PROJEKT REZOLUCJI. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski B8-0498/

Transkrypt

1 Parlament Europejski Dokument z posiedzenia B8-0498/ PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu w sprawie zabójstwa dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule (2018/2885(RSP)) Victor Boştinaru, Elena Valenciano, Pier Antonio Panzeri w imieniu grupy S&D RE\ docx PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 B8-0498/2018 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zabójstwa dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule (2018/2885(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Arabii Saudyjskiej, w szczególności rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej, jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej 1, z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie Raifa Badawiego 2, z dnia 8 października 2015 r. w sprawie Alego Mohammeda al-nimra 3, z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji obrońców praw kobiet w Arabii Saudyjskiej 4, z dnia 25 lutego 2016 r. 5 i 30 listopada 2017 r. 6 w sprawie sytuacji humanitarnej w Jemenie oraz z dnia 4 października 2018 r. 7 w sprawie sytuacji w Jemenie, w których to rezolucjach apeluje się o ogólnounijne embargo na broń dla Arabii Saudyjskiej z powodu poważnych zarzutów dotyczących naruszania przez Arabię Saudyjską w Jemenie międzynarodowego prawa humanitarnego, uwzględniając oświadczenie ministrów spraw zagranicznych grupy G7 z 17 października 2018 r. w sprawie zaginięcia saudyjskiego dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego, uwzględniając uwagi wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej / wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 9 i 15 października 2018 r., uwzględniając oświadczenie komisarz ONZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet, która 16 października 2018 r. wezwała Arabię Saudyjską do ujawnienia wszystkiego, co wiadomo o zaginięciu Dżamala Chaszukdżiego, uwzględniając oświadczenie ekspertów ONZ z dnia 9 października 2018 r. zawierające żądanie przeprowadzenia śledztwa w sprawie zaginięcia Dżamala Chaszukdżiego w Stambule, uwzględniając sprawozdanie grupy roboczej ONZ ds. przymusowych lub wymuszonych zaginięć z dnia 18 października 2018 r., uwzględniając fakt, że Arabia Saudyjska jest członkiem Rady Praw Człowieka ONZ, uwzględniając Wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi w internecie i poza nim, 1 Dz.U. C 378 z , s Dz.U. C 310 z , s Dz.U. C 349 z , s Teksty przyjęte, P8_TA(2018) Teksty przyjęte, P8_TA(2016) Teksty przyjęte, P8_TA(2017) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0383. PE v /7 RE\ docx

3 uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r., uwzględniając przyznanie w 2015 r. Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli saudyjskiemu blogerowi Raifowi Badawiemu, uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, że 2 października 2018 r. znany saudyjski dziennikarz i rezydent Stanów Zjednoczonych Dżamal Chaszukdżi wszedł do konsulatu Arabii Saudyjskiej w Stambule, aby otrzymać dokumenty niezbędne do zawarcia związku małżeńskiego i od tej pory go nie widziano ani nie słyszano; mając na uwadze, że na początku Arabia Saudyjska zaprzeczała, jakoby była zamieszana w zaginięcie Dżamala Chaszukdżiego, twierdząc, że opuścił on konsulat tuż po wejściu doń, jednak siedemnaście dni później, pod ogromną presją międzynarodową, oznajmiła, że zmarł on w wyniku bójki w konsulacie; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska nie przedstawiła dowodów na poparcie tego twierdzenia; B. mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel i państwa członkowskie nie przyjęły wyjaśnień Arabii Saudyjskiej i domagały się kontynuowania drobiazgowego, wiarygodnego i przejrzystego śledztwa, aby należycie wyjaśnić okoliczności zabójstwa Dżamala Chaszukdżiego oraz pociągnąć do odpowiedzialności wszystkich winnych; C. mając na uwadze zarzuty, z jakimi wystąpił rząd Turcji i jakie pojawiły się ze źródeł powiązanych z siłami bezpieczeństwa, jakoby Dżamala Chaszukdżiego torturowano i zamordowano, a jego zwłoki rozczłonkowano w konsulacie oraz że sprawcami było z całą pewnością piętnastu Saudyjczyków; mając na uwadze, że służby wywiadowcze Stanów Zjednoczonych przechwyciły rzekomo informacje z saudyjskich źródeł ujawniające spisek mający na celu schwytanie dziennikarza; D. mając na uwadze, że niektórzy podejrzani w związku z zaginięciem Dżamala Chaszukdżiego to osoby blisko powiązane z saudyjskim następcą tronu księciem Mohammedem bin Salmanem al-saudem, w tym jego ochroniarz i lekarz medycyny sądowej zajmujący wysokie stanowisko w saudyjskim ministerstwie spraw wewnętrznych; mając na uwadze, że ich rzekoma obecność w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule w dniu zaginięcia Dżamala Chaszukdżiego, czyli 2 października 2018 r., wskazuje na osobiste zamieszanie księcia w zaginięcie i być może zamordowanie dziennikarza; E. mając na uwadze, że władze Arabii Saudyjskiej uznały wszystkie zarzuty za bezpodstawne i całkowicie niezgodne z prawdą ; mając na uwadze, że 2 października usunięto materiał filmowy zarejestrowany przez kamery monitoringu zainstalowane w konsulacie, a wszystkim tureckim pracownikom polecono wziąć jeden dzień wolnego; mając na uwadze, że konsul generalny Arabii Saudyjskiej w Stambule Mohammed al-otaibi rzekomo opuścił Turcję 16 października; RE\ docx 3/7 PE v01-00

4 F. mając na uwadze, że atak saudyjskich agentów na Dżamala Chaszukdżiego w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule stanowi rażące naruszenie art. 55 ust. 2 Konwencji wiedeńskiej o stosunkach konsularnych z 1963 r., który to artykuł stanowi, że [p]omieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych [...] ; mając na uwadze, że art. 41 tejże konwencji stanowi, iż możliwe jest uchylenie immunitetu dyplomatycznego w przypadku ciężkiej zbrodni i na podstawie postanowienia właściwej władzy sądowej ; G. mając na uwadze, że trzech wybitnych ekspertów ONZ, mianowicie przewodniczący sprawozdawca grupy roboczej ds. przymusowych lub wymuszonych zaginięć Bernard Duhaime, specjalny sprawozdawca ds. wolności wypowiedzi David Kaye i specjalna sprawozdawczyni ds. egzekucji pozasądowych Agnes Callamard, zaapelowało o niezależne międzynarodowe śledztwo w sprawie Dżamala Chaszukdżiego; H. mając na uwadze, że z powodu skandalu wywołanego zaginięciem Dżamala Chaszukdżiego kilku znanych mówców, sponsorów i partnerów medialnych odwołało swój udział w konferencji poświęconej inicjatywie na rzecz przyszłych inwestycji, która ma się odbyć pod koniec br. w Rijadzie; I. mając na uwadze, że w Stanach Zjednoczonych szereg senatorów wszczęło procedurę pociągnięcia do odpowiedzialności Saudyjczyków zamieszanych w zaginięcie Dżamala Chaszukdżiego, a to poprzez aktualizację listy Magnickiego; J. mając na uwadze, że od 2017 r. Arabia Saudyjska aresztowała kilkudziesięciu dysydentów, w tym pisarzy, dziennikarzy, działaczy na rzecz praw kobiet i duchownych, najczęściej na podstawie zarzutów związanych z ich pokojowo wyrażanymi opiniami lub przekonaniami politycznymi; mając na uwadze, że władze dążą do skazania kilku spośród tych działaczy na karę śmierci; mając na uwadze, że następca tronu książę Mohammed bin Salman al-saud nadzoruje szeroko zakrojone represje wobec czołowych działaczy, prawników i obrońców praw człowieka, które nasiliły się od czasu, gdy zaczął umacniać swoją kontrolę nad organami bezpieczeństwa kraju; K. mając na uwadze, że strategia tłumienia sprzeciwu jest o tyle skuteczniejsza, że niezależnie od wewnętrznych represji władze Arabii Saudyjskiej są nagradzane milczeniem zagranicznych rządów, które sygnalizują akceptację tych represji, czego wyrazem jest niezdolność do obrony własnych zasad; L. mając na uwadze, że system polityczny i społeczny w Arabii Saudyjskiej w dalszym ciągu jest niedemokratyczny i dyskryminujący, czyni kobiety obywatelami drugiej kategorii, nie zezwala na wolność wyznania ani przekonań, poważnie dyskryminuje licznych zagranicznych pracowników przebywających w tym kraju i zdecydowanie tłumi wszelkie głosy sprzeciwu; M. mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji obrońców praw kobiet w Arabii Saudyjskiej Parlament zaapelował do Rady o rozważenie możliwości zastosowania ukierunkowanych środków przeciwko osobom odpowiedzialnym za poważne przypadki łamania praw człowieka w Arabii Saudyjskiej, a także możliwości powołania przez Radę Praw Człowieka ONZ specjalnego sprawozdawcy ds. praw człowieka w Arabii Saudyjskiej; PE v /7 RE\ docx

5 N. mając na uwadze, że wolność opinii, wypowiedzi, prasy i mediów, zarówno w środowisku internetowym, jak i tradycyjnym, to podstawowe prawa każdego człowieka, które stanowią zasadnicze warunki wstępne oraz katalizatory demokratyzacji i reform, a ponadto umożliwiają niezbędny nadzór nad organami władzy; mając na uwadze zasadnicze znaczenie wolnych, zróżnicowanych i niezależnych mediów dla propagowania i ochrony praw człowieka w każdym społeczeństwie; mając na uwadze, że praca dziennikarzy polegająca na ujawnianiu przypadków nadużywania władzy, na wskazywaniu korupcji oraz kwestionowaniu powszechnie panujących przekonań często w sposób szczególny naraża ich na zastraszanie i przemoc; 1. z całą mocą potępia wymuszone zaginięcie i prawdopodobnie zamordowanie Dżamala Chaszukdżiego na zlecenie władz państwowych w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule w dniu 2 października 2018 r.; 2. odrzuca dotychczasowe wyjaśnienia władz Arabii Saudyjskiej w tej sprawie, gdyż są one niewiarygodne; zauważa, że nieprzedstawienie przez władze Arabii Saudyjskiej dowodów na to, że Dżamal Chaszukdżi wszedł do konsulatu i z niego wyszedł, kłóci się z ich twierdzeniem, jakoby zależało im na przeprowadzeniu rzeczywistego i skutecznego śledztwa w tej sprawie; 3. apeluje o natychmiastowe wszczęcie niezależnego i bezstronnego międzynarodowego dochodzenia w związku z zaginięciem i możliwym zamordowaniem Dżamala Chaszukdżiego, a także o wskazanie i osądzenie winnych; 4. apeluje do wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o zaproponowanie, do Komisji o opracowanie, a do Rady o przyjęcie listy Chaszukdżiego zawierającej nazwiska Saudyjczyków podlegających ukierunkowanym środkom takim jak zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów w związku z ich rolą w zaginięciu i domniemanym zamordowaniu Dżamala Chaszukdżiego, a także w kontekście innych poważnych naruszeń praw człowieka w Arabii Saudyjskiej; domaga się, aby na takiej liście znalazły się nie tylko nazwiska sprawców, ale również organizatorów tej zbrodni i osób podburzających do niej; 5. z zadowoleniem przyjmuje postawę niektórych państw członkowskich oraz podmiotów gospodarczych i organizacji międzynarodowych, w tym Międzynarodowego Funduszu Walutowego, które z powodu skandalu wywołanego zabójstwem Dżamala Chaszukdżiego zbojkotowały konferencję poświęconą inicjatywie na rzecz przyszłych inwestycji, zaplanowaną pod koniec br. w Rijadzie; domaga się uzależnienia zaangażowania w przyszłości od poszanowania uniwersalnych wartości; 6. zdecydowanie popiera inicjatywę UE na rzecz utworzenia globalnego systemu sankcji wymierzonego w podmioty naruszające prawa człowieka na całym świecie, dzięki któremu to systemowi możliwe byłoby wprowadzenie zakazu wydawania wiz i zamrożenie aktywów w stosunku do konkretnych osób; oczekuje konkretnych wyników w zakresie wdrożenia tej inicjatywy po konferencji organizowanej przez władze holenderskie w listopadzie w Hadze oraz zachęca państwa członkowskie do udzielenia temu wnioskowi pełnego poparcia; 7. wyraża zaniepokojenie, że zaginięcie Dżamala Chaszukdżiego wiąże się bezpośrednio z jego krytycznymi wypowiedziami na temat polityki Arabii Saudyjskiej w ostatnich RE\ docx 5/7 PE v01-00

6 latach; ponawia apel do władz Arabii Saudyjskiej o otwarcie się na prawa podstawowe, w tym na prawo do życia, prawo do swobody wypowiedzi i prawo do pokojowego sprzeciwu; 8. potępia represje stosowane nieprzerwanie wobec obrońców praw człowieka, w tym obrońców praw kobiet, krytycznych dziennikarzy, duchownych i innych pokojowych działaczy w Arabii Saudyjskiej, gdyż represje te osłabiają wiarygodność procesu reform w tym kraju; wzywa rząd Arabii Saudyjskiej do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka oraz innych więźniów sumienia przetrzymywanych i skazywanych wyłącznie za korzystanie z przysługującego im prawa do wolności wypowiedzi i za pokojową pracę na rzecz praw człowieka; 9. wyraża poważne zaniepokojenie podobnymi przypadkami wymuszonych zaginięć, jakie miały miejsce w 2018 r., dotyczącymi czterech obywateli Kataru: Mohsina al-korbiego, Abdulaziza Abdullaha, Nawafa al-rasheeda i Ahmeda Khalida Meqbela; wzywa rząd Arabii Saudyjskiej do ujawnienia miejsca przebywania tych osób oraz do ich natychmiastowego uwolnienia; 10. apeluje o natychmiastowe zawieszenie praw Arabii Saudyjskiej jako członka Rady Praw Człowieka ONZ z powodu poważnego i systematycznego łamania praw człowieka zarówno we własnym kraju, jak i za granicą; ponownie wzywa UE, by na forum Rady Praw Człowieka ONZ zaproponowała powołanie specjalnego sprawozdawcy ds. praw człowieka w Arabii Saudyjskiej; 11. apeluje do UE i jej państw członkowskich o zajęcie zdecydowanego stanowiska podczas następnego posiedzenia Rady Praw Człowieka w Genewie, gdyż na tym posiedzeniu, w dniu 5 listopada, w ramach powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka Arabia Saudyjska przedstawi swoje osiągnięcia w tej dziedzinie; 12. wzywa władze Arabii Saudyjskiej do zaniechania dalszego stosowania kary chłosty wobec Raifa Badawiego oraz do jego natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia, gdyż uznaje się go za więźnia sumienia, aresztowanego i skazanego wyłącznie za korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi; apeluje do UE, aby w dalszym ciągu wracała do jego sprawy w czasie wszelkich kontaktów na wysokim szczeblu; 13. wzywa władze Arabii Saudyjskiej do niezwłocznego wprowadzenia moratorium na stosowanie kary śmierci, co byłoby krokiem do zniesienia tej kary; wzywa do dokonania przeglądu wszystkich wyroków śmierci w celu upewnienia się, że procesy odbyły się zgodnie z międzynarodowymi standardami; 14. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i Komisję do czynnego wspierania grup społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka w Arabii Saudyjskiej, w tym poprzez organizowanie wizyt w więzieniach, monitorowanie procesów sądowych i publiczne oświadczenia; 15. ponownie podkreśla swoją gotowość do prowadzenia z Arabią Saudyjską konstruktywnego i krytycznego dialogu dotyczącego praw człowieka, podstawowych wolności i roli tego kraju w regionie; PE v /7 RE\ docx

7 16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, sekretarzowi generalnemu ONZ, Wysokiemu Komisarzowi ONZ ds. Praw Człowieka, Jego Królewskiej Mości Salmanowi bin Abdulazizowi al-saudowi oraz następcy tronu księciu Mohammedowi bin Salmanowi al-saudowi, rządowi Królestwa Arabii Saudyjskiej oraz sekretarzowi generalnemu Centrum Dialogu Narodowego Królestwa Arabii Saudyjskiej. RE\ docx 7/7 PE v01-00