma komentarza do Edytku Prowincjonalnego) A poniżej postanawia się o udzieleniu powództwa podwójnego przeciwko zaprzeczającemu zdarzeniu. D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Należy zauważyć, że przy rozważania skargi udzielonej przeciwko temu, kto przyznaje się do zadania szkody, sędzia nie jest ustanowiony do stwierdzenia (czy pozwany jest za szkodę odpowiedzialny) tylko ocenienia (szkody).( ). pierwotnie: legis actio per manus iniectionem
52 Skarga D (Gaius, ks. siódma komentarza do Edytku Prowincjonalnego) A poniżej postanawia się o udzieleniu powództwa podwójnego przeciwko zaprzeczającemu zdarzeniu. D (Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Należy zauważyć, że przy rozważania skargi udzielonej przeciwko temu, kto przyznaje się do zadania szkody, sędzia nie jest ustanowiony do stwierdzenia (czy pozwany jest za szkodę odpowiedzialny) tylko ocenienia (szkody).( ). pierwotnie: legis actio per manus iniectionem później: actio damni iniuria dati ex lege Aquilia
53 Actio damni iniuriae dati ex lege aquilia Caius Aquilius niech będzie sędzią. Jeśli się okaże, że Numerius Negidius zabił bezprawnie Stichusa, z której to przyczyny Numerius Negidius powinien dać tyle pięniędzy, Aulusowi Ageriusowi, ile był Stichus najwięcej wart w ciągu poprzedniego roku, tyle pięniedzy razy dwa niech sędzia zasądzi od Numeriusa Negidiusa dla Aulusa Ageriusa. Jeśli się nie okaże nie uwolni. Caius Aquilius niech będzie sędzią. Ile pieniędzy powinien dać ten Aulusowi Ageriusowi, kto zabił bezprawnie Stichusa,, tyle pięniedzy niech sędzia zasądzi od Numeriusa Negidiusa dla Aulusa Ageriusa. Jeśli się nie okaże nie uwolni.
54 Actio damni iniuriae dati ex lege aquilia noxalis Caius Aquilius niech będzie sędzią. Jeśli się okaże, że Pamphilus, niewolnik Numeriusa Negidiusa zabił bezprawnie Stichusa, z której to przyczyny Numerius Negidius powinien dać tyle pięniędzy, Aulusowi Ageriusowi, ile był Stichus najwięcej wart w ciągu poprzedniego roku, tyle pięniedzy albo noksalne wydanie razy dwa Pamphilusa niech sędzia zasądzi od Numeriusa Negidiusa dla Aulusa Ageriusa. Jeśli się nie okaże nie uwolni.
55 Skarga: konkurencja D (Gaius, ks. 9 komentarza do Edyktu Prowincjonalnego: Jeśli rzecz oddana w zastaw, komodat czy depozyt została pogorszona przez przyjmującego, można rozważyć użycie nie tylko skarg, o których mówimy, lecz także akwiliańskiej. Lecz jeśli spór zostanie wszczęty jedną z nich, reszta upada.
56 Kazus Niewolnik Quintusa Stichus wziął w użyczenie od Aulusa muła. Przesadnie obładował go marchewką i zwierzę padło. Jakie skargi przysługują właścicielowi? Ja wyglądałaby sytuacja, gdyby zwierzaka obładował sąsiad Stichusa, należący do Julii Pamphilus?
57 Odp. Akwiliańska: przesłanki Legitymacja Damnum iniuria Actio damni iniuria dati ex lege Aquilia Właściciel kwirytalny Materialna, rzeczywista (damnum emergens) Actio ad exemplum legis Aquiliae Ten, kto ma interes (wł. bonitarny, zastawnik kommodatariusz, etc.) uszkodzenie ciała osoby wolnej, + lucrum cessans Odpowiedzialność obiektywna (bezprawność działania), potem subiektywana: najmniejsze niedbalstwo Datum Bezpośrednio zadane (corpus corpore) Pośrednio, przez zaniechanie
58 pauperies
59 Pauperies D : Ulp. ad Ed.: Ait praetor pauperiem fecisse. Pauperies est damnum sine iniuria facientis datum: nec enim potest animal iniuria fecisse, quod sensu caret. D Ulpianus, ks. osiemnasta komentarza do Edytku) Ogłasza pretor uczynił pauperies. Pauperies jest to szkoda zadana bez bezprawia czyniącego szkodę: nie może bowiem zwierzę działać bezprawnie, bo brak mu rozumu
60 Pauperies D Alfenus, 5 ks. digestów: Agaso przyprowadził konia do taberny, ten zwęszył mulicę, mulica wierzgnęła i złamała udo Agasowi. Zapytano, czy można prowadzić postępowanie z właścicielem mulicy, z tego powodu, że zadała pauperies. Odpowiedziałem, że można.
61 Wypadek na Kapitolu D Alfenus libro secundo digestorum: Muły ciągnęły dwa obciążone wozy na szczyt Kapitolu. Mularze pierwszego wozu unieśli zablokowany wóz, by łatwiej go było mułom ciągnąć. Górny wóz zaczął zjeżdzać do tyłu. Gdy mularze, którzy byli pomiędzy wozami wyskoczyli spośród nich, drugi wóz, uderzony przez pierwszy, zjechał w dół i rozjechał czyjegoś niewolnika. Właściciel chłopca zaciągnął rady, z kim powinien toczyć postępowanie sądowe. Odpowiedziałem, że prawo zależy od przyczyny.
62
63
64 Odpowiedziałem, że prawo zależy od przyczyny (wypadku): albowiem, jeśli mularze, którzy podnieśli pierwszy wóz, odskoczyli sami z siebie, i to z tej przyczyny stało się tak, że muły nie mogły utrzymać wozu i zostały ściągnięte jego ciężarem, nie można prowadzić postępowania z właścicielem mułów, lecz z ludźmi, którzy podnieśli wóz można prowadzić postępowanie na podstawie Ustawy Akwiliańskiej: albowiem ten kto, wypuszcza z własnej woli, to co trzyma, tak, że może zranić, nie zadaje mniejszej szkody: tak jak na przykład gdy ktoś prowadząc osła, nie utrzymał go, gdy ten poniósł lub podobnie zadaje szkodę beprawnie ten, kto wyrzucił z ręki pocisk lub coś innego. Lecz jeśli muły przestraszyły się czegoś, a mularze porzucili wóz zdjęci strachem, że zostaną zgnieceni, nie można prowadzić postępowania z ludźmi, lecz właścicielem mułów. A jeśli ani muły, ani ludzie nie byli przyczyną wypadku, lecz albo one nie mogły pociągnąć ciężaru, albo nie mogąc ustać, potknęły się i z tej przyczyny wóz się cofnął, a ludzie nie mogli unieść ciężaru, nie można dać skargi w postępowaniu ani z mularzami, ani a właścicielem mułów. To zaś jest pewne: jakkolwiek rzecz by się miała, nie można prowadzić postępowania z właścicielem mułów tylnych, albowiem nie z same z siebie, lecz uderzone się cofnęły.
65 Rozszerzenie systemu odpowiedzianści za szkodę majątkwową servi corruptio edictum de effussis vel deiectis, positis aut suspensis edictum de dolo
Damnum. Odpowiedzialność za szkodę majątkową w prawie rzymskim
Damnum Odpowiedzialność za szkodę majątkową w prawie rzymskim Lex Duodecim Tabularum szczegółowe rozwiązania Membrum ruptum: talion os fractum : 300/150 asów malum carmen : kara śmierci Pauperies/noxa
Bardziej szczegółowoZobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa I
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna XXIII/2018 2019 Zobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa I Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W.
Bardziej szczegółowoZobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa I
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna XXIII/2017 2018 Zobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa I Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W.
Bardziej szczegółowoDelikty. Furtum/Iniuria. Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI. Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW,
Delikty Furtum/Iniuria Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, Definicja: G.3.183-4 183. Że są trzy rodzaje kradzieży powiedzieli
Bardziej szczegółowoDelikty. Furtum/Iniuria. Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI. Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW,
Delikty Furtum/Iniuria Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, Definicja: G.3.183-4 183. Że są trzy rodzaje kradzieży powiedzieli
Bardziej szczegółowoPrawo osobowe II. Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie
Prawo osobowe II Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie Popadnięcie w Niewolę wojna/piraci narodziny w niewoli niewola za długi senatusconsultum Claudianum wyrok ad metalla Wyzwolnie z niewoli i jego
Bardziej szczegółowoDelikty. Furtum/Iniuria. Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI. Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW,
Delikty Furtum/Iniuria Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat VI Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, Iniuria = (?) Hybris Rozwój historyczny Iniuria w prawie cywilnym (ustawa
Bardziej szczegółowoPrawo osobowe III. Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie, odp. noksalna
Prawo osobowe III Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie, odp. noksalna Stichus, niewolnik Sextusa, miał za całe swe peculium niewolnika-garncarza, Pamphilusa wartego 10 aureusów. Pamphilus pożyczył
Bardziej szczegółowoZobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna XXIV/2017 2018 Zobowiązania z czynów zabronionych II: szkoda majątkowa Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W. Syllabus
Bardziej szczegółowoLes maximes anciennes sont l esprit des siècles...
Les maximes anciennes sont l esprit des siècles... Witold Wołodkiewicz Rzymskie początki współczesnej odpowiedzialności za szkody na mieniu Ukazanie się drugiego wydania monografii Macieja Kalińskiego
Bardziej szczegółowoSTOPNIE ODPOWIEDZIALNOŚCI. Dolus Culpa lata Culpa levis (in abstracto, concreto) Custodia Vis maior
STOPNIE ODPOWIEDZIALNOŚCI Dolus Culpa lata Culpa levis (in abstracto, concreto) Custodia Vis maior PRACA DOMOWA Lucius ustanowił niewolnika Stichusa kapitanem statku (magister navis). Ten w czasie burzy
Bardziej szczegółowoZobowiązania z czynów zabronionych I: Pojęcie szkody
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna XXII/2017 2018 Zobowiązania z czynów zabronionych I: Pojęcie szkody Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W. Zobowiązania
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZA ZDARZENIA ZWIĄZANE Z ZAKAŻENIAMI SZPITALNYMI DOKTOR NAUK PRAWNYCH ANNA DALKOWSKA SĘDZIA
PODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZA ZDARZENIA ZWIĄZANE Z ZAKAŻENIAMI SZPITALNYMI DOKTOR NAUK PRAWNYCH ANNA DALKOWSKA SĘDZIA Akty prawne wyznaczające granice prawnego bezpieczeństwa USTAWA O DZIAŁALNOŚCI
Bardziej szczegółowoSTOPNIE ODPOWIEDZIALNOŚCI (PRAESTARE!) Dolus Culpa lata Culpa levis (in abstracto, concreto) Custodia Vis maior
STOPNIE ODPOWIEDZIALNOŚCI (PRAESTARE!) Dolus Culpa lata Culpa levis (in abstracto, concreto) Custodia Vis maior Umocnienie zobowiązań Umocnienie rzeczowe Umocnienie rzeczowe Pignus/hipoteka Umocnienie
Bardziej szczegółowoWłasność/Posiadanie. Nabycie. Monday, 21 February 2011
Własność/Posiadanie Nabycie Nabycie posiadania Nabycie posiadania animus Nabycie posiadania animus corpus Nabycie posiadania animus corpus wyjątki: nabycie poprzez osoby alieni iuris (z wyjątkiem rzeczy
Bardziej szczegółowoPrivate enforcement.
Private enforcement. Zagadnienia wstępne. Normatywny wymiar doktryny private enforcement Ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność cywilna za naruszenie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO ) Roman Bieda
Odpowiedzialność cywilna za naruszenie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO ) Roman Bieda ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA Art. 79 RODO 1. Bez uszczerbku dla dostępnych administracyjnych lub pozasądowych
Bardziej szczegółowoNieodpłatne usługi w świecie rzymskim
Mandatum Sens Nieodpłatne usługi w świecie rzymskim Titius poprosił znanego adwokata Hortensjusza, by go bronił w procesie: jaki kontrakt zawarto? Locatio conductio? Społecznie nieakceptowalny: merces
Bardziej szczegółowoODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE
Sopot, dnia 01.10.2014 r. Sygn.: 000270 ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE skierowane przez Zleceniodawcę Pana Krzysztofa Bukiel - Przewodniczącego Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy
Bardziej szczegółowoPrawo osobowe II. Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie
Prawo osobowe II Niewolnicy Udział osób pod władzą w obrocie Popadnięcie w Niewolę Popadnięcie w Niewolę wojna/piraci Popadnięcie w Niewolę wojna/piraci narodziny w niewoli Popadnięcie w Niewolę wojna/piraci
Bardziej szczegółowoWyrównanie szkody: Poza lex Aquilia. Jakub Urbanik, Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego
Wyrównanie szkody: Poza lex Aquilia Jakub Urbanik, Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Rozszerzenie odpowiedzialności za szkodę majątkową Edictum de servo corrupto Edictum de effusis vel deiectis, positis
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CNP 32/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 marca 2014 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
Sygn. akt I CSK 477/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 czerwca 2014 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowo4 L I S T O PA D A , K R A K Ó W
4 L I S T O PA D A 2 0 1 3, K R A K Ó W 4 L I S T O PA D A 2 0 1 3, K R A K Ó W F O R M U Ł K I I Z A S A D Y P R O C E S O W E Lucjusz Oktawiusz niech będzie sędzią, jeśli się okaże, że spadek po Publiuszu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI Wprowadzenie... XVII Wykaz skrótów... XIX
Przedmowa........................................... XI Wprowadzenie........................................ XVII Wykaz skrótów........................................ XIX Część I. Kodeks pracy Rozdział
Bardziej szczegółowoLekarz w postępowaniu cywilnym. adw. Damian Konieczny
Lekarz w postępowaniu cywilnym adw. Damian Konieczny Przesłanki odpowiedzialności 1. Szkoda 2. Wina 3. Związek przyczynowy Szkoda Uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy w dobrach poszkodowanego 1. Szkoda
Bardziej szczegółowoOsoba jako podmiot prawa i nawiązywanie stosunków prawnych III
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna VII/2018 2019 Osoba jako podmiot prawa i nawiązywanie stosunków prawnych III Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W.
Bardziej szczegółowoOchrona władania rzeczami
Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W. Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna X/2017 2018 Ochrona władania rzeczami Syllabus Między rei vindicatio a actio
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. nie wyłączy nawet przedawnienie
Warto poznać w tej sprawie orzeczenie Sądu Najwyższego. Stan prawny Kodeks spółek handlowych przewiduje w art. 299 1 odpowiedzialność członków zarządu spółki za jej zobowiązania. Odpowiedzialność aktywuje
Bardziej szczegółowoOPINIA PRAWNA. skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 17 września 2015 r. o godzinie 12:02 w ramach abonamentu Lex Secure Twoja Opieka Prawna
Sopot, dnia 18 września 2015 r. Sygn.: W-0000001 OPINIA PRAWNA skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 17 września 2015 r. o godzinie 12:02 w ramach abonamentu Lex Secure Twoja Opieka Prawna Przedmiot odpowiedzi:
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt III CSK 209/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 1 kwietnia 2011 r. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Barbara
Bardziej szczegółowoObowiązkowe OC rolników co trzeba wiedzieć?
https://www. Obowiązkowe OC rolników co trzeba wiedzieć? Autor: Anna Mokrzycka Data: 5 lipca 2017 Rolnik prowadząc gospodarstwo nieraz narażony jest na sytuacje, które mogą zaszkodzić dobru osób trzecich.
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIE PRAWNE. W sprawie o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 26 maja 2015 r.
Sygn. akt III CZP 16/16 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawie o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 26 maja 2015 r. Czy zakładowi ubezpieczeń, który wypłacił odszkodowanie z tytułu
Bardziej szczegółowo5) Przelew wierzytelności :
1) Niespełnienie świadczenia w terminie : A: Zawsze powoduje popadnięcie dłużnika w zwłokę B: Uprawnia wierzyciela do żądania odsetek za opóźnienie bez względu na rodzaj niespełnionego świadczenia ; C:
Bardziej szczegółowodr Bożena Czech-Jezierska ZOBOWIĄZANIA CZĘŚĆ WSTĘPNA
dr Bożena Czech-Jezierska ZOBOWIĄZANIA CZĘŚĆ WSTĘPNA ISTOTA ZOBOWIĄZANIA Paulus, D. 44,7,3 pr: Obligationum substantia non in eo consistit, ut aliquod corpus nostrum aut servitutem nostram faciat, sed
Bardziej szczegółowoTERRORYZM LOTNICZY MIĘDZYNARODOWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA. Dr Anna Konert
TERRORYZM LOTNICZY MIĘDZYNARODOWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA Dr Anna Konert Dziesięciu ludzi działających razem może sprawić, że zadrży sto tysięcy rozproszonych Mirabeau Terroryzm w powietrzu - Pierwsze
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY 1) (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA. Tytuł XI.
Dz.U.1964.16.93 2012.04.28 zm. Dz.U.2011.230.1370 USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY 1) (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA [ ] Tytuł XI. SPRZEDAŻ [ ] DZIAŁ II. RĘKOJMIA
Bardziej szczegółowoprawo rzeczowe własność posiadanie o c h r o n a Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego WPiA UW
prawo rzeczowe własność posiadanie o c h r o n a Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego WPiA UW ochrona własności ochrona własności w czasach archaicznych: legis actio sacramento in rem legis
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 9 października 2002 r., IV CKN 1370/00
Wyrok z dnia 9 października 2002 r., IV CKN 1370/00 Wniosek o zabezpieczenie powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego (art. 843 4 k.p.c.) nie jest środkiem zapobiegającym szkodzie w rozumieniu
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza
Odpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza Iwona Wrześniewska Wal Kurs Zdrowie Publiczne cz II. 2014 1 Odpowiedzialność cywilna 2 Charakter odpowiedzialności cywilnej 1. Odpowiedzialność cywilna ma charakter
Bardziej szczegółowoARTYKUŁ TREŚĆ PRZEDAWNIENIE UWAGI CO DO OBOWIĄZYWANIA Art kc
Roszczenia o wyrządzonej czynem niedozwolonym to wszelkie roszczenia mające charakter majątkowy, przy czym do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 20 stycznia 2011 r. Dz. U. z 2011 r. nr 34 poz. 173
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. Dz. U. z 2011 r. nr 34 poz. 173 o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. [Zakres przedmiotowy]
Bardziej szczegółowoOCHRONA WŁASNOŚCI OCHRONA POSIADANIA
OCHRONA WŁASNOŚCI OCHRONA POSIADANIA OCHRONA WŁASNOŚCI G. 4.16: Jeśli procesowano się co do rzeczy, rzeczy ruchome i ożywione, które można było przynieść lub doprowadzić przed urzędnika, tak windykowano
Bardziej szczegółowoZestaw pytań na egzamin licencjacki. Prawo cywilne
Prawo cywilne - część ogólna Zestaw pytań na egzamin licencjacki Prawo cywilne 1. Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych 2. Zawarcie umowy przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie 3. Dokonywanie
Bardziej szczegółowoLocatio Conductio. Mandatum
Locatio Conductio Mandatum Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat IV Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, Kasjusz Longinus Kastor sprzedał swojemu przyjacielowi osła. Następnie
Bardziej szczegółowoOdszkodowanie za niezgodne z prawem wykonywanie władzy. Poradnik
Odszkodowanie za niezgodne z prawem wykonywanie władzy Poradnik Odszkodowanie za niezgodne z prawem wykonywanie władzy Poradnik Michał Jabłoński Krzysztof Koźmiński Projekt realizowany w ramach programu
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09
Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09 Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący) Sędzia SN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tomasza R.
Bardziej szczegółowoOdszkodowanie z tytułu naruszenia prawa konkurencji
Odszkodowanie z tytułu naruszenia prawa konkurencji walka dla idei, czy o realne wyrównanie szkód? Bernadeta M. Kasztelan-Świetlik Listopad 2010 Biała księga KaŜdy, kto z powodu naruszenia prawa konkurencji
Bardziej szczegółowoPostępowanie cywilne. Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Postępowanie cywilne Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Wznowienie zagadnienia ogólne Res iudicata pro veritate accipitur Nadzwyczajny środek odwoławczy
Bardziej szczegółowoWykonawcy biorący udział w postępowaniu. Nasz znak: P11/ZP/EM-124/13 Data: 07 listopada 2013 roku
Wykonawcy biorący udział w postępowaniu Nasz znak: P11/ZP/EM-124/13 Data: 07 listopada 2013 roku Sprawa: odpowiedź na pytania w postępowaniu o udzielenie zamówienia odrębnego na remont pomieszczeń sanitarnych,
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II PK 300/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 lipca 2012 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca) SSN Małgorzata
Bardziej szczegółowoUCZ SIĘ, ŻYJ I GRAJ Z MŁODZIEŻĄ IHF
UCZ SIĘ, ŻYJ I GRAJ Z MŁODZIEŻĄ IHF Zasady piłki ręcznej Witajcie Szczypiorniści! To wspaniale, że chcecie się nauczyć zasad piłki ręcznej! W tej broszurze wyjaśnimy wszystko, co powinniście wiedzieć bawcie
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04
Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04 Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Bronisław Czech Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Marta Romańska
Sygn. akt V CSK 482/14 POSTANOWIENIE.Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 maja 2015 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Marta Romańska w sprawie z wniosku
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 8 kwietnia 2009 r., V CSK 423/08
Wyrok z dnia 8 kwietnia 2009 r., V CSK 423/08 Dłużnik przelanej wierzytelności może w ramach art. 513 1 k.c. skutecznie powołać się wobec cesjonariusza na zarzut w postaci odstąpienia od umowy sprzedaży
Bardziej szczegółowoPRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM. Warszawa, 02.04.2015
PRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM Warszawa, 02.04.2015 WYKŁAD NR 6 1. Odpowiedzialność prawna lekarza w ogólności 2. Odpowiedzialność karna Mechanizm procesowy Ryzyko dla lekarza 3. Odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY
ODPOWIEDZIALNOŚĆ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY Literatura: Z. Radwański, J. Panowicz - Lipska, Zobowiązania część szczegółowa, Wydanie 10, Warszawa 2013 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz,
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II CSK 653/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 19 lipca 2012 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt III CSK 366/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 maja 2008 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
Bardziej szczegółowoSpis treści Wprowadzenie Wykaz skrótów Literatura Akty prawne Orzecznictwo Rozdział I. Geneza i źródła prawa przewozowego
Wprowadzenie... XI Wykaz skrótów... XIX Literatura... XXV Akty prawne... XXXIII Orzecznictwo... XXXVII Rozdział I. Geneza i źródła prawa przewozowego... 1 1. Prawo transportowe a prawo przewozowe... 1
Bardziej szczegółowoanimus Nabycie posiadania
Nabycie posiadania animus Nabycie posiadania Nabycie posiadania animus corpus Nabycie posiadania animus corpus wyjątki: nabycie poprzez osoby alieni iuris (z wyjątkiem rzeczy kradzionych) Jeśli niepoczytalnemu,
Bardziej szczegółowoZASTAW. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
ZASTAW Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Powstanie
Bardziej szczegółowoPRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania
PRAWO HANDLOWE Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania Powtórka z poprzednich zajęć Forma pisemna przewidziana dla celów dowodowych a forma pisemna pod rygorem nieważności
Bardziej szczegółowoZagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw. Diagnoserw Dawid Stramowski, Chrząstowo 4, 89-100 Nakło Nad Notecią
Zagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw W przypadku cyberprzemocydostępne są dwie drogi ochrony prawnej: karna i cywilna. Należy pamiętać, że: w przypadku cyberprzemocy w stosunku
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Bogumiła Ustjanicz
Sygn. akt V CSK 109/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 9 stycznia 2014 r. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Bogumiła
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 24 lutego 2009 r., III CZP 2/09
Uchwała z dnia 24 lutego 2009 r., III CZP 2/09 Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący) Sędzia SN Stanisław Dąbrowski Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoZasady odpowiedzialności przy umowie wdrożeniowej. Prowadzenie: r.pr. Jakub Cebula oraz dr Jakub Kabza
Zasady odpowiedzialności przy umowie wdrożeniowej Prowadzenie: r.pr. Jakub Cebula oraz dr Jakub Kabza Wynagrodzenie - modele Modele wynagrodzenia w umowach wdrożeniowych: Fixed price - z góry określona
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIE PRAWNE. Uzasadnienie
Sygn. akt III CZP 37/14 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawie o zapłatę ewentualnie o zobowiązanie do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego z
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Paweł Grzegorczyk
Sygn. akt IV CZ 44/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 sierpnia 2017 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Paweł Grzegorczyk w sprawie z wniosku Skarbu
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt IV CSK 680/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 czerwca 2013 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski
Bardziej szczegółowoodszkodowania.lublin.pl
Kodeks cywilny Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964, nr 16, poz. 93 ze zm.) Przedawnienie roszczeń z tytułu deliktówart. 4421. 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem
Bardziej szczegółowoOdszkodowanie dla pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.
Odszkodowanie dla pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika. Zgodnie z art. 55 1¹ kodeksu pracy (dalej k.p.) pracownikowi przysługuje prawo do rozwiązanie
Bardziej szczegółowoautomatycznie. ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej UWAGA: Ubezpieczenie dotyczy wszystkich jednostek wymienionych w załączniku nr 1 do SIWZ oraz w każdej lokalizacji, w której
Bardziej szczegółowoStudium wybranych wypadków i odpowiedzialność prawna za wypadki przy pracy 24 kwietnia 2018
Studium wybranych wypadków i odpowiedzialność prawna za wypadki przy pracy 24 kwietnia 2018 Kiedy wypadek zostanie uznany jako wypadek przy pracy? Definicja wypadku przy pracy art. 3 ustawy z dnia 30 października
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt V CSK 58/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 15 października 2010 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowoOdzyskaj dług. Aneta Maziarz
Odzyskaj dług Aneta Maziarz 28 czerwca 2014 Praktyczny poradnik Wszystko co musisz wiedziec w sprawach o drobne roszczenia. 1. Jak napisać pismo do dłużnika 2. Jak wypelnić formy sądowe 3. Jak zmusic dłużnika
Bardziej szczegółowoObliczanie terminów i przedawnienie
Obliczanie terminów i przedawnienie 1 Terminy (I) Art. 111 1.Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. 2.Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 16 grudnia 2005 r., III CZP 116/05
Uchwała z dnia 16 grudnia 2005 r., III CZP 116/05 Sędzia SN Józef Frąckowiak (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela
Bardziej szczegółowoJakie mogą być skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia
Jakie mogą być skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia Ewa Gadomska Prawnik z Kancelarii Prawnej Jerzy T. Pieróg Organizator przetargu w celu ochrony swojego interesu powinien sprawdzać,
Bardziej szczegółowoKLAUZULA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZAGRANICA
KLAUZULA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZAGRANICA 1 1. Ta klauzula rozszerza umowę ubezpieczenia zawartą na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Niezbędnik podróżnika - zagranica o ubezpieczenie odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoQuasi-kontrakty i rozszerzenie rzymskiego systemu kontraktowego
Quasi-kontrakty i rozszerzenie rzymskiego systemu kontraktowego Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat V Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, 1 Obligationes quasi ex contractu
Bardziej szczegółowoTytuł IV STRONY W SPRAWIE. Rozdział I POWÓD I STRONA POZWANA
Tytuł IV STRONY W SPRAWIE Rozdział I POWÓD I STRONA POZWANA Kan. 1476 - Każdy, zarówno ochrzczony, jak i nieochrzczony, może występować przed sądem; strona zaś pozwana zgodnie z przepisami prawa, ma obowiązek
Bardziej szczegółowoCele odpowiedzialności administracji publicznej:
Cele odpowiedzialności administracji publicznej: 1. wewnętrzny; 2. zewnętrzny. Wewnętrzny cel odpowiedzialności: Doskonalenie funkcjonowania administracji, poprzez: - Zmianę postępowania osób w administracji;
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Antoni Górski
Sygn. akt V CSK 277/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 marca 2010 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Antoni
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Dorota Szczerbiak
Sygn. akt IV KK 413/14 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 kwietnia 2015 r. SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Kazimierz Klugiewicz SSA del.
Bardziej szczegółowoZobowiązania kontraktowe IV Kontrakty konsensualne II
Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna XIX/2017 2018 Zobowiązania kontraktowe IV Kontrakty konsensualne II Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W. Syllabus
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Z DNIA 13 GRUDNIA 2000 R. I KZP 43/2000
UCHWAŁA Z DNIA 13 GRUDNIA 2000 R. I KZP 43/2000 Zawarte w art. 278 5 k.k. sformułowanie przepisy 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio, oznacza zastosowanie do wypadku kradzieży energii, wyłącznie znamion przestępstwa
Bardziej szczegółowoZgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne
Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne dr nauk prawn. Małgorzata Serwach, Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Łódzki Zgoda pacjenta jako zasada generalna Zgodnie z postanowieniami ustawy z 5 grudnia 1996
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek
Sygn. akt II PK 108/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 lutego 2018 r. SSN Bohdan Bieniek w sprawie z powództwa B. B. przeciwko Urzędowi Gminy P. o sprostowanie świadectwa pracy, odszkodowanie,
Bardziej szczegółowo1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
Wykaz skrótów IX Wykaz piktogramów XII I. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych 1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa 1.1. Wstęp 1.2. Zasada
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
Sygn. akt V CSK 236/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 lutego 2015 r. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) w sprawie dłużnika
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka
Sygn. akt II CSK 276/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 23 stycznia 2014 r. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 459/09
Wyrok z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 459/09 Wniesienie pozwu o wykonanie umowy przedwstępnej nie przerywa biegu przedawnienia co do roszczenia odszkodowawczego (art. 390 1 i 2 k.c.). Sędzia SN Henryk
Bardziej szczegółowoKazus nr 1 na egzamin z prawa cywilnego w dniu 3 września 2018 r.
Kazus nr 1 na egzamin z prawa cywilnego w dniu 3 września 2018 r. Fundacja Nasza Szkoła prowadziła szkołę. W tym celu Fundacja w drodze wymiany maili zawarła umowę ze spółką z o.o. Transport (świadczącą
Bardziej szczegółowoLocatio Conductio. Mandatum
Locatio Conductio Mandatum Materiały do ćwiczeń z prawa rzymskiego:. Temat IV Jakub Urbanik: Katedra Prawa Rzymskiego Antycznego WPiA UW, Kasjusz Longinus Kastor sprzedał swojemu przyjacielowi osła. Następnie
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I PK 15/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 lipca 2011 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz
Sygn. akt V CZ 53/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 7 listopada 2013 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Piotr Prusinowski (sprawozdawca)
Sygn. akt I PZ 7/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 września 2017 r. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Piotr Prusinowski (sprawozdawca) w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie odpowiedzialności cywilnej funkcjonariuszy publicznych opis warunków ubezpieczenia oferowanych przez STU ERGO HESTIA S.A.
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej funkcjonariuszy publicznych opis warunków ubezpieczenia oferowanych przez STU ERGO HESTIA S.A. Definicje 1. za Ustawę uważa się Ustawę z dnia 20 stycznia 2011 o
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II CSK 95/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 października 2011 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN
Bardziej szczegółowo