PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHANIK ODLEWNIK O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHANIK ODLEWNIK O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych Wykonywanie odlewów Topienie metali raktyka zawodowa z zakresu kwalifikacji K2(M.5) rzygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni odejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej..68 ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

3 TY SZKOŁY: technikum Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru 1. TY ROGRAMU: modułowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Andrzej Szymczak, mgr inż. Elżbieta Michalska Recenzenci: Konsultanci: mgr Zbigniew Zalas 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik odlewnik opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: 1.Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) 2.Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7) 3.Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) 4.Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) 5.Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) 6.Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487) 7.Rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) 8. Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009r.w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2009r. nr 89 poz.730 z późn. zm.) 9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z r. w sprawie bhp w odlewniach metali Dz.U.3 poz.37 z 2000r. 10.Rozporządzenie Ministra Gospodarki z r. w sprawie minimalnych wymagań dot. bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy Dz.U. 191 poz.1596 z 2002 r. 11. Rozporządzenie Ministra racy i olityki Społecznej z dn r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy Dz.U.217 poz.1833 z 2002 r. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

4 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: fizyka i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: - umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; - umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; - umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; - umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; - umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; - umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; - umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; - umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

5 W programie nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: chemia, fizyka, matematyka i informatyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych związanych z eksploatacją i obsługą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle odlewniczym oraz opracowania dokumentacji technologicznej, przeprowadzania kontroli jakości i nadzorowania procesu produkcyjnego w odlewni. Realia obecnego rynku pracy stawiają duże możliwości zatrudnienia dla osób, które posiadają wiedzę i umiejętności wykonywania innych niż obsługa maszyn i urządzeń odlewniczych w przemyśle odlewniczym. Dlatego też absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik powinien posiadać niezbędną wiedzę z teoretyczna i praktyczną zakresu technologii formy i rdzenia, metalurgii topienia metali i ich stopów, sporządzania dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn, przeprowadzania kontroli jakości procesu produkcyjnego w odlewni. owinien także być przygotowany do kierowania małymi zespołami ludzkimi. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK Odlewnictwo jest jedną ze strategicznych gałęzi przemysłu dla gospodarki każdego państwa. Odlewy znajdują zastosowanie we wszystkich sektorach przemysłu. omimo znacznego postępu w technologii tworzyw sztucznych i powszechnego stosowania ich w przemyśle i gospodarstwie domowym, odlewy wykonywane ze stopów żelaza i metali nieżelaznych ciągle znajdują szerokie zastosowanie. Wynika to głównie z walorów użytkowych stopów odlewniczych. ostęp techniczny i technologiczny dotyczy również odlewnictwa i odlewów. Nowe stopy odlewnicze o wysokich parametrach użytkowych i nowe technologie odlewania powodują, że ciągły popyt na odlewy. Odlewnictwo oprócz przemysłowego wykorzystania jest też dziedziną wytwarzania wyrobów artystycznych. Absolwenci szkół kształcących w zawodzie technik odlewnik znajdą zatrudnienie zarówno w dużych i małych odlewniach jak i samodzielnie mogą prowadzić działalność gospodarczą. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK Z INNYMI ZAWODAMI M.4. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów Operator maszyn i urządzeń odlewniczych Technik odlewnik KZ(M.a) KZ(M.d) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

6 M.5. Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali Operator maszyn i urządzeń odlewniczych Technik odlewnik KZ(M.a) KZ(M.d) M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego Technik odlewnik KZ(M.a) KZ(M.d) KZ(M.m) Kwalifikacje M.4 i M.5. są podstawą kształcenia dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych. Kwalifikacja M.37. jest podstawą do dokształcenia w zawodzie technik odlewnik. Efekty kształcenia wspólne dla obszaru kształcenia określone kodem KZ(M.a), KZ(M.d) oraz KZ(m.d) stanowią podbudowę do kształcenia w wielu zawodach robotniczych oraz na poziomie technika w obszarze mechanicznym i górniczo hutniczym. W KZ(M.a)zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler. W KZ(M.d) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, technik odlewnik, technik hutnik. W KZ(M.m) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik odlewnik, technik hutnik 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK ODLEWNIK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania odlewów; 2) przygotowywania materiałów wsadowych oraz topienia metali w piecach odlewniczych; 3) prowadzenia dokumentacji technologicznej procesów wytwarzania odlewów; 4) kontrolowania jakości wytwarzanych odlewów; 5) organizowania i kontroli procesów produkcyjnych w odlewniach. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: - efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów(h, DG,JOZ, KS, OMZ); rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

7 - efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo- -hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a), KZ(M.d) i KZ(M.m); - efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik odlewnik: - M.4 Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów; - M.5 Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali; - M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

8 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK ODLEWNIK rzykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/ Typ szkoły: Technikum - 4-letni okres nauczania /1//2/ Zawód: technik odlewnik ; symbol odbudowa programowa: gimnazjum Kwalifikacje: K1 Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów (M.4) K2 Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali (M.5) K3 Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego (M.37) Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1500 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik odlewnik minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji M.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów przeznaczono minimum 460 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji M.5. Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali przeznaczono minimum 150 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego przeznaczono minimum 150 godzin. - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 430 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Modułowe kształcenie zawodowe 1 M1 Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych M2 Wykonywanie odlewów M3 Topienie metali M5 rzygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni M6 odejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej Łączna liczba godzin M4 raktyki zawodowe* Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego RAKTYKI ZAWODOWE 4 tyg. 4 tyg.* 320 *w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (M.4.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (M.5.) odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację (M.37.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

9 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

10 Wykaz jednostek modułowych dla zawodu technik odlewnik Nazwa modułu Nazwa jednostek modułowych Liczba godzin przewidziana na jednostkę modułową M1 Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych 330 godz M1.J1 osługiwanie się dokumentacją technologiczną M1.J2 Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn 120 godz. 210 godz M2 Wykonywanie odlewów 510 godz M2.J1 rzygotowanie mas formierskich i rdzeniowych 105 godz M2.J2 Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych M2.J3 Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych M2.J4 Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów 225 godz. 105 godz M3 Topienie metali 270 godz M3.J1 rzygotowanie wsadu 90 godz M4 raktyka zawodowa z zakresu kwalifikacji K2 160 godz M5 rzygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni 180 godz M6. odejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej 60 godz M3.J2 Obsługiwanie pieców odlewniczych M4.J1 Doskonalenie umiejętności przygotowania materiałów sadowych M4.J2 Doskonalenie umiejętności z obsługiwania pieców odlewniczych M5.J1 rzygotowanie dokumentacji technologicznej odlewu M5.J2 Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich M6.J1 rzygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej M6.J2 osługiwanie się językiem obcym odlewniczym 75 godz. 180 godz. 80 godz. 80 godz. 90 godz. 90 godz. 30 godz. 30 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

11 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik odlewnik zastosowano taksonomię celów A. Niemierko Lista modułów z liczbą godzin M1 Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych 330 godz M2 Wykonywanie odlewów 510 godz M3 Topienie metali 270 godz M4 raktyka zawodowa z zakresu kwalifikacji K2 160 godz M5 rzygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni 180 godz M6. odejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej 60 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12 M1 Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych M1.J1 osługiwanie się dokumentacją technologiczną M1.J2 Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn M1.J1 osługiwanie się dokumentacją technologiczną Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(1)1.odzwzorować zewnętrzny i wewnętrzny zarys przedmiotu na płaszczyźnie rysunku; KZ(M.a)(1)2. stosować zasady wymiarowania zarysów zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotu; KZ(M.a)(1)3. zastosować rysunkowy zapis geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu; KZ(M.a)(1)4. zapisać tolerancję wymiarów, kształtu i położenia na rysunku przedmiotu; KZ(M.a)(2)1. dobrać format rysunkowy szkicu; KZ(M.a)(2)2. wykonać szkic figur płaskich i brył w rzutach prostokątnych; KZ(M.a)(2)3. wykonać szkice części maszyn odwzorowując kształty zewnętrzne i wewnętrzne; KZ(M.a)(2)4. zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyn; KZ(M.a)(2)5. zwymiarować przedmiot przedstawiony na szkicu zgodnie z zasadami wymiarowania; KZ(M.a)(2)6, wykonać rysunki złożeniowe podzespołów maszyn i urządzeń mechanicznych; KZ(M.a)(3)1. edytować dokumentację rysunkową przy użyciu technik komputerowych; KZ(M.a)(3)2. wykonywać rysunki techniczne wykorzystując programy do Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. Uproszczenia rysunkowe Wymiarowanie szkiców i rysunków Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

13 wspomagania projektowania; KZ(M.a)(17)4. rozpoznać rodzaje maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji technicznej; KZ(M.a)(17)5. analizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży D KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych lanowane zadania (ćwiczenia) Sporządzenie rysunku wykonawczego elementu maszyny Wykonaj rysunek wykonawczy elementu wskazanego przez nauczyciela odwzorowując kształty wewnętrzne i zewnętrzne elementu stosując niezbędne rzuty, przekroje, linie wymiarowe oraz wartości wymiarów z zachowaniem zasad rysunku technicznego. Wykorzystanie programów komputerowych do sporządzania dokumentacji rysunkowej Wykonaj szkic elementu, a następnie wykonaj rysunek wykorzystując program komputerowy wspomagający projektowania. Rysunek powinien posiadać wszystkie niezbędne elementy zgodnie z normami rysunkowymi. osługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń Według wskazań nauczyciela oraz korzystając z dostępnej literatury odczytaj z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń odlewniczych: jej schemat kinematyczny, rodzaje materiałów konstrukcyjnych oraz elementy znormalizowane. Dokumentacja konstrukcyjna może być edytowana na komputerze. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe nauczyciela połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną - stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla 2 3 uczniów), - stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), modele brył geometrycznych, części maszyn, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych części maszyn, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego oraz elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tej jednostce modułowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z A D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

14 praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zaleca się by zajęcia prowadzone były z grupą liczącą nie więcej jak 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń, podzielić można na zespoły 2-3 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów M1.J2 Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(4)1. rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń; A KZ(M.a)(4)2. scharakteryzować osie i wały; KZ(M.a)(4)3. określić budowę i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych; KZ(M.a)(4)4. dobrać z katalogów łożyska toczne; KZ(M.a)(4)5. wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców; KZ(M.a)(4)6. sklasyfikować przekładnie mechaniczne; A KZ(M.a)(4)7. wyjaśnić budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych; udowa i zasady działania maszyn i urządzeń. ołączenia rozłączne i nierozłączne części maszyn. Mechanizmy maszyn i urządzeń. Osie i wały. Łożyska toczne i ślizgowe. Sprzęgła. Hamulce. rzekładnie mechaniczne. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

15 KZ(M.a)(4)8. wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego; KZ(M.a)(4)9. wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(4)10. scharakteryzować ślady zużycia części maszyn i urządzeń w wyniku ich użytkowania; KZ(M.a)(5)1. klasyfikować rodzaje połączeń; A KZ(M.a)(5)2. charakteryzować rodzaje połączeń; KZ(M.a)(5)3. rozróżnić rodzaje połączeń; KZ(M.a)(6)1. charakteryzować podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; A KZ(M.a)(6)2. wyznaczać podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; KZ(M.a)(6)3. stosować zasady tolerancji i pasowań w budowie maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(7)1. określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; KZ(M.a)(7)2. sklasyfikować stopy żelaza z węglem; A KZ(M.a)(7)3. rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych; KZ(M.a)(7)4. określić gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; KZ(M.a)(7)5. określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; KZ(M.a)(7)6. określić własności olejów i smarów; KZ(M.a)(7)7. określić własności cieczy smarująco-chłodzących; KZ(M.a)(7)8. dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; KZ(M.a)(10)1. scharakteryzować rodzaje korozji i przyczyny jej powstawania; A KZ(M.a)(11)1. rozróżnić metody odlewania części maszyn; KZ(M.a)(11)2. scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali A KZ(M.a)(11)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplo-chemiczną metali; A KZ(M.a)(11)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i A A A Napędy maszyn i urządzeń Stopy żelaza z węglem. Stopy metali nieżelaznych. Materiały eksploatacyjne. Korozja metali i ochrona przed korozją. Metody obróbki plastycznej. Obróbka cieplna i cieplno- chemiczna. Metody spajania materiałów. Obróbka powierzchniowa materiałów. Obróbka powierzchniowa. Obróbka erozyjna. omiary warsztatowe. Kontrola jakości wyrobów odstawowe pojęcia i akty prawne dotyczące ochrony pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. rawa i obowiązki pracownika oraz obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska. Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych modelarza odlewniczego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

16 urządzeń; KZ(M.a)(11)5. scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KZ(M.a)(11)6. sklasyfikować metody spajania metali; KZ(M.a)(11)7. określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania; KZ(M.a)(12)1. rozróżnić maszyny do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(12)2. rozróżnić urządzenia do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(13)1. sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(13)2. określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru; KZ(M.a)(13)3. określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych; A KZ(M.a)(14)1. rozróżnić metody pomiarów; KZ(M.a)(14)4. określić zasady użytkowania i przechowywania przyrządów pomiarowych; KZ(M.a)(15)1. rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac w operacjach obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(16)3. korzystać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16)4. przestrzegać zasad działania maszyn i urządzeń wskazanych przez producenta; KZ(M.a)(18)1. Wykorzystywać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn; KZ(M.d)(1)1. określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; A KZ(M.d)(1)2. sklasyfikować stopy żelaza z węglem; A KZ(M.d)(1)3. rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych; A KZ(M.d)(1)4. określać gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; A A A A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

17 KZ(M.d)(1)5. określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; KZ(M.d)(1)6. określić własności olejów i smarów; KZ(M.d)(1)7. określić własności cieczy smarująco-chłodzących; KZ(M.d)(1)8. dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; A KZ(M.d)(2)1. scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej; A KZ(M.d)(3)1. rozróżnić metody odlewania części maszyn; KZ(M.d)(3)2. scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali; A KZ(M.d)(3)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; A KZ(M.d)(3)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń; A KZ(M.d)(3)5. scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń; A KZ(M.d)(3)6.sklasyfikować metody spajania metali; A KZ(M.d)(3)7. określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania; KZ(M.d)(6)1. odwzorować na materiale wyjściowym zarys obrabianego przedmiotu zgodnie z dokumentacją rysunkową; KZ(M.d)(6)2. obrobić ręcznie powierzchnie płaskie i kształtowe z różną dokładnością; KZ(M.d)(6)3. wykonać otwory w różnych klasach dokładności; KZ(M.d)(6)4. wykonać otwory gwintowane ręcznie i maszynowo; KZ(M.d)(6)5. toczyć powierzchnie przedmiotów zgrubnie i kształtująca zgodnie z dokumentacją technologiczną; KZ(M.d)(6)6. frezować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną; KZ(M.d)(6)7. szlifować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną; KZ(M.d)(7)1. wykorzystać programy komputerowe symulujące proces odlewania części maszyn; D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

18 M.4.1(12)1. przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyn do przerobu mas do zalewania na wilgotno; M.4.2(19)1. ustalić zakres bieżącego przeglądu (przed rozpoczęciem pracy) maszyny formierskiej; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru M.4.3(12)1. przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację kokilarek; M.4.3(12)2. przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny ciśnieniowej; M.4.3(12)3. przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą wirującą; M.4.3(12)4. przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą półtrwałą; M.4.4(13)1. ocenić i przeprowadzić bieżący przegląd maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; M.4.4(13)2. dokonać konserwacji maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; H(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy A H(1)2. wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska H(1)3. wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią A H(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)2. wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)3. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych p D A A A A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

19 H(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych H(4)3. zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych H(4)4. zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy H(5)2. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy H(5)3. zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych H(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka A H(6)2. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka H(7)1. zorganizować stanowisko pracy obróbki ręcznej i mechanicznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż i ochrony środowiska; H(7)2. zorganizować stanowisko pracy obróbki plastycznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż i ochrony środowiska; H(7)3. zorganizować stanowisko pracy spajania metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż i ochrony środowiska; H(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki ręcznej i mechanicznej metali; H(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki plastycznej metali; H(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas spajania metali; H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki ręcznej i mechanicznej metali; H(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki plastycznej metali; H(9)3. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

20 przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas spajania metali; H(10)1. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas ręcznej i mechanicznej obróbki metali; H(10)2. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas obróbki plastycznej metali; H(10)3. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas spajania metali; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(3)1. analizować rezultaty działań; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży D KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu D KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko D lanowane zadania (ćwiczenia) Elementy konstrukcyjne maszyn i urządzeń W oparciu o rysunek złożeniowego wskazanego podzespołu maszyny odlewniczej oraz wskazuwek przekazanych przez nauczyciela oraz literaturę wykonaj następujące czynności: - wskaż jaki to podzespół i jaką pełni funkcję z maszynie odlewniczej, z jakich materiałów zostały wykonane poszczególne detale, i jakimi elementami został połączony w układzie przeniesienia napędu, - jakich połączeń użyto we wskazanym podzespole, - jakie zastosowano znormalizowane elementy maszyn oraz wskaż ich wymiary na podstawie norm. Dobór technologii wykonania części Dla wskazanego przez nauczyciela elementu określ technologię jego wykonania, jakich narzędzi maszyn i urządzeń wykorzystano do jego wytworzenia; - jaki sprzęt kontrolnopomiarowy należy wykorzystać do wykonania kontroli wymiarowej części. ezpieczeństwo i higiena pracy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

21 Dla wskazanego stanowiska pracy technika odlewnika wskaż występujące zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska oraz sposób ich ograniczenia. Obróbka ręczna i maszynowa części maszyn Na podstawie rysunku wykonawczego części maszyny odlewniczej wykonaj ją obróbką ręczną w tym celu dobierz: postać materiału wyjściowego, niezbędne narzędzia maszyny i urządzenia. Wytrasuj zarys zewnętrzny przedmiotu i przystąp do jego obróbki. o zakończeniu pracy sprawdź zgodność rzeczywistych wymiarów z podanymi na rysunku. Zadanie wykonaj przestrzegając zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony ppoż. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. omieszczenie powinno posiadać oświetlenie naturalne i sztuczne, wentylację grawitacyjną i mechaniczną i powinno spełnić wymagania przepisów bhp, ppoż i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: - co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń odlewniczych, narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej skrawaniem oraz narzędzia monterskie i sprzęt kontrolno-pomiarowy, modele części maszyn wykonane różnymi technologiami, katalogi maszyn, urządzeń, materiałów eksploatacyjnych, przepisy z zakresu bhp, ppoż i ochrony środowiska. racowania warsztatowa powinna być wyposażona w; stanowiska do obróbki ręcznej metali oraz montażu i demontażu elementów maszyn (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół ślusarski z imadłem, narzędzia do obróbki ręcznej, przyrządy kontrolno-pomiarowe oraz narzędzia i przyrządy monterskie, prasę do wtłaczania montowanych elementów, wyposażenie do mycia elementów maszyn i urządzeń, stanowiska do obróbki mechanicznej skrawaniem (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: tokarkę uniwersalną, frezarkę uniwersalną, szlifierkę do płaszczyzn, otworów i wałków, narzędzia skrawające, przyrządy i uchwyty obróbkowe, przyrządy pomiarowe Zalecane metody dydaktyczne elem zajęć jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, podzespołów maszyn i urządzeń odlewniczych, posługiwania się przyrządami pomiarowymi, wykonywania obróbki ręcznej i mechanicznej oraz montażu elementów oprzyrządowania odlewniczego. Realizacja treści programowych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i metody projektu. Formy organizacyjne Zaleca się by zajęcia prowadzone były w grupie nie większej jak 15 osób. z całym. rzy wykonywaniu ćwiczeń praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 1 3 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

22 M2 Wykonywanie odlewów M2.J1 rzygotowanie mas formierskich i rdzeniowych M2.J2 Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych M2.J3 Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych M2.J4 Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów M2.J1 rzygotowanie mas formierskich i rdzeniowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(8)1. charakteryzować maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego; A KZ(M.a)(8)2. dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań; KZ(M.a)(9)1. określić sposób transportu w zależności od postaci materiału; KZ(M.a)(9)2. określić sposób składowania w zależności od postaci materiału; KZ(M.a)(17)8. posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń formierskich; M.4.1(1)1. klasyfikować masy formierskie i rdzeniowe; A M.4.1(1)2. określić właściwości i zastosowanie mas formierskich; A M.4.1(1)3. dobrać masy formierskie i rdzeniowe w zależności od sposobu wykonywania form i rdzeni; M.4.1(2)1. rozróżnić główne i pomocnicze materiały formierskie; A M.4.1(2)2. określić rolę materiałów formierskich w masach formierskich i rdzeniowych; A M.4.1(3)1. dokonać wyładunku materiałów formierskich ręcznie lub przy pomocy dostępnych urządzeń z zachowaniem zasad bhp; M.4.1(3)2. dokonać składowania materiałów formierskich w zależności od ich postaci i wymogów ich składowania; Klasyfikacja materiałów formierskich Normy materiałowe głównych i pomocniczych materiałów formierskich. Wyładunek materiałów formierskich. Składowania materiałów formierskich. Sporządzanie mas formierskich. Technologie wykonywania mas formierskich w zależności od sposobu ich utwardzania (zagęszczania) Urządzenia do transportu mas formierskich Urządzenia do przygotowania mas formierskich i rdzeniowych w różnych technologiach formowania Regeneracja mas formierskich i rdzeniowych rzepisy bhp podczas wyładunku, magazynowania i wykonywania mas rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

23 M.4.1(4)1. określić etapy sporządzania masy do zalewania na wilgotno; A formierskich i rdzeniowych. M.4.1(4)2. określić etapy sporządzania masy do zalewania na sucho (formy suszone); A M.4.1(4)3. określić etapy sporządzania mas samoutwardzalnych; A M.4.1(5)1. odważyć ilość poszczególnych składników masy zgodnie z recepturą; M.4.1(5)2. dozować składniki mas do urządzeń mieszających; M.4.1(6)1. dobrać metodę odświeżania masy formierskiej w zależności od rodzaju masy; M.4.1(6)2. dokonać procesu odświeżania masy do formowania na wilgotno; M.4.1(6)3. dokonać procesu regeneracji masy samoutwardzalnej; M.4.1(7)1. rozróżnić urządzenia do transportu materiałów formierskich : przenośniki taśmowe, kubełkowe, czerpaki, rurociągi M.4.1(7)2. rozróżnić urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych: przenośniki taśmowe, pojemniki podwieszane, pojemniki do transportu wózkami jezdniowymi; M.4.1(8)1.rozróżnić urządzenia do przygotowania materiałów formierskich do procesu sporządzania mas formierskich i rdzeniowych; M.4.1(8)2. rozróżnić urządzenia do przerobu mas do zalewania na wilgotno do formowania: ręcznego, maszynowego i na automatach formierskich; M.4.1(8)3. rozróżnić urządzenia do sporządzania samoutwardzalnych mas formierskich i rdzeniowych; M.4.1(8)4. rozróżnić maszyny i urządzenia do przerobu mas do odlewania precyzyjnego; M.4.1(8)5. rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych do formowania skorupowego (hot box); M.4.1(8)6. rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych w metodzie cold box; M.4.1(9)1.scharakteryzować proces regeneracji mas formierskich i rdzeniowych; A M.4.1(9)2. rozróżnić urządzenia do regeneracji mas formierskich zalewanych na wilgotno; M.4.1(9)3. rozróżnić urządzenia do regeneracji mas samoutwardzalnych, termoutwardzalnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

24 M.4.1(9)2. rozróżnić urządzenia do regeneracji mas formierskich zalewanych na wilgotno; M.4.1(9)3. rozróżnić urządzenia do regeneracji mas samoutwardzalnych, termoutwardzalnych; M.4.1(10)1. obsługiwać urządzenia do transportu materiałów formierskich; M.4.1(10)2. obsługiwać urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych formierskich; M.4.1(11)1. użytkować maszyny i urządzenia do przerobu mas formierskich i rdzeniowych do zalewania na wilgotno; M.4.1(11)2. użytkować maszyny i urządzenia do sporządzania mas samoutwardzalnych; H(7)4. zorganizować stanowisko pracy przygotowania mas formierskich i rdzeniowych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż i ochrony środowiska; H(8)4. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych; H(9)4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych; H(10)4. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych; KS(3)1. analizować rezultaty działań KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego D KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych lanowane zadania Dobór technologii przygotowania materiałów formierskich W oparciu o założenia i wiadomości otrzymane od nauczyciela oraz literaturę dokonaj doboru metody przygotowania podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich w zależności od technologii wykonania formy (formowanie ręczne, maszynowe), ciężaru odlewu, gatunku stopu odlewniczego. rzygotowanie materiałów formierskich W oparciu o recepturę oraz założenia i wskazówki przekazane przez nauczyciela przygotuj wskazany składnik masy formierskiej do użycia przestrzegając wymagań rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

25 technologicznych oraz przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Sporządzenie masy formierskiej i rdzeniowej W oparciu o recepturę oraz założenia i wskazówki przekazane przez nauczyciela sporządź masę formierska lub rdzeniową przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. omieszczenie powinno posiadać oświetlenie naturalne i sztuczne, wentylację grawitacyjną i mechaniczną i powinno spełnić wymagania przepisów bhp, ppoż i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, próbki materiałów i mas formierskich, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, urządzenia do przygotowywania materiałów i mas formierskich, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, dokumentację techniczną, arkusze piasków formierskich, normy materiałowe pomocniczych materiałów formierskich, karty bezpieczeństwa substancji niebezpiecznych. racowania warsztatowa powinna być wyposażona w: -stanowiska do przygotowania materiałów i mas formierskich (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: zasobniki, urządzenia do rozdrabniania, przesiewania i suszenia materiałów formierskich, wagę o zakresie ważenia do 100 kg, mieszarki i spulchniarki do przygotowania mas formierskich i rdzeniowych. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tej jednostce modułowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. elem zajęć jest kształtowanie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu przygotowania mas formierskich do użycia. Formy organizacyjne Zaleca się by zajęcia były realizowane w grupie nie większej jak 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się sprzętem do przygotowania mas formierskich zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz przestrzegania receptur składu mas formierskich i rdzeniowych posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

26 stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru M2.J2 Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(16)1. określić budowę maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16)2. scharakteryzować zasadę działania maszyn i urządzeń; M.4.2(1)1. klasyfikować modele odlewnicze, rdzennice i skrzynki formierskie; A M.4.2(1)2. rozróżnić elementy budowy modeli, rdzennic i skrzynek formierskich; M.4.2(1)3. rozróżnić materiały stosowane do wykonania modeli, rdzennic i skrzyń formierskich; M.4.2(2)1. dobrać narzędzia do zagęszczania mas formierskich i rdzeniowych; M.4.2(2)2. dobrać narzędzia do wykańczania wnęki formy, powierzchni formy i rdzeni; M.4.2(2)3. dobrać narzędzia do wykonania form nietrwałych; M.4.2(2)4. dobrać narzędzia do wykonania rdzeni nietrwałych; M.4.2(3)1. określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od rodzaju zastosowanego modelu lub wzornika; A M.4.2(3)2. określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od ilości zastosowanych skrzyń formierskich; A M.4.2(3)3. określić etapy formowania na formierkach; A M.4.2(3)4. określić etapy formowania na automatycznych liniach formierskich; A M.4.2(3)5. określić etapy procesu ręcznego wykonania rdzeni; A M.4.2(3)6. określić etapy zmechanizowanego wykonywania rdzeni; A M.4.2(4)1. ręcznie wykonać formy nietrwałe z modelu niedzielonego, dzielonego, Klasyfikacja i budowa modeli odlewniczych, rdzennic i skrzynek formierskich Narzędzia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni Formowanie ręczne Wykonywanie rdzeni. Wykonywanie form do specjalnych metod odlewania rzygotowanie łyżek i kadzi do zalania form Formowanie na formierkach Formowanie na automatycznych liniach formierskich Kontrola oprzyrządowania odlewniczego Klasyfikacja maszyn formierskich i rdzeniarek udowa maszyn formierskich i rdzeniarek Ocena jakości odlewu. Konserwacja maszyn i urządzeń wydziałów formierni i rdzeniarni rzepisy bhp podczas wykonywania nietrwałych form odlewniczych i rdzeni rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25