4 Polska Władysława Łokietka ( )

Transkrypt

1

2 4 Polska Władysława Łokietka ( ) 1. Uporządkuj chronologię podanych wydarzeń. Przy każdym z nich wpisz właściwą cyfrę. bunt wójta Alberta bitwa pod Płowcami utrata większości Śląska koronacja Władysława Łokietka zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków 2. W okresie rozbicia dzielnicowego Polska utraciła wiele ważnych terytoriów. Porównaj poniższą mapę przedstawiającą Polskę w 1320 r. z granicami naszego państwa w 1138 r. a) Wpisz na mapie nazwy co najmniej czterech najważniejszych dzielnic, które odpadły od Polski w okresie rozbicia dzielnicowego. b) Jakie ważne wydarzenie nastąpiło w Polsce w 1320 r.?... c) Uzupełnij tytuł mapy. d) Umieść na mapie nazwę dzielnicy, z której pochodził ówczesny władca Polski. Polska za panowania

3 3. Za panowania Władysława Łokietka zmieniła się polityka Polski względem jednego z sąsiadów. Choć zawarty wówczas sojusz nie spełnił pokładanych w nim nadziei, niemniej stał się początkiem jednego znajważniejszych wydarzeń w dziejach naszego państwa. Przeczytaj tekst źródłowy i odpowiedz na pytania. Gedymin, nie mogąc przez chrzest uzyskać przymierza z chrześcijańską północą przeciw zakonowi, szukał innego wyjścia z położenia. Łokietek, który znajdował się w przededniu starcia orężnego z zakonem i któremu musiało zależeć na sojuszach, zrozumiał sytuację i chętnie podał mu dłoń. Dwa te państwa, dotychczas walczące ze sobą, po raz pierwszy zbliżyły się do siebie, w myśli, że sojusz ich dopomoże im do pokonania wspólnego wroga. Małżeństwo [piętnastoletniego] syna Łokietkowego z córką Gedymina Aldoną, która na chrzcie przyjęła imię Anny, miało na celu zapewnić przymierzu długie i pewne trwanie. a) Z jakim państwem Łokietek zawiązał sojusz?... b) W którym roku to nastąpiło?... c) Jak nazywał się wspomniany w tekście syn Łokietka? Odrodzone po latach Królestwo Polskie borykało się nie tylko z problemem odzyskania utraconych ziem, ale musiało też zmierzyć się z przybierającą na sile ekspansją państw sąsiednich. Uzupełnij tytuł i legendę mapy. Polska za panowania.... Legenda bitwa pod..., stoczona między rycerzami króla... a... w 1331 r. na terenie......, zakończona

4 5 Panowanie Kazimierza Wielkiego i rządy Andegawenów ( ) 1. Wśród wymienionych wydarzeń wskaż to, które chronologicznie jest pierwsze, i to, które jest ostatnie. W tabelce obok wydarzenia chronologicznie pierwszego wpisz cyfrę 1, obok ostatniego cyfrę 4. zhołdowanie Mazowsza koniec podboju Rusi Halickiej zjazd monarchów w Krakowie utworzenie uniwersytetu w Krakowie 2. Rządy ostatniego króla z dynastii Piastów przyniosły Polsce znaczne nabytki terytorialne państwo zwiększyło swój obszar ponad dwukrotnie. Poniższa mapa ukazuje Polskę w ostatnich latach panowania Piastów. a) Uzupełnij tytuł mapy. b) Wpisz w ramki nazwy dwóch najważniejszych terenów, które za sprawą Kazimierza Wielkiego znalazły się w obrębie Polski. Napisz, który obszar władca przyłączył do Polski, a który jej podporządkował. c) Porównaj poniższą mapę z mapą Polski u schyłku panowania Bolesława Krzywoustego. Na mapie z 1369 r. wpisz nazwy dwóch największych dzielnic wchodzących w skład państwa Bolesława Krzywoustego, których nie udało się odzyskać Kazimierzowi Wielkiemu. Polska za panowania

5 3. Za panowania Kazimierza Wielkiego Polska przeżywała gwałtowny rozwój gospodarczy. Na podstawie mapy Gospodarka w XIV w. uzupełnij informacje. a) Najważniejsze ośrodki handlowe Polski czasów Kazimierza Wielkiego:...,... oraz.... b) Miasto, w którego okolicach wydobywano w średniowieczu największe ilości soli:.... c) Regiony będące terenem najintensywniejszej lokacji w XIV w.:... i.... d) Osadnictwo na prawie niemieckim Przy każdym stwierdzeniu zaznacz, czy jest ono prawdziwe (P) czy fałszywe (F). Król Ludwik Andegaweński: P F wydał przywilej koszycki P F był królem Polski, Węgier i Czech P F był ojcem królowej Jadwigi P F panował w Polsce w latach Po śmierci Kazimierza Wielkiego od Polski odpadła w ciągu kilku lat część terytoriów wcześniej przez niego przyłączonych. Pionowymi paskami zaznacz największe z nich, a następnie uzupełnij tytuł i legendę mapy. Polska za panowania... Legenda ziemie, które odpadły od Polski w czasie panowania władców z dynastii..., rządzących w Polsce w latach... 33

6 6 Kultura średniowiecznej Polski (X XIV w.) 1. Autor najstarszej kroniki Polski żył za panowania pierwszych Piastów. Uzupełnij informacje na jego temat. a) Pierwszym kronikarzem Polski był.... Pochodził prawdopodobnie z.... W swojej kronice opisywał głównie rządy księcia.... b) Na osi czasu zaznacz stulecia, w których żył ten kronikarz. 2. Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa do Polski zaczęły przybywać z Zachodu liczne zakony. a) Podkreśl na mapie nazwy dziewięciu miejscowości, w których znajdują się klasztory zakonu cystersów. b) Gdzie i kiedy po raz pierwszy pojawił się zakon cystersów w Polsce?... Wybrane zabytki architektury romańskiej w Polsce. 34

7 3. Wskaż na zdjęciu portale oraz określ, w jakim stylu architektonicznym wzniesiono tę budowlę. styl Zamieszczone poniżej fotografie ukazują bazyliki Mariackie w Gdańsku i Krakowie. Podpisz je i określ, w jakim stylu zbudowano te kościoły. Bazylika Mariacka w..., styl.... Bazylika Mariacka w..., styl

8 5. Na zdjęciach ukazano jedne z najważniejszych zabytków sztuki romańskiej i gotyckiej w Polsce. Podpisz ilustracje, podając styl budowli, jej nazwę oraz miasto, w którym się znajduje Mimo upływu wielu stuleci oraz niezliczonych wojen, które przetoczyły się przez Polskę, do naszych czasów przetrwało wiele zabytków średniowiecznych. a) Uzupełnij tabelę: podaj po dwa przykłady zabytków sztuki romańskiej oraz gotyckiej znajdujących się w twojej miejscowości lub w najbliższej okolicy a nieumieszczonych na mapie Wybrane zabytki. Styl Miejscowość Nazwa zabytku Czas powstania obiektu romanizm romanizm gotyk gotyk b) Wyjaśnij, dlaczego nie ma zabytków sztuki romańskiej w północno-wschodniej części Polski

9 7 (X XIV w.) 1. Poniższe mapy przedstawiają Polskę w latach: 1003, 1123, 1320 i a) Wpisz pod każdą z map odpowiednią datę oraz imię władcy rządzącego wówczas w Polsce. b) Wymień co najmniej dwie (z czterech) krainy wchodzące w skład Polski we wszystkich podanych latach

10 2. Na każdej osi czasu zaznacz stulecie, w którym nastąpiło podane wydarzenie. a) bitwa pod Płowcami b) koronacja Przemysła II c) wygnanie Władysława II d) śmierć biskupa Stanisława e) wybuch powstania antypaństwowego f) wystawienie dokumentu Dagome iudex g) utworzenie biskupstwa misyjnego w Poznaniu 3. Określ, za czyjego panowania miały miejsce: kongres wyszehradzki, podpisanie pokoju kaliskiego, wydanie statutów wielkopolskiego i małopolskiego Rozwiąż krzyżówkę i podaj hasło nazwę jednego z najstarszych miast w Polsce. Hasło: W tym klasztorze Cystersów w 1270 r. zapisano pierwsze zachowane do dziś zdanie w języku polskim. 2. Pierwsza wzmianka źródłowa o tym mieście pojawia się w 997 r. i związana jest z misją św. Wojciecha. 3. Stał na czele buntu mieszczan krakowskich przeciwko Władysławowi Łokietkowi. 4. Był konkurentem do tronu a zarazem starszym bratem Bolesława Krzywoustego. 5. Tak miał na imię pierwszy polski święty. 6. W tym mieście na Kujawach znajduje się romańska kolegiata św. św. Piotra i Pawła. 5. Poniższy tekst to fragment historii pewnego państwa sąsiadującego z Polską w średniowieczu. Początki tego państwa sięgają lat 20. XIII w. W pierwszym okresie swojego istnienia miało ono przyjazne stosunki z Polską, ale z biegiem lat stało się największym zagrożeniem dla naszego kraju. Na początku XIV w. państwo to zajęło Pomorze Gdańskie, co zapoczątkowało serię wojen z Polską. a) O jakim państwie mowa?.. b) Które miasto było stolicą tego państwa? Uzupełnij informacje na temat pierwszych stolic Polski. Pierwsi Piastowie większość czasu spędzali, podróżując po kraju. Jednak za centrum państwa i gród stołeczny uważali.... Taki stan rzeczy trwał mniej więcej do połowy... w., kiedy to, po buncie ludności i rujnujących najazdach czeskich, książę... przeniósł stolicę do.... Funkcję stolicy pełniło to miasto aż do 1596 r. 38

11 7. Kto władał Polską, gdy Europę Zachodnią dziesiątkowała czarna śmierć? Wymień czterech niepochodzących z Polski królów naszego państwa panujących do 1385 r. oraz podaj, z jakiej dynastii wywodził się każdy z nich dynastia dynastia dynastia dynastia.. 9. Uzupełnij brakujące informacje.... r. objęcie władzy przez królową r. wydanie przywileju r. utworzenie uniwersytetu w r. podpisanie pokoju z... w r. bitwa pod r. wybuch buntu wójta r. koronacja r. bitwa pod r. wygnanie r. początek r. wstąpienie na tron..... r. śmierć biskupa r. koronacja... i r. zjazd w r. chrzest Polski 39

12