BIURO ZARZADZANIA KRYZYSOWEGO OBRONY CYWILNEJ I SPRAW OBRONNYCH

Transkrypt

1 BIURO ZARZADZANIA KRYZYSOWEGO OBRONY CYWILNEJ I SPRAW OBRONNYCH Ostrów Mazowiecka; ul.3 Maja 68; tel/fax (0...29) ZATWIERDZAM STAROSTA OSTROWSKI ZBIGNIEW KAMIŃSKI ANALIZA stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu ostrowskiego za 2010 rok OPRACOWANO w Biurze Zarządzania Kryzysowego, Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych Starostwa Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej Opracował: Józef Marek Jastrzębski - Kierownik Biura TEL/FAX (0...29) kryzysowe@powiatostrowmaz.pl OSTRÓW MAZOWIECKA *** 2011 ROK ***

2 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI DANE WYJŚCIOWE CHARAKTERYSTYKA HYDROGRAFICZNO - HYDROLOGICZNA Rzeka Bug Rzeka Nurzec Rzeka Brok ANALIZA OPISOWA ZAGROŻEŃ POWODZIOWYCH NA TERENIE U OSTROWSKIEGO Zagrożenia powodziowe Katastrofalne zatopienia Obiekty i obszary szczególnie zagrożone Ocena stanu wałów SIŁY I ŚRODKI OCHRONY PRZED POWODZIĄ Zestawienie sił przewidzianych do akcji przeciwpowodziowej Zbiorczy plan ewakuacji ludności i inwentarza z terenów zalewowych Rezerwy materiałów ochrony przed powodzią złożone w magazynach przeciwpowodziowych SYTUACJA POWODZIOWA W ROKU Rozwój sytuacji Zagrożone powodzią miejscowości wraz z ilością osób przewidzianych do ewakuacji Miejscowości przewidziane do ewakuacji całkowitej lub częściowej z podziałem na kategorie Zagrożone mosty podczas powodzi...10

3 1. DANE WYJŚCIOWE CHARAKTERYSTYKA HYDROGRAFICZNO - HYDROLOGICZNA 1.1. Rzeka Bug. Rzeka: BUG długość: 772 km zlewnia: 39420,2 km 2 długość w Polsce 587 km zlewnia w Polsce : km 2 Recypient : NAREW - JEZIORO ZEGRZYŃSKIE Zlewnia rzeki: WISŁY Ilość wodowskazów: 12 sygnalizacyjne: 7 - Kryłów, Strzyżów, Dorohusk, Włodawa, Krzyczew, Frankopol, Wyszków obserwowane: j.w. zlikwidowane: 5 - Terespol, Turna Mała, Klimczyce, Kruzy, Małkinia Rzeka przepływa przez obszary według podziału administracyjnego kraju : GMINA Hrubieszów Horodło Chełm Dubienka, Dorohusk, Ruda - Huta Włodawa Wola Uhruska, Włodawa, Hanna Biała Podlaska Sławatycze, Kodeń, Terespol, Rokitno, Janów Podlaski, Konstantynów, Łosice Sarnaki, Platerów Siemiatycze Mielnik, Siemiatycze, Drohiczyn, Perlejewo Siedlce Korczew Sokołów Podlaski Repki, Jabłonna Lacka, Sterdyń, Ceranów, Kosów Lacki Wysokie Mazowieckie Ciechanowiec Ostrów Mazowiecka Nur, Zaręby Kościelne, Małkinia Górna, Brok Węgrów Sadowne, Łochów, Wyszków Brańszczyk, Wyszków, Zabrodzie, Somianka Wołomin Dąbrówka, Radzymin Opis hydrograficzny Bug - rzeka w Polsce, Ukrainie i Białorusi. Lewy dopływ Narwi. Źródła na Wyżynie Podolskiej, na Ukrainie. Uchodzi do Jeziora Zegrzyńskiego. Płynie przez Wyżynę Zachodniowołyńską, Polesie Wołyńskie, Polesie Zachodnie i Niziny Środkowopolskie. Zmienna szerokość koryta i doliny. Na odcinku od ujścia Broku do ujścia Bugu płynie dawną doliną wód lodowcowych, tworzy meandry, liczne starorzecza. Główne dopływy Bugu: Pełtew, Sołokija, Bukowa, Huczwa, Uherka, Włodawka, Krzna, Liwiec oraz Ług, Muchawiec, Leśna, Nurzec, Brok. Żegluga odbywa się na 587 km. Najważniejsze miejscowości nad Bugiem to: Włodawa, Terespol, Drohiczyn, Brok, Wyszków. Kanał Królewski łączy rzekę z Prypecią. Bug jest czwartą rzeką Polski pod względem długości i leży w zlewisku Morza Bałtyckiego. Rzeka bierze swój początek na Ukrainie (Wyżyna Podolska) na wysokości 310 m n.p.m. Płynie między Wyż. Wołyńską a Wyż. Lubelską, następnie przez Polesie Zachodnie. Na odcinku Gołębie - Niemirów (363 km) stanowi granicę z Ukrainą i Białorusią. Pod Terespolem rzeka skręca na zachód i płynie przez Nizinę Podlaską i Mazowiecką. Średni przepływ w rzece wynosi 158 m3/s. Polskie dorzecze Bugu ( km2) stanowi połowę całkowitego ( km2). Głównymi dopływami są Krzna, Nurzec i Liwiec oraz Pełtew, Sołokija, Ług, Huczwa, Muchawiec i Leśna. Bug połączony jest z rzeką Prypeć kanałem Dniepr - Bug (Królewskim) przez rzeki Muchawiec i Pinę. W 1961 r. uruchomiono kanał Wieprz - Krzna (Południowa) długości 140 km. Główne miasta nad Bugiem to Włodawa, Drohiczyn i Wyszków.

4 Stan czystości Bugu jest kontrolowany na odcinku 570 km (z 587 km polskiego odcinka). Wody tej rzeki są nadmiernie zanieczyszczone. Ostatnie publikowane badania pochodzą z "Rocznika Statystycznego 1991". Według kryterium fizykochemicznego 48,1% odcinka rzeki to wody trzecioklasowe, a 51,9% - pozaklasowe. Na 49 głównych rzek Polski tylko dwie: Bug i Przemsza nie mają wód I i II klasy (tyle, że Przemsza rozpoczyna bieg na terenie naszego kraju, a Bug jest badany dopiero od granicy, na którą wkracza już znacznie zanieczyszczony). Według kryterium biologicznego 7,4% rzeki miało III klasę, a 92,6% było pozaklasowe (dla lat określano kryterium na podstawie wartości miana Coli i indeksu saprobowości, w latach na podstawie badania wyników miana Coli typu fekalnego). Na 28 rzek dorzecza Wisły Bug zajął 22 miejsce pod względem czystości. Połowa wody Bugu wykorzystywanej w gospodarce narodowej jest zużywana na rolnictwo i leśnictwo, jedna trzecia przez wodociągi, a jedna szósta w przemyśle. W dorzeczu Bugu najwięcej wody zużywa Chełm (8,6 hm3). Ze zwracanych 6,5 hm3 oczyszczane jest biologicznie 6,4 hm3, nieoczyszczane - 0,1 hm3. Następnym miastem są Siedlce (7,4 hm3). Na zwracane 7,1 hm3 biologicznie oczyszczane jest 5 hm3. W dorzeczu Bugu leżą 24 miasta obsługiwane przez 18 oczyszczalni (2 mechaniczne i 16 biologicznych). Użytkownicy spuszczają 39 hm3 ścieków, z czego oczyszcza się 35,8 hm3 (mechanicznie 4,7 hm3, biologicznie 30,8 hm3). Większość ścieków nieoczyszczonych pochodzi z sieci kanalizacyjnej Rzeka Nurzec. Rzeka: NURZEC długość: 100,2 km *) zlewnia: 2101,7 km 2 Recypient : BUG w km 132,5 w okolicy miejscowości CIECHANOWIEC Zlewnia rzeki: WISŁY Ilość wodowskazów: 4 sygnalizacyjne: 1 - Brańsk obserwowane: 1 - Boćki zlikwidowane: 2 - Ciechanowiec, Kozarze Rzeka przepływa przez obszary według podziału administracyjnego kraju : GMINA Hajnówka Czeremcha, Kleszcze Bielsk Podlaski Orla, Boćki, Brańsk, Rudka Wysokie Mazowieckie Ciechanowiec, Klukowo Ostrów Mazowiecka Nur *) Długość rzeki według podziału atlasu hydrograficznego Polski. Długość rzeczywista według profilu podłużnego wynosi 104,51 km (wydłużenie w wyniku przeprowadzenia melioracji szczegółowej). Opis hydrograficzny Rzeka Nurzec należy do rzek typowo nizinnych przepływających przez tereny bagienne i podmokłe. Wypływa w podmokłej dolinie na południowy wschód od Czeremchy na wysokości około 180 m n.p.m. Rzeka ta znajduje się w pierwszej grupie największych rzek Makroregionu Północno- Wschodniego i jednocześnie kwalifikuje się do jednej z większych zlewni dopływów Bugu. Jest ona prawostronnym dopływem Bugu, IV-rzędu. Rzeka i jej dopływy odprowadzają wody z obszaru Wysoczyzny Bielskiej, Drohickiej i Wysokomazowieckiej będącymi mezoregionami Niziny Północno-Podlaskiej. Jednym z większych dopływów w górnej części zlewni rzeki jest rzeka Nurczyk o powierzchni zlewni 238 km 2. Inne dopływy to: Kukawka, Pełchówka i Płonka.

5 Dolinę Nurca w górnym biegu pokrywają bagna i duże obszary podmokłe pocięte systemami rowów melioracyjnych. Od źródeł do miejscowości Boćki koryto rzeki uregulowano, wykonując na tym odcinku 99 stopni betonowych oraz 4 jazy. W wyniku nieprawidłowo przeprowadzonych prac melioracyjnych obszar górnej zlewni i partie ujściowe dolin głównych dopływów zostały wyraźnie przesuszone. W środkowym biegu dolina Nurca osiąga szerokość rzędu od 5 do 10 km, przy czym doliny bocznych dopływów łączące się z doliną rzeki Nurzec, powodują powstawanie szerokich basenów oddzielonych od siebie wyraźnymi przewężeniami. Średnia szerokość koryta rzeki w biegu środkowym wynosi od 9 do 10 m, natomiast dopływów od 1 do 2 m. Charakterystyczną cechą koryta rzeki w środkowym jej biegu jest bardzo wyraźne wcięcie się w dno doliny, spowodowane procesem erozyjnym zaistniałym w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonych prac melioracyjnych. Wyraźnym przykładem tego zjawiska może być odcinek rzeki w rejonie ujścia rzeki Leśnej, w którym silna erozja denna spowodowała, iż zwierciadło wody uległo obniżeniu od 2,5 do 3 m w stosunku do powierzchni doliny. Zjawisko to występuje również wyraźnie w dolnej części zlewni rzeki przy ujściu do Bugu. Na obszarze tym dominują łąki, zajmując ok. 80% powierzchni. Pozostały procent stanowią pola, lasy oraz nieużytki. Od km do km rzeka nie jest uregulowana Rzeka Brok. Rzeka: BROK długość: 72,9 km *) zlewnia: 810,4 km 2 Recypient : BUG w km 87,4 w okolicy miejscowości BROK Zlewnia rzeki: WISŁY Ilość wodowskazów: 2 sygnalizacyjne: obserwowane: 2 - Gostkowo, Nowe Kaczkowo zlikwidowane: Rzeka przepływa przez obszary według podziału administracyjnego kraju : GMINA Wysokie Mazowieckie Wysokie Mazowieckie, Czyżew - Osada Ostrów Mazowiecka Andrzejewo, Szulborze Wielkie, Zaręby Kościelne, Małkinia Górna, Brok *) Długość rzeki według podziału atlasu hydrograficznego Polski. Długość rzeczywista według profilu podłużnego wynosi 89,68 km (wydłużenie w wyniku przeprowadzenia melioracji szczegółowej). Według danych Inspektoratu WZMiUW w Wysokiem Mazowieckiem długość rzeki wynosi 89,724 km. Opis hydrograficzny Brok - rzeka na Nizinach: Podlaskiej i Mazowieckiej, prawy dopływ Bugu. Uchodzi do Bugu powyżej miasta Brok. Wahania poziomu wody do ok. 4 m. Główne miasto: Wysokie Mazowieckie. Początkiem Broku są dwie strugi łączące się koło miejscowości Brzóski - Falki. Obszar źródłowy jest na wysokości około 144 metrów n.p.m.. Zlewnia zbudowana jest z glin i piasków lodowcowych. W zlewni przewaga utworów nieprzepuszczalnych. Rzeka meandruje. Na odcinku od Gostkowa do ujścia Broku Małego, Brok połączony jest z nim dwukrotnie. 2. ANALIZA OPISOWA ZAGROŻEŃ POWODZIOWYCH NA TERENIE U OSTROWSKIEGO 2.1. Zagrożenia powodziowe.

6 W dolinie Bugu występują okresowo zagrożenia powodziowe na terenie trzech gmin: Małkinia Górna, Brok i Nur. W/w gminy posiadają własne plany zabezpieczenia przed powodzią oraz funkcjonuje powiatowy plan bezpośredniej ochrony przed powodzią. Zagrożenie powodzią występuje w ograniczonym zakresie lecz cyklicznie powtarzając się powodzie o ograniczonym zakresie miały miejsce: w 2000 roku w dniach 6-7 lutego w gm. Małkinia Górna (podtopione 10 gospodarstw); w 2002 roku w gm. Małkinia Górna i Brok; w 2007 roku w dniach lutego w wyniku spiętrzenia wód na rzece Bug, na terenie powiatu ostrowskiego zostały podtopione trzy miejscowości: Przewóz, Klukowo, Zawisty Nadbużne. Podtopionych zostało 12 gospodarstw (1 gospodarstwo w m. Przewóz, 7 gospodarstw w m. Klukowo, 4 gospodarstwa w m. Zawisty Nadbużne) z tego zalane zostały 2 budynki mieszkalne oraz 20 obiektów gospodarczych. Zalanych zostało ok. 300 hektarów użytków rolnych, łąk i pastwisk. Powódź o znacznej skali miała miejsce także w gm. Małkinia Górna w 1979 roku Katastrofalne zatopienia. Zagrożenie katastrofalnych zatopień nie powinno wystąpić na terenie powiatu ostrowskiego, ewentualnie w sytuacji przerwania istniejących wałów ochronnych dotyczyć może pięciu miejscowości tj.: Kiełczew, Prostyń, Treblinka, Przewóz i Borowe w gminie Małkinia Górna Obiekty i obszary szczególnie zagrożone Na terenie gminy Nur - most na rzece Bug na odcinku drogi krajowej Nr 63 Łomża Siedlce. Jedno gospodarstwo w miejscowości Ślepowrony oraz jedno gospodarstwo w miejscowości Zaszków. Na terenie gminy Małkinia Górna - bezpośrednio zagrożone są cztery miejscowości: Klukowo, Boreczek, Zawisty Nadbużne, Małkinia Górna. Pośrednio, w przypadku przerwania istniejących wałów ochronnych dalsze pięć miejscowości tj.: Kiełczew, Prostyń, Treblinka, Przewóz i Borowe. Ogółem w skrajnie niekorzystnej sytuacji mogą zostać zalane lub podtopione 460 gospodarstwa oraz 650 ha powierzchni. Przy takim założeniu do ewakuacji jest przewidziane 1300 osób oraz znaczna ilość zwierząt gospodarskich. Do obiektów budowlanych i budowli szczególnie zagrożonych są zaliczane: most kolejowy na trasie Białystok - Warszawa, most drogowy na trasie Ostrów Mazowiecka - Siedlce. Na terenie gminy Brok - zabudowania wiejskie w miejscowości Brok (Stare Miasto i ulica Brzostowa), Kaczkowo Stare i Bojany (łącznie dziewięć gospodarstw - 50 osób, inwentarz i powierzchnia ok. 90 ha) oraz most na odcinku drogi krajowej Nr 50 Ostrów Mazowiecka - Mińsk Mazowiecki w Broku. Ponadto, w okresie silnych opadów atmosferycznych, topnienia zalegającej pokrywy śnieżnej, na terenie miasta Ostrów Mazowiecka następuje zalewanie piwnic niżej położonych obiektów w rejonie ulicy Wileńskiej i osiedla domów jednorodzinnych tzw. "Wojtówki".

7 2.4. Ocena stanu wałów Na wale przeciwpowodziowym na rzece Bug w roku ubiegłym przeprowadzono następujące prace konserwacyjne: L.p. Rodzaj prac Zakres prac Uwagi 1 Mechaniczne wykoszenie skarp i korony wału 17,22 ha km lew km praw 2 Ręczne wykoszenie skarp i korony wału wraz z wygrabieniem, porost gęsty twardy 3 Konserwacja śluz wałowych oraz rowów odpływowych 3,06 ha j.w. j.w. Podczas przeglądu stwierdzono następujący stan obiektu: L.p. Stan wału i budowli w jego Stan międzywala i koryta korpusie rzeki w sąsiedztwie obwałowań 1 Stan budowli oraz korpusu wału określa się jako dobry 2 Nie stwierdza się ubytków w skarpach i koronie wału 3 Nie stwierdza się przecieków na śluzach w km ma miejsce intensywna erozja lewego brzegu rzeki Bug. istnieje zagrożenie podmycia wału na tym odcinku. Stan urządzeń zawala (odwodnienie, komunikacja) drogi przewałowe w stanie dobrym Stwierdzono również konieczność wykonania następujących prac konserwacyjnych w celu utrzymania w/w obiektu we właściwym stanie technicznym: L.p. Rodzaj robót Zakres robót 1 Wykoszenie porostów ze skarp i korony wału 20,29 ha

8 2 Praca strażnika wałowego Konserwacja i obsługa śluz wałowych 3 Uzupełnienie brakujących płytek betonowych na podjazdach 250m 2 3. SIŁY I ŚRODKI OCHRONY PRZED POWODZIĄ 3.1. Zestawienie sił przewidzianych do akcji przeciwpowodziowej PSP OSP POLICJA FORMACJE OC REJ. DYR. DR. PUBL. ORGANIZA CJE POZARZĄD OWE INNE L P 3.2. Zbiorczy plan ewakuacji ludności i inwentarza z terenów zalewowych LP LICZBA LUDNOŚCI DO EWAKUACJI LICZBA INWENTARZA DO EWAKUACJI KONIE KROWY OWCE ŚWINIE DRÓB INNE NA JAKI TEREN EWAKUOWAĆ (W ŁASNA GMINA, SĄSIEDNIA GMINA I JEJ NAZWA) UWAGI dane w przypadku przerwania wału Ostrowski Ewakuacja planowana jest na terenie własnym poszczególnych gmin: Nur, Małkinia Górna, Brok 3.3. Rezerwy materiałów ochrony przed powodzią złożone w magazynach przeciwpowodziowych LP ŁÓDŹ WIOSŁOWA ŁÓDŹ MOTOROWA PONTONY AGREGAT PRĄDOTWÓRCZY ZESP. OŚWIET. WORKI POCHODNIE ŁOPATY BUTY GUMOWE NAMIOTY LINKI ASEKURACYJNE WOZY BOJOWE TERMOS BOSAKI WOZY BOJOWE ŁÓŻKA RADIOTELEFONY SAMOCHODY SAMOCHODY Z NAGŁOŚNIENIE M SAMOCHODY CIĄGNIKI SAMOCHODY SAMOCHODY SAMOCHODY UWAGI 1 ostrowski

9 1 Ostrowski ,440 3, SYTUACJA POWODZIOWA W ROKU Rozwój sytuacji Pierwsze podtopienia gospodarstw wystąpiły w dniu 4 stycznia 2010r na terenie gminy Brok, podtopione zostały 3 gospodarstwa domowe oraz ogródki działkowe. Burmistrz gminy z dniem 4 stycznia wprowadza stan pogotowia powodziowego dla miejscowości Brok ul. Stare Miasto. Sytuacja stabilizuje się na terenie gminy Brok, natomiast podtopione zostają miejscowości na terenie Gminy Małkinia Górna: Glina, Klukowo Morgi, Przewóz, Borowe. W dniu 11 stycznia na terenie gminy jak i na terenie powiatu ostrowskiego ogłoszone zostaje pogotowie powodziowe. W wyniku podtopień zalanych zostaje 10 gospodarstw domowych z miejscowości Klukowo Morgi oraz Glina. Pogarszająca się sytuacja zmusza do ewakuacji jednej rodziny (8 osób z 11 osobowej rodziny). 13 stycznia podnosi się stan wód na wysokości m. Przewóz, u zamieszkującego tam na własne życzenie rolnika dokonana zostaje ewakuacja zwierząt hodowlanych (bydło, młode jałówki i byczki, dorosłe pogłowie zostaje). 14 stycznia stan wód podnosi się do poziomu 437 cm, przy obowiązujących pomiarach 430 stan alarmu. W dniach stycznia sytuacja na terenie wsi Klukowo Morgi oraz Przewóz stabilizuje się natomiast podtopieniom uległa sama Małkinia. Woda pojawia się na kilku najniżej położonych ulicach: Piaski, Nurskiej, Lipowej, Sienkiewicza i Mickiewicza. Na Nurskiej najniebezpieczniej jest tuż przy strudze, niedaleko stacji PKP oraz na "starych blokach kolejowych. W związku z przekroczeniem stanu alarmowego wód na rzece Bug Starosta Ostrowski Zbigniew Kamiński wprowadził w dniu 14 stycznia 2010 roku alarm przeciwpowodziowy. Sytuację cały czas monitorują pracownicy Biura Zarządzania Kryzysowego oraz pracownicy Urzędu Gminy Małkinia Górna. Zgodnie z zarządzeniem Starosty Ostrowskiego zostały wprowadzone całodobowe dyżury dla wyznaczonych członków Ostrowskiego Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Na obszarach objętych zagrożeniem Starosta Ostrowski nakazał: 1) ogłosić alarm przeciwpowodziowy, 2) wprowadzić całodobowy dyżur Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, 3) monitorować sytuację na zagrożonych terenach, 4) kontrolować poziom wód w rzekach oraz stan wałów przeciwpowodziowych, 5) przekazać informację mieszkańcom o ogłoszeniu alarmu przeciwpowodziowego, 6) poinformować mieszkańców o zagrożeniu, o sposobie ewentualnej ewakuacji ludności i inwentarza oraz sposobach zabezpieczenia dobytku, 7) utrzymywać siły i środki w gotowości do udziału w akcji przeciwpowodziowej. Stan alarmu powodziowego zostaje odwołany 23 marca 2010 roku, a stan pogotowia dopiero 14 kwietnia 2010 roku Zagrożone powodzią miejscowości wraz z ilością osób przewidzianych do ewakuacji Zagrożone powodzią miejscowości: Lp. Rzeka, zbiornik Powierzchnia Zagrożone miejscowości Ilość osób do

10 zalewowa ewakuacji Bug brak danych Brok 11 2 Bug brak danych Bojany 8 3 Bug brak danych Zawisty Nadburzne 15 4 Bug brak danych Klukowo 31 5 Bug brak danych Małkinia, ul. Nurska 50 6 Bug brak danych ul. Piaski Bug brak danych ul. Mickiewicza 20 8 Bug brak danych ul. Sienkiewicza 20 9 Bug brak danych ul. Lipowa Bug brak danych Kiełczew Bug brak danych Borowe Bug brak danych Boreczek Bug brak danych Treblinka Bug brak danych Prostyń Bug brak danych Ślepowrony Miejscowości przewidziane do ewakuacji całkowitej lub częściowej z podziałem na kategorie Miejscowości przewidziane do ewakuacji (całkowicie lub częściowo): Ilość Ilość osób do ewakuacji Lp. Ewakuowana miejscowość gospod arstw Dorośli Dzieci Razem Ilość zwierząt Brok Bojany Zawisty Nadburzne Klukowo Małkinia, ul. Nurska ul. Piaski ul. Mickiewicza ul. Sienkiewicza ul. Lipowa Kiełczew Borowe Boreczek Treblinka Prostyń Ślepowrony Zagrożone mosty podczas powodzi Mosty zagrożone podczas powodzi: Lp. Nazwa mostu i rzeki Lokalizacja (km rzeki) Światło w m

11 most kolejowy na rzece Bug ,1 2 most kolejowo-drogowy na rzece Bug oraz nowobudowany most drogowy 3 most drogowy na rzece Bug 118 brak danych 4 most drogowy na rzece Bug