Projekt realizowany przez: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie

Transkrypt

1 Warunki zarządzania obszarem dorzecza i ochroną różnorodności biologicznej dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów cennych przyrodniczo na przykładzie zlewni Czarnej Orawy stanowiącej część transgranicznego dorzecza Dunaju Projekt realizowany przez: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie Projekt współfinansowany przez: Mechanizm Finansowy Europejskiego broszurarzgwdruk.indd :24:48

2 Nazwa projektu: Warunki zarządzania obszarem dorzecza i ochroną różnorodności biologicznej dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów cennych przyrodniczo na przykładzie zlewni Czarnej Orawy stanowiącej część transgranicznego dorzecza Dunaju. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie Planowany koszt projektu: Euro Koszty kwalifikowalne: Euro Ramy czasowe: kwiecień kwiecień 2011 Cele projektu: opracowanie dla zlewni Czarnej Orawy programu działań Projekt w Internecie: planu gospodarowania wodami warunków korzystania z wód regionu planów ochrony dla obszarów Natura 2000 broszurarzgwdruk.indd :24:49

3 Obszar projektu to leżąca na terytorium Polski część zlewni Czarnej Orawy, należąca do obszaru dorzecza Dunaju. Jego Czarna Orawa: PLH Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk oraz niewielkie powierzchnie obszarów, powierzchnia wynosi około 360 km kw., w tym około 20% Babia Góra: PLH Specjalny Obszar Ochrony powierzchni zajmują obszary ochronne Natura 2000, w tym: Siedlisk i PLB20011 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków, Torfowiska Orawsko-Nowotarskie: PLH Specjalny Pasmo Policy: PLB Obszar Specjalnej Ochrony Obszar Ochronny Siedlisk i PLB Obszar Specjalnej Ptaków. Ochrony Ptaków, Głównym celem, jaki stawia wobec państw członkunii Eu- broszurarzgwdruk.indd :24:51

4 Głównym celem, jaki stawia wobec państw członkowskich Unii Europejskiej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 roku, ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej UE (Ramowa Dyrektywa Wodna), jest osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu/potencjału wód w odniesieniu do wszystkich części wód. Realizacja tego celu możliwa jest poprzez opracowanie i wdrożenie odpowiednich dokumentów planistycznych, zawierających programy działań dla poszczególnych części wód. Proces ten został zaimplementowany do prawodawstwa polskiego. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm.), jako podstawowe dokumenty planistyczne w zakresie gospodarowania wodami, wymienia: - plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, - program wodno-środowiskowy kraju z uwzględnieniem podziału na obszary dorzeczy, - warunki korzystania z wód regionu. Plan gospodarowania wodami Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza stanowi podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych i zasady gospodarowania nimi w przyszłości. Opracowanie planów gospodarowania wodami na obszarach rzystania z wód, zmniejszenie ilości wprowadzanych do wód lub do ziemi substancji mogących negatywnie oddziaływać na wody powierzchniowe i podziemne oraz poprawę ochrony przeciwpowodziowej. dorzeczy w Polsce posłuży koordynowaniu działań mających na celu osiągnięcie do 2015 roku lub utrzymanie co najmniej dobrego stanu wód oraz ekosystemów od wody zależnych, poprawę stanu zasobów wodnych, poprawę możliwości ko- broszurarzgwdruk.indd :24:52

5 Programy działań Programy działań określą działania podstawowe dla wszystkich części wód i obszarów chronionych oraz działania uzupełniające dla wód zagrożonych nieosiągnięciem celów środowiskowych. Działania podstawowe to działania, które umożliwiają wdrożenie przepisów prawa Unii Europejskiej dotyczących ochrony wód oraz przepisów krajowych, zapewniających zrównoważone korzystanie z wody dla zaspokojenia potrzeb oraz na wybór najbardziej efektywnych działań i programów. Dla tych części wód, które są zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych, w uzasadnionych przypadkach możliwe jest zastosowanie odstępstw czasowych dotyczących terminu osiągnięcia celów bądź obniżenie celów środowiskowych. Odstępstwa te muszą jednakże zostać poprzedzone odpowiednimi analizami możliwości technicznych realizacji oraz analizami kosztów i efektów działań. ludności, a jednocześnie zapewniają realizację celów środowiskowych. Działania uzupełniające to działania, które należy podjąć dodatkowo, aby spełnić cele środowiskowe. Działania te mogą obejmować środki prawne, administracyjne i ekonomiczne, niezbędne do zapewnienia właściwego wdrożenia przyjętych działań oraz inne działania zmierzające do ograniczenia emisji, jak również przedsięwzięcia techniczne, badawcze, rozwojowe, edukacyjne, itp. Niezbędnym elementem opracowania programów działań są analizy ekonomiczne związane z korzystaniem z wód, które pozwalają na dokonanie oceny efektywności kosztowej Warunki korzystania z wód regionu wodnego Warunki korzystania z wód regionu wodnego określają szczególne wymagania w zakresie stanu wód, wynikające z ustalonych celów środowiskowych, priorytety w zaspokajaniu potrzeb wodnych oraz ograniczenia w korzystaniu z wód na obszarze regionu wodnego lub jego części, niezbędne dla osiągnięcia ustalonych celów środowiskowych. Warunki korzystania z wód ustala, w drodze aktu prawa miejscowego, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, po ich uzgodnieniu z Prezesem Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. broszurarzgwdruk.indd :24:52

6 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie Obszar Torfowisk Orawsko-Nowotarskich jest częścią Kotliny Orawsko-Nowotarskiej. Torfowiska te zaczęły powstawać około lat temu, kiedy nastąpiło ocieplenie klimatu po okresie zlodowaceń. Torfowiska Obszary Natura 2000 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej Europy, wdrażanym od 1992 r. w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony wysokie w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej należą do największych i najcenniejszych kompleksów torfowiskowych w Polsce, zajmują teren o powierzchni ponad ha.teren Torfowisk objęty został programem ochronnym w postaci dwóch obszarów Natura 2000: PLH oraz PLB Torfowiska Orawsko Nowotarskie. Opracowane dla nich plany ochrony zawierać będą przede wszystkim działania niezbędne dla zachowania różnorodności biologicznej obszaru. dzikich ptaków i Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92 poz. 880). Obszary Natura 2000 nie są typowymi obszarami ochronnymi jak np. parki narodowe i rezerwaty przyrody, które powinny podlegać ścisłej ochronie. W sieci Natura 2000 znalazły się m.in. tereny o charakterze półnaturalnym, a nawet zurbanizowanym. Opracowywane dla tych obszarów plany ochrony (lub zadań ochronnych) pozwolą na pogodzenie ochrony siedlisk i gatunków z zagospodarowaniem zlewni, zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Czarna Orawa Zlewnia rzeki Czarnej Orawy jest częścią międzynarodowego obszaru dorzecza Dunaju. Źródła rzeki Czarnej Orawy znajdują się na stokach góry Żeleźnicy, następnie rzeka przepływa przez Kotlinę Orawsko-Nowotarską i na granicy polsko-słowackiej uchodzi do sztucznego zbiornika wodnego - Jeziora Orawskiego położonego na Słowacji. Czarna Orawa włączona została do sieci Natura 2000: PLH Czarna Orawa. Ze względu na duże zagrożenie w postaci zanieczyszczenia wody ściekami z gospodarstw domowych, niezbędne jest opracowanie planu ochronnego dla tego obszaru. broszurarzgwdruk.indd :24:53

7 Promocja projektu: Tworzenie każdej dokumentacji planistycznej odbywa się w określonym środowisku społecznym. Dlatego też podczas jej opracowywania należy poświęcić szczególną uwagę zagadnieniom społecznym, w tym zagadnieniu uzyskiwania akceptacji dla zadań w niej zapisanych oraz kosztów związanych z jej późniejszym wdrażaniem. Rozwiązaniem tego np. poprzez aktywizację gospodarczą związaną z rozwojem turystyki i rekreacji. Doświadczenie uzyskane w trakcie realizacji projektu przyczyni się do wprowadzenia skuteczniejszych sposobów ochrony środowiska naturalnego, także w innych zlewniach, dzięki czemu przyszłe pokolenia będą mogły korzystać z bogactwa zasobów naturalnych. problemu jest prowadzenie konsultacji społecznych, w którym zainteresowane grupy społeczne uczestniczą w procesie współtworzenia dokumentów. Włączenie poszczególnych grup społecznych oraz wszystkich zaangażowanych stron (instytucji, organizacji społecznych, użytkowników) w etapy planowania, prowadzi do łatwiejszego uzyskania akceptacji zapisów zawartych w końcowych dokumentach oraz do zaangażowania lokalnej społeczności w ich późniejszą realizację. Poprzez takie podejście do zarządzania, zlewnia Czarnej Orawy ma szansę w przyszłości zachować bioróżnorodność biologiczną i dzięki swojej atrakcyjności przyrodniczej ma szansę na zrównoważony rozwój, Korzyści z realizacji projektu: Opracowanie niezbędnych dokumentów planistycznych, których konieczność wykonania wynika z ustawy Prawo wodne i ustawy O ochronie przyrody. Kształtowanie postaw proekologicznych poprzez prowadzenie szerokiej kampanii ekologicznej i konsultacji społecznych. Opracowanie dokumentu Dobre praktyki planowania gospodarowania wodami na obszarach cennych przyrodniczo, stanowiącego poradnik dla prowadzenia przyszłych działań planistycznych. broszurarzgwdruk.indd :24:53

8 River basin of Czarna Orawa is a part of international territory of the Danube river-basin. The surface area of river basin is approx. 360 km2. It is an area of very significant environmental value, 20% of which is covered by NATURA 2000 territory under protection, inclusive of: - Czarna Orawa PLH Siteof Community Importance (SOO) - Orawsko-Nowotarskie Peatbogs PLH Site of Community Importance (SOO) PLB Special Protection Area (OSO) - Babia Góra PLH Site of Community Importance (SOO) PLB Special Protection Area (OSO) - Pasmo Policy PLB Special Protection Area (OSO) For rational management of water resources, improvement of the condition of water, and preservation of biodiversity, it is necessary to draft a plan of water management for the area of the river-basin, along with Programme of measures (Framework Water Directive) and plans of protection of the NATURA 2000 territory ( Habitat and Birds Directive). The objective of the Project is to ensure that both, present, by striking a compromise between human needs and natural environment needs and while taking into consideration of the costs that need to be increased. Under the Project, there shall be realized the following elements: - terrain inventory of biotic elements - terms of management of the area of the river-basin and of the protection of biological diversity comprising: elaboration of natural and socio-economic characteristics of the area elaboration of Programme of measures for the area of the international river-basin elaboration of draft of water management plan for the area of international river-basin along with the terms and conditions of water use elaboration of drafts of protection plans for the NATURA 2000 territory running of the process of education and social consultation drafting of the assumptions of the connection of the processes of planning of water management and of NATURA 2000 territory protection - execution projects aimed at opening an ecological passage in the Czarna Orawa and of its tributaries. and future generations, may enjoy the natural resources Beneficjent Projektu: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie ul.piłsudskiego Kraków tel. (12) fax (12) poczta@krakow.rzgw.gov.pl Partner Projektu: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie ul.smoleńsk Kraków tel. (12) fax (12) sekretariat@rdos.krakow.pl broszurarzgwdruk.indd :24:53