Organizacja doskonalenia zawodowego

Transkrypt

1 Published on Eurydice ( Nauczyciel zobowiązany jest doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły. Udział w doskonaleniu zawodowym jest także niezbędny z punktu widzenia awansu, ponieważ ocena dorobku zawodowego, przeprowadzana w przypadku ubiegania się o awans, dotyczy stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego (Patrz: punkt Awans zawodowy ). Doskonalenie nauczycieli prowadzą uczelnie na studiach podyplomowych oraz kolegia nauczycielskie na kursach, ale jest ono przede wszystkim domeną placówek doskonalenia nauczycieli. Organizacja doskonalenia zawodowego Doskonalenie zawodowe nauczycieli mogą prowadzić placówki doskonalenia nauczycieli, szkoły wyższe i inne jednostki, których zadania statutowe są związane z doskonaleniem zawodowym nauczycieli. Placówki doskonalenia posiadające akredytację mogą, za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny, prowadzić: kursy kwalifikacyjne w zakresie: a. b. c. d. przygotowania pedagogicznego dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu, pedagogiki specjalnej dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu, przygotowania pedagogicznego do nauczania języka obcego, wczesnego nauczania języka obcego; kursy kwalifikacyjne z zakresu zarządzania oświatą. Zadaniem placówek doskonalenia jest: diagnozowanie potrzeb w zakresie kształcenia ustawicznego nauczycieli opracowywanie, na podstawie diagnozy potrzeb, programów i form doskonalenia na podstawie najnowszej wiedzy metodycznej i dydaktycznej prowadzenie odpowiednich form doskonalenia zawodowego prowadzenie ewaluacji poszczególnych form doskonalenia. System doskonalenia nauczycieli funkcjonuje na trzech poziomach: centralnym (ogólnokrajowym) prowadzonym przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa (którzy nadzorują, odpowiednio, szkoły artystyczne i rolnicze) regionalnym (wojewódzkim) prowadzonym przez samorząd województwa i wspieranym przez właściwych kuratorów oświaty

2 lokalnym (samorządowym) prowadzonym przez gminne i powiatowe jednostki samorządu terytorialnego. Placówki doskonalenia nauczycieli postrzegane są jako jeden z elementów całego systemu wspomagania, na który składają się różne instytucje, w tym także poradnie psychologicznopedagogiczne i biblioteki pedagogiczne. Do obowiązkowych zadań publicznych placówek doskonalenia o zasięgu ogólnokrajowym należy: wspieranie publicznych placówek doskonalenia, poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, oraz bibliotek pedagogicznych, w realizacji polityki oświatowej państwa; wspieranie publicznych placówek doskonalenia, poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, bibliotek pedagogicznych oraz nauczycieli-doradców metodycznych w organizowaniu i prowadzeniu: a. b. wspomagania szkół i placówek sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół i placówek; wspieranie szkół i placówek w zakresie realizacji ich zadań, w tym opracowywanie i publikacja materiałów informacyjnych i metodycznych; organizowanie szkoleń dla kandydatów na ekspertów komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych awansu zawodowego nauczycieli, prowadzonych zgodnie z przepisami w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na ekspertów wchodzących w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień zawodowy, sposobu prowadzenia listy ekspertów oraz trybu wpisywania i skreślania ekspertów z listy. Zakres zadań samorządowych placówek doskonalenia nauczycieli wyznaczają kierunki polityki oświatowej państwa, zmiany wprowadzane w systemie oświaty, wnioski z nadzoru pedagogicznego oraz wyniki egzaminów zewnętrznych. Placówki mają obowiązek wspierać szkoły i nauczycieli w realizacji podstaw programowych, w tym w opracowywaniu programów nauczania, w diagnozowaniu potrzeb uczniów i indywidualizacji procesu nauczania i wychowania, w przygotowywaniu do analizy wyników i wniosków z nadzoru pedagogicznego, wyników sprawdzianu i egzaminów oraz w zaspokajaniu potrzeb zdiagnozowanych w ramach tej analizy. Obowiązkowym zadaniem publicznych placówek doskonalenia jest także organizowanie i prowadzenie doskonalenia zawodowego dyrektorów szkół i placówek w zakresie zarządzania oświatą. Placówki mogą realizować również inne zadania z zakresu doskonalenia zawodowego nauczycieli zlecone przez organ prowadzący. Dodatkowe zadania spoczywają na wojewódzkich placówkach doskonalenia instytucje te organizują i prowadzą, stosownie do potrzeb, doradztwo metodyczne dla nauczycieli przedmiotów zawodowych nauczanych w zawodach unikatowych oraz dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach z językiem nauczania mniejszości narodowych i etnicznych oraz językiem regionalnym. To ostatnie zadanie wykonują we współpracy z organizacjami skupiającymi mniejszości i społeczności posługujące się językiem regionalnym. Wojewódzkie placówki prowadzą wojewódzki system informacji pedagogicznej, gromadzą i udostępniają informacje dotyczące dostępnych form kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli.

3 Na rzecz doskonalenia nauczycieli na dzień 30 września 2016 roku działało 425 placówek doskonalenia nauczycieli. Finansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli Finansowanie doskonalenia jest zagwarantowane w ustawie Karta Nauczyciela. Ze środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli dofinansowuje się: organizację i prowadzenie doradztwa metodycznego dla nauczycieli organizację i prowadzenie wspomagania szkół i placówek organizację i prowadzenie sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze organizację i prowadzenie szkoleń, warsztatów metodycznych i przedmiotowych, seminariów, konferencji szkoleniowych oraz innych form doskonalenia zawodowego dla nauczycieli, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze przygotowanie materiałów szkoleniowych i informacyjnych. W ramach dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli mogą być pokryte w części lub w całości: koszty obniżenia wymiaru godzin zajęć lub dodatkowych umów o pracę, dodatków funkcyjnych oraz podróży służbowych, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, doradców metodycznych; koszty podróży służbowych, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, nauczycieli i specjalistów organizujących i prowadzących daną formę doskonalenia zawodowego nauczycieli; koszty wynagrodzenia nauczycieli i specjalistów prowadzących daną formę doskonalenia zawodowego nauczycieli, z wyjątkiem nauczycieli i specjalistów zatrudnionych w publicznej placówce doskonalenia nauczycieli, publicznej bibliotece pedagogicznej lub publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, która je organizuje; koszty druku i dystrybucji materiałów szkoleniowych i informacyjnych. Na każdy rok szkolny dyrektor szkoły określa potrzeby w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły, uwzględniając: wyniki ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz wynikające z nich wnioski; wyniki odpowiednio sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i egzaminu maturalnego; zadania związane z realizacją podstawy programowej; wymagania wobec szkół; wnioski nauczycieli o dofinansowanie form doskonalenia zawodowego. Organ prowadzący opracowuje na każdy rok budżetowy plan dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli biorąc pod uwagę: wnioski dyrektorów szkół wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie egzaminu maturalnego wyniki ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz wynikające z nich wnioski podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa, ustalone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

4 Od stycznia 2019 roku w budżetach organów prowadzących szkoły wyodrębnia się środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli w wysokości 0,8% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli. W budżetach wojewodów wyodrębnia się środki na wspieranie organizacji doradztwa metodycznego na obszarze województwa, w łącznej wysokości średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego. W budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej wyodrębnia się środki na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, w łącznej wysokości 2700 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego. Minister Edukacji Narodowej określa, w drodze rozporządzenia formy doskonalenia zawodowego nauczycieli, rodzaje wydatków związanych z organizacją i prowadzeniem doskonalenia zawodowego nauczycieli, które mogą być dofinansowywane ze środków budżetów organów prowadzących i Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz szczegółowe kryteria i tryb przyznawania tych środków Doskonalenie nauczycieli może odbywać się za granicą. Minister Edukacji Narodowej określa, w drodze rozporządzenia, warunki kierowania za granicę nauczycieli w celu doskonalenia, uwzględniając w szczególności: 1. możliwość udzielania nauczycielom pozostającym w zatrudnieniu urlopu szkoleniowego lub bezpłatnego oraz okres, na jaki udziela się tych urlopów, a także zasady obliczania wysokości wynagrodzenia za okres urlopu szkoleniowego; 2. możliwość przyznania świadczeń na rzecz rodzin osób, o których mowa w pkt 1; 3. organy uprawnione do przyznawania świadczeń oraz udzielania urlopów; 4. warunki zaliczania okresu doskonalenia za granicą do okresu zatrudnienia w kraju; 5. warunki odwoływania nauczycieli skierowanych za granicę oraz warunki zwrotu wypłaconych im świadczeń. Zapewnianie jakości w systemie doskonalenia nauczycieli Placówki doskonalenia nauczycieli podlegają nadzorowi pedagogicznemu (Patrz rozdział 11 Zapewnianie jakości ). Ewaluacja zewnętrzna obejmuje: zbieranie i analizowanie informacji o działaniach szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań opisanie działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań ustalenie, czy szkoła lub placówka spełnia badane wymagania przygotowanie raportu z ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna jest przeprowadzana przez zespół wyznaczony przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Ewaluacja wewnętrzna przeprowadzana jest przez dyrektora placówki, który wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy placówki. Ewaluację wewnętrzną przeprowadza się w odniesieniu do zagadnień uznanych w placówce za istotne jej działalności. Plan nadzoru, opracowywany przez dyrektora placówki, zawiera między innymi przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia.

5 Nadzór pedagogiczny nad placówkami doskonalenia nauczycieli obejmuje trzy elementy: ewaluację ukierunkowaną na jakość działalności kontrolę przestrzegania przepisów prawa wspomaganie placówek i ich kadry. Ewaluacja placówek doskonalenia nauczycieli stanowi najważniejszy element zewnętrznego zapewniania jakości w ramach nadzoru pedagogicznego. Ewaluację przeprowadza się w czterech obszarach: efekty działalności placówki - zaspokajanie potrzeb osób korzystających z oferty placówki, aktywność oraz zadowolenie osób korzystających z oferty procesy zachodzące w placówce - koncepcja pracy, oferta a realizacja zadań placówki, zorganizowany charakter procesów edukacyjnych i współdziałanie nauczycieli, wyrównywanie szans edukacyjnych funkcjonowanie placówki w środowisku lokalnym - współpraca ze środowiskiem w zakresie wykorzystywania zasobów oraz promowanie wartości edukacji zarządzanie placówką - współpraca w zespołach, wewnętrzny nadzór pedagogiczny, warunki lokalowe i wyposażenie. 1 stycznia 2004 r. została wprowadzona akredytacja placówek doskonalenia nauczycieli.. Akredytacja jest jednym z zewnętrznych sposobów weryfikowania i zapewnienia jakości procesu doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz mierzenia jego efektów. Uzyskanie akredytacji jest ostatnim etapem procedur ewaluacyjnych stosowanych w placówkach doskonalenia nauczycieli Placówki doskonalenia są obowiązane uzyskać akredytację stanowiącą potwierdzenie, że dana placówka zapewnia wysoką jakość prowadzonych form doskonalenia nauczycieli. Funkcjonujące obecnie placówki doskonalenia nauczycieli, które nie posiadają akredytacji, będą miały czas na jej uzyskanie do dnia 31 sierpnia 2019 roku. Akredytację przyznawać będzie kurator oświaty właściwy dla siedziby placówki doskonalenia nauczycieli. Akredytację może uzyskać placówka doskonalenia, która: prowadzi działalność zgodnie z przepisami prawa; organizuje i prowadzi formy doskonalenia zawodowego nauczycieli: a) zaspokajające potrzeby nauczycieli, szkół i placówek korzystających z oferty placówki doskonalenia, b) sprzyjające rozwojowi zawodowemu nauczycieli, szkół i placówek korzystających z oferty placówki doskonalenia; w planowaniu swojej pracy uwzględnia wnioski z analizy badań nauczycieli, szkół i placówek korzystających z oferty placówki doskonalenia; wykorzystuje zasoby własne i środowiska lokalnego na rzecz rozwoju; opracowała i stosuje system zapewniania jakości oraz systematycznie go doskonali; zatrudnia wykwalifikowaną kadrę; zapewnia wykwalifikowaną kadrę do realizacji form doskonalenia zawodowego nauczycieli; zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki realizacji form doskonalenia zawodowego nauczycieli;

6 zapewnia nowoczesną bazę dydaktyczną; prowadzi działalność informacyjną i upowszechnia problematykę doskonalenia nauczycieli. Kurator oświaty, w drodze decyzji administracyjnej, może cofnąć akredytację, jeżeli stwierdzi niespełnianie przez placówkę doskonalenia warunków wymaganych do uzyskania akredytacji. Uczelnie, które prowadzą studia podyplomowe dla pracujących nauczycieli, podlegają rozwiązaniom w zakresie zewnętrznego zapewniania jakości zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolnictwa wyższego. Studia podyplomowe są uwzględnione w zewnętrznej ocenie instytucjonalnej przeprowadzanej przez Polską Komisję Akredytacyjną (Patrz: Rozdział11 Zapewnianie jakości ). Doradztwo metodyczne Istotną rolę w systemie doskonalenia nauczycieli pełnią nauczyciele-doradcy metodyczni zatrudnieni w publicznych szkołach i placówkach, w tym również w placówkach doskonalenia nauczycieli. Do zadań nauczyciela-doradcy metodycznego należy w szczególności wspomaganie nauczycieli oraz rad pedagogicznych w: planowaniu, organizowaniu i badaniu efektów procesu dydaktyczno-wychowawczego; doborze i adaptacji lub tworzeniu programów nauczania i materiałów dydaktycznych; rozwijaniu umiejętności metodycznych; podejmowaniu działań innowacyjnych. Nauczyciel-doradca metodyczny udziela indywidualnych konsultacji; prowadzi zajęcia edukacyjne, zajęcia otwarte oraz warsztatowe, a także organizuje różne formy doskonalenia, które wspomagają pracę dydaktyczno-wychowawczą nauczycieli. Nauczyciel-doradca metodyczny planuje działania stosownie do potrzeb, we współpracy z placówkami doskonalenia, bibliotekami pedagogicznymi i bibliotekami szkolnymi oraz organami sprawującymi nadzór pedagogiczny. Zadania doradcy metodycznego powierza nauczycielowi organ prowadzący publiczną szkołę lub placówkę, w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły lub placówki, w której nauczyciel jest zatrudniony, po uzyskaniu pozytywnej opinii dyrektora wojewódzkiej placówki doskonalenia. Doradcą metodycznym może być nauczyciel posiadający stopień nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, z co najmniej pięcioletnim stażem pracy pedagogicznej, zatrudniony w publicznej szkole lub publicznej placówce. Zadania doradcy metodycznego mogą być wykonywane przez nauczyciela w ramach stosunku pracy w publicznej szkole lub placówce, w której nauczyciel jest zatrudniony, z jednoczesnym obniżeniem wysokości obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych lub w ramach dodatkowej umowy o pracę w publicznej placówce doskonalenia. Zadania doradcy metodycznego powierza się na okres nie krótszy niż rok i nie dłuższy niż trzy lata, z możliwością przedłużenia powierzenia zadań na kolejny okres nie krótszy niż rok. DID YOU FIND WHAT YOU WERE LOOKING FOR? YES NO Contact *

7 Message * Leave this field blank Source URL: arly-childhood-and-school-education-53_pl