Moduł 2. Kontrole realizowane w oddziale mieszkalnym

Transkrypt

1 Autor: Henryk Orszulak Moduł 2 Kontrole realizowane w oddziale mieszkalnym Kontrole realizowane w ramach oddziału mieszkalnego mają na celu: 1) niedopuszczanie do posiadania przez osadzonych przedmiotów niebezpiecznych i niedozwolonych, takich jak np.: broni palnej lub białej, środków obezwładniających, brzeszczotów i pilników, alkoholu, środków odurzających i psychotropowych oraz środków łączności itp; 2) ujawnianie przygotowań osadzonych do ucieczek; 3) sprawdzanie stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych; 4) rozpoznawanie nowych miejsc i możliwości ukrywania lub przenoszenia przez osadzonych lub inne osoby przedmiotów niebezpiecznych lub niedozwolonych; 5) ujawnianie przejawów podkultury więziennej; 6) ujawnianie przestępczej podkultury więziennej; 7) ujawnianie niedozwolonych kontaktów pomiędzy osadzonymi; 8) ujawnianie niedozwolonych kontaktów pomiędzy osadzonymi a osobami postronnymi; 9) ujawnianie niedozwolonych kontaktów pomiędzy osadzonymi a personelem więziennym; Poza stricte ochronnymi, czy też ochronno-penitencjarnymi celami przeprowadzania szeregu kontroli na terenie jednostek organizacyjnych Służby Więziennej należy wspomnieć również o względach sanitarno-higienicznych i zdrowotnych. Kontrole realizowane pod tym kontem mają na celu przede wszystkim: 1) przeciwdziałanie pogarszaniu się stanu zdrowia osób pozbawionych wolności; 2) ujawnianie i rozpoznawanie schorzeń u osadzonych; 3) zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych wśród osadzonych, a także wśród personelu więziennego; edu.cossw.pl strona 1

2 4) niedopuszczaniu do posiadania przez osadzonych przeterminowanych lub nienadających się do spożycia artykułów żywnościowych lub lekarstw. Spośród kontroli przeprowadzanych w oddziale mieszkalnym wyróżnić możemy kontrole: 1) osadzonych; 2) cel i pomieszczeń; 3) stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych; 4) paczek. Kontrole wymienione wyżej w pkt. 1 3 przeprowadzane są jednocześnie w czasie realizowania kontroli generalnej w jednostce organizacyjnej SW. Jeżeli chodzi o kontrolę osób pozbawionych wolności, to rozróżnia się jej dwa rodzaje, a mianowicie kontrolę pobieżną oraz kontrolę osobistą. Kontrola pobieżna osadzonego polega na sprawdzeniu jego: 1) odzieży wierzchniej (kurtka, czapka), 2) obuwia, 3) przedmiotów, które posiada przy sobie lub w kieszeniach odzieży, 4) włosów na głowie i jamy ustnej. Kontrolę tę powinno przeprowadzać co najmniej dwóch funkcjonariuszy, z których jeden pełni funkcję funkcjonariusza ubezpieczającego, a drugi realizującego czynności kontrolne. Funkcjonariusz kontrolujący przed przystąpieniem do manualnego sprawdzania odzieży, obuwia, rzeczy i samego osadzonego, poleca kontrolowanemu okazać wszystkie posiadane przedmioty (opróżnić kieszenie). Przedstawione do kontroli rzeczy i przedmioty kontroluje ostrożnie ręcznym wykrywaczem metali, a następnie przystępuje do kontroli manualnej. Ta sama zasada dotyczy osadzonego tzn. najpierw kontroluje głowę, kończyny i tułów osadzonego przy użyciu ręcznego wykrywacza metali lub innego urządzenia technicznego (bramowy wykrywacz metalu, urządzenie rentgenowskie) a następnie przystępuje do kontroli manualnej. Kontrolę pobieżną realizujemy z poszanowaniem godności osoby kontrolowanej. Osadzeni poddawani są takiej kontroli: 1) przed opuszczeniem oddziału mieszkalnego lub miejsca zatrudnienia i po powrocie do nich, 2) przed indywidualnymi rozmowami lub spotkaniami odbywającymi się w oddziale mieszkalnym z przedstawicielami administracji lub innych podmiotów, 3) niezwłocznie po zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego, o ile jest to możliwe ze względu na jego rodzaj, edu.cossw.pl strona 2

3 4) bezpośrednio przed rozpoczęciem konwojowania, 5) w innych przypadkach uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa. Kontrola osobista osadzonego polega na oględzinach ciała oraz sprawdzeniu odzieży, bielizny i obuwia, a także przedmiotów posiadanych przez osadzonego. Oględziny ciała oraz sprawdzenie odzieży i obuwia przeprowadza się w pomieszczeniu, podczas nieobecności osób postronnych oraz osób odmiennej płci i dokonywane są za pośrednictwem osoby tej samej płci, co osoba poddawana kontroli. Kontrolę osobistą osadzonego przeprowadza co najmniej dwóch funkcjonariuszy. Funkcjonariusz dowodzący tą czynnością poleca osadzonemu rozebrać się do naga, a następnie wydaje stosowne polecenia umożliwiające dokładne oględziny jego całego ciała, w tym czasie drugi z funkcjonariuszy kontroluje dokładnie bieliznę kontrolowanego. Po zakończonych oględzinach ciała osadzonego i kontroli bielizny niezwłocznie przekazuje się ją kontrolowanemu do ubrania. Następnie funkcjonariusze przystępują do kontroli odzieży i obuwia kończąc kontrolę na odzieży wierzchniej i przedmiotach posiadanych przez kontrolowanego. Podczas oględzin ciała wymagane jest również zdjęcie opatrunku, bandaży, stabilizatorów ortopedycznych itp. sprzętu medycznego, włącznie z kontrolą protez. Jeżeli podczas przeprowadzania oględzin ciała konieczna jest penetracja otworów fizjologicznych osoby kontrolowanej, to czynność tę powinien wykonywać funkcjonariusz lub pracownik cywilny służby zdrowia. Kontrolę osobistą osadzonego przeprowadza się zawsze przed umieszczeniem go w celi zabezpieczającej. Kontrolę tę powinno się również przeprowadzić przed umieszczeniem osadzonego w celi izolacyjnej, a także w każdym przypadku uzasadnionym względami porządku lub bezpieczeństwa, na przykład: przed konwojowaniem, przy powrocie do jednostki: z zatrudnienia zewnętrznego, rozprawy sądowej, czy zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego bez dozoru itp. Obowiązkowej kontroli osobistej przed każdorazowym wyjściem z celi mieszkalnej i powrotem do niej podlegają osadzeni zakwalifikowani jako wymagający osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu śledczego lub zakładu karnego typu zamkniętego, w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo aresztu lub zakładu. W zakresie kontroli cel i innych pomieszczeń, w których przebywają osadzeni w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej obowiązują następujące zasady. Plan kontroli ww. pomieszczeń opracowuje wyznaczony funkcjonariusz, a zatwierdza dyrektor jednostki lub upoważniony przez niego funkcjonariusz. edu.cossw.pl strona 3

4 Zapamiętaj! Opracowując plan kontroli pomieszczeń należy: 1) zachować zróżnicowaną częstotliwość kontroli; 2) uwzględnić w planie kontroli wszystkie pomieszczenia w danym budynku lub oddziale; 3) zachować zwiększoną częstotliwość kontroli w celach i innych pomieszczeniach, których ściany stanowią część ogrodzenia ochronnego jednostki penitencjarnej albo są usytuowane jego pobliżu. Zróżnicowanie częstotliwości kontroli pomieszczeń w danym budynku lub oddziale odnosi się nie tylko do kwestii związanej z częstotliwością pobytu w nich osadzonych w ramach miesiąca, ale uzależnione jest również od kategorii i ilości przebywających w nich osadzonych. W ramach oddziału znajdować się mogą na przykład łaźnie, w których osadzeni przebywają raz na tydzień, ale może też znajdować się pomieszczenie, w którym raz w miesiącu zapewnia się strzyżenie osadzonym, czy choćby wykorzystywane codziennie w porze dziennej pomieszczenie świetlicy itp. Niezależnie jednak od ilości, częstotliwości, kategorii, czy dostępności tylko wybranym osadzonym (tzw. funkcyjnym ), czy też przeznaczenia danego pomieszczenia kontrolą należy bezwzględnie objąć wszystkie znajdujące się w ramach oddziału lub budynku pomieszczenia. Natomiast zwiększenie częstotliwości kontroli wybranych pomieszczeń wynikać będzie również z kategorii osadzonych, na przykład wymagających osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi cele te lub miejsca i pomieszczenia, w których oni przebywają kontroluje się obowiązkowo codziennie. Kontrolę pomieszczeń przeprowadza się w czasie nieobecności w ich osadzonych. Podczas kontroli cel i pomieszczeń, w których przebywają osadzeni sprawdza się w szczególności: 1) stan zabezpieczeń techniczno-ochronnych; 2) stan podłóg, ścian, stropów i okien; 3) stan, ilość i miejsce usytuowania sprzętu kwaterunkowego; 4) ilość odzieży i obuwia; 5) stan, ilość i rodzaj posiadanych przez osadzonych przedmiotów; 6) stan, ilość i rodzaj narzędzi wydanych osadzonym do użytku; 7) stan zagrożenia pożarowego. edu.cossw.pl strona 4

5 Przez zabezpieczenia techniczno-ochronne, w które wyposażone jest dane pomieszczenie rozumie się wszelkiego rodzaju zamki i zasuwy w drzwiach wejściowych, kraty w oknach lub koszowe montowane za drzwiami wejściowymi i przed otworami okiennymi, siatki lub przesłony montowane w otworach okiennych, mocowania na stałe sprzętu kwaterunkowego do ścian lub podłoża, zabezpieczenia: otworów wentylacyjnych, wejść na strych lub piwnic, punktów świetlnych, kamer itp. Zabezpieczenia te należy dokładnie obejrzeć, opukać drewnianym młotkiem, sprawdzić czy nie są pęknięte, nacięte lub poluzowane. Podobnie rzecz się ma z podłogą, ścianami, stropem i oknami. Należy dokładnie przyjrzeć się czy nie ma w nich pęknięć, zagłębień, ruchomych elementów, nienaturalnych przebarwień. Sprzęt kwaterunkowy będący na wyposażeniu pomieszczenia powinien być kompletny tzn. posiadać wszystkie elementy, te z kolei powinny być w sposób trwały połączone. Należy zwrócić uwagę czy sprężyny, kątowniki lub inne mniejsze elementy nie są demontowane, odkształcone, porysowane, zaostrzone lub też śruby nie są odkręcane. Należy sprawdzić czy w okrągłych lub prostokątnych łączeniach łóżek piętrowych lub materacach, poduszkach nie znajdują się przedmioty niebezpieczne lub niedozwolone. Zwracamy również uwagę na samo miejsce usytuowania sprzętu tzn. czy nie jest zmienione lub też nie ma śladów jego regularnego przesuwania albo sam sprzęt nie maskuje otworu w ścianie, podłodze. Szafki będące na wyposażeniu pomieszczenia też podlegają wnikliwym oględzinom, jak i sposób ich mocowania. Kącik sanitarny z uwagi na zamontowany w nim sprzęt sanitarny również poddawany jest wnikliwej kontroli, włącznie z rozkręceniem i demontażem syfonu, spłuczki, czy muszli klozetowej jeżeli tylko stwierdzimy, że pewne elementy są zbyt luźnie lub są widoczne ślady ich demontowania. To samo dotyczy pozostałego wyposażenia celi jak lampy oświetleniowe, stoliki, grzejniki, głośniki radiowęzłowe lub taborety. Wnikliwej kontroli poddawana podczas kontroli pomieszczenia jest również odzież i obuwie osadzonych. Dokładnie należy sprawdzić wszelkie zgrubienia, szwy, kaptury, kołnierze, zaszewki, podpinki, metki, wykończenia, naszywki, napy, podeszwy, wkładki, sznurowadła itp. Kontroli podlegają również wszystkie przedmioty, które na przykład osadzony posiada w celi, począwszy od korespondencji, zdjęć poprzez sprzęt RTV, a kończąc na artykułach żywnościowych i higienicznych. Jeżeli kontrolowane jest pomieszczenie, w którym przechowywane są narzędzia niebezpieczne to oczywiście ich ilość i jak i stan techniczny jest również wnikliwie kontrolowany. Podczas kontroli pomieszczeń sprawdzamy też, czy sprzęt przeciwpożarowy jest prawidłowo rozmieszczony, kompletny i nieuszkodzony, jak również zwracamy uwagę na ewentualne zagrożenie pożarowe spowodowane na przykład uszkodzonym gniazdem elektrycznym, wyłącznikiem elektrycznym, uszkodzonym sprzętem elektrycznym lub też zgromadzeniem zbyt dużej ilości materiałów łatwopalnych lub ich niewłaściwym zabezpieczeniem itp. Cele i pomieszczenia, w których osadzenia przebywają czasowo, takie jak na przykład cela: zabezpieczająca i izolacyjna, świetlica, sala widzeń, łaźnia itp., kontroluje się przed ich przybyciem i po ich wyjściu. Po zakończeniu pracy lub nauczania, pomieszczenia gospodarcze, produkcyjne i biurowe, a także przywięziennego zakładu pracy, w których są zatrudnieni osadzeni oraz pomieszczenia szkolne, edu.cossw.pl strona 5

6 w których przebywają osadzeni, kontroluje się codziennie. Podczas tej kontroli w ww. pomieszczeniach sprawdza się w szczególności: 1) stan zabezpieczeń techniczno-ochronnych; 2) stan podłóg, ścian, stropów i okien; 3) stan, ilość i rodzaj narzędzi wydanych osadzonym do pracy lub nauki; 4) stan zagrożenia pożarowego. Jeżeli funkcjonariusz wyznaczony do kontroli pomieszczenia, w którym osadzeni pracują lub uczą się, stwierdzi jakiekolwiek nieprawidłowości, to zobowiązany jest on do niezwłocznego złożenia pisemnego meldunku do kierownika działu ochrony, a w przypadku jego nieobecności, do dowódcy zmiany. Natomiast jeżeli podczas kontroli celi mieszkalnej funkcjonariusz ujawni przedmiot niebezpieczny lub niedozwolony, to zobowiązany jest on do zabrania go z celi i wypełnienia druku Protokołu kontroli celi mieszkalnej, a następnie przekazania zakwestionowanego przedmiotu wraz z protokołem za pośrednictwem przełożonego kierownikowi działu ochrony. Spoczywający na funkcjonariuszu pełniącym służbę w oddziale mieszkalnym obowiązek sprawdzania stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych w celach i innych pomieszczeniach, dotyczy kontroli tylko tych zabezpieczeń, które zamontowane są w danym oddziale mieszkalnym. Kontrolę zabezpieczeń techniczno-ochronnych przeprowadza się również podczas nieobecności osadzonych w pomieszczeniach, w których kontrolowane są zabezpieczenia ochronne, w sposób opisany powyżej. Paczki osadzonym dostarczane są w dwojaki sposób tzn. za pośrednictwem firm przesyłkowych (Poczta Polska, DHL, Servisco itp.) lub też są osobiście przynoszone przez ich nadawców. Wstępna kontrola paczki przysługującej osadzonemu rozpoczyna się w rejonie bramy i polega na sprawdzeniu jej zawartości za pomocą urządzenia do prześwietlania bagażu, jak również wykorzystaniu psa specjalnego. Jeżeli te czynności kontrolne nie wykażą przedmiotu niebezpiecznego lub niedozwolonego, paczka trafia na oddział mieszkalny, w którym przebywa jej adresat. Następne czynności kontrolne wykonywane są w obecności osadzonego. Kontrolę paczki przeprowadza się z zachowaniem zasad higieny, w sposób nie pozbawiający artykułów spożywczych przydatności do spożycia, a innych przedmiotów, walorów użytkowych. Funkcjonariusz wydający, a zarazem przeprowadzający kontrolę paczki żywnościowej powinien być wyposażony w czysty fartuch, jednorazowe, lateksowe rękawiczki oraz mieć przygotowany czysty stolik, deskę do krojenia, nóż do krojenia wędlin i serów oraz pudełka lub woreczki do przesypywania sypkich artykułów spożywczych. W paczkach nie mogą być dostarczane artykuły, których sprawdzenie jest niemożliwe bez naruszenia w istotny sposób ich substancji, jak też artykuły w opakowaniach utrudniających kontrolę ich zawartości oraz takie, które mogą stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa jednostki penitencjarnej. Opakowanie paczki można wydać osadzonemu po uprzednim, dokładnym jego skontrolowaniu. Jeżeli paczka przyniesiona jest do jednostki osobiście przez osobę, która ją edu.cossw.pl strona 6

7 sporządziła w formie reklamówki. To po sprawdzeniu uprawnienia osadzonego do otrzymania tej paczki, jej zawartość jest wstępnie sprawdzana przy osobie, która ją przyniosła. Chodzi o wyeliminowanie od razu artykułów, których nie można dostarczać w paczce lub też na przykład przeterminowanych. Wówczas osoba, która przyniosła paczkę podpisuje skreślone z listy zakwestionowane artykuły i zabiera je z sobą. Następnie paczka sprawdzana jest za pomocą urządzenia technicznego i psa służbowego, po czym trafia na oddział, gdzie jest poddawana kontroli wyżej opisanej. edu.cossw.pl strona 7