Kalkulacja kosztów systematycznego rachunku kosztów rachunek kosztów pełnych

Transkrypt

1 Kalkulacja kosztów

2 Kalkulacja kosztów Podstawowy cel systematycznego rachunku kosztów prowadzonego na potrzeby rachunkowości finansowej (odpowiadający model rachunku kosztów rachunek kosztów pełnych) ustalenie jednostkowego kosztu wytworzenia : produktów gotowych produktów niezakończonych realizacja ustalenia poprzez - rachunek kalkulacyjny kosztów (kalkulacja kosztów)

3 Rozliczenie kosztów zakupu WN KZ = KZ OR = KZ M BO BO + + WN KZ KZ M O O M OR WN KZ wskaźnik narzutu kosztów zakupu KZ BO koszty zakupu dotyczące bilansu początkowego materiałów KZ O - koszty zakupu poniesione w danym okresie M BO - bilans otwarcia materiałów M O zakupy materiałów wg cen zakupu M OR koszt materiałów wydanych na produkcję w danym okresie KZ OR koszty zakupu materiałów wydanych na produkcję w danym okresie WN KZ = = , 0625 koszty zakupu zł ( koszty usług transportowych i wyładunku surowców i materiałów (usługi obce)) Koszt zakupu materiałów po cenie zakupu zł Koszty zakupu przypisane do okresu = WN KZ *koszty materiałów wydanych na produkcje Koszty zakupu przypisane do okresu = 0,0625* = zł Aktywowane koszty zakupu = zł

4 Metoda_1 rozmiary produkcji dla produkcji w toku na koniec okresu (R k ) istota sprowadzenie rozmiarów produkcji gotowej i niegotowej do wspólnej miary (ekwiwalentna wielkość produkcji EWP) poprzez zamianę jednostek kalkulacyjnych ilości produkcji niegotowej na umowne jednostki wyrażające 100% kosztów poniesionych na ich wykonanie EWP = WG + % Rk R k rzeczywiste rozmiary produkcji w toku R k stopień zaawansowania wytworzenia produkcji niegotowej wyrażony w procentach w stosunku do kosztu koniecznego na wytworzenie produktu gotowego j.umowne WG

5 Rozmiary produkcji dla produkcji w toku na początek okresu (R P ) Wyroby gotowe przyjmowane do magazynu WG wyroby w całości wytworzone w danym okresie - WG bieżące wyroby objęte remanentem końcowym z poprzedniego okresu, w bieżącym okresie dokończone (remanent początkowy) R p WG =WG bieżące + R p Kosztów bieżącego okresu podlegające kalkulacji K o na wyroby wytworzone w danym okresie - 100% kosztów potrzebnych na ich wytworzenie na wyroby z remanentu początkowego - odpowiedni procent kosztów potrzebny na ich dokończenie istota - sprowadzenie rozmiarów produkcji gotowej do wspólnej miary (ekwiwalentna wielkość produkcji EWP) poprzez zamianę jednostek kalkulacyjnych ilości produkcji niegotowej remanentu początkowego na umowne jednostki wyrażające odpowiednie koszty poniesionych na ich dokończenie

6 EWP dla remanentu początkowego EWP = WG WG bieżące + 100% WG + = 100% 100% Rp WG =WG bieżące + R p % przerobu Rp Rp = % przeroburp Rp % przeroburp Rp

7 Przykład_ Różne warianty wyceny R k przedsiębiorstwo produkuje masowo jednorodne wyroby A w analizowanym okresie zarejestrowano następujące koszty: wytworzono 70 sztuk WG i 20 sztuk R k niezakończonych przerobionych w 35% z punktu widzenia poniesionych kosztów przerobu, wykorzystując w pełni moce produkcyjne. materiały wydawane są do produkcji z chwilą jej rozpoczęcia

8 Algorytm Kalkulacja podziałowa prosta Ustalenie kosztów dla bieżącego okresu podlegających rozliczeniu kalkulacji Ustalenie rozmiarów produkcji w bieżącym okresie w określonych jednostkach kalkulacyjnych Uwzględnienie poziomu wyceny remanentu końcowego Sposobu wydawania materiałów do procesu produkcji KjWG - koszt jednostkowy wyrobu gotowego Ko - koszt produkcji ilość jed.kal - ilość jednostek kalkulacyjnych KjGW - jednostkowy koszt wytworzenia ustalony poprzez podzielanie łącznych kosztów wytworzenia przez liczbę jednostek kalkulacyjnych KjWG = Ko ilosc jed. kalk

9 Przykład Statutowym celem działalności przedsiębiorstwa jest produkcja i sprzedaż mebli sosnowych. W rozpatrywanym okresie jednego miesiąca z zakupionych półfabrykatów wytworzono 450 stołów i 90 przygotowano do złożenia, stopień ich wytworzenia określono na 60% z punktu widzenia poniesionych kosztów Normalne miesięczne zdolności produkcyjne oszacowano na 800 sztuk stołów Wytworzone stoły przyjęto do magazynu wyceniając je w wysokości rzeczywistego kosztu wytworzenia Produkcja w analizowanym miesiącu spowodowała poniesienie następujących kosztów (tabela) Materiały wydawane są na produkcję z chwilą jej rozpoczęcia, a produkcja niezakończona wyceniana jest w wysokości kosztów bezpośrednich

10 Ko materiały bezpośrednie płace bezpośrednie 720 koszty wydziałowe Kalkulacja podziałowa prosta produkcja niezakończona na początek okresu przeciętny koszt wytworzenia remanent początkowy produkcji niezakończonej to 40 sztuk przerobionych w 50% z punktu widzenia kosztów przerobu wyprodukowano i przekazano do magazynu 100 sztuk wyrobów gotowych remanent końcowy produkcji w toku 50 sztuk wyrobów zaawansowanych w 20% z punktu widzenia kosztów przerobu, materiały wydano na produkcję w momencie jej rozpoczęcia Wyznacz (dane o kosztach w tabeli): jednostkowy przeciętny koszt wytworzenia WG dla produkcji zakończonej w okresie jednostkowy koszt wytworzenia dla produkcji niezakończonej na koniec okresu

11 Kalkulacja podziałowa prosta produkcja niezakończona na początek okresu metoda FIFO Algorytm postępowania wyznaczenie kosztu jednostkowego wyrobu gotowego rozpoczętego i zakończonego w okresie Ko KjWGFIFO o = ilosc WG + ( ilosc Rk % przerobu ) ( ilosc Rp % przerobu wyznaczenie kosztu jednostkowego wyrobu gotowego rozpoczętego w poprzednim okresie i zakończonego w bieżącym (uzupełnienie kosztów jednostkowych wytworzenia wyrobów z poprzedniego okresu o odpowiedni procent kosztów jednostkowych bieżącego okresu)) KjWG FIFO KjWG 100% % przerobu KjWGFIFO Rp pop okres Rp o = + ( ) )

12 Kalkulacja podziałowa prosta produkcja niezakończona na początek okresu metoda FIFO remanent początkowy produkcji niezakończonej to 40 sztuk przerobionych w 50% z punktu widzenia kosztów przerobu wyprodukowano i przekazano do magazynu 100 sztuk wyrobów gotowych remanent końcowy produkcji w toku 50 sztuk wyrobów zaawansowanych w 20% z punktu widzenia kosztów przerobu, materiały wydano na produkcję w momencie jej rozpoczęcia Wyznacz (dane o kosztach w tabeli): jednostkowy koszt wytworzenia WG dla produkcji rozpoczętej i zakończonej w okresie jednostkowy koszt wytworzenia produkcji zakończonej, ale rozpoczętej w okresie poprzednim jednostkowy koszt wytworzenia dla produkcji niezakończonej na koniec okresu

13 Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Algorytm postępowania 1. Określenie poniesionych kosztów w przekroju pozycji kalkulacyjnych 2. Określenie współczynnika przeliczeniowego dla każdego wyrobu według pozycji kalkulacyjnych 3. Określenie łącznej liczby umownych jednostek przeliczeniowych: iloczyn ilości jednostek i odpowiadających im współczynników 4. Określenie kosztu wytworzenia jednostki współczynnikowej w przekroju pozycji kalkulacyjnych: iloraz kosztów przez łączną ilość jednostek 5. Określenie jednostkowych kosztów wytworzenia w przekroju pozycji kalkulacyjnych dla poszczególnych asortymentów: iloczyn kosztu jednostki współczynnikowej i współczynnika wyrobu

14 Spółka produkuje dwa rodzaje opakowań o pojemności 50g i 100g. W bieżącym okresie wytworzono 320 opakowań po 50g i 200 opakowań po 100g. Poniesione koszty: POZYCJA KALKULACYJNA KOSZTY MATERIAŁY BEZPOŚREDNIE PŁACE BEZPOŚREDNIE KOSZTY WYDZIAŁOWE Razem Założono, iż koszty produkcji są proporcjonalne do pojemności opakowań tj. 1 : 2. Proszę ustalić koszty wytworzenia odpowiednio opakowań 50g i 100g

15 Laboratorium kosmetyczne wytwarza 2 rodzaje kremów ( Eye i Day ) w tym samym procesie stosując te same urządzenia. Koszty produkcji kremów kształtują się proporcjonalnie do ilości roboczogodzin potrzebnych do ich wytworzenia. Całkowity koszt wytworzenia w danym okresie wynosił zł. W tym samym czasie wykonano: Krem Ilość Ilość r godzin na 1 l Eye 20 l 5 Day 19 l 4 Polecenia do wykonania: ustalić koszt wytworzenia 1 litra każdego rodzaju kremu, stosując współczynniki proporcjonalne do czasu produkcji 1 l, ustalić koszt wytworzenia 1 opakowania kremu Eye o pojemności 50 ml i 1 opakowania kremu Day o pojemności 300 ml.

16 Zakład stolarki budowlanej wytwarza z tych samych materiałów 3 typy drzwi stosując ten sam proces technologiczny. W okresie sprawozdawczym wyprodukowano Typ drzwi Ilość wyprod. sztuk Zużycie drzewa w m 2 Ilość h na sztukę I II III Koszty wytworzenia w danym okresie wynosiły zł, w tym koszty zużycia materiałów zł. Ustalić koszt jednostkowy poszczególnych typów drzwi, zakładając, że koszty zużycia materiałów rozlicza się stosując współczynniki proporcjonalne do zużytego drewna, a pozostałe koszty do pracochłonności.

17 Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Jednostka gospodarcza wytwarza dwa produkty A i B. Na podstawie analizy danych o zużyciu materiałów i organizacji procesu wytwarzania ustalono: dla wytworzenia produktu B zużywa się dwa razy więcej materiałów niż dla produktu A czas wytwarzania mierzony w roboczogodzinach dla produktu A wynosi 30 min, a dla produktu B 40 min Poniesione w okresie koszty: materiały bezpośrednie zł Koszty przerobu zł Dane o wielkości produkcji w okresie w tabeli*: * % przerobu z punktu widzenia całkowitych kosztów Wyznacz: Koszt wytworzenia jednostki produktu A i B Koszt wytworzenia produkcji niezakonczonej

18 Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Jednostka gospodarcza wytwarza dwa produkty A i B. Na podstawie analizy danych o zużyciu materiałów i organizacji procesu wytwarzania ustalono: dla wytworzenia produktu B zużywa się dwa razy więcej materiałów niż dla produktu A czas wytwarzania mierzony w roboczogodzinach dla produktu A wynosi 30 min, a dla produktu B 40 min Poniesione w okresie koszty: materiały bezpośrednie zł Koszty przerobu zł Dane o wielkości produkcji w okresie w tabeli*: * % przetworzenia z punktu kosztów przerobu, Wyznacz: Koszt wytworzenia jednostki produktu A i B Koszt wytworzenia produkcji niezakonczonej