Temat: Czy wy wiecie, ile śmieci jest na świecie? Szkoła podstawowa II etap edukacyjny, kl. IV VI Przyroda, ścieżka ekologiczna.

Transkrypt

1 Temat: Czy wy wiecie, ile śmieci jest na świecie? Szkoła podstawowa II etap edukacyjny, kl. IV VI Przyroda, ścieżka ekologiczna. Scenariusz opracowała Halina Szekalska. Czas zajęć: 2 godz. lekcyjne Harmonogram: W klasie: Przygotowanie Pokaz segregacja Pierwsza część ćwiczeń Wprowadzenie do pracy domowej Rozdanie materiałów potrzebnych do wykonania pracy domowej W domu: 10 min. 10 min. 15 min. 5 min. 5 min.... W klasie: Wstęp Analiza Podsumowanie 5 min. 30 min. 10 min.

2 Okres: Zajęcia mogą być przeprowadzone w dowolnym okresie roku szkolnego. Lokalizacja: W klasie i w domu. Forma zajęć: Indywidualna i zbiorowa. Metody: Pogadanka, dyskusja, praca w grupach, zajęcia praktyczne, burza mózgów. Obserwacja bezpośrednia, opinie, stawianie hipotez. Środki dydaktyczne: Karty pracy: 1,2,3 (ćwiczenie w domu), 4; załączniki: 1,2; plansze: I, II, III, IV; magnesy; dwa fartuchy z fizeliny (szpitalne); rękawice gumowe; worki na śmieci; identyfikatory z napisami: Segregator-operator (2 szt.), Segregator (5 szt.), Sekretarz (I, II), Matematyk, Sprawozdawca; kosz ze śmieciami przygotowany przez nauczyciela pod kątem segregacji odpadów zawartość: filtr do kawy, torebka papierowa, puszka po coca-coli, bateria, ogryzek jabłka, skórka banana, słoik, butelka PET, stary długopis, połamana linijka, torebka foliowa, skarpetka, puszka po groszku konserwowym, stare lusterko; kartony z napisami na kolorowych kartkach: SZKŁO, PLASTIK, METAL, PAPIER, KOMPOST; kartki samoprzylepne; czarny mazak; odznaki PRZYJACIEL PRZYRODY. Cele lekcji: poznawcze: zapoznanie z pojęciami: odpady, segregacja, recykling, kształcące: rozróżnianie pojemników na odpady, poznanie sposobów segregacji odpadów w gospodarstwach domowych, wychowawcze: zachęcenie do oszczędnego korzystania z opakowań w gospodarstwach domowych, zachęcenie do segregacji odpadów. Przebieg zajęć Przygotowanie Przed lekcją poproś dyżurnych, aby ustawili ławki w podkowę, a w środku stolik przykryty plastikową folią. Działania w czasie lekcji: Zapisz temat na tablicy i sprawdź obecność. Przedstaw uczniom plan działania na najbliższe 2 godziny lekcyjne. Wybierz: 2 sekretarzy (pomocników), 2 segregatorów operatorów, 5 segregatorów, matematyka i sprawozdawcę; rozdaj identyfikatory. Zapytaj uczniów czy potrafią odpowiedzieć na pytanie postawione w temacie lekcji. Zapytaj, jak rozumieją pojęcie odpady.

3 Rozdaj (sekretarze) tekst: Odpady wytworzone przez człowieka (zał. nr 1) i poproś, aby uczniowie zapoznali się z nim. Wyjaśnij: Każdego dnia coś wyrzucamy. Może to być: kawałek papieru, pusty słoik, guma do żucia itp. Za każdym razem jest to jakaś drobna rzecz. Jednak gdy to wszystko połączymy, okazuje się, że są to ogromne ilości, ponieważ żyjemy w większej społeczności. Wszyscy wytwarzamy odpady: uczniowie, nauczyciele, rodzice. Czy wiecie, jak można zmniejszyć ich ilość? Zapowiedz, że pokaz, którego będą świadkami zobrazuje rodzaj wyrzucanych śmieci. Poproś, aby segregatorzy operatorzy włożyli fartuchy i rękawice (fartuchy mają sugerować, że segregatorzy - operatorzy dokonują uzdrawiającego zabiegu). Zapytaj uczniów, czy wiedzą, co to jest segregacja. Poleć, aby segregatorzy operatorzy wysypali zawartość kosza na stolik i odzielili od siebie różne rodzaje odpadków, czyli dokonali segregacji. Podziękuj za wykonany zabieg. Rozdaj (sekretarze) segregatorom rękawice i poproś, aby włożyli posegregowane odpady do odpowiednich kartonów. Zwróć uwagę na kolory pojemników oraz na odpady nie nadające się do ponownego wykorzystania, które powinny znaleźć się w koszu na śmieci. Sprawdź, czy uczniowie poprawnie dokonali segregacji. Zapytaj, czy dużo odpadów znalazło się w koszu na śmieci. Zadaj uczniom zagadkę wierszyk (czyta sprawozdawca) zał. nr 2 oraz rebus zawierający rozwiązanie (plansza I). Poleć sekretarzom rozdanie kart pracy 1,2. Zapowiedz wykonanie ćwiczenia pierwszego (Karta pracy nr 1). Podziel klasę na 2osobowe grupy (tak jak siedzą w ławkach) i poleć uzupełnienie tabeli. W czasie wykonywania ćwiczenia przymocuj do tablicy arkusz papieru z napisem Ponowne wykorzystanie odpadów (Plansza II). Po wykonaniu ćwiczenia podsumuj, podkreślając, jak wiele odpadów można ponownie wykorzystać. Poleć wykonanie ćwiczenia drugiego (Karta pracy nr 2). Przekaż uczniom, że dalsza część ćwiczenia wymaga zebrania niezbędnych informacji. Rozdaj karty pracy domowej (Karta pracy nr 3). poproś, aby sprawozdawca głośno odczytał, jakie zadanie należy wykonać w domu i sprawdź, czy zrozumiano polecenia. Rozdaj uczniom torby na śmieci i jednorazowe rękawiczki.

4 Zbieranie danych (w szkole) Rozdaj uczniom karty pracy nr 4 (ćwiczenie czwarte). Poproś sekretarzy o przymocowanie planszy III. Poleć, aby uczniowie głośno odczytali wyniki pracy domowej i wpisali je do tabeli (ćwiczenie czwarte), a matematyk na planszy III. Poproś o analizę otrzymanych wyników wykorzystując pytania zamieszczone pod tabelą. Podsumowanie zajęć: Poproś, aby sekretarz zawiesił na tablicy plansze z diagramem kołowym (Plansza IV) i krótko go omów. Poinformuj uczniów, że każde gospodarstwo domowe wytwarza duże ilości odpadów. Każdego roku w polskich domach powstaje 12 miliardów kilogramów śmieci. Średnio każdy mieszkaniec naszego kraju produkuje ich 300 kg rocznie. Jest to jednak mniej niż w USA lub w krajach Unii Europejskiej. Większość odpadów stanowią: resztki pokarmów, zużyty papier oraz plastik i metal. Śmieci te nie są najczęściej sortowane na określone frakcje, np. papier, szkło, odpady owocowo warzywne itp. Musimy być ostrożni, gdyż społeczeństwo polskie naśladuje wzory zachodniej konsumpcji, co przyczynia się do szybkiego zwiększania ilości odpadów. Zadaj uczniom pytania: Jakie widzicie korzyści z segregacji odpadów? Jakie korzyści daje recykling? Czy sądzicie, że możecie segregować większą ilość odpadów? Czy zachęcicie innych do takich działań? Zadaj pracę domową: Jak możesz ograniczyć ilość odpadów? Jak możesz przeprowadzić segregację odpadów w swoim domu? Oceń zaangażowanie i pracę uczniów na zajęciach i w domu. Wyróżnij uczniów, którzy już prowadzą segregację śmieci w domu wręczając odznaki PRZYJACIEL PRZYRODY. Uwagi: Termin przeprowadzenia zajęć może być związany z: Akcją Sprzątania Świata (wrzesień), Dniem Ziemi (kwiecień), Dniem Ochrony Środowiska (czerwiec). Nauczyciel może zadać uczniom pracę domową w formie stworzenia pomysłu kontynuacji odbytych ćwiczeń. Poza tym mogą napisać krótkie opracowanie na ten temat. Uczniowie mogą przygotować kartony do segregacji odpadów, plansze, identyfikatory i odznaki PRZYJACIEL PRZYRODY na lekcjach plastyki. W licznych klasach ćwiczenie przygotowawcze można przeprowadzić w grupach 4osobowych. Oceniając pracę domową staraj się nagradzać poprawne wykonanie ćwiczenia, jednocześnie nie stosując kar wobec uczniów, którzy nie wykonali, gdyż może to wynikać nie z winy ucznia. Załączniki dla nauczyciela kartki czerwone. Karty prac ucznia 1,2,4 kartki zielone, 3 kartka żółta.

5

6

7

8

9 Załącznik nr 1 Odpady wytwarzane przez człowieka Istnieją dwa rodzaje odpadów wytwarzanych przez człowieka. Pierwsze z nich ulegają biologicznej degradacji, inne niestety nie. Do pierwszej grupy. zaliczamy odpady, które ulegają naturalnemu rozkładowi, ponieważ wytwarzane są z części roślin i zwierząt. Drugą grupę stanowią odpady nieulegające biodegradacji, gdyż wytworzone są z kamienia, szkła, metalu, itp. Do tej grupy zalicza się też większość materiałów syntetycznych. Te produkty i materiały mają okres trwałości przekraczający nawet 50 lat. Jest to ich cechą pozytywną pod warunkiem, że używamy tych rzeczy przez długi czas. Jednak nie zawsze się tak dzieje. Niektóre syntetyczne materiały rozpadają się na małe kawałeczki, które mogą być bardzo niebezpieczne, np., gdy zostaną zjedzone przez ptaka. Ptak nie jest w stanie strawić tych syntetycznych elementów, więc zalegają one w jego żołądku. Ponieważ żołądek zwierzęcia jest pełny, nie może on zjeść nic innego. W końcu taki ptak może nawet umrzeć z głodu. /Materiały z projektu Zrównoważony Rozwój Podlasia / Załącznik nr 2 Brzydkie góry Rosły sobie brzydkie góry, które środowisko truły. Już ci pewnie w głowie błyska, że to wielkie wysypiska. Coraz tego więcej było, wkrótce świat by zawaliło. Więc zaczęto segregować, by ponownie spożytkować. Jak nazywa się ten proces? Czy tak trudno tego dociec? /Autor scenariusza/

10

11

12

13

14