Raport - II/Powiat m. Tarnobrzeg/2013 Część II Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie m. Tarnobrzeg w 2013r.

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Tarnobrzegu Centrum Aktywizacji Zawodowej Raport - II/Powiat m. Tarnobrzeg/2013 Część II Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie m. Tarnobrzeg w 2013r. Tarnobrzeg lipiec 2014r.

2 I. WSTĘP Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2013r. zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej podzielony został na dwie części tj. diagnostyczną i prognostyczną, opartą na wynikach badań GUS oraz danych o absolwentach z Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej. Pierwsza część raportu, oparta o przekazywane do MPiPS przez urząd pracy dane, dotyczące zarówno ofert pracy jak i bezrobotnych zarejestrowanych w 2013r. została opracowana w marcu 2013r. Podstawą do opracowania drugiej części raportu są materiały publikowane przez GUS oraz dane o uczniach szkół ponadgimnazjalnych z SIO MEN. Dane dotyczące absolwentów kończących szkoły ponadgimnazjalne na terenie powiatu w 2013r. oraz przewidywanych absolwentów 2014r. wprowadzane są do aplikacji Monitoring zawodów deficytowych w Systemie Informatycznym Syriusz przez zewnętrzną firmę. Następnie uzupełniane są o dane będące w dyspozycji urzędu pracy, zawierające liczbę bezrobotnych absolwentów poszczególnych szkół zarejestrowanych w PUP Tarnobrzeg w końcu 2013r. Biorąc pod uwagę klasyfikowanie bezrobotnych absolwentów szkół zawodowych, którzy nie przystąpili lub nie zdali egzaminu zawodowego jako osób bez zawodu analiza nie oddaje pełnego obrazu sytuacji absolwentów na rynku pracy. Dane dotyczące popytu na pracę prezentowane są przez GUS wyłącznie na poziomie dużych grup zawodowych (kod 2 cyfrowy) oraz na poziomie województw (co sprawia, że w większym stopniu mogą być wykorzystane przez wojewódzki urząd pracy). Pomniejsza to w znacznym stopniu możliwości prognozowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w powiecie. Pomimo w/w ograniczeń informacje zawarte w tej części raportu mogą być przydatne do planowania kierunków szkoleń bezrobotnych i kształcenia zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych. 2

3 II. POPYT NA PRACĘ Według stanu na koniec roku 2013 w Tarnobrzegu zarejestrowane były podmioty gospodarcze (na koniec 2012r , na koniec 2011r , na koniec 2010r , na koniec 2009r. 4959). Przeważająca większość podmiotów (4902 tj. około 97%) działała w sektorze prywatnym. Według sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007) najwięcej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych prowadziło działalność w następujących branżach: handel 1707 (w 2012r , w 2011r , w 2010r , w 2009r podmiotów gospodarczych) budownictwo (w 2012r , w 2011r. -631, w 2010r.- 656, w 2009r podmioty gosp.) działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 471 (w 2012r , w 2011r , w 2010r.- 481, w 2009r podmioty gosp.) opieka zdrowotna i pomoc społeczna (w 2012r , w 2011r. -320, w 2010r.- 321, w 2009r podmiotów gosp.) pozostała działalność usługowa (w 2012r , w 2011r. -321, w 2010r.- 337, w 2009r podmioty gosp.) przetwórstwo przemysłowe (w 2012r , w 2011r , w 2010r.- 306, w 2009r podmiotów gosp.) edukacja (w 2012r , w 2011r. -166, w 2010r.- 213, w 2009r podmiotów gosp.) transport i gospodarka magazynowa (w 2012r , w 2011r , w 2010r.- 236, w 2009r podmiotów gosp.) działalność finansowa i ubezpieczeniowa 175 (w 2012r , w , w 2010r.- 194, w 2009r podmioty gosp.) działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 170 (w 2012r , w 2011r , w 2010r.- 180, w 2009r podmiotów gosp.). 1 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Bank Danych Lokalnych 3

4 W 2013r. 360 nowych podmiotów gospodarczych rozpoczęło działalność na terenie Tarnobrzega, w tym 7 z sektora publicznego i 353 z sektora prywatnego (w 2012r.- 391, w 2011r.- 424, w 2010r.- 498, w 2009r.- 361). Z systemu REGON wyrejestrowano natomiast w 2013r podmiotów (w 2012r.- 324, w 2011r.- 683, w 2010r.- 245, w 2009r. 589 podmiotów). Wystąpiła zatem niewielka przewaga firm rejestrujących swoją działalność nad firmami kończącymi funkcjonowanie w prawie wszystkich ww. sekcjach PKD Zmniejszyła się liczba firm prowadzących działalność z zakresu budownictwa oraz działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Biorąc pod uwagę strukturę wielkości podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON na terenie tarnobrzeskiego powiatu grodzkiego najwięcej (ponad 95%) podmiotów zatrudnia do 9 pracowników. Tabela 1. Struktura wielkości podmiotów gospodarczych w powiecie m. Tarnobrzeg wg stanu na koniec 2013r. 2 Podmioty o liczbie pracujących Ogółem 9 i mniej i powyżej Liczba podmiotów Procent 95,5% 3,27% 1,15% 0,06% 0,02% Popyt na pracę jako jeden z segmentów rynku pracy określić można liczbą miejsc oferowaną przez pracodawców w określonych warunkach społeczno-ekonomicznych. Pod uwagę brane są tu zarówno miejsca pracy zagospodarowane, określane aktualną liczbą zatrudnionych, jak też wolne miejsca pracy, czyli wakaty powstałe w wyniku ruchów kadrowych lub nowoutworzone miejsca pracy. Jak podano we wstępie dane dotyczące popytu na pracę, w tym dotyczące: liczby pracujących wg zawodów (zał. 3), liczby pracujących wg sekcji PKD, sektorów i wielkości jednostek (zał. 4), liczby nowoutworzonych miejsc pracy (zał. 5), liczby wolnych miejsc pracy na koniec 2013r. wg zawodów (zał. 6) oraz liczby wolnych miejsc pracy na koniec 2 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Bank Danych Lokalnych 4

5 2013r. wg sekcji PKD, sektorów i wielkości jednostek gospodarczych (zał. 7) prezentowane są przez GUS wyłącznie na poziomie województw. Najwięcej nowych miejsc pracy w województwie podkarpackim w 2013r. stworzyły firmy sektora prywatnego, prowadzące działalność w przemyśle przetwórczym, handlu oraz budownictwie. Najmniej nowych miejsc pracy powstało w średnich wg wielkości jednostkach gospodarczych. Na koniec 2013r. w województwie podkarpackim najwięcej zatrudnionych osób pracowało w sektorze prywatnym (66%), w firmach przetwórstwa przemysłowego oraz w handlu i budownictwie. W sektorze publicznym najwięcej nowych pracowników zatrudniały podmioty z sekcji: edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna oraz administracja publiczna. Biorąc pod uwagę wielkie grupy zawodowe w naszym województwie najwięcej zatrudnionych było specjalistów, robotników przemysłowych i rzemieślników oraz sprzedawców. Na koniec 2013r. więcej miejsc pracy (79%) oferował sektor prywatny, firmy poszukiwały głównie specjalistów, operatorów i monterów maszyn i urządzeń, pracowników przy pracach prostych, robotników przemysłowych i rzemieślników oraz sprzedawców. Natomiast sektor publiczny statystycznie oferował najwięcej miejsc pracy dla specjalistów z wykształceniem wyższym. Porównując te dane z ofertami zgłaszanymi do urzędu pracy przez pracodawców powiatu m. Tarnobrzeg zauważyć można pewne różnice pomiędzy sekcjami PKD, w których działający pracodawcy tworzyli nowe miejsca pracy i poszukiwali pracowników za pośrednictwem urzędu pracy. Na terenie tarnobrzeskiego powiatu grodzkiego wolne miejsca zatrudnienia najczęściej zgłaszały firmy handlowe, następnie administracja publiczna, opieka zdrowotna i pomoc społeczna. Natomiast w województwie podkarpackim w 2013r. najwięcej nowych miejsc pracy powstało w przemyśle (7844), następnie w handlu (5532) i budownictwie (3190). W Tarnobrzegu procentowo najwięcej ofert pracy wg wielkich grup zawodowych przeznaczonych było dla: pracowników usług osobistych i sprzedaży oraz pracowników obsługi biurowej. Duża ilość ofert dla pracowników biurowych w powiecie m. Tarnobrzeg to efekt zatrudnienia subsydiowanego w sektorze administracji publicznej w formie prac interwencyjnych, staży i prac społecznie użytecznych. 5

6 III. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W TARNOBRZEGU JAKO ELEMENT PODAŻY ZASOBÓW PRACY Podaż pracy to liczba osób aktywnych zawodowo, czyli w wieku produkcyjnym, zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia w określonych warunkach społecznoekonomicznych. Zaliczane są tu zarówno osoby pracujące jak i osoby bezrobotne. I część monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych zawierała analizę struktury zawodowej zarejestrowanych bezrobotnych, natomiast część II zgodnie z opracowanymi przez MPiPS Zaleceniami Metodycznymi do prowadzenia monitoringu skupia uwagę na analizie danych o uczniach szkół ponadgimnazjalnych oraz absolwentach szkół wyższych, funkcjonujących na terenie danego powiatu. Wiedza na temat ilości absolwentów danych kierunków, wchodzących w aktualnym roku i następnych latach na rynek pracy, zestawiona z analizą dostępnych w danym powiecie ofert pracy jak również analizą popytu na pracę w zamierzeniu powinna służyć władzom oświatowym do bieżącej korekty poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego oraz urzędom pracy do określania odpowiednich kierunków kształcenia zawodowego bezrobotnych, celem zapewnienia większej efektywności organizowanych szkoleń. Informacje na temat absolwentów do niniejszego raportu zostały wygenerowane przez SI Syriusz na podstawie danych uzyskanych z SIO MEN, wprowadzanych do systemu przez zewnętrzną firmę. W ten sposób uzyskano 2 tabele obrazujące: 1. Strukturę zawodową absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów powiecie m. Tarnobrzeg w latach 2013 i Zał. 1. Liczbę absolwentów zarejestrowanych w PUP w powiecie m. Tarnobrzeg wg szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywanych absolwentów w roku Zał. 2. Do prezentowanych w wymienionych załącznikach danych w przypadku powiatu grodzkiego należy dodać informacje dotyczące absolwentów szkół wyższych funkcjonujących na terenie m. Tarnobrzega (dane te nie zostały ujęte w SIO MEN, tym samym nie są zawarte w wygenerowanych przez system Syriusz tablicach - co skutkuje brakiem informacji nt. liczby studentów i absolwentów szkół wyższych, takich jak Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnobrzegu oraz Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Oddział Zamiejscowy w Tarnobrzegu ). 6

7 Wg danych GUS na dzień r. w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnobrzegu studiowało ogółem 781 studentów (w tym 245 studentów pedagogiki, 41 studentów socjologii, 289 studentów zarządzania, 72 studentów kierunku turystyka i rekreacja oraz 134 studentów bezpieczeństwa wewnętrznego). Rok akademicki 2012/2013 ukończyło ogółem 279 absolwentów, w tym 108 pedagogów, 44 socjologów i 127 studentów zarządzania. Zmniejsza się zatem liczba osób studiujących oraz kończących studia na tej uczelni (w 2012r. studia na PWSZ w Tarnobrzegu ukończyło 319 osób, w tym 157 pedagogów, 69 socjologów i 93 studentów zarządzania). Ponadto absolwenci PWSZ w Tarnobrzegu często kontynuują studia na innych uczelniach. Z danych statystycznych PUP w Tarnobrzegu wynika, że na koniec roku 2013 w ewidencji bezrobotnych zarejestrowanych było: 13 absolwentów pedagogiki (w tym 7 z powiatu m. Tarnobrzeg) 3 absolwentów socjologii (w tym 3 z powiatu m. Tarnobrzeg) 23 absolwentów zarządzania (w tym 11 z powiatu m. Tarnobrzeg). Absolwenci PWSZ w Tarnobrzegu nadal stanowią istotną grupę wśród ogółu zarejestrowanych na koniec roku 2013 absolwentów z wykształceniem wyższym. Kolejną szkołą mającą główną siedzibę na terenie Tarnobrzega jest Zespół Kolegiów Nauczycielskich, kształcący głównie pedagogów i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej z wychowaniem przedszkolnym. W 2013r. Kolegium ukończyło 17 nauczycieli przedszkola i 11 pedagogów. Wg danych GUS w 2014r. Kolegium ukończy 7 absolwentów. Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w 2013r. ukończyło 9 absolwentów, w 2014r. na rynek pracy wejdzie 8 absolwentów filologii angielskiej. Ze względu na to, że w Tarnobrzegu znajduje się tylko Oddział Zamiejscowy Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach GUS nie podaje danych o ilości tarnobrzeskich absolwentów tej uczelni. W ewidencji PUP na koniec 2013r. zarejestrowanych było jedynie 9 absolwentów, którzy ukończyli w tym roku WSH Kielce Oddział w Tarnobrzegu, w tym 6 zamieszkujących w m. Tarnobrzeg (3 absolwentów ekonomii i 3 absolwentów stosunków międzynarodowych). Przypominając niektóre dane z I części Raportu należy również zwrócić uwagę na niewielką liczbę rejestrujących się absolwentów wszystkich typów szkół. Na koniec 2013r. stanowili oni zaledwie 6% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, w tym prawie połowę stanowili absolwenci z wykształceniem wyższym (2962 bezrobotnych z m. Tarnobrzeg, w tym 178 absolwentów, w tym 68 absolwentów szkół wyższych). 7

8 Absolwenci z wykształceniem wyższym byli również licznie reprezentowani w grupie nowo rejestrowanych w ciągu 2013r. osób bezrobotnych (w przeciągu roku zarejestrowało się 16 pedagogów, 15 specjalistów administracji publicznej, 11 socjologów, 10 nauczycieli wychowania fizycznego, 10 specjalistów resocjalizacji, 9 fizjoterapeutów - dane te dotyczą absolwentów z powiatu m. Tarnobrzeg). Ogółem w 2013r. udział absolwentów w grupie nowo rejestrowanych bezrobotnych wyniósł 11 % (3966 nowo rejestrowanych, w tym 444 absolwentów). Porównując dane zawarte w tabelach (zał. 1 i zał. 2) zauważyć można, że pomimo stosunkowo dużej ilości absolwentów poszczególnych szkół i kierunków w ewidencji PUP Tarnobrzeg na koniec 2013r. zarejestrowana była niewielka liczba absolwentów. Brak danych dotyczących dalszych losów absolwentów szkół oraz popytu na pracę na poziomie powiatu nie pozwala jednoznacznie określić dominującej przyczyny tak niskiego udziału absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych (kontynuacja nauki, podjęcie pracy, wyjazd za granicę lub inne przyczyny). Dodatkowo osoby zarejestrowane odbywające staż w świetle obowiązującej statystyki nie są zaliczane do grona osób bezrobotnych. Z danych zawartych w tabeli Absolwenci zarejestrowani w PUP w powiecie m. Tarnobrzeg wg szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani absolwenci w roku 2014 (Zał. 2) wynika, że w roku 2013 naukę w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu grodzkiego ukończyło 1716 (w 2012r , w 2011r. 1868, w 2010r , w 2009r ) absolwentów. Najliczniejszą grupę stanowią nadal absolwenci liceów ogólnokształcących. Strukturę absolwentów w 2013r. wg poziomu wykształcenia (bez szkół wyższych) przedstawia poniższy wykres. 8

9 Wykres 1. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych powiatu m. Tarnobrzeg w 2013r. 8,70% 15,60% 41,20% 34,50% absolwenci szkół policealnych absolwenci liceów ogólnokształcących absolwenci techników i liceów zawodowych absolwenci zasadniczych szkół zawodowych W porównaniu do ubiegłego roku zmniejszył się procentowy udział absolwentów szkół policealnych (z 16,6% do 15,6%) oraz absolwentów szkół zawodowych (z 13% do 8,7%), wzrósł udział absolwentów liceów ogólnokształcących (z 35% do 41%). Wśród absolwentów szkół z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym najliczniejsze grupy zawodowe to: technik budownictwa - 94 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 90, w 2010r.- 156, w 2009r.- 30, prognozowana l. abs. w 2014r. - 76) technik informatyk 70 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 86, w 2010r.- 94, w 2009r. - 73, prognozowana l. abs. w 2014r. - 82) technik mechanik 65 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 112, w 2010r.- 67, w 2009r. - 19, prognozowana l. abs. w 2014r. - 65) technik usług fryzjerskich- 61 (w 2012r absolwentów, w 2011r. - 56, w 2010r.- 17, prognozowana l. abs. w 2014r. - 44) technik hotelarstwa - 57 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 66, w 2010r. - 37, w 2009r.- 33, prognozowana l. abs. w 2014r.- 33) technik ekonomista - 50 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 62, w 2010r. - 60, w 2009r. - 27, prognozowana l. abs. w 2014-r. - 32). 9

10 Poza niewielkim wzrostem liczby absolwentów kierunków technik ekonomista i technik budownictwa zmniejszyła się liczba absolwentów pozostałych ww. kierunków. Wzrosła znacznie liczba techników geodetów (z 19 do 43), nowe kierunki ukończyło: 21 techników farmaceutycznych i 27 techników pojazdów samochodowych. Mała liczba absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych zarejestrowanych na koniec 2013r. (859 zarejestrowanych w ciągu roku absolwentów, 51 zarejestrowanych na koniec 2013r,) wskazuje na to, że również młodzież kończąca szkoły techniczne podejmuje dalszą naukę lub pracę i nie zwiększa znacząco liczby bezrobotnych. Wykształcenie średnie ogólnokształcące w 2013r. uzyskało 707 osób (w 2012r , w 2011r. 760, w 2010r.- 789, prognozowana l. abs. w 2014r.- 834). Osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, które stanowiły najmniejszy odsetek ubiegłorocznych absolwentów, najczęściej kończyły naukę w następujących zawodach: technolog robót wykończeniowych w budownictwie 40 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 31, prognozowana l. abs. w 2014r. - 40) kucharz małej gastronomii 28 (w 2012r absolwentów, w 2011r.- 31, w 2010r.- 26 absolwentów, w 2009r. - 29, prognozowana l. absolwentów w 2014r. - 0) fryzjer 19 (w 2012r absolwentów, w 2011r.- 27, w 2010r.- 17, w 2009r- 16, prognozowana l. abs. w 2014r. - 15). mechanik pojazdów samochodowych 18 (w 2012r absolwentów, w 2011r. 13, prognozowana l. abs. w 2014r.- 64) Z analizy danych dotyczących przewidywanej liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w 2014r. wynika, że sytuacja w aspekcie zawodów deficytowych i nadwyżkowych ulegnie niewielkim zmianom. Liczba absolwentów w stosunku do 2013r. utrzyma się na tym samym poziomie (prognozowana l. absolwentów wszystkich typów szkół w 2014r ). Zmniejszy się liczba absolwentów szkół średnich technicznych i policealnych, w największym stopniu: techników budownictwa, techników elektroników, techników ekonomistów, techników administracji, techników hotelarstwa i techników usług fryzjerskich. Na rynku pracy pojawią się absolwenci kierunków: technik masażysta i asystentka stomatologiczna oraz technik teleinformatyk. Nie będzie natomiast absolwentów kierunków: technik urządzeń sanitarnych, technik ochrony środowiska, technik agrobiznesu oraz kucharz. 10

11 Zwiększy się zdecydowanie liczba absolwentów szkół ogólnokształcących (z 707 w 2013r. do prognozowanej liczby 834 w 2014r). W przypadku zasadniczych szkół zawodowych zdecydowanie zwiększy się liczba mechaników samochodowych (będą to głównie absolwenci szkoły dla dorosłych). Przewidywane zmiany w strukturze absolwentów 2014r. w stosunku do 2013r. wg poziomu wykształcenia (bez szkół wyższych) przedstawia poniższy wykres. Wykres 2. Absolwenci 2013r. i przewidywani absolwenci 2014r. w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu m. Tarnobrzeg wg poziomu wykształcenia absolwenci 2013r. przewidywani absolwenci 2014r. 1. absolwenci szkół policealnych 2. absolwenci techników i liceów zawodowych 3. absolwenci liceów ogólnokształcących 4. absolwenci zasadniczych szkół zawodowych 11

12 IV. WNIOSKI Analiza informacji statystycznych dotyczących ilości i struktury absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu m. Tarnobrzeg pozwala wysnuć następujące wnioski: W 2013r do ewidencji bezrobotnych napłynęło 444 absolwentów wszystkich typów szkół. Udział absolwentów w grupie noworejestrowanych bezrobotnych wyniósł 11 % (w 2012r. -12%, w 2011r. -15%, w 2010r.- 14%, w 2009r. 15,5%). Najliczniejszą grupę absolwentów (34,5%) stanowią osoby bez zawodu, kończące naukę w liceach ogólnokształcących. Większość z nich kontynuuje naukę, zatem pomimo braku ofert pracy dla osób bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych nie mają oni istotnego wpływu na strukturę bezrobocia (na 707 osób kończących licea ogólnokształcące w 2013r. w ewidencji PUP Tarnobrzeg na koniec 2013r. zarejestrowanych było 20 absolwentów z terenu powiatu m. Tarnobrzeg). Szkoły ponadgimnazjalne z terenu powiatu m. Tarnobrzeg ukończy w 2014r absolwentów zatem liczba absolwentów utrzyma się na tym samym poziomie. Zmniejszyła się liczba absolwentów wielu kierunków reprezentujących zawody nadwyżkowe np: technik mechanik, technik informatyk, technik organizacji usług gastronomicznych. W dobrej sytuacji wydają się być absolwenci takich kierunków jak: technik geodeta, technik architektury krajobrazu, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik usług kosmetycznych, technik handlowiec, opiekun medyczny. Żaden z absolwentów tych kierunków nie figurował w ewidencji osób bezrobotnych na koniec 2013r. Zmniejsza się liczba absolwentów szkół o kierunku handlowym, zarówno techników handlowców jak i sprzedawców z wykształceniem zawodowym, podczas gdy firmy prowadzące działalność handlową nadal stanowią najliczniejszą grupę podmiotów prowadzących działalność na terenie m. Tarnobrzeg. Zmniejsza się liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych oraz ich procentowy udział w ogólnej liczbie absolwentów. 12

13 Załącznik 1. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów powiecie m. Tarnobrzeg w latach 2012 i Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu, zarejestr. w końcu 2013r Przewidywani absolwenci w roku 2014 (4):(3) w % "000000" "233008" Wykształcenie policealne i średnie zawodowe brak zawodu Nauczyciel języka angielskiego "234201" Nauczyciel przedszkola ,8824 "235107" Pedagog "311104" geodeta* "311204" budownictwa* ,4468 "311206" drogownictwa* "311209" urządzeń sanitarnych* "311303" elektryk* "311408" elektronik* ,6667 "311504" mechanik* ,6154 "311513" "314202" "314403" "321103" pojazdów samochodowych* ,7037 architektury krajobrazu* technologii żywności* elektroradiolog* " farmaceutyczny* ,5714 "322002" żywienia i gospodarstwa domowego* "325101" Asystentka stomatologiczna* "325102" Higienistka stomatologiczna* "325402" masażysta* "325509" bezpieczeństwa i higieny pracy* ,6667 "325511" "331402" ochrony środowiska* agrobiznesu* "331403" ekonomista*

14 "333107" logistyk* "333108" spedytor* "333906" organizacji reklamy* "334306" administracji* ,7027 "343403" organizacji usług gastronomicznych* ,5263 "343602" Muzyk* "351103" teleinformatyk* "351203" informatyk* ,1429 "422103" obsługi turystycznej* ,2632 "422402" hotelarstwa* ,7719 "512001" Kucharz* "514105" usług fryzjerskich* ,8361 "514207" usług kosmetycznych* "522305" handlowiec* "532102" Opiekun medyczny* "532990" Pozostali pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani "541315" "000000" ochrony fizycznej osób i mienia* Wykształcenie średnie ogólnokształcące brak zawodu ,8289 Wykształcenie zasadnicze zawodowe "000000" brak zawodu "512001" Kucharz* "512002" Kucharz małej gastronomii* ,4286 "514101" Fryzjer* ,5263 "522301" Sprzedawca* "711202" Murarz* ,6667 "712904" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie*

15 "722204" Ślusarz* ,5 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* ,1111 "741203" Elektromechanik pojazdów samochodowych* "751201" Cukiernik* "751204" Piekarz*

16 Załącznik 2. Absolwenci zarejestrowani w PUP w powiecie m. Tarnobrzeg według szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani absolwenci w roku Lp Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu 2013 Przewidy- -wani absolwenci w roku Szkoła Policealna Akademia Kreowania Wizerunku "514207" Niepubliczne Policealne Studium Administracji Euro Szkoła Bis "334306" Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe Informatyki Euro Szkoła Bis "351203" Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe Hotelarstwa Euro Szkoła Bis "422402" Kolegium Nauczycielskie w Tarnobrzegu "234201" Szkoły policealne (6):(5) w % usług kosmetycznych* administracji* ,8462 informatyk* ,25 hotelarstwa* Nauczyciel przedszkola ,8824 Kolegium Nauczycielskie w Tarnobrzegu "235107" Pedagog Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Tarnobrzegu "233008" Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe Budownictwa Euro Szkoła Bis "311204" I Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe BHP dla Dorosłych w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "325509" Nauczyciel języka angielskiego budownictwa* bezpieczeństwa i higieny pracy* ,6667 Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe Geodezyjne dla Dorosłych w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "311104" geodeta* Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe Fryzjerskie dla Dorosłych w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "514105" Niepubliczna Szkoła Policealna dla Młodzieży NOVA" "321103" usług fryzjerskich* ,25 elektroradiolog*

17 Niepubliczna Szkoła Policealna dla Młodzieży NOVA" "321301" farmaceutyczny* ,5714 Elitarna Szkoła Służb ochrony Ochrony i Biznesu fizycznej osób i COBRA"" "541315" mienia* Profesjonalna Szkoła Biznesu "331403" ekonomista* Profesjonalna Szkoła Opiekun Biznesu "532102" medyczny* Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "000000" brak zawodu Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "325101" Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "325102" Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "325402" Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "514207" Asystentka stomatologiczna* Higienistka stomatologiczna* masażysta* usług kosmetycznych* Niepubliczna Szkoła Policealna dla Dorosłych NOVA" "532102" Policealna Szkoła Centrum Kształcenia Europejskiego WIEDZA" w Tarnobrzegu" "334306" 24 Niepubliczna Szkoła Policealna w Profesjonalnej Szkole Biznesu "532990" Opiekun medyczny* administracji* Pozostali pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia "343602" Muzyk* Niepubliczne Uzupełniające um Mechaniczne dla Dorosłych Euro-Szkoła Jan Chmielowiec "311504" mechanik* um 4-letnie "311303" elektryk* um 4-letnie "311408" elektronik* , um 4-letnie "311504" mechanik* ,

18 30 um 4-letnie "311513" pojazdów samochodowych* um 4-letnie "351103" teleinformatyk* Prywatne um 32 Fryzjerskie w usług Tarnobrzegu "514105" fryzjerskich* Prywatne Uzupełniające um Mechaniczne dla 33 Dorosłych w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "311504" mechanik* Niepubliczne Uzupełniające 34 um Fryzjerskie dla Dorosłych Euro Szkoła Bis usług "514105" fryzjerskich* Niepubliczne Uzupełniające um Budowlane dla Dorosłych Euro Szkoła Bis "311204" budownictwa* ,9412 Nr 3 um "311104" geodeta* Nr 3 um "311204" Nr 3 um "311206" Nr 3 um "311209" Nr 3 um "325511" Nr 3 um "351203" Nr 3 um Uzupełniające "311204" I um Informatyczne Euro Szkoła Bis "351203" Nr 2 um "000000" Nr 2 um "314202" budownictwa* ,7931 drogownictwa* urządzeń sanitarnych* ochrony środowiska* informatyk* budownictwa* ,2857 informatyk* brak zawodu architektury krajobrazu*

19 Nr 2 um "322002" Nr 2 um "331402" Nr 2 um "331403" żywienia i gospodarstwa domowego* agrobiznesu* ekonomista* ,8571 Nr 2 um "333107" logistyk* Nr 2 um "333108" spedytor* Nr 2 um "422402" Nr 1 um 4 letnie "000000" Nr 1 um 4 letnie "331403" hotelarstwa* ,5 brak zawodu ekonomista* Nr 1 um 4 letnie "333107" logistyk* organizacji Nr 1 um 4 letnie "333906" reklamy* Nr 1 um 4 letnie "343403" Nr 1 um 4 letnie "351203" Nr 1 um 4 letnie "422103" organizacji usług gastronomicznych* ,5263 informatyk* ,8148 obsługi turystycznej* ,2632 Nr 1um 4 letnie "512001" Kucharz* Nr 1um 4 letnie "514105" Nr 1 um 4 letnie "522305" Niepubliczne Uzupełniające um Pojazdów Samochodowych dla Dorosłych w Tbg-u Euro-Szkoła Jan Chmielowiec "311513" usług fryzjerskich* ,0909 handlowiec* pojazdów samochodowych* ,

20 um Uzupełniające dla Dorosłych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Tarnobrzegu "311204" um Uzupełniające dla Dorosłych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w budownictwa* Tarnobrzegu "311504" mechanik* Niepubliczne Uzupełniajace um Budownictwa dla Dorosłych w Tbg-u Euro-Szkoła Jan Chmielowiec "311204" budownictwa* Niepubliczne Uzupełniające um Gastronomiczne dla Dorosłych "314403" IV Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych Euro Szkoła Bis "000000" III Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Tbg-u Euro Szkoła Bis "000000" Policyjne Liceum Ogólnokształcące w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "000000" Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Tbg-u Euro-Szkoła Jan Chmielowiec "000000" I Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Tbg-u Euro Szkoła Bis "000000" I Społeczne Liceum Ogólnokształcące Im. Hetmana Jana Tarnowskiego "000000" technologii żywności* Licea ogólnokształcące brak zawodu brak zawodu brak zawodu brak zawodu brak zawodu ,2676 brak zawodu , Katolickie Liceum Ogólnokształcące "000000" brak zawodu Liceum 74 Ogólnokształcące Im. M. Kopernika "000000" brak zawodu , Nr 1 Liceum Ogólnokształcące "000000" brak zawodu "000000" brak zawodu

21 77 78 Nr 1 Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych Nr 3 Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych "000000" Nr 3 Liceum Ogólnokształcące "000000" 79 Społeczne Liceum Ogólnokształcące "000000" Liceum 80 Ogólnokształcące Dla Dorosłych "000000" 81 Liceum Ogólnokształcące "000000" Niepubliczne Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące Dla 82 Dorosłych w Tbg-u Euro-Szkoła Jan Chmielowiec "000000" I Niepubliczne Uzupełniające Liceum 83 Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Tbg-u Euro Szkoła Bis "000000" 84 Centrum Kształcenia Ustawicznego "000000" brak zawodu brak zawodu brak zawodu brak zawodu brak zawodu ,8868 brak zawodu ,7037 brak zawodu ,1905 brak zawodu Zasadnicze Szkoły Zawodowe Zasadnicza Szkoła Zawodowa "723103" Zasadnicza Szkoła Mechanik pojazdów samochodowych* Elektromechanik pojazdów samochodowych* Zawodowa "741203" Publiczna Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Tarnobrzegu Euro Szkoła Bis "722204" Ślusarz* Nr 3 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "000000" brak zawodu Nr 3 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "711202" Murarz* Nr 3 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "712904" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie*

22 Publiczna Zasadnicza Szkoła Zawodowa Dla Dorosłych w Tbg-u Euro Szkoła Bis "512002" Publiczna Zasadnicza Szkoła Zawodowa Dla Dorosłych w Tbg-u Kucharz małej gastronomii* Mechanik pojazdów samochodowych* Euro Szkoła Bis "723103" Nr 2 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "512001" Kucharz* Nr 2 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "512002" Kucharz małej gastronomii* Nr 2 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "514101" Fryzjer* Nr 2 Zasadnicza Szkoła Zawodowa "522301" Sprzedawca*

23 Załącznik 3. Liczba pracujących według zawodów, sektorów i wielkości jednostek na koniec 4 kwartału sprawozdawczego 2013r. Sektor Jednostki według wielkości Wyszczególnienie publiczny prywatny duże średnie małe PODKARPACKIE PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni kierownicy do spraw zarządzania i handlu Kierownicy do spraw produkcji i usług Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach SPECJALIŚCI Specjaliści nauk fizycznych,matematycznych i technicznych Specjaliści do spraw zdrowia Specjaliści nauczania i wychowania Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych Średni personel do spraw zdrowia Średni personel do spraw biznesu i administracji Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny Technicy informatycy PRACOWNICY BIUROWI Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Pracownicy obsługi klienta Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej Pozostali pracownicy obsługi biura PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY Pracownicy usług osobistych Sprzedawcy i pokrewni Pracownicy opieki osobistej i pokrewni

24 54. Pracownicy usług ochrony ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY Rolnicy produkcji towarowej Leśnicy i rybacy Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni Elektrycy i elektronicy Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Monterzy Kierowcy i operatorzy pojazdów PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH Pomoce domowe i sprzątaczki Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie Robotnicy pomocniczy w górnictwie,przemyśle,budownictwie i transporcie Pracownicy pomocniczyprzygotowujący posiłki Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych

25 Załącznik 4. Liczba pracujących według sekcji, sektorów i wielkości jednostek na koniec 4 kwartału sprawozdawczego 2013r. Sektor Jednostki według wielkości Wyszczególnienie publiczny prywatny duże średnie małe PODKARPACKIE ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO (A) GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE (B) PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE (C) WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE DO URZĄDZEŃ KLIMATYZACYJNYCH(D) DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE ŚCIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ (E) BUDOWNICTWO (F) HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE (G) TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA (H) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI(I) INFORMACJA I KOMUNIKACJA (J) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA (K) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI (L) DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA (M) DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA (N) ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE (O) EDUKACJA (P) OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA (Q) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ (R) POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA (S)

26 Załącznik 5. Nowo utworzone miejsca pracy według sekcji, sektorów i wielkości jednostek w okresie od I - koniec 4 kwartału 2013r. Sektor Jednostki według wielkości Wyszczególnienie publiczny prywatny duże średnie małe PODKARPACKIE ROLNICTWO,LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO (A) GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE (B) PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE (C) WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE DO URZĄDZEŃ KLIMATYZACYJNYCH(D) DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE ŚCIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ (E) BUDOWNICTWO (F) HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE (G) TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA (H) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI(I) INFORMACJA I KOMUNIKACJA (J) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA (K) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI (L) DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA (M) DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA (N) ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE (O) EDUKACJA (P) OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA (Q) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ (R) POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA (S)

27 Załącznik 6. Wolne miejsca pracy według zawodów, sektorów i wielkości jednostek na koniec 4 kwartału sprawozdawczego 2013r. Wyszczególnienie Sektor Jednostki według wielkości publiczny prywatny duże średnie małe PODKARPACKIE PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni Kierownicy do spraw zarządzania i handlu Kierownicy do spraw produkcji i usług SPECJALIŚCI Specjaliści nauk fizycznych,matematycznych i technicznych Specjaliści do spraw zdrowia Specjaliści nauczania i wychowania Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych Średni personel do spraw zdrowia Średni personel do spraw biznesu i administracji Technicy informatycy PRACOWNICY BIUROWI Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Pracownicy obsługi klienta Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej Pozostali pracownicy obsługi biura PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY Sprzedawcy i pokrewni Pracownicy usług ochrony ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)

28 72. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Elektrycy i elektronicy Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Monterzy Kierowcy i operatorzy pojazdów PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH Pomoce domowe i sprzątaczki Robotnicy pomocniczy w górnictwie,przemyśle,budownictwie i transporcie Pracownicy pomocniczyprzygotowujący posiłki Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych

29 Załącznik 7. Wolne miejsca pracy miejsca pracy według sekcji, sektorów i wielkości jednostek na koniec 4 kwartału 2013r. Sektor Jednostki według wielkości Wyszczególnienie publiczny prywatny duże średnie małe PODKARPACKIE ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO (A) PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE (C) WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE DO URZĄDZEŃ KLIMATYZACYJNYCH(D) DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE ŚCIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ (E) BUDOWNICTWO (F) HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE (G) TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA (H) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI(I) INFORMACJA I KOMUNIKACJA (J) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA (K) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI (L) DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA (M) DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA (N) ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE (O) EDUKACJA (P) OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA (Q) DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ (R) POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA (S)