Analiza benchmarkingowa innowacyjności polskich regionów aneks dla województwa pomorskiego

Transkrypt

1 Analiza benchmarkingowa innowacyjności polskich regionów aneks dla województwa pomorskiego

2 Niniejsze opracowanie stanowi uzupełnienie Raportu pt. W czym tkwi sekret liderów innowacji? - analiza benchmarkingowa innowacyjności polskich regionów, prezentując wyniki dla województwa pomorskiego. Materiał jest przeznaczony do wyłącznej wiadomości ww. regionu Niniejsze opracowanie ma na celu przede wszystkim zaprezentowanie aktualnego stanu przygotowania regionu do realizacji polityki innowacyjności i oceny istniejącego regionalnego systemu innowacji. Oceny przyznane regionowi w poszczególnych obszarach są wynikiem analiz własnych Deloitte opartych o dane pozyskane w trakcie wywiadów, jak również wynikających z innych dostępnych źródeł danych (dokumenty strategiczne dot. RSI, dokumenty wykonawcze do RSI, strony internetowe, materiały promocyjne i inne opracowania oraz publikacje poświęcone innowacyjności). Ocenie poddano zarówno dane ilościowe jak i jakościowe. Na wynik w danym obszarze składały się oceny cząstkowe uzyskane w poszczególnych podobszarach (każdy region otrzymał 5 ocen dla głównych obszarów i 20 ocen dla podobszarów). Dla ułatwienia, skala przyznawanych ocen została podzielona na 3 główne miary zaprezentowane poniżej. Analizowane obszary Skala przyznawanych ocen 10 pkt Wyniki prowadzenia polityki innowacji w ramach RSI Zarządzanie RSI w Urzędzie Marszałkowskim Polityka innowacyjności / RSI Zasoby w regionie Regionalny System Innowacyjności 2 pkt 3 pkt 4 pkt 5 pkt 6 pkt 7 pkt Działania podjęto w średnim stopniu 8 pkt 9 pkt Działania podjęto w bardzo wysokim stopniu 0 pkt Brak działań w danym obszarze 1 pkt Działania podjęto w minimalnym stopniu

3 Zakres danych objętych badaniem (1/3) Polityka innowacyjności / RSI Planowanie i tworzenie założeń do polityki innowacji Angażowanie interesariuszy w proces tworzenia i realizacji polityki innowacyjności (open innovation) W powyższym obszarze analizowano przede wszystkim sposób prowadzenia diagnozy potrzeb innowacyjnych w regionie. Pod uwagę brano m.in. liczbę, rodzaje i częstotliwość badań prowadzonych w zakresie innowacyjności w regionie, ich dostępność np. na stronie internetowej poświęconej RSI, aktualność. Analizowano również wpływ jaki polityki krajowe wywierają na działania podejmowane w regionie (zgodność i kontynuacja polityki krajowej na szczeblu regionalnym). Sprawdzano czy prowadzone są pomiary skuteczności i efektywności wdrażania polityki innowacji w regionie (liczba / rodzaje badań). W powyższym obszarze analizowano sposób angażowania interesariuszy w regionie w proces tworzenia polityki innowacyjności. Ponadto prześledzono proces udziału interesariuszy w realizacji polityki innowacyjności. Jedną z form partycypacji społecznej w tworzenie polityk są konsultacje społeczne, dlatego analizowano sposób i narzędzia wykorzystywane w procesie konsultacji społecznych. Monitoring, ocena i aktualizacja polityki innowacji w regionie W powyższym obszarze próbowano zidentyfikować i ocenić narzędzia stosowane do monitorowania i oceny polityki innowacji w regionie. W związku z tym, że sytuacja gospodarcza i społeczno-polityczna zmienia się dynamicznie weryfikowano także przebieg i podstawy procesu aktualizacji polityki innowacji w regionie. Regionalny System Innowacyjności Koordynacja działań w ramach polityki innowacyjności w regionie System i zaangażowane instytucje Podział zadań i odpowiedzialności W powyższym obszarze analizowano narzędzia stosowane do realizacji polityki innowacji w regionie (RPO, RSI, inne). Ponadto starano się zidentyfikować i ocenić działania podejmowane w regionie, które służą kreowaniu innowacji, a także prześledzić proces i ocenić mechanizmy służące wyborowi najbardziej innowacyjnych projektów. Jako istotne uznano również zbadanie narzędzi i sposobów promowania idei innowacyjności w regionie. W powyższym obszarze analizowano jakie dokument/y stanowią podstawę i określają sposób organizacji Regionalnego Systemu Innowacji. W analizach uwzględniono także działania urzędów marszałkowskich dotyczące przygotowania programów/narzędzi dla przedsiębiorców i sfery nauki jak dedykowane systemy wsparcia dla klastrów, systemy wsparcia transferu technologii, systemy wsparcia i doradztwa dla przedsiębiorców, inwestorów i osób chcących rozpocząć działalność gospodarczą. Jednym z elementów badanych w powyższym obszarze był również system finansowania innowacji, a więc rodzaj i liczba dostępnych dla przedsiębiorców instrumentów finansowych (w szczególności na projekty wysoce innowacyjne). W powyższym obszarze weryfikowano formalne podstawy, z których wynika podział zadań i odpowiedzialności w Regionalnym Systemie Innowacji. Ponadto sprawdzono w jaki sposób zapewnione jest przełożenie celów i odpowiedzialności za realizację ww. celów na instytucje zaangażowane w Regionalnym Systemie Innowacji (także na poziomie każdej instytucji). Procesy zewnętrzne w systemie W powyższym obszarze analizowano poziom dojrzałości procesów monitoringu, kontroli, ewaluacji, komunikacji i zarządzania zmianą w Regionalnym Systemie Innowacji. Weryfikowano również czy zostały zaimplementowane mechanizmy pozwalające na ocenę skuteczności i efektywności realizowanych procesów. Jednym z ocenianych elementów były przykłady inicjatyw usprawniających ww. proces.

4 Zakres danych objętych badaniem (2/3) Projekty / inicjatywy podejmowane wspólnie w ramach systemu W powyższym obszarze analizowano projekty, które były realizowane w zakresie wymiany informacji pomiędzy instytucjami oraz wspólnie realizowane przez zaangażowane instytucje jak np. warsztaty, szkolenia konferencje, wizyty studyjne (liczba, częstotliwość, odpowiedzialność w tym zakresie). Sprawdzono również czy została przygotowana kompleksowa oferta w zakresie usług oferowanych przez poszczególne podmioty w systemie. Zasoby w regionie Zasoby ludzkie W powyższym obszarze pod uwagę brano liczbę podmiotów bezpośrednio zaangażowanych we wdrażanie RSI oraz liczbę osób przypisanych do wdrażania RSI w Urzędzie Marszałkowskim Zasoby instytucjonalne W powyższym obszarze pod uwagę brano nasycenie regionu instytucjami wspierającymi i tworzącymi innowacje: liczbę uczelni wyższych, ośrodków badawczo-rozwojowych, IOB, parków naukowo-technologicznych (w tym inkubatorów przedsiębiorczości), klastrów i inicjatyw klastrowych, instytucji finansowych (fundusze pożyczkowe, poręczeniowe itp.) Zasoby finansowe W powyższym obszarze analizowano wysokość i podział środków finansowych przeznaczonych w regionie na działania związane ze wspieraniem innowacyjności m.in. przeznaczone na działalność B+RT prowadzona w ośrodkach badawczych, infrastrukturę B+RT, transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi (parkami naukowymi i technologicznymi, technopoliami itd.), wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) Zasoby narzędziowe RSI W powyższym obszarze sprawdzono z jakich narzędzi wspierających korzysta region w obszarze RSI tj. czy wykorzystywane są wspólne portale internetowe, newsletter, wspólne systemy informatyczne np. do monitoringu, partnerstwa na rzecz realizacji RSI, inne narzędzia stosowane w ramach RSI. Zweryfikowano także dostępność i aktualność informacji prezentowanych na stronach internetowych dot. RSI/innowacyjności. Zasoby infrastrukturalne W powyższym obszarze respondenci byli proszeni o zinwentaryzowanie powierzchni laboratoriów dostępnych w regionie, powierzchni dostępnej w parkach naukowo-technologicznych, inkubatorach przedsiębiorczości dla przedsiębiorców oraz powierzchni terenów inwestycyjnych. Sprawdzono czy informacje o dostępnych terenach inwestycyjnych na stronach internetowych UM mogą być atrakcyjne i przydatne dla potencjalnych inwestorów.

5 Zakres danych objętych badaniem (3/3) Zarządzanie RSI w UM Aktywność władz samorządu oraz pracowników UM W powyższym obszarze analizowano działania, w które są zaangażowane władze samorządu w procesie wdrażania RSI. Analiza dotyczyła zaangażowania zarówno urzędu jako całości jak i poszczególnych komórek Urzędu Marszałkowskiego (liczba / rodzaj działań, projektów zrealizowanych przez komórki Urzędu Marszałkowskiego na rzecz realizacji RSI). Ponadto respondenci byli proszeni o dokonanie oceny innowacyjności urzędu pod kątem podejścia do wdrażania nowoczesnych, niestandardowych rozwiązań, czy też istnienia w urzędzie mechanizmów wspierających kreowanie / zgłaszanie innowacyjnych pomysłów. Procesy wewnętrzne w zakresie wdrażania RSI W powyższym obszarze analizowano czy cele w ramach RSI są zdefiniowane na poziomie każdej komórki organizacyjnej, a także badano proces planowania działań/ inicjatyw / projektów w odniesieniu do założonych w RSI celów. Komunikacja, marketing i PR w zakresie RSI W powyższym obszarze pytano respondentów o to czy w regionie został przygotowany plan komunikacji i działań PR w zakresie RSI z podziałem na poszczególne grupy interesariuszy oraz jakie inicjatywy były podejmowane w tym zakresie w regionie i poza regionem. Zarządzanie RSI w UM Wyniki prowadzenia polityki innowacji w regionie Kreowanie wiedzy i innowacji na rzecz RSI Aktywność podmiotów w regionie w obszarze innowacji W powyższym obszarze pytano respondentów o to czy w regionie występuje w ramach Regionalnego Systemu Innowacji systematyczne dzielenie się wiedzą i w jakim zakresie (wspólne spotkania, szkolenia, warsztaty, wizyty studyjne) W powyższym obszarze pod uwagę brano liczbę i wartość podpisanych umów o dofinansowanie ze środków UE na działania związane ze wspieraniem rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności oraz udział podmiotów z regionu w ramach 7 Programu Ramowego Wyniki prowadzenia polityki innowacji W powyższym obszarze pod uwagę brano stosunek wartości dofinansowania UE do wielkości alokacji w ramach kategorii Badania i Rozwój Technologiczny, Innowacje, Przedsiębiorczość Wyniki w odniesieniu do otoczenia społecznego W powyższym obszarze analizowano następujące wskaźniki rezultatu w kategorii Społeczeństwo informacyjne (na podstawie podpisanych umów): liczba osób korzystających z usług on-line, liczba osób, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu, liczba szkół, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu, liczba MŚP, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu, liczba osób korzystających z PIAP (publiczny punkt dostępu do Internetu)

6 Wyniki badania benchmarkingowego dla województwa pomorskiego główne obszary Lider: 8,29 I. Polityka innowacyjności / RSI 10,00 7,10 Lider: 5,03 5,00 5,9 Lider: 5,71 V. Wyniki prowadzenia polityki innowacji w ramach RSI 5,46 II. Regionalny System Innowacyjności 2,7 2,40 4,1 0,00 5,4 3,8 4,07 6,02 IV. Zarządzanie RSI w Urzędzie Marszałkowskim Lider: 6,94 III. Zasoby w regionie Lider: 5,81 Średnia dla województw Wynik dla województwa pomorskiego

7 Krótka charakterystyka regionu dokonana w oparciu o otrzymane wyniki Silne strony Wyniki prowadzenia polityki innowacji w ramach RSI Zarządzanie RSI w Urzędzie Marszałkowskim Polityka innowacyjności / RSI Zasoby w regionie Regionalny System Innowacji Dokumenty w zakresie polityki innowacji 1. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Pomorskiego 3. Regionalna Strategia Wspierania Klastrów na lata Regionalny Program Strategiczny Rozwoju Gospodarczego Kluczowe czynniki sukcesu Potencjał regionalny, tj. zasoby ludzkie, infrastrukturalne, ośrodki B+R, otoczenia biznesu, itp.. Rozwój struktur klastrowych, szczególnie w kluczowych dla regionu branżach gospodarki Koncentracja i rozwój wysokoinnowacyjnych gałęzi gospodarki Rozwój ośrodków naukowych (struktura badawcza, nowocześnie wyposażone laboratoria badawcze itp.) Poprawa jakości edukacji w regionie Obszary, w których region osiąga najwyższe wyniki Województwo pomorskie otrzymało wyniki powyżej średniej ocen w czterech z pięciu analizowanych obszarach Najwyżej oceniono obszar Polityka innowacyjności i Zarządzanie RSI w UM ze względu na wysoki poziom angażowania interesariuszy w proces tworzenia polityki innowacji, a także ze względu na skuteczne planowanie i tworzenie założeń do polityki innowacji Region jest zaawansowany pod względem budowy Regionalnego Systemu Innowacyjności i posiada szereg dobrych praktyk w zakresie realizacji projektów i podejmowania inicjatyw wspólnie w ramach systemu, np. projekty InnoPomorze, InnoDoktorant, itp. Region osiągnął wyniki powyżej średniej w podobszarze dot. podziału odpowiedzialności i przypisania zadań poszczególnym podmiotom zaangażowanym w Regionalny System Innowacyjności Na poziomie UM działa dedykowany zespół zaangażowany we wdrażanie RSI co przyczynia się do lepszej koordynacji całości działań Województwo jako jedno z nielicznych regionów w kraju wypracowało systemowe podejście do wspierania klastrów - Regionalna Strategia Wspierania Klastrów Region opiera rozwój innowacyjności na sprawdzonym modelu wspierania struktur klastrowych, dzięki czemu aktywnie próbuje przełamać jedną z największych barier rozwoju innowacyjności jaką jest brak współpracy pomiędzy sferą nauki, sferą biznesu i władzami samorządowymi Region osiągnął ponadprzeciętne wyniki w podobszarach Komunikacja, marketing i PR w zakresie RSI oraz Kreowanie wiedzy i innowacji na rzecz RSI dzięki licznym wydarzeniom/inicjatywom promującym ideę innowacyjności wśród lokalnej społeczności jak również na forum międzynarodowym Obszary do poprawy Wdrożenie spójnej i skoordynowanej strategii marketingowej i PR w zakresie RSI (aktualnie wiele działań organizowanych jest oddolnie i indywidualnie) Budowa i wdrożenie efektywnych instrumentów umożliwiających bieżący monitoring realizacji Strategii i podejmowanie działań w zakresie zidentyfikowanych luk Wdrożenie inicjatyw mających na celu poprawę funkcjonowania procesów związanych z realizacją RSI, np. inicjatywy dot. usprawniania procesów kontroli i komunikacji w Urzędzie Marszałkowskim

8 Wyniki badania benchmarkingowego dla województwa pomorskiego - podobszary (1/3) OBSZARY RANKINGU INNOWACYJNOŚCI Wyniki województwa pomorskiego Średnia ocen dla wszystkich województw Benchmark¹ I. Polityka innowacyjności / RSI I.1. Planowanie i tworzenie założeń do polityki innowacji 7,50 5,44 10,00 I.2. Angażowanie interesariuszy w proces tworzenia i realizacji polityki innowacyjności (open innovation) 7,00 6,69 8,33 I.3. Monitoring, ocena i aktualizacja polityki innowacji w regionie 5,67 4,38 8,33 I.4. Koordynacja działań w ramach polityki innowacyjności w regionie 8,25 6,95 8,25 WYNIKI DLA OBSZARU I 7,10 5,86 8,29 II. Regionalny System Innowacyjności II.1. System i zaangażowane instytucje 6,67 5,26 7,17 II.2. Podział zadań i odpowiedzialności 5,33 4,44 6,33 II.3. Procesy zewnętrzne w systemie 2,33 2,02 3,67 II.4. Projekty / inicjatywy podejmowane wspólnie w ramach systemu 7,50 4,88 7,50 WYNIKI DLA OBSZARU II 5,46 4,15 5,71 1 Benchmark wynik dla najlepszego województwa

9 Wyniki badania benchmarkingowego dla województwa pomorskiego - podobszary (2/3) OBSZARY RANKINGU INNOWACYJNOŚCI Wyniki województwa pomorskiego Średnia ocen dla wszystkich województw Benchmark¹ III. Zasoby w regionie III.1. Zasoby ludzkie 3,50 3,47 7,00 III.2. Zasoby instytucjonalne 3,83 3,86 7,17 III.3. Zasoby finansowe 1,75 2,16 3,88 III.4. Zasoby narzędziowe RSI 7,25 5,56 9,00 III.5. Zasoby infrastrukturalne 4,00 4,19 9,00 WYNIKI DLA OBSZARU III 4,07 3,85 5,81 IV. Zarządzanie RSI w Urzędzie Marszałkowskim IV.1. Aktywność władz samorządu oraz pracowników UM 7,00 5,96 8,33 IV.2. Procesy wewnętrzne w zakresie wdrażania RSI 4,33 3,96 5,67 IV.3. Komunikacja, marketing i PR w zakresie RSI 6,00 5,84 8,50 IV.4. Kreowanie wiedzy i innowacji na rzecz Regionalnego Systemu Innowacji 6,75 6,02 7,75 WYNIKI DLA OBSZARU IV 6,02 5,44 6,94 1 Benchmark wynik dla najlepszego województwa

10 Wyniki badania benchmarkingowego dla województwa pomorskiego - podobszary (3/3) OBSZARY RANKINGU INNOWACYJNOŚCI Wyniki województwa pomorskiego Średnia ocen dla wszystkich województw Benchmark¹ V. Wyniki prowadzenia polityki innowacji w ramach RSI V.1. Aktywność podmiotów w regionie w obszarze innowacji 2,53 2,68 5,88 V.2. Wyniki prowadzenia polityki innowacji 3,86 3,37 6,00 V.3. Wyniki w odniesieniu do otoczenia społecznego 0,80 2,03 8,20 WYNIKI DLA OBSZARU V 2,40 2,69 5,03 1 Benchmark wynik dla najlepszego województwa

11 Kluczowe wnioski i rekomendacje Postępy województwa pomorskiego w procesie budowania Regionalnego Systemu Innowacji Kluczowe wnioski Województwo pomorskie jest zaawansowane w budowie Regionalnego Systemu Innowacji Interesariusze zaangażowani w budowę RSI posiadają świadomość znaczenia innowacyjności dla rozwoju gospodarczego regionu i mają wiedzę w jaki sposób innowacyjność pobudzać Województwo pomorskie charakteryzuje się wysokim poziomem zaawansowania w procesie komunikacji i angażowania podmiotów w rozwój polityki innowacji w regionie W regionie podejmowanych przez uczestników szereg wspólnych projektów w zakresie rozwoju systemu innowacji Na Pomorzu wypracowano systemowe podejście do wspierania klastrów, tj. Regionalna Strategia Wspierania Klastrów na lata Region aktywnie działa na rzecz budowy systemu finansowania innowacji, m.in. Poprzez wdrożenie mechanizmów finansowania zwrotnego, tj. JEREMIE, JESSICA Rekomendacje Region powinien opracować spójną strategię komunikacji i PR w zakresie innowacji W województwie powinien zostać wdrożony mechanizm umożliwiający bieżący monitoring realizacji założeń polityki innowacji Wdrożenie inicjatyw mających na celu poprawę funkcjonowania procesów związanych z realizacją RSI

12 Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited 2013 Deloitte Polska