Raport o stanie miasta

Transkrypt

1 PLAN STRATEGICZNY ROZWOJU MIASTA NOWY DWÓR MAZOWIECKI Raport o stanie miasta Część 2 - analiza jakościowa NOWY DWÓR MAZOWIECKI, WRZESIEŃ 2001

2 SPIS TREŚCI 1. OCENA POZIOMU ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW Struktura i kryteria ocen zaspokojenia potrzeb mieszkańców Ocena poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkańców ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY MIASTA Problemy w zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkańców: Problemy w zakresie potencjałów (zasobów) miasta: Problemy w zakresie sfery gospodarczej: CZYNNIKI ROZWOJOWE MIASTA Czynniki rozwojowe w sferze społecznej (zaspokojenia potrzeb mieszkańców) Czynniki rozwojowe w sferze potencjałów (zasobów) miasta Czynniki rozwojowe w sferze gospodarki miasta RES CONSULTING Jacek Dębczyński - Belsk Duży 1

3 1. OCENA POZIOMU ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW 1.1. Struktura i kryteria ocen zaspokojenia potrzeb mieszkańców Poniżej znajduje się lista potrzeb społecznych uniwersalnych, wyróżnianych w literaturze przedmiotu. Na stopień zaspokojenia wszystkich tych potrzeb, wpływać mogą władze miasta lub podmioty instytucjonalne i ogół mieszkańców współdziałających w realizacji przyszłej strategii. Tę systematykę przyjęto do dalszej pracy. * zabezpieczenie materialne - poziom dochodów - struktura dochodów - możliwość zachowania, odtwarzania i powiększania dochodów * wyżywienie - jakość wody pitnej - skala ewentualnego niedożywienia - jakość produktów żywnościowych - dostępność produktów żywnościowych - dostęp do zbiorowych form żywienia - kultura i racjonalność żywienia - dostęp do szybkich, dobrych i względnie tanich form żywienia - kultura i racjonalność żywienia * schronienie - możliwość samodzielnego zamieszkiwania - wielkość i standard mieszkań - typ zabudowy - skala ewentualnej bezdomności * bezpieczeństwo - zagrożenia przestępczością - zagrożenia spokoju społecznego - zagrożenia związane z komunikacją - zagrożenia zdarzeniami losowymi RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 2

4 * zdrowie i życie - przeciętna długość trwania życia, - umieralność niemowląt - udział niepełnosprawnych - zachorowalność, w tym na choroby przewlekłe, choroby cywilizacyjne - dzietność rodzin - dostęp do otwartego i zamkniętego lecznictwa - zagrożenia zdrowia i życia wynikające z zachowań patologicznych - styl życia * opieka - nad dziećmi - nad osobami niepełnosprawnymi - nad osobami w podeszłym wieku - nad osobami niedostosowanymi społecznie * rozwój ludzi - długość kształcenia szkolnego - jakość kształcenia - poziom wykształcenia mieszkańców - czas poświęcony rozwojowi fizycznemu - poziom rozwoju fizycznego - czas na rozwój emocjonalny i duchowy * rekreacja, wygoda, przyjemności - ilość czasu wolnego - dostęp do różnorodnych form rekreacji i wypoczynku - jakość (poziom) rekreacji i wypoczynku * kultura - poziom biernego uczestnictwa w kulturze - poziom uczestnictwa czynnego w kulturze - dostęp do różnorodnej oferty kulturalnej RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 3

5 * kontakty społeczne, więź grupowa - stopień integracji społeczności lokalnej - stopień zorganizowania społeczności lokalnych - tolerancyjność - ofiarność - lojalność grupowa * kreacja otoczenia, poczucie użyteczności, uznanie, gratyfikacja, akceptacja - możliwość oddziaływania na otoczenie materialne i społeczne - możliwości aktywności zawodowej - możliwość innej aktywności pozazawodowej - poziom uczestnictwa w aktywnościach - mechanizmy gratyfikacji - poziom satysfakcji materialnej i innej *tożsamość z gminą, ład przestrzenny - orientacja w przestrzeni - identyfikacja z miastem - walory estetyczne i historyczne - poziom uczestnictwa w zarządzaniu miastem * swoboda i łatwość kontaktów przestrzennych - czas zużywany na zrealizowanie kontaktu - koszt kontaktów - różnorodność, niezawodność i wygoda w nawiązywaniu kontaktów *potrzeby religijne, wartości moralne RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 4

6 1.2. Ocena poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkańców Uczestnicy konsultacji społecznej dokonali oceny poziomu zaspokojenia każdej z potrzeb mieszkańców, wypełniając ankietę. Każdej z potrzeb przyznawano w ankiecie punkty od 0 do 10 według własnej oceny, przy czym 0 oznacza brak zaspokojenia potrzeby, 10 - bardzo wysoki poziom zaspokojenia potrzeby. Wynik oceny przedstawiony jest poniżej jako średnia liczba punktów, jaką uzyskał poziom zaspokojenia każdej z potrzeb (suma punktów dla każdej z potrzeb podzielona przez liczbę odpowiedzi).im wyższy wynik tym lepsze zaspokojenie danej potrzeby i odwrotnie. Potrzeba bezpieczeństwo 2,82 rekreacja, wypoczynek, przyjemności 3,21 kontakty społeczne, więź grupowa 3,31 kultura, poznawanie i kreacja otoczenia 3,38 opieka 3,62 poczucie użyteczności, uznanie, akceptacja, gratyfikacja, 3,69 wyżywienie 4,75 zabezpieczenie materialne 3,76 swoboda i łatwość kontaktów przestrzennych 3,76 przynależność do miejsca, ład przestrzenny 4,10 zdrowie i życie 4,16 schronienie 4,48 rozwój ludzi 4,56 Ocena poziomu zaspokojenia potrzeby wartości moralne i potrzeby religijne 5,66 RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 5

7 2. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY MIASTA W trakcie pracy warsztatowej uczestnicy zidentyfikowali problemy w następujących zakresach:! zaspokojenia potrzeb mieszkańców,! potencjałów miasta,! w sferze gospodarczej. Problem to nieakceptowana sytuacja odnosząca się do podmiotu strategii, uniemożliwiająca utrzymanie pożądanego stanu lub osiągnięcie zamierzonych celów/rezultatów. Problem to także nieakceptowany skutek oddziaływania wewnętrznych lub zewnętrznych czynników rozwojowych Problemy w zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkańców: zabezpieczenie materialne # wysoka stopa bezrobocia # znaczące bezrobocie wśród absolwentów szkół średnich # szczególne trudności znalezienia zatrudnienia wśród osób, które ukończyły 40 rok życia # niskie dochody mieszkańców # bardzo ograniczone możliwości oszczędzania # niski standard życia większości mieszkańców miasta wyżywienie # ograniczony dostęp do tanich i darmowych form żywienia zbiorowego # konieczność dożywiania dużej grupy dzieci (ok. 300 dzieci) # niedożywienie osób starszych o najniższych dochodach # niska jakość produktów żywnościowych wynikająca ze złych warunków sanitarnych w części punktów sprzedaży (np. targowisko) # wysoka cena wody pitnej # brak dostępu do wody z wodociągu w części miasta bezpieczeństwo # niskie poczucie bezpieczeństwa mieszkańców # duże zagrożenie przestępczością zorganizowaną # narastająca przemoc i przestępczość wśród młodzieży # zwiększająca się liczba przypadków patologicznych zachowań społecznych np. narkomania, satanizm # wzrastające zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym # ograniczone możliwości skutecznego działania Policji # występujące zagrożenie powodziowe # degradacja społeczna Modlina Twierdzy RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 6

8 schronienie # niewystarczająca ilość mieszkań # niski standard części mieszkań # niewykorzystane zasoby mieszkaniowe w Modlinie Twierdzy zdrowie i życie # brak pełnego zabezpieczenia doraźnej opieki medycznej w stanach zagrożenia życia mieszkańców # utrudniony dostęp w nagłych przypadkach do pomocy medycznej dla pacjentów należących do Branżowej Kasy Chorych # brak opieki medycznej i stomatologicznej w placówkach szkolnych i przedszkolnych # wzrastające zjawisko narkomani wśród dzieci i młodzieży # utrudniony dostęp do specjalistycznej opieki medycznej # wzrastająca zachorowalność na choroby przewlekłe i cywilizacyjne # niewystarczające możliwości rehabilitacji i rewalidacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej # niewystarczające możliwości rehabilitacji osób dorosłych # narastające zjawisko coraz mniejszej liczby dzieci w rodzinach opieka # niedostateczna opieka nad dziećmi potrzebującymi # niedostateczna opieka nad dziećmi w okresie ferii # niedostateczna opieka nad osobami w podeszłym wieku # brak warsztatów terapii zajęciowej # ograniczony dostęp do opieki nad niemowlętami # niedostateczna pomoc dla ofiar przemocy i osób psychicznie chorych kultura, poznanie i kreacja otoczenia # ograniczona oferta ośrodków kulturalnych # przewaga biernego uczestnictwa w kulturze nad czynnym # niewystarczająca baza do organizacji dużych imprez kulturalno rozrywkowych rozwój ludzi # niewystarczająca liczba nauczycieli języków obcych # ograniczone możliwości dokształcania się nauczycieli # mało atrakcyjne metody nauczania w szkołach # niewystarczająca ilość zajęć pozalekcyjnych w szkołach podstawowych i gimnazjach oraz ich brak w szkołach powiatowych # niewystarczające poczucie bezpieczeństwa młodzieży w szkole i poza nią; # niewystarczające zaplecze sportowe w szkołach # brak kontaktów międzyszkolnych # profile kształcenia niedostosowane do potrzeb rynku pracy # ograniczone możliwości rozwoju dzieci z rodzin ubogich # ograniczony dostęp młodzieży do obiektów sportowych w mieście i poza nim # brak współpracy pomiędzy młodzieżą a Radą Miejską # niezadowalający stan współpracy różnych instytucji działających na terenie miasta z młodzieżą RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 7

9 rekreacja, wygoda, przyjemności # niewystarczająca ilość wolnego czasu na czynny wypoczynek # niewykorzystane naturalne możliwości miasta (wały, park zachodni, Twierdza) dla celów rekreacyjnych swoboda i łatwość kontaktów przestrzennych # utrudnienia w komunikacji ze względu na zły stan techniczny szlaków komunikacyjnych # niedostateczna drożność ruchu drogowego w mieście # utrudnienia w komunikacji pomiędzy poszczególnymi dzielnicami kontakty społeczne, więź grupowa # brak integracji pomiędzy dzielnicami miasta # niski stopień utożsamiania się mieszkańców ze społecznością lokalną # mała wiedza mieszkańców na temat podejmowanych na terenie miasta działań charytatywnych poczucie użyteczności, uznanie, gratyfikacja, akceptacja # niedostateczne możliwości rozwijania aktywności zawodowych # mała aktywność (bezinteresowna) społeczna # niski stopień akceptacji mieszkańców dla działań społecznych przynależność do miejsca, ład przestrzenny # niski stopień utożsamiania się mieszkańców z miastem jako całością # małe zainteresowanie mieszkańców rozwiązywaniem problemów miasta # niski poziom estetyki miasta # brak ładu architektonicznego i urbanistycznego potrzeby religijne, wartość moralne # obniżające się morale społeczne # zanikanie więzi rodzinnych RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 8

10 2.2. Problemy w zakresie potencjałów (zasobów) miasta: główne problemy miasta w sferze potencjałów (zasobów) miasta # brak decyzji dotyczącej przyszłego właściciela Twierdzy Modlin i lotniska # brak wiążącej szczegółowej koncepcji dotyczącej zagospodarowania Twierdzy potencjał ekologiczny Zasoby naturalne # zanieczyszczone zasoby wód powierzchniowych # zanieczyszczone plaże # istniejące dzikie wysypiska śmieci # miejscowe zanieczyszczenie gleb # niezagospodarowane, długotrwale odłogowane grunty rolne o coraz większej powierzchni Systemy i urządzenia proekologiczne # kończąca się eksploatacja wysypiska śmieci (wystarczy do ok r.) # stojąca woda deszczowa na ulicach # nieoczyszczane ścieki z terenu Twierdzy Ekoświadomość # niska świadomość ekologiczna mieszkańców # brak zachowań proekologicznych wśród mieszkańców Potencjał ludzki Potencjał biologiczny # starzenie się mieszkańców (wzrastająca średnia wieku mieszkańców) # wzrost zachorowalności na schorzenia wieku starczego # niska kondycja psycho-fizyczna mieszkańców Kwalifikacje zawodowe # niewystarczający poziom fachowości i umiejętności zawodowych mieszkańców # kwalifikacje zawodowe nieadekwatne do potrzeb rynku # brak możliwości zagospodarowania kwalifikacji ludzi młodych (absolwentów) # odpływ osób wykształconych do Warszawy Postawy społeczne # marazm społeczno - zawodowy # brak współpracy i koordynacji działań instytucji i zakładów (najważniejszych w mieście) # brak więzi społecznych # patologie społeczne: powstawanie subkultur, sekt, związki przestępcze, rodzinne, # roszczeniowa postawa mieszkańców miasta # brak motywacji do podejmowania decyzji, działań i inicjatyw społecznych RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 9

11 Potencjał ekonomiczny miasta jako podmiotu prawnego # wysokie koszty utrzymania zasobów komunalnych # zbyt niskie dochody budżetu miasta # zbyt mało środków budżetowych przeznaczanych na inwestycje Potencjał instytucjonalny (w tym organizacje pozarządowe) # zbyt mała aktywność lokalnych organizacji pozarządowych # brak skoordynowanej współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami działającymi w mieście # brak wyspecjalizowanych instytucji prorozwojowych Potencjał kulturowy # brak ukształtowanej jednorodnej tradycji regionalnej # niszczejące zasoby Twierdzy Modlin Potencjał przestrzenny # brak decyzji dotyczącej przeznaczenia i właściciela Twierdzy i lotniska # brak ładu (nieład) przestrzenny # brak harmonijnej urbanistycznej koncepcji zabudowy miasta # nieestetyczna, bez jednolitego stylu, zabudowa miasta # nieuporządkowany stan gruntów # niekorzystna struktura własności gruntów # brak przestrzennych perspektyw rozwoju miasta # brak lub brak dostępu do aktualnego podkładu geodezyjnego obszaru Twierdzy # brak planu zagospodarowania przestrzennego Twierdzy Potencjał techniczny Infrastruktura społeczna # zdekapitalizowana infrastruktura społeczna # brak kina i basenu oraz innych obiektów kulturalno - rekreacyjno sportowych # słabo rozwinięta infrastruktura sportowo rekreacyjna szkół # brak urządzonych kąpielisk i miejsc rekreacji # brak urządzonych miejsc i terenów zieleni Budynki i budowle # zły stan techniczny znacznej część budynków komunalnych, w tym część budynków przeznaczona do rozbiórki Infrastruktura techniczna # nierównomierne zaopatrzenie miasta w media # 60 %mieszkańców bez dostępu do sieci gazowej # brak oczyszczalni ścieków w Modlinie Twierdzy # brak możliwości uzbrojenia części gruntów w sieć energetyczną i gazową RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 10

12 # niewystarczająca ilość i jakość dróg w niektórych osiedlach # utrudnienia komunikacyjne powodowane przez linię kolejową (kolizyjny przejazd kolejowy) i drogę wojewódzką # brak możliwości zwiększania ilości dostarczanej energii elektrycznej # niedostatecznie rozwinięta infrastruktura prawego brzegu Narwi Systemy zabezpieczeń # zły stan techniczny wałów przeciwpowodziowych RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 11

13 2.3. Problemy w zakresie sfery gospodarczej: główny problem gospodarki miasta dla wszystkich jej dziedzin # stagnacja i regres gospodarki w mieście przemysł # stagnacja rozwoju przemysłu turystyka # niewykorzystane walory turystyczne miasta budownictwo # upadek dużych firm budowlanych drobna wytwórczość, rzemiosło # zmniejszająca się dochodowość małych firm # mała liczba firm działających w zakresie drobnej wytwórczości i rzemiosła usługi: gastronomia, handel, transport # bardzo słaba rozwinięta gastronomia # słabo rozwinięta działalność usługowa otoczenie biznesu # mało skuteczna promocja gospodarcza miasta # niski stopień zorganizowania i integracji biznesu (przedsiębiorców/pracodawców) w mieście # niska zdolność pozyskiwania i wydatkowania zewnętrznych środków na inwestycje # słabo rozwinięte doradztwo (poza usługami biur rachunkowych) RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 12

14 3. CZYNNIKI ROZWOJOWE MIASTA 3.1. Czynniki rozwojowe w sferze społecznej (zaspokojenia potrzeb mieszkańców) W trakcie spotkań warsztatowych uczestnicy identyfikowali czynniki sprzyjające (atuty i szanse) oraz niesprzyjające (słabości i zagrożenia) w sferze społecznej miasta. Identyfikacja dokonana została odrębnie dla czynników rozwojowych wewnętrznych, odnoszących się do miasta (na które miasto w dużym stopniu może wpływać) oraz czynników rozwojowych zewnętrznych odnoszących się do otoczenia miasta (na które miasto nie może wpływać lub może wpływać tylko w bardzo ograniczonym stopniu). zabezpieczenie materialne, schronienie, bezpieczeństwo czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + dogodne położenie miasta w kraju ze względów gospodarczych + istniejące atrakcje turystyczne (np. zabytkowy charakter Twierdzy Modlin) + zróżnicowana infrastruktura (lotnisko, kolej, układ dróg) + istniejące obiekty sportowe + duża ilość terenów pod budownictwo mieszkaniowe + własne organa utrzymania porządku i ścigania (Policja, Straż Miejska, Żandarmeria Wojskowa, Prokuratura, Sąd) + funkcjonująca jednostka Państwowej Straży Pożarnej słabe strony: - funkcjonowanie szarej strefy - nielegalne zatrudnianie obcokrajowców - postępująca likwidacja miejsc pracy (związana między innymi z likwidacją zakładów przemysłowych) - upadek małych i średnich firm - mała zasobność finansowa części mieszkańców - niejasny status Twierdzy Modlin - brak planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego Modlina Twierdzy - mieszkańcy Modlina Twierdzy traktowani po macoszemu przez władze samorządowe - rozczłonkowanie rozproszenie terenu miasta (podzielone rzeką Narew) - niewystarczające inwestycje mieszkaniowe - niewystarczająca liczba mieszkań komunalnych - niski standard istniejących mieszkań komunalnych - zawyżanie opłat mieszkaniowych przez właścicieli - brak współpracy pomiędzy administratorami mieszkań - duża liczba niewykorzystanych budynków - złe warunki lokalowe i niedostateczne wyposażenie Policji - zbyt mała liczba Policjantów RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 13

15 - funkcjonowanie zorganizowanych grup przestępczych - strach mieszkańców przed współpracą z organami ścigania - znieczulica społeczna - niedostateczna opieka na nieletnimi - niski standard dróg - niskie nakłady finansowe na konserwowanie wałów przeciwpowodziowych czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + zainteresowanie inwestowaniem w pobliżu Warszawy + możliwość zagospodarowania obiektów Twierdzy Modlin i lotniska + zasoby mieszkaniowe po jednostkach wojskowych + dostępność miejsc pracy w Warszawie + łatwość dostępu do szkół średnich i wyższych zagrożenia: - zorganizowana przestępczość - likwidacja jednostek wojskowych - niskie dochody w sferze budżetowej - niekorzystna polityka podatkowa państwa - wysokie koszty utrzymania mieszkań czynniki rozwojowe wewnętrzne: wyżywienie, opieka, zdrowie i życie mocne strony: + duża część mieszkańców (75%) ma dostęp do wodociągu miejskiego + dobry dostęp do płodów rolnych + dobrze funkcjonujący system dożywiania dzieci najbardziej potrzebujących + wysoko wykwalifikowana kadra zajmująca się problemami opieki społecznej + szpital funkcjonujący na terenie miasta + funkcjonujące placówki podstawowej opieki zdrowotnej + sprzyjające zdrowiu czyste powietrze oddziaływanie Puszczy Kampinoskiej + funkcjonujący Nowodworski Ośrodek Sportu i Rekreacji + rozpoczęte prace nad kanalizacją i oczyszczaniem ścieków z terenu Modlina Starego słabe strony: - niedostateczny stan sanitarny targowisk - brak sieci kanalizacyjnej w wielu punktach miasta - brak tanich barów - brak lokalu dla stołówki wydającej darmowe posiłki - brak możliwości pełnego oczyszczania ścieków w Modlinie Twierdzy - brak ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 14

16 - brak rodzin zastępczych pełniących funkcje rodzinnego pogotowia opiekuńczego - brak bazy lokalowej placówki opiekuńczo wychowawczej prowadzonej przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - brak żłobka - niewystarczająca liczba godzin zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży - niewystarczająca ilość miejsc zabaw dla dzieci - brak domu spokojnej starości - niewystarczająca pomoc dla osób starych o najniższych dochodach - występujące bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych - słabe wyposażenie szpitala oraz miejskich służb medycznych - niekorzystne warunki lokalowe szpitala ciasnota - niewydolna pomoc medyczna w sytuacjach krytycznych (wielu poszkodowanych) - utrudniony dojazd do szpitala przejazd kolejowy - utrudniony dostęp do usług NOSiR ze względu na wysokie opłaty - niedostateczne doinformowanie mieszkańców w zakresie zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi i przewlekłymi - brak środków finansowych na zapewnienie opieki medycznej i stomatologicznej w szkołach i przedszkolach - zbyt małe zasoby finansowe, które mieszkańcy mogą przeznaczyć na leczenie - niekorzystne warunki mieszkaniowe dużej części mieszkańców i zbyt małe zasoby finansowe przeszkodą w powiększaniu rodziny czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + możliwość przejęcia przez miasto obiektów po jednostkach wojskowych + dostępność środków pomocy z PFRON + istniejące możliwości włączenia się podmiotów zewnętrznych w finansowanie szpitala + funkcjonowanie placówek specjalistycznej opieki zdrowotnej w Warszawie zagrożenia: - zbyt drogie leki i usługi medyczne - niepełny i niekorzystny kontrakt z Branżową i Mazowiecką Kasą Chorych - wzrost zachorowań na choroby cywilizacyjne i zakaźne - wzrost przestępczości i uzależnień wśród młodzieży - przedłużające się pertraktacje związane z przejęciem mienia wojskowego dewastacja obiektów - budowa spalarni śmieci w sąsiedniej gminie (Zakroczym) - zanieczyszczenie wód gruntowych powodowane przez wysypisko śmieci w Zakroczymiu RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 15

17 swoboda i łatwość kontaktów przestrzennych, kontakty społeczne, więź grupowa, poczucie użyteczności, akceptacji i gratyfikacji, przynależność do miejsca, ład przestrzenny czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + dogodne położenie geograficzne + dobre połączenia kolejowe (PKP) + bardzo dobre połączenie drogowe z Warszawą + dobre połączenia telekomunikacyjne + możliwość organizowania imprez masowych (stadion, hala sportowa, lotnisko) + duży potencjał intelektualny mieszkańców + działalność Klubu Sportowego Świt słabe strony: - degradacja infrastruktury komunikacyjnej i zabytkowej - zły stan i standard techniczny dróg lokalnych i ponadlokalnych - brak ścieżek rowerowych - wzrost zagrożenia w ruchu drogowym - niebezpieczne przejazdy kolejowe - niedostateczna promocja miasta na zewnątrz - uboga oferta form spędzania czasu dla dzieci i młodzieży - niedostatek miejsc pracy frustracja, dezintegracja - małe zaangażowanie decydentów w integracje dzielnic - niedostateczna baza noclegowa i żywieniowa - małe zainteresowanie mieszkańców miasta problemami społecznymi - podział mieszkańców rozwarstwienie ze względów finansowych - podział młodzieży ze względu na przynależność do różnych subkultur - niejasne perspektywy dzielnicy Modlin Twierdza - niewykorzystane walory turystyczne i historyczne Twierdzy Modlin - mała wydolność organizacji społecznych, politycznych i młodzieżowych oraz brak wzajemnej integracji - mała znajomość programów pomocy wspierających rozwój demokracji lokalnej - mała wiedza mieszkańców o działalności stowarzyszeń i organizacji społecznych - ograniczony dostęp do informacji nt. akcji charytatywnych - brak dostatecznych środków finansowych na działalność organizacji społecznych - brak stałych cyklicznych spotkań mieszkańców - niewystarczająca dbałość mieszkańców o najbliższe otoczenie RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 16

18 czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + bliskość Warszawy + dynamiczny rozwój internetu + funkcjonowanie programów pomocy wspierających rozwój społeczności lokalnych zagrożenia: - rosnące koszty komunikacji samochodowej i kolejowej kultura, poznanie i kreacja otoczenia, rozwój ludzi, rekreacja, wygoda, przyjemności, potrzeby religijne, wartości moralne czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + bogata historia miasta + obiekty zabytkowe Twierdza Modlin (i inne) + sprzyjające położenie geograficzne + wysoki poziom wykształcenia mieszkańców + wystarczająca liczba szkół i bibliotek + potencjał osób chcących prowadzić działalność społeczną + współpraca z miastem bliźniaczym Niederorschel + aktywna działalność szkół w zakresie wymiany zagranicznej i wyjazdów turystycznych młodzieży + nauka języków obcych wśród dzieci i młodzieży również na lekcjach prywatnych + funkcjonujący Nowodworski Ośrodek Sportu i Rekreacji wraz z halą sportową + działalność Klubu Sportowego Świt + dużo wolnych obiektów i terenów do zagospodarowania możliwość stworzenia bazy szkoleniowo wypoczynkowej + środowisko przyrodnicze sprzyjające rekreacji i wypoczynkowi + bardzo dobra baza sakralna + działające organizacje społeczne i religijne + działalność charytatywna parafii i organizacji społecznych słabe strony: - brak ośrodka kultury w Modlinie Starym - brak sali widowiskowej - niewystarczające wyposażenie ośrodków kultury - niszczejące i niewykorzystane zabytki - niewystarczająca promocja miasta - niewystarczająca promocja młodzieży szczególnie uzdolnionej (brak stypendiów) - brak klubów młodzieżowych - niewystarczająca aktywność społeczna w pracy na rzecz środowiska RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 17

19 - poczucie braku perspektyw wśród młodych ludzi - niewystarczająca pomoc finansowa dla dzieci i młodzieży z rodzin ubogich - brak basenu - brak odpowiednio przygotowanych otwartych terenów rekreacyjnych - niewykorzystany stadion sportowy w Modlinie Twierdzy - spadek dochodów mieszkańców gminy - brak miejsc pracy w sferze produkcyjnej - wysokie bezrobocie - brak centrum informacji o możliwości przekwalifikowania się - brak jasnej i klarownej strategii rozwoju - brak działania w każdej kadencji władz miasta ponad podziałami politycznymi dla dobra miasta i jego mieszkańców - niechęć części mieszkańców do czerpania z wzorców i autorytetów moralnych - patologie społeczne - ograniczone możliwości materialne mieszkańców czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + duża ilość ofert kulturalnych w Warszawie i okolicach + bliskość ośrodków kultury, kin, teatrów, muzeów, galerii i innych w Warszawie + dostępność miejsc pracy w Warszawie + wzrastający popyt na atrakcyjne formy i miejsca rekreacji i wypoczynku + rozwój turystyki + możliwość przedłużenia ścieżki kampinoskiej do Modlina Twierdzy + łatwy dostęp do edukacji w Warszawie: szkoły średnie, wyższe, artystyczne i zawodowe + funkcjonujące instytucje i fundusze oferujące programy pomocy wspierające rozwój ludzi i kultury zagrożenia: - brak decyzji dotyczących przyszłości (rozwoju) Modlina Twierdzy wraz zasobami - wysokie koszty kształcenia: dojazdy do szkół średnich i uczelni, drogie podręczniki, czesne itp. - niskie wynagrodzenia w sferze budżetowej - wzrastająca demoralizacja społeczeństwa (patologie) - zorganizowana przestępczość - komercjalizacja życia - powszechność wzorców konsumpcyjnego trybu życia RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 18

20 3.2. Czynniki rozwojowe w sferze potencjałów (zasobów) miasta W trakcie spotkań warsztatowych uczestnicy identyfikowali czynniki sprzyjające (atuty i szanse) oraz niesprzyjające (słabości i zagrożenia) utrwaleniu i rozwojowi poszczególnych potencjałów. Identyfikacja dokonana została odrębnie dla czynników rozwojowych wewnętrznych, odnoszących się do miasta (na które miasto w dużym stopniu może wpływać) oraz czynników rozwojowych zewnętrznych odnoszących się do otoczenia miasta (na które miasto nie może wpływać lub może wpływać tylko w bardzo ograniczonym stopniu). czynniki rozwojowe wewnętrzne: potencjał ludzki, potencjał ekologiczny mocne strony: + duża przepustowość oczyszczalni ścieków + posiadane walory przyrodnicze + ciepłownia zabezpieczająca potrzeby miasta + duża liczba osób w wieku produkcyjnym chcąca podjąć pracę + potencjał osób wysoko wykwalifikowanych słabe strony: - brak własnego wysypiska śmieci - istnienie dzikich wylewisk ścieków płynnych - brak kanalizacji deszczowej - brak oczyszczalni ścieków w Twierdzy - brak zakładów pracy oferujących miejsca pracy dla specjalistów - brak systemów motywacyjnych przyciągających wysoko wykwalifikowanych pracowników - profile kształcenia w szkołach niedostosowane do potrzeb rynku - programy szkolne dające wiedzę bez umiejętności - brak terenu na wysypisko i spalarnię śmieci - zbyt małe środki finansowe na zagospodarowanie plaż - brak miejsc pracy dla wysoko wykwalifikowanych i wykształconych osób - brak działań władz miasta koordynujących i wymuszających proekologiczne zachowania i kształtujących postawy mieszkańców - brak ośrodka w Urzędzie Miasta zajmującego się ekoświadomością mieszkańców - niska jakość gleb - rozdrobnienie gruntów powodujące trudności w ich wykupie - brak doświadczenia (umiejętności praktycznych) zawodowego absolwentów - brak znajomości potrzeb kwalifikacyjnych rynku pracy RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 19

21 czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + włączenie Narwi i Wisły do sieci EECONET + bliskość Warszawy (jej rynku pracy i możliwości edukacji) zagrożenia: - zanieczyszczenie rzek z górnego ich biegu - drenaż pracowników przez Warszawę czynniki rozwojowe wewnętrzne: Potencjał techniczny, potencjał przestrzenny mocne strony: + położenie w widłach dwóch rzek + duża ilość terenów do zagospodarowania + walory przyrodnicze i zabytkowe + rozwinięta miejska infrastruktura techniczna + istnienie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta słabe strony: - brak bazy turystyczno hotelowej - nierównomiernie rozbudowana infrastruktura techniczna - niewystarczająca ilość sieci komunalnych - brak budownictwa komunalnego - brak kanalizacji deszczowej - nieuregulowany stan prawny nieruchomości - rozdrobniona struktura własności gruntów - zagrożenie katastrofami budowlanymi w starych domach - brak współdziałania instytucji związanych z MON - brak promowania własnych firm z terenu Nowego Dworu Mazowieckiego - brak współdziałania organów administracji w Nowym Dworze Mazowieckim z instytucjami i firmami czynniki rozwojowe zewnętrzne: sprzyjające (szanse): + położenie geograficzne w pobliżu aglomeracji warszawskiej + dobre połączenia komunikacyjne z otoczeniem + możliwość poszerzenia granic miasta i pozyskania nowych terenów - zainteresowanie przygranicznych wsi włączeniem w obszar miasta + istnienie lotniska w granicach miasta RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 20

22 niesprzyjające (zagrożenia): - brak decyzji o rozbudowie (i finansowaniu inwestycji) sieci energetycznej i gazowej - brak inwestycji drogowych na drogach ponadlokalnych (wiadukty, skrzyżowania, światła) - istnienie zagrożenia powodziowego - brak koordynacyjnych działań na szczeblu ponadlokalnym w zakresie ochrony i czystości wód - brak decyzji dotyczących zagospodarowania i wykorzystania Twierdzy i lotniska - nie włączenie Nowego Dworu Mazowieckiego do aglomeracji warszawskiej w projekcie nowej ustawy warszawskiej - brak koncepcji utylizacji odpadów komunalnych potencjał ekonomiczny miasta jako podmiotu prawnego, potencjał instytucjonalny, potencjał kulturowy czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + miasto ze zorganizowaną infrastrukturą urzędową i komunalną + proces przekształcania zakładów komunalnych + unikalny zespół fortyfikacji Twierdzy Modlin słabe strony: - mała aktywność organizacji pozarządowych i samorządowych w pozyskiwaniu zewnętrznych środków finansowych - nieuporządkowana struktura własności nieruchomości położonych w granicach miasta brak decyzji na górze - niewielki potencjał ekonomiczny mienia komunalnego - mała liczba podmiotów gospodarczych - stare zniszczone zasoby komunalne - mała aktywność małych i średnich lokalnych i zewnętrznych podmiotów gospodarczych czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + bliskość Warszawy i usytuowanie na zbiegu dróg wojewódzkich + naturalne zaplecze rozwijającej się Warszawy + siedziba powiatu + koncepcja utworzenia miasteczka akademickiego jako zaplecza uczelni warszawskich i pozawarszawskich + możliwość powołania Mazowieckiego Europejskiego Centrum Kultury Regionalnej + możliwość powołania Fortecznego Parku Kulturowego RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 21

23 zagrożenia: - sprzedaż fragmentów Twierdzy prywatnym właścicielom przez AMW bez uchwalonej koncepcji zagospodarowania - sprzedaż obszarów przyległych do lotniska prywatnym właścicielom przez AWRSP bez koncepcji zagospodarowania - Warszawa jako potężny podmiot prawny, ekonomiczny i gospodarczy - przejęcie Twierdzy przez Agencję Mienia Wojskowego 3.3. Czynniki rozwojowe w sferze gospodarki miasta W trakcie spotkań warsztatowych uczestnicy identyfikowali czynniki sprzyjające (atuty i szanse) oraz niesprzyjające (słabości i zagrożenia) w sferze gospodarczej. Identyfikacja dokonana została odrębnie dla czynników rozwojowych wewnętrznych, odnoszących się do miasta (na które miasto w dużym stopniu może wpływać) oraz czynników rozwojowych zewnętrznych odnoszących się do otoczenia miasta (na które miasto nie może wpływać lub może wpływać tylko w bardzo ograniczonym stopniu). główne niesprzyjające czynniki (słabe strony) miasta w sferze gospodarczej mała wiarygodność gospodarcza miasta w związku z działalnością mafii wysokie ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej związane z działalnością mafii czynniki rozwojowe wewnętrzne: przemysł, budownictwo mocne strony: + dobra lokalizacja dla rozwoju dużych hurtowni, magazynów i centrów logistycznych + dostępność terenów pod budownictwo mieszkaniowe + dobre połączenia drogowe centralny punkt + tania siła robocza (Nowy Dwór i okolice) w stosunku do Warszawy i innych bardziej rozwiniętych terenów + dostępność wykwalifikowanej siły roboczej dla rozwoju przemysłu i budownictwa + funkcjonująca szkoła budowlana + dobre przykłady przedsiębiorczości wśród nowodworkich firm: Reckitt Benkiser, Nowakowski + bogate tradycje w zakresie budownictwa RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 22

24 słabe strony: - brak odpowiednio przygotowanej oferty terenów przemysłowych dla inwestorów - nieuregulowany stan prawny nieruchomości - niekorzystna struktura własności nieruchomości - mały popyt na budownictwo mieszkaniowe - mała siła nabywcza mieszkańców - niedostateczna jakość dróg - brak strategii rozwoju przemysłu - brak wsparcia władz miasta dla firm - odpływ wykwalifikowanej kadry technicznej czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + bliskość dużych rynków zbytu + dostępność gruntów w ościennych gminach + rozwinięty rynek dla budownictwa w Warszawie i rozwijających się okolicach + koncepcja budowy lotniska dla Warszawy w Modlinie zagrożenia: - duża konkurencja na rynku firm budowlanych - duża konkurencja ze strony innych gmin w zakresie lokalizacji inwestycji - brak decyzji odnośnie przyszłości lotniska - wysokie koszty zatrudnienia pracowników usługi: gastronomia, handel, transport, turystyka czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + korzystne położenie komunikacyjne + walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne miasta + historyczne obiekty Twierdzy Modlin + potencjał przestrzenny i lokalowy Twierdzy Modlin + rozwinięta komunikacja drogowa, kolejowa i potencjalnie wodna i powietrzna + możliwość zagospodarowania terenów lotniska + lotnisko i tereny przyległe do lotniska + dobre warunki do uprawiania sportów wodnych i wędkarstwa słabe strony: szara strefa w handlu handel obcokrajowców na targowisku mała wiarygodność gospodarcza miasta w związku z działalnością mafii wysokie ryzyko prowadzenia działalności gastronomicznej związane z działalnością mafii niejasny status formalno prawny Twierdzy Modlin i lotniska RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 23

25 niedostatek lokali do prowadzenia pozahandlowej działalności usługowej bardzo słabo rozwinięta baza noclegowa brak promocji turystycznej (foldery, trasy turystyczne) niedostateczna baza turystyczna niska gotowość do podejmowania działalności handlowej na własny rachunek wśród mieszkańców czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + bliskość stolicy + duże potrzeby mieszkańców Warszawy w zakresie turystyki i rekreacji + bliskość Puszczy Kampinoskiej + tendencja do lokalizowania się zagranicznych inwestorów w sąsiedztwie Warszawy + dostępność bardzo wysokiej jakości wody w studniach głębinowych w sąsiednich wsiach + zainteresowanie przygranicznych wsi włączeniem w obszar miasta zagrożenia: - nieuczciwa konkurencja ze strony obcokrajowców zajmujących się nielegalnym handlem - bardzo duża konkurencyjność oferty handlowej aglomeracji warszawskiej - brak współpracy lokalnych samorządów na rzecz turystyki Drobna wytwórczość, rzemiosło, otoczenie biznesu czynniki rozwojowe wewnętrzne: mocne strony: + dobra obsługa finansowo - bankowa + kompleksowa obsługa w zakresie ubezpieczeń na życie i majątkowych słabe strony: ograniczony lokalny rynek zbytu niski popyt na usługi i produkty mała siła nabywcza mieszkańców szara strefa - nielegalne zatrudnienie słaba integracja środowisk biznesowych brak wsparcia władz miasta dla firm czynniki rozwojowe zewnętrzne: szanse: + wzrastający popyt na proekologiczne produkty rolno spożywcze + bliskość zagłębia upraw warzywniczych i owocowych + duży rynek zbytu w Warszawie zagrożenia: projektowanie budów spalarni w sąsiednich gminach RES CONSULTING Jacek Dębczy ński - Belsk Duży 24