Rozdział VIII 8.1. Współfinansowanie zada

Transkrypt

1 Rozdział VIII Charakterystyka w ybranych funduszy krajow ych i zagranicznych, w tym strukturalnych, spójności i w spólnotow ych U E i E O G dostępnych na w spółfinansow anie zadań pow iatu bełchatow skiego i M M SP działających na terenie pow iatu bełchatow skiego Współfinansowanie zadań inwestycyjnych powiatu bełchatowskiego Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego DZIAŁANIE 3.1. Obszary wiejskie TABELARYCZNE ZESTAWIENIE INFORMACJI DOTYCZĄCYCH DZIAŁANIA 3.1 Nazwa Programu Operacyjnego ZPORR Nazwa Priorytetu Rozwój lokalny Nazwa działania Obszary wiejskie Nazwa poddziałania nie dotyczy Dziedzina interwencji Funduszy 312,332,341,343,344,345,171,172,354,353 Strukturalnych Numer działania 3.1 Numer poddziałania nie dotyczy Czas trwania działania Instytucja Zarządzająca Departament WdraŜania Programów Rozwoju Regionalnego w MGiP Instytucja Pośrednicząca Urząd Wojewódzki Beneficjenci Końcowi - samorządy gminne i powiatowe lub działające w ich imieniu jednostki organizacyjne - związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego - podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego, w których większość udziałów lub akcji posiada samorząd gminny lub powiatowy 280

2 będą Instytucja Płatnicza Rodzaj pomocy (np. czy to granty inwestycyjne, doradztwo, szkolenia) Max. udział środków ERDF (%) w kwalifikujących się kosztach - podmioty wybrane w drodze Ustawy Prawo Zamówień Publicznych - zharmonizowanej z prawem Wspólnot Europejskich wykonujące usługi publiczne na podstawie obowiązującej umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego na świadczenie usług z danej dziedziny - organizacje pozarządowe działające non-profit, w tym fundacje, stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe - inne instytucje publiczne Departament Instytucji Płatniczej w MF Dotacje inwestycyjne 75 % 50% kwalifikujących się kosztów publicznych - tylko w przypadku publicznych na poziomie projektu projektów dotyczących kompleksowego uzbrojenia terenu, gdy inwestycja generuje znaczący dochód netto Wsparcie finansowe ogółem dla działania (w MEUR) Wsparcie finansowe Unii Europejskiej (w MEUR) Wsparcie finansowe z krajowych środków publicznych (w MEUR) Przewidywana wielkość środków prywatnych (w MEUR) są Udział środków Unii Europejskiej 75,00% (%) w środkach publicznych na 50% wydatków publicznych - tylko w przypadku projektów dotyczących poziomie działania kompleksowego uzbrojenia terenu, gdy inwestycja generuje znaczący dochód netto Udział krajowych środków publicznych (%) w środkach 25,00% publicznych na poziomie działania System wyboru projektów Konkurs projektów. Wnioski projektowe składane do Urzędu Marszałkowskiego. Oceny merytorycznej wniosków dokonuje panel ekspertów. Rekomendacji wyboru projektów dla Zarządu Województwa dokonuje Regionalny Komitet Sterujący. Umowy z beneficjentami podpisuje Wojewoda. 281

3 Skład grup roboczych rekomendujących projekty i Komitetów Sterujących CEL DZIAŁANIA W skład RKS, kierowanego przez członka Zarządu Województwa, wchodzą m.in. przedstawiciele: samorządów terytorialnych, partnerów społecznych, partnerów gospodarczych, innych instytucji mających podstawowe znacznie dla rozwoju regionalnego (np. przedstawiciele Wojewody oraz Instytucji Zarządzającej ZPORR (MGiP). środowisk akademickich), są Głównym celem Działania jest przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich 1 i małych miast są do 20 tys. mieszkańców. Dodatkowo określone następujące cele szczegółowe Działania: - wzrost mobilności zawodowej mieszkańców wsi i małych miast - tworzenie warunków do dywersyfikacji działalności gospodarczej UZASADNIENIE DZIAŁANIA Znaczne obszary Polski zagroŝone zjawiskami trwałej marginalizacji ekonomicznej i społecznej. Problem ten dotyczy m.in. istotnej części gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Niepokojąca jest wysoka stopa bezrobocia, niski poziom wykształcenia, mała mobilność zawodowa społeczności lokalnych i niska kreatywność w zakresie poszukiwania pozarolniczych źródeł utrzymania. Obok niskiego poziomu przedsiębiorczości i kwalifikacji mieszkańców tych obszarów ograniczenie moŝliwości rozwojowych wynika takŝe m.in. z niskiego poziomu wyposaŝenia infrastrukturalnego w zakresie podstawowej infrastruktury technicznej i społecznej. Czynniki te w połączeniu z ograniczonymi moŝliwościami finansowymi samorządów lokalnych barierę tworzą dla zwiększenia poziomu inwestycji lokalnych i zewnętrznych i tym samym ograniczają moŝliwości dywersyfikacji źródeł zatrudnienia i podniesienia poziomu cywilizacyjnego mieszkańców tych obszarów. 1 Obszary wiejskie to obszary usytuowane poza granicami administracyjnymi miast 282

4 Dodatkowym czynnikiem utrudniającym rozwój obszarów wiejskich jest stosunkowo niska zdolność niektórych środowisk lokalnych do rozwijania współpracy i zasad partnerstwa przy realizacji działań są rozwojowych. Ma to powaŝne, negatywne konsekwencje dla perspektyw rozwojowych wsi i małych miast. OPIS DZIAŁANIA W ramach działania przewidziane do realizacji projekty, które mają wpływ na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszaru objętego projektem oraz tworzą warunki dla wzrostu zatrudnienia. W ramach Działania do realizacji przewiduje się projekty inwestycyjne zlokalizowane na obszarach wiejskich i miast do 20 tys. mieszkańców, wynikające z planów/programów rozwoju lokalnego przygotowanych w formule partnerstwa na poziomie gminnym, międzygminnym (np. przez związki gmin) lub powiatowym. Plany te powinny zawierać co najmniej: opis aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej na obszarze objętym planem, opis planowanych zadań inwestycyjnych na lata , plan finansowy na lata Przykładowa struktura takiego dokumentu znajduje się są w załączniku. Kryteria wyboru poszczególnych typów projektów zamieszczone w punkcie Kryteria wyboru projektów RODZAJE KWALIFIKUJĄCYCH SIĘ PROJEKTÓW - sieci kanalizacyjne, ujęć - sieci kanalizacji deszczowej - oczyszczalnie ścieków - inne urządzenia do oczyszczania, gromadzenia, odprowadzania i przesyłania ścieków - sieci wodociągowe, - ujęcia wody (w tym ochrona i źródeł wody pitnej) - urządzenia słuŝące do gromadzenia, przechowywania i uzdatniania wody BUDOWA LUB MODERNIZACJA URZĄDZEŃ DO ODPROWADZANIA I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW BUDOWA LUB MODERNIZACJA URZĄDZEŃ ZAOPATRZENIA W WODĘ I POBORU WODY 283

5 - urządzenia regulujące ciśnienie wody WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII - budowa, rozbudowa i modernizacja urządzeń do produkcji i przesyłu energii ze źródeł odnawialnych (energia, wiatrowa, wodna, kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne, energia uzyskiwana z wykorzystania biomasy i inne), POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA - modernizacja i rozbudowa systemów ciepłowniczych i wyposaŝenie ich w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza - przekształcenie bądź istniejących systemów ogrzewania obiektów uŝyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla środowiska, w szczególności ograniczenie "niskiej emisji" budowa, modernizacja, rekultywacja lub likwiŝytych środków ochrony roślin rekultywacja likwidacja składowisk odpadów niebezpiecznych) budowa lub modernizacja miejsc utylizacji opakowań i nieuŝytych środków ochrony roślin GOSPODARKA ODPADAMI - likwidacja dzikich wysypisk - kompleksowe systemy zagospodarowania odpadów na poziomie lokalnym, obejmujące m.in. odbiór posegregowanych odpadów od mieszkańców, odzyskiwanie surowców wtórnych, recykling, kompostowanie odpadów organicznych, itp. - regulacja cieków wodnych (pogłębianie, zapory, stabilizacja brzegów, prace remontowe w korytach rzecznych, itd.), która poprawia bilans wodny i uwzględnia potrzebę ochrony przyrody PRZECIWDZIAŁANIE POWODZIOM - tworzenie polderów (włączając wykorzystanie naturalnych sposobów przeciwdziałania powodzi, takich jak obsadzanie roślinnością, zalesianie) oraz odtwarzanie naturalnych terenów zalewowych - budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych wraz z drogami dojazdowymi 284

6 budowa i modernizacja małych zbiorników retencyjnych i stopni wodnych w ramach tzw. małej retencji BUDOWA LUB MODERNIZACJA DRÓG GMINNYCH I POWIATOWYCH O ZNACZENIU LOKALNYM - drogi powiatowe i gminne, - lokalne obiekty mostowe (mosty i wiadukty) na drogach gminnych i powiatowych drogi w granicach administracyjnych miejscowości i miast do 20 tys. mieszkańców - towarzysząca infrastruktura drogowa KOMPLEKSOWE UZBROJENIE TERENU POD INWESTYCJE - projekty kompleksowego uzbrojenia terenu przeznaczonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod inwestycje, z wyłączeniem terenów pod inwestycje mieszkaniowe uzbrojenie związane z dostarczeniem podstawowych mediów kanalizacji, wodociągu, instalacji elektrycznych, gazowych oraz dróg wewnętrznych itp. BUDOWA LUB MODERNIZACJA LOKALNEJ BAZY KULTURALNEJ I TURYSTYCZNEJ - infrastruktura słuŝąca rozwojowi aktywnych form turystyki - infrastruktura noclegowa, gastronomiczna, informacyjno-recepcyjna i inna infrastruktura turystyczna - systemy informacji kulturalnej i turystycznej - infrastruktura kultury (zaplecze kulturalne i rozrywkowe sale koncertowe i wystawowe, amfiteatry, itp. ) - projekty polegające na restauracji i rewitalizacji obiektów dziedzictwa kulturowego systemy zabezpieczeń obiektów dziedzictwa kulturowego na wypadek zagroŝeń (np. poŝary, włamania, itp.) projekty inwestycyjne gmin uzdrowiskowych związane z rozwojem funkcji leczniczowypoczynkowych KOSZTY KWALIFIKOWANE DZIAŁANIA 3.1. W ramach Działania 3.1. do wydatków kwalifikowanych mogą zostać zaliczone koszty zgodne z zasadami wymienionymi w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej 448/2004 z 10 marca 285

7 2004r. W szczególności mogą to być następujące koszty - tylko w przypadku przyjęcia projektu do realizacji: 1) Przygotowanie planu rozwoju lokalnego podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o refundację są samorządy gmin i powiatów 2) Prace przygotowawcze, w tym: - przygotowanie projektu (przeprowadzenie prac studialnych, ekspertyz, badania geologiczne), przygotowanie dokumentacji technicznej, przygotowanie studium wykonalności, raportu oddziaływania na środowisko; - prace projektantów, architektów, - wykup niezabudowanych gruntów jeśli jest to nierozerwalnie związane z realizacją projektu (maksymalnie 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu) przygotowanie dokumentacji przetargowej, koszt przygotowania przetargu, w tym publikacji ogłoszeń przetargowych 3) Prace inwestycyjne i związane z procesem inwestycyjnym, w tym: - przygotowanie terenu pod budowę, w tym roboty pomiarowe, - prace ziemne, - prace budowlano-montaŝowe - prace instalacyjne, - prace wykończeniowe, - zakup wyposaŝenia nierozerwalnie związanego z funkcjonowaniem inwestycji, nadzór inŝynierski. koszty promocji projektu integralnie związane z jego realizacją koszt budowy kanalizacji teletechnicznej Za koszty niekwalifikowane w ramach Działania uznaje się: podłączenie do sieci wodociągowych lub kanalizacyjnych indywidualnych uŝytkowników zakup środków transportu np. na cele transportu odpadów 286

8 POZIOM DOFINANSOWANIA PROJEKTÓW Dofinansowanie z EFRR: 75% kwalifikujących się wydatków publicznych 50% kwalifikujących się wydatków publicznych - tylko w przypadku projektów dotyczących kompleksowego uzbrojenia terenu, gdy inwestycja generuje znaczący dochód netto Dofinansowanie z krajowych środków publicznych: z budŝetu państwa Minister Gospodarki Pracy (10%) oraz np. Minister Kultury (zgodnie z zasadami ustalanymi przez danego dysponenta części budŝetowej) z budŝetu jednostek samorządu terytorialnego Wysokość pomocy publicznej w przypadku projektów z zakresu odnawialnych źródeł energii i poprawy jakości powietrza Projekty związane z odnawialnymi źródłami energii oraz poprawą są jakości powietrza wspierane zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej dot. krajowej pomocy regionalnej, Dz. U. C 74, z ) w przypadku nowych inwestycji, oraz zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej dot. pomocy na ochronę środowiska (Dz.U. C 37 z ) w przypadku innych inwestycji. W ramach projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii pomoc publiczna będzie przyznawana na następujących warunkach: - na nowe inwestycje zgodnie z pułapami zawartymi w mapie pomocy regionalnej: 30% EDN- dla podregionów 22 (Warszawa) i 42 (Poznań); 40% EDN - dla podregionów 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdynia- Gdańsk- Sopot); 50% EDN - dla pozostałych podregionów. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. - na inne inwestycje - pomoc horyzontalna, zgodnie z wytycznymi o pomocy publicznej na ochronę środowiska 287

9 50% EDN na inwestycje realizowane w podregionach 4 (Wrocław), 17 (Kraków), 22 (Warszawa), 30 (Gdynia Gdańsk -Sopot) i 42 (Poznań), 60% EDN - na inwestycje realizowane w pozostałych podregionach. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. JeŜeli producent energii będzie, w wyniku przeprowadzenia wspieranej inwestycji, jedynym zaopatrującym całą społeczność na wyodrębnionym obszarze w energię wytwarzaną ze źródeł odnawialnych, intensywność pomocy udzielanej w związku z inwestycją moŝe zostać zwiększona do 60% kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Na inwestycje w ramach projektów związanych z poprawą jakości powietrza pomoc publiczna będzie przyznawana na następujących warunkach: - na nowe inwestycje zgodnie z pułapami zawartymi w mapie pomocy regionalnej, w wysokości: 30% EDN - dla podregionów 22 (Warszawa ) i 42 (Poznań); 40% EDN - dla podregionów 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdynia- Gdańsk- Sopot); 50% EDN - dla pozostałych podregionów. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. - na inne inwestycje - pomoc horyzontalna, zgodnie z wytycznymi o pomocy publicznej na ochronę środowiska, w wysokości: 1) na dostosowanie istniejących źródeł spalania paliw wymienionych w załączniku nr 1 w punktach IV.1, IV.2 i IV.3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 163, poz. 1584), do określonych w tym rozporządzeniu standardów emisyjnych 50% 288

10 2) na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w stopniu wykraczającym ponad obowiązujące standardy emisyjne, lub zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w przypadku gdy nie zostały ustanowione standardy emisyjne - 40% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 22 (Warszawa) i 42 (Poznań), 50% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdańsk-Gdynia-Sopot), 60% - dla inwestycji realizowanych w pozostałych podregionach, 3) na wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła - 50% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 4 (Wrocław), 17 (Kraków), 22 (Warszawa ), 30 (Gdańsk-Gdynia- Sopot)i 42 (Poznań), 60% - dla inwestycji realizowanych w pozostałych podregionach, jeŝeli: a) wytwarzanie charakteryzuje się sprawnością przemiany energii pierwotnej paliwa brutto w energię elektryczną lub mechaniczną i ciepło łącznie nie mniejszą niŝ 80%, lub b) wytwarzanie pozwoli na zmniejszenie zuŝycia energii, lub c) proces produkcyjny będzie mniej szkodliwy dla środowiska od stosowanego obecnie. W przypadku pomocy opisanej w punktach 2-3 beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy mogą otrzymać dodatkową pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć są 15 punktów procentowych brutto. W przypadku inwestycji, realizowanej zarówno w ramach poprawy jakości powietrza, jak i odnawialnych źródeł energii, nie będącej nową inwestycją (inne inwestycje) koszty kwalifikowane równe nadwyŝce kosztów przedsięwzięcia związanego z wykorzystaniem energii odnawialnej w porównaniu do kosztów wybudowania źródła konwencjonalnego o porównywalnej mocy. Przy porównywaniu kosztów mają miejsce dwie sytuacje. Gdy zastępowane jest istniejące źródło, porównanie dotyczy kosztów wykonania źródła konwencjonalnego z zastosowaniem paliwa, które było wykorzystywane dotychczas. W 289

11 przypadku budowy nowego źródła, porównanie dotyczy kosztów wykonania najtańszego źródła konwencjonalnego o takiej samej mocy. Ponadto od poniesionych kosztów naleŝy odjąć ewentualne dochody wynikające ze zwiększenia zdolności produkcyjnych, oszczędności w ponoszonych kosztach oraz dochody z dodatkowej produkcji pomocniczej liczone w okresie 5 lat od zakończenia inwestycji. W ramach projektów związanych z turystyką pomoc publiczna będzie przyznawana na następujących warunkach: - na projekty infrastrukturalne zgodnie z pułapami zawartymi w mapie pomocy regionalnej: 30% EDN - dla podregionów 22 (Warszawa ) i 42 (Poznań); 40% EDN - dla podregionów 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdynia- Gdańsk- Sopot); 50% EDN - dla pozostałych podregionów. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. na projekty promocyjne udzielana jest pomoc de minimis do momentu, w którym, łącznie z inną pomocą uzyskaną przez przedsiębiorcę, nie przekroczy kwoty 100 tys. euro w okresie 3 kolejnych lat. 290

12 DZIAŁANIE 1.2. Infrastruktura ochrony środowiska TABELARYCZNE ZESTAWIENIE INFORMACJI DOTYCZĄCYCH DZIAŁANIA 1.2 Nazwa Programu Operacyjnego ZPORR Nazwa Priorytetu Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów Nazwa działania Infrastruktura ochrony środowiska Nazwa poddziałania nie dotyczy Dziedzina interwencji Funduszy 332,341,343,344,345,353 Strukturalnych Numer działania 1.2 Numer poddziałania nie dotyczy Czas trwania działania Instytucja Zarządzająca Departament WdraŜania Programów Rozwoju Regionalnego w MGiP Instytucja Pośrednicząca Urząd Wojewódzki Beneficjenci Końcowi 1. jednostki samorządu terytorialnego: gminy, powiaty, województwa oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne 2. związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego 3. podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego, w których większość udziałów lub akcji posiada samorząd gminny, powiatowy lub wojewódzki 4. podmioty wybrane w drodze Ustawy Prawo Zamówień Publicznych - zharmonizowanej z prawem Wspólnot Europejskich wykonujące usługi publiczne na podstawie obowiązującej umowy zawartej z jednostką będą samorządu terytorialnego na świadczenie usług z zakresu ochrony środowiska. 5. jednostki administracji rządowej w województwach 6. inne instytucje publiczne Instytucja Płatnicza Departament Instytucji Płatniczej w MF Rodzaj pomocy (np. czy to Dotacje na realizację projektów infrastrukturalnych oraz projektów dotyczących granty inwestycyjne, doradztwo, poprawy jakości zarządzania środowiskiem i poprawy dostępu do informacji o szkolenia) środowisku Max. udział środków EFRR (%) w 75% kwalifikujących się kosztach 50% kwalifikujących się kosztów publicznych w przypadku projektów publicznych na poziomie projektu generujących znaczący dochód netto Wsparcie finansowe ogółem dla działania (w EUR) Wsparcie finansowe Unii Europejskiej (w EUR) Wsparcie finansowe z krajowych środków publicznych (w EUR) Przewidywana wielkość środków prywatnych (w EUR) Udział środków Unii Europejskiej (%) w środkach publicznych na 75,00% 291

13 są poziomie działania Udział krajowych środków publicznych (%) w środkach 25,00% publicznych na poziomie działania System wyboru projektów Konkurs projektów. Wnioski projektowe składane do Urzędu Marszałkowskiego. Oceny merytorycznej wniosków dokonuje panel ekspertów. Rekomendacji wyboru projektów dla Zarządu Województwa dokonuje Regionalny Komitet Sterujący. Umowy z beneficjentami podpisuje Wojewoda. Skład grup roboczych rekomendujących projekty i Komitetów Sterujących W skład RKS, kierowanego przez członka Zarządu Województwa, wchodzą m.in. przedstawiciele: samorządów terytorialnych, partnerów społecznych, partnerów gospodarczych, innych instytucji mających podstawowe znacznie dla rozwoju regionalnego (np. przedstawiciele środowisk akademickich), Wojewody oraz Instytucji Zarządzającej ZPORR (MGiP). CEL DZIAŁANIA Działanie ma na celu ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do powietrza, wód i gleb, poprawę stanu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zwiększenie wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a takŝe poprawę zarządzania środowiskiem. W wyniku realizacji powyŝszych celów nastąpi poprawa stanu środowiska naturalnego, poprawią się takŝe warunki Ŝycia mieszkańców oraz stworzone zostaną korzystne warunki dla rozwoju przedsiębiorstw działających zgodnie z zasadami poszanowania środowiska. Realizacja projektów powinna przyczynić się do osiągnięcia standardów w zakresie ochrony środowiska zawartych w Dyrektywach przeniesionych na grunt polskiego prawa. UZASADNIENIE DZIAŁANIA Od 1990 r. nastąpiła w Polsce znacząca poprawa stanu środowiska naturalnego i ograniczenie negatywnego oddziaływania człowieka na środowisko. W wyniku zmian, które zaszły w tym czasie w strukturze polskiej gospodarki nastąpiło zmniejszenie emisji zanieczyszczeń przemysłowych, a wypracowanie skutecznych mechanizmów finansowych umoŝliwiło realizację inwestycji infrastrukturalnych w zakresie ochrony środowiska i zapobiegania zanieczyszczeniom. Pozytywnym tendencjom towarzyszy jednak narastanie zagroŝeń i niekorzystnych zjawisk, zwłaszcza w wyzwań świetle zrównowaŝonego rozwoju: pogłębianie się deficytu wód, nie rozwiązanie problemu gospodarki odpadami, 292

14 antyekologiczny model transportu, szkodliwy wpływ na wielu szczególnie małych i środowisko skutków działalności średnich firm. Brak odpowiedniej infrastruktury ochrony środowiska uniemoŝliwia zapewnienie mieszkańcom wszystkich polskich regionów wysokiej jakości Ŝycia, powoduje równieŝ brak moŝliwości wdroŝenia prawa wspólnotowego w tym zakresie (do czego Polska jest zobowiązana poprzez zaadoptowanie Dyrektyw Unii Europejskiej na grunt polskiego prawa) a takŝe ograniczenie rozwoju gospodarczego przy poszanowaniu zasad ochrony środowiska. Niezbędne jest zatem szerokie wsparcie działań na rzecz ochrony środowiska ze środków strukturalnych. RODZAJE KWALIFIKUJĄCYCH SIĘ PROJEKTÓW ZAOPATRZENIE W WODĘ, POBÓR WODY I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW budowa i modernizacja sieci wodociągowych budowa i modernizacja sieci kanalizacji sanitarnych budowa i modernizacja sieci kanalizacji deszczowych budowa i modernizacja stacji uzdatniania wody budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków budowa zbiorników umoŝliwiających pozyskanie wody pitnej GOSPODARKA ODPADAMI organizacja i wdraŝanie systemów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu wdraŝanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi (m.in. budowa sortowni, kompostowni, obiektów termicznej, termiczno-chemicznej i mechanicznej utylizacji odpadów; budowa nowych, modernizacja istniejących i rekultywacja nieczynnych składowisk; likwidacja "dzikich" składowisk) budowa i modernizacja spalarni odpadów niebezpiecznych rekultywacja i likwidacja składowisk odpadów niebezpiecznych POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA modernizacja i rozbudowa miejskich systemów ciepłowniczych i wyposaŝenie ich w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza przekształcenie istniejących systemów ogrzewania obiektów uŝyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla środowiska, w szczególności ograniczenie "niskiej emisji" 293

15 ZAPOBIEGANIE POWODZIOM 1. regulacja cieków wodnych (pogłębianie, zapory, stabilizacja brzegów, prace remontowe w korytach rzecznych, itd.), która poprawia bilans wodny i uwzględnia potrzeby ochrony przyrody 2. tworzenie polderów (w tym zalesienie) oraz odtwarzanie naturalnych terenów zalewowych 3. budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych wraz z niezbędnymi drogami dojazdowymi 4. budowa i modernizacja małych zbiorników retencyjnych i stopni wodnych w ramach tzw. "małej retencji" 5. ochrona brzegów morskich WSPARCIE ZARZĄDZANIA OCHRONĄ ŚRODOWISKA opracowanie baz danych dotyczących lasów, jakości gleb, wód, powietrza tworzenie systemów pomiaru w miastach oraz systemów informowania mieszkańców o poziomie zanieczyszczeń utworzenie sieci stacji kontrolnych i ostrzegawczych w zakresie jakości wód tworzenie map terenów zalewowych tworzenie systemów monitoringu środowiska, w tym reagowania na zagroŝenia tworzenie systemów informacji przeciwpowodziowej WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej (energia wiatrowa, wodna, geotermalna, kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne, biomasa) KOSZTY KWALIFIKOWANE DZIAŁANIA 1.2. W ramach Działania 1.2. do wydatków kwalifikowanych mogą zostać zaliczone koszty zgodne z zasadami wymienionymi w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej 448/2004 z 10 marca 2004r. W szczególności mogą to być następujące koszty - tylko w przypadku przyjęcia projektu do realizacji: 1) Prace przygotowawcze, w tym: 294

16 - przygotowanie projektu (przeprowadzenie prac studialnych, ekspertyz, badania geologiczne), - przygotowanie dokumentacji technicznej, - przygotowanie studium wykonalności, raportu oddziaływania na środowisko; - prace projektantów, architektów, - wykup niezabudowanych gruntów jeśli jest to nierozerwalnie związane z realizacją projektu (maksymalnie 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu) - przygotowanie dokumentacji przetargowej, koszty przygotowania przetargu, w tym publikacji ogłoszeń przetargowych 2) Prace inwestycyjne i związane z procesem inwestycyjnym, w tym: przygotowanie terenu pod budowę, w tym roboty pomiarowe, prace ziemne, prace budowlano-montaŝowe prace instalacyjne, prace wykończeniowe, zakup wyposaŝenia nierozerwalnie związanego z funkcjonowaniem inwestycji, nadzór inŝynierski koszty promocji projektu koszty infrastruktury towarzyszącej niezbędnej dla realizacji projektu koszt budowy kanalizacji teletechnicznej Za koszty niekwalifikowane w ramach Działania uznaje się: zakup środków transportu, np. na cele transportu odpadów podłączenie do sieci kanalizacyjnych i wodociągowych indywidualnych uŝytkowników POZIOM DOFINANSOWANIA PROJEKTÓW Dofinansowanie z EFRR: 75% kwalifikujących się wydatków publicznych 50% kwalifikujących się wydatków publicznych w przypadku projektów generujących znaczący dochód netto Dofinansowanie z krajowych środków publicznych: 295

17 z budŝetu jednostek samorządu terytorialnego Wysokość pomocy publicznej w przypadku projektów z zakresu odnawialnych źródeł energii i poprawy jakości powietrza Projekty związane z odnawialnymi źródłami energii oraz poprawą są jakości powietrza wspierane zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej dot. krajowej pomocy regionalnej, Dz. U. C 74, z ) w przypadku nowych inwestycji, oraz zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej dot. pomocy na ochronę środowiska (Dz.U. C 37 z ) w przypadku innych inwestycji. W ramach projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii pomoc publiczna będzie przyznawana na następujących warunkach: - na nowe inwestycje zgodnie z pułapami zawartymi w mapie pomocy regionalnej: 30% EDN 2 - dla podregionów 22 (Warszawa ) i 42 (Poznań); 40% EDN - dla podregionów 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdynia- Gdańsk- Sopot); 50% EDN - dla pozostałych podregionów. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. - na inne inwestycje - pomoc horyzontalna, zgodnie z wytycznymi o pomocy publicznej na ochronę środowiska 50% EDN na inwestycje realizowane w podregionach 4 (Wrocław), 17 (Kraków), 22 (Warszawa), 30 (Gdynia Gdańsk -Sopot) i 42 (Poznań), 60% EDN - na inwestycje realizowane w pozostałych podregionach. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. JeŜeli producent energii będzie, w wyniku przeprowadzenia wspieranej inwestycji, jedynym zaopatrującym całą społeczność na wyodrębnionym obszarze w energię wytwarzaną ze źródeł 2 Ekwiwalent Dotacji Netto 296

18 odnawialnych, intensywność pomocy udzielanej w związku z inwestycją moŝe zostać zwiększona do 60% kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Na inwestycje w ramach projektów związanych z poprawą jakości powietrza pomoc publiczna będzie przyznawana na następujących warunkach: - na nowe inwestycje zgodnie z pułapami zawartymi w mapie pomocy regionalnej, w wysokości: 30% EDN - dla podregionów 22 (Warszawai 42 (Poznań); 40% EDN - dla podregionów 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdynia- Gdańsk- Sopot); 50% EDN - dla pozostałych podregionów. Beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy dodatkową mogą otrzymać pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć 15 punktów procentowych brutto. - na inne inwestycje - pomoc horyzontalna, zgodnie z wytycznymi o pomocy publicznej na ochronę środowiska, w wysokości: 1) na dostosowanie istniejących źródeł spalania paliw wymienionych w załączniku nr 1 w punktach IV.1, IV.2 i IV.3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 163, poz. 1584), do określonych w tym rozporządzeniu standardów emisyjnych 50% 2) na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w stopniu wykraczającym ponad obowiązujące standardy emisyjne, lub zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w przypadku gdy nie zostały ustanowione standardy emisyjne - 40% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 22 ( Warszawa) i 42 (Poznań), 50% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 4 (Wrocław), 17 (Kraków) i 30 (Gdańsk-Gdynia-Sopot), 60% - dla inwestycji realizowanych w pozostałych podregionach, 3) na wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła - 297

19 50% - dla inwestycji realizowanych w podregionach oznaczonych numerami statystycznymi 4 (Wrocław), 17 (Kraków), 22 (Warszawa), 30 (Gdańsk-Gdynia- Sopot)i 42 (Poznań), 60% - dla inwestycji realizowanych w pozostałych podregionach, jeŝeli: a) wytwarzanie charakteryzuje się sprawnością przemiany energii pierwotnej paliwa brutto w energię elektryczną lub mechaniczną i ciepło łącznie nie mniejszą niŝ 80%, lub b) wytwarzanie pozwoli na zmniejszenie zuŝycia energii, lub c) proces produkcyjny będzie mniej szkodliwy dla środowiska od stosowanego obecnie. W przypadku pomocy opisanej w punktach 2-3 beneficjenci, którzy spełniają kryteria małego lub średniego przedsiębiorcy mogą otrzymać dodatkową pomoc, której poziom nie moŝe przekroczyć są 15 punktów procentowych brutto. W przypadku inwestycji, realizowanej zarówno w ramach poprawy jakości powietrza, jak i odnawialnych źródeł energii, nie będącej nową inwestycją (inne inwestycje) koszty kwalifikowane równe nadwyŝce kosztów przedsięwzięcia związanego z wykorzystaniem energii odnawialnej w porównaniu do kosztów wybudowania źródła konwencjonalnego o porównywalnej mocy. Przy porównywaniu kosztów mają miejsce dwie sytuacje. Gdy zastępowane jest istniejące źródło, porównanie dotyczy kosztów wykonania źródła konwencjonalnego z zastosowaniem paliwa, które było wykorzystywane dotychczas. W przypadku budowy nowego źródła, porównanie dotyczy kosztów wykonania najtańszego źródła konwencjonalnego o takiej samej mocy. Ponadto od poniesionych kosztów naleŝy odjąć ewentualne dochody wynikające ze zwiększenia zdolności produkcyjnych, oszczędności w ponoszonych kosztach oraz dochody z dodatkowej produkcji pomocniczej liczone w okresie 5 lat od zakończenia inwestycji. 298

20 DZIAŁANIE 1.3. Regionalna infrastruktura społeczna TABELARYCZNE ZESTAWIENIE INFORMACJI DOTYCZĄCYCH DZIAŁANIA 1.3 Nazwa Programu Operacyjnego ZPORR Nazwa Priorytetu Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów Nazwa działania Regionalna infrastruktura społeczna Nazwa poddziałania Regionalna infrastruktura edukacyjna Dziedzina interwencji Funduszy 36, 183 Strukturalnych Regionalna infrastruktura ochrony zdrowia Numer działania 1.3 Numer poddziałania Czas trwania działania Instytucja Zarządzająca Departament WdraŜania Programów Rozwoju Regionalnego w MGiP Instytucja Pośrednicząca Beneficjenci Końcowi Urząd Wojewódzki 1. Zakłady opieki zdrowotnej 1 Samorząd województwa lub opieka stacjonarna (szpitale), działające w jego imieniu opieka ambulatoryjna jednostki organizacyjne (przychodnie) dla których 2 Związki, porozumienia i podmiotami tworzącymi są: stowarzyszenia jednostek samorządy wojewódzkie, powiaty, samorządu terytorialnego. Akademie Medyczne, Minister 3 Szkoły wyŝsze Zdrowia, Prezes Rady Ministrów, 4 Jednostki organizacyjne, Minister właściwy utworzone przez jednostki 2. Jednostki samorządu terytorialnego wymienione w punktach: 1, 2, 3, szczebla wojewódzkiego lub prowadzące działalność o działające w jego imieniu charakterze edukacyjnym na jednostki organizacyjne. poziomie wyŝszym. 3. Jednostki samorządu terytorialnego 5 Organizacje pozarządowe szczebla powiatowego lub prowadzące działalność statutową działające w jego imieniu o charakterze jednostki organizacyjne. edukacyjnym lub naukowo-4badawczym w powiązaniu ze stowarzyszenia jednostek Związki, porozumienia i szkoła wyŝszą. samorządu terytorialnego 5. Jednostki organizacyjne, w tym spółki prawa handlowego, utworzone przez jednostki wymienione w punktach: 1, 2, 3, prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia 6. Organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, fundacje, kościoły i związki wyznaniowe prowadzące statutową działalność non profit w obszarze ochrony zdrowia 299