PLAN PREZENTACJI. NFOŚIGW - Zespół Merytoryczny Forum Energia Efekt -Środowisko

Transkrypt

1 POTRZEBY POLSKICH FIRM ESCO NA PRZYKŁADZIE POE ESCO Sp. z o.o. w Krakowie NFOŚIGW - Zespół Merytoryczny Forum Energia Efekt -Środowisko Janusz Mazur Prezes Zarządu POE ESCO Sp. z o.o PLAN PREZENTACJI 1. Krótka geneza POE ESCO i dokonania 2. Wsparcie i oczekiwania Banku Światowego 3. Finansowe problemy rozwoju działalności w formule ESCO w Polsce 4. Propozycje rozwiązań 1

2 HISTORIA POE ESCO Sp. z o.o r. Podpisanie umowy kredytowej z BŚ na realizację przedsięwzięcia Modernizacja i Restrukturyzacja Systemu Ciepłowniczego w Krakowie r r. Uchwała NR 78/17/MPEC/98 Zgoda WZA MPEC S.A. na podjęcie w oparciu o kredyt BankuŚwiatowego działalności ESCO. Uchwała nr 24 Zarządu MPEC S.A. akceptacja Biznes Planu ESCO. lipiec 1999r. Projekt pilotażowy Szkoła Podstawowa nr 97 im. Dr Judyma r. Uchwała NR 155/30/MPEC/99 Zgoda Nadzwyczajnego WZA MPEC S.A. na powołanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, którego celem będzie prowadzenie działalności typu ESCO r. Podpisanie aktu założycielskiego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii ESCO 100% udziałów MPEC S.A. w Krakowie r. Rozpoczęcie działalności POE ESCO Sp. z o.o r. Podpisanie Umowy Pożyczki pomiędzy Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju (BŚ) a MPEC S.A. Część środków kredytowych przeznaczono na realizację projektów ESCO przez POE ESCO Sp. z o.o r. Pierwsze przedsięwzięcie termomodernizacyjne z wykorzystaniem środków X- XII 2004r. VII Liceum Ogólnokształcące ul. Skarbińskiego r. podpisanie umowy Grantu z Funduszu Powierniczego GEF (Global Environmental Facility REALIZACJE Z FINANSOWANIEM Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Chrzanowie modernizacja systemu ciepłowniczego sieci oraz poszczególnych źródeł ciepła. Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe "ESOX" Sp. z o.o, z Radlina wykonanie dokumentacji technicznej dla stacji wymienników oraz wykonanie i montaż jednofunkcyjnych stacji wymienników ciepła Czeladzka Spółdzielnia Mieszkaniowa w Czeladzi wykonanie dociepleń ścian zewnętrznych szczytowych budynków mieszkalnych. Towarzystwo Inwestycyjne SAFRI Kraków wykonanie dokumentacji technicznej stacji wymienników oraz budowa olejowej kotłowni parowej. Porcelana Śląska - zamiana systemu ciepła technologicznego budowa kotłowni wodnej wysokotemperaturowej. Wspólnota Mieszkaniowa ul. Stachiewicza 35A w Krakowie wykonanie modernizacji instalacji c.o. oraz wykonanie instalacji c.w.u. VISTULA S.A. Kraków wykonanie dokumentacji technicznej i budowa kotłowni parowej opalanej gazem ziemnym. VII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją system esco, pierwszy projekt sfinansowany z kredytu Banku Światowego. Gmina Miejska Kraków - roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją 13 budynków jednostek oświatowych. Gmina Brzesko - roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją 2 budynków jednostek oświatowych. 2

3 REALIZACJE Z FINANSOWANIEM Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją budynków Instytutu Wibroakustyki. Gmina Miejska Kraków - roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją 8 budynków jednostek oświatowych. Termomodernizacja Krakowie. budynku zajezdni tramwajowej MPK S.A. w Gmina Miejska Kraków - roboty budowlane i usługi związane z termomodernizacją 6 budynków jednostek oświatowych. Termomodernizacja budynku Przychodni Zdrowia w Wieliczce. Dostawa i montaż oświetlenia ulicznego w miejscowościach na terenie gminy Mały Płock. Modernizacja oświetlenia ulic i dróg w gminie i mieście Korsze wraz z budową nowych punktów świetlnych. Dostawa materiałów elektroinstalacyjnych dla potrzeb wymiany oświetlenia drogowego finansowanych z oszczędności po ich zamontowaniu w Gminie Grunwald. Wykonanie modernizacji piecy emalierskich w zakładach Emalia Olkusz S.A. Dostawa i montaż 38 węzłów cieplnych dla MPEC Termal S.A. w Lubinie. OCZEKIWANIA BANKU ŚWIATOWEGO Powołanie do życia podmiotu gospodarczego, który zaktywizuje odbiorców końcowych energii w procesie modernizacji systemów i optymalizacji zużycia (uzupełnienie łańcucha modernizacji systemu energetycznego wytwarzanie przesyłanie odbiór). Wykreowanie zainteresowania termomodernizacją finansowaną w formule esco. Wypromowanie formuły esco w Polsce. Realizacja i sfinansowanie dużych projektów pilotażowych (prawie 30 mln PLN, ponad 30 obiektów). Stworzenie systemu częściowych poręczeń kredytowych dla firm esco. Stworzenie usługi Facilitatora pomagającego potencjalnym klientom ESCO w przygotowaniu projektu (dokumentacja, przetarg, kryteria realizacji). 3

4 WSPARCIE BANKU ŚWIATOWEGO DLA ROZWOJU ESCO W Logistyczne i techniczne Finansowanie szkoleń dla powstającej spółki POE ESCO Finansowanie przygotowania biznes planu i analiz prawnych Nadzór i opieka nad realizacją projektu John Cowen Grant GEF Grant kapitałowy 2 mln USD na dofinansowanie u klientów POE ESCO tych projektów, których okres zwrotu nakładów jest dłuższy niż 10 lat. Pomoc Techniczna 400 tys. USD, na audyty, szkolenia, konferencje, konsultacje i analizy. Utworzenie Funduszu Poręczeń Kredytowych 9 mln USD w BGK PODSTAWOWE WARUNKI FINANSOWANIA BANKU ŚWIATOWEGO Kredyt Banku Światowego lokalizacja budynków podlegających modernizacji na terenie Polski w okolicach Krakowa, przeznaczenie kredytu na zakup materiałów, urządzeń i usług do wysokości 80% wartości projektu spłacającego się z uzyskanych oszczędności w zużyciu energii, kompleksowość projektu, klient musi być Właścicielem budynku, klient musi być dobrym płatnikiem za zużywaną energię (analiza co najmniej trzy letnia) całkowity koszt projektu nie mniejszy niż USD okres spłaty przedsięwzięć z uzyskanych oszczędności w okresie nie dłuższym niż 10 lat, zakup materiałów i usług przy użyciu procedur Banku Światowego, Grant GEF na dofinansowanie tych projektów, których okres zwrotu nakładów jest dłuższy niż 10 lat. Środki pomocowe uzyskiwane z grantu będą mogły dofinansowywać projekty maksymalnie do 30% ich wartości., 4

5 FINANSOWANIE W FORMULE ESCO Leasing Finansowanie w systemie ESCO Kredyt komercyjny FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU Na świecie nie ma problemów ze znalezieniem kredytów na przedsięwzięcia esco pieniędzy jest dużo, brakuje tych którzy chcieliby poręczać te kredyty Eero Siitonen, Inesco OY, na konferecji ESCO Europe w Nicei w 2007 roku 5

6 FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU Brak aktywnego (honorowanego przez banki) programu poręczeniowego W przypadku POE ESCO Bank Światowy zakładał, że w pierwszej fazie działalności MPEC S.A. (właściciel) będzie poręczał bankom komercyjnym. Możliwości te już się wyczerpują. Program poręczeń kredytowych GEF w BGK nie zdał egzaminu banki komercyjne nie zaakceptowały warunków poręczeń i nie honorują poręczeń, w efekcie 9 mln USD wkrótce zmieni przeznaczenie i fundusz przestanie istnieć. Z rozmów z przedsiębiorcami wynika, że chcieliby oni rozwijać działalność w formule esco, ale banki chcą twardych zabezpieczeń i rozmawiają tylko z bogatymi. FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU Brak instrumentów wsparcia kapitałowego Wielkość kapitałów własnych w kontekście wskaźnika zadłużenia ogólnego determinuje rozmiary działalności Rok XX01 Aktywa Pasywa AT 988 KW AO ZiRez Razem WZO 74% Projekt 1 Wartość Zysk 400 Rok XX02 Aktywa Pasywa AT 988 KW AO ZiRez Razem WZO 79% Projekt 2 Wartość Zysk 600 Rok XX03 Aktywa Pasywa AT 988 KW AO ZiRez Razem WZO 82% Projekt 3 Wartość Zysk 800 Rok XX04 Aktywa Pasywa AT 988 KW AO ZiRez Razem WZO 83% 6

7 FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU Wielkość kapitałów własnych w kontekście wskaźnika zadłużenia ogólnego determinuje rozmiary działalności Zmiany bilansowe Wartość Tys. PLN % 79% 82% 83% Rok 84% Suma bilansowa 82% 80% Wartość projektu 78% 76% Kapitały 74% 72% WZO FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU Finansowanie pozabilansowe - jak zmniejszyć obciążenie bilansowe firm Główny problem rozwoju firm esco poziom zadłużenia Faktoring metodą oddłużania firm esco spłata zadłużenia środkami ze sprzedaży należności Problemy: Banki chętnie skupują należności krótkoterminowe najlepiej od pewnych płatników (JSFP). Wiele banków w ogóle nie ma produktów faktoringowych o terminie dłuższym nie 3 6 miesięcy. Klienci zwykle nie są zadowoleni ze sprzedaży ich długów bankom Trudno jest sprzedać należności płatników w będących w nienajlepszej sytuacji finansowej Pojawiały się i pojawiają się przetargi publiczne z wpisanym faktoringiem. 7

8 ESCO JAKO LEASING WG USTAWY O RACHUNKOWOŚCI ART. 3 PKT 4 I 5 4. Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się do aktywów trwałych korzystającego, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków: 1) przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta, 2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia, 3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego, 4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90 % wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie, 5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie, 6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający, 7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian. 5. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust. 4, oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów finansowych odpowiednio jako inne długoterminowe bądź krótkoterminowe aktywa. FINANSOWE PROBLEMY ROZWOJU ESCO jako leasing - czy zmniejszy obciążenie bilansowe firm? Koncepcja wylizingowania przez firmę esco od firmy leasingowej środków trwałych, które są przedmiotem umowy esco. Leasing operacyjny Formuła dość interesująca z punktu widzenia bilansowego, raczej nie do zaakceptowania przez klienta (brak przeniesienia własności) Leasing finansowy Formuła praktycznie wymuszona przez Art. 3 pkt 4 Ustawy o rachunkowości. Dość interesująca z punktu widzenia klienta niestety niewiele zmienia w pasywach firmy esco Poważne ograniczenia w działalności esco rzadko przedmiot umowy może być przedmiotem leasingu ( z uwagi na konieczność znacznych nakładów na montaż i uruchomienie) Duża zaleta firmy leasingowe nie żądają od swoich klientów znaczących lub nawet żadnych zabezpieczeń. 8

9 WNIOSKI WADY I ZALETY FORMUŁY ESCO Wady Metoda niepopularna w Polsce stąd budząca nieuzasadnione obawy. Brak jednoznacznych zapisów w prawie przetargowym, bilansowym i podatkowym Słabo rozwinięte produkty finansowe (faktoring i poręczenia) Brak wsparcia formuły esco przez fundusze grantowe, ekologiczne i unijne. Zalety Dostępne gotowe wzorce w gminach i instytucjach, które już realizowały projekty esco Prawo polskie nie zabrania stosowania formuły esco i można ją realizować i ewidencjonować na zasadach ogólnych Możliwości uzyskania natychmiastowych efektów bez przygotowywania kosztownych dokumentów i długotrwałego oczekiwania na decyzje funduszy czy banków. WNIOSKI PROPOZYCJE ZMIAN W OTOCZENIU PRAWNYM ESCO Nazwa ESCO/EPC (tak jak np. leasing) musi znaleźć swoje miejsce w polskim prawie: Efektywności energetycznej Energetycznym Podatkowym Finansowym Bilansowym Finansowanie w formule ESCO musi być oficjalnie uznane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Ministerstwo Ochrony Środowiska jako forma pozyskiwania środków własnych przez potencjalnych beneficjentów (tak jak leasing niedawno dołączył do kredytu). Rząd Polski w NAPEE 2007 i Unia Europejska w Dyrektywie UE 32/2006 wymienia ESCO jako niemalże główne źródło poprawy efektywności energetycznej chyba nie dlatego aby wykreślać to słowo z ustaw i rozporzadzeń. Kilka działających w Polsce firm ESCO nie wykreuje rewolucyjnych zmian - potrzebna jest pomoc Państwa. Rozwój formuły w ramach PPP. Ustawa o efektywności energetycznej - na razie zmarnowana szansa. 9

10 WNIOSKI PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ - SZANSE DLA FORMUŁY ESCO W 1. NFOŚiGW wdraża aktywny (honorowany przez banki) program poręczeniowy NFOŚ poprawa dostępności finansowania komercyjnego. 2. NFOŚiGW podmiotem skupującym projekty esco czyli wyspecjalizowany faktoring oddłużanie firm esco. 3. ESCO jako "inwestor zastępczy" dla środków finansowych NFOŚiGW 4. NFOŚiGW uruchamia program Facilitatora ESCO i promuje legalność ESCO. 5. Dyspozycje do współfinansowania programów unijnych - pokrywanie udziału własnego beneficjentów finansowaniem w formule esco (obok kredytu i leasingu). Włączenie formuły w zakres środków własnych w programach UE DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Janusz.Mazur@esco.krakow.pl 10