180 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

Transkrypt

1 Dr Tomasz Milewicz, Barbara Latała, Iga Liińska, dr Tomasz Sacha, dr Ewa Stochmal, dr Danuta Galicka-Latała, rof. dr hab. Józef Krzysiek Kraków - CM UJ Samoocena umiejętności informacyjnych rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, a miejsce ukończenia i znajomość języków obcych rzed rozoczęciem studiów Abstract The authors resented the results of ilot questionnaire assessing the influence of chosen factors resent rior to medical studies on students self-assessment of information literacy. The 83 students (34 freshmen-second year; 38 undergraduate ones sixth year; 11 ostgraduate doctoral students). The lace of graduation from secondary school influenced the self assessment of students information literacy and the knowledge of foreign languages influenced the students self assessment of the way by which they acquired the information literacy. Streszczenie Autorzy rzedstawili wyniki ilotażowej ankiety rzerowadzonej wśród 83 studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM (34 osoby II rok Wydziału Lekarskiego, 38 osób V rok Wydziału Lekarskiego, 11 osób studenci studiów doktoranckich) oceniającej wływ wybranych czynników wystęujących rzed rozoczęciem studiów na samoocenę umiejętności informacyjnych rzez studentów. Wyniki wykazały wływ miejsca ukończenia na samoocenę rzez studentów ich umiejętności użytkowania bazy ubmed oraz częstość użytkowania medycznych baz danych. języków obcych wływała na samoocenę rzez studentów sosobu nabycia umiejętności informacyjnych. Oba wsomniane czynniki wystęujące rzed studiami medycznymi wływały na sosób uzyskania informacji o metodach leczenia acjentów rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Wstę owszechnie znanym jest fakt, że studia medyczne są zaliczane do tych kierunków, na których rzeważają studenci naśladujący drogę kariery zawodowej jednego lub obojga rodziców. ochodzenie sołeczne, dostę do szeroko ojętych zajęć oza lekcyjnych, znajomość rzynajmniej jednego języka zazwyczaj angielskiego oraz lokalna sołeczność, w której dojrzewał student wydziału lekarskiego uczelni medycznej rozoczynający I rok studiów może w znacznym stoniu wływać na osiadane umiejętności informacyjne oraz na oglądy w zakresie konieczności rzyswojenia umiejętności informatycznych, jak również na zasób wiedzy ogólnej. Umiejętności informatyczne rzeważają jednak nad umiejętnościami i kometencjami informacyjnymi w tej gruie studentów. Obszar wiedzy zdobyty rzed rozoczęciem studiów wływa na sosób w jaki nabywany jest nowy zasób wiedzy i jak ostrzegana jest jego rzydatność, a rzez to konieczność jego rzyswojenia (1). Badanie 180 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

2 rzed rozoczęciem jakichkolwiek szkoleń z zakresu umiejętności i kometencji informacyjnych owinno być rzerowadzone u studentów rozoczynających studia medyczne, aby rozoznać luki kometencyjne i na tej odstawie odkryć ich otrzeby szkoleniowe (2). Badanie otrzeb daje nam możliwość wyłonienia z większej gruy uczestników szkolenia odgru zbliżonych oziomem od względem osiadanej wiedzy lub deklarowanych braków (3). Scott i ws. wykazali rolę dostosowania treści zajęć do już osiadanego rzez studentów oziomu wiedzy z zakresu umiejętności informacyjnych w czasie studiów medycznych. rzerowadzone rzez nich badanie ankietowe stwierdziło rozbieżność omiędzy osiadaną rzez studentów wiedzą z zakresu umiejętności informacyjnych, a wyobrażeniami o tej wiedzy u rowadzących zajęcia i układającymi rogram studiów (4). Kuhlemeier i Hemker badali gruę 2500 uczniów w 116 klasach 68 szkół onadodstawowych w Holandii i wykazali, że takie ozaszkolne czynniki jak dostę do komutera odłączonego do Internetu w domu, ochodzenie etniczne (rzynależność do mniejszości etnicznych), ale nie łeć miały wływ na wyniki szkoleń (5). Łatwość dostęu do Internetu w domu i brak rzynależności do mniejszości etnicznych były czynnikami zwiększającymi skuteczność szkoleń w umiejętności informacyjnych (5). Jiao i Onwuegbuzie badali czynniki determinujące użytkowanie bibliotek w gruie 522 studentów. Wykazali oni, że takie czynniki wystęujące już rzed studiami jak wiek (starszy), łeć (męska), słaba znajomość języka angielskiego oraz skłonność do samodzielnego uczenia się stanowiły determinanty częstszego korzystania z bibliotek (6). Wystęowanie czynniki oza szkoleniem lub orzedzających szkolenie odgrywało już rolę u dzieci rzedszkolnych. W rzyadku takich dzieci rolę w szybkości nabywania umiejętności odgrywała łeć, wykształcenie rodziców oraz sosób rzekazu tych umiejętności (7). Celem racy było ankietowe badanie wływu czynników wystęujących rzed rozoczęciem studiów medycznych takich jak liczba znanych języków obcych oraz miejsce ukończenia na samoocenę osiadanych rzez studentów umiejętności informacyjnych. Materiał i metody Badanie ankietowe olegało na rzerowadzeniu anonimowej ankiety składającej się z 22 ytań. Ankietę tę rzerowadzono w trakcie zajęć dydaktycznych wśród 34 studentów II roku medycyny Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie oraz 38 studentów VI roku medycyny tego samego wydziału. Dodatkowo rzerowadzono ją wśród 11 doktorantów studiów doktoranckich na tym samym wydziale. Ankietowani mieli 25 minut na wyełnienie ankiety. Osoby rzerowadzające ankietę nie udzielały w trakcie jej trwania innych informacji niż orządkowe oraz dotyczące metody wyełnienia ankiety. Treść ytań i wybór właściwych odowiedzi zostały zatwierdzone rzez magistrów bibliotekoznawstwa zatrudnionych w UJ CM w Krakowie. Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 181

3 Obliczenia statystyczne Ze względu na niearametryczność danych zastosowano test chi kwadrat do analizy znamienności różnic omiędzy gruami ankietowanych. Wyniki Treść wybranych do analizy ytań rzedstawiono w załączniku nr 1. Miejsce ukończenia tak jak liczba znanych języków obcych nie wływała na wskazanie źródła informacji o medycznych bazach danych rzez studentów medycyny. Najczęściej wskazywali na wykładowcę, a w drugiej kolejności na bibliotekarza medycznego jako osobę, która o raz ierwszy oinformowała studentów o medycznych bazach danych (tabela 1). Studenci kończący średnie w dużych miastach onad trzykrotnie częściej uznawały swoje umiejętności rzeszukiwania bazy ubmed za wysokie, a studenci znający więcej niż 1 język obcy częściej uznawały swoje umiejętności rzeszukiwania za średnio zaawansowane (tabela 2). Zajęcia na uczelni jako miejsce nabycia umiejętności informacyjnych odawała większość studentów bez względu miejsce ukończenia (tabela 3). Jednak osoby ze znajomością jednego języka wskazywały częściej uczelnie jako miejsce nabycia umiejętności informacyjnych, a studenci ze znajomością więcej niż częściej same nauczyły się tych umiejętności (tabela 3). Miejsce ukończenia oraz liczba znanych języków obcych nie wływały na określenie ważności rodzajów umiejętności informacyjnych uważanych rzez studentów za najważniejsze, nie zwiększały też częstości użytkowania medycznych baz danych, choć studenci, którzy zdali maturę w dużych miastach nieco częściej używali medycznych baz danych (tabela 5). Wyszukiwanie danych medycznych w Internecie, jak również rzeszukiwanie zasobów medycyny oartej na faktach uważane były za najistotniejsze umiejętności informacyjne (tabela 4). ochodną bardzo rzadkiego używania baz danych były wyniki oceny rzyczyn użycia baz danych. Czynniki wystęujące rzed studiami nie wływały na różnicowanie rzyczyn ich wykorzystania. Najczęściej studenci odawali odowiedź o rzadkim stosowaniu baz danych (tabela 6). Miejsce ukończenia oraz liczba znanych języków obcych różnicowały samoocenę rzez studentów najleszego źródła informacji o metodach leczenia acjentów. Studenci, którzy ukończyli średnie oza dużymi miastami oraz znający więcej niż jeden język obcy uznali Google za najlesze źródło informacji, a ozostałe gruy studentów uznały wszystkie drogi uzyskania informacji za równie cenne (tabela 7). Użytkowanie książek elektronicznych oraz orogramowania do bibliografii załącznikowej było równie soradyczne bez względu na miejsce zdania matury i liczbę znanych języków obcych, choć studenci wykazywali wiedzę o istnieniu takich narzędzi informacyjnych (tabela 8, 9). 182 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

4 Dyskusja Wyniki naszej ilotażowej ankiety wykazały wływ miejsca ukończenia na samoocenę rzez studentów ich umiejętności użytkowania bazy ubmed oraz częstość użytkowania medycznych baz danych. języków obcych wływała na samoocenę rzez studentów miejsca nabycia umiejętności informacyjnych. Oba wsomniane czynniki wystęujące rzed studiami medycznymi wływały na sosób uzyskania informacji o metodach leczenia acjentów rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Ze względu na ilotażowy charakter ankiety i związaną z tym niewielką liczebność róby nie udało się udowodnić innych zależności omiędzy umiejętnościami informacyjnymi, a wystęowaniem badanych czynników rzed studiami. Sieber wykonała badanie ankietowe na gruie 846 studentów I roku medycyny i stwierdziła, iż studenci z rzygotowaniem informatycznym nabytym rzed studiami udzielali częściej orawnych odowiedzi na ytania zawarte w ankiecie. Studenci bez takiego rzygotowania rzed studiami nie tylko gorzej wyełnili ankietę, ale również rzeceniali swoje umiejętności informatyczne (8). onownie więc, i odobnie do wyników Scott i ws., ważna jest ocena na oczątku studiów rzygotowania studentów do rocesu nabywania umiejętności informacyjnych. Dorner i ws. w badaniach rzerowadzonych w Laosie wykazali, iż skuteczność szkoleń z zakresu umiejętności informacyjnych zależy od uwzględnienia kontekstu kulturowego środowiska ochodzenia studentów oraz osiadanej wcześniej rzez nich wiedzy (9). Latham i Gross uzyskali odobne do naszych wyniki dotyczące źródła nabycia umiejętności informacyjnych. Większość studentów uznała, że byli sami szkoleni. Słabi studenci rzeceniali swoje umiejętności, a studenci uzyskujący lesze wyniki w czasie studiów odawali, iż owyższe umiejętności uzyskali od bibliotekarzy medycznych (10). W badaniu umiejętności informacyjnych amerykańskich studentów (National Survey of America s College Students-ACS) wykazano rolę czynników wystęujących rzed studiami takich jak: czynniki demograficzne, wcześniejsze wykształcenie, znajomość języków obcych, czy też rzyszłe lany zawodowe, czy obecne wyniki studiów (11). Wyniki Chen wykazały brak wływu danych demograficznych na skuteczność nauczania umiejętności informacyjnych. Częstość ćwiczeń ozwalała uzyskiwać lesze rezultaty w badaniu szybkości nauki i dobierania właściwych słów do wyszukiwarek baz danych (12). Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 183

5 Bibliografia 1. Z d e b Urszula: ABC uczącego bibliotekarza. W: Zostań leszym nauczycielem kometencji informacyjnych / od red. Barbary Niedźwiedzkiej i Irene Hunskar. Kraków 2010 s Ł a g u n a Mariola: rzygotowanie szkolenia, czyli jak dobry oczątek rowadzi do sukcesu. Gdańsk Ł a g u n a Mariola: Szkolenia, jak je rowadzić? Gdańsk S c o t t Craig S., S h a a d Douglas C., M a n d e l Lynn S., B r o c k Douglas M., K i m Sara: Information and informatics literacy: Skills, timing and estimates of cometence. Teaching and Learning in Medicine 2000 Vol. 12 s K u h l e m e i e r Hans, H e m k e r Bas: The Imact of Comuter Use at Home on Students. Internet Skills. Comuters & Education 2007 Vol. 49 s J i a o Qun G., O n w u e g b u z i e Anthony J. : revalence and Reasons for University Library Usage. Library Review 1997 Vol. 46 s C h u Hye-Eun, L e e Eun Ah, K o Hee Ryung: Korean Year 3 Children s Environmental Literacy: A rerequisite for a Korean Environmental Education Curriculum. International Journal of Science Education 2007 Vol. 29 s S i e b e r Vivien: Diagnostic Online Assessment of Basic IT Skills in 1st-Year Undergraduates in the Medical Sciences Division, University of Oxford. British Journal of Educational Technology 2009 Vol. 40 s D o r n e r Daniel G., G o r m a n G. E. : Contextual Factors Affecting Learning in Laos and the Imlications for Information Literacy Education. Information Research 2011 Vol. 16 s L a t h a m Don, G r o s s Melissa: Broken Links: Undergraduates Look Back on Their Exeriences with Information Literacy in K-12 Education. School Library Media Research 2008 Vol. 11, October 11. B a e r Justin D., C o o k Andrea L., B a l d i Stehane: The Literacy of America s College. Students American Institutes for Research, C h e n Hsin-Liang: An Analysis of Undergraduate Students Search Behaviors in an Information Literacy Class. Journal of Web Librarianshi 2009 Vol. 3 s Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

6 Załącznik nr 1. Część ankiety zastosowanej do samooceny umiejętności informacyjnych studentów medycyny 1. Rok studiów (roszę wisać): 2. Czy studiował/a an/ani już wcześniej (roszę zaznaczyć kółkiem właściwe): TAK / NIE a) medycynę b) inny kierunek c) na tej d) na innej uczelni? 3. Czy egzamin maturalny zdawał/a an/ani w: a) mieście owyżej lub mieście wojewódzkim b) mieście owiatowym c) mieście gminnym d) za granicą 4. Jakie języki obce ani/an zna (można zakreślić więcej niż jedną odowiedź): a) angielski b) francuski c) niemiecki d) rosyjski e) włoski f) hiszański g) inne jakie? h) nie znam języków obcych 5. Skąd dowiedział/a się an/ani o istnieniu bazy ubmed: a) od rodziców b) od kolegi/koleżanki c) od wykładowcy/rowadzącego zajęcia d) z mediów e) od bibliotekarza f) nie słyszałem/łam dotąd o tej bazie g) z innych źródeł, jakich:. 6. Jak ocenia an/ani swoje umiejętności wyszukiwania ublikacji w bazie ubmed MedLine a) biegle, wysoko, otrafię recyzyjnie wyszukać streszczenia lub ublikacje na zadany temat b) wysoko - otrafię wrowadzić limity w wyszukiwaniu rowadzące do odowiedniego zawężenia tematu c) średnio - otrafię wisać w rawidłowy sosób temat wyszukiwania i ołączyć rawidłowo kilka haseł d) średnio - otrafię wyszukiwać ojedyncze hasła e) średnio - wiem jak znaleźć w Internecie ubmed-medline i jak zacząć wyszukiwanie Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 185

7 f) słabo - wiem o istnieniu takiej bazy, ale sam/sama nigdy z niej nie korzystam g) nigdy nie korzystałem/am z takiej bazy 7. W jaki sosób nabył an/ani owyższe umiejętności: (można zaznaczyć więcej niż jedną odowiedź) a) sam/a się nauczyłem/am b) nauczyłem/nauczyłam się na kursie w ramach określonego rzedmiotu w trakcie studiów medycznych c) nauczyłem/nauczyłam się na kursie w ramach zajęć w Bibliotece Medycznej w Krakowie-rokocimiu d) nauczyłem/nauczyłam się na kursie w ramach zajęć w innej bibliotece e) nauczyłem/nauczyłam się na kursie w ramach innych zajęć oza uczelnią f) nie mam takich umiejętności g) w inny sosób jaki? 8. roszę wybrać jedną najważniejszą umiejętność otrzebną studentowi medycyny na roku, na którym ani/an aktualnie studiuje a) umiejętność zamawiania i odbierania otrzebnych książek w bibliotece medycznej b) rzeszukiwanie bibliograficznych baz danych c) wyszukiwanie otrzebnych danych w Internecie d) stosowanie narzędzi do zarządzania bibliografią e) rzeszukiwania zasobów informacji dla medycyny oartej na faktach f) znajomość żadnego z owyższych nie wydaje się istotna g) inne, jakie:.. 9. Ile razy w ostatnim tygodniu używałeś/używałaś jakiejkolwiek medycznej bazy danych a) 1 raz b) 2 razy c) 3 razy d) > 3 razy e) ani razu 10. Czy to użycie bazy danych wynikało (można odać więcej niż jedną odowiedź): a) z rzygotowania do zajęć b) z rzygotowania oisu rzyadku c) z rzygotowania do isania racy oglądowej d) z rzygotowania do isania racy oryginalnej e) otrzeby oszerzenia swojej wiedzy f) z innych owodów, jakich:. g) nie używałem bazy 11. Jakie sosoby uważasz za najskuteczniejsze w chwili, kiedy róbujesz znaleźć informacje o nowych owikłaniach leczenia u twojego acjenta (można odać więcej niż jedną odowiedź): a) wyszukiwanie odowiednich haseł w Google b) wyszukiwanie odowiednich haseł w innych wyszukiwarkach internetowych 186 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

8 c) wyszukiwanie odowiednich haseł w Medline d) zaytanie innego lekarza e) srawdzenie w dostęnych odręcznikach f) wyszukanie odowiednich haseł w Ovid Web 12. Czy korzysta an/ani z medycznych książek elektronicznych: a) tak, ze strony Biblioteki Medycznej UJ CM b) tak, z innych źródeł niż Biblioteka Medyczna UJ CM c) nie, ale zamierzam korzystać d) nie korzystam i nie zamierzam korzystać 13. Czy korzysta an/ani z orogramowania do tworzenia bibliografii załącznikowej: a) tak, ze strony Biblioteki Medycznej UJ CM b) tak, z innych źródeł niż Biblioteka Medyczna UJ CM c) nie, ale zamierzam korzystać d) nie korzystam i nie zamierzam korzystać Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 187

9 Tabela 1. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę źródła uzyskanej rzez studentów informacji o medycznych bazach danych. Czynnik obecny rzed studiami źródło informacji > niż Rodzice 0 % 0% 0 % 0 % Koledzy 0 % 0% 0% 0 % Wykładowca 85,7 % 88,7% 87 % 88,3 % Bibliotekarz medyczny 14,3 % 11,3% 13 % 11,7 % Inne 0 % 0% 0 % 0 % <0,001 <0,05 <0,01 <0,001 Tabela 2. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę stonia zaawansowania umiejętności wyszukiwania ublikacji w bazie ubmed rzez studentów Czynnik obecny rzed studiami Stoień zaawansowania > niż Wysoki (a) 37,5 % 11,1 % < 0,02 30,7 % 17,0 % średni (b) 30,5 % 38,2 % 34,8 % 60,0 % <0,05 Słaby 32,0 % 40, 7% 34,5 % 13,3 % <0,05; b/c a/c 188 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

10 Tabela 3. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę miejsca nabycia umiejętności wyszukiwania ublikacji w bazie ubmed rzez studentów Czynnik obecny rzed studiami Miejsce nabycia umiejętności Samodzielna nauka (a) W trakcie zajęć na uczelni (b) > niż 21,4 % 14,8 % 4,3 % 30,0 % <0,02 66,1 % 71,4 % 87,0 % 53,3 % <0,01 Inny sosób (c) 12,5 % 11,1 % 8,7 % 16,7 % <0,01; a/c a/c a/c a/c Tabela 4. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę ważności umiejętności informacyjnych otrzebnych studentom Wydziału Lekarskiego UJ CM. Czynnik obecny rzed studiami Rodzaj umiejętności Zamawianie i odbieranie książek w bibliotece medycznej (a) rzeszukiwanie baz danych (b) Wyszukiwanie danych w internecie (c) Stosowanie narzędzi do zarządzania bibliografią (d) rzeszukiwanie zasobów danych medycyny oartej na faktach (e) Żadne z owyższych (f) > niż 1 języka 0 % 7,4 % 4,3 % 1,7 % 16,1% 0 % 17,1 % 10,0 % 42,9 % 40,7 % 26,1 % 46,7 % 1,8 % 0 % 0 % 1,7 % 25,0 % 29,6 % 26,1 % 28,3 % 14,2 % 22,3 % 26,1 % 11,6 % <0,05; b/f <0,05; c/f; c/e <0,05 b/c;b/d; b/e; c/d; e/f <0,05; b/f Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 189

11 Tabela 5. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę częstości użytkowania medycznych baz danych w ostatnim tygodniu rzez studentów Czynnik obecny rzed studiami Częstość użytkowania > niż 1 języka 1 raz w tygodniu (a) 19,6 % 11,1 % 8,7 % 18,3 % >1 raz w tygodniu (b) 30,4 % 7,4 % <0,05 21,7 % 28,3 % Ani razu (c) 50,0 % 81,5 % <0,01 69,6 % 53,4 % <0,05; a/b a/b <0,01; a/b <0,01; a/b Tabela 6. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę rzyczyny użycia medycznych baz danych rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Czynnik obecny rzed studiami rzyczyna użycia bazy > niż 1 języka rzygotowanie do zajęć (a) rzygotowanie oisu rzyadku (b) rzygotowanie tekstu racy (c) oszerzanie swojej wiedzy (d) 17,9 % 3,7 % 4,4 % 15,0 % 3,6 % 3,7 % 0 % 8,3 % 26,8 % 14,8 % 30,4 % 20,0 % 7,1 % 14,8 % 8,7 % 16,7 % Nie używałem bazy (e) 44,6 % 63,0 % 56,5 % 40,0 % <0,02; a/c; a/e; c/e a/b; a/c; c/d <0,05; a/d; c/d; c/e; <0,02; a/b; a/c; b/c; c/d 190 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)

12 Tabela 7. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę najskuteczniejszego sosobu uzyskania informacji o metodach leczenia acjentów rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Czynnik obecny rzed studiami Najskuteczniejszy sosób > niż 1 języka Użycie rzeglądarki Google (a) Użycie bazy Medline (b) 25,0 % 48,1 % 26,1 % 34,9 % 25,0 % 14,8 % 21,7 % 26,7 % Zaytanie innego lekarza (c) Srawdzenie w odręczniku (d) 26,8 % 37,1 % 26,1 % 16,7 % 23,2 % 0,0 % 26,1 % 21,7 % a/b; a/c; c/d ; a/ c<0,02 Tabela 8. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę sosobu korzystania z medycznych książek elektronicznych rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Czynnik obecny rzed studiami Sosób korzystania Ze strony biblioteki medycznej UJ CM (a) Z innych źródeł niż biblioteka UJ CM (b) Nie korzystam ale zamierzam (c) Nie korzystam i nie lanuje (d) > niż 1 języka 10,7 % 7,4 % 13,0 % 13,4 % 25,0 % 14,8 % 21,7 % 18,3 % 50,0 % 63,0 % 52,3 % 50,0 % 14,3 % 14,8 % 13,0 % 18,3 % <0,01; a/b; a/d; b/d a/b; a/d; b/d <0,05; a/b; a/d; b/d a/b; a/d; b/d Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7) 191

13 Tabela 9. Wływ miejsca ukończenia i liczby znanych języków obcych na samoocenę sosobu korzystania z orogramowania do tworzenia bibliografii załącznikowej rzez studentów Wydziału Lekarskiego UJ CM. Czynnik obecny rzed studiami Sosób korzystania > niż 1 języka Ze strony biblioteki medycznej UJ CM (a) Z innych źródeł niż biblioteka UJ CM (b) Nie korzystam ale zamierzam (c) Nie korzystam i nie lanuje (d) 5,8 % 3,6 % 0 % 8,3 % 5,8 % 0 % 8,7 % 0 % 50,0 % 48,2 % 39,1 % 53,3 % 38,4 % 48,2 % 52,2 % 38,4 % <0,01; a/b; c/d c/d <0,02; c/d c/d 192 Forum Bibl. Med R. 4 nr 1 (7)