Biuletyn Meteorologiczny Meteorological Bulletin

Transkrypt

1 Rocznik 4 Numer 39 Biuletyn Meteorologiczny Meteorological Bulletin Wrocław Biskupin III Wydawca: ZAKŁAD KLIMATOLOGII I OCHRONY ATMOSFERY INSTYTUT GEOGRAFII I ROZWOJU REGIONALNEGO UNIWERSYTET WROCŁAWSKI Published by: DEPARTMENT OF CLIMATOLOGY AND ATMOSPHERE PROTECTION INSTITUTE OF GEOGRAPHY AND REGIONAL DEVELOPMENT UNIVERSITY OF WROCLAW Redakcja (editors): Anetta Drzeniecka-Osiadacz, Grzegorz Gałek, Michał Godek, Magdalena Korzystka, Marek Kowalczyk, Hanna Ojrzyńska, Małgorzata Pietras, Piotr Ropuszyński, Tymoteusz Sawiński, Sebastian Sikora, Małgorzata Werner Dane kontaktowe (Contact) ul. Kosiby 6/8, Wrocław. Tel , Fax: mail: info@meteo.uni.wroc.pl, www: Copyright by Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego Biuletyn w całości ani we fragmentach nie moŝe być powielany ani rozpowszechniany za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, w tym równieŝ nie moŝe być umieszczany ani rozpowszechniany w postaci cyfrowej, zarówno w Internecie, jak i w sieciach lokalnych bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.

2 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: III.2011 PołoŜenie obserwatorium (observatory location) Współrzędne geograficzne (coordinates): 17º05 E 51º07 N Wysokość nad poziomem morza (altitude): 116,3 m Wyjaśnienia (explanations): T Temperatura powietrza Air temperature Tmax Temperatura maksymalna Maximum temperature Tmin Temperatura minimalna Minimum temperature Tmin5 Temperatura minimalna przy gruncie Minimum temperature near the ground U e Wilgotność względna Ciśnienie pary wodnej Relative humidity Vapour pressure P Ciśnienie atmosferyczne na poziomie stacji Atmospheric pressure at station level V Prędkość wiatru Wind speed α Kierunek wiatru Wind direction R Dobowa suma opadu Precipitation HS Wysokość pokrywy śnieŝnej Snow depth SD Usłonecznienie Sunshine duration PM 2.5 StęŜenie pyłu zawieszonego PM 2.5 PM 2.5 concentration STI Wskaźnik temperatury odczuwalnej Subjective temperature index WCT Temperatura ochładzania wiatrem Wind chill temperature TSWT Biotermiczny typ pogody Thermal Sensation Weather Type -999 Brak danych No data m Średnia dobowa Daily mean Zjawisko nie wystąpiło Lack of phenomenon Czas podawany w biuletynie jest czasem UTC. UTC time is used in the bulletin. Wskaźniki STI, WCT i TSWT zostały wyliczone wg programu BioKlima 1 STI, WCT and TSWT are calculated with the BioKlima software 1 Oznaczenia TSWT (TSWT codes): Oznaczenia WCT (WCT codes): Niewielki wzrost Slight increase in -3 Bardzo zimno Very cold >-10 dyskomfortu discomfort -2 Zimno Cold Odczucie zimna Uncomfortable -1 Chłodno Cool 0 Komfortowo Comfortable 1 Ciepło Warm 2 Gorąco Hot Bardzo gorąco Very hot <-60 Ryzyko powstania odmroŝeń Poziom ostrzegawczy Poziom niebezpieczeństwa Risk of frostbite Warning level Danger level 1 BłaŜejczyk K., BłaŜejczyk M., 2007, BioKlima for Windows wersja 2.5, program komputerowy 2

3 Current weather: III.2011 Tabela 1. Temperatura powietrza (T), wilgotność względna (U) i ciśnienie atmosferyczne (P) Table 1. Air temperature (T), relative humidity (U) and atmospheric pressure (P) D T U P zi [ o C] [%] [hpa] e ń Tm Tmax Tmin Tmin Um Pm

4 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: III.2011 Tabela 2. Prędkość (V) i kierunek (α) wiatru, dobowa suma opadu (R), wysokość pokrywy śnieŝnej (HS) i usłonecznienie (SD) Table 2. Wind speed (V) and direction (α), daily precipitation (R), snow cover depth (HS) and sunshine duration (SD) D z i e V [m/s] α [1-32] ń Vm Vmax H Doba * R [mm] HS [cm] : : : : : : : : ; : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : *) PrzewaŜający kierunek wiatru w ciągu doby SD [h] 4

5 Current weather: III.2011 Tabela 3. StęŜenie pyłu zawieszonego (PM 2.5 ), wskaźnik temperatury odczuwalnej (STI), ochładzania wiatrem (WCT ) i biotermiczny typ pogody (TSWT) Table 3. Particulate matter air concentrations (PM 2.5 ), subjective temperature index (STI), wind chill temperature (WCT) and thermal sensation weather type (TSWT) Dzień PM 2.5 [µg m -3 ] <=25* 25-50* 50-75* * >100* PM2.5m PM2.5max STI [ o C] WCT [ o C] *) Procent pomiarów minutowych w danej klasie TSWT 5

6 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: III.2011 Tabela 4. Dni charakterystyczne (w nawiasie informacja dla wielolecia ) Table 4. Number of days with threshold value (in brackets values for the period) Przymrozkowe (Tmin < 0 o C) 20 (14) Mroźne (Tmax < 0 o C) 0 (1) Bardzo mroźne (Tmin < -10 o C) 0 (1) Gorące (Tmax > 25 o C) 0 (0) Upalne (Tmax > 30 o C) 0 (0) R > 1 mm 5 (8) R > 10 mm 1 (0) Liczba dni z pokrywą śnieŝną 0 (5) Tabela 5. Wielkości miesięczne na tle wieloleci (wielolecie referencyjne) oraz (cały okres pomiarów na stacji Wrocław Biskupin) Table 5. Monthly data vs. long term means (normal reference period) and (the whole data from Wrocław Biskupin station) T [ºC] P [hpa] V [ms -1 ] Średnia Average Tm T max T min Maksimum Tm Maximum T max Minimum Średnia Average Maksimum Maximum Tm T min Pm P max Minimum P min Średnia Average Vm * Maksimum Vm Maximum V max Suma Sum R 34.5** 34.8** 35.3 R [mm] Maksimum dobowe Daily maximum R *) Inna, w porównaniu z wieloleciem i , metoda pomiaru prędkości wiatru (okres i pomiary tachometryczne, od grudnia 2008 pomiar anemometrem akustycznym). **) Średnia suma miesięczna dla wielolecia. 6

7 Current weather: III.2011 Ryc. 1. Częstość (a) i prędkość (b) wiatru w kierunkach oraz stęŝenie pyłu zawieszonego PM 2.5 w zaleŝności od kierunku wiatru (c) Fig. 1. Wind direction frequency (a), wind velocity (b) and PM 2.5 air concentrations for a given wind direction (c) 7

8 a) BieŜąca sytuacja meteorologiczna: III.2011 b) c) Ryc. 2. Średnie dobowe ciśnienie atmosferyczne i prędkość wiatru (a), średnia dobowa, minimalna i maksymalna temperatura powietrza (b), wilgotność względna, ciśnienie pary wodnej i dobowa suma opadu atmosferycznego (c) Fig. 2. Daily average air pressure and wind speed (a), daily average air temperature (b), relative humidity, vapour pressure and daily precipitation sums (c) 8

9 a) Current weather: III.2011 b) Ryc. 3. Średnie dobowe stęŝenie pyłu PM 2.5 i dobowe sumy opadu atmosferycznego (a), godzinowe wielkości stęŝenia pyłu zawieszonego PM 2.5 (b) Fig. 3. Daily average air concentrations of PM 2.5 and daily precipitation sums (a), hourly average PM 2.5 concentrations (b) Ryc. 4. Kumulowana suma opadu atmosferycznego Fig. 4. Cumulative sum of daily precipitation 9

10 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: III.2011 Komentarz obserwatora do sytuacji pogodowej: Średnia temperatura powietrza w marcu 2011 wynosiła 4,1 C i była taka sama jak średnia dla wielolecia referencyjnego W stosunku do tego wielolecia w marcu 2011 zanotowano jednak wyŝszą średnią temperaturę maksymalną, przy jednocześnie niŝszej średniej temperaturze minimalnej. Świadczy to o utrzymywaniu się w tym okresie większych niŝ zazwyczaj dobowych amplitud temperatury powietrza, czemu sprzyjała długotrwała antycyklonalna cyrkulacja atmosfery nad Europą Środkową i oddziaływanie mocno wychłodzonego podłoŝa. Cechą charakterystyczną marca była zwiększona liczba (aŝ 20) dni przymrozkowych, tj. dni, w których Tmin jest niŝsza od 0,0 C. Maksimum temperatury powietrza przypadło na koniec miesiąca (31.03 zanotowano 19,3 C). W tym czasie zanotowano równieŝ największe dobowe amplitudy temperatury powietrza (30.03 róŝnica pomiędzy Tmax a Tmin wyniosła aŝ 20,3 C). Polska znajdowała się na skraju układu wysokiego ciśnienia z centrum nad Łotwą i Estonią. Bezchmurna pogoda sprzyjała szybkim wzrostom temperatury powietrza w ciągu dnia i znacznym spadkom w nocy. Miesięczna suma opadów w marcu 2011 była porównywalna z wielkością dla wielolecia Ponad 88% sumy opadów przypadło na okres od 15 do 17 marca. Największą opad dobowy zanotowano (18,6 mm). W tym czasie pogodę w Polsce kształtowały dwa ośrodki baryczne. Były to: chłodny wyŝ z centrum nad Finlandią, Morzem Białym i północno-zachodnią Rosją oraz niŝ z centrum nad basenem zachodniej i środkowej części Morza Śródziemnego. To właśnie ten aktywny niŝ i związany z nim front ciepły sprowadził nad Polskę strefę opadów. W dniach marca pogoda była juŝ typowo wiosenna, nie tylko dzięki dacie w kalendarzu, ale takŝe ze względu na wskazania termometrów. Zawdzięczamy to strefowej cyrkulacji atmosferycznej w tamtych dniach. Dwa elementy tej układanki to rozbudowany wyŝ nad Wyspami Brytyjskimi i niŝ nad północną Skandynawią. Rozdzielał je front atmosferyczny biegnący od północnego Bałtyku poprzez południową Skandynawię do Szkocji. Dzięki temu do Polski mogło napływać umiarkowanie ciepłe powietrze polarnomorskie znad Atlantyku. W tych dniach panowały bardzo korzystne warunki bioklimatyczne. Wskaźnik STI (wskaźnik temperatury odczuwalnej) wynosił nawet 28 C. Ten okres dobrej pogody zakończył krótki epizod (25.03) z frontem chłodnym, związanym z rozbudowanym niŝem znad Morza Barentsa. Front sprowadził do Polski chłodne powietrze arktyczne oraz niewielkie opady deszczu i deszczu ze śniegiem. W marcu 2011 moŝna wyróŝnić trzy okresy z bardzo wysokim ciśnieniem atmosferycznym, bliskim wielkościom rekordowym dla tego miesiąca (wg wskazań ze stacji Wrocław-Biskupin). Po zredukowaniu do poziomu morza przeciętna wartość ciśnienia dla tych okresów wynosiła ok hpa. Pierwszy z tych okresów przypada na początek miesiąca. Polska była wtedy pod panowaniem stabilnego zimowego wyŝu z centrum nad środkową częścią Rosji europejskiej. Bezchmurna pogoda jaka wtedy panowała, sprzyjała wzrostom temperatury powietrza w ciągu dnia do kilku stopni powyŝej zera, jednocześnie przyczyniając się do sporych spadków temperatury powietrza i przymrozków w porze nocnej. Kolejny okres z wysokim ciśnieniem atmosferycznym krótszy, bo tylko dwudniowy zawdzięczamy wyŝowi, przemieszczającemu się na wschód znad Wielkiej Brytanii. Trzeci, najdłuŝszy okres panowania wysokiego ciśnienia atmosferycznego, trwał od 20 do 24 marca. Panował wtedy wyŝ z centrum nad pograniczem polskoniemieckim. Warunki pogodowe, jakie wtedy występowały, zostały opisane we wcześniejszej części komentarza. Opracował: Marek Kowalczyk 1