Rola niezależnego eksperta na etapie wyboru technologii przygotowania wody dla nowych inwestycji 1)
|
|
- Dawid Rogowski
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rola niezależnego eksperta na etapie wyboru technologii przygotowania wody dla nowych inwestycji 1) Autor: Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki ( Energetyka nr 7/2013) Konsekwencją złej pracy urządzeń gospodarki wodno-ściekowej stosowanych w energetyce są pojawiające się w urządzeniach zaliczanych do podstawowych osady eksploatacyjne i korozja, co zwykle prowadzi do wzrostu kosztów eksploatacji, a nawet do zniszczenia elementów urządzeń podstawowych. Nie bez znaczenia również są często występujące przy złej pracy instalacji do przygotowania wody czy też oczyszczania ścieków duże opłaty ponoszone ze względu na wielkość ładunków zanieczyszczeń zrzucanych do środowiska. Niedoceniany jest fakt wykorzystywania w urządzeniach do przygotowania wody znaczącej ilości drogich materiałów wsadowych, jakimi są np. jonity, węgle sorpcyjne, różnego rodzaju membrany. Mogą one stosunkowo łatwo ulec dezaktywacji obecnymi w wodzie zanieczyszczeniami. Koszty odtworzenia zasobów są często tak duże, że eksploatatorzy decydują się na ich dalsze użytkowanie, nie licząc się z konsekwencjami mogącymi wystąpić w urządzeniach zasilanych wodą z wadliwie pracujących stacji, np. produkcji wody zdemineralizowanej. Podobnie jest również z eksploatacją innych urządzeń, np. wstępnego przygotowania wody. Praca tego węzła rzutuje bezpośrednio na sprawność skraplaczy turbinowych, chłodnic w obiegu wody ruchowej, ale także instalacji do demineralizacji wody zasilanych taką wodą. Nieskuteczna, często niezoptymalizowana praca oczyszczalni ścieków przemysłowych czy sanitarnych stanowi poważny problem finansowy z tytułu nadmiernych opłat za zrzucane do środowiska ładunki zanieczyszczeń. Wielu trudności eksploatacyjnych można uniknąć jeszcze na etapie wyboru technologii przygotowania wody dla nowych inwestycji bądź poddawanych gruntownej modernizacji stacji uzdatniania wody. 1) Artykuł oparty na referacie wygłoszonym na IX Forum Dyskusyjnym Diagnostyka i chemia dla energetyki, zorganizowanym przez ENERGOPOMIAR w dniach maja 2013 r. w Szczyrku.
2 Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na działania eksperckie, które powinny mieć miejsce już w najwcześniejszej fazie realizacji konkretnych projektów inwestycyjnych mających na celu wybudowanie stacji uzdatniania wody (SUW) niepowodujących problemów podczas eksploatacji i to nie tylko w pierwszych latach po oddaniu do użytkowania, ale i w dłuższej perspektywie czasowej. Podstawowe problemy w działalności eksperckiej W działalności eksperckiej z zakresu technologii przygotowania wody najważniejsze jest sprecyzowanie tematyki istotnej z punktu widzenia wyboru technologii, realizacji inwestycji, ale przede wszystkim przewidzenia możliwych utrudnień, które mogą wystąpić w późniejszej eksploatacji urządzeń. Niezbyt trafiona technologia skutkuje znacznymi kosztami eksploatacyjnymi lub nawet dodatkowymi nakładami inwestycyjnymi ponoszonymi w celu dotrzymania wymagań stawianych poszczególnym rodzajom wód produkowanych dla różnych potrzeb eksploatacji. Główne zagadnienia, które powinny być uwzględniane w trakcie działań eksperckich technologów, przedstawiają się następująco: rozpoznanie dostępnych źródeł wody surowej; określenie wymagań dotyczących jakości potrzebnej wody dla różnych obiegów; określenie parametrów gwarantowanych; wybór technologii uzdatniania wody dla określonych potrzeb; ocena możliwości wykorzystania istniejących urządzeń dla potrzeb nowych SUW; uwarunkowania środowiskowe, analiza powiązań SUW z innymi obiegami wodnymi i ściekowymi; etapowa analiza powstającej dokumentacji. Rozpoznanie dostępnych źródeł wody W wielu przypadkach projektowanie urządzeń gospodarek wodnej i ściekowej prowadzone jest w oparciu o niepełne dane dotyczące jakości wody będącej surowcem do dalszego uzdatniania czy też ścieków podawanych oczyszczaniu, które posiada inwestor. Wynika to głównie z chęci obniżenia kosztów na tym etapie działań inwestycyjnych.
3 Krokiem poprzedzającym projektowanie musi być wykonanie rozszerzonej analizy wody czy ścieków. Nie może to być analiza fragmentaryczna, gdzie projektant musi zakładać pewne parametry, które często później nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistych warunkach. Analiza musi zawierać pełny bilans jonowy oraz wszystkie niezbędne dane, które mogą wpływać na przebieg projektowanego procesu technologicznego. Takimi istotnymi danymi są np. dla wód powierzchniowych: znajomość zawartości substancji organicznych (utlenialność, ChZT Cr, ogólny węgiel organiczny, oleje, detergenty), zawartość krzemionki jonowej i niejonowej czy też w przypadku projektowania instalacji z zastosowaniem technik membranowych dodatkowo zawartość baru, strontu, wskaźnik SDI. Często, szczególnie gdy mamy do czynienia z jakością wody zmienną w czasie (np. dla wód rzecznych), konieczna jest długofalowa obserwacja, a czasami wręcz monitorowanie jakości badanej wody w skali roku. W sposób oczywisty widać tutaj potrzebę odpowiednio wczesnego podjęcia decyzji odnośnie projektowania, aby dać czas jednostkom zajmującym się badaniami przedprojektowymi na podjęcie stosownych badań, jak również ich weryfikację. Jednak nawet najdoskonalsze rozpoznanie źródeł wody nie gwarantuje stuprocentowej pewności co do trafności przyjętej technologii. Jak zaznaczają Rolf Gimbel, Martin Jekel i Rainer Ließfeld w pracy pt. Podstawy i technologie uzdatniania wody, z powodu złożoności procesów fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych przebiegających podczas uzdatniania, przebiegu i wyniku uzdatniania nie można dokładnie obliczyć. Dlatego zaleca się wykonanie testów uzdatniania w skali półtechnicznej, które umożliwią przystąpienie do precyzyjnego wymiarowania w zależności od chemicznego stanu wody i przebiegu procesów podczas uzdatniania.. Należy zgodzić się z tym stwierdzeniem. Rolą niezależnego eksperta (NE) w zakresie tych zagadnień jest ocena posiadanych materiałów analitycznych pod kątem ich kompletności i przydatności do projektowania, wskazanie zakresu potrzebnych dodatkowych badań technologicznych, również ocena wyników przeprowadzonych badań pilotowych. W wyniku tych prac NE może rekomendować do wykorzystania w Programie funkcjonalno-użytkowym (PFU) lub SIWZ analizę wody, która będzie obligatoryjnie stosowana do obliczeń przez przyszłych wykonawców SUW.
4 Określenie wymagań dotyczących jakości potrzebnej wody dla różnych obiegów Z punktu widzenia NE określenie wymagań dotyczących jakości wody potrzebnej do uzupełniania strat w różnych obiegach powinno być rozpatrywane co najmniej dla trzech podstawowych obiegów występujących w energetyce, to jest głównego obiegu chłodzenia na ogół cyrkulacyjnego, obiegu wodno-parowego oraz obiegu ciepłowniczego. Jest to zagadnienie zawierające w sobie elementy podlegające ocenie specjalistycznej ze względu na często różniące się wymagania wynikające z aktów normatywnych i z danych podawanych przez dostawców różnych urządzeń oraz różnice wynikające z nie do końca jednolitej terminologii i różnego sposobu wykonywania analiz chemicznych. Często widać to przy współpracy z kontrahentami zagranicznymi. Poniżej przedstawiono uwarunkowania najczęściej występujące w polskiej energetyce. Stosowane w krajowej energetyce wytyczne dotyczące jakości wody chłodzącej w obiegach cyrkulacyjnych przedstawiono w tabeli 1. Dotyczą one różnych parametrów chemicznych wpływających na bezpieczną pracę układu chłodzenia oraz chłodni. Tabela 1. Wskaźniki jakości wody w obiegach cyrkulacyjnych Wskaźnik Jednostka Wartość Uwagi Zasadowość ogólna mval/l 2,0 2,8 4,0 5,0 <10 bez stabilizowania wody przy dozowaniu polifosforanów nieorganicznych przy dozowaniu fosforanów organicznych przy dozowaniu specjalnych antyskalantów ph - 6,5 8,5 Siarczany SO 4 2 mg/l * *przy stosowaniu betonów odpornych na działanie siarczanów Żelazo jako Fe 2+ mg/l <0,3 Mangan jako Mn 2+ mg/l <0,3 Chlor wolny Cl 2 mg/l <1,0 Amoniak NH 3 mg/l <0,5 dla urządzeń, w których zastosowano stopy miedzi Zawiesina ogólna mg/l <30 Mając na uwadze powyższe dane, należy odpowiednio dobrać możliwy do zastosowania współczynnik zgęszczenia wody obiegowej K. Będzie on zależny nie tylko od
5 jakości wody uzupełniającej straty w obiegu chłodzenia, ale również od uwarunkowań środowiskowych oraz miejsca zrzutu odsolin. Z tego punktu widzenia istotnym parametrem mającym wpływ na kształtowanie się współczynnika zagęszczenia K jest suma chlorków i siarczanów. Postęp w dziedzinie rozwiązań konstrukcyjnych kotłów i związane z tym zwiększanie parametrów produkowanej pary stawiają coraz wyższe wymagania dla jakości wody zasilającej kotły. Jakość wody zasilającej kotły w sposób bezpośredni zależy przede wszystkim od czystości kondensatu powrotnego, ale także od jakości wody dodatkowej zdemineralizowanej kierowanej do uzupełniania strat w obiegu wodno-parowym. Ze względu na zwiększone szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń zawartych w wodzie i parze w stosunku do wysokoprężnych obiegów wodno-parowych na najwyższe parametry, widać stale postępujące zaostrzanie wymagań dotyczących jakości wody i pary. Obecnie podstawowym dokumentem regulującym jakość wody zasilającej jest Polska Norma PN-EN : Kotły wodnorurkowe i urządzenia pomocnicze. Część 12: wymagania dotyczące jakości wody zasilającej i wody kotłowej. Najwyższe wymagania zgodnie z normą musi spełniać woda zasilająca i woda wtryskowa do schładzaczy dla kotłów przepływowych. Wymagania określone normą przedstawiono w tabeli 2. Tabela 2. Wymagania według normy PN-EN Parametr Jednostka Woda pozbawiona soli Ciśnienie robocze Bar cały zakres Wygląd - przejrzysta, wolna od zawiesin Przewodność właściwa w temp C µs/cm nie określa się Przewodność kwasowa w temp C µs/cm <0,2 Wartość ph w temp C * Zawartość sodu + potasu ( Na + K) mg/l <0,010 Zawartość żelaza (Fe) mg/l <0,010 Zawartość miedzi (Cu) mg/l <0,003 Zawartość krzemionki (SiO 2 ) mg/l <0,020 Zawartość tlenu (O 2 ) mg/l 0,250* Zawartość substancji organicznych (jako TOC) mg/l <0,2
6 * w zależności od stosowanego reżimu Parametrami wymagającymi rozbudowanych urządzeń do produkcji wody dodatkowej zdemineralizowanej zapewniających ich dotrzymanie są zawartości: sodu, potasu, krzemionki, a głównie substancji organicznych (TOC, DOC). Innym powszechnie stosowanym dokumentem do określania jakości wody zasilającej jest Dyrektywa VGB-R 450 L dotycząca jakości wody zasilającej, wody kotłowej oraz pary dla elektrowni zawodowych i elektrowni przemysłowych. Dyrektywa nie przedstawia żadnych bezwzględnych wartości granicznych parametrów chemicznych, lecz wyróżnia realistyczne pola zastosowań oraz dopuszczalne obszary robocze ze względu na minimalizację korozji w obiegu woda-para, a przez to również optymalną żywotność instalacji. Dodatkowa elastyczność w konstruowaniu wymagań podanych w dyrektywie została wprowadzona poprzez zastosowanie filozofii action-level. Dotyczy ona pracy ciągłej, a w szczególności okresów uruchomienia. Obowiązuje tutaj zasada, wedle której użytkownik musi uwzględnić szczegółowy projekt swojej instalacji oraz zmodyfikować granice parametrów odpowiednio do specyficznych wymagań. I tutaj widać rolę NE, który w ramach posiadanych doświadczeń może proponować zarówno zaostrzenie niektórych parametrów, jak i ocenić granice dopuszczalnych odstępstw od przepisów. W sposób oczywisty przekłada się to na technologie stosowane w SUW. Z problemem jakości wody dodatkowej kierowanej do kotłów ciepłowniczych i do uzupełnienia obiegów ciepłowniczych związane są trzy akty normatywne. Są to: Polska Norma PN-85/C-04601: Woda do celów energetycznych. Wymagania i badania jaskości wody dla kotłów wodnych i zamkniętych obiegów ciepłowniczych; jest to norma wycofana bez zastąpienia, jednak powszechnie stosowana; Polska Norma PN-93/C-04607: Woda w instalacjach ogrzewania. Wymagania i badania dotyczące jakości wody; Polska Norma PN-EN : Kotły wodnorurowe i urządzenia pomocnicze. Część 12: Wymagania dotyczące jakości wody zasilającej i wody kotłowej. Polska Norma PN-85/C opisuje sposób badania i wymagania dotyczące jakości wody dla kotłów wodnych oraz zamkniętych obiegów ciepłowniczych. Norma dotyczy zarówno wody obiegowej, jak i wody do napełniania i uzupełniania obiegów, przy czym
7 występuje tu wyraźne rozgraniczenie na obiegi charakteryzujące się małym uzupełnianiem poniżej 5 m 3 /h i obiegi większe o uzupełnianiu przekraczającym 5 m 3 /h. Zapobieganie procesom korozyjnym realizowane ma być głównie poprzez podniesienie ph wody kierowanej do poszczególnych układów, dobre odgazowanie wody i związane z tym usunięcie tlenu. Natomiast procesy korozyjne związane z dużą zawartością soli silnych kwasów nie zostały uwzględnione. Procesy osadotwórcze mają być ograniczone głównie poprzez utrzymywanie praktycznie zerowej twardości wody oraz ograniczenie jej zasadowości ogólnej do poziomu poniżej 1,0 mval/l. Stopień narażenia układów na odkładanie się osadów eksploatacyjnych ocenia się na podstawie pomiarów takich parametrów jak: zasadowość ogólna, zawartość żelaza ogólnego, zawartość zawiesiny oraz służącą do kontroli stężenia najpopularniejszego środka korekcyjnego zawartość fosforanów. Niewielką uwagę poświecono zawartości substancji organicznych. Jedynym parametrem kontrolnym jest tutaj zawartość substancji ekstrahujących się rozpuszczalnikami organicznymi (oleje). W oparciu o wieloletnie doświadczenia widać, że podane w normie parametry w małym stopniu uwzględniały uwarunkowania współpracy zamkniętych obiegów ciepłowniczych z kotłami parowymi, w szczególności produkującymi parę dla turbin. Nawet niewielkie przecieki w obrębie wymienników ciepłowniczych mających styczność z parą powodują pogorszenie jakości kondensatów, a tym samym jakości wody zasilającej kotły i pary kierowanej do turbin. Można temu zapobiegać, stosując do uzupełniania sieci wodę o jakości zbliżonej do jakości wody zdemineralizowanej. Polska Norma PN-93/C ma zastosowanie do badania i oceny jakości wody stosowanej w instalacjach ogrzewania wodnego niskotemperaturowego. Stosuje się ją przy projektowaniu i eksploatacji instalacji centralnego ogrzewania wodnego z węzłami cieplnymi wymiennikowymi lub z kotłami, dla których nie zostały określone przez producenta wymagania dotyczące jakości wody zasilającej. Norma nie dotyczy instalacji z kotłami o mocy poniżej 25 kw. Norma praktycznie utraciła znaczenie dla dużych systemów ciepłowniczych, ponieważ również od strony instalacji centralnego ogrzewania układy są napełniane przeważnie wodą obiegową krążącą w głównym obiegu.
8 Norma dopuszcza stosowanie w takich instalacjach wody twardej o twardości ogólnej poniżej 4 mval/l, o ile producent kotła nie postanowił inaczej. Charakterystyczną cechą normy jest próba ograniczenia w wodzie zawartości chlorków i siarczanów, których suma powinna wynosić poniżej 150 mg/l. Norma silnie nawiązuje do rodzaju materiałów konstrukcyjnych stosowanych w obiegach grzewczych, w ten sposób ustalono np. limit dla zawartości jonu amonowego na poziomie poniżej 0,5 mg NH 4 /l. Polaka Norma PN-EN ma zastosowanie dla wszystkich kotłów wodnorurkowych do wytwarzania pary lub wody gorącej, które są ogrzewane poprzez spalanie co najmniej jednego paliwa albo za pomocą gorących spalin. W stosunku do kotłów wodnych wysokotemperaturowych określono ph wody dodatkowej, które musi być większe od 7. Ograniczono także twardość wody do wartości poniżej 0,05 mmol/l, a także zawartość żelaza, miedzi, olejów. Sprecyzowano również stanowisko autorów normy co do zawartości substancji organicznych w wodzie zasilającej, w sposób co prawda opisowy, jednak zupełnie jednoznaczny, pisząc, że negatywne zjawiska związane z ich obecnością w wodzie kotłowej powinny być ograniczone do minimum. Mając na uwadze wszystkie normy oraz uwarunkowania praktyczne, obecnie w układach ciepłowniczych, układach skojarzonych oraz w dużych elektrowniach posiadających człony ciepłownicze powinna być stosowana do uzupełniania strat woda nie tylko zdekarbonizowana i zmiękczona, ale również odsolona lub zdemineralizowana. Rolą NE jest przedstawienie propozycji dotyczących kwestii wyboru sposobu przygotowania wody uzupełniającej oraz pokazanie, jak będą pracować obiegi ciepłownicze zasilane w różny sposób. Propozycję wyjściową opracowaną przez ENERGOPOMIAR przedstawiono w tabeli 3.
9 Tabela 3. Jakość wody dodatkowej kierowanej do kotłów wodnych i obiegów ciepłowniczych Rodzaj oznaczenia Jednostka Wartość Uwagi Przewodność właściwa w temp C μs/cm <10 przed korekcją Odczyn ph >8,5 po korekcji Twardość ogólna mval/l <0,005 Zasadowość ogólna (Z og ) mval/l <0,1 przed korekcją Tlen rozpuszczony mg O 2 /l <0,020 po odgazowaniu Zawartość wolnego CO 2 mg CO 2 /l <10 przed korekcją Żelazo ogólne mg/l <0,050 Zawartość jonu amonowego mg NH 4 /l <0,50 Zawiesina ogólna mg/l <1 Substancje ekstrahujące się rozpuszczalnikami organicznymi (oleje) mg/l <1 Indeks nadmanganianowy mg KMnO 4 /l <5 Nie bez znaczenia jest tutaj także fakt, że chociażby z uwagi na brak konieczności budowania w elektrociepłowniach i elektrowniach odrębnych układów do produkcji wody dla potrzeb kotłów parowych i ciepłowniczych uproszczeniu ulegają schematy technologiczne SUW. Można tutaj także rozważać wystąpienie dodatkowego efektu ekologicznego polegającego na ograniczeniu ładunku zanieczyszczeń związanych z pracą stacji uzdatniania wody i oczyszczania chemicznego eksploatowanych układów. Określenie parametrów gwarantowanych SUW po wybudowaniu, w mniejszym lub większym stopniu, podlegają pomiarom gwarancyjnym. Jeżeli są to instalacje budowane wspólnie z nową jednostką wytwórczą, ilość kontrolowanych parametrów z reguły na SUW jest organiczna tylko do jakości wody uzdatnionej oraz wydajności instalacji wody. Jest to niewłaściwe podejście, nie dające informacji, jak przedmiotowa instalacja będzie zachowywać się w przyszłości w zmiennych warunkach eksploatacyjnych. Należy przy tym zauważyć, że SUW, chociaż jest zaliczana do grupy urządzeń pomocniczych, jest elementem, który może pogorszyć lub nawet uniemożliwić pracę nawet najstaranniej zaprojektowanego nowego bloku. Nie bez znaczenia
10 są tutaj także mogące się pojawić niespodziewane koszty eksploatacyjne SUW wynikające z nietrafnie dobranej technologii. Inaczej sytuacja przedstawia się dla SUW budowanych jako obiekt samodzielny. W tym przypadku zarówno zakres pomiarów, jak i ilość urządzeń podlegających kontroli bywa znacznie większy. Właściwy dobór punktów kontrolnych szczególnie ważny jest w projektowanych SUW, gdzie zamierza się zastosować techniki hybrydowe (układy do strącania zanieczyszczeń, membrany, jonity). Pozwala to w rezultacie na wykonanie głębszej analizy pracy i zachowania się SUW również w dłuższej perspektywie czasowej. Rezultatem pracy NE w tym zakresie może być pomoc przy ustaleniu punktów, które będą podlegać kontroli podczas pomiaru gwarancyjnego, ustalenie zakresu analityki, ustalenie wartości wymaganych i dopuszczalnych badanych parametrów, weryfikacja programów pomiarów, wreszcie już na etapie odbioru instalacji do eksploatacji ocena wyników takich pomiarów. Wybór technologii uzdatniania wody dla określonych potrzeb Wybór urządzeń realizujących poszczególne procesy uzdatniania jest skomplikowany i obarczony pewną wstępną wadą wynikającą z filozofii stosowanej przez wielu dostawców urządzeń, którzy przede wszystkim preferują urządzenia będące w ich portfelu. Ze względu na możliwość stosowania różnych technologii i urządzeń od licznych dostawców także rola NE nabiera szczególnego znaczenia. Chodzi tutaj o obiektywizm, który musi być zachowany przy ocenie poszczególnych rozwiązań. Pomocna w tym zakresie jest przede wszystkim znajomość przez NE urządzeń, jego doświadczenia eksploatacyjne dla takich samych lub podobnych urządzeń oraz znajomość sytuacji awaryjnych, które się zdarzyły lub mogą wydarzyć. Jak dalece dobór technologii i urządzeń ją realizujących jest zagadnieniem złożonym przedstawiono poniżej. Do urządzeń wstępnego przygotowania wody zaliczamy różnego typu reaktory, również z wypełnieniami lamelowymi, służące prowadzeniu procesu dekarbonizacji i koagulacji wody, wszelkiego rodzaju filtry oraz wymienniki sorpcyjne. Praca tych urządzeń ma istotny wpływ na stan techniczny instalacji i sieci zasilanych wodą wstępnie przygotowaną, np. urządzeń obiegu chłodzącego, jak również urządzeń służących do demineralizacji wody kierowanej do kotłów parowych lub zmiękczania wody wprowadzanej do sieci ciepłowniczych. W skrajnych przypadkach specyficzne zanieczyszczenia, jeżeli nie zostały całkowicie zatrzymane w urządzeniach do wstępnego
11 przygotowania wody, mogą przenikać przez dalsze urządzenia do demineralizacji wody i w rezultacie dostać się do kotłów. Przykładem takich zanieczyszczeń mogą być infekcje bakteryjne. Podstawowymi zagadnieniami wiążącymi się z pracą tych urządzeń jest określanie podatności wód na dekarbonizację i koagulację oraz optymalny dobór dawek wapna oraz rodzaju i dawki koagulantu. Nie bez znaczenia jest także ocena efektywności stosowania różnego rodzaju biocydów służących do ograniczania rozwoju glonów i zakażeń bakteryjnych. Wyniki takich badań podlegają ocenie NE. Zagadnieniem, które pojawiło się w ostatnim okresie, jest ustawianie reżimu pracy reaktorów strąceniowych realizujących tylko proces koagulacji w urządzeniach z wydzielonymi komorami reakcyjnymi i osadnikami lamelowymi w kierunku maksymalizacji stopnia usunięcia substancji organicznych. Znaczący rozwój nastąpił w technikach filtracji wody. Wprowadza się w tradycyjnych filtrach ciśnieniowych wypełnienia warstwowe posiadające oprócz zdolności do zatrzymywania zawiesin także własności sorpcyjne, a nawet jonowymienne. Wypełnienia takie stosowane są w trudnych przypadkach odżelaziania, odmanganiania, konieczności usuwania mikrozawiesin i substancji organicznych lub zatrzymywania specyficznych zanieczyszczeń, takich jak jon amonowy czy metale ciężkie. Tutaj działalność NE ma służyć przede wszystkim kontroli i ocenie wyników badań nad skutecznością działania filtrów do zanieczyszczeń usuwanych, jak i przenikania przez nie różnych zawiesin szkodliwych dla dalszych urządzeń. Pojawiła się także nowa generacja filtrów dyskowych i siatkowych o dużych wydajnościach, filtrów świecowych z odpłukiwalnymi świecami, filtrów z namywanym materiałem itp. Stawia to przed NE poważne zadanie określenia kryteriów doboru filtrów, aby w pełni spełniały stawiane im zadania. Wiąże się to z koniecznością dokładnego rozeznania rodzaju usuwanych zanieczyszczeń, a także wymiarów usuwanych cząstek. Najnowsze i najbardziej precyzyjne urządzenia do filtracji sięgnęły do technik membranowych. Pojawiły się pełno wymiarowe instalacje stosujące mikrofiltrację lub ultrafiltrację membranową jako wstępny etap przygotowania wody przed urządzeniami do demineralizacji, ale także do produkcji wody na cele chłodnicze, np. z oczyszczonych ścieków komunalnych. Są to techniki wysokosprawne, coraz szerzej stosowane w przypadkach wód trudno poddających się filtracji lub dla szczególnych wymagań, co do jakości filtratu pod względem zawartości różnego rodzaju mikrozanieczyszczeń.
12 Rolą NE w tym przypadku jest nie tylko precyzyjne określenie efektywności pracy danego urządzenia filtracyjnego, ale również ocena możliwości eliminacji zagrożeń związanych z zanieczyszczaniem się membran w trakcie eksploatacji. Do demineralizacji wody nadal powszechnie wykorzystuje się techniki jonitowe. W początkowej fazie budowano instalacje współprądowe w wielu różnych konfiguracjach. Obecnie projektuje się i wprowadza do eksploatacji praktycznie wyłącznie rozwiązania przeciwprądowe w technice złóż upakowanych regenerowanych od dołu lub pracujących w złożach zawieszonych. Są to techniki bardzo ekonomiczne, ograniczające znacznie zużycie wody na potrzeby własne oraz ilości potrzebnych chemikaliów do regeneracji, dające równocześnie wodę o parametrach nieosiągalnych w układach z regeneracją współprądową. Jednak jak wynika z doświadczeń eksploatacyjnych ENERGOPOMIARU, stacje demineralizacji wody pracujące w technikach przeciwprądowych ze złożami upakowanymi są zdecydowanie bardziej czułe na zanieczyszczenia mechaniczne niesione w wodzie surowej i wymagają specjalnego postępowania dla ograniczenia ilości drobnych zawiesin poprzez stosowanie wysoko sprawnych technik strąceniowych oraz filtracji. Rolą NE jest w tym przypadku zwrócenie szczególnej uwagi na jakość wody zasilającej stacje jonitowe. Dzięki rozwojowi elektroniki i pojawieniu się powszechnie dostępnych mikroprocesorów, możliwa jest budowa w pełni zautomatyzowanych instalacji wyposażonych w aparaturę do bieżącej kontroli parametrów chemicznych i fizykochemicznych pracujących lub regenerowanych ciągów technologicznych. Stawia to przed NE nowe zadania. Przy współpracy z automatykami, określa on prawidłowość algorytmów sterowania oraz dobór i nastawy parametrów pracy i regeneracji poszczególnych wymienników. Również rolą NE jest określenie ilości i rodzaju aparatury pomiarowej potrzebnej do bieżącej kontroli strategicznych parametrów procesowych oraz sterowania SUW. Podstawowym materiałem stosowanym w technologii przygotowania wody do celów energetycznych są jonity. O żywotności jonitów stosowanych w stacjach demineralizacji decyduje głównie jakość wody czy też kondensatów oczyszczanych przy ich pomocy, ale również nie bez znaczenia jest jakość dostarczonych jonitów. Również w zakresie doboru jonitów widzimy rolę NE. Począwszy od lat dziewięćdziesiątych rozpoczął się okres wprowadzania w energetyce zawodowej dużych instalacji do oczyszczania i demineralizacji wody metodami
13 membranowymi. Chodzi tu przede wszystkim o instalacje, gdzie zastosowano urządzenia do odwróconej osmozy, mikrofiltracji czy ultafiltracji. Doświadczenia wynikające z rozruchu i eksploatacji tych urządzeń pozwalają na stwierdzenie, że instalacje tego typu mogą być stosowane w specyficznych warunkach energetyki i są przydatne w przypadkach dysponowania tanimi źródłami wody lub wodami zawierającymi trudne do usunięcia bądź nietypowe zanieczyszczenia przenikające przez instalacje wykorzystujące techniki jonitowe. Jest to ciągle rozwijająca się technologia, gdzie wciąż pojawiają się nowe możliwości jej zastosowania w różnych obiegach wodnych czy ściekowych występujących w energetyce. Jednak stosowane w urządzeniach membrany można łatwo zniszczyć zarówno w wyniku zasilania ich wodą o nieodpowiedniej jakości, jak i nieumiejętnego stosowania środków korekcyjnych. Działalność NE polega tutaj miedzy innymi na weryfikacji często zbyt optymistycznie przyjętych założeń projektowych, gdzie projektant za wszelką cenę usiłował np. zwiększyć stopień odzysku wody. Zasadniczo każdy poważniejszy projekt powinien być poprzedzony badaniami co najmniej na skalę pilotową. Wyniki badań i sformułowane wnioski powinny podlegać ocenie NE. Ocena możliwości wykorzystania istniejących urządzeń dla potrzeb nowych SUW W elektrowniach już eksploatowanych często zachodzi konieczność oceny istniejących urządzeń gospodarki wodno-ściekowej pod kątem wykorzystania w nowych projektach SUW. Jest to pole do współpracy specjalistów branżowych, gdzie nadrzędnym wydaje się stanowisko technologów co do celowości stosowania istniejącego sposobu uzdatniania. Sytuacja jest zdecydowanie prostsza, kiedy na danym obiekcie w perspektywie do 5 lat był wykonany pomiar eksploatacyjny rozpatrywanej SUW. Właściwie przeprowadzone pomiary eksploatacyjne mają na celu: przegląd urządzeń i materiałów dotyczących historii ich eksploatacji; określenie poprawności działania urządzeń kontrolnych i pomiarowych; określenie parametrów technologicznych i wskaźników eksploatacyjnych poszczególnych urządzeń lub instalacji; próbę optymalizacji pracy urządzeń w istniejących warunkach ruchowych; sprawdzenie jakości wody w poszczególnych etapach uzdatniania;
14 określenie skuteczności działania neutralizatorów i oczyszczalni ścieków; działania na rzecz minimalizacji zrzucanych ładunków soli i ilości ścieków; sprawdzenie poprawności procedur technologicznych i laboratoryjnych; weryfikację sposobu prowadzenia kontroli eksploatacji; opracowanie wytycznych dla prac modernizacyjnych, remontowych lub wskazanie kierunków inwestowania; dostarczenie materiałów do opracowania lub nowelizacji instrukcji eksploatacji poszczególnych instalacji. Oczywistym jest że, do każdego z obiektów należy podejść indywidualnie, ustalając na wstępie niezbędny zakres rzeczowy prac pomiarowych. Efektem prac pomiarowych powinny być: poprawa efektywności pracy urządzeń; zmniejszenie kosztów produkcji wody uzdatnionej; poprawa parametrów produkowanej wody lub oczyszczanych ścieków; materiały do weryfikacji istniejących instrukcji eksploatacji, w tym również instrukcji stanowiskowych; niezbędna dokumentacja do aktualizacji pozwoleń wodno-prawnych; uporządkowanie systemu kontroli pracy urządzeń; zalecenia do wymiany membran, jonitów, materiałów filtracyjnych, aparatury kontrolno-pomiarowej; wskazanie kierunków modernizacji lub inwestycji. Jest to również pole do działalności NE, począwszy od opracowania założeń do pomiarów eksploatacyjnych, a skończywszy na ocenie wyników pomiarów i rekomendowaniu kierunków modernizacji lub budowy nowej SUW. Uwarunkowania środowiskowe, analiza powiązań SUW z innymi obiegami wodnymi i ściekowymi Wybór technologii uzdatniania wody nie może odbywać się w oderwaniu od innych urządzeń z zakresu gospodarki wodą i ściekami czy też odpadami w obrębie całej elektrowni. W przypadku projektowania nowych elektrowni zwykle istnieją większe możliwości w konfigurowaniu ustawienia budynków i budowli, wyboru rodzajów urządzeń, prowadzeniu sieci wody, sieci kanalizacyjnej itp. Jednak i w tym przypadku należy starannie rozważyć,
15 jakie są możliwości poboru wody, racjonalność wykorzystania niektórych źródeł wody, celowość zamykania obiegów wodnych, możliwość wykorzystania wód odpadowych i emitowanych ścieków w innych układach gospodarki wodno-ściekowej. Decydującym o całościowym charakterze gospodarki wodno-ściekowej są uzyskane pozwolenia wodnoprawne będące elementem pozwoleń zintegrowanych. W sposób jednoznaczny określają one możliwość pozyskania wody surowej, jak i możliwość odprowadzania ścieków. Nie można projektować czy też modernizować istniejących SUW w oderwaniu od uwarunkowań zawartych w tych dokumentach. Często zawarte w nich parametry dotyczące gospodarki wodno-ściekowej narzucają konkretne, zwykle bardziej rozbudowane, układy technologiczne. Nie rzadko powoduje to poważny konflikt pomiędzy wymaganiami prawnymi a możliwościami ekonomicznymi inwestora. Nowe instalacje zamiast być tańsze i przynosić określone oszczędności, okazują się droższe zarówno pod względem inwestycyjnym, jak i eksploatacyjnym, tylko ze względu na konieczność dochowania wymogów środowiskowych. W sposób szczególnie widoczny zagadnienia te uwypuklają się w obiektach, które nie posiadają instalacji do hydrotransportu żużla i popiołu i przynależnych do nich mokrych składowisk odpadów paleniskowych. Najczęściej w takich przypadkach konieczna jest budowa dedykowanych dla określonych potrzeb oczyszczalni ścieków przemysłowych. Rola NE polega na analizie powiązań proponowanych układów SUW z całością gospodarki wodno-ściekowej elektrowni i wskazaniu wariantów, które mogą już stanowić podstawę do wykonania analizy ekonomicznej przedsięwzięcia. Etapowa analiza powstającej dokumentacji Do wybudowania SUW potrzebna jest dokumentacja, która wykorzystywana jest na różnych etapach procesu inwestycyjnego, począwszy od dokumentacji koniecznej na etapie organizowania przetargów, a skończywszy na dokumentach odbiorowych gotowych instalacji i projektach powykonawczych. Na każdym z tych etapów potrzebne jest spojrzenie NE weryfikującego dokumentację od etapu powstawania PFU, SIWZ, poprzez projekty podstawowe i wykonawcze, a skończywszy na dokumentacji powykonawczej. Z reguły działania NE prowadzą do bardziej precyzyjnych zapisów w PFU czy SIWZ, dokładniej opisujących wymagania Zamawiającego. Ocena dokumentacji projektowej pozwala na bieżące śledzenie odchyłek od założeń pierwotnych opisanych w PFU czy też
16 SIWZ i w przyjętej ofercie, a także śledzenie punktów styku we fragmentach dokumentacji wykonywanych przez różnych podwykonawców oraz doprecyzowanie szczegółów, które w sposób otwarty zostały opisane w dokumentach przetargowych. Podsumowanie Wielu trudności eksploatacyjnych można uniknąć jeszcze na etapie wyboru technologii przygotowania wody dla nowych inwestycji bądź poddawanych gruntownej modernizacji SUW. Widoczna jest tutaj rola niezależnych ekspertów oceniających i weryfikujących działania ekip przygotowujących przetargi i projektujących SUW. Główne zagadnienia, które powinny być uwzględniane w trakcie działań eksperckich technologów, przedstawiają się następująco: rozpoznanie dostępnych źródeł wody surowej; określenie wymagań dotyczących jakości potrzebnej wody dla różnych obiegów; określenie parametrów gwarantowanych; wybór technologii uzdatniania wody dla określonych potrzeb; ocena możliwości wykorzystania istniejących urządzeń dla potrzeb nowych SUW; uwarunkowania środowiskowe, analiza powiązań SUW z innymi obiegami wodnymi i ściekowymi; etapowa analiza powstającej dokumentacji. Literatura [1] PN-EN : Kotły wodnorurkowe i urządzenia pomocnicze. Część 12: Wymagania dotyczące jakości wody zasilającej i wody kotłowej, [2] VGB-R 450 L: Richtlinien für die Speisewasser-,Kesselwasser- und Dampfqualität für Kraftwerke / Industriekraftwerke, VGB PowerTech, Essen [3] Podstawy i technologie uzdatniania wody, t. 1, red. Gimbel R., Jekel M., Ließfeld R., Wydawnictwo Projprzemeko, 2004.
Jak poprawić sprawność systemów ciepłowniczych. Sposób na wodę
Jak poprawić sprawność systemów ciepłowniczych. Sposób na wodę Autor: Antoni Litwinowicz Diagnostyki - ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i ( Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 6/2010) Woda, zarówno
DZIAŁ TECHNOLOGII WODY I ŚCIEKÓW funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o.
Dział Technologii Wody i Ścieków DZIAŁ TECHNOLOGII WODY I ŚCIEKÓW funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Dział świadczy usługi pomiarowo-badawcze
PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
WIELOLETNI PLAN ROZWOJU I MODERNIZACJI URZ
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Koninie 62-510 Konin, ul. Poznańska 49 WIELOLETNI PLAN ROZWOJU I MODERNIZACJI URZĄDZEŃ WODOCIĄGOWYCH I URZĄDZEŃ KANALIZACYJNYCH BĘDĄCYCH W POSIADANIU
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751
Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki
wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /
wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / zawarta w dniu. w Szczecinie pomiędzy: Wojewodą Zachodniopomorskim z siedzibą w Szczecinie, Wały Chrobrego 4, zwanym dalej "Zamawiającym" a nr NIP..., nr KRS...,
Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Załącznik nr 8. Warunki i obsługa gwarancyjna
Załącznik nr 8 Warunki i obsługa gwarancyjna 1. Definicje. Dla potrzeb określenia zakresów Usług gwarancyjnych, przyjmuje się że określenia podane poniżej, będą miały następujące znaczenie: Usterka Zdarzenie,
Instalacja elektryczna KOD CPV 45311000-0; 45311100; 45311200
Specyfikacja Techniczna Instalacja elektryczna KOD CPV 45311000-0; 45311100; 45311200 1. Wstęp 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wymiany
Uchwała Nr 3/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 29 kwietnia 2015 r.
Uchwała Nr 3/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie zatwierdzenia Systematyki kryteriów wyboru projektów
Spis treści. I. Wstęp... 11. II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12
Spis treści I. Wstęp... 11 II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12 1. Zasadowość... 12 1.1. Wprowadzenie... 12 1.2. Oznaczanie zasadowości ogólnej metodą miareczkową wobec wskaźnika metylooranżu...
Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ
SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ I) INFORMACJE OGÓLNE W ostatnich latach stosowanie licznych, szeroko rozpowszechnionych substancji syntetycznych napotkało na nowe ograniczenie, którym jest ochrona
Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.
Pytanie nr 1 Bardzo prosimy o wyjaśnienie jak postrzegają Państwo możliwość przeliczenia walut obcych na PLN przez Oferenta, który będzie składał ofertę i chciał mieć pewność, iż spełnia warunki dopuszczające
Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko
Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Karta pracy III.. Imię i nazwisko klasa Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie
S T A N D A R D V. 7
S T A N D A R D V. 7 WYCENA NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH POŁOśONYCH NA ZŁOśACH KOPALIN Przy określaniu wartości nieruchomości połoŝonych na złoŝach kopali rzeczoznawca majątkowy stosuje przepisy: - ustawy
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:
SPECYFIKACJA TECHNICZNA 2. PRACE GEODEZYJNE
SPECYFIKACJA TECHNICZNA 2. PRACE GEODEZYJNE 27 SPIS TREŚCI 2. PRACE GEODEZYJNE... 27 1. WSTĘP... 29 1.1.Przedmiot ST... 29 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji technicznej... 29 1.3. Zakres robót objętych
Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Wieloletniego programu
Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r.
dotycząca przyjęcia planu aglomeracji Orzysz. Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r. Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
D-01.01.01. wysokościowych
D-01.01.01 Odtworzenie nawierzchni i punktów wysokościowych 32 Spis treści 1. WSTĘP... 34 1.1. Przedmiot SST... 34 1.2. Zakres stosowania SST... 34 1.3. Zakres robót objętych SST... 34 1.4. Określenia
Regulamin wynajmu lokali użytkowych. Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity
Regulamin wynajmu lokali użytkowych Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity Podstawa prawna: 48 i 92 ust.1 pkt 1.1 Statutu Sp-ni. I. Postanowienia ogólne. 1. Lokale
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 8 lutego 2016 r. Poz. 920 UCHWAŁA NR OG-BR.0007.17.92.2016 RADY GMINY GASZOWICE z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie zasad, trybu udzielania oraz
Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
1 Postanowienia ogólne
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXV/494/2014 Rady Miejskiej w Miechowie z dnia 19 lutego 2014 r. Regulamin określający zasady udzielania dotacji celowych z budżetu Gminy i Miasta Miechów do inwestycji służących
Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Zawarta w Warszawie w dniu.. pomiędzy: Filmoteką Narodową z siedzibą przy ul. Puławskiej 61, 00-975 Warszawa, NIP:, REGON:.. reprezentowaną przez:
Załącznik nr 6 Nr postępowania: 30/2010 UMOWA Nr... Zawarta w Warszawie w dniu.. pomiędzy: Filmoteką Narodową z siedzibą przy ul. Puławskiej 61, 00-975 Warszawa, NIP:, REGON:.. reprezentowaną przez:..
Trwałość projektu co zrobić, żeby nie stracić dotacji?
Trwałość projektu co zrobić, żeby nie stracić dotacji? 2 Osiągnięcie i utrzymanie wskaźników Wygenerowany przychód Zakaz podwójnego finansowania Trwałość projektu Kontrola po zakończeniu realizacji projektu
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że
KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH
PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 3/2012 do CZĘŚCI II KADŁUB 2011 GDAŃSK Zmiany Nr 3/2012 do Części II Kadłub 2011, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich, zostały zatwierdzone
- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym
Warszawa, dnia 28 sierpnia, 2012 rok Grupa Posłów na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Trzebani gm. Osieczna
Modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Trzebani gm. Osieczna Zadanie nr 1: Modernizacja części technologicznej Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Trzebani CZĘŚĆ III WYKAZ CEN 2 WYKAZ CEN (PODZIAŁ
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Bezprzeponowy Płytowy Gruntowy Wymiennik Ciepła PROVENT-GEO to unikatowe, oryginalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie zawartego gruncie chłodu latem oraz ciepła
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
U M OWA DOTACJ I <nr umowy>
U M OWA DOTACJ I na dofinansowanie zadania pn.: zwanego dalej * zadaniem * zawarta w Olsztynie w dniu pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...
WZÓR - UMOWA NR... Załącznik nr 4 zawarta w dniu we Wrocławiu pomiędzy: Wrocławskim Zespołem Żłobków z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Fabrycznej 15, 53-609 Wrocław, NIP 894 30 25 414, REGON 021545051,
System centralnego ogrzewania
System centralnego ogrzewania Zadaniem systemu ogrzewania jest zapewnienie odpowiedniej temperatury powietrza wewnątrz pomieszczeń w okresie zimy. Ogrzewanie wodne Ciepło dostarczane jest do budynku (instalacji
3 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 listopada 2012 roku.
Zarządzenie Nr 6 / 2012/2013 Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych we Wrocławiu z dnia 1 listopada 2012 w sprawie wprowadzania Procedury wynajmu pomieszczeń w budynku Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych
Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej
Załącznik nr 3 do uchwały o Wieloletniej Prognozie Finansowej Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej Uwagi ogólne Przewidywana w nowej ustawie o finansach publicznych wieloletnia prognoza
2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Istniejące i projektowane oczyszczalnie ścieków z IMOS w świetle możliwych zmian w przepisach dotyczących ochrony środowiska
Istniejące i projektowane oczyszczalnie ścieków z IMOS w świetle możliwych zmian w przepisach dotyczących ochrony środowiska Autor: Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki
1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.
1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.) b) produkt i najważniejsze parametry oraz metodyki
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane
WYJAŚNIENIA. Renowację kanalizacji sanitarnej w ramach Projektu Rozbudowa i modernizacja systemu kanalizacyjnego Miasta Konina Etap II.
Konin, dnia 18.12.2013r. Dotyczy: przetargu nieograniczonego na: WYJAŚNIENIA Renowację kanalizacji sanitarnej w ramach Projektu Rozbudowa i modernizacja systemu kanalizacyjnego Miasta Konina Etap II. Nr
Załącznik nr 7 do Umowy Nr...2013 z dnia...06.2013 r. Oświadczenie Podwykonawcy (WZÓR) W związku z wystawieniem przez Wykonawcę: faktury nr z dnia..
Załącznik nr 7 do Umowy Nr...2013 z dnia...06.2013 r. Oświadczenie Podwykonawcy (WZÓR) W związku z wystawieniem przez Wykonawcę: faktury nr z dnia.. wskazuję, iż w ramach robót objętych fakturą wykonywałem,
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?
1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego
D.01.01.01. ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH
D.01.01.01. ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH 1. WSTĘP 1.1.Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Zarządzenie Nr 04.2016 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pabianicach z dnia 14 stycznia 2016
GOPS.010.04.2016 Zarządzenie Nr 04.2016 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pabianicach z dnia 14 stycznia 2016 w sprawie Regulaminu okresowej oceny pracowników samorządowych zatrudnionych
POLITYKA GWARANCJI GRUPY TELE-FONIKA KABLE. 1. Definicje
POLITYKA GWARANCJI GRUPY TELE-FONIKA KABLE 1. Definicje Producent Dostawca jedna z fabryk należących do grupy TELE-FONIKA KABLE TELE-FONIKA KABLE lub jedna ze spółek zależnych należąca do grupy TELE-FONIKA
Kategoria środka technicznego
Nr zlecenia DEKRA: PKOL(W)/LODZ/08423/14/02/14 Nr zlecenia/szkody: Data zlecenia: 14-02-2014 DEKRA Polska - Centrala tel. (22) 577 36 12, faks (22) 577 36 36 Zleceniodawca: Marcin Migdalski PKO Leasing
Polska-Warszawa: Usługi skanowania 2016/S 090-161398
1 / 7 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:161398-2016:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi skanowania 2016/S 090-161398 Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy
WNIOSEK O WYDANIE DECYZJI O ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH ZGODY NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘCIA*
... imię i nazwisko / nazwa inwestora...... adres Krzanowice, dnia... Burmistrz Miasta Krzanowice ul. 15 Grudnia 5 47-470 Krzanowice nr telefonu kontaktowego...... imię i nazwisko pełnomocnika (upoważnienie
UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia...
Projekt Druk Nr 13/19 UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia... w sprawie aneksu do porozumienia międzygminnego zawartego pomiędzy Gminą Miejską Słupsk a Gminą Kobylnica i Gminą Słupsk dotyczącego
Wymagania z zakresu ocen oddziaływania na środowisko przy realizacji i likwidacji farm wiatrowych
Wymagania z zakresu ocen oddziaływania na środowisko przy realizacji i likwidacji farm wiatrowych Andrzej Dziura Zastępca Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania
Uwarunkowania rozwoju miasta
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 06 Uwarunkowania rozwoju miasta W 880.06 2/9 SPIS TREŚCI 6.1 Główne czynniki
Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI
Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PC-05 PROGRAM Certyfikacja zgodności z Kryteriami Grupowymi certyfikacja dobrowolna Warszawa, PROGRAM
Zarządzanie Produkcją II
Zarządzanie Produkcją II Dr Janusz Sasak Poziomy zarządzania produkcją Strategiczny Taktyczny Operatywny Uwarunkowania decyzyjne w ZP Poziom strategiczny - wybór strategii - wybór systemu produkcyjnego
1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?
1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie
Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I
Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I Jaworzno, 2010 Przedsięwzi wzięcie zlokalizowane jest w gminie Jaworzno
ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU
ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Na podstawie art. 69 a i 69 b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
w sprawie zawarcia porozumienia międzygminnego z Miastem Konstantynów Łódzki. uchwala, co następuje:
Druk Nr Projekt z dnia UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia w sprawie zawarcia porozumienia międzygminnego z Miastem Konstantynów Łódzki. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 12 oraz art. 74 ustawy z dnia
Załącznik. do Zarządzenia Nr 8/09 Burmistrza Miasta i GminyBłonie z dnia. 24.02.2009 r. Ogłoszenie
Załącznik do Zarządzenia Nr 8/09 Burmistrza Miasta i GminyBłonie z dnia. 24.02.2009 r. Ogłoszenie o II otwartym konkursie ofert na realizację w 2009 roku zadań publicznych Gminy Błonie w zakresie upowszechniania
Komentarz technik ochrony fizycznej osób i mienia 515[01]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 19 Strona 2 z 19 Strona 3 z 19 Strona 4 z 19 Strona 5 z 19 Strona 6 z 19 Strona 7 z 19 W pracy egzaminacyjnej oceniane były elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia do projektu
UCHWAŁA NR XVII/117/2012 RADY MIEJSKIEJ W KSIĄŻU WLKP. z dnia 27 lutego 2012 r.
UCHWAŁA NR XVII/117/2012 RADY MIEJSKIEJ W KSIĄŻU WLKP. z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie zasad dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla nieruchomości na terenie gminy Książ Wlkp. w
ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości
Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:
Warszawa, dnia 15 czerwca 2010 r.
Warszawa, dnia 15 czerwca 2010 r. BAS-WAL-1014/10 Informacja prawna w sprawie przepisów regulujących problematykę umiejscawiania farm wiatrowych W obecnym stanie prawnym brak jest odrębnych przepisów regulujących
REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie
Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.knf.gov.pl/o_nas/urzad_komisji/zamowienia_publiczne/zam_pub_pow/index.html Warszawa:
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego. Ad. IV. Wykaz prac według kolejności ich wykonania. Ten
Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności
Wzór Umowy. a... zwanym dalej Wykonawcą, reprezentowanym przez: 1... 2...
Załącznik nr 5 do SIWZ TT-2/Z/09/2013 Wzór Umowy Umowa zawarta w dniu... pomiędzy: Zakładem Wodociągów i Kanalizacji - z siedzibą w Policach ul. Grzybowa 50 zwanym dalej ODBIORCĄ, reprezentowanym przez:
Program Współpracy Gminy Garbów z organizacjami pozarządowymi
PROJEKT Załącznik do uchwały nr.. Rady Gminy Garbów z dnia. Program Współpracy Gminy Garbów z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego
Aneks nr 8 z dnia 24.07.2013 r. do Regulaminu Świadczenia Krajowych Usług Przewozu Drogowego Przesyłek Towarowych przez Raben Polska sp. z o.o.
Aneks nr 8 z dnia 24.07.2013 r. do Regulaminu Świadczenia Krajowych Usług Przewozu Drogowego Przesyłek Towarowych przez Raben Polska sp. z o.o. 1 Z dniem 24 lipca 2013 r. wprowadza się w Regulaminie Świadczenia
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/83/15 Rady Gminy Dmosin z dnia 30 grudnia 2015 r. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1 I. Objaśnienia
Dr inŝ. Krzysztof Wilmański Aqua Konsulting Kraków
Dr inŝ. Krzysztof Wilmański Aqua Konsulting Kraków Usuwanie manganu z wody podziemnej przy zastosowaniu złóŝ katalitycznych Manganese removal from ground water using catalytic materials 1. Wstęp Proces
Ojcowski Park Narodowy
Znak sprawy: DNE 50/13/2011 Zamawiający: Ojcowski Park Narodowy 32 047 OJCÓW 9, POLSKA tel.: 12 389 10 39, 12 389 14 90, 12 389 20 05, fax: 12 389 20 06, email: opnar@pro.onet.pl www.ojcowskiparknarodowy.pl
Karta informacyjna przedsięwzięcia Przebudowa budynku warsztatu
Karta informacyjna przedsięwzięcia Przebudowa budynku warsztatu Realizowanego na działce numer 33/4, k.m. 4, obręb Wojnowice ul. Ogrodowa 1, 47 470 Wojnowice gmina Krzanowice powiat raciborski województwo
Biuro Certyfikacji Wyrobów Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. http://www.igng.krakow.pl/crf/pc.html IRENA LUBINIECKA IRENA LUBINIECKA
Przepisy prawne dotyczące urządzeń gazowych po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej i związane z nimi zmiany w procedurach Biura Certyfikacji Wyrobów IGNiG Biuro Certyfikacji Wyrobów Instytutu Górnictwa
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego
Mechanizm zawarty w warunkach zamówienia podstawowego. Nie wymaga aneksu do umowy albo udzielenia nowego zamówienia. -
Załącznik nr 1a Lista sprawdzająca dot. ustalenia stosowanego trybu zwiększenia wartości zamówień podstawowych na roboty budowlane INFORMACJE PODLEGAJĄCE SPRAWDZENIU Analiza ryzyka Działanie Uwagi Czy
Współczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz
1 Współczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki
Kategoria środka technicznego
DEKRA Polska - Centrala tel. (022) 577 36 13, faks (022) 577 36 36 Rzeczoznawca: Grzegorz Charko UWAGA: Ze względu na przeznaczenie dokumentu usunięto w nim wszelkie informacje dotyczące wartości pojazdu,
Problem zagospodarowania i utylizacji odpadów po procesach chemicznego czyszczenia i trawienia urządzeń w świetle wymogów środowiskowych 1)
Problem zagospodarowania i utylizacji odpadów po procesach chemicznego czyszczenia i trawienia urządzeń w świetle wymogów środowiskowych ) Autor: Mateusz Paluch ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i
SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.infish.com.pl/przetargi Olsztyn-Kortowo: Dostawa i montaż pompy ciepła wraz z wyposażeniem i
WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Rodzaje i metody kalkulacji
Opracowały: mgr Lilla Nawrocka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Miętnem mgr Maria Rybacka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Audyting energetyczny i certyfikacja energetyczna budynków.
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Audyting energetyczny i certyfikacja energetyczna budynków. Program studiów został opracowany z uwzględnieniem wymagań zawartych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z
Przyłączenie podmiotów do sieci gazowej
Dziennik Ustaw Nr 93-3348 - Poz. 588 Rozdział 1 Przepisy ogólne 1. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki: 1) przyłączenia podmiotów do sieci gazowych, 2) pokrywania kosztów przyłączenia, 3) obrotu
Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego
Istotne postanowienia umowy ------------------------------------------------- W dniu. r w Jastrzębiu Zdroju pomiędzy ZLO dla Dzieci BETLEJEM zwanym dalej Zamawiającym w imieniu którego działa s. Jadwiga
Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity
Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity Ogrzewanie podłogowe staje się coraz bardziej docenianym systemem podnoszącym komfort użytkowników mieszkań, apartamentów i domów jednorodzinnych. Niestety
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
I. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, 00-272 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. +48 22 596 67 11, faks +48 22 596 67 20.
Warszawa: dostawa toreb i kubków papierowych z logo Muzeum Warszawy Numer ogłoszenia: 66360-2016; data zamieszczenia: 23.03.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.