Partner wiodący: NARZĘDZIE SmartRegions INSTRUKCJA UZ YTKOWANIA

Transkrypt

1 Partner wiodący: NARZĘDZIE SmartRegions INSTRUKCJA UZ YTKOWANIA

2 1. WPROWADZENIE Zgodnie z Trzecim Pakietem Energetycznym do 2020 roku w 80% wszystkich gospodarstw domowych w UE powinny być zainstalowane inteligentne systemy pomiarowe, a dawa lata później, w roku 2022, już 100% gospodarstw domowych powinno posiadać takie systemy. Jednakże wprowadzenie inteligentnych systemów pomiarowych uzależnione jest od pozytywnego wyniku oceny oddziaływania inteligentnego pomiaru na redukcję zużycia energii. Narzędzie SmartRegions ma na celu wsparcie decydentów, przedsiębiorstw energetycznych oraz innych interesariuszy w dwóch typach działań. Pierwszym z nich jest ocena kosztów i korzyści związanych z rozmieszczeniem inteligentnych systemów pomiaru, a drugim ulepszenie świadczenia usług energetycznych. Główne cechy prezentowanego narzędzia oparte są na kosztach/korzyściach narzędzia opracowanego w projekcie ESMA 1 zmodyfikowanego i dostosowanego do celów projektu SmartRegions. Narzędzie oblicza koszty/korzyści dla głównych podmiotów zaangażowanych we wdrożenie systemu pomiaru i usług energetycznych. Zadaniem opisywanego narzędzia jest także określenie skutków społeczno-ekonomicznych związanych z poprawą efektywności energetycznej, wskazanie reakcji popytu na cenę oraz redukcji emisji CO 2 ze zoptymalizowanej produkcji energii. Narzędzie spełnia następujące cele: Przedstawia wykaz głównych korzyści i kosztów związanych z inteligentnymi systemami pomiarowymi. Pozwala na przeanalizowanie różnych scenariuszy wdrożenia tak, aby możliwa była finansowa ocena wpływu różnych opcji (inteligentne liczniki z/bez wyświetlacza pomiaru w czasie rzeczywistym). Identyfikuje wartości wejściowe, które mogą być użyte w analizach kosztów/korzyści inteligentnego pomiaru. Obrazuje wzajemne relacje kosztów i korzyści pomiędzy zainteresowanymi stronami, w zależności od tego, które świadczenia są wliczone i w jaki sposób różne rynki energetyczne są zorganizowane. Włącza koszty środowiskowe i społeczne do oceny wdrożenia inteligentnych systemów pomiarowych. Ocenia wpływ różnych kategorii inteligentnych usług pomiaru energetycznego zgodnie z niektórymi predefiniowanymi parametrami. Narzędzie opracowano w dwóch wersjach - podstawowej i rozszerzonej. Podstawowa wersja (Narzędzie SmartRegions) koncentruje się tylko na licznikach energii elektrycznej, a rozszerzona wersja zawiera obliczenia powiązane z licznikami: gazu, ciepła i wody. Narzędzie SmartRegions jest przetłumaczone na 8 różnych języków. 1 European Smart Metering Alliance

3 2. ANALIZA ZYSKÓW I STRAT Inwestycje w inteligentny pomiar zużycia energii powinny generować korzyści dla użytkowników końcowych w Europie. Będzie to zależało od rozwoju sprzętu i stworzenia takich innowacyjnych usług energetycznych, które zmienią sposób użytkowania energii elektrycznej w całym społeczeństwie. Technologia inteligentnego pomiaru ma duży potencjał techniczny. W dużym stopniu zależny od tego, jak wykorzystywana jest ta technologia przez użytkowników końcowych i jak jest wspierana przez organy nadzorujące. Ważne jest, aby pamiętać, że montaż nowych liczników nie tworzy żadnych korzyści dla podmiotów innych niż OSD 2, którzy znacząco zmniejszają odczyty liczników i poza licznikowe koszty poboru energii. Dla wielu OSD koszty te są dzisiaj dość niskie. Oznacza to, że trzeba podjąć znaczny wysiłek aby rozwijać i promować nowe produkty oraz usługi prowadzące do adaptacyjnego zużycia energii w zależności od jej aktualnych warunków wytwarzania i transferu, a także by zwiększać motywację do powszechnego oszczędzania energii. Potrzebny jest aktywny udział przedstawicieli różnych dziedzin, zainteresowanych osiągnięciem spodziewanego rezultatu. Zysk kosztowy dla wszystkich stron jest potrzebny w celu stworzenia i utrzymania solidnych podstaw biznesu. Dużym wyzwaniem wydaje się być zarządzanie alokacją najbardziej oczywistych korzyści związanych z ochroną środowiska i innych społecznogospodarczych skutków dla zainteresowanych stron. Bodźce ekonomiczne motywujące klientów do pożądanych zmian postaw w zużyciu energii są kluczowymi czynnikami sukcesu w tym kontekście. Odczyty z nowych inteligentnych liczników są wykonywane automatycznie i pozwalają znacząco zwiększyć częstotliwość pobierania próbek zużycia energii w porównaniu do starszych technologii. Oznacza to dla wielu klientów możliwość obniżenia kosztów poprzez dostosowanie zużycia energii do rzeczywistych cen w określonym interwale czasowym, pod warunkiem, że rachunek zawierał będzie koszty zgodne z dywersyfikacją taryf i obrazował typowe zachowania w zużyciu energii. Rysunek 2.1 (na następnej stronie) ilustruje przykład, z norweskiego otoczenia rynkowego, jak społeczno-ekonomiczne korzyści mogą być przekształcone w bodźce cenowe dla użytkowników końcowych. Przykład opiera się na norweskim rynku uwolnionej energii, w którym cena energii elektrycznej dostępna dla klientów składa się z części zależnej od cen rynkowych i części sieciowej. Część sieciowa to monopol, cena zależna od systemu infrastruktury. Mogą być tu również uwzględnione dotacje i bezpośrednie finansowanie. Wdrażanie rynku taryfowego jest regulowane na szczeblu władz. Organ sprawujący nadzór daje wytyczne dla części monopolistycznej (Operatorzy Systemu Dystrybucji), a uczestnicy rynku są nadzorowani przez Organ ds. Konkurencji. Różni uczestnicy wysyłają swoje propozycje cenowe dla klientów zgodnie z odpowiednimi przepisami. 2 Operatorzy Sytemu Operacyjnego

4 Wykres 2.1 Zamiana korzyści społecznych i środowiskowych na podstawie informacji cenowej do klienta [Opracowane przez SINTEF]

5 Z wdrożenia inteligentnych technologii pomiaru wynika wiele nowych korzyści. Współdziałanie nowych technologii i zmiana w zachowaniach klientów wymaga także nowego podejścia do analizy inwestycji. Celem będzie wczesne rozpoznawanie potencjalnych korzyści.(rys. 2.2) Korzyści z wprowadzenia inteligentnych liczników energii (włączając w to infrastrukturę komunikacyjną), mogą być podzielone na pięć kategorii: 1. Redukcja kosztów obsługi klienta. Redukcja kosztów odczytu liczników, możliwość szybkiej generacji dokładnych rachunków, zapobieganie oszustwom i zaleganiu z zapłatą, itp. 2. Oszczędność energii. Oszczędność energii poprzez przekazywanie bezpośrednie informacji zwrotnych dotyczących zużycia energii lub poprzez reagowanie na popyt. 3. Poprawa funkcjonowania wielu mechanizmów rynkowych. Łatwiejsza stanie się zmiana dostawcy, skuteczniejsze będzie załatwianie skarg klientów, zdobywanie lojalności klientów poprzez lepsze świadczenie usług czy ustalanie cen w czasie rzeczywistym. Powstaną struktury taryfowe, które będą określały różne ceny energii, zależnie od pory dnia. Wyższe ceny energii w porach, gdzie jest najwyższe zużycie, będzie skłaniało konsumentów do ograniczania zużycia energii w tych porach, kiedy sieć jest przeciążona i zaczną oni zużywać energie, po iższych cenach, w porach mniejszego zużycia. 4. Większe bezpieczeństwo dostaw. Większa niezawodność projektowania sieci i bardziej efektywne działanie sieci, łatwiejsze wykrywanie i analiza przyczyn awarii, krótsze czasy przerw w dostawie itp. 5. Promocja wdrożenia inteligentnej infrastruktury pomiarowej. Bardziej racjonalne wykorzystanie infrastruktury energetycznej, rozwój nowych usług, zdecentralizowane wytwarzanie energii i bardziej zoptymalizowane ładowanie pojazdów elektrycznych. Z analizy społecznej analizy kosztów i korzyści przeprowadzonej w Holandii wynika, że największymi korzyściami są oszczędności energii, niższe koszty z powodu większej przejrzystości na rynku oraz niższe koszty rozpatrywania skarg na dostawców energii. Największe koszty związane są z inteligentnymi licznikami i infrastrukturą komunikacyjną, a także kosztami informacji zwrotnej (miesięczna analiza zużycia energii) przekazywanej konsumentom. Niemniej jednak zaznaczyć należy, że ta społeczna analiza kosztów i korzyści została wykonana dla całego kraju, a zatem nie jest porównywalna z sondażem przeprowadzonym dla pojedynczego uczestnika rynku. Ramy dla zidentyfikowania potencjalnych korzyści z inteligentnych systemów pomiarowych przedstawiono na rys Ramy można podzielić na poszczególne kategorie : Wychwytuje wszystkie źródła korzyści, ale pozwala uniknąć podwójnego liczenia świadczeń. Rozpoznaje rozproszoną naturę świadczeń i przyjmuje identyfikację klasy klienta lub inne rozróżnienie.

6 Grupuje korzyści w zależności od sposobu ich pomiaru w taki sposób, że można kreować szacunkowe algorytmy. Dostarcza środki do zarabiania na korzyściach. Ramy te przedstawiono na rys Przyjęto mapowanie korzyści powszechnie przypisywanych inteligentnemu pomiarowi. Ponieważ podstawowe świadczenia są oceniane w różny sposób, konieczne jest znalezienie sposobu przeniesienia tych korzyści na wartości pieniężne. Podstawowe świadczenia to : inwestycje związane z energią i redukcją zużycia energii elektrycznej, redukcja przerw w dostawie energii i zmniejszenie emisji z produkcji energii elektrycznej. Pierwsze cztery źródła korzyści przedstawione na poniższym rysunku stanowią korzyści przypisane bezpośrednio, a ostatnie dwa są to korzyści uboczne, tak jak pokazują to linie przerywane. Określanie społecznych korzyści wynikających z inteligentnego opomiarowania Rysunek 2.2 Źródło i pomiar korzyści społecznych [2] Tradycyjna analiza kosztów/korzyści próbuje obliczyć wartości pieniężne potencjalnych efektów (koszty lub korzyści), tym samym redukuje analizę do jednego wymiaru. Słabość tej metody polega na tym, że wartości ekonomiczne mogą być w wielu wypadkach nieodpowiednie, ale zaletą jest to, że zawarcie kosztów i korzyści w jednym wymiarze daje wynik wyrażony jednym parametrem. Wielowymiarowa analiza uwzględniająca parametry takie jak np. emisję CO 2 i efektywność energetyczną, jest w stanie promować całościowe podejście do ograniczenia zużycia energii.

7 Przeprowadzono wiele analiz dla oceny nowej technologii inteligentnego pomiaru. Przykładami tego co takie analizy zawierają są zmiany w popycie, sprawność operacyjna (redukcja kosztów operacyjnych dystrybucji i przedsiębiorstw handlu detalicznego) oraz poprawa jakości usług (dystrybucja i handel detaliczny). Narzędzie SmartRegions zostało opracowane, jako próba nadania struktury różnym parametrom branym pod uwagę przy obliczeniach korzyści - zarówno dla inteligentnych liczników, jak i inteligentnych usług pomiarowych. Obliczenia są powiązane z gospodarczymi, społecznymi i środowiskowymi kosztami i korzyściami. 3. OPIS NARZĘDZIA SmartRegions Narzędzie dokonuje kalkulacji kosztów/zysków w oparciu o zmienne wejściowe - niezależnie dla każdego kraju. Powoduje to, że jest to narzędzie ogólno europejskie o szerokim zastosowaniu, z możliwością wykonywania wielu obliczeń dla różnych krajów (poprzez zmianę zmiennych wejściowych). Celem tego narzędzia jest obliczanie ekonomicznych, społecznych i środowiskowych aspektów związanych z instalacją inteligentnych liczników energii elektrycznej i nowych inteligentnych usług opomiarowania dla różnych nośników energii. Rysunek 3.1 przedstawia schemat pracy z wykorzystaniem narzędzia SmartRegions. Rysunek 3.1 Struktura narzędzia - dane wejściowe i wyniki

8 Narzędzie SmartRegions zostało opracowane w wersji podstawowej i rozszerzonej. Wersja podstawowa narzędzia koncentruje się tylko na energii elektrycznej. Natomiast wersja rozszerzona zawiera obliczenia do opomiarowania energii elektrycznej, gazu, ciepła i wody. Opis w tym rozdziale poświęcony jest wersji podstawowej, która skupia się na inteligentnych licznikach i nowych inteligentnych usługach opomiarowania związanych z energią elektryczną. Wersja ta została przetłumaczona na osiem języków: angielski, norweski, holenderski, hiszpański, niemiecki, fiński, polski i rumuński. Narzędzie zostało opracowane w formie pliku Excel z wieloma arkuszami do wprowadzenia informacji dla danych wejściowych i obliczania wyników. Poniżej przedstawiamy wykaz arkuszy dla narzędzia podstawowego : Wstęp - informacja o narzędziu. Wybór kraju, regionu i typ klienta, dla którego obliczenia powinny być wykonywane. Wpisz_Zmienne - dane do obliczeń dotyczących wdrażania inteligentnego opomiarowania. Definicja zaangażowanych stron. Wpisz_obciążenie i cenę krzywe obciążeń i cen rynkowych (wartości godzinowe). Wpisz wyniki - zmienne wejściowe do obliczeń różnych usług inteligentnego opomiarowania. Wskaźnik kosztów i korzyści - wykresy z wynikami obliczeń. Skutek dla zainteresowanych - wykresy z wynikami kalkulacji korzyści dla zainteresowanych stron. Struktura ogólna narzędzia jest taka, że do wypełnienia przez użytkownika są dedykowane komórki oznaczone kolorem żółtym (lub ewentualnie wybór z listy rozwijanej w danej komórce). Pozostałe komórki nie są edytowalne Arkusz Wstęp W arkuszu Wstęp istnieje możliwość wyboru kraju, dla którego obliczenia powinny być wykonywane. Po wybraniu kraju zostanie przypisany odpowiedni język, a także szacunkowe wartości wejściowe dla tego kraju, które zostaną przedstawione w arkuszu "Zmiennych_Wejściowych (patrz rozdział 3.2). Flagi wskazują kraje, dla których określono szacunkowe zmienne wejściowe.. Ważne, aby sprawdzić dokładnie jakość danych wejściowych dla danego kraju lub obszaru, ponieważ jakość tych danych silnie wpływa na wyniki.

9 Rysunek 3.2. Arkusz Wstęp Lista rozwijana określona jest dla każdej z żółtych komórek. Lista rozwijana w żółtych komórkach jest widoczna tylko wtedy, gdy komórka zostanie zaznaczona Arkusz "Wpisz_Zmienne" Narzędzie SmartRegions oblicza koszty/korzyści związane z wdrażaniem inteligentnych technologii opomiarowania dla energii elektrycznej. Zmienne wejściowe określono w arkuszu "Wpisz_Zmienne". Maksymalna liczba lat, które uwzględnia model to 30 lat. Użytkownik może dowolnie określić liczbę lat dla wprowadzania liczników na rynek (do 30 lat). Można uzyskać Wartość Bieżącą Netto (NPV) dla dowolnego okresu do 30 lat. Poszczególne zmienne wejściowe są uszeregowane według następujących kategorii: Informacje o kraju, dla którego obliczenia są wykonywane. Dane kosztowe (opomiarowanie, infrastruktura komunikacyjna i zatrudnienie). Nowe zmienne dla działalności gospodarczej (przychody z usług dodatkowych). Zużycie energii (zużycie energii przez klientów ujętych w obliczeniach i szacunkowa efektywność energetyczna dzięki nowym usługom - z bezpośrednią lub pośrednią informacją zwrotną dla klientów dotyczącą ich własnego zużycia energii elektrycznej). Taryfy Rynku Energii (taryfy związane z wytwarzaniem, przesyłem i dystrybucją energii) Dane systemu (szacunkowa sprawność w procentach dla różnych zadań).

10 Po wybraniu kraju w arkuszu "Wstęp", pojawiają się sugerowane wartości w kolumnie "Domyślne wartości". Jeśli użytkownik chce korzystać z tych wartości w obliczeniach, powinny one zostać skopiowane do żółtych komórek. Tylko wartości z żółtych komórek są używane do obliczeń. Rysunek 3.3 Zmienne wejściowe Narzędzie SmartRegions jest bardzo elastyczne w stosunku do różnych organizacji z branży elektrycznej w krajach europejskich. Wiele kosztów i korzyści może być przydzielonych różnym stronom, w zależności od przepisów lub warunków rynkowych w danym kraju. Aby umożliwić skonstrułowanie modelu rynku, przedstawiono listę udziałowców/operatorów, którzy są obecni na rynku usług i dostaw energii (Rys. 3.4). Użytkownik może wybrać, który z uczestników jest powiązany z którym kosztem lub korzyścią. Pozwala to na modelowanie trzech różnych scenariuszy : 1. Rynek powiązań pionowych, na którym RESC (firma handlu detalicznego energią) jest odpowiedzialna za wszystkie aspekty pomiaru, jak również za obsługę sieci niskiego napięcia (NN). 2. Podział rynku pomiędzy firmy handlu detalicznego energią i OSD. 3. Rynek w pełni uwolniony, na którym pomiar został zakontraktowany u niezależnych dostawców usług. Zainteresowanymi stronami są : Firma handlu detalicznego energią (RESC), Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD), Dostawca sprzętu do opomiarowania (MAP), Operator sprzętu do opomiarowania (MOP), Firma zarządzająca bazą danych pomiarowych (DC).

11 Rysunek 3.4 Specyfikacja udziałowców (steakholders) W ostatnim arkuszu "Skutek dla zainteresowanych" wykresy obliczeniowe pokazują relatywne koszty i korzyści dla każdego z podmiotów. Model nie próbuje pogodzić ogólnej pozycji biznesowej różnych zainteresowanych stron. Fakt, że na przykład na uwolnionym rynku dostawca sprzętu do opomiarowania (MAP) jest odpowiedzialny za koszt sprzętu do opomiarowania, ale nie otrzymuje żadnych korzyści, jest odbiciem rzeczywistości. Konieczne jest by firma handlu detalicznego energią (RESC) lub Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) pokryli koszty dostawcy sprzętu do opomiarowania (MAP) na podstawie osobnych umów handlowych Arkusz "Wpisz_obciążenie i cenę" - profile obciążenia i ceny rynkowe Korzyści z różnych usług energetycznych inteligentnego opomiarowania związane są z założonym profilem obciążenia oraz przewidywanymi zmianami w zużyciu energii.. W wersji podstawowej narzędzia, korzyści z różnych usług inteligentnego opomiarowania bazują na zmianach predefiniowanych krzywych obciążenia dla gospodarstw domowych, budynków biurowych i innych. Dane w kategorii "dane własne" mogą zostać zmienione przez użytkownika, gdyż są to żółte komórki.. W arkuszu "Wpisz_obciążenie i cenę" przedstawione są predefiniowane krzywe obciążeń dla klientów różnych kategorii, w poszczególnych regionach Europy

12 Północnej, Środkowej i Południowej (patrz rys. 3.5). Ceny rynkowe wartości godzinowych są określone dla całego roku. Rysunek 3.5 dotyczy wprowadzania danych do krzywych obciążeń. Poziom krzywych obciążenia jest regulowany w zależności od rocznego zużycia energii określonego w arkuszu "Wpisz_Zmienne". Obliczenia mogą być wykonywane jednorazowo tylko dla jednej grupy klientów. Rysunek 3.5 Dane wejściowe dla krzywych obciążenia Poziom krzywych obciążenia jest regulowany w zależności od rocznego zużycia energii określonego w arkuszu Wpisz_Zmienne. Obliczenia mogą być wykonywane jednorazowo tylko dla jednej grupy klientów "Dane wejściowe i wynik z wdrożenia usług" - Wdrożone inteligentne systemy opomiarowania usług energetycznych. Podczas korzystania z narzędzia liczba klientów objętych wymianą liczników jest określona dla każdego przypadku. Oznacza to, że obliczenia mogą być wykonywane dla pojedynczego klienta, grupy klientów lub wszystkich klientów w kraju. Obliczenia związane z wpływem różnych usług są oparte na predefiniowanym wzorcu obciążenia wejściowego. Wzór obciążenia powinien reprezentować zużycie dla klientów o których mowa. Korzyści są wynikiem planowanej reakcji na popyt w relacji z różnymi inteligentnymi usługami opomiarowania. Ten rozdział opisuje różne rodzaje typowych inteligentnych usług opomiarowania energii realizowanych w narzędziu SmartRegions. Poszczególne usługi są wykonane

13 elastycznie, co oznacza, że użytkownik tego narzędzia może analizować swoje własne usługi w zależności od różnych zmiennych wejściowych. Realizowane usługi to: Pośrednia informacja zwrotna (IF) - ang. Indirect feedback Bezpośrednie informacja zwrotna (DF) - ang. Direct feedback Taryfa Pora Dnia Dzień/Noc (ToDDN) - ang. Time of Day Day and Night tariff Wyznaczenie cen w czasie rzeczywistym (RTP) - ang. Real Time Pricing Usługi bilansujące / bezpośrednie kontrala obciążenia sieci (BS) - ang. Balancing services Poszczególne usługi inteligentnego opomiarowania nie mogą być łączone. Rysunek 3.6 Usługi energetyczne inteligentnego opomiarowania wprowadzone w narzędziu SmartRegions. Zyski, obliczane z różnych usług to:

14 Zmniejszone zużycie energii (kwh/rok) (Kryteria środowiskowe). Redukcja emisji CO 2 (tonyco 2 /rok) (Kryteria środowiskowe). Redukcja kosztów dla klienta(-ów) (PLN/rok) (Kryteria ekonomiczne - ze względu na zmniejszone Koszty/Kryteria społeczne - wpływ na poziom życia) Zyski są obliczane poprzez porównanie kosztów początkowych dla początkowego zużycia ze zmienionym zużyciem i nową strukturą cenową. Pozytywna zmiana odpowiada redukcji badanej zmiennej (np. kosztów), a zmiana negatywna odzwierciedla wzrost kosztów. Rysunek 3.7 Przykład obliczonych korzyści. Obliczone korzyści wynikają ze zmian zużycia energii dla populacji klientów uwzględnionych w analizie. Obliczenia te nie obejmują kosztów związanych z rozmieszczeniem/dyslokacją urządzeń lub rozwojem/utrzymaniem faktycznych usług inteligentnego opomiarowania.

15 Wartości początkowe Główne dane początkowe związane są ze zużyciem energii, ceny energii i wielkości emisji CO 2 pochodzących zarówno z produkcji jak i zużycia energii Wielkość emisji CO2 z produkcji energii Średnia wielkość emisji CO 2 [tony CO 2 /kwh] określona jest dla produkcji energii elektrycznej w dzień i w nocy. Użytkownik narzędzia może określić, kiedy występuje okres dnia i nocy. Odbywa się to poprzez określenie początkowej i końcowej godziny okresu dziennego. Zmienne wejściowe, które należy określić: CO 2 początek okresu dziennego; CO 2 koniec okresu dziennego; Wielkość emisji CO 2 przy produkcji energii w ciągu dnia [tony CO 2 /kwh]; Wielkość emisji CO 2 przy produkcji energii w ciągu nocy [tony CO 2 /kwh]; Jeśli początek i koniec okresu dziennego nie jest zdefiniowany, wielkość emisji CO 2 do obliczeń jest używana wielkość emisji CO 2 przy produkcji energii w ciągu nocy. Jeżeli moment początkowy jest określony jako "1" a końcowy jako "24" tylko wielkość emisji CO 2 z produkcji dziennej jest używana w obliczeniach Cena energii Cena energii elektrycznej jest podzielona na trzy części. Pierwsza część jest stałą opłatą roczną, co stanowi roczną wartość w jednostach pieniężnych. Druga część to opłata za energię mierzoną w jednostkach energii (kwh), a trzecią częścią jest opłata miesięczna za podłączenie. Jeśli jakiś parametr nie jest uwzględniony w obliczeniach, wówczas przyjmuje on wartość "zero". Zmienne wejściowe, które należy określić: Stała opłata roczna (PLN). Opłata za energię, na jednostkę energii (PLN/kWh). Miesięczna opłata za podłączenie Usługa przekazywania Informacja Zwrotnej Pośredniej (IF) W przypadku usługi pośredniej informacji zwrotnej klienci otrzymują informacje o zużyciu energii w swoich rachunkach lub poprzez inne mechanizmy przekazywania informacji zwrotnej. Informacja dotyczy historii zużycia energii przez klienta. Zmienne wejściowe określone są dla IF w arkuszu "Wpisz_Zmienne" w komórce: Średnia redukcja w ciągu roku (%). Redukcja energii jest obniżeniem procentowym zużycia na każdą godzinę lub - średniej dla wybranego okresu. Obliczenia wykorzystują te same wartości CO 2 i koszty energii, jak te określone dla podstawowych obliczeń, ponieważ usługa

16 "Pośrednia informacja zwrotna" - dostarcza tylko wielkość zużycia energii z inteligentnych pomiarów bez przekazywania nowych bodźców cenowych Usługa przekazywania Informacji Zwrotnej Bezpośredniej (DF) Usługa bezpośredniej informacji zwrotnej podobna jest do pośredniej jednak klienci informowani są o swoim zużyciu energii na bieżąco lub w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Zakłada się, że usługa ta jest komplementarna do usługi informacji pośredniej. Klienci oprócz informacji przedstawianej na wyświetlaczu domowym, nadal będą otrzymywać rachunki z bardziej rzetelną informacją o zużyciu i cenie [1]. Zmienne wejściowe określone dla DF (arkusz "Wpisz_Zmienne ) to komórka pod nazwą: Średnia redukcja w ciągu roku (%) Redukcja energii jest to zmniejszenie procentowe zużycia dla każdej godziny - lub średnio dla wybranego okresu. Obliczenia wykorzystują te same wartości CO 2 i koszty energii, jakie kreślono dla podstawowych obliczeń, ponieważ usługa "Informacja Bezpośrednia" dostarcza pomiarów i zaktualizowanych informacji w czasie rzeczywistym na temat zużycia energii - bez przekazywania klientowi nowych bodźców cenowych Usluga Taryfa Pora Dnia - Dzień/Noc (ToDDN) Usługa Taryfa Pora Dnia - Dzień/Noc charakteryzuje się okresem cen szczytowych w ciągu dnia i okresem niższych cen w ciągu nocy. Momenty rozpoczęcia i zakończenia okresów cen szczytowych mogą być definiowane przez użytkownika. (Zgodnie z krzywą obciążenia i regulacjami w wybranym kraju, w podobny sposób jak w przypadku definicji okresów emisji CO 2 w podstawowych obliczeniach - patrz rozdział ) Zmienne wejściowe do określenia dla usługi Taryfa Pora Dnia - Dzień/Noc to: Rozpoczęcie okresu Dzień. Godzina początku okresu dziennego (godzina 1 rozpoczyna się o godzinie 00:00); Zakończenie okresu Dzień. Godzina zakończenia okresu dziennego; Zmniejszone obciążenie podczas okresu dziennego. % zredukowania energii w okresie dziennym Zwiększone obciążenie w okresie nocnym. % energii zredukowanej podczas okresu dziennego, który będzie zużyty w okresie nocnym.. Jeśli 100% energii jest zużywane w dzień wówczas nie ma oszczędności energii.; Stała opłata roczna; Opłata dzienna za kwh energii; Opłata nocna za kwh energii; Miesięczna opłata podłączeniowa; Wielkość emisji CO 2 z wyprodukowania kwh/h w zdefiniowanym okresie dziennym; Wielkość emisji CO 2 z wyprodukowania kwh/h w zdefiniowanym okresie nocnym.

17 Ilustracja, jak korzystać z różnych zmiennych wejściowych dla usługi Taryfa Pora Dnia - Dzień/Noc przedstawiono na rysunku 3.8. Rysunek 3.8 Ilustruje usługę Taryfa Pora Dnia - Dzień/Noc Usługa wyznaczenia cen w czasie rzeczywistym (RTP) Usługa wyznaczenia cen w czasie rzeczywistym oferuje klientowi cenę rynkową energii w bieżącej godzinie. Przy tej usłudze zakłada się, że dostępna jest technologia kontroli obciążenia w godzinie ceny szczytowej. Można ustawić procentową redukcje zużycia energii w tej godzinie. Jeżeli wartość ustawiona jesr na zero, zużycie nie jest ograniczone ze względu na cenę. Zmienne wejściowe do określenia dla taryfy RTP: Cena rynkowa określona dla danej godziny (opłata za energię na jednostkę energii). Określone w arkuszu "Wpisz obciążenie i cenę". Jeśli ceny dla danej godziny nie są dostępne, powinien być obliczany profil godzinowy ze średnich wartości. Wartości podane są w PLN/kWh dla każdej godziny z 8760 godzin w skali roku. Zmniejszone zużycie (%) w godzinach szczytu cen. Jeżeli wartość procentowa jest ustalona na zero, nie uzyskuje się redukcji zużycia ze względu na cenę. Stała opłata roczna. Opłata miesięczna za podłączenie.

18 Usługi bilansujące / bezpośrednie kontrala obciążenia sieci (BS) W wyniku zastosowania usługi bilansowania pewna ilość popytu jest wyłączona na pewną ilość godzin poprzez inteligentną technologię opomiarowania oraz możliwość zdalnego sterowania obciążeniem. Pierwsza godzina odłączania i przyłączania jest określona. Wielkość emisji CO 2 przy produkcji energii, zarówno w okresach przyłączenia jak i odłączenia jest określona. Przykład usługi bilansowania, czyli mniejszego zużycia podczas odłączenia (okres kontroli obciążenia) i zwiększonego zużycia podczas podłączenia jest przedstawiony na rysunku 3.9. Krzywa obciążenia jest krzywą średniego obciążenia dla norweskiego klienta gospodarstwa domowego. Rysunek 3.9 Przykład usługi bilansowania zużycia energii dla gospodarstwa domowego [7] Zmienne Wejściowe do określenia dla taryfy BS (usługa bilansowania) to: Godzina początkowa odłączenia. Określić godzinę, kiedy rozpoczyna się odłączenie. Godzina ponownego podłączenia. Określić godzinę, kiedy rozpoczyna się podłączenie. Zmniejszone obciążenie podczas odłączenia. Procent zmniejszenia obciążenia podczas odłączenia. Zwiększone obciążenie przy ponownym podłączeniu. Procentowy wzrost obciążenia w godzinie, kiedy następuje podłączenie. Stała opłata roczna. Opłata dzienna za zużytą jednostkę energii (PLN/kWh). Opłata nocna za zużytą jednostkę energii (PLN/kWh. Opłata miesięczna za podłączenie..

19 Wielkość emisji CO 2 w dzień (tony CO2/kWh). Wielkośći godzinowe pobierane w określonej porze dziennej. Wielkość emisji CO 2 w nocy (tony CO2/kWh). Wielkośći godzinowe pobierane w określonej porze nocnej Arkusz Wskaźnik kosztów i korzyści W narzędziu wartości korzyści nie są obliczane bezpośrednio. Koszty opomiarowania i innych odpowiednich usług są obliczane dla trzech różnych scenariuszy: "jak zazwyczaj" (BAU Business As Usual), "Pośrednia informacja zwrotna" (IF) i "Bezpośrednia informacja zwrotna" (DF). Analiza kosztów/korzyści odbywa się poprzez porównanie kosztów różnych scenariuszy. Z powodu różnic w organizacji działalności gospodarczej w każdym z krajów, ważne jest, aby ocenić konkretne korzyści dla każdego interesariusza (ang. stakeholder). Wskaźniki ekonomiczne, społeczne i środowiskowe związane z wprowadzeniem nowych inteligentnych liczników energii elektrycznej wyliczone przy użyciu narzędzia, są zaprezentowane w Tabeli 3.1, a przykład graficzny ilustrujący wskaźnik Rocznych wydatków na liczniki został zaprezentowany na rysunku Ekonomiczne Roczne wydatki na liczniki Roczne zużycie energii Roczne koszty odczytów licznikowych Instalacja liczników i koszty instalacji liczników Roczne koszty kradzieży energii Roczne osierocone koszty liczników Społeczne Roczne zatrudnienie liczba instalatorów zatrudnionych w związku z nowymi licznikami Środowiskowe Roczna emisja CO2 Roczne oszczędności Klientów Rysunek 3.10 Obliczone wskaźniki kosztów korzyści.

20 Tabela 3.1 Obliczenia wskaźników. Ekonomiczne Roczne wydatki na liczniki Roczne wydatki na zużycie energii Roczne koszty odczytu liczników Instalacja liczników i koszt instalacji liczników Roczny koszt rozliczania, reklamacji i przełączeń Roczny koszt kradzieży energii Roczne koszty osierocone = koszt kredytowych liczników energii elektrycznej + koszt liczników energii elektrycznej z przedpłatą + koszt wyświetlaczy + koszt modułów GSM + koszt modułów PLC + koszt koncentratorów PLC = Zużycie energii zarejestrowane przez proste liczniki energii elektrycznej + Zużycie energii zarejestrowane przez inteligentne liczniki energii energii elektrycznej = Roczny koszt ręcznego odczytu liczników energii elektrycznej + Roczny koszt pozyskania danych z inteligentnych liczników energii elektrycznej z modułami PLC + Roczny koszt pozyskiwania danych z inteligentnych liczników energii elektrycznej w komunikacji GSM = Całkowity roczny koszt montażu zwykłego licznika energii elektrycznej + całkowite roczne koszty utrzymania liczników energii elektrycznej = Całkowity koszt reklamacji rozliczeń liczników energii elektrycznej (BAU) + Całkowity koszt klientów zmieniających dostawców energii elektrycznej (BAU) = Koszt kradzieży energii elektrycznej u klientów ze zwykłymi licznikami + Koszt kradzieży energii elektrycznej u klientów z inteligentnymi licznikami = osierocone koszty liczników kredytujących energii elektrycznej + osierocone koszty liczników przedpłatowych energii elektrycznej = Liczba wymienionych starych liczników kredytowych energii elektrycznej * Koszt dla prostego licznika kredytowego * ((1 Średni wiek dotychczasowych liczników energii w roku n/oczekiwany okres życia prostych liczników energii elektrycznej)) + Liczba zastąpionych starych liczników przedpłatowych energii elektrycznej * Koszt prostego licznika przedpłatowego * (1 (Średni wiek dotychczasowych liczników energii w roku

21 Społeczne Roczne zatrudnienie instalatorów Środowiskowe Wielkość rocznej emisji CO 2 Roczne oszczędności klienta n/oczekiwany okres życia prostych liczników energii elektrycznej) = Liczba instalatorów liczników energii elektrycznej + Liczba instalatorów koncentratorów PLC = Liczba dni wykorzystanych na instalację nowych liczników energii elektrycznej/dni robocze w roku + Liczba dni wykorzystanych na instalację koncentratorów PLC/dni robocze w roku = Całkowite zużycie energii * wielkość emisji CO 2 ze zużycia energii (w roku) = Całkowita opłata za energię elektryczną przy prostych licznikach kredytowych energii elektrycznej - Całkowita opłata za energię elektryczną należna przy nowych inteligentnych licznikach energii elektrycznej (z bezpośrednią lub pośrednią informacją zwrotną) Rysunek 3.11 Wskaźnik kosztów/korzyści w odniesieniu do Rocznych wydatków na liczniki

22 3.6. Arkusz Skutek dla zainteresowanych - Aktorzy i zaangażowane funkcje. Rysunek 3.12 Przykład korzyści wyliczonych dla Informacji Zwrotnej Pośredniej z usług i podmiotu zaangażowanego. Funkcje zastosowane w narzędziu zaprezentowano w Tabeli 3.2 i 3.3. Tabela 3.2 Obliczenia kosztów. Funkcje kosztu Zaopatrzenie w liczniki Instalacja, użytkowanie i obsługa serwisowa liczników Obliczenia Koszt inteligentnych kredytowych liczników energii elektrycznej + koszt inteligentnych przedpłatowych liczników energii elektrycznej + koszt modułów GSM + koszt modułów PLC + koszt koncentratorów PLC = Roczny koszt instalacji inteligentnych kredytowych liczników energii elektrycznej + Roczny koszt instalacji inteligentnych przedpłatowych liczników energii elektrycznej + Roczny koszt instalacji koncentratorów PLC + Roczny koszt wymiany prostych kredytowych

23 liczników energii elektrycznej + Roczny koszt wymiany prostych przedpłatowych liczników energii elektrycznej + Roczny koszt wymiany inteligentnych kredytowych liczników energii elektrycznej + Roczny koszt wymiany inteligentnych przedpłatowych liczników energii elektrycznej Zbieranie danych licznikowych, system zarządzania danymi pomiarowymi (MDMS) = Roczny koszt ręcznego odczytu liczników energii elektrycznej + Roczny koszt pozyskiwania danych z inteligentnych liczników energii elektrycznej z modułów PLC + Roczny koszt pozyskiwania danych z inteligentnych liczników z komunikacją GSM + Koszt systemu zarządzania danymi licznikowymi Tabela 3.3 Obliczenia korzyści. Funkcje kosztów Skuteczniejsza/szybsza odpowiedź na reklamacje klientów Zmniejszone koszty eksploatacji sieci NN Zarządzanie licznikami Obliczenia =Koszty reklamacji przy rozliczaniu zwykłych liczników energii elektrycznej Koszty reklamacji przy rozliczaniu inteligentnych liczników energii elektrycznej = Poprawa funkcjonowania sieci niskiego napięcia * Całkowity pobór energii przez inteligentne liczniki * Proporcje taryfy elektrycznej przypadającej na koszty dystrybucji i pomiaru * Średni udział kosztów przypadających na koszty kapitałowe i operacyjne * Taryfa elektryczna = (Ilość prostych liczników kredytowych energii elektrycznej + ilość prostych przedpłatowych liczników energii elektrycznej) * (Koszt dzienny instalatora elektryki/średnia liczba prostych przedpłatowych liczników energii elektrycznej zainstalowanych w jednym dniu) * Odsetek liczników wymagających wizyty każdego roku związanej z zarządzaniem licznikiem (bazując na całej populacji liczników)

24 Zakup energii Zmniejszony koszt przełączeń Białe certyfikaty = Koszt zakupu energii elektrycznej dla klientów z prostym licznikiem energii elektrycznej + Koszt zakupu energii elektrycznej dla klientów z inteligentnym licznikiem energii elektrycznej Całkowity koszt przełączeń klienta energii elektrycznej (prosty licznik) Całkowity koszt przełączeń klienta energii elektrycznej (inteligentny licznik) = (Całkowite początkowe zużycie energii elektrycznej Całkowite zużycie energii elektrycznej dzięki inteligentnym licznikom) * Wartość finansowa redukcji zużycia energii elektrycznej wynikająca z Białych Certyfikatów. SmartRegions has been supported by the European Commission under the Intelligent Energy - Europe Programme. The sole responsibility for the content of this report lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EACI nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.