Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie chrzanowskim w 2015 roku

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie chrzanowskim w 2015 roku Chrzanów, kwiecień

2 Spis treści Wstęp Analizy ogólnej sytuacji na rynku pracy Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego w powiecie chrzanowskim Analiza uczniów ostatnich klas ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Badanie przedsiębiorstw Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie i wnioski: Załączniki:

3 Wstęp Podstawą prawną sporządzenia niniejszego raportu jest Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 poz. 149 z późn. zm.), zgodnie z którą prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Raport został stworzony w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy, zamieszczone na stronie Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, w głównej mierze, bazuje na danych gromadzonych w systemie Syriusz o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych, zgłoszonych wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej oraz na danych odnośnie ofert pracy podmiotów publicznych oraz tych publikowanych w Internecie. Analizę wzbogacono poprzez wykorzystanie danych Systemu Informacji Oświatowej MEN, badań Głównego Urzędu Statystycznego (BAEL, badanie popytu na pracę), czy też danych uzyskanych ze źródeł pierwotnych w ramach badań kwestionariuszowych. Zakres tematyczny monitoringu dotyczy zarówno zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji Zawodów i Specjalności dla potrzeb rynku pracy, jak i umiejętności i uprawnień posiadanych przez bezrobotnych oraz tych najbardziej pożądanych przez pracodawców. Podstawowe mierniki, jakie zastosowano w monitoringu do określenia deficytu bądź nadwyżki to: - wskaźnik dostępności ofert pracy, - wskaźnik długotrwałego bezrobocia, - wskaźnik płynności bezrobotnych. Wskaźnik dostępności ofert pracy informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych 3

4 4

5 w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik płynności bezrobotnych wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Mając na uwadze wykorzystanie pełnego zasobu informacji o rynku pracy i rynku edukacyjnym, zakłada się, że monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych będzie składać się z sześciu elementów: analizy ogólnej sytuacji na rynku pracy, rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizy umiejętności i uprawnień, analizy rynku edukacyjnego, analizy lokalnego rynku pracy na podstawie wyników badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw oraz prognoz rynku pracy. Jako lokalny rynek pracy przyjęto powiatowy rynek pracy. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu znalezienia odpowiedniego pracownika. W niniejszej metodologii przez ofertę pracy rozumie się jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. 5

6 1. Analizy ogólnej sytuacji na rynku pracy. Na koniec grudnia 2015 roku w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie figurowało 4851 osób bezrobotnych. Liczba bezrobotnych spadła w relacji do analogicznego okresu roku poprzedniego o 849 osób, tj. o 14,9%. Na koniec grudnia 2015 roku wskaźnik stopy bezrobocia liczony dla powiatu chrzanowskiego osiągnął poziom 11,7% co w porównaniu do grudnia 2014 roku oznacza spadek o 1,9 punktu procentowego. Stopa bezrobocia dla województwa małopolskiego wyniosła natomiast 8,4 % a dla kraju 9,8%. W strukturze zawodowej osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie na koniec roku 2015 przeważają osoby według wielkich grup zawodów w następujących zawodach: sprzedawcy sklepowi ekspedienci (501 osób), robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym (217 osób), pracownicy obsługi biurowej (140 osób) oraz ślusarze (126 osób), kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych (106 osób), kucharze (105 osób) i ręczni pakowacze i znakowacze (103 osoby) a także pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne (102 osoby). Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 roku miał miejsce również w przypadku wskazanych grup zawodów: sprzedawcy sklepowi ekspedienci (670 osób), robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym (273 osób), pracownicy obsługi biurowej (194 osób), ślusarze (193osób), kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych (180 osób), kucharze (140 osób) ręczni pakowacze i znakowacze (138 osoby) a także pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne (96 osoby). Porównując stan na koniec 2014 roku można zauważyć, iż powielają się zawody, takie jak: sprzedawca (508 osób), robotnik budowlany (254 osób), ślusarz (163 osób) oraz pozostali pracownicy obsługi biurowej (149 osoby). Wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotnym). 6

7 Tabela 1. Grupy zawodów, dla których wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest najwyższy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 1222 Kierownicy do spraw reklamy i public relations 100, Kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych 100, Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani 100, Matematycy, aktuariusze i statystycy 100, Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 100, Nauczyciele szkół specjalnych 100, Lektorzy języków obcych 100, Specjaliści do spraw sieci komputerowych 100, Adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy 100, Literaci i inni autorzy tekstów 100, Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy 100, Technicy analityki medycznej 100, Technicy farmaceutyczni 100, Technicy medyczni i dentystyczni 100, Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 100, Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i 100, Agenci ubezpieczeniowi 100, Pośrednicy handlowi 100, Spedytorzy i 100, Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny 100, Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi 100, Operatorzy sieci i systemów komputerowych 100, Technicy sieci internetowych 100, Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych 100, Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu 100, Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych 100, Planiści produkcyjni 100, Listonosze i 100, Pracownicy zakładów pogrzebowych 100, Sprzedawcy na targowiskach i bazarach 100, Wydawcy posiłków 100, Pomocniczy personel medyczny 100, Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej niesklasyfikowani 100, Rolnicy upraw polowych 100, Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 100, Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej 100, Rybacy i zbieracze pracujący na własne potrzeby 100, Monterzy budownictwa wodnego 100, Dekarze 100, Formierze odlewniczy i 100, Mechanicy precyzyjni 100, Ceramicy i 100,00 7

8 7315 Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła 100, Drukarze 100, Introligatorzy i 100, Monterzy linii elektrycznych 100, Robotnicy w produkcji wyrobów mleczarskich 100, Tapicerzy i 100, Kaletnicy, rymarze i 100, Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów 100, Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych 100, Operatorzy maszyn do prania 100, Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 100, Pomoce domowe i sprzątaczki 100, Czyściciele pojazdów 100, Robotnicy wykonujący prace proste przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 100, Sortowacze odpadów 100, Zamiatacze i 100,00 Analizie poddano również wskaźnik płynności bezrobotnych czyli wartość miernika który wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Wartość wskaźnika większa od 1 oznacza, że odpływ przewyższa napływ, co wskazuje na spadek bezrobotnych w danym zawodzie. Najwyższe wartości wskaźnika płynności bezrobotnych w 2015 roku odnotowano w przypadku grup zawodów zawartych w tabeli 2: Tabela 2. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 2151 Inżynierowie elektrycy 4, Planiści produkcyjni 4, Zamiatacze i 3, Kierownicy do spraw finansowych 3, Nauczyciele kształcenia zawodowego 3, Instruktorzy nauki jazdy 3, Tapicerzy i 3, Kaletnicy, rymarze i 2, Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 2, Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia 2, Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 2, Specjaliści do spraw sieci komputerowych 2, Aktorzy 2, Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii 2, Technicy weterynarii 2, Pośrednicy handlowi 2, Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany 2,00 8

9 3514 Technicy sieci internetowych 2, Operatorzy wprowadzania danych 2, Stewardzi 2, Wydawcy posiłków 2, Rolnicy upraw polowych 2, Sadownicy 2, Ceramicy i 2, Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej 2,00 niesklasyfikowani 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru 2,00 Natomiast wartość wskaźnika mniejsza od 1 oznacza, że napływ przewyższa odpływ, zatem dostrzega się wzrost liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów. Najmniejsze wartości wskaźnika płynności bezrobotnych w 2015 roku odnotowano w przypadku następujących grup zawodów zawartych w tabeli 3: Tabela 3. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najmniejszy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1223 Kierownicy do spraw badań i rozwoju 0, Kierownicy w hotelarstwie 0, Kierownicy do spraw sportu, rekreacji i rozrywki 0, Urbaniści i inżynierowie ruchu drogowego 0, Położne bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 0, Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr 0, Analitycy systemów komputerowych 0, Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) 0, Sportowcy i dżokeje 0, Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku 0, Pracownicy biur informacji 0, Robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych 0, Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych 0, Operatorzy maszyn do szycia 0, Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem specjalisty) 0, Policjanci 0, Ankieterzy 0,33 W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie napłynęły 4200 oferty pracy za pośrednictwem urzędu jak i 190 ofert na podstawie analizy ofert na portalach internetowych. Porównując do roku poprzedniego liczba ta jest większa o 321 wolnych miejsc pracy. Najwięcej ofert pracy wpłynęło w następujących zawodach podano 10 najliczniejszych ofert pracy: 1. masarze 214 ofert 9

10 2. gospodarze budynków 206 ofert 3. sprzedawcy sklepowi ekspedienci 187 ofert 4. robotnicy wykonujący prace proste 180 ofert 5. kierowcy samochodów ciężarowych 169 ofert 6. pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowane 143 oferty 7. spawacze 114 ofert 8. ręczni pakowacze 111 ofert 9. pracownicy ochrony osób i mienia 90 ofert 10. magazynierzy 75 ofert Najwięcej ofert pracy natomiast w dużej grupie zawodów rozkłada się następująco: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (810 ofert), pracownicy usług i sprzedawcy (713 ofert), pracownicy wykonujący prace proste (594 oferty), operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (470 ofert), technicy i inny średni personel (262 ofert), specjaliści (217 ofert) i pracownicy biurowi (158 ofert). Pojawiły się jednak tylko 2 oferty pracy dla wielkiej grupy zawodów: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy. W tabeli 4 zaprezentowano wskaźnik zróżnicowania ofert pracy według wielkich grup zawodów. Wartość wskaźnika zróżnicowania ofert pracy mniejsza od 1 oznacza grupę zawodów, w której oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim poza PUP, co oznacza, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych dla tych zawodów. Wartość wskaźnika większa od 1 oznacza natomiast grupę zawodów, pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP niż w internecie. Tabela 4. Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów w liczbach bezwzględnych PUP Internet Razem Ogółem KIEROWNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE

11 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL wskaźnik struktury według źródeł Ogółem KIEROWNICY 54,29% 45,71% 100% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 100% 96,93% 3,07% 100% 96,21% 3,79% 100% 97,64% 2,36% 100% 100,00% 100% 100,00% 100% SPECJALIŚCI 71,15% 28,85% 100% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 86,75% 13,25% 100% wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Ogółem 100,00% 100,00% Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) KIEROWNICY 0,59% 8,42% 0,07 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 14,67% 4,93% 2,63% 1,87 21,41% 14,21% 1,51 18,10% 7,37% 2,46 25,28% 0,06% SPECJALIŚCI 6,77% 46,32% 0,15 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 8,18% 21,05% 0,39 11

12 Na podstawie danych zawartych w tabeli, do grupy zawodów, które w większości zgłaszane są poza PUP zalicza się: specjalistów oraz techników i inny średni personel. Wynika to ze specyfiki rynku pracy oraz poszukiwania osób ze specyficznymi kwalifikacjami, umiejętnościami czy motywacją do pracy. 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych W niniejszym opracowaniu zakłada się, iż zawody deficytowe charakteryzują się większą liczbą dostępnych ofert pracy niż wynosi średni stan bezrobotnych w danym okresie sprawozdawczym. Do grupy zawodów deficytowych zaliczono z kolei: pośrednicy pracy i zatrudnienia, nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych, robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i, robotnicy budowy dróg, kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych oraz masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i. W tabeli poniżej zaprezentowano listę zawodów deficytowych Tabela 5. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku DEFICYT Kod Elementarna grupa zawodów 3333 Pośrednicy pracy i zatrudnienia 2355 Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych 7133 Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i 7116 Robotnicy budowy dróg 1324 Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych 7511 Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,75 3,17 0,24 1,00 0,00 13,24 0,25 0,83 0,30 1,00 0,00 3,48 0,25 0,83 0,30 0,00 1,00 0,00 3,48 0,67 1,00 0,67 0,00 0,92 1,25 0,73 0,00 1,50 0,00 5,23 47,00 57,83 0,81 48,78 1,16 13,08 74,56 Zawody maksymalnie deficytowe wyróżniają się brakiem bezrobotnych tj. wskaźnik dostępności oferty pracy wynosi zero. Do zawodów maksymalnie deficytowych, tzn. takich, które wyróżniają się brakiem osób bezrobotnych, zaliczono następujące grupy zawodów: pracownicy 12

13 wykonujący dorywcze prace proste, pielęgniarki z tytułem specjalisty, audiofonolodzy i logopedzi oraz instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej. Tabela 6. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 2 0,00 44, Pielęgniarki z tytułem specjalisty 1 0,00 32, Audiofonolodzy i logopedzi 1 16,67 12, Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 1 0,00 12,00 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy. Przyjęto, że zawody zrównoważone odznaczają się zbliżoną liczbą bezrobotnych i dostępnych ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. Dodatkowo wskazane jest, aby w takim zawodzie odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekraczał mediany a odpływ bezrobotnych powinien przewyższać ich napływ (bądź być równy) w danym okresie sprawozdawczym. Tabela 7. Grupy zawodów zrównoważonych w 2015 roku RÓWNOWAGA Kod Elementarna grupa zawodów 7221 Kowale i operatorzy pras kuźniczych Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,42 0,42 1,00 0,00 100,00 Natomiast zawody nadwyżkowe odznaczają się przewagą liczebną bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy. Zawody nadwyżkowe zostały zdefiniowane jako zawody, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, występuje relatywnie wysoki odsetek długotrwale bezrobotnych, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w analizowanym okresie. Zawody nadwyżkowe w 2015 roku w powiecie chrzanowskim to z kolei: pracownicy domowej opieki osobistej, inżynierowie mechanicy, szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i, technicy fizjoterapii i masażyści, mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych, kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym, cieśle i stolarze budowlani. 13

14 Tabela 8. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów 5322 Pracownicy domowej opieki osobistej 2144 Inżynierowie mechanicy 7316 Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i 3254 Technicy fizjoterapii i masażyści 7233 Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 1420 Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym 7115 Cieśle i stolarze budowlani 9510 Pracownicy świadczący usługi na ulicach Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 9,42 0,08 113,00 77,78 0,89 0,00 50,00 7,33 0,08 88,00 83,33 0,89 100,00 0,00 6,25 0,08 75,00 57,14 0,67 100,00 0,00 8,17 0,25 32,67 55,56 0,67 0,00 0,00 69,92 2,42 28,93 58,90 0,89 3,45 0,00 6,92 0,25 27,67 57,14 0,71 33,33 50,00 15,42 3,33 4,63 64,71 0,94 12,50 0,00 2,25 1,67 1,35 66,67 0,80 0,00 0,00 Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). Do zawodów maksymalnie nadwyżkowych, czyli takich, dla których nie zgłoszono żadnej oferty pracy w 2015 roku, zaliczono: obuwnicy i, fotografowie, kierownicy do spraw reklamy i public relations oraz matematycy, aktuariusze i statystycy. Tabela 9. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 7536 Obuwnicy i Fotografowie Kierownicy do spraw reklamy i public relations Matematycy, aktuariusze i statystycy 1 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. 14

15 3. Analiza umiejętności i uprawnień Zestawianie popytu i podaży na umiejętności i uprawnienia w podziale na wielkie grupy zawodów, umożliwi odpowiedź na pytanie, czy cechy posiadane przez bezrobotnych w danych grupach zawodów są poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy. Jeśli większość umiejętności i uprawnień, które najczęściej posiadają bezrobotni pokrywa się z tymi, które występują po popytowej stronie rynku pracy to można wysnuć wniosek o równowadze na rynku pracy w tym zakresie. Natomiast, gdy w wyniku przeprowadzonej analizy umiejętności i uprawnienia poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy są zupełnie inne, niż te posiadane przez bezrobotnych w danej grupie zawodów można wysnuć wniosek o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodowej na badanym rynku pracy. W niniejszym rozdziale zaprezentowano analizę osób bezrobotnych bez zawodu. Najwięcej osób zarejestrowanych było według stanu na koniec 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (1244 osoby) oraz zasadniczym zawodowym (1239 osób) a także policealnym i średnim zawodowym (1057 osób). Natomiast największy odsetek bezrobotnych bez zawodu w ogólnej liczbie bezrobotnych był w grupie osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (18,93%) jak i gimnazjalnym i poniżej (15,59%). Tabela 10. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* Ogółem ,36% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej ,59% zasadnicze zawodowe ,21% średnie ogólnokształcące ,93% policealne i średnie zawodowe ,88% Wyższe ,00% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa ,75% szkoła przysposabiająca do pracy Technikum ,03% liceum ogólnokształcące ,44% liceum profilowane 1 0 0,00% technikum uzupełniające ,00% liceum uzupełniające ,67% szkoła policealna ,67% Wyższa ,00% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. 15

16 4. Analiza rynku edukacyjnego w powiecie chrzanowskim Celem niniejszego opracowania jest uzyskanie informacji na temat zjawisk zachodzących na lokalnym rynku pracy, dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy, w przekroju zawodowym oraz sformułowanie na tej podstawie wniosków, ocen oraz prognoz niezbędnych do prawidłowego wykonywania przez urząd pracy ustawowych zadań. Szczegółowe cele w tym zakresie mają odniesienie m. in. do określenia odpowiednich kierunków szkoleń dla bezrobotnych, zapewniających większą efektywność organizowanych szkoleń, usprawnienia działań poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, ułatwienia realizacji programu aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia, określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy oraz stworzenia bazy informacyjnej dla opracowywania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych. Monitoring ma również służyć lepszemu zrozumieniu i dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców, którzy są coraz bardziej wymagający wobec kandydatów do pracy. Oczekują coraz częściej od przyszłych pracowników umiejętności przystosowywania się do zmian zachodzących na rynku pracy i gotowości do ciągłego rozwoju oraz edukowania. Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie analizując sytuację na lokalnym rynku pracy prowadzi stałe badanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Prowadzenie bowiem właściwej polityki rynku pracy wymaga dobrze działającego systemu w tej dziedzinie. Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym. Na podstawie badania powstaje raport końcowy opisujący sytuację na lokalnym rynku pracy. Celem nadrzędnym monitoringu zawodów jest systematyczne określanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnych, regionalnych i krajowym rynku pracy przy wykorzystaniu bazy informatycznej. Źródło informacji do opisywanej analizy stanowią dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej MEN o liczbie uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych zawodów i specjalności. 16

17 5. Analiza uczniów ostatnich klas ponadgimnazjalnych Badając sytuację na rynku pracy w powiecie chrzanowskim należy stwierdzić, iż na koniec grudnia 2015 roku w urzędzie pracy zarejestrowanych było 4851 osoby z tego 193 to absolwenci tj. osoby w okresie do 12 m-cy od zakończenia nauki, którzy stanowią 3,9% ogółu osób bezrobotnych. W porównaniu z rokiem 2014, gdzie zarejestrowanych było 244 absolwentów więc ich liczba zmniejszyła się o 51 osób. W tabeli poniżej zaprezentowano zestawienie zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie chrzanowskim w 2015 roku wraz z liczbą uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych. Przyjmując, że uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych są potencjalnym zasobem siły roboczej, należy zauważyć, iż żadna z tych osób nie kształci się w zawodach deficytowych, nadwyżkowych oraz zrównoważonych. Tabela 11. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1324 Kierownicy do spraw logistyki i 0 dziedzin pokrewnych 2222 Pielęgniarki z tytułem 0 specjalisty 2294 Audiofonolodzy i logopedzi Nauczyciele sztuki w 0 placówkach pozaszkolnych 3333 Pośrednicy pracy i 0 zatrudnienia 3423 Instruktorzy fitness i rekreacji 0 ruchowej 7116 Robotnicy budowy dróg Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i 7511 Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste Zawody nadwyżkowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1222 Kierownicy do spraw reklamy i 0 public relations 1420 Kierownicy w handlu 0 detalicznym i hurtowym 2120 Matematycy, aktuariusze i 0 statystycy 2144 Inżynierowie mechanicy

18 3254 Technicy fizjoterapii i 0 masażyści 3431 Fotografowie Pracownicy domowej opieki 0 osobistej 7115 Cieśle i stolarze budowlani Mechanicy maszyn i urządzeń 0 rolniczych i przemysłowych 7316 Szyldziarze, grawerzy i 0 zdobnicy ceramiki, szkła i 7536 Obuwnicy i Pracownicy świadczący usługi na ulicach Zawody zrównoważone Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa 7221 Kowale i operatorzy pras kuźniczych Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Celem analizy jest wskazanie w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. A zatem pozwala ona na konstruowanie wiążących wniosków dla systemu kształcenia ponadgimnazjalnego oraz wyższego. W roku szkolnym 2013/2014, najliczniejszą grupę absolwentów według typu szkoły stanowili absolwenci liceum ogólnokształcącego (522 osoby). Liczba absolwentów technikum wyniosła z kolei 248 osób, z czego egzamin zdały 140 osoby. Liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych wyniosła 58, z czego 21 osób zdało egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Dlatego tej grupie osób trudno odnaleźć się na rynku pracy, na którym liczą się twarde kwalifikacje w postaci dyplomu. Tabela 12. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego zasadnicza szkoła zawodowa ,93% 31,03% szkoła przysposabiająca do pracy Technikum ,58% 10,08% liceum ogólnokształcące ,90% 4,21% 18

19 liceum profilowane 0 0 liceum uzupełniające 0 0 szkoła policealna ,31% 15,49% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. W roku szkolnym 2014/2015 młodzież wybierała szkoły o profilu ogólnokształcącym osoby, później na rynku liczy się technikum 151 osób. Porównując wskaźnik bezrobotnych wśród absolwentów według stanu na koniec grudnia 2014 roku i koniec maja 2015 roku dostrzega się spadek udziału bezrobotnych wśród ogółu absolwentów liceum ogólnokształcącego i technikum oraz zasadniczej szkoły zawodowej. Tabela 13. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku (cd.) Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym Liczba bezrobotnych absolwentów Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) zasadnicza szkoła zawodowa szkoła przysposabiająca do pracy ogółem posiadający tytuł zawodowy* stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego ,88% 3 0 technikum ,81% liceum ogólnokształcące ,62% liceum profilowane 0 liceum uzupełniające 1 szkoła policealna ,51% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Pojęcie absolwent definiuje bezrobotnego do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Pracodawcy wskazują na słabe przygotowanie kandydatów do pracy, a potencjalni pracownicy na niekorzystne godziny pracy, pracę w weekendy, niskie wynagrodzenie. 19

20 7. Badanie przedsiębiorstw Badanie kwestionariuszowe zostało przeprowadzone wśród przedsiębiorstw, zatrudniających przynajmniej jednego pracownika, których siedziba znajduje się na terenie powiatu chrzanowskiego. Pytania dotyczyły bieżącego poziomu zatrudnienia oraz planowanych zmian w tym zakresie, a także umiejętności i uprawień posiadanych przez pracowników, które są najbardziej pożądane przez pracodawców. Zestaw pytań dotyczył także identyfikacji problemów związanych ze znalezieniem pracowników. Przedsiębiorstwa zostały typowane do badania z Bazy Jednostek Statystycznych (BJS), której podstawą jest rejestr REGON. Do badania zostało wytypowanych 230 podmiotów gospodarki narodowej z powiatu chrzanowskiego, przy czym 74 wypełniło ankiety, a więc 32% z ogółu wzięło udział w badaniu. Badając strukturę przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników, największy odsetek stanowiły podmioty zatrudniające od 10 do 49 osób (53,48%) i te, w których wielkość zatrudnienia nie przekracza 9 osób (42,25%). Rysunek 1. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Uwzględniając przedsiębiorstwa pod względem rodzaju prowadzonej działalności zgodnie z Polską Kwalifikacją Działalności (PKD), wyraźnie widać, iż najwięcej było podmiotów zajmujących się pozostałymi usługami (sekcja: M, N, O, P, Q, R, S, T, U) w tym. m.in. działalność 20

21 rachunkowa, prawnicza, administracja publiczna, edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna (45,75%). Mniej liczniejszą (28,33%) grupę stanowiły firmy zajmujące się handlem, naprawą pojazdów samochodowych, transportem, gastronomią (sekcja: G, H, I, J). Rysunek 2. Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności Dla blisko ¾ badanych przedsiębiorstw z powiatu chrzanowskiego (67,53%) wielkość zatrudnienia w 2015 roku nie zmieniła się. Natomiast co czwarty pracodawca (26.41%) deklarował, iż w 2015 roku zatrudniał nowych pracowników. Rysunek 3. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku 21

22 Spośród ankietowanych podmiotów, rozszerzających zasoby kadrowe w 2015 roku, wzrost zatrudnienia był w przedziale 1-10%. Natomiast redukcja etatów najczęściej dotyczyła spadku o 11-20% bądź powyżej 30%. Szczegółowy wykaz odpowiedzi zawiera rysunek 4. Rysunek 4. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku Zmienną wykorzystywaną do interpretacji odpowiedzi dotyczących zmiany zatrudnienia w poszczególnych zawodach, wśród badanych przedsiębiorstw, był wskaźnik zatrudnienia netto (WZ). Wartości ujemne wskaźnika oznaczają pogorszenie się sytuacji w przedsiębiorstwach. Im niższa wartość tym wyższy odsetek firm deklarujących niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie oznaczają poprawę sytuacji na rynku pracy. Im wyższy wskaźnik tym większy odsetek firm zwiększających zatrudnienie. W 2015 roku wskaźnik zatrudnienia netto ogółem wyniósł 20,35% co oznacza, że odsetek podmiotów rozszerzających zasoby kadrowe, przewyższył odsetek podmiotów redukujących etaty. Wobec powyższego sytuacja na lokalnym rynku pracy polepszyła się. Dokonując analizy wskaźnika zatrudnienia netto według wielkich grup zawodowych w 2015 roku, najkorzystniejsza zmianę można zauważyć wśród następujących zawodów: specjaliści (10,53%), technicy (10,53%), pracownicy usług i sprzedawcy (9,04%) oraz pracownicy biurowi (9,04%). Wartość wskaźnika 0 oznacza natomiast, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm wskazujących na jej pogorszenie, bądź wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze 22

23 zatrudnienia, i tak jest w grupie zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (0,00). Natomiast pogorszenie sytuacji odnotowano dla przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (-1,5). Ujemna wartość wskaźnika świadczy o tym, iż odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek firm zwiększających zatrudnienie. Rysunek 5. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Badani pracodawcy zatrudniali w 2015 roku w następujących zawodach: architekt, asystent nauczyciela przedszkola, elektryk budowlany, elektryk, fryzjer, inżynier budownictwa, inżynier elektryk, kierowca samochodu ciężarowego, kierowca samochodu dostawczego, kosmetolog, nauczyciel języka obcego, nauczyciel przedszkola, ogrodnik terenów zielonych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, opiekunka dziecięca, pomocniczy robotnik budowlany, pracownik obsługi płacowej, robotnik gospodarczy, sprzedawca, sprzątaczka biurowa, technik handlowiec. W tabeli 14 przedstawiono analizę zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w 2015 roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach. 23

24 Tabela 14. Analizę zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w 2015 roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach. Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi Architekt czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 6,25% Asystent nauczyciela przedszkola czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% Elektryk budowlany czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% 24

25 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Elektryk* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Fryzjer* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% Inżynier budownictwa - budownictwo ogólne czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% 25

26 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 6,25% Inżynier elektryk czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% Kierowca samochodu ciężarowego Kierowca samochodu dostawczego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 3,13% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 3,13% planowanie i organizacja pracy własnej 3,13% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,13% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 3,13% współpraca w zespole 3,13% wykonywanie obliczeń 3,13% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 3,13% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% 26

27 doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Kosmetolog czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% Nauczyciel języka obcego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% 27

28 znajomość języków obcych 6,25% Nauczyciel przedszkola czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 4,17% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 2,08% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 4,17% zarządzanie ludźmi / przywództwo 4,17% znajomość języków obcych 4,17% Ogrodnik terenów zieleni czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% 28

29 wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Opiekunka dziecięca* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 6,25% Pomocniczy robotnik budowlany czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Pracownik obsługi płacowej czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% 29

30 wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Robotnik gospodarczy czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Sprzedawca* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% Sprzedawca* wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Sprzątaczka biurowa czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 4,05% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 30

31 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 4,05% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 4,05% znajomość języków obcych 0,00% Technik handlowiec* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Ogółem (bez względu na zawód) czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 4,76% dodatkowe uprawnienia 3,43% doświadczenie zawodowe 5,51% komunikacja ustna / komunikatywność 6,09% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 4,08% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 2,43% planowanie i organizacja pracy własnej 5,99% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 5,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 5,41% współpraca w zespole 5,57% wykonywanie obliczeń 3,85% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 4,95% wyuczony zawód 4,78% wywieranie wpływu 3,24% zarządzanie ludźmi / przywództwo 2,11% znajomość języków obcych 3,50% 31

32 Pracodawcy najczęściej zatrudniali pracowników z następującymi umiejętnościami i cechami: komunikatywność, planowanie i organizacja pracy własnej, współpraca w zespole, doświadczenie zawodowe, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, przedsiębiorczość, kreatywność, inicjatywność. W kwestii pozyskiwania nowych pracowników, ponad 30% badanych przedsiębiorców raczej nie miało problemów w tym zakresie, natomiast blisko 20% podmiotów wskazywało na trudności w poszukiwaniu kandydatów do zatrudnienia. Szczegółowy rozkład odpowiedzi zawiera rysunek 6. Rysunek 6. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Najczęściej badani pracodawcy poszukują nowych pracowników poprzez ogłoszenia w intrenecie (19.17%), analizę ofert przychodzących do firmy ( 17,57%), ogłoszenia w prasie (13,84%) czy poprzez ogłoszenia w Powiatowym Urzędzie Pracy (13,59%). 32

33 Rysunek 7. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników 8. Prognoza lokalnego rynku pracy W 2016 roku ponad 60% badanych podmiotów gospodarki narodowej z powiatu chrzanowskiego nie przewiduje zmian w zakresie zatrudniania nowych pracowników. Natomiast ponad 11% deklaruje zwiększenie zasobów kadrowych w swojej firmie i to na poziomie ponad 30%. Rysunek 8. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku 33

34 Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto (WZ) w 2016 roku jest na poziomie 22,91% co oznacza, poprawę sytuacji na lokalnym rynku pracy. Pracodawcy będą częściej zatrudniali, aniżeli zwalniali pracowników. Dokonując analizy prognozowanego wskaźnika zatrudnienia netto według wielkich grup zawodowych w 2016 roku, najkorzystniejsza zmianę będzie można zauważyć wśród następujących zawodów: operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (10,27%), technicy (10,27%), pracownicy usług i sprzedawcy (7,38%) oraz specjaliści (7,38%). Rysunek 8. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Na podstawie przedstawionego badania kwestionariuszowego wynika, iż w 2016 roku firmy z powiatu chrzanowskiego mają zamiar zatrudnić pracowników w następujących zawodach: doradca klienta, elektryk, inżynier elektryk, fryzjer, nauczyciel przedszkola, nauczyciel w placówkach pozaszkolnych, operator urządzeń do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia, agenci ubezpieczeniowi, pracownicy obsługi biurowej, specjalista do spraw pozyskiwania funduszy, specjalista zastosowania informatyki, sprzedawca, technik budownictwa, technik elektronik, technik handlowiec. Szczegółowy wykaz umiejętności i cech istotnych dla pracodawców u potencjalnych pracowników zawiera tabela 15. Tabela 15. Umiejętności i cechy szczególnie istotne dla pracodawców u potencjalnych pracowników, których firma planuje zatrudnić Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi Doradca klienta czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% 34