W kraju Majów - Gwatemala

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "W kraju Majów - Gwatemala"

Transkrypt

1 Górka Z., Więcław-Michniewska J. (red.), 2009, Badania i podróŝe krakowskich geografów. Tom IV, Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział w Krakowie, Kraków. Anna Winiarczyk-Raźniak W kraju Majów - Gwatemala Gwatemala połoŝona jest w Ameryce Środkowej. Powierzchnia tego kraju wynosi 10 tys. km 2, zaś zamieszkuje go ponad 12 mln osób (2008 r.). Do sąsiadów tego kraju naleŝą: Meksyk, Belize, Honduras i Salvador. Większość obszaru połoŝona jest na terenie Kordyliery Meksykańskiej. Południową i środkową część tworzą łańcuchy górskie z licznymi wygasłymi i czynnymi wulkanami, wśród nich znajduje się Tajumulco najwyŝszy szczyt Gwatemali (4211 m n.p.m.). Północno-zachodnią część kraju zajmuje Nizina El Petén, która nie przekracza wysokości 190 m n.p.m. Porośnięta jest gęstym lasem tropikalnym. W środkowo-wschodniej części kraju połoŝony jest niewielki skrawek nadbrzeŝnej niziny nad Morzem Karaibskim, z odnogami Zatoki Honduraskiej: Bahia de Omoa i Bahia de Amatique. Z kolei wzdłuŝ południowego, słabo zróŝnicowanego wybrzeŝa nad Pacyfikiem ciągnie się nizina La Costa, nie przekraczająca wysokości 60 m n.p.m. W większości obszar kraju połoŝony jest w klimacie równikowym wybitnie wilgotnym, przechodzącym na południowym wschodzie w wilgotny z jedną porą deszczową (Długosz (red.) 2005). Wśród roślinności dominują dziewicze, wiecznie zielone, wilgotne lasy równikowe, na terenach skrasowiałych sawanny, natomiast w wyŝszych partiach terenu podzwrotnikowe lasy i kolczaste zarośla. Gwatemalskie społeczeństwo jest pełne kontrastów. W tym kraju obserwuje się największą, spośród krajów Ameryki Centralnej, koncentracją ludności indiańskiej, w szczególności naleŝącej do grupy Majów (Blouet, Blouet 1997). Stanowią oni ok. 40% mieszkańców kraju. Do najwaŝniejszych grup indiańskich naleŝą: K'iche (9,1%), Kaqchikel (8,4%), Mam (7,9%) oraz Q'eqchi (6,3%). Pozostała ludność to Metysi i biali: Hiszpanie, Niemcy, Anglicy i Włosi. Społeczeństwo Gwatemali charakteryzuje się wysokim przyrostem naturalnym, dzięki czemu mimo emigracyjnego charakteru państwa, liczba ludności stale wzrasta. Jest to kraj słabo rozwinięty gospodarczo, z dominacją zatrudnienia w rolnictwie plantacyjnym. Uprawiane są tu głównie kawa, banany i trzcina cukrowa, i te produkty w duŝej części przeznaczane są na eksport, od którego uzaleŝniona jest gospodarka kraju. Rosnące znaczenie w gospodarce ma rybołówstwo. Gwatemala posiada natomiast ogromny (nie w pełni 85

2 wykorzystany) potencjał walorów turystycznych, zarówno turystycznych, jak i kulturowych. Trwająca do lat 90. XX w. wojna domowa ograniczała rozwój turystyki, jednakŝe w ostatnim okresie wiele się inwestuje w ten sektor, co zaczyna przyciągać coraz większą liczbę turystów. Gwatemala jest krajem Majów. I to zarówno dzięki obecnej strukturze ludności, jak i dzięki wspaniałym zabytkom, zlokalizowanym zarówno na terenie tego kraju, a takŝe sąsiedniego Meksyku i Hondurasu. Majowie byli twórcami wysoko rozwiniętej cywilizacji, której początki sięgają okresu 400 p.n.e. 250 n.e. Okres wczesnoklasyczny ( n.e.) charakteryzował się powstawaniem miast (m.in. Tikal oraz Uaxactún), spełniających funkcje sakralno-administracyjne, na terenie których lokalizowano monumentalne zespoły architektoniczne (Stierlin 1998). Głównymi osiągnięciami cywilizacji Majów w dziedzinie architektury są zespoły przestrzenne miast, złoŝone ze świątyń budowanych na wysokich piramidach schodkowych, pałaców, tarasów, dziedzińców i kamiennych boisk do gry w piłkę. Ich pozostałości są do tej pory widoczne na terenie Gwatemali, meksykańskich stanów Chiapas, Campeche, Quintana Roo i Yucatan, a takŝe w Belize i Hondurasie. Obecnie ten teren zamieszkują potomkowie Majów. Największym miastem kraju jest Ciudad Guatemala liczy ok. 2 mln. mieszkańców. Stolicą to miasto zostało w 1776 r. PołoŜone jest w dolinie, czego efektem jest ogromne zanieczyszczenie powietrza. Ciudad Guatemala rozwinęła się z majańskiego miasta Kaminaljuyu. Ale do czasów hiszpańskich było to niewielkie miasteczko. Obecnie jest to ogromne, nieprzyjemne i nieprzyjazne miasto. Jest tutaj zaledwie kilka miejsc, wartych uwagi. Jednym z nich jest plac centralny, przy którym zlokalizowana jest Catedral Metropolitana. Z innej strony głównego placu znajduje się Palacio Nacional, udostępnione do zwiedzania. Jedną z ciekawszych rzeczy wewnątrz pałacu, wartych zobaczenia, są ogromne murales, wzorowane na meksykańskich. Poprzednią stolicą kraju była Antigua Guatemala, obecnie niewielkie miasto (ok. 40 tys. mieszkańców). PołoŜona jest pomiędzy trzema wysokimi wulkanami, m.in.: Fuego (3763 m n.p.m.) i Acatenango (3976 m n.p.m.). ZałoŜona została w 1543 r. i stolicą kraju była przez 233 lata. W 1776 r. stolicę przeniesiono do Guatemala City przyczyną przeniesienia były zniszczenia Antigua w trzęsieniu ziemi 3 lata wcześniej. Po tej katastrofie miasto powoli odbudowano, zachowując jego tradycyjny charakter. Antigua Guatemala obecnie jest bardzo przyjemna, szczególnie 86

3 w porównaniu z obecną stolicą kraju. W 1979 r. miasto wpisano na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Brukowane uliczki i niewielkie domki robią niezwykłe wraŝenie. W centrum miasta znajduje się Parque Central. Na placu porośniętym bujną roślinnością spotkać moŝna mieszkańców miasta oraz dzieci sprzedające pamiątki. Przy placu zlokalizowany jest Palacio de Los Capitanes, który do 1776 r. był rządowym centrum na całą Amerykę Środkową (od meksykańskiego stanu Chiapas po Kostarykę). Do placu głównego przylega teŝ Cadedral de Santiago ten główny kościół miasta wielokrotnie był burzony w kolejnych trzęsieniach ziemi, jednakŝe po tym największym, które zniszczyło większość miasta, odbudowano go jedynie w części. Reszta stanowi obecnie malownicze ruiny, przypominające o ciągłym zagroŝeniu. Innym przykładem kościoła zburzonego w czasie tego katastrofalnego trzęsienia ziemi są ruiny Iglesia i Convento de la Recolección. Jedną z najwaŝniejszych gwatemalskich upraw, a zarazem towarem eksportowym jest kawa. Generalnie w Gwatemali kawę uprawia się na większości obszarów, ale najlepsze warunki znajdują się na terenach o glebach wulkanicznych i równocześnie górzystych (na większych wysokościach jest nieco chłodniej). W okolicach Antigua istnieje moŝliwość zwiedzenia plantacji kawy. Na takiej wycieczce poznać moŝna proces uprawy i przetwarzania kawy, a na końcu odbywa się degustacja wspaniałego naparu. Krzewy kawowe rosną w cieniu wyŝszych drzew. Po zbiorach ziarna są waŝone i płukane. W sumie przechodzą dziewięciokrotne sortowanie. Po pierwszym sortowaniu odrzucane są zepsute ziarna, a takŝe liście i inne zanieczyszczenia. Z tych odrzuconych elementów robiona jest kawa rozpuszczalna. Z kolejnych odrzutów równieŝ robiona jest kawa (gorszej jakości), natomiast końcowym efektem są ziarna najwyŝszej jakości. Ziarna kawy po myciu i ściągnięciu skórki i zielonej powłoki są suszone na specjalnych platformach, następnie ścierana jest kolejna tym razem biała warstwa. Kolejnym etapem jest palenie w temperaturze 350º, ewentualne mielenie i paczkowanie. Niezwykłe wraŝenie wywiera wycieczka na czynny wulkan Pacana (2 552 m n.p.m.), który połoŝony jest równieŝ w okolicach Antigua Guatemala. Początkowo trasa wiedzie przez niezwykle wilgotny las deszczowy. Po pewnym czasie dochodzi się do miejsca, do którego docierają spływające z góry potoki lawy. Im wyŝej ścieŝka pnie się w górę, tym krajobraz staje się coraz bardziej groźny, a roślinność zastąpiona zostaje materiałem wulkanicznym. Trasa wiedzie wzdłuŝ płynącego potoku lawy. 87

4 WaŜnym ośrodkiem turystycznym kraju jest miejscowość Panajachel, połoŝona nad jeziorem Atitlán. Jest to jezioro kalderowe połoŝone w ogromnym kraterze wygasłego wulkanu. Ma ono powierzchnię 128 km 2 i otoczone jest przez wulkany: Tolimán (3158 m n.p.m.), Atitlán (3537 m n.p.m.) i San Pedro (3020 m n.p.m.). Wokół jeziora połoŝone są niewielkie malownicze wioski, zamieszkane przez Indian Tz utujil i Kaqchiquel. Sama miejscowość Panajachel nie jest zbyt interesująca i stanowi głównie bazę turystyczną dla wycieczek do indiańskich wiosek (zresztą często nazywana jest Gringotenango czyli miejsce dla obcokrajowców-białych). Chichicastenango to połoŝone w dolinie niewielkie miasteczko (23 tys. mieszkańców). Słynne jest z odbywających się tutaj targów. MoŜna na nich kupić piękną biŝuterię, niezwykle kolorowe materiały, maski. Ale moŝna tutaj zaopatrzyć się takŝe w artykuły spoŝywcze: tortille (czyli placki z mąki pszennej lub kukurydzianej), suszone mięso, albo róŝne gatunki owoców. Mieszkańcy miasta tzw. Mascheños są słynni ze swych związków z religią przedchrześcijańską i ceremoniami. Część obyczajów zaadaptowali dla wiary katolickiej. Przykładem mogą być obrzędy, jakie odbywają się przed wejściem do kościoła Santo Tomas. Kościół ten zbudowano na platformie prekolumbijskiej. Przed świątynią kupić moŝna kwiaty i ziarna zbóŝ. Następnie płatki kwiatów i zboŝe wsypuje się do specjalnych kubełków i podpala, a modlitwa polega na okadzaniu wejścia do kościoła. Drugim co do wielkości miastem Gwatemali jest 120-tysięczne Quetzaltenango, zwane teŝ w języku Indian Mam Xelajú (co oznacza pod górami ). Miasto ma dosyć interesującą starówkę, jest bogato ukwiecone, ale (podobnie jak większość miast gwatemalskich) nie jest zbyt interesujące. Bardzo ciekawe są natomiast okolice, w większości uŝytkowane rolniczo. Wulkaniczny charakter tej części kraju skutkuje występowaniem wielu źródeł termalnych. PołoŜone wśród bujnej tropikalnej roślinności, często na duŝych wysokościach gorące źródła (nawet powyŝej 3 tys. m n.p.m.) są niezwykłą atrakcją turystyczną. Największą atrakcją Gwatemali jest Tikal. To jedno z największych miast cywilizacji Majów połoŝone jest na terenie Parku Narodowego o tej samej nazwie. ZałoŜone zostało w III w. naszej ery. Okres największego rozkwitu przypada na VII VIII w., zaś w IX w. miasto zostało opuszczone. Ukryte w dŝungli ruiny zostały odkryte pod koniec XVII wieku przez hiszpańskich misjonarzy. Miasto zajmowało obszar 500 km 2. W samym 88

5 centrum na obszarze 16 km 2 odkryto pozostałości ok budowli. Ta olbrzymia metropolia w okresie świetności liczyła ok mieszkańców i była waŝnym ośrodkiem władzy politycznej i religijnej (Stierlin 1998). Piramidy Majów pełniły róŝnorodne funkcje. Piramidy-świątynie pełniły funkcję łącznika miedzy niebem a ziemią, z ogromnymi drabinami podniebnymi, które pozwalały kapłanom zbliŝyć się do bogów. Często teŝ piramidy Majów były równocześnie grobowcami władców. To zabytkowe miasto w 1979 r. wpisane zostało na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nad Zatoką Honduraską, a dokładnie jej odnogą Amatique, połoŝona jest miejscowość Livingston. Zamieszkana jest przez ok. 6 tys. osób. Miasto jest specyficzne dzięki zamieszkującej je ludności jest to mieszanka Majów (a dokładnie Q'eqchi) oraz Garifuna czarnych potomków niewolników, przywiezionych początkowo na wyspy karaibskie, a później przez Brytyjczyków przetransportowanych do Belize i w te okolice Gwatemali. Atrakcją turystyczną Livingston są wodospady Los Siete Altares kaskadowo ułoŝone stopnie schodzą wśród tropikalnej roślinności prawie do samej Zatoki Honduraskiej. Z Livingston moŝna drogą wodną rzeką Rio Dulce przedostać się do miejscowości o tej samej nazwie. Rzeka łączy Zatokę Honduraską z największym jeziorem kraju Lago Izabal. Organizowane są tutaj specjalne wycieczki, w czasie których podziwiać moŝna piękną przyrodę oraz zabudowania, do których dotrzeć moŝna wyłącznie łódką. Końcowym przystankiem jest miejscowość o tej samej co rzeka nazwie. Atrakcją jest miniaturowy zameczek, który miał bronić dostępu jeziora przed piratami oraz ciepłe źródła - Finca Tatin. Kolejną pozostałością po cywilizacji Majów jest Quirigua. Znana jest przede wszystkim z powodu duŝej liczebności, wielkości i artystycznej doskonałości rzeźbionych monolitów. Tutaj znajduje się największa znana stela Majów blok skalny o wysokości prawie 11 m, waŝący około 65 ton. Te ruiny wpisane są równieŝ na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na wybrzeŝu Oceanu Spokojnego połoŝona jest jeszcze jedna atrakcja turystyczna Gwatemali Monterrico. WybrzeŜe oceanu w tym miejscu charakteryzuje się bardzo wysokimi falami oraz wulkanicznymi plaŝami z gruboziarnistym ciemnym piaskiem. Wielką atrakcją miejscowości jest rezerwat Monterrico-Hawaii. W nocy z Monterrico organizowane są wycieczki, w czasie których poszukuje się Ŝółwi wychodzących na brzeg i składających jaja. Po złoŝeniu jaj Ŝółwica zasypuje 89

6 je piaskiem i wraca do oceanu. Niestety, najczęściej te jaja od razu są podkradane i sprzedawane na drugi dzień do konsumpcji. Na inną wycieczkę wyrusza się bardzo wcześnie rano w jej czasie obserwuje się zarośla namorzynowe, pływając specjalną łódką wśród roślinności. Gwatemala posiada bardzo duŝy potencjał, dzięki któremu w przyszłości moŝe stanowić waŝny punkt na turystycznej mapie świata. Przeszkodą w rozwoju tej gałęzi gospodarki jest słabo rozwinięta w wielu miejscach infrastruktura turystyczna. JednakŜe zaangaŝowanie lokalnych władz w przyszłości ułatwi i przyśpieszy rozwój turystyki w Gwatemali. Bibliografia: Blouet B.W., Blouet O.M., 1997, Latin America and the Caribbean. A Systematic and Regional Survey. John Wiley & Sons, Inc., New York Chichester Brisbane Toronto Singapore Wenheim. Długosz Z. (red.), 2005, Ameryka Północna i Środkowa, Encykl. Geogr.- Turyst., T. III, Wyd. SMS, Bochnia Kraków. Stierlin H., 1998, Majowie. Pałace i piramidy w dŝungli. Wyd. MUZA, Warszawa. 90

GWATEMALA HONDURAS - MEKSYK

GWATEMALA HONDURAS - MEKSYK GWATEMALA HONDURAS - MEKSYK Trasa WARSZAWA/PARYŻ/MEXICO-CITY - GWATEMALA CITY - ANTIGUA DE GWATEMALA - CHICHICASTENANGO - FLORES (Park Narodowy Tikal) - COPAN - CANCUN - PARYŻ/WARSZAWA Opis kraju / atrakcji

Bardziej szczegółowo

Honduras - wyspa Roatan i Gwatemala

Honduras - wyspa Roatan i Gwatemala Honduras - wyspa Roatan i Gwatemala 27.03.17 do 10.04. 2017 Roatan jest jedną z trzech i zarazem największą z wysp archipelagu Bahia w Hondurasie. Oblewają ją wody otoczone przez największą rafę koralową

Bardziej szczegółowo

Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok km.

Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok km. Góry Ameryki Południowej Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok. 9000 km. Góry składają się z kilku równoległych

Bardziej szczegółowo

BALI. Przykładowy program wrzesień/październik

BALI. Przykładowy program wrzesień/październik BALI Przykładowy program wrzesień/październik BALI BALI jest wulkaniczną wyspą, leżącą w Archipelagu Małych Wysp Sundajskich na wschód od Jawy. Jest jedną z ponad 17-tys. wysp wchodzących w skład największego

Bardziej szczegółowo

Program Incentive Travel

Program Incentive Travel Program Incentive Travel MEKSYK Warszawa Paryż Mexico City Teotihuacan Puebla Xalapa Veracruz Tlacotalpan Catemaco Nanciyaga Villahermosa Palenque Campeche Uxmal Merida Chichen Itza Cancun Mexico City

Bardziej szczegółowo

1-dniowy spływ kajakowy Czarną Hańczą i Kanałem Augustowskim (12 km lub 25 km)

1-dniowy spływ kajakowy Czarną Hańczą i Kanałem Augustowskim (12 km lub 25 km) Lokalizacja Olecka daje kilka możliwości zorganizowania jednodniowego spływu kajakowego. W odległości ok. 40 km. organizowane są spływy kajakowe Czarną Hańczą. Najbliżej bo zaledwie 15 km. od Olecka organizowane

Bardziej szczegółowo

Jedną z najciekawszych i najbardziej tajemniczych kultur kontynentu amerykańskiego jest właśnie kultura Majów. Prawdopodobnie była to też kultura

Jedną z najciekawszych i najbardziej tajemniczych kultur kontynentu amerykańskiego jest właśnie kultura Majów. Prawdopodobnie była to też kultura Jedną z najciekawszych i najbardziej tajemniczych kultur kontynentu amerykańskiego jest właśnie kultura Majów. Prawdopodobnie była to też kultura najsilniej rozwinięta na tym obszarze. Majowie to grupa

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu

Bardziej szczegółowo

Zakres wymagań z Podstawy Programowej z geografii w klasach I-III gimnazjum. Treści nauczania Kl. I

Zakres wymagań z Podstawy Programowej z geografii w klasach I-III gimnazjum. Treści nauczania Kl. I 1 Zakres wymagań z Podstawy Programowej z geografii w klasach I-III gimnazjum Treści nauczania Kl. I 1. Mapa - umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń: 1.1. wykazuje znaczenie

Bardziej szczegółowo

Indonezja. Bali, Flores wyjazd turystyczny połączony z safari nurkowym wokół Komodo

Indonezja. Bali, Flores wyjazd turystyczny połączony z safari nurkowym wokół Komodo Indonezja Bali, Flores wyjazd turystyczny połączony z safari nurkowym wokół Komodo Zapraszamy na kolejną w tym roku wyprawę turystyczno-nurkową. Indonezyjskie wyspy Bali, Flores i Komodo to jedno z miejsc

Bardziej szczegółowo

Wieczór Albański. Butrintit i Zamek Lekursi

Wieczór Albański. Butrintit i Zamek Lekursi Wieczór Albański Specjalnie dla Państwa w każdą niedzielę odbywa się wieczór albański przy dźwiękach tradycyjnej polifonicznej muzyki. Cały wieczór to degustacja wspaniałych albańskich potraw oraz niezwykle

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.

Bardziej szczegółowo

KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ

KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ ETAP EDUKACJI PRZEDMIOT klasa Rok szkolny Imię i nazwisko nauczyciela gimnazjum GEOGRAFIA Treści nauczania Miesiąc realizacji tematyki uwzględniającej treści nauczania

Bardziej szczegółowo

W czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców.

W czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców. 1 Zanim wyruszysz w wędrówkę śladami Chrystusa, przygotuj ważne informacje o Ziemi Zbawiciela. Opracuj podręczny Przewodnik po Ziemi Świętej, uzupełniając brakujące informacje. Położenie Palestyny Ziemia

Bardziej szczegółowo

W MAGICZNYM ŚWIECIE MAJÓW

W MAGICZNYM ŚWIECIE MAJÓW W MAGICZNYM ŚWIECIE MAJÓW Wyprawa do Ameryki Centralnej to niezwykła przygoda prowadząca przez magiczny świat majańskiej kultury i indiańskich obrzędów. Kraje Meksyk Gwatemala Honduras Belize Ilość osób

Bardziej szczegółowo

ZAPRASZAMY NA WYSPĘ TYSIĄCA ŚWIĄTYŃ BALI

ZAPRASZAMY NA WYSPĘ TYSIĄCA ŚWIĄTYŃ BALI ZAPRASZAMY NA WYSPĘ TYSIĄCA ŚWIĄTYŃ BALI Wyspa Bali należąca do Archipelagu Małych Wysp Sundajskich położona jest na wschód od Jawy, od której dzieli ją cieśnina o szerokości 3 km. Niepowtarzalne piękno

Bardziej szczegółowo

Sycylia. Nasz raj na ziemi

Sycylia. Nasz raj na ziemi Sycylia Nasz raj na ziemi Benvenuti in Sicilia! To właśnie tu, w ten malowniczy zakątek świata wybierzemy się w podróŝ z programem Mapy Google oraz Google Earth. Sycylia to największa wyspa na Morzu Śródziemnym.

Bardziej szczegółowo

ekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia w mieście.

ekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia w mieście. proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru, dzięki

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA treści nauczania zakres rozszerzony 5 SEMESTR Janusz Stasiak Ciekawi świata 2 Wydaw. OPERON podręcznik

GEOGRAFIA treści nauczania zakres rozszerzony 5 SEMESTR Janusz Stasiak Ciekawi świata 2 Wydaw. OPERON podręcznik GEOGRAFIA treści nauczania zakres rozszerzony 5 SEMESTR Janusz Stasiak Ciekawi świata 2 Wydaw. OPERON podręcznik DZIAŁ KLASYFIKACJA PAŃSTW ŚWIATA PROCESY DEMOGRAFICZNE TEMAT 1. Ekonomiczne i społeczne

Bardziej szczegółowo

Peru - odkryj początki niezwykłej cywilizacji

Peru - odkryj początki niezwykłej cywilizacji Peru - odkryj początki niezwykłej cywilizacji Opis Cena od: 9300 PLN Liczba dni: 7 dni Kraj: Peru Zapraszamy do północnej części Peru! Legendarne miasto Caral i cytadela Chan Chan to żywa historia, której

Bardziej szczegółowo

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi:

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi: 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki Europy; wymienić podstawowe

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko. Błotniaki. Gniazdowanie... 2 W Polsce... 2. Gniazdowanie... 3 W Polsce... 3. Błotniak stawowy - Circus aeruginosus...

Imię i nazwisko. Błotniaki. Gniazdowanie... 2 W Polsce... 2. Gniazdowanie... 3 W Polsce... 3. Błotniak stawowy - Circus aeruginosus... Błotniaki Błotniaki, to liczący 13 gatunków rodzaj ptaków drapieŝnych z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), rzędu sokołowych (Falconiformes), występujących w Eurazji, Afryce i Ameryce. Ptaki te osiągają

Bardziej szczegółowo

MEKSYK GWATEMALA i BELIZE Wyprawa trampingowa

MEKSYK GWATEMALA i BELIZE Wyprawa trampingowa MEKSYK GWATEMALA i BELIZE Wyprawa trampingowa Przedstawiamy Państwu bogaty i obfitujący w różnorodne atrakcje wyjazd trampingowy do Meksyku, Belize i Gwatemali. Podczas wyprawy poznamy miejsca nietypowe,

Bardziej szczegółowo

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki Europy; wymienić podstawowe

Bardziej szczegółowo

Uczeń potrafi: przedstawić cechy. środowiska przyrodniczego. wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny. zróżnicowania ludów

Uczeń potrafi: przedstawić cechy. środowiska przyrodniczego. wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny. zróżnicowania ludów Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA - CZŁOWIEK - GOSPODARKA 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele

Bardziej szczegółowo

Meksyk w kraju sombrera, tequili i nie tylko

Meksyk w kraju sombrera, tequili i nie tylko Górka Z., Więcław-Michniewska J. (red.), 2009, Badania i podróŝe krakowskich geografów. Tom IV, Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział w Krakowie, Kraków. Anna Winiarczyk-Raźniak Meksyk w kraju sombrera,

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny GEOGRAFIA KLASA 3 GIMNAZJUM

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny GEOGRAFIA KLASA 3 GIMNAZJUM SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny GEOGRAFIA KLASA 3 GIMNAZJUM 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie

Bardziej szczegółowo

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca NAUCZYCIEL: DOROTA BARCZYK WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII W KLASIE III B G SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ŻARNOWCU W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie

Bardziej szczegółowo

INCENTIVE NA KUBIE Dzień 1 Dzień 2

INCENTIVE NA KUBIE Dzień 1 Dzień 2 INCENTIVE NA KUBIE Dzień 1 Zbiórka na lotnisku w Warszawie na dwie godziny przed wylotem, spotkanie z pilotem grupy. Przelot na Kubę. Transfer do hotelu. Zakwaterowanie. Spotkanie w informacyjne w hotelu

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania

Przedmiotowy system oceniania 1 Przedmiotowy system oceniania 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia wskazać na mapie

Bardziej szczegółowo

KARTA PRACY RZĄD TANZANII

KARTA PRACY RZĄD TANZANII KARTA PRACY RZĄD TANZANII Park Narodowy Serengeti to jeden z największych obszarów chronionych na świecie. Obejmuje część równiny Serengeti położoną w północno-zachodniej części Tanzanii. Objęty jest ochroną

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ - GEOGRAFIA

WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ - GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ - GEOGRAFIA OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń: wyjaśnia czym jest wulkanizm, wskazuje na mapie strefy aktywności sejsmicznej i zasięg Pacyficznego Pierścienia

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8 WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8 Podstawa programowa www.men.gov.pl Po I półroczu nauki w klasie ósmej uczeń potrafi: Wybrane problemy i regiony geograficzne Azji

Bardziej szczegółowo

Gwatemala - motocyklem do krainy wiecznej wiosny!

Gwatemala - motocyklem do krainy wiecznej wiosny! Gwatemala - motocyklem do krainy wiecznej wiosny! Opis Cena od: 4800 PLN Liczba dni: 15 dni Kraj: Gwatemala Gwatemala to państwo, które położone jest w Ameryce Środkowej nad dwoma oceanami: Atlantyckim

Bardziej szczegółowo

Na falach Ohridu macedońska wyprawa

Na falach Ohridu macedońska wyprawa Na falach Ohridu macedońska wyprawa Na falach Ohridu macedońska wyprawa 7 dni Podróż autokarem Dzień 1: Droga na południe wyjazd w godzinach porannych, przejazd przez Polskę, Słowację na Węgry w Budapeszcie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM. Dzień 1 WYLOT DO PANAMA CITY

PROGRAM. Dzień 1 WYLOT DO PANAMA CITY ŚLADAMI MAJÓW Podczas wyprawy po Ameryce Środkowej odwiedzimy aż pięć fascynujących państw : Panamę, Gwatemalę, Honduras, Belize i Meksyk. Wędrówka przez najciekawsze zakątki Ameryki Środkowej pozwoli

Bardziej szczegółowo

Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru

Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru Wybierz kulminację terenu położoną w granicach Twojego województwa, dokonaj

Bardziej szczegółowo

10 przyrodniczych cudów świata

10 przyrodniczych cudów świata 10 przyrodniczych cudów świata Afryka, Ameryka Południowa a może Australia? Zastanawiasz się, czasem gdzie mieszka najwięcej gatunków zwierząt, a przyroda wręcz tętni życiem? Naukowcy mają dla Ciebie odpowiedź!

Bardziej szczegółowo

Zapraszamy Was na podróż marzeń! Połączyliśmy najlepsze miejsca w Ameryce Łacińskiej: Meksyk, Belize i Gwatemalę.

Zapraszamy Was na podróż marzeń! Połączyliśmy najlepsze miejsca w Ameryce Łacińskiej: Meksyk, Belize i Gwatemalę. Zapraszamy Was na podróż marzeń! Połączyliśmy najlepsze miejsca w Ameryce Łacińskiej: Meksyk, Belize i Gwatemalę. W Meksyku będziemy mieli możliwość zanurkować w jedynych w swoim rodzaju Cenotach podwodnych

Bardziej szczegółowo

Norwegia - w krainie fiordów

Norwegia - w krainie fiordów Norwegia - w krainie fiordów Opis Cena od: 5000 PLN Liczba dni: 8 dni Kraj: Norwegia Norwegia jest miejscem niezwykłym, w którym przyroda urzeka swoją nieskazitelnością i czystością. Wiele tam miejsc w

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2011 GEOGRAFIA

EGZAMIN MATURALNY 2011 GEOGRAFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 GEOGRAFIA POZIOM PODSTAWOWY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z geografii poziom podstawowy Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów Opis wymagań

Bardziej szczegółowo

Artykuł pochodzi ze strony: Miastecki Portal Internetowy. Zabytki

Artykuł pochodzi ze strony: Miastecki Portal Internetowy. Zabytki Artykuł pochodzi ze strony: Miastecki Portal Internetowy Zabytki Zniszczenia będące skutkiem pożarów, które trzykrotnie strawiły prawie cale miasto oraz działań wojennych spowodowały, że nie ma w Miastku

Bardziej szczegółowo

Cywilizacje pozaeuropejskie

Cywilizacje pozaeuropejskie Cywilizacje pozaeuropejskie Wasza miłość jesteś bardzo wielkim władcą i zasługujesz na jeszcze więcej. Radujemy się widokiem waszych miast i proszę was o łaskę, jesteśmy oto w waszej wielkiej świątyni,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA DLA KANDYDATÓW NA PRZEWODNIKÓW MIEJSKICH organizowanego przez Zachodniopomorską Agencję Rozwoju Turystyki ZART Sp. z o.o.

PROGRAM SZKOLENIA DLA KANDYDATÓW NA PRZEWODNIKÓW MIEJSKICH organizowanego przez Zachodniopomorską Agencję Rozwoju Turystyki ZART Sp. z o.o. PROGRAM SZKOLENIA DLA KANDYDATÓW NA PRZEWODNIKÓW MIEJSKICH organizowanego przez Zachodniopomorską Agencję Rozwoju Turystyki ZART Sp. z o.o. CZĘŚĆ OGÓLNA SZKOLENIA Lp. Przedmiot Zakres tematyczny przedmiotu

Bardziej szczegółowo

7. Spływ Kajakowy (WAGROWIEC- JARACZ)

7. Spływ Kajakowy (WAGROWIEC- JARACZ) 7. Spływ Kajakowy (WAGROWIEC- JARACZ) START: WĄGROWIEC PRZYSTANKI: Pruśce, Rogoźno, Ruda, Wełna, Jaracz. META: JARACZ CZAS TRWANIA SPŁYWU: 10 godzin, ( około 35 km) W Wągrowcu Nielba krzyżuje się pod kątem

Bardziej szczegółowo

Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej. Maria Soja, Andrzej Zborowski (red.) Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Kraków 2011, s.

Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej. Maria Soja, Andrzej Zborowski (red.) Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Kraków 2011, s. Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej Maria Soja, Andrzej Zborowski (red.) Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Kraków 2011, s. 111 119 MAJOWIE W MEKSYKU Anna Winiarczyk-Raźniak Instytut Geografii,

Bardziej szczegółowo

Biuro Podróży Eco Tour Wrocław

Biuro Podróży Eco Tour Wrocław AMERYKA ŚRODKOWA- II edycja Numer oferty: 1189 8 KRAJÓW, 6 STOLIC, BUDOWLE MAJÓW, KANAŁ PANAMSKI, WULKANY, JEZIORA, PARKI NARODOWE TERMIN 11.11-08.12.2016 Cena - 4900 PLN + 4150 USD PANAMA - Panama City,

Bardziej szczegółowo

Zadziwiające odkrycia archeologiczne Ameryki Środkowej i Południowej. mgr Magdalena Więckowska Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński

Zadziwiające odkrycia archeologiczne Ameryki Środkowej i Południowej. mgr Magdalena Więckowska Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński Zadziwiające odkrycia archeologiczne Ameryki Środkowej i Południowej mgr Magdalena Więckowska Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński Źródło: http://www.cnwajournal.org/ WSTĘP DO ARCHEOLOGII NOWEGO

Bardziej szczegółowo

SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO Opracowała: Joanna Imiołek REGULAMIN KONKURSU PYTANIA BĘDĄ WYŚWIETLANE NA EKRANIE PROSIMY O ZAPISYWANIE ODPOWIEDZI NA KARTCE CZAS

Bardziej szczegółowo

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski Temat (rozumiany jako lekcja w podręczniku) 1. System władzy i podział administracyjny kraju 2. Zmiany liczby ludności Polski 3. Rozmieszczenie ludności Dział: ZAGADNIENIA LUDNOŚCIOWE Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Wymagany czas : 60 min Nazwisko i imię ucznia... Szkoła... Nazwisko i imię nauczyciela przygotowującego ucznia do konkursu...

Wymagany czas : 60 min Nazwisko i imię ucznia... Szkoła... Nazwisko i imię nauczyciela przygotowującego ucznia do konkursu... Wojewódzki Konkurs Geograficzny Etap szkolny 2006/2007 Wymagany czas : 60 min Nazwisko i imię ucznia... Szkoła... Nazwisko i imię nauczyciela przygotowującego ucznia do konkursu... Życzymy powodzenia!

Bardziej szczegółowo

Typy rolnictwa TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej. TYPY ROLNICTWA według poziomu nowoczesności

Typy rolnictwa TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej. TYPY ROLNICTWA według poziomu nowoczesności TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej Typy rolnictwa Poziom rozszerzony SAMOZAOPATRZENIOWE produkcja rolnicza na potrzeby rolnika i jego rodziny. Charakteryzuje się niewielką produktywnością,

Bardziej szczegółowo

Egzamin klasyfikacyjny z geografii Gimnazjum klasa III

Egzamin klasyfikacyjny z geografii Gimnazjum klasa III Egzamin klasyfikacyjny z geografii Gimnazjum klasa III część pisemna czas trwania części pisemnej egzaminu: 60 minut Zadanie 1 ( 0-2) Uzupełnij zdania podanymi terminami (jest ich więcej): Atlantycki,

Bardziej szczegółowo

77 Co to jest mapa? Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa. 78 Wielkie odkrycia geograficzne. Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa

77 Co to jest mapa? Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa. 78 Wielkie odkrycia geograficzne. Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa Plan wynikowy Przedmiot nauczania: Przyroda Klasa VI Miesiąc: Kwiecień / Maj / Czerwiec Opracował: mgr Jarosław Garbowski Nazwa programu nauczania: Na tropach przyrody Wydawnictwo Nowa Era 19 Nr lekcji

Bardziej szczegółowo

Argentyna- Narciarska gorączka, na Ziemi Ognistej

Argentyna- Narciarska gorączka, na Ziemi Ognistej Argentyna- Narciarska gorączka, na Ziemi Ognistej Opis Cena od: 8800 PLN Liczba dni: 9 dni Kraj: Argentyna Wyjazd integracyjny Argentyna Kolej na końcu świata? Muzeum na końcu świata? Ziemia Ognista- czyli

Bardziej szczegółowo

W dniach maja 2012 odbył się wyjazd rowerzystów z Zielonej Góry do Zittau.

W dniach maja 2012 odbył się wyjazd rowerzystów z Zielonej Góry do Zittau. W dniach 16-20 maja 2012 odbył się wyjazd rowerzystów z Zielonej Góry do Zittau. Wzięło w nim udział 15 osób, w tym organizatorzy: pracownicy Centrum Informacji Turystycznej, grupa młodzieży wraz z opiekunami

Bardziej szczegółowo

Wycieczki fakultatywne z Majorki

Wycieczki fakultatywne z Majorki Wycieczki fakultatywne z Majorki CAVES DRACH I PORTO CRISTO (półdniowa) Wyjazd do Porto Cristo, gdzie zobaczymy słynne Jaskinie Drach, których całkowita długość wynosi dwa kilometry. Największą atrakcją

Bardziej szczegółowo

LCOI Region Lubelski - prezentacja ofert inwestycyjnych

LCOI Region Lubelski - prezentacja ofert inwestycyjnych LCOI Region Lubelski - prezentacja ofert inwestycyjnych Pracownicy Biura LCOI Region Lubelski: Marcin Orzeł Inspektor LCOI Region Michał Nizioł Specjalista ds. Marketingu i Rozwoju LCOI - Region Kategoria:

Bardziej szczegółowo

Beskidy Zachodnie część wschodnia

Beskidy Zachodnie część wschodnia Egzamin dla kandydatów na przewodników górskich klasa III Beskidy Zachodnie część wschodnia 27.02003 r. część pisemna Uzupełnij: Piewcą piękna Gorców był (podaj jego imię, nazwisko oraz pseudonim)... Urodzony

Bardziej szczegółowo

o Gminie Wpisany przez Jarosław Modliszewski piątek, 17 lutego :53 - Poprawiony poniedziałek, 20 lutego :00

o Gminie Wpisany przez Jarosław Modliszewski piątek, 17 lutego :53 - Poprawiony poniedziałek, 20 lutego :00 Gmina Postomino położona miedzy Ustką a Darłowem jest jednym ze znaczących obszarów turystycznych Polskiego Wybrzeża ze względu na bogate walory naturalne, mikroklimat i dostęp do Morza Bałtyckiego. Elementy

Bardziej szczegółowo

Nadszedł pierwszy dzień w pracy...

Nadszedł pierwszy dzień w pracy... W związku z realizowanym projektem POWERVET Programme "Praktyka zawodowa dziś-lepsza praca jutro" odbyliśmy 3 tygodniowe praktyki zawodowe w Hiszpanii. Pod opieką pani mgr Elżbiety Nowak i pani mgr Adriany

Bardziej szczegółowo

Typy strefy równikowej:

Typy strefy równikowej: Strefa równikowa: Duży dopływ energii słonecznej w ciągu roku, strefa bardzo wilgotna spowodowana znacznym parowaniem. W powietrzu występują warunki do powstawania procesów konwekcyjnych. Przykładem mogą

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Nie tylko sól, czyli Wieliczka jakiej nie znacie...

Trasa wycieczki: Nie tylko sól, czyli Wieliczka jakiej nie znacie... Trasa wycieczki: Nie tylko sól, czyli jakiej nie znacie... czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Dla wielu osób odwiedzających Wieliczkę,

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Ważną dziedziną turystyki kulturowej jest turystyka kulinarna. Wykorzystanie polskiej regionalnej kuchni w turystyce i stworzenie z niej atrakcji

Bardziej szczegółowo

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2015 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B kod ucznia... Punkty /30:1,5./20 Zadanie 1 (0,5 pkt) Podaj, gdzie w Polsce w grudniu jest

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE TRADYCJI KULTUROWYCH W AGROTURYSTYCE

WYKORZYSTANIE TRADYCJI KULTUROWYCH W AGROTURYSTYCE KONFERENCJA WOJEWÓDZKA nt. Wykorzystanie lokalnych wartości w rozwoju społeczno gospodarczym obszarów w wiejskich prof. nadzw. dr hab. Mirosław Boruszczak WYKORZYSTANIE TRADYCJI KULTUROWYCH W AGROTURYSTYCE

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA Natalia Teda

PREZENTACJA Natalia Teda PREZENTACJA Natalia Teda Flaga Sycylii. Sycylia włoska wyspa z swoją siedzibą w Palermo. Powierzchnia jaką zajmuje to 25 710 km ². Liczba ludności na Sycylii to 5 036 666. Sycylie dzielimy na 9 prowincji

Bardziej szczegółowo

Amsterdam - Wenecja Północy

Amsterdam - Wenecja Północy Amsterdam - Wenecja Północy Opis Cena od: 2000 PLN Liczba dni: 4 dni Kraj: Holandia Tulipany, chodaki, wiatraki i ser to najczęściej podawane symbole Holandii. Holandia mimo, że to niewielki kraj, wciśnięty

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA KL. III. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Europa. Relacje: przyroda człowiek.

GEOGRAFIA KL. III. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Europa. Relacje: przyroda człowiek. GEOGRAFIA KL. III Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające Europa. Relacje: przyroda człowiek. 1.Znać położenie geograficzne Europy. 2.Wskazać na mapie politycznej

Bardziej szczegółowo

"Podbój" Mazur :) Autor (źródło): Danuta Orzołek czwartek, 07 lipca :26 - Poprawiony wtorek, 12 lipca :17

Podbój Mazur :) Autor (źródło): Danuta Orzołek czwartek, 07 lipca :26 - Poprawiony wtorek, 12 lipca :17 27 czerwca br. wyjechaliśmy na podbój Mazur. W wycieczce uczestniczyło 36 osób grupa dzieci niepełnosprawnych z opiekunami. Pogoda była piękna, humor dopisywał i jak się później okazało, wiele zobaczyliśmy.

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe

Wymagania programowe Wymagania programowe w klasie III wg nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego Lp Wymagania programowe Europa. elacje: człowiek przyroda gospodarka. kategoria celu poziom wymagań 1. Wskazać na mapie

Bardziej szczegółowo

Bałkański Express. Bałkański Express - 6 dni. Podróż autokarem

Bałkański Express. Bałkański Express - 6 dni. Podróż autokarem Bałkański Express Bałkański Express - 6 dni Podróż autokarem Dzień 1: Na południe wyjazd z Polski w godzinach wczesno porannych zakwaterowanie w okolicach Sarajewa Dzień 2: Sarajewo, Mostar, Medugorje

Bardziej szczegółowo

Azja 1. Azja kontynent wielkich kontrastów

Azja 1. Azja kontynent wielkich kontrastów Azja 1. Azja kontynent wielkich kontrastów terminu Eurazja świata Eurazję i Azję wymienia przykłady kontrastów geograficznych Azji wybrane elementy linii brzegowej Azji i podaje ich nazwy wymienia czynniki

Bardziej szczegółowo

Analiza Rynku Turystycznego. Gwatemala. Dorota Szczygieł ORT 2

Analiza Rynku Turystycznego. Gwatemala. Dorota Szczygieł ORT 2 Analiza Rynku Turystycznego Gwatemala Dorota Szczygieł ORT 2 República de Guatemala Gwatelmala jest jednym z krajów międzymorza środkowoamerykańskiego, zwanego teŝ Ameryką Centralną (środkową). To najbardziej

Bardziej szczegółowo

Kultura i zabytki Perú

Kultura i zabytki Perú Kultura i zabytki Perú Perú Perú to państwo w Ameryce Południowej, położone nad Oceanem Spokojnym, składające się z trzech malowniczych krain geograficznych - wybrzeża, łańcuchów And i Montany, w peruwiańskich

Bardziej szczegółowo

rozszerzające (ocena dobra)

rozszerzające (ocena dobra) SZKOŁA PODSTAWOWA NR 149 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Krakowie Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 SP - w op Wymagania na poszczególne oceny konieczne (ocena dopuszczająca) podstawowe (ocena

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Rekordy klimatyczne Rekordy wysokościowe Rekordy wodne Rekordy szaty roślinnej

SPIS TREŚCI. Rekordy klimatyczne Rekordy wysokościowe Rekordy wodne Rekordy szaty roślinnej Adam Grzesiak Mateusz Przybyła kl. IIgc kl. IIgc SPIS TREŚCI Rekordy klimatyczne Rekordy wysokościowe Rekordy wodne Rekordy szaty roślinnej Rekordy Klimatyczne Najwyższa temperatura powietrza na Ziemi

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA GEOGRAFICZNEGO

PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA GEOGRAFICZNEGO PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA GEOGRAFICZNEGO Jak dobrze znasz Ziemię? poznaj ciekawe regiony świata wykorzystując nowoczesne technologie informacyjne. mgr Joanna Imiołek mgr Katarzyna Kwiatek-Grabarska 2008-01-29

Bardziej szczegółowo

Katalog turystyczny WAWEL CUP 37.

Katalog turystyczny WAWEL CUP 37. Katalog turystyczny Przyjazd na Wawel Cup to dla wielu aktywny wypoczynek oraz możliwość poznania atrakcji turystycznych i przyrodniczych naszego regionu. Specjalnie dla naszych gości z zagranicy (i nie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 Wymagania na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Mapa Polski mapa, skala, legenda mapy

Bardziej szczegółowo

PANAMA - KOSTARYKA - NIKARAGUA - SALVADOR - GWATEMALA - HONDURAS (COPAN) - BELIZE JUKATAN 2017

PANAMA - KOSTARYKA - NIKARAGUA - SALVADOR - GWATEMALA - HONDURAS (COPAN) - BELIZE JUKATAN 2017 PANAMA - KOSTARYKA - NIKARAGUA - SALVADOR - GWATEMALA - HONDURAS (COPAN) - BELIZE JUKATAN 2017 Symbol oferty: 1583/1719 Państwo: Region: Miasto: Transport: Profil wyjazdu: Wyżywienie: Zakwaterowanie: Wyposażenie:

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych oraz rocznych klasyfikacyjnych ocen z geografii w klasie 5.

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych oraz rocznych klasyfikacyjnych ocen z geografii w klasie 5. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych oraz rocznych klasyfikacyjnych ocen z geografii w klasie 5. konieczne (ocena dopuszczająca) 1. Mapa Polski mapa, skala, legenda mapy wymienia elementy

Bardziej szczegółowo

10. Spływ dwudniowy (WĄGROWIEC - JARACZ - OBORNIKI)

10. Spływ dwudniowy (WĄGROWIEC - JARACZ - OBORNIKI) 10 Spływ dwudniowy (WĄGROWIEC - JARACZ - OBORNIKI) I dzień START: WĄGROWIEC PRZYSTANKI: Rogoźno, Ruda, Wełna META: JARACZ CZAS TRWANIA SPŁYWU: 10 godzin, (około 35 km) II dzień START: JARACZ PRZYSTANKI:

Bardziej szczegółowo

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2012 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B

Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2012 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące nr 81 SGH TEST EGZAMINACYJNY 2012 r. Zadania egzaminacyjne GEOGRAFIA wersja B kod ucznia... Zadanie 1. (1,5 pkt) Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy

Bardziej szczegółowo

Klasa Dział Wymagania

Klasa Dział Wymagania GEOGRAFIA Wymagania konieczne do zaliczenia partii materiału na ocenę dopuszczającą Klasa Dział Wymagania Klasa I Semestr I Czym się zajmuje geografia? Uczeń: - wie, czym zajmuje się geografia - wymienia

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA KL.8. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające

GEOGRAFIA KL.8. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające GEOGRAFIA KL.8 Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające 1 Azja 1. Podać przykłady różnych kontrastów środowiska Azji i zlokalizować je na mapie. 2. wskazać

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII. Klasa V

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII. Klasa V WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII Ocena dopuszczająca Klasa V wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, legenda mapy wymienia elementy mapy wyjaśnia znaczenie terminów: wysokość bezwzględna,

Bardziej szczegółowo

Mirosław Wójtowicz Instytut Geografii UP w Krakowie. Wielkie aglomeracje miejskie Ameryki Południowej

Mirosław Wójtowicz Instytut Geografii UP w Krakowie. Wielkie aglomeracje miejskie Ameryki Południowej Mirosław Wójtowicz Instytut Geografii UP w Krakowie Wielkie aglomeracje miejskie Ameryki Południowej Początki urbanizacji Ameryki Łacińskiej Biorąc pod uwagę: regionalne zróŝnicowanie warunków fizycznogeograficznych,

Bardziej szczegółowo

I PÓŁROCZE. Wymagania na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

I PÓŁROCZE. Wymagania na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy V Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną jeżeli nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą I PÓŁROCZE Wymagania na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Ewangelicy i filiponi. czas trwania: 3 godziny, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa

Trasa wycieczki: Ewangelicy i filiponi. czas trwania: 3 godziny, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa Trasa wycieczki: Ewangelicy i filiponi czas trwania: 3 godziny, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa Opis wycieczki Rozpoczynamy naszą podróż przy śluzie Guzianka. Samochód możemy

Bardziej szczegółowo

Honduras - rejs pomiędzy Wyspami Bahia

Honduras - rejs pomiędzy Wyspami Bahia Honduras - rejs pomiędzy Wyspami Bahia Opis Cena od: 6500 PLN Liczba dni: 7 dni Kraj: Honduras Wyjazd integracyjny Honduras Honduras - państwo nad Morzem Karaibskim graniczące na północnym zachodzie z

Bardziej szczegółowo

Capital (stolica): Caracas

Capital (stolica): Caracas Flaga Wenezueli Capital (stolica): Caracas Tradycje Wenezueli 1)Święta Bożego Narodzenia W Wenezueli tradycje związane z obchodzeniem Świąt Bożego Narodzenia są bardzo urozmaicone. Niektóre są podobne

Bardziej szczegółowo

ŁOWISKO JE EWIEC Golubiem Dobrzyniem Kikół.

ŁOWISKO JE EWIEC Golubiem Dobrzyniem Kikół. ŁOWISKO JEśEWIEC Jezioro połoŝone jest przy drodze pomiędzy Golubiem Dobrzyniem, a miejscowością Kikół. Woda jest widoczna z drogi jednak nie ma tam Ŝadnego drogowskazu..jadąc od Dąbrówki jezioro mamy

Bardziej szczegółowo

Gwatemala jesiennej wyprawy odcinek 4. Flores, Tikal, Antiqua, Pacaya, Sumpango, Chichicastenango, Atitlan, Panajachel.

Gwatemala jesiennej wyprawy odcinek 4. Flores, Tikal, Antiqua, Pacaya, Sumpango, Chichicastenango, Atitlan, Panajachel. Gwatemala jesiennej wyprawy odcinek 4. Flores, Tikal, Antiqua, Pacaya, Sumpango, Chichicastenango, Atitlan, Panajachel. Takie ładne tablice rejestracyjne mają samochody w Gwatemali, której granicę przekroczyliśmy

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 5

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 5 WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 5 Podstawa programowa www.men.gov.pl Po I półroczu nauki w klasie piątej uczeń potrafi: Geografia jako nauka Wyjaśnia znaczenie terminu

Bardziej szczegółowo

Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2012 r.

Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2012 r. Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2012 r. eduglob.zrodla.org/gwatemala/ Poranek w San Marcos la Laguna, maj 2007 r.

Bardziej szczegółowo

Ekspansja kolonialna

Ekspansja kolonialna Ekspansja kolonialna 1. Początki kolonizacji Nowego Świata Celem podróży prócz bogactw była też chęć kolonizacji Podróżnicy płynęli z myślą o pozostaniu na nowych terenach Zakładano kolonie, a Indian traktowano

Bardziej szczegółowo

28 LISTOPADA 13 GRUDNIA

28 LISTOPADA 13 GRUDNIA 28 LISTOPADA 13 GRUDNIA Zapraszamy Was na podróż marzeń! Połączyliśmy najlepsze miejsca w Ameryce Łacińskiej: Meksyk, Belize i Gwatemalę. W Meksyku będziemy mieli możliwość zanurkować w jedynych w swoim

Bardziej szczegółowo