URZÑD KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ RAPORT ROCZNY 2005

Transkrypt

1 URZÑD KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ RAPORT ROCZNY 2005 Z dniem 14 stycznia 2006 r. zosta utworzony Urzàd Komunikacji Elektronicznej w miejsce Urz du Regulacji Telekomunikacji i Poczty. Dlatego niniejszy Raport Roczny Prezesa URTiP za 2005 r. by przygotowany i przed o ony przez Prezesa UKE. The Office of Electronic Communications (UKE) was established on 14 January 2006 in place of the Office of Telecommunications and Post Regulation (URTiP). Thus, this Annual Report of the President of URTiP for 2005 was drafted and submitted by the President of UKE.

2 SPIS TREÂCI Wprowadzenie 4 Najwa niejsze dzia ania 8 Rynek telekomunikacyjny 13 Radiokomunikacja 29 Radiodyfuzja 33 Rynek pocztowy 38 Dzia alnoêç mi dzynarodowa 43 Mediacje i sàd polubowny 54 Centralne Laboratorium Badaƒ Technicznych 56 Organy opiniodawczo-doradcze 58 Komisje egzaminacyjne 59 Komunikacja spo eczna 60 Urzàd 62 Bud et URTiP 63 2

3 WPROWADZENIE Wprowadzenie Na mocy ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekszta ceniach i zmianach w podziale zadaƒ i kompetencji organów paƒstwowych w aêciwych w sprawach àcznoêci, radiofonii i telewizji (Dz. U. z 30 grudnia 2005 r. Nr 267, poz. 2258), z dniem 14 stycznia 2006 r. zosta utworzony centralny organ administracji rzàdowej Prezes Urz du Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE), w miejsce zniesionego z dniem 13 stycznia 2006 r. centralnego organu administracji rzàdowej Prezesa Urz du Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Prezesa URTiP). Do zakresu dzia ania Prezesa UKE przesz y dotychczasowe zadania i kompetencje Prezesa URTiP, a tak e niektóre kompetencje Przewodniczàcego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Dlatego te niniejszy Raport roczny Prezesa Urz du Regulacji Telekomunikacji i Poczty za rok 2005 by przygotowywany i przedk adany przez Prezesa Urz du Komunikacji Elektronicznej. Podstawy prawne Prezes Urz du Regulacji Telekomunikacji i Poczty (Prezes URTiP) pe ni funkcj organu regulacyjnego w dziedzinie rynku us ug telekomunikacyjnych i pocztowych. By tak e organem wyspecjalizowanym w zakresie kontroli aparatury, w tym telekomunikacyjnych urzàdzeƒ koƒcowych i urzàdzeƒ radiowych. Zakres zadaƒ Prezesa URTiP by okreêlony w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz ze zm.), w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz ze zm.), jak równie w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnoêci (Dz. U. Nr 204, poz. 2087). 4 Kompetencje Do kompetencji Prezesa URTiP w szczególnoêci nale a y nast pujàce zadania: wykonywanie, przewidzianych ustawà i przepisami wydanymi na jej podstawie, zadaƒ z zakresu regulacji i kontroli rynków us ug telekomunikacyjnych, gospodarki w zakresie zasobów cz stotliwoêci, zasobów orbitalnych i zasobów numeracji oraz kontroli spe niania wymagaƒ dotyczàcych kompatybilnoêci elektromagnetycznej, wykonywanie zadaƒ z zakresu regulacji dzia alnoêci pocztowej, okreêlonych w ustawie Prawo pocztowe, opracowywanie wskazanych przez ministra w aêciwego do spraw àcznoêci projektów aktów prawnych w zakresie àcznoêci, analiza i ocena funkcjonowania rynków us ug telekomunikacyjnych i pocztowych, podejmowanie interwencji w sprawach dotyczàcych funkcjonowania rynku us ug telekomunikacyjnych i pocztowych oraz rynku aparatury, w tym rynku urzàdzeƒ telekomunikacyjnych, z w asnej inicjatywy lub wniesionych przez zainteresowane podmioty, w szczególnoêci u ytkowników i przedsi biorców telekomunikacyjnych, rozstrzyganie sporów mi dzy przedsi biorcami telekomunikacyjnymi w zakresie w aêciwoêci Prezesa URTiP, rozstrzyganie w sprawach uprawnieƒ zawodowych w dziedzinie telekomunikacji, okreêlonych w przepisach odr bnych,

4 WPROWADZENIE Spotkanie koordynacyjne zakresów cz stotliwoêci tworzenie warunków dla rozwoju krajowych s u b radiokomunikacyjnych przez zapewnianie Rzeczypospolitej Polskiej niezb dnych przydzia ów cz stotliwoêci oraz dost pu do zasobów orbitalnych, wykonywanie obowiàzków na rzecz obronnoêci, bezpieczeƒstwa paƒstwa i porzàdku publicznego, prowadzenie rejestrów w zakresie uj tym w regulacjach prawnych, koordynacja rezerwacji cz stotliwoêci w zakresach cz stotliwoêci przeznaczonych dla u ytkowników rzàdowych, w szczególnoêci w zakresach cz stotliwoêci przez nich zwalnianych lub dla nich nowo udost pnianych albo wspó wykorzystywanych z innymi u ytkownikami, inicjowanie oraz wspieranie badaƒ naukowych i prac badawczo-rozwojowych w zakresie àcznoêci, wspó praca z krajowymi i mi dzynarodowymi organizacjami telekomunikacyjnymi i pocztowymi oraz w aêciwymi organami innych paƒstw, w zakresie jego w aêciwoêci, wspó praca z Prezesem Urz du Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach dotyczàcych przestrzegania praw podmiotów korzystajàcych z us ug pocztowych i telekomunikacyjnych, przeciwdzia ania praktykom ograniczajàcym konkurencj oraz antykonkurencyjnym koncentracjom operatorów pocztowych, przedsi biorców telekomunikacyjnych i ich zwiàzków, wspó praca z Krajowà Radà Radiofonii i Telewizji w zakresie okreêlonym ustawà i przepisami odr bnymi, 5

5 WPROWADZENIE wykonywanie zadaƒ w sprawach mi dzynarodowej i wspólnotowej polityki telekomunikacyjnej z upowa nienia ministra w aêciwego do spraw àcznoêci, wspó praca z Komisjà Europejskà i instytucjami wspólnotowymi oraz organami regulacyjnymi innych paƒstw cz onkowskich, przedstawianie Komisji Europejskiej i organom regulacyjnym innych paƒstw informacji z zakresu telekomunikacji, w tym wykonywanie obowiàzków notyfikacyjnych, obejmujàcych przekazywanie treêci postanowieƒ o braku skutecznej konkurencji na rynku w aêciwym oraz informacji o przedsi biorcach telekomunikacyjnych, którzy zostali uznani za posiadajàcych znaczàcà pozycj rynkowà, Êwiadczàcych us ug powszechnà i realizujàcych po àczenia sieci telekomunikacyjnych oraz na o onych na nich obowiàzkach, przeprowadzanie konsultacji Êrodowiskowych z zainteresowanymi podmiotami, w szczególnoêci z operatorami, dostawcami us ug, u ytkownikami, konsumentami oraz producentami, w sprawach zwiàzanych z zasi giem, dost pnoêcià oraz jakoêcià us ug telekomunikacyjnych, przedstawianie Komisji Europejskiej informacji z zakresu poczty, w tym danych dotyczàcych operatora Êwiadczàcego powszechne us ugi pocztowe, informacji o sposobie udost pniania korzystajàcym z powszechnych us ug pocztowych szczegó owych i aktualnych informacji dotyczàcych charakteru oferowanych us ug, warunków dost pu, cen i wskaêników terminowoêci dor czeƒ, informacji o systemie rachunku kosztów stosowanym przez operatora Êwiadczàcego powszechne us ugi pocztowe, a na àdanie Komisji Europejskiej informacji o przyj tych wskaênikach terminowoêci dor czeƒ dla powszechnych us ug pocztowych w obrocie krajowym. Cele regulacyjne Prezesa URTiP Prezes URTiP okreêli szereg szczegó owych celów regulacyjnych na 2005 rok, wynikajàcych z zadaƒ Regulatora wskazanych w ustawie Prawo telekomunikacyjne. Cele regulacyjne, zgrupowane w poszczególne obszary dzia ania Prezesa URTiP, przedstawione sà poni ej: 6 Poczta Egzekwowanie w ramach mo liwoêci prawnych niedyskryminacyjnego dost pu do pocztowych us ug powszechnych o wysokiej jakoêci i po przyst pnych cenach zgodnie z wymogami okreêlonymi w polskim prawie i w dyrektywach Unii Europejskiej. Tworzenie warunków doskonalenia obs ugi pocztowej spo eczeƒstwa i gospodarki poprzez wspieranie dalszego rozwoju konkurencji s u àcej rozwojowi rynku. Rozstrzyganie sporów poprzez dzia alnoêç Sta ych Polubownych Sàdów Konsumenckich. Doskonalenie jakoêci pracy organu regulacyjnego, jak te skutecznoêci i efektywnoêci wspó pracy oraz komunikacji z otoczeniem zewn trznym. Aktywne oddzia ywanie na kszta towanie polityki paƒstwa w dziedzinie rynku us ug pocztowych, w tym inspirowanie zmian regulacji prawnych, zgodnych ze standardami europejskimi. Osiàgni cie gotowoêci operatorów pocztowych do realizacji zadaƒ na rzecz obronnoêci, bezpieczeƒstwa paƒstwa i porzàdku publicznego poprzez wsparcie i egzekucj obowiàzków prawnych, wynikajàcych z ustawy Prawo pocztowe.

6 WPROWADZENIE Telekomunikacja Udzielenie rezerwacji cz stotliwoêci podmiotom wy onionym w drodze przetargu na zagospodarowanie cz stotliwoêci przeznaczonych dla systemów komórkowych UMTS i GSM Zapewnienie warunków do pe nej realizacji uprawnieƒ abonentów w zakresie wyboru dostawcy publicznie dost pnych us ug telekomunikacyjnych zakoƒczenie procesu cyfryzacji sieci. Realizacja uprawnieƒ abonentów w zakresie przenoênoêci numeru przy zmianie operatora. Opracowanie koncepcji Êwiadczenia us ugi powszechnej; wszcz cie post powania konkursowego w sprawie wyznaczenia przedsi biorcy zobowiàzanego do Êwiadczenia us ugi powszechnej. Przeprowadzenie analiz rynku telekomunikacyjnego og oszenie raportu o stanie rynku; zgromadzenie danych na potrzeby wyznaczenia podmiotów o znaczàcej pozycji na poszczególnych rynkach w aêciwych i na o enia na nie obowiàzków regulacyjnych. Poinformowanie abonentów o nowych mo liwoêciach rozwiàzywania sporów z operatorami oraz o ich prawach i obowiàzkach. Udost pnienie interaktywnego informatora dla abonentów na stronach internetowych URTiP. Ustalenie wysokoêci op at za us ugi telekomunikacyjne operatora o pozycji znaczàcej na odpowiednim rynku przy wykorzystaniu wyników z kalkulacji kosztów oraz rachunkowoêci regulacyjnej. Wprowadzenie ofert ramowych w zakresie dzier awy àczy oraz dost pu do lokalnej p tli abonenckiej i infrastruktury telekomunikacyjnej. Weryfikacja oferty ramowej TP w zakresie àczenia sieci telekomunikacyjnych w nast pstwie ustalenia wysokoêci op at za us ugi operatora o pozycji znaczàcej na rynku przy wykorzystaniu wyników z kalkulacji kosztów oraz rachunkowo- Êci regulacyjnej. Stworzenie warunków cz stotliwoêciowych sprzyjajàcych rozwojowi szerokopasmowego dost pu do Internetu w oparciu o urzàdzenia i systemy radiowe, których u ywanie wymaga rezerwacji cz stotliwoêci lub pozwolenia radiowego, jak i u ywanych bez zezwolenia w zharmonizowanych pasmach nielicencjonowanych. Radiodyfuzja Opracowanie docelowych planów zagospodarowania cz stotliwoêci dla potrzeb DVB-T i T-DAB w paêmie 3, 4 i 5 zapewnienie dla Polski najlepszych mo liwych do uzyskania ustaleƒ w nowym planie cz stotliwoêci dla radia i telewizji w Europie w procesie przygotowywania konferencji RRC 06. Opracowanie strategii przejêcia od cyfrowych sieci poczàtkowych do docelowych sieci DVB-T i T-DAB. Ocena mo liwoêci wdra ania technologii DRM na falach Êrednich w Polsce przygotowanie do opracowania strategii. 7

7 NAJWA NIEJSZE DZIA ANIA Najwa niejsze dzia ania Za o enia polityki regulacyjnej Prezesa URTiP przek ada y si na konkretne dzia ania zmierzajàce w kierunku realizacji g ównych celów ustawowych, tj. zapewnienia powszechnego dost pu do us ug telekomunikacyjnych i pocztowych oraz ochrony interesów konsumentów poprzez kontrol jakoêci i cen oferowanych us ug. WÊród najwa niejszych dokonaƒ w 2005 r. nale y wymieniç m.in.: Pierwszy raport o rynku telekomunikacyjnym Po raz pierwszy w koƒcu kwietnia 2005 r. Prezes URTiP og osi ca oêciowy Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego za rok Raport zosta opracowywany na podstawie informacji uzyskanych przez URTiP bezpoêrednio od przedsi biorców telekomunikacyjnych oraz na bazie ogólnodost pnych raportów oraz opracowaƒ zamówionych dla potrzeb URTiP. Raport prezentuje równie cele regulacyjne Prezesa URTiP na 2005 rok. Raport z badaƒ jakoêci powszechnych us ug pocztowych W maju 2005 r. w Biuletynie URTiP opublikowany zosta tak e Raport z badaƒ jakoêci powszechnych us ug pocztowych w zakresie wskaênika terminowoêci dor czeƒ przesy ek oraz w zakresie informacji o iloêci i rodzajach zg oszonych reklamacji i sposobie ich rozpatrzenia. Opracowanie powsta o na podstawie badaƒ zrealizowanych przez Urzàd, danych pozyskanych od operatorów pocztowych oraz od podmiotów zewn trznych dzia ajàcych jako jednostki niezale ne od URTiP. Podstawowe badane parametry charakteryzujàce jakoêç powszechnych us ug Êwiadczonych przez Poczt Polskà to: terminowoêç dor czeƒ przesy ek, bezpieczeƒstwo obrotu, dost pnoêç do us ug, a tak e przystosowanie placówek pocztowych do obs ugi osób niepe nosprawnych. Przetargi na UMTS i GSM 1800 Dnia 9 maja 2005 r. Prezes URTiP zakoƒczy post powania przetargowe na rezerwacj cz stotliwoêci dla telefonii komórkowej. Celem obu przetargów by o rozdysponowanie uwolnionych przez wojsko cz stotliwoêci przeznaczonych dla jednej sieci telefonii komórkowej w standardzie UMTS oraz jednej sieci w standardzie GSM 1800 MHz. Zwyci zcà przetargu na cz stotliwoêci UMTS zosta a spó ka Netia Mobile. Natomiast drugi przetarg na rezerwacj cz stotliwoêci w paêmie GSM 1800 MHz pozosta nierozstrzygni ty z uwagi na brak osiàgni cia minimum kwalifikacyjnego przez któregokolwiek z oferentów. 8 Dlatego po przeprowadzeniu publicznych konsultacji Prezes URTiP og osi 23 listopada 2005 r. kolejny przetarg, tym razem na trzy rezerwacje cz stotliwoêci dla telefonii komórkowej GSM 1800 MHz. Nowa propozycja zak ada podzia dysponowanej liczby 99 kana ów na trzy równe cz Êci, z których ka da obejmuje pul 33 dupleksowych kana ów radiowych. Oferowane zasoby cz stotliwoêciowe, po wprowadzeniu roamingu krajowego, mogà byç bazà dla budowy kolejnych sieci telefonii mobilnej. W stosunku do poprzednich warunków przetargowych zmieniono te sposób oceny wp ywu konkurencyjnoêci i zaoferowanej ceny na punktacj sk adanych ofert w przetargu.

8 NAJWA NIEJSZE DZIA ANIA Wyniki drugiego przetargu na pasmo 3,6-3,8 GHz Prezes URTiP og osi 25 lipca 2005 r. zwyci zców drugiego przetargu na ogólnopolskie sieci àcznoêci bezprzewodowej. Celem przetargu by o wy onienie podmiotów, na rzecz których zostanie dokonana rezerwacja cz stotliwoêci przeznaczonych do budowy ogólnopolskich sieci stacjonarnych dzia ajàcych w systemie bezprzewodowego dost pu abonenckiego (np. dla us ug telefonicznych oraz szerokopasmowego dost pu do Internetu). W efekcie koƒcowej oceny dokonanej przez Komisj przetargowà zwyci y y: Netia Globe S.A., Netia Âwiat S.A. oraz NASK. Start przetargów na powiatowe sieci dost pu do Internetu Dnia 21 wrzeênia 2005 r. rozpocz o si jednoczeênie 317 post powaƒ przetargowych na rezerwacj cz stotliwoêci z zakresu 3,6-3,8 GHz dla powiatowych sieci cyfrowego radiowego dost pu abonenckiego (np. dla us ug szerokopasmowego dost pu do Internetu). Ka dy przetarg dotyczy rezerwacji dwóch kana ów dupleksowych w s u bie radiokomunikacji sta ej làdowej. Utworzenie sàdu polubownego Na poczàtku stycznia 2005 r. Prezes URTiP podpisa z organizacjami pozarzàdowymi umow o zorganizowaniu sta ego polubownego sàdu konsumenckiego przy Prezesie URTiP, którego zadaniem jest rozpatrywanie sporów o prawa majàtkowe wynik e z umów o Êwiadczenie us ug telekomunikacyjnych i pocztowych. Stronami umowy z Prezesem URTiP sà organizacje spo eczne zrzeszajàce przedstawicieli konsumentów i przedsi biorców. Uwolnienie lokalnej p tli abonenckiej 28 lutego 2005 r. Prezes URTiP wyda decyzj okreêlajàcà ramowe warunki umów o dost pie do lokalnej p tli abonenckiej (LLU Local Loop Unbundling) w cz Êci dotyczàcej dost pu pe nego i dost pu wspó dzielonego. Decyzji nadany zosta rygor natychmiastowej wykonalnoêci, ze wzgl du na jej szczególne znaczenie dla dalszej liberalizacji polskiego rynku telekomunikacyjnego. Nast pnie po zebraniu uwag i opinii zainteresowanych podmiotów decyzjà z dnia 9 sierpnia 2005 r. Prezes URTiP Odznaczeni pracownicy URTiP 9

9 NAJWA NIEJSZE DZIA ANIA wprowadzi z urz du, do stosowania przez TP, nowà poprawionà ofert LLU. Dost p do lokalnej p tli abonenckiej jest sposobem na u atwienie rozwoju konkurencji wêród operatorów w obszarze sieci dost powej, poprzez dopuszczenie ich do ju istniejàcej infrastruktury technicznej operatora o znaczàcej pozycji rynkowej. Ustalenie wskaênika WACC Decyzjà z 14 marca 2005 r. Prezes URTiP ustali wartoêç wskaênika zwrotu kosztu zaanga owanego kapita u dla Telekomunikacji Polskiej S.A. w wysokoêci 11,47 %. Jest to wielkoêç zbli ona do Êredniej wartoêci WACC w krajach cz onkowskich Unii Europejskiej, gdzie wed ug danych za 2004 r. wynosi on 11,36 %. Wskaênik ten jest w szczególnoêci wykorzystywany przez kadr kierowniczà przedsi biorstw do oceny wielkoêci i êróde pozyskania kapita u, jak równie do oceny sposobu wykorzystania kapita u w ró nego rodzaju projektach inwestycyjnych. Przy wyznaczaniu wskaênika WACC Prezes URTiP dokona analizy parametrów wp ywajàcych na wysokoêç wskaênika, opinii analityków rynku oraz porówna otrzymane wyniki z podobnymi wskaênikami stosowanymi w Unii Europejskiej. Prezes URTiP wzià te pod uwag opinie Êrodowiska telekomunikacyjnego. Zatwierdzenie metody kalkulacji kosztów 7 marca 2005 r. Prezes URTiP zatwierdzi instrukcj dotyczàcà rachunkowoêci regulacyjnej oraz opis kalkulacji kosztów us ug Êwiadczonych przez TP S.A. Decyzji zosta nadany rygor natychmiastowej wykonalnoêci, gdy brak okreêlenia zasad kalkulacji kosztów móg negatywnie wp ywaç na dalszà liberalizacj rynku. Wprowadzenie rachunkowoêci regulacyjnej mo e wspomóc Prezesa URTiP w zapewnieniu przejrzystoêci stosowanych przez TP S.A. rozliczeƒ wobec podmiotów zewn trznych, jak równie w ramach w asnej dzia alnoêci. Zapobiegnie te nieuczciwemu subsydiowaniu skroênemu us ug przez operatora, tj. finansowania us ug deficytowych z przychodów za us ugi dochodowe. Wprowadzenie oferty dzier awy àczy Decyzjà z dnia 9 sierpnia 2005 r. Prezes URTiP wprowadzi z urz du ofert ramowà dzier awy àczy telekomunikacyjnych do stosowania przez TP S.A. w relacjach Posiedzenie Komitetu Technicznego KT104 10

10 NAJWA NIEJSZE DZIA ANIA z pozosta ymi operatorami. Decyzji zosta nadany rygor natychmiastowej wykonalnoêci. Us uga dzier awy àczy s u y zwykle operatorom do konstruowania w asnych, konkurencyjnych wzgl dem TP S.A. ofert kierowanych do u ytkowników us ug telekomunikacyjnych. Stwierdzenie braku konkurencji na rynku telefonii ruchomej W sierpniu 2005 r. Prezes URTiP rozpoczà konsultacje projektu postanowienia stwierdzajàcego, e na krajowym rynku dost pu i rozpoczynania po àczeƒ w publicznych ruchomych sieciach telefonicznych nie wyst puje skuteczna konkurencja. Wydanie konsultowanego postanowienia mia o umo liwiç w dalszej kolejnoêci przygotowanie decyzji wyznaczajàcej pozycje rynkowe operatorów sieci komórkowej oraz nak adajàcej obowiàzki regulacyjne, m.in. w zakresie udost pnienia sieci ruchomych dla potrzeb roamingu krajowego w sieciach GSM i UMTS. Na o enie kary na TP S.A. Wielomiesi czny brak ustaleƒ w zakresie warunków wspó pracy Multimedia Polska Mielec z TP hamowa rozwój dzia alnoêci alternatywnego operatora. Brak pe nej mo liwoêci Êwiadczenia us ug przez Multimedia Polska Mielec (us ugi na terenie ca ego kraju Êwiadczone abonentom w asnych sieci dost powych oraz abonentom TP z wykorzystaniem Numeru Dost pu do Sieci) z uwagi na przed u ajàce si trudnoêci z ustaleniem warunków wspó pracy i rozliczeƒ z TP skutkowa coraz gorszà sytuacjà finansowà operatora. Dlatego 7 listopada 2005 r. Prezes URTiP na o y kar pieni nà w wysokoêci 10 mln z na TP S.A., w zwiàzku z niewykonaniem decyzji z dnia 30 czerwca 2003 r. o po àczeniu sieci telekomunikacyjnych. Kontrola blokowania numerów IMEI W styczniu 2005 r. Prezes URTiP przeprowadzi kontrol blokowania numerów IMEI. Wyniki kontroli wykaza y, e trzej operatorzy sieci telefonii ruchomej wdro yli odpowiednie procedury i zgodnie z Prawem telekomunikacyjnym blokujà numery IMEI (International Mobile Equipment Identity) skradzionych telefonów komórkowych. W toku kontroli stwierdzono, e ka dy z operatorów przyjmowa zg oszenia blokady skradzionego aparatu komórkowego od w asnych klientów. Mimo e przepisy Prawa telekomunikacyjnego zobowiàzujà tylko do blokowania skradzionego telefonu, operatorzy wykonujà tak e komplementarnà us ug odblokowania uprzednio zablokowanego aparatu, stosujàc procedur zbie nà z procedurà blokowania numeru IMEI. Kontrola przenoênoêci numerów 19 wrzeênia 2005 r. Prezes URTiP rozpoczà kontrol wype niania przez Polkomtel, Polskà Telefoni Cyfrowà oraz PTK Centertel ustawowych obowiàzków w zakresie przenoênoêci numerów oraz decyzji Prezesa URTiP okreêlajàcej termin zawieszenia realizacji uprawnieƒ abonentów w zakresie przeniesienia przydzielonego numeru przy zmianie operatora telefonii komórkowej. Zgodnie z harmonogramem do àczonym do decyzji Prezesa URTiP trzej operatorzy sieci komórkowych zostali zobowiàzani do przystosowania swojej infrastruktury telekomunikacyjnej i umo liwienia abonentom zachowania numeru telefonu komórkowego przy zmianie operatora poczàwszy od dnia 10 paêdziernika 2005 r. Program pilota owego wdro enia przeno- ÊnoÊci numerów rozpoczà si zgodnie z harmonogramem, operatorzy byli przygotowani do realizacji us ugi przenoênoêci numerów. 11

11 NAJWA NIEJSZE DZIA ANIA Audyt Poczty Polskiej W dniach 28 lipca 21 wrzeênia 2005 r. zosta a dokonana weryfikacja realizacji przez p.p.u.p. Poczta Polska wymagaƒ dotyczàcych prowadzenia ksiàg rachunkowych i rachunku kosztów w sposób zgodny z przepisami. RachunkowoÊç regulacyjna i kalkulacja kosztów Êwiadczonych us ug stanowi jedno z najwa niejszych narz dzi regulacyjnych Prezesa URTiP. Raport z audytu pozwoli oceniç prawid owoêç prowadzenia przez Poczt Polskà rachunkowoêci regulacyjnej. Ocena funkcjonowania rynku us ug pocztowych W maju 2005 roku Prezes URTiP przed o y Ministrowi Infrastruktury opracowanie pn. Ocena funkcjonowania rynku us ug pocztowych w 2004 roku wraz z wynikami kontroli dzia alnoêci pocztowej. Z dokumentów wynika, e liberalizacja sektora pocztowego wp yn a znaczàco na rozwój tego rynku, przede wszystkim na zwi kszenie wolumenu przesy ek pocztowych, wzrost konkurencji na rynku us ug ekspresowych oraz podniesienie jakoêci us ug. Cz stotliwoêci dla pierwszych multipleksów DVB-T W dniu 13 czerwca 2005 r. Prezes URTiP przekaza Przewodniczàcej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji kana y telewizyjne dla dwóch multipleksów przewidzianych do uruchomienia w pierwszym etapie wdra ania naziemnej telewizji cyfrowej. Wst pny scenariusz realizacji fazy przejêciowej wdra ania DVB-T w Polsce zosta podzielony na 10 etapów, okreêlajàcych kolejnoêç uruchamiania telewizji cyfrowej w poszczególnych województwach (a do ca kowitego wy àczenia emisji analogowej 31 grudnia 2014 r.). KolejnoÊç uruchamiania DVB-T wynika z obecnej przewidywalnej dost pnoêci kana ów na potrzeby telewizji. Rezultaty prac zespo u ds. naziemnej radiodyfuzji cyfrowej Z koƒcem sierpnia 2005 r. zakoƒczy prace powo any przez Prezesa URTiP Zespó ds. naziemnej radiodyfuzji cyfrowej. Celem dzia alnoêci Zespo u by o opracowanie technicznych podstaw uruchomienia naziemnej emisji programów telewizyjnych i radiowych w systemach cyfrowych: DVB-T, T-DAB, DRM. Opracowana przez Zespó Analiza mo liwoêci cyfryzacji radiofonii w zakresach cz stotliwoêci poni ej 30 MHz w Polsce prezentuje warunki techniczne do wdro enia naziemnej radiofonii cyfrowej wykorzystujàcej system DRM na falach d ugich i Êrednich oraz w górnej cz Êci zakresu fal krótkich. Certyfikat JakoÊci ISO dla URTiP 30 czerwca 2005 r. Polskie Centrum Akredytacji rozszerzy o Certyfikat Systemu Zarzàdzania JakoÊcià nr 1309/1/2004 nadanym Urz dowi 21 czerwca 2004 r. Nowy certyfikat ISO obejmuje wszystkie dzia ania administracyjne, regulacyjne i kontrolne w odniesieniu do radiodyfuzji, radiokomunikacji, telekomunikacji i poczty realizowane w komórkach merytorycznych Urz du w Centrali oraz w oddzia ach okr gowych. Aktualnie certyfikat ISO posiadajà wszystkie odzia y okr gowe oraz osiem departamentów i biur w Centrali Urz du. 12

12 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Rynek telekomunikacyjny Telefonia stacjonarna Rynek telefonii stacjonarnej jest rynkiem zliberalizowanym, nie istniajà wi c adne ograniczenia natury prawnej, które uniemo liwia yby przedsi biorcom telekomunikacyjnym Êwiadczenie us ug na tym rynku. WÊród przedsi biorców telekomunikacyjnym majàcych najwi ksze udzia y w rynku nale y wymieniç operatora zasiedzia ego Telekomunikacj Polskà S.A. (TP S.A.) oraz operatorów alternatywnych Neti S.A., Telefoni Dialog S.A. oraz Tele2 Polska Sp. z o.o. W 2005 r. liczba àczy abonenckich ogó em wynios a tys. Ponownie najwi kszy udzia w liczbie àczy zanotowa a Telekomunikacja Polska S.A., wynosi on ok. 89,9%. Jednak liczba àczy abonenckich tego operatora spad a w porównaniu do 2004 r. o ponad 6,65% i wynosi a na koniec 2005 roku tys. Liberalizacja polskiego lokalnego rynku telekomunikacyjnego doprowadzi a do powstania 68 operatorów alternatywnych, którzy zbudowali swoje sieci lokalne. Operatorzy alternatywni rozbudowali w asnà sieç telekomunikacyjnà na wybranych obszarach kraju. W 2005 r. operatorzy alternatywni przej li 10% rynku mierzonego liczbà àczy abonenckich. Najwi kszy udzia pod tym wzgl dem, wynoszàcy ponad 3,2%, mia a analogicznie do 2004 r. Telefonia Dialog S.A. Udzia przedsi biorców telekomunikacyjnych pod wzgl dem liczby linii abonenckich 2,9% 4,0% 3,2% 89,9% TP S.A. Telefonia Dialog S.A. Netia Pozostali èród o: formularze informacyjne UKE za rok 2005 W roku 2005 wi kszoêç przychodów z us ug na rynku stacjonarnym nadal by a generowana przez TP S.A., zwi kszy si jednak udzia w rynku operatorów alternatywnych. 13

13 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Udzia y procentowe TP S.A. i operatorów alternatywnych na rynku telefonii stacjonarnej pod wzgl dem przychodów w latach % 90% 91,50% 87,53% 85,60% 85,67% 84,98% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 8,50% 12,47% 14,40% 14,33% 15,02% TP S.A. Pozostali èród o: formularze informacyjne UKE za rok 2005 Telefonia ruchoma Rynek telefonii ruchomej jest rynkiem zliberalizowanym pod wzgl dem prawnym, jednak charakteryzuje si wysokimi barierami wejêcia. Dzia alnoêç w tym zakresie wià e si bowiem z koniecznoêcià dysponowania cz stotliwoêciami, które sà dobrem rzadkim, prawnie reglamentowanym. Na rynku telefonii ruchomej dzia ajà trzej operatorzy, tj: Polkomtel S.A. (operator sieci PLUS GSM, Simplus Team, Sami Swoi), Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. (sieci Orange, Orange Go), oraz Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. (sieci Era, Era TAK TAK oraz Era BIZNES, Heyah). Udzia y w rynku pod wzgl dem iloêci u ytkowników w 2005 r. POLKOMTEL S.A. PTK Centertel Sp. z o.o. Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. 14 èród o: UKE na podstawie danych od operatorów

14 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Dzia ajàcy na rynku operatorzy Êwiadczyli us ugi w oparciu o cz stotliwoêci GSM 900 MHz, GSM 1800 MHz oraz UMTS. Niewielka iloêç klientów korzysta a jeszcze z us ug telefonii analogowej NMT 450 MHz Êwiadczonych przez PTK Centertel. Liczba u ytkowników telefonii ruchomej nadal ros a, podobnie jak w latach ubieg ych. Tempo przyrostu w latach 2005/2004 wynios o 26,4% i by o mniejsze ni w latach 2004/2003 kiedy to wynios o 32,7%. Liczba u ytkowników (w mln) w latach èród o: UKE na podstawie danych od operatorów Penetracja us ug telefonii ruchomej, analogicznie do liczby jej abonentów, nadal ros a. WielkoÊç penetracji w Polsce na tle innych paƒstw Unii Europejskiej trzeba jednak okreêliç jako jednà z najni szych, kszta tujàcà si du o poni ej Êredniej europejskiej wynoszàcej 91%. Penetracja polskiego rynku telefonii ruchomej w latach ,40% 76,40% 36,40% 45,60% 2,10% 5,00% 10,20% 17,60% 25,90% èród o: UKE na podstawie danych od operatorów Zgodnie z prognozami wykonanymi dla Urz du przez firm analitycznà PMR w najbli szych latach liczba u ytkowników telefonii ruchomej b dzie stale ros a, ale dynamika tego wzrostu b dzie malejàca. B dzie to wynikiem stopniowego nasycania si rynku. W 2005 r. podobnie jak na przestrzeni ostatnich kilku lat mo na zaobserwowaç spadki cen w systemie abonamentowym (post-paid). By y one jednak wynikiem 15

15 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY wprowadzania nowych planów taryfowych, a nie obni ek w ju obowiàzujàcych. Najwi kszy natomiast spadek cen po àczeƒ w systemie pre-paid nastàpi w 2004 r. Operatorzy zdecydowali si tak e na uproszczenie tych taryf, zosta y zlikwidowane ró nice w cenach po àczeƒ w szczycie i poza szczytem. W 2005 r. zmiany cen nie by- y ju tak zauwa alne, ale tendencja spadkowa zosta a zachowana. Ârednie ceny w telefonii ruchomej obliczane na podstawie wysokoêci wskaênika ARPU oraz wolumenu minut przypadajàcych na u ytkownika spad y w 2005 r. w stosunku do 2001 r. o 18,68%. Ârednie ceny telefonii ruchomej od 2001 r. do I po owy 2005 r. PLN 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,91 0,90 0,90 0,86 0, Êrednie ceny obliczone na podstawie ARPU i wolumenu minut èród o: PMR Publications, 2005 Po przeprowadzeniu w I po owie 2005 r. przetargu Prezes URTiP dokona na rzecz spó ki Netia Mobile Sp. z o.o. (obecnie dzia a pod nazwà P4 Sp. z o.o.) rezerwacji cz stotliwoêci w zakresie UMTS. Termin rozpocz cia wykorzystywania cz stotliwo- Êci UMTS przez P4 zosta okreêlony na dzieƒ 1 lipca 2006 r. JednoczeÊnie w rejestrze przedsi biorców telekomunikacyjnych prowadzonym przez Prezesa URTiP zarejestrowanych by o 61 operatorów wirtualnych sieci ruchomych (MVNO). Jednak aden z tych podmiotów nie rozpoczà dzia alnoêci. Do podmiotów posiadajàcych status MVNO zaliczajà si przyk adowo, dzia ajàce ju w innych segmentach polskiego rynku telekomunikacyjnego: Tele2 Sp. z o.o., Dialog S.A., Niezale ny Operator Mi dzystrefowy Sp. z o.o., Mediatel S.A. Dost p do sieci Internet 16 Zgodnie z podanymi danymi szacunkowymi na koniec pierwszej po owy 2005 r. oko o 8,8 mln mieszkaƒców Polski w wieku powy ej 15 lat korzysta o z Internetu od czasu do czasu, co stanowi odpowiednio 28% populacji w tym przedziale wiekowym. W porównaniu z okresem analogicznym 2004 r. liczba u ytkowników Internetu wzros a o oko o 0,5 mln (tj. wzrost penetracji o 3%). Zwi kszanie si liczby internautów niewàtpliwie wynika z rozwijania rynku dost pu do Internetu w Polsce w ostatnich latach. W Polsce us ugi dost pu do Internetu sà Êwiadczone g ównie za pomocà technologii DSL, dial-up, modemów telewizji kablowej TVK oraz sieci LAN.

16 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Technologie dost pu do Internetu gospodarstw domowych w latach , odsetek wszystkich osób korzystajàcych w domu èród o: PMR The telecommunications market in Poland W ostatnim roku coraz wi cej u ytkowników Internetu korzysta w domu z dost pu szerokopasmowego Êwiadczonego za pomocà modemów DSL oraz modemów telewizji kablowej (TVK). Z danych podanych przez CBOS wynika, e popularnoêç tych technologii zwi kszy a si znacznie w ciàgu ostatniego roku. W 2005 roku 37% osób korzysta o z Internetu w domu za pomocà àczy DSL przy 27% w poprzednim roku, z kolei 14 % internautów mia o po àczenie internetowe w technologii TVK przy 7% w roku Udzia dost pu do Internetu za pomocà sieci LAN nie zmieni si i wyniós 11%. W tym samym czasie odsetek osób korzystajàcych z Internetu za pomocà dial-up spad drastycznie z 48% w 2004 do zaledwie 26% w 2005r. Dial up (wdzwaniany dost p do Internetu) Dost p wdzwaniany mimo widocznego spadku udzia u w rynku, nadal stanowi dla co czwartego internauty sposób na po àczenie si z internetem. Odznaczeni czlonkowie Komitetu Technicznego 17

17 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY WartoÊç rynku dial-up w Polsce wynios a w 2004 roku ok. 480 mln. PLN podczas, gdy w roku 2003 wartoêç tego rynku wynosi a jeszcze 600 mln. PLN, co oznacza spadek o prawie 20%. Udzia TP S.A. w polskim rynku po àczeƒ internetowych dial-up, w procentach Pozostali 6% TP S.A. 94% èród o: PMR The telecommunications market in Poland Dla osób potrzebujàcych sporadycznego dost pu do sieci Internet lub na krótki czas (np. skorzystanie z poczty) dial-up nadal b dzie godnym uwagi rozwiàzaniem. Poza tym na niektórych obszarach, nieposiadajàcych jeszcze technicznych mo liwo- Êci realizacji dost pu w innych technologiach, dial-up jest jedynà metodà skorzystania z zasobów Internetu. Broadband Internet szerokopasmowy W Raporcie rocznym za 2005 r. za broadband przyj to po àczenie z Internetem w sposób sta y o przep ywnoêci wi kszej lub równej 128 kbit/s, g ównie ze wzgl du na popularnoêç us ugi Neostrada 128 oferowanej przez TP S.A. Warto jednak pami taç, e Komisja Europejska przyj a ju jako szerokopasmowy dost p o przep ywno- Êci w stron abonenta powy ej 144 kbit/s. Wskaênik penetracji dost pu szerokopasmowego w Polsce w latach po owa 2005 r po owa po owa po owa èród o: PMR The telecommunications market in Poland

18 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Bioràc pod uwag powy sze dane mo na podsumowaç, i wskaênik penetracji dost pu szerokopasmowego w Polsce rozumiany jako procentowy udzia abonentów dost pu szerokopasmowego w ca ej populacji wzrós z 2,2% w 1-szej po owie 2004 roku do 4,2% na koniec pó rocza 2005 r. Oznacza to wzrost tego wskaênika prawie o 100%. Nale y jednak podkreêliç, e dane obejmujà równie przep ywnoêci wi ksze lub równe 128 kbit/s. Wskaênik penetracji rynku linii szerokopasmowych w UE, 1 paêdziernika 2005 r. ród o: S u by Komisji w oparciu o dane COCOM Wskaênik penetracji linii szerokopasmowych w poszczególnych krajach Unii Europejskiej wykazuje du e zró nicowanie i waha si od 1% do 24%. Ârednia wartoêç dla UE wynosi 11%, jednak poni ej tej wartoêci znajduje si a 11 krajów, z czego Polska ze wskaênikiem penetracji 2% zajmuje przedostatnie miejsce. Dane dotyczàce penetracji rynku linii szerokopasmowych w UE dotyczà, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, tylko po àczeƒ o przep ywnoêci powy ej 144 kbit/s a wi c nie obejmuje tak popularnej w Polsce Neostrady 128. Ceny us ugi neostrada TP w 2005 roku, w PLN bez VAT 128 kbit/s 256 kbit/s 512 kbit/s 1024 kbit/s èród o: opracowanie w asne UKE na podstawie oferty TP S.A. 19

19 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY W pierwszej po owie 2005 roku struktura polskiego rynku dost pu szerokopasmowego w technologii TVK nie uleg a zmianie w porównaniu z analogicznym okresem w roku Multimedia Polska zwi kszy a liczb abonentów korzystajàcych z us ug dost pu do Internetu do ponad , co pozwoli o firmie osiàgnàç 25% udzia w rynku. Drugà pozycj wêród operatorów zaj a firma Aster City Cable, która z u ytkowników uzyska a 22% udzia u, za nimi uplasowa a si UPC, która na koniec pó rocza 2005 zyska a u ytkowników us ugi dost pu do Internetu Chello. Udzia y najwi kszych firm Êwiadczàcych dost p do Internetu za pomocà modemów kablowych, dane na 1-szà po ow 2005 r. TOYA % Pozostali % UPC Polska % ICP Poznaƒ % Vectra % Aster % Multimedia Polska % èród o: PMR The telecommunications market in Poland Us uga powszechna Do g ównych celów regulacji rynku telekomunikacyjnego, w myêl postanowieƒ ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, nale y zapewnienie u ytkownikom maksymalnych korzyêci odnoênie ró norodnoêci, ceny uwzgl dniajàcej mo liwoêci ekonomiczne u ytkowników koƒcowych lub odpowiadajàcej ich potrzebom i jakoêci us ug telekomunikacyjnych, jak równie wspieranie równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie Êwiadczenia us ug telekomunikacyjnych. 20 Do czasu wy onienia w drodze konkursu przedsi biorców telekomunikacyjnych wyznaczonych do Êwiadczenia us ugi powszechnej obowiàzek Êwiadczenia tej us ugi wykonuje ten przedsi biorca, który na podstawie wczeêniejszych przepisów zosta uznany za operatora publicznego o znaczàcej pozycji rynkowej w zakresie Êwiadczenia us ug telefonicznych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Tym samym zosta y utrzymane dotychczasowe obowiàzki w zakresie us ugi powszechnej, na o one na Telekomunikacj Polskà S.A. (TP S.A.). TP S.A. przed o y a Prezesowi URTiP w 2005 roku 29 wniosków o zmian cennika us ugi powszechnej oraz 1 wniosek o zmian regulaminu Êwiadczenia us ugi powszechnej.

20 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Wobec wspomnianych 29 projektów zmian cennika us ugi powszechnej Prezes URTiP wyda : 3 decyzje o sprzeciwie z uwagi na fakt, i postanowienia przed o onych wniosków by y sprzeczne z przepisami Ustawy, 1 decyzj utrzymujàcà w mocy zaskar onà przez Spó k decyzj o sprzeciwie, 1 decyzj uchylajàcà w cz Êci zaskar onà przez TP S.A. decyzj o sprzeciwie i utrzymujàcà w mocy pozosta à cz Êç tej decyzji, 2 decyzje umorzeniowe w zwiàzku z wycofaniem pierwotnego wniosku Spó ki, 24 decyzje zatwierdzajàce Prezes URTiP uzna, i nie ma podstaw prawnych do odrzucenia tych propozycji. Konkurs na Êwiadczenie us ugi powszechnej W okresie obj tym Raportem Prezes URTiP og osi dwa konkursy na przedsi biorc wyznaczonego do Êwiadczenia us ugi powszechnej. Pierwszy konkurs Pierwsze post powanie konkursowe rozpocz o si 2 wrzeênia 2005 r. Jedynym podmiotem, który z o y ofert by a TP S.A. 15 grudnia 2005 r. post powanie to zosta o zakoƒczone. Oferta TP S.A. z powodu uchybieƒ formalnych nie zosta a zakwalifikowana do II etapu post powania konkursowego w wyniku czego nie zosta wyznaczony przedsi biorca telekomunikacyjny do Êwiadczenia us ugi powszechnej. Drugi konkurs 19 grudnia 2005 r. Prezesowi URTiP zosta dor czony wniosek TP S.A. o przeprowadzenie ponownego konkursu na Êwiadczenie us ugi powszechnej. W przypadku z o enia przez przedsi biorc telekomunikacyjnego wniosku o przeprowadzenie konkursu Prezes URTiP mia obowiàzek og oszenia konkursu. Prezes URTiP og osi konkurs w dniu 22 grudnia 2005 r. Specyfikacj warunków konkursu na przedsi biorc wyznaczonego do Êwiadczenia us ugi powszechnej pobra o dwóch przedsi biorców telekomunikacyjnych Telekomunikacja Polska S.A. i Data Crowley Poland. Oferty w konkursie mo na by o sk adaç do dnia 23 stycznia 2006 r. W efekcie zakoƒczonego dopiero w 2006 r. przeprowadzonego post powania konkursowego przedsi biorcà wyznaczonym do Êwiadczenia us ugi powszechnej zosta- a TP S.A. Uprawnienia abonenckie Przeniesienie numeru w sieci ruchomej W dniu 21 lutego 2005 r. zosta y wydane w stosunku do operatorów sieci ruchomych (PTC Sp. z o.o., PTK Centertel Sp. z o.o., POLKOMTEL S.A.) decyzje Prezesa URTiP okreêlajàce: termin zawieszenia realizacji uprawnienia Abonentów operatorów sieci ruchomych przy àczonych do ruchomej publicznej sieci telefonicznej, w zakresie przeniesienia przydzielonego numeru przy zmianie operatora do istniejàcej sieci innego operatora na obszarze ca ego kraju w przypadku numerów niegeograficznych, harmonogram przystosowania sieci telekomunikacyjnej operatorów sieci ruchomych do realizacji uprawnienia. 21

21 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Zgodnie z postanowieniami decyzji Prezesa URTiP, od 10 paêdziernika 2005 r. operatorzy rozpocz li pilota owe wdro enie us ugi przeniesienia przydzielonego numeru do sieci innego operatora. JednoczeÊnie Prezes URTiP podjà kontrol przestrzegania ww. decyzji. Przeniesienie numeru w sieci stacjonarnej W przypadku uprawnienia do przeniesienia przydzielonego numeru w sieci stacjonarnej nast pujàcy operatorzy z o yli wnioski o zawieszenie Êwiadczenia tej us ugi na czas okreêlony: spó ki z Grupy Telenet (w trakcie prowadzonych post powaƒ cz Êç spó ek zmieni a firm na Multimedia Polska Sp. z o.o.), Pilicka Telefonia S.A., OSP Polpager, Telefonia Dialog S.A., Millenium Communications S.A., Telekomunikacja Polska S.A., Spray S.A., POLKOMTEL S.A., Telbeskid S.A. Wszystkie post powania wszcz te w 2005 r. w stosunku do operatorów stacjonarnych publicznych sieci telefonicznych zosta y zakoƒczone wydaniem decyzji, w których Prezes URTiP okreêli termin zawieszenia realizacji uprawnienia abonentów do 31 grudnia 2005 r. wraz z harmonogramem przystosowania sieci telekomunikacyjnej poszczególnych operatorów. Od stycznia 2006 r. us uga przeniesienia przydzielonego numeru do sieci innego operatora jest Êwiadczona przez dostawców us ug zapewniajàcych przy àczenie zarówno do sieci stacjonarnej, jak i do sieci ruchomej. Wybór dostawcy us ug telefonicznych TP S.A. zakoƒczy a kilkuletni proces wymiany central analogowych na centrale cyfrowe i poinformowa a Prezesa URTiP, e od dnia 30 grudnia 2005 r. wszyscy abonenci Spó ki majà dost pne us ugi wyboru operatora dla po àczeƒ: lokalnych poprzez preselekcj, mi dzystrefowych poprzez preselekcj, mi dzynarodowych poprzez preselekcj i numer dost pu, z sieci stacjonarnej do sieci ruchomej poprzez preselekcj. Proces cyfryzacji sieci TP S.A. zakoƒczy si zgodnie z postanowieniami decyzji Prezesa URTiP, w wyniku czego abonenci Spó ki mogà realizowaç wszystkie rodzaje po àczeƒ zarówno poprzez numer dost pu, jak i preselekcj. Wed ug stanu na koniec I kwarta u 2006 r. 44 operatorów mia o uprawnienia do Êwiadczenia us ug osiàganych poprzez wybór numeru dost pu do sieci (NDS), jednak nie wszyscy z nich rozpocz li ju dzia alnoêç. 22 Analizy rynków w aêciwych W grudniu 2004 r. Prezes URTiP rozpoczà analizy 18 rynków w aêciwych w celu ustalenia, czy wyst puje na nich skuteczna konkurencja. Do przedsi biorców telekomunikacyjnych wys ano komplet formularzy s u àcych do zbierania informacji o ich dzia alnoêci telekomunikacyjnej. W wyniku prac zwiàzanych ze zbieraniem danych do analiz konkurencyjnoêci otrzymano m.in. nast pujàce informacje o podmiotach rynkowych: 178 przedsi biorców przes a o formularze zawierajàce dane do analiz konkurencyjnoêci, przedsi biorców dostarczy o informacj o prowadzeniu dzia alnoêci nie podlegajàcej obowiàzkowi dostarczenia danych do analiz konkurencyjnoêci, polegajàcej mi dzy innymi na dostarczaniu us ugi dost pu do Internetu u ytkownikom koƒcowym bàdê na Êwiadczeniu us ug telewizji kablowej, w zwiàzku z tym nie podlegali dalszej analizie,

22 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY 393 przedsi biorców dostarczy o informacj o tymczasowym zawieszeniu lub nie rozpocz ciu dzia alnoêci telekomunikacyjnej, pomimo to przedsi biorcy wyra ali ch ç figurowania w Rejestrze przedsi biorców telekomunikacyjnych, 353 przedsi biorców dostarczy o informacj o trwa ym zaprzestaniu dzia alno- Êci telekomunikacyjnej lub o zlikwidowaniu przedsi biorstwa. Stan analiz rynkowych Na rynku najbardziej wymagajàcym interwencji regulacyjnej, tj. na rynku Êwiadczenia us ugi dost pu i rozpoczynania po àczeƒ w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych (brak regulacji wynikajàcej z przepisów przejêciowych) proces zosta praktycznie zakoƒczony. Przygotowany zosta projekt decyzji, który zgodnie z obowiàzujàcà ustawà zosta przekazany do Prezesa UOKiK z proêbà o opini. W zaawansowanej fazie by y tak e analizy rynków zwiàzanych ze wspó pracà mi dzyoperatorskà. Projekty dwóch postanowieƒ o braku skutecznej konkurencji na tych rynkach zosta y przekazane do zaopiniowania przez Prezesa Urz du Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Podobnie na zaawansowanym etapie znalaz y si analizy rynków, na których mo liwym obowiàzkiem jest us uga WLR (postanowienie stwierdzajàce brak skutecznej konkurencji wydane zosta o 30 grudnia 2005 r.) oraz Êwiadczenia us ugi przy àczenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowoêci do Êwiadczenia us ug telekomunikacyjnych dla u ytkowników koƒcowych, z wy àczeniem konsumentów (zakoƒczono post powanie konsultacyjne w zakresie postanowienia stwierdzajàcego brak skutecznej konkurencji na tym rynku w aêciwym). W zwiàzku z dwuetapowà regulacjà ex-ante przewidzianà w Prawie telekomunikacyjnym, Prezes URTiP w 2005 r. zakoƒczy nast pujàce post powania: post powanie w sprawie stwierdzenia czy na krajowym rynku Êwiadczenia us ugi przy àczenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowoêci do Êwiadczenia us ug telekomunikacyjnych dla konsumentów wyst puje skuteczna konkurencja poprzez wydanie w dniu 30 grudnia 2005 r. postanowienia stwierdzajàcego brak skutecznej konkurencji na tym rynku, post powanie w sprawie stwierdzenia czy na krajowym rynku Êwiadczenia us ugi dost pu i rozpoczynania po àczeƒ w publicznych ruchomych sieciach telefonicznych wyst puje skuteczna konkurencja, wydajàc w dniu 19 wrzeênia 2005 r. postanowienie stwierdzajàce brak skutecznej konkurencji na tym rynku. Dzier awa àczy telekomunikacyjnych Przedsi biorca telekomunikacyjny, który przed dniem wejêcia w ycie nowego Prawa telekomunikacyjnego by operatorem o znaczàcej pozycji rynkowej w zakresie Êwiadczenia us ug dzier awy àczy telekomunikacyjnych jest obowiàzany do przedk adania Prezesowi URTiP cennika lub regulaminów Êwiadczenia us ug obejmujàcych zapewnienie cz Êci lub ca oêci minimalnego zestawu àczy dzier awionych w celu ich akceptacji. Obowiàzek ten spoczywa na TP S.A. W 2005 r. TP S.A. przed o y a Prezesowi URTiP, celem akceptacji, 6 wniosków, z czego wobec: dwóch umorzono post powanie na skutek wycofania pierwotnego wniosku przez Spó k, a wobec czterech wydano decyzj zatwierdzajàcà. Ogólnokrajowe biuro numerów W decyzji z dnia 14 grudnia 2005 r. Prezes URTiP ustali, e TP S.A. jest operatorem publicznej stacjonarnej sieci telefonicznej o najwi kszym udziale w rynku Êwiadczenia us ug powszechnych na obszarze Polski oraz okreêli szczegó owe warunki 23

23 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY Êwiadczenia us ugi polegajàcej na udzielaniu informacji o numerach abonentów. Spó ka zosta a zobowiàzana do systematycznego przedstawiania informacji na temat post pów w negocjacjach z innymi przedsi biorcami telekomunikacyjnymi majàcych na celu zgromadzenie danych teleadresowych wszystkich abonentów publicznych sieci telefonicznych. Spó ka prowadzi obecnie negocjacje z 31 przedsi biorcami telekomunikacyjnymi. W wi kszoêci przypadków przedsi biorcy telekomunikacyjni zaakceptowali warunki przedstawione przez TP S.A. Do koƒca 2005 r. trwa o uzgadnianie ostatecznych wersji umów okreêlajàcych warunki wspó pracy w zakresie wymiany danych teleadresowych na potrzeby ogólnokrajowej informacji o numerach telefonicznych. Rozstrzyganie sporów mi dzyoperatorskich Uwzgl dniajàc zadania wynikajàce z Prawa telekomunikacyjnego znacznie zwi kszy si obszar dzia alnoêci regulacyjnej Prezesa URTiP w zakresie: wspó pracy mi dzyoperatorskiej dotyczàcej przenoênoêci numerów, wspó pracy mi dzyoperatorskiej dotyczàcej uprawnieƒ abonentów do wyboru operatora, rozstrzygania sporów w zakresie uwolnienia lokalnej p tli abonenckiej, rozstrzygania sporów w zakresie dzier awy àczy. W obszarze sporów mi dzyoperatorskich ingerencja organu administracji publicznej wynika ze stale utrzymujàcej si silnej pozycji rynkowej operatora zasiedzia ego, a wi c z braku równowagi negocjacyjnej operatorów konkurujàcych z TP S.A. Stàd post pujàcy proces uwalniania rynku telekomunikacyjnego w 2005 r. skutkowa koniecznoêcià interwencji Urz du w obszarze sporów mi dzyoperatorskich. W omawianym obszarze sporów mi dzyoperatorskich prowadzonych by o 58 spraw. Prezes URTiP wyda 38 rozstrzygni ç administracyjnych, w tym 10 decyzji w sprawie zmian umów obowiàzujàcych mi dzy TP S.A. a innymi operatorami: trzy dotyczy y ustalenia warunków wspó pracy w zakresie po àczeƒ na numery 0-70x, 0-800x, 0-801x, jedna dotyczy a ustalenia zasad wspó pracy w zakresie Êwiadczenia abonentom TP S.A. dost pu do us ug miejscowych i strefowych Êwiadczonych za poêrednictwem numeru NDS przez operatora, przedmiotem jednej by o ustalenie warunków w zakresie dzier awy àczy, jedna dotyczy a ustalenia warunków w zakresie dost pu z publicznych aparatów samoinkasujàcych TP S.A. na numery 0-80x oraz abonentów innych operatorów, trzy zosta y wydane w trybie samokontroli, jedna odmawiajàca wydania decyzji w zakresie zmiany stawek. Niejednokrotnie pod wp ywem podj tych przez Urzàd czynnoêci administracyjnych, zw aszcza w trakcie prowadzonych rozpraw, TP S.A. podejmowa a negocjacje z operatorami, którym wczeêniej odmawia a wspó pracy, doprowadzajàc w efekcie do zawieszenia post powania lub podpisania z nimi umów o po àczeniu sieci. Tego rodzaju przypadków od stycznia do grudnia 2005 r. zanotowano dziewi ç, które zakoƒczono wydaniem decyzji umarzajàcych post powania. Pozosta ych szeêç spraw umorzono z innych przyczyn. Oferty ramowe TP 24 Oferta w zakresie po àczenia sieci W strategii regulacyjnej na 2005 r. Prezes URTiP przyjà, i w zakresie rozwoju konkurencji jednym z celów jest zapewnienie przejrzystych, obiektywnych i niedyskry-

24 RYNEK TELEKOMUNIKACYJNY minujàcych warunków umów w zakresie dost pu do sieci zawartych przez operatorów o znaczàcej pozycji rynkowej. Cel ten mia zostaç osiàgni ty przede wszystkim poprzez wprowadzenie oferty ramowej w zakresie po àczenia sieci. W 2005 r. oferta ramowa w zakresie po àczenia sieci funkcjonowa a na rynku w praktyce. Operatorzy zawierali umowy w zakresie po àczenia sieci zgodnie z warunkami zatwierdzonej oferty ramowej. JednoczeÊnie operatorzy zg aszali potrzeb zmiany oferty ramowej, pierwsze dwa wnioski o zmian oferty wp yn y do URTiP jeszcze w grudniu 2004 r. Kolejne dwa zosta y z o one w 2005 r. W 2005 r. toczy y si cztery post powania o zobowiàzanie TP S.A. do zmiany oferty ramowej. Dwa post powania zakoƒczy y si wydaniem decyzji zobowiàzujàcej TP S.A. do zmiany oferty ramowej, a dwa kolejne by y w toku rozpatrywania. W dniu 20 grudnia 2005 r. TP S.A. z o y a wniosek o zatwierdzenie projektu oferty ramowej TP o dost pie telekomunikacyjnym w zakresie po àczenia sieci, wskazujàc, i nowy projekt oferty wype nia m. in. obowiàzki na o one decyzjami z listopada 2005 r. zobowiàzujàcymi do zmiany oferty. Post powanie w tej sprawie zakoƒczy si w 2006 r. Celem regulacyjnym Prezesa URTiP by o równie kszta towanie op at stymulujàcych rozwój infrastruktury oraz podnoszàcych konkurencyjnoêç rynku. Odnoszàc si do oferty ramowej w zakresie po àczenia sieci Êrodowisko telekomunikacyjne zg asza o zastrze enia co do wysokoêci op at i stawek ustalonych w ofercie. Oferta w zakresie dost pu do p tli lokalnej Zgodnie z za o eniami strategii regulacyjnej na 2005 r. zadaniem do zrealizowania by o m.in. zapewnienie dogodnych warunków do inwestowania w dziedzinie infrastruktury oraz promocja innowacyjnych technologii umo liwiajàcych dost p do us ug telekomunikacyjnych. Realizacjà tych za o eƒ by o wprowadzenie z urz du w dniu 28 lutego 2005 r. decyzjà cz Êciowà Prezesa URTiP oferty okreêlajàcej ramowe warunki umów o dost pie do lokalnej p tli abonenckiej. W konsekwencji ponownego rozpatrywania sprawy Prezes URTiP decyzjà z 9 sierpnia 2005 r. wprowadzi nowà ofert ramowà TP na dost p do lokalnej p tli abonenckiej w cz Êci dotyczàcej dost pu pe nego i wspó dzielonego, która mia a zastàpiç dotychczas obowiàzujàcà. Przeprowadzone analizy wykaza y zainteresowanie ofertà czternastu operatorów, którzy wystàpili do TP S.A. z wnioskiem o niezb dne informacje dla uzyskania dost pu do p tli lokalnych. Nie zosta y jednak zawarte adne umowy w tym zakresie, co uzasadnia stwierdzenie, i nadal nowo wprowadzona oferta zawiera niewystarczajàce uregulowania umo liwiajàce w aêciwe konkurowanie operatorom alternatywnym na rynku us ug realizowanych poprzez lokalne p tle abonenckie. Oferta w zakresie Bitstream Access W okresie obj tym Raportem trwa o post powanie administracyjne w sprawie wprowadzenia z urz du oferty ramowej TP S.A. na dost p do lokalnej p tli abonenckiej w formie Bitstream Access. Sprawa ta by a kontynuacjà post powania, w którym 28 lutego 2005 r. wydana zosta a decyzja cz Êciowa wprowadzajàca z urz du ofert ramowà na dost p pe ny i wspó dzielony do lokalnej p tli abonenckiej. W zwiàzku z trudnoêciami dowodowymi w pracach nad ofertà ramowà w cz Êci dotyczàcej Bitstream Access, Prezes URTiP zdecydowa o wydzieleniu tego zagadnienia do odr bnego rozpoznania. W tym celu zosta og oszony przetarg na realizacj wsparcia merytorycznego Prezesa URTiP w zakresie zagadnieƒ ekonomicznych i technicznych realizacji dost pu do lokalnej p tli abonenckiej w formie Bitstream 25