PROJEKT EDUKACYJNY. Drzewa pomniki przyrody w mojej okolicy. Gimnazjum nr 1 im. M. Kopernika w Trzebini Rok szkolny 2015/2016 kl.

Transkrypt

1 PROJEKT EDUKACYJNY Drzewa pomniki przyrody w mojej okolicy. Gimnazjum nr 1 im. M. Kopernika w Trzebini Rok szkolny 2015/2016 kl. 1b

2 Spis treści: Definicja pomnika przyrody, przykłady pomników przyrody w Małopolsce. Kryteria uznawania drzewa za pomnik przyrody. Zasady powoływania drzewa na pomnik przyrody, wzór wniosku. Oznakowanie pomnika przyrody wzór tablicy informacyjnej. Lokalizacja pomników przyrody w gminie Trzebinia. Charakterystyka poszczególnych drzew pomników. Znaczenie drzew w przyrodzie i życiu człowieka. Autorzy projektu. Bibliografia.

3 Pomnik przyrody jedna z form ochrony przyrody Artykuł 40 ust. 1 Ustawy o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. definiuje pomniki przyrody następująco: Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

4 Przykłady pomników przyrody w województwie małopolskim 1. Babia Skała Jerzmanowice, 2. Lipa w Czarnym Potoku, 3. Kamień Żółw - Tarnawa, 4. Las Chałubińskich - Zakopane, 5. Goła Skała Jerzmanowice, 6. Skałka triasowa Bolęcin

5 Zasady powołania drzewa na pomnik przyrody

6 Zasady powołania drzewa na pomnik przyrody cd.

7 Kryteria uznawania drzewa za pomnik przyrody Głównym kryterium uznania drzewa za pomnik przyrody jest jego obwód mierzony na wysokości 130 cm od powierzchni ziemi. Obwody najbardziej pospolitych gatunków drzew stanowią dolną granicę dla drzew pomnikowych i tak wynosi on dla lipy drobnolistnej i szerokolistnej cm, kasztanowca 300 cm, jesionu 250 cm. Nie bez znaczenia są również wiek, pokrój i znaczenie historyczne okazu, który ubiega się o miano pomnika przyrody. Dawid i Mateusz w trakcie pomiarów.

8 Cztery kroki powołania drzewa na pomnik przyrody Krok pierwszy - dowiadujemy się kto jest właścicielem gruntu, na którym znajduje się pomnik przyrody musi on wyrazić zgodę na utworzenie na jego terenie pomnika przyrody. Krok drugi - w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartografii w danym powiecie kupujemy mapkę ewidencyjną lub kartograficzną obejmującą teren, na którym znajduje się pomnik przyrody (w skali 1: lub 1:25 000) i zaznaczamy lokalizację naszego kandydata na pomnik przyrody. Krok trzeci - przygotowujemy formalny wniosek o powołanie pomnika przyrody, uzupełniony w/w mapką ewidencyjną oraz ewentualnie zdjęciami. Krok czwarty - wypełniony i podpisany wniosek wraz z załączoną mapką ewidencyjną oraz fotografiami składamy w Urzędzie Gminy.

9 Wzór wniosku 1 imię, nazwisko, nazwa, adres lub nazwa i siedziba wnioskodawcy 2 nazwa i rodzaj pomnika przyrody np. lipa drobnolistna 3 określenie położenia geograficznego i administracyjnego pomnika przyrody (działka, obręb ewidencyjny, jednostka ewidencyjna) 4 wskazanie formy własności i rodzajów gruntów 5 powołanie mapy obrazującej lokalizację pomnika przyrody 6 krótki opis pomnika przyrody -dla pomników przyrody żywej gatunek, wiek, pierśnica, wysokość, rozpiętość korony, stan zdrowotny, -dla pomników przyrody nieożywionej typ, rodzaj, wielkość źródła, wodospadu, głazu, jaskini itp. 7 nazwa, autor opracowania potwierdzającego wartości przyrodnicze obiektu

10 Wzór tablicy informującej o nazwie pomnika przyrody będącego pojedynczym tworem przyrody żywej lub nieożywionej Objaśnienia: 1) tablica może być wykonana z masy plastycznej sporządzonej ze spienionego PCW albo blachy ocynkowanej stalowej lub blachy aluminiowej; 2) tablica ma kształt prostokąta o wysokości 13,5 cm i szerokości 9 cm; 3) tło tablicy jest koloru zielonego; w jej górnej części jest umieszczony symetrycznie wizerunek orła w koronie o wysokości i szerokości 8 cm, koloru białego; 3) w dolnej części tablicy jest umieszczony symetrycznie w dwóch rzędach napis pomnik przyrody, o wysokości liter 1 cm, w kolorze białym; 4) odległość pomiędzy wizerunkiem orła w koronie a napisem oraz pierwszym i drugim rzędem napisu i odległość pomiędzy drugim rzędem napisu a dolną krawędzią tablicy wynosi 1 cm; 5) odległość wizerunku orła w koronie od górnej krawędzi tablicy wynosi 0,5 cm.

11 Pomniki przyrody w Gminie Trzebinia: Lipa drobnolistna w Myślachowicach Kasztanowiec żółty - Park Zieleniewskich w Trzebini Lipa drobnolistna - Park Zieleniewskich w Trzebini

12 Lokalizacja pomników przyrody w gminie Trzebinia Lipa drobnolistna (6) Lipa drobnolistna (1) Kasztanowiec zwyczajny (1) Kasztanowiec żółty (1) Lipa drobnolistna (4) Wiąz polny (2) Wiąz polny (1) Jesion wyniosły (4) Kasztanowiec zwyczajny (1)

13 Kasztanowiec żółty Jest drzewem z rodziny mydleńcowatych. Pochodzi on ze wschodnich rejonów Stanów Zjednoczonych. Jego wysokość w naturalnym środowisku osiąga około 27 m. Jego liście są węższe i bardziej błyszczące od liści kasztanowca zwyczajnego, a jesienią przebarwiają na żółto. Jego kwiaty są lekko zabarwione na żółto, drobne zebrane w grona o długości 15 cm. Owoce tego gatunku są gładkie i pozbawione kolców, a ich kształt podobny jest do gruszki. W jednej torebce są 2-4 nasiona. Kwitnie kilka tygodni później od kasztanowca białego. Jest bardziej wrażliwy na mrozy, ale wykazuje większą odporność na choroby niż pozostałe kasztanowce.

14 Kasztanowiec zwyczajny To szybkorosnące drzewo, którego wysokość wynosi ok. 30 m. Liście złożone, dłoniastopierzaste, składają się z 5-7 listków ostro zakończonych na szczycie. Z wierzchu ciemnozielone od spodu jaśniejsze, nagie. Na jesieni złotożółte do brązowożółtych. Kwiaty koloru białego, zebrane w wiechowatych kwiatostanach do 30 cm. Owoc - torebka z kolcami, która zawiera 1 lub 2 nasiona. Nasiona lśniące, czerwono-brązowe, niejadalne i lekko trujące. Roślina lecznicza (ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, rozkurczające, przeciwkrwotoczne), wykorzystywana w kosmetologii dodatek wyciągu z kasztanów chroni przed promieniami UV.

15 Wiąz polny Drzewo z rodziny wiązowatych, osiągające wysokość ok. 30 metrów. Występuje na całym niżu Europy, Azji Zachodniej, Kaukazu i Afryki Północnej, w górach Europy sięga do wysokości 500 m n.p.m. Ma eliptyczne liście, z charakterystyczną, asymetryczną podstawą blaszki. Ogonki krótkie. Jego kwiaty są niepozorne, zebrane zwykle w pęczki, wiatropylne, zwisają na cienkich szypułkach. Owocem jest mały orzeszek otoczony błonkowatym skrzydełkiem zwisający na 2 cm szypułkach. Owoce zebrane są po kilka sztuk w pęku. Zawierają w centralnej części orzeszki, a po brzegach malutkie rzęski. Najstarszy wiąz w Polsce rośnie w Komorowie, ma on 431 lat, a jego obwód wynosi 887 cm. Gatunek ten doskonale nadaje się na bonsai.

16 Lipa drobnolistna Drzewo z rodziny ślazowate. Swoim zasięgiem obejmuje prawie całą Europę i sięga na północ do Szwecji i Norwegii przez Finlandię ku Uralowi. W Polsce ten gatunek występuje na całym obszarze, w górach występuje do wysokości metrów n.p.m. Blaszki liściowe z regularnie piłkowanym brzegiem, mają okrągło-sercowaty kształt i charakterystycznie zakończony wierzchołek. Po górnej stronie są żywo zielone, dolna ich strona jest jaśniejsza. Ustawione są skrętoległe. Ich średnica wynosi mm. Jesienią liście przyjmują żółty kolor. Całe kwiaty mają jasnożółtą barwę i wydzielają intensywny, przyjemny zapach. Wyrastają pojedynczo lub pęczkami po 2-12, są wzniesione ponad liście. Kulisty, twardy, nagi orzech, wielkości 6-8 mm ze skrzydełkiem to owoc lipy. Drzewo ma właściwości lecznicze i miododajne.

17 Jesion wyniosły Należy do drzew z rodziny oliwkowatych. Jego pień jest często rozwidlony, osiąga wysokość do 40 m. Kora u młodych drzew jest gładka, jasnozielonkawo szara, u starszych spękana, szorstka, ciemnobrązowa. Liść składa się z listków o długości ok. 6 cm i szerokości 3 cm. Każdy listek jest bezogonkowy lub z krótkim ogonkiem, podługowaty, lancetowaty, nieco nierówny u podstawy, na szczycie ostry, z nieco ostrym ząbkowaniem na brzegach. Górna powierzchnia jest ciemnozielona, dolna szarawozielona. Kwiaty wyrastają z pąków bocznych zeszłorocznych pędów, tworząc wiechę. Owocem jest jednonasienny podłużny, spłaszczony orzeszek ze skrzydełkiem, umożliwiającym rozsiewanie przez wiatr.

18 Wytwarzają tlen, redukują stężenie CO 2 Znaczenie drzew w przyrodzie i życiu człowieka: Wchłaniają toksyny, dlatego są sadzone przy drogach. Stanowią środowiska życia wielu organizmów. Są źródłem surowców dla przemysłu dostarczają drewna, żywicy, garbników. Regulują klimat wpływają na zwiększenie wilgotności powietrza, osłabienie wiatrów. Mają znaczenie zdrowotne - są źródłem naturalnych środków leczniczych, mają także duże znaczenie w medycynie niekonwencjonalnej. Znaczenie kulturowe - dla wielu religii i wierzeń stanowiły podstawę i personifikację życia, bóstw. Znaczenie historyczne - wiek niektórych znalezisk dało się określić na podstawie datowania wieku drzew i wyrobów drewnianych towarzyszących człowiekowi od najdawniejszych czasów. Są źródłem natchnienia dla artystów, bo cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa

19 Autorzy projektu Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego

20 Ada uwielbia czytać, Patryk zapalony fotograf Filip - fan rowerów Dawid ma zielony pas w karate Martyna książki to jej pasja Wojtek lubi grać w piłkę nożną Kuba słucha muzyki elektronicznej Patrycja specjalistka od selfie Natalka lubi pozować do zdjęć Mateusz - preferuje dubstep

21 Bibliografia www. trzebinia.pl/_files_/r_03_przyroda www. trzebinia.pl/informacja_o_trzebini/mapa www. lop.org.pl strona Ligi Ochrony Przyrody Ustawa o ochronie środowiska z dn r.- rozdział II Formy ochrony przyrody zdjęcia wykonali uczniowie kl. 1b, realizujący projekt