Identyfikacja roślin wodnych występujących w rzekach wyżynnych i górskich. makrofity wynurzone. Tomasz Zgoła Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska

Transkrypt

1 Identyfikacja roślin wodnych występujących w rzekach wyżynnych i górskich makrofity wynurzone Tomasz Zgoła Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska

2 Jednoliścienne Agrostis stolonifera pospolita trawa występująca wzdłuż brzegów rzek, obecność języczka, kwiatostan w postaci drobnych kłosków zebranych w wiechy, Do 1m wysokości.

3

4 Jednoliścienne Glyceria fluitans gatunek pospolity w całej Polsce na całym niżu i w górach po regiel dolny, pędy osiągają długość 1,5 m, u podstawy leżące na ziemi lub pływające po powierzchni wody, łodyga w formie źdźbła, eliptyczna w przekroju, dobrze ulistniona

5

6 Porównanie cech: Glyceria sp. Cecha Barwa Manna mielec Manna jadalna (Glyceria maxima) (Glyceria fluitans) żółtozielona trawiastozielona lub sinozielona Połysk Języczek Zakończenie liścia Kształt łodygi + - ok. 3 mm do 10 mm łódeczkowate Łódeczkowate płaskie płaskie

7 Jednoliścienne Phalaris arundinacea gatunek należy do najpospolitszych traw, zarówno na niżu jak i w niższych położeniach górskich, łodyga sztywna, wyprostowana lub nieco w dole łukowato wygięta, liście w pączku zwinięte; U nasady blaszki liściowej wyraźny języczek o długości 4-8 mm.

8

9 Porównanie cech: Phalaris arundinacea i Phragmites australis Cecha Mozga trzcinowata Trzcina pospolita (Phalaris arundinacea) (Phragmites australis) Barwa sinozielona sinozielona Połysk mm brak Języczek (włoski) Zakończenie liścia Kształt łodygi spiczaste spiczaste okrągłe okrągłe

10 Jednoliścienne Poa palustris pospolita trawa wilgotnych terenów, często spotykana na brzegach wód, również na niżej położonych terenach górskich, roślina zielna, tworząca luźne kępy, jej źdźbła, sięgające 100 cm są dość obficie ulistnione, kwiatostan w postaci długiej na cm wiechy,

11

12 Jednoliścienne Sparganium erectum gatunek często spotykany na niżu i w niższych położeniach górskich, łodyga sztywno ustawiona, w górze rozgałęziona, wysokości 0,3-1,5 m, nerw główny w formie listwy środkowej (kilu), wyraźnie wyczuwalny do samego szczytu blaszki.

13

14 Jednoliścienne Sparganium emersum gatunek pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich, szerokości 0,3-1 cm, w przekroju poprzecznym u nasady trójkanciasty, wyżej spłaszczony z wyraźną blaszką środkową (kilem), końcówki liści płaskie, tępo zaostrzone, z niewyczuwalnym kilem.

15

16 Porównanie cech: Sparganium sp. Cecha Jeżogłówka gałęzista Jeżogłówka pojedyncza Jeżogłówka najmniejsza Jeżogłówka pokrewna (Sparganium erectum) (Sparganium emersum) (Sparganium minimum) (Sparganium angustifolium) Przekrój liścia 3-kątny 3-kątny płaski rozdęty wyraźny, z kilem do wyraźny, brak kilu na niewyraźny, brak kilu niewyraźny, brak kilu samego szczytu szczycie kilkukrotnie rozgałęziony nierozgałęziony nierozgałęziony nierozgałęziony eutrofia eutrofia/mezotrofia dystrofia oligotrofia u nasady Nerw środkowy liścia Pęd kwiatostanowy Siedlisko

17 Dwuliścienne Berula erecta pospolicie na niżu i rzadziej pogórzu, Na ogonku liściowym występuje jeden pierścień, łodyga obła, bruzdowana, dęta, gałęzista u góry, szczytowy listek w liściu złożonym z reguły trójklapowy.

18

19 Porównanie cech: Sium latifolium i Berula erecta. Gatunek Marek szerokolistny (Sium latifolium) Potocznik wąskolistny (Berula erecta) Liczba Listek szczytowy w Liczba listków w pierścieni liściu złożonym liściu złożonym Kwiaty w baldachach 2-4 dłoniasto klapowany z reguły promieni 1 lancetowaty/owalny z reguły > 13 do 20 promieni

20 Dwuliścienne Callitriche hamulata gatunek rzedki, występuje jedynie w czystych wodach (oligo- lub mezotroficznych), Wszystkie liście tego są równowąskie i jednonerwowe, na szczycie liści widoczne jest charakterystyczne obcęgowate wcięcie,

21 Porównanie cech: Callitriche sp.

22 Dwuliścienne Cardamine amara rzadka, notowana na niżu oraz w Sudetach i Karpatach nieparzysto-pierzaste, 5-9-klapowane, długości 5-15 cm, Listki boczne ogonkowe, eliptyczne lub lancetowate,

23 Cardamine amara Nasturtium officinale

24 Dwuliścienne Nasturtium officinale bylina z pełzającymi rozłogami, wysokości 3090 cm, łodyga grubości 2-10 mm, dołem położona i zakorzeniająca się, bruzdowana, dęta, liście nieparzysto-pierzaste; dolne 3-klapowe, górne 5-9-klapowane, listek szczytowy na ogonku, okrągławy, tępo ząbkowany, wyraźnie większy od bocznych

25 Dwuliścienne Epilobium hirsutum łodyga rozgałęziona, wzniesiona, obła, pokryta długimi włoskami bezgruczołowymi i krótkimi gruczołowymi, liście dolne naprzeciwległe, górne naprzemianległe; lancetowate, omszone o piłkowano-ząbkowanej blaszce, obejmujące łodygę i nieco zbiegające po niej.

26

27 Dwuliścienne Epilobium parviflorum Łodyga wysokości cm, wzniesiona, zwykle rozgałęziona na górze, okrągła, w górnej części owłosiona, Liście wąskie, lancetowate, długości do 7 cm, słabo ząbkowane, osadzone bezpośrednio na łodydze, niekiedy po trzy w okółku lub na bardzo krótkich ogonkach;

28

29 Dwuliścienne Epilobium roseum łodyga wzniesiona, prosta, dołem naga, górą przylegająco owłosiona, na ogonkach o długości 0,3-1,5 cm, lancetowatojajowate, o klinowato zwężających się nasadach, Blaszka o długości 3-9 cm, szerokości 0,8-3,5 cm i gęsto i ostro ząbkowanych brzegach.

30

31 Dwuliścienne Galium palustre brzegi wód, podmokłe łąki, bagna, od niżu po piętro subalpejskie, liście równowąsko-lancetowate lub podługowate, tępe na szczycie, po 4 (rzadziej 5-6) w okółkach, kwiaty białe, zebrane w szczytowe wiechy.

32

33 Dwuliścienne Mentha aquatica łodyga wzniesiona lub podnosząca się, gałęzista, owłosiona, liście jajowate lub podługowato eliptyczne, piłkowane na brzegu, ogonkowe, kwiaty zebrane w skróconym, główkowatym, prawie kulistym lub owalnym kwiatostanie szczytowym.

34

35 Dwuliścienne Mimulus guttatus łodyga wzniesiona, ogruczolona w obrębie kwiatostanu korona o długości 2-4 cm, liście grube, nagie, siedxzące, obejmujące łodygę, gatunek inwazyjny.

36

37 Dwuliścienne Montia fontana łodyga delikatna, z reguły długości do 25 cm, wielolistna, rzadki, objęty ścisła ochrona gatunkową, kwiaty białe, korona do 2 mm długości, z jednej strony rozcięta.

38

39 Dwuliścienne Myosoton aquaticum płatki rozcięte prawie do nasady, łodyga cztero-graniasta, owoc jajowata torebka. pęka na pieć, dwuząbkowych klap, Po rozerwaniu łodygi w poprzek można zaobserwować rozciągliwy rdzeń.

40

41 Dwuliścienne Myosotis palustris łodyga wzniesiona lub podnosząca się, gałęzista, obła, owłosiona, liście podługowato lancetowate, długości 2-10 cm, szersze ku górze, tępe, kwiaty koloru różowego do niebieskiego, Kwiatostan w formie sierpika.

42

43 Dwuliścienne Petasites hybridus posiada duże, walcowate i zgrubiałe kłącze o nieprzyjemnym zapachu czerwonawa łodyga, zawsze pojedyncza i prosto wzniesiona, drobne kwiaty zebrane są w koszyczki, a te w grona na szczycie łodygi.

44

45 Dwuliścienne Polygonum hydropiper łodyga położona lub wyprostowana, często zabarwiona czerwonawo, często na liściach występują czerwone plamy, pochwy liściowe prawie nagie, kwiaty zebrane w bardzo luźne, zwisające na szczycie, ulistnione u dołu kłosokształtne kwiatostany

46

47 Dwuliścienne Scirpus sylvaticus wysoka bylina o ciemnozielonym lub żywozielonym pędzie, wytwarza krótkie, członowane, płożące się kłącza, kwiatostanem jest luźna, rozpierzchła rozrzutka.

48

49 Dwuliścienne Scrophularia umbrosa łodyga wzniesiona kanciasta, na krawędziach oskrzydlona, z reguły rozgałęziona, ogonki liściowe oskrzydlone, liście jajowate lub jajowato lancetowate, zaokrąglone lub zwężone klinowato u nasady, pospolicie na niżu i w niższych położeniach górskich.

50

51 Dwuliścienne Veronica anagallis-aquatica Łodyga obła lub słabo cztero-kanciasta, nieowłosiona, podnosząca się, soczysta, gałęzista, Liście płytko ząbkowane lub całobrzegie, lśniące, zaostrzone, korona blado-fioletowa, żyłkowana; kielich złożony z czterech lancetowatych, zaostrzonych działek długości około 5 mm

52

53 Dwuliścienne Veronica beccabunga łodygi rozesłane lub podnoszące się, obłe, nagie, pełne, zakorzeniające się w węzłach, liście na wyraźnych, czasem szerokich ogonkach, z reguły tępe i zaokrąglone, mięsiste, połyskujące, gatunek pospolity w całym kraju na niżu i w niższych położeniach górskich

54

55 Porównanie cech: Veronica sp.