1. orientacji zawodowej dla klas I III orientacji zawodowej dla klas IV VI doradztwa zawodowego dla klas VII VIII...

Transkrypt

1 Program realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego na rok szkolny 2018/2019 w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 11 w Płocku W myśl założeń systemu doradztwa edukacyjno zawodowego w systemie oświaty, doradztwo ma charakter systemowy, a wiec jest realizowane w formie preorientacji i orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego na wszystkich etapach edukacyjnych, a także we wszystkich typach szkół (od przedszkola do szkoły policealnej). Uwzględniając te założenia, program realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego, składa się z trzech programów: 1. orientacji zawodowej dla klas I III orientacji zawodowej dla klas IV VI doradztwa zawodowego dla klas VII VIII

2 PROGRAM ORIENTACJI ZAWODOWEJ DLA KLAS I III I. Założenia programu Program bazuje na kilku teoriach doradczych. Głównym kryterium doboru koncepcji była możliwość odniesienia procesu świadomego kształtowania własnej kariery do zmian rozwojowych, które warunkują realizację treści na danym etapie edukacyjnym. Najbardziej podstawowa teoria rozwoju psychospołecznego człowieka autorstwa E. Eriksona, prezentująca bieg życia człowieka jako sekwencję kolejnych konfliktów, stanowi ogólną ramę postrzegania fenomenu pracy na różnych etapach życia (od poczucia sprawczości przez pracowitość i kreatywność do rozczarowania vs. poczucia spełnienia). We wczesnym wieku szkolnym (I etap edukacyjny) dziecko musi zmierzyć się z konfliktem: pracowitość poczucie niższości. Pozytywne rozwiązanie konfliktu związane jest z poczuciem bycia kompetentnym i umożliwia konstruktywne radzenie sobie z trudnościami. W przypadku negatywnego rozwiązania pojawia się utrata wiary we własne możliwości, spadek zaangażowania zadaniowego i zbyt duże podporządkowanie innym (zależność). Rolą i i wychowawców, a także rodziców, jest zatem prowokowanie uczniów do działań, w których mogą poczuć się podmiotem i głównym wykonawcą działań. Jest to tym bardziej znaczące, że edukacja wczesnoszkolna to okres adaptacji dziecka do sytuacji, w których coraz częściej jest oceniane i porównywane do innych. I etap edukacyjny to według ujęcia D. Super a i E. Ginzberga okres przejścia od orientacji na zabawę do orientacji na pracę, co wzmacniane jest poprzez odgrywanie różnorodnych ról ch. Uczeń ćwiczy umiejętność planowania własnych działań i opracowuje na podstawie swoich doświadczeń strategie rozwiazywania pojawiających się trudności. Kompetencje te mają charakter transferowalny, mogą być zatem wykorzystywane zarówno w szkole, jak i poza nią, np. na rynku pracy. Orientacja na pracę, a więc inicjowanie i podtrzymywanie działań ukierunkowanych na rozwiązanie konkretnego problemu ma kluczowe znaczenie w procesie kształtowania się zaangażowania zadaniowego i uogólnionej postawy do pracy i. Stąd tak istotne jest wspieranie uczniów w tym obszarze już na samym początku nauki w szkole podstawowej. 2

3 Efektywne na rzecz kształtowania orientacji zawodowej powinny również uwzględniać zróżnicowanie zdolności i zainteresowań uczniów tak, aby wzmocnić ich świadomość w zakresie posiadanych uzdolnień i pasji, a także zwiększyć motywację do działani Warto w tym celu przywołać koncepcję inteligencji wielorakich H. Gardnera, uwzgledniającą indywidualne preferencje i predyspozycje uczniów w zakresie przetwarzania określonych typów problemów (np. matematycznych, językowych, przyrodniczych, ruchowych, społecznych/relacyjnych). Szkoła jako przestrzeń wspierająca ucznia w kształtowaniu orientacji zawodowej to w nawiązaniu do teorii psychodynamicznej A. Roe, instytucja minimalizująca jego frustracje i lęki. Warto zatem odejść (szczególnie podczas realizacji zajęć z zakresu orientacji zawodowej) od oceniania uczniów i stwarzania zbyt wielu sytuacji rywalizacji i wzajemnej konfrontacji między uczniami. Zgodnie z modułową struktura programu w każdej klasie są realizowane cele ze wszystkich czterech wskazanych w Rozporządzeniu MEN w sprawie doradztwa zawodowego obszarów: Poznawanie siebie; Świat zawodów i rynek pracy; Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-ch. Treści są sukcesywnie pogłębiane w kolejnych latach kształceni Przewidziane w programie związane z orientacją zawodową są powiązane z treściami kształcenia, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i przyszłą karierą zawodową. W programie wyeksponowano rolę kompetencji kluczowych przewidzianych do rozwijania w ramach podstawy programowej w kształtowaniu się orientacji zawodowej (postawy: kreatywności, przedsiębiorczości, innowacyjności i współpracy zespołowej). Oznacza to, że realizujący program orientacji zawodowej, jednocześnie podejmuje mające na celu wspólne (tj. angażujące rodziców, innych i i pracowników szkoły, a także przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego) wypracowanie efektów kształcenia zapisanych w podstawie programowej. II. Cel ogólny Celem orientacji zawodowej w klasach I III szkoły podstawowej jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej 3

4 i proaktywnej postawy wobec pracy i oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji. III. Założenia programowe oraz cele szczegółowe osiągnięcia uczniów W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu które wyznaczają treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I III szkół podstawowych: 1. Poznawanie siebie, m.in.: poznanie zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji ch, stanu zdrowi 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjnoch, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowania i zmiany decyzji dotyczących i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery. Cele szczegółowe programu: W obszarach: 1. POZNANIE SIEBIE uczeń: 1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; 1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; 1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; 1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; 1.5 podejmuje w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. 2. SWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń: 2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 4

5 2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawowa specyfikę pracy w wybranych zawodach; 2.3 opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach; 2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; 2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; 2.6 posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIE PRZEZ CAŁE ZYCIE uczeń: 3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; 3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć; 3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH uczeń: 4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; 4.2 planuje swoje lub grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą. Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły i cele. 5

6 Sposoby realizacji celu (wybór) KOD Tematyka działań Sposób realizacji (metody, formy) Osoby odpowiedzialne Uwagi (termin realizacji, współpraca) A.1 Moduł POZNANIE SIEBIE A.1.1 uczeń opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać b. c. A.1.2 b. Lubię to! Każdy ma swoje zainteresowania Gala talentów jesteśmy mistrzami! Fryderyk Chopin. Jak rozwijają się zainteresowania? zabawa grupowa; ; indywidualne wypowiedzi z elementami prezentacji autoprezentacja; ; wywiad praca w grupie; muzycznoruchowa; dyskusja; plastyczna uczeń prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób Gala talentów jesteśmy mistrzami! Brawo ja! Prezentacja własnych talentów c. Kuferek talentów A.1.3 autoprezentacja; ; wywiad ruchowa; techniki multimedialne; autoprezentacj praca w grupie; ; film, dyskusja; plastyczna, uczeń podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi 6

7 b. Lubię to! Każdy ma swoje zainteresowania Fryderyk Chopin. Jak rozwijają się zainteresowania? c. Kuferek talentów A.1.4 zabawa grupowa; ; indywidualne wypowiedzi z elementami prezentacji praca w grupie; muzycznoruchowa; dyskusja; plastyczna praca w grupie; ; film, dyskusja; plastyczna, uczeń podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach Gala talentów jesteśmy mistrzami! b. Kuferek talentów c. A.1.5 Brawo ja! Prezentacja własnych talentów autoprezentacja; ; wywiad praca w grupie; ; film, dyskusja; plastyczna ruchowa; techniki multimedialne; autoprezentacj, uczeń podejmuje w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich Sprawne ręce mogą więcej, czyli jak zrobić coś z niczego wyniknęło dla niego i dla innych elementy muzykoterapii; ruchowa i plastyczna; relaksacj PPP 7

8 b. Słodka matematyka c. Miasteczko zawodów praca w grupach; zabawa tematyczna; plastyczna i ruchowa; zabawa naśladowcz dyskusja; skojarzenia; praktyczne; pokaz, prezentacja; konkurs A.2 Moduł ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY A.2.1 Kto buduje dom? b. Słodka matematyka c. Zawód moich rodziców d. Miasteczko zawodów uczeń odgrywa różne role zawodowe w zabawie dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny; kalambury; plastyczn praca w grupach; zabawa tematyczna; plastyczna i ruchowa; zabawa naśladowcz opowiadanie; zabawa naśladowcza dyskusja; praktyczne; pokaz, prezentacja; konkurs świetlica szkolna rodzicami 8

9 A.2.2 uczeń podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawowa specyfikę pracy w wybranych Trofea zawodowe. Poznajemy zawody ludzi, których spotkaliśmy w b. Kto buduje dom? c. W centrum handlowym d. Reporterskim okiem wywiad z pracownikami szkoły e. Zawód moich rodziców f. W zwierzyńcu g. Miasteczko zawodów plastyczna; zawodach pogadanka; praca w grupach dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny; kalambury; plastyczn ćwiczenia integrujące grupę; metoda giełda pomysłów; wywiad; plastyczna opowiadanie; zabawa naśladowcza klasyfikowanie, grupowanie; scenki dyskusja; praktyczne; pokaz, prezentacja; konkurs świetlica szkolna pracodawcą rodzicami 9

10 A.2.3 b. uczeń opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na Reporterskim okiem wywiad z pracownikami szkoły Dzisiejszy Jaś kim będzie jako Jan? c. Zawód moich rodziców A.2.4 wybranych przykładach giełda pomysłów; wywiad; plastyczna pantomima; zabawa ruchowa, plastyczna opowiadanie; zabawa naśladowcza rodzicami uczeń omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, W centrum handlowym b. Halo! Usterka! Szukam pomocy c. Zawody na celowniku w którym funkcjonuje ćwiczenia integrujące grupę; metoda mapa myśli; odgrywanie ról; klasyfikacja i weryfikacja informacji; praca w grupach. tworzenie grupowej mapy aktywności; praca grupach pracodawcą 10

11 A.2.5 uczeń opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu Moje życie to pasja b. Zawody na celowniku c. A.2.6 Dzisiejszy Jaś kim będzie jako Jan? dyskusja; praktyczne; film tworzenie grupowej mapy aktywności; praca grupach pantomima; zabawa ruchowa; plastyczna uczeń posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem Sprawne ręce mogą więcej, czyli jak zrobić coś z niczego b. W centrum handlowym c. Zamek ze słomek oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny elementy muzykoterapii; ruchowa i plastyczna; relaksacja ćwiczenia integrujące grupę; metoda dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny; plastyczn, pedagog PPP pracodawcą A.3 Moduł RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE A.3.1 uczeń uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności Miłośnik to ja i ty autoprezentacja; twórcza; 11

12 b. Po co się uczę? c. Zamek ze słomek A.3.2 Miłośnik to ja i ty b. Po co się uczę? c. A.3.3 Wizyta studyjna w bibliotece dla dzieci praca w grupach burza mózgów; mapa myśli; zabawa ruchowa dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny; plastyczn, psycholog, pedagog uczeń wskazuje treści, których lubi się uczyć autoprezentacja; twórcza; praca w grupach burza mózgów; mapa myśli; zabawa ruchow twórcza;, psycholog biblioteką miejską uczeń wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich Detektyw Głoska na tropie, czyli poszukuję, gdy nie wiem. Zapoznanie z różnymi źródłami informacji b. Lekcja w bibliotece c. Wizyta studyjna w bibliotece dla dzieci ; wywiad; twórcza twórcza; twórcza;, logopeda bibliotekarz biblioteką miejską 12

13 A.4 A.4.1 Moduł PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH uczeń opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić Dzisiejszy Jaś kim będzie jako Jan? b. Kuferek talentów c. A.4.2 Wizyta studyjna w bibliotece dla dzieci pantomima; zabawa ruchowa; plastyczna praca w grupie; ; film, dyskusja; plastyczna twórcza;, biblioteką miejską uczeń planuje swoje lub grupy, wskazując na podstawowe Jak zmieścić dzień w słoju? b. Słodka matematyka c. Zamek ze słomek czynności i zadania niezbędne do realizacji celu opowiadanie; zabawa dydaktyczna; kalambury praca w grupach; zabawa tematyczna; plastyczna i ruchowa; zabawa naśladowcz dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny;, pedagog 13

14 A.4.3 plastyczn uczeń próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych W centrum handlowym b. Jutro pojedziemy daleko! c. Zamek ze słomek bezpośrednio z jego osobą ćwiczenia integrujące grupę; metoda praca w parach; dyskusja dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny; plastyczn, pedagog pracodawcą IV. Warunki i sposoby realizacji programu Określone w programie cele przewidziane są do realizacji: podczas zajęć (w ramach realizacji podstawy programowej); podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, pedagoga, psychologa, i i wychowawców, m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; podczas innych działań związanych z doradztwem m realizowanych w szkole (np. Dzień Talentów, spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw, instytucji, placówek). W realizacje programu zostanie włączone otoczenie społeczne szkoły, w szczególności rodzice, przedstawiciele instytucji zajmujących się doradztwem m, np. specjaliści z poradni psychologiczno-pedagogicznych, centrów kształcenia, a także ośrodek doskonalenia i, biblioteka 14

15 pedagogiczna, biblioteki miejskie, przedstawiciele zakładów pracy i pracodawców oraz innych instytucji edukacyjnych oraz instytucji działających na rynku pracy. V. Weryfikacja efektów zajęć Założone cele programu podlegają weryfikacji. Sposoby (do wyboru): pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć; skalowanie; autorefleksja i samoocena uczestników; portfolio, zawierające wymierne efekty pracy uczestników zajęć; skale obserwacyjne dla prowadzących zajęcia; zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców. 15

16 PROGRAM ORIENTACJI ZAWODOWEJ DLA KLAS IV VI I. Założenia programu Program bazuje na kilku teoriach doradczych uwzględniających możliwości psychofizyczne uczniów na II etapie edukacyjnym. Głównym kryterium doboru koncepcji było uwzględnienie etapów rozwojowych dziecka w procesie przygotowywania go do planowania własnej kariery edukacyjno-zawodowej. Za jedną z istotnych koncepcji przyjęto teorię rozwoju psychospołecznego człowieka E. Eriksona, ukazującą bieg życia człowieka jako sekwencję kolejnych konfliktów. Konflikt do rozwiązania na tym etapie rozwojowym: pracowitość versus poczucie niższości może zostać rozwiązany poprzez takie jak: rozwijanie autorefleksji i strategii radzenia sobie z trudnościami i problemami, rozwijanie własnych zasobów, w tym umiejętności korzystania ze wsparcia innych oraz kształtowanie postawy wytrwałości w realizacji działań. Sukces w rozwiązaniu tego konfliktu prowadzi do zdobycia poczucia własnej kompetencji i decyduje o późniejszym stosunku do pracy, do ludzi, z którymi się pracuje oraz zdolności do sukcesu. Koncepcja ta stanowi ramę postrzegania pracy na różnych etapach życia człowiek Kolejne rekomendowane koncepcje D. Super a i E. Ginzberga opisują etapy rozwoju dziecka w zakresie uświadamiania sobie własnych zainteresowań. Według D. Super`a okres rozwojowy lat to przejście z etapu fantazji do etapu zainteresowań, w którym jednostka kształtuje obraz samego siebie i własne ja zawodowe opierając się na własnych dokonaniach w różnych obszarach oraz na podstawie relacji i identyfikacji ze światem dorosłych. Według E. Ginzberga na ten okres rozwojowy przypadają etap fantazji i wkraczanie w etap próby. W tym okresie zabawa m.in. w pełnienie różnych ról ch stopniowo ukierunkowuje się na pracę, stanowiąc pierwsze, elementarne próby przyszłej identyfikacji zawodowej. Odniesienie do koncepcji inteligencji wielorakich H. Gardnera ma zwrócić uwagę na rolę rozpoznawania i rozwijania różnorodnych zasobów poznawczo-osobowościowych ucznia w procesie przygotowania do planowania kariery edukacyjno-zawodowej. Koncepcja A. Roe stanowi uzupełnienie powyższych teorii, a odniesienie do niej dotyczy przede wszystkim kwestii powiązania zainteresowań i pasji dziecka z uwarunkowaniami rodzinnymi i kształtowaniem wzmacniających relacji dorosły dziecko. Powyższe koncepcje stanowią fundament 16

17 teoretyczny przydatny osobom realizującym program orientacji zawodowej dla tej grupy wiekowej. Taki dobór inspiracji teoretycznych do projektowania wsparcia w ramach orientacji zawodowej zapewnia podążanie za potrzebami rozwojowymi uczniów oraz uwrażliwia ich na dynamikę zmian we współczesnym świecie pracy. Zgodnie z modułową struktura programu w każdej klasie są realizowane cele ze wszystkich czterech wskazanych w Rozporządzeniu MEN w sprawie doradztwa zawodowego obszarów: Poznawanie własnych zasobów; Świat zawodów i rynek pracy; Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-ch. Treści są sukcesywnie pogłębiane w kolejnych latach kształceni Przewidziane w programie związane z orientacją zawodową są powiązane z treściami kształcenia, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i przyszłą karierą zawodową. W programie wyeksponowano rolę kompetencji kluczowych przewidzianych do rozwijania w ramach podstawy programowej w kształtowaniu się orientacji zawodowej (postawy: kreatywności, przedsiębiorczości, innowacyjności i współpracy zespołowej). Oznacza to, że realizujący program orientacji zawodowej, jednocześnie podejmuje mające na celu wspólne (tj. angażujące rodziców, innych i i pracowników szkoły, a także przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego) wypracowanie efektów kształcenia zapisanych w podstawie programowej. II. Cel ogólny Celem orientacji zawodowej w klasach IV VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji. III. Założenia programowe oraz cele szczegółowe osiągnięcia uczniów W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu które wyznaczają treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV VI szkół podstawowych: 17

18 1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron, jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji, wartości, predyspozycji ch, stanu zdrowi 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjnoch, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery. Cele szczegółowe programu: W obszarach: 1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW uczeń: 1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; 1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w rożnych dziedzinach życia; 1.3 podejmuje w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje, formułując wnioski na przyszłość; 1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców. 2. SWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń: 2.1 wymienia rożne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje rożne ścieżki ich uzyskania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; 2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; 2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; 2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; 18

19 2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIE PRZEZ CAŁE ZYCIE uczeń: 3.1 wskazuje na rożne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; 3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; 3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z rożnych źródeł wiedzy. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH uczeń: 4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-ch; 4.2 planuje swoje lub grupy, wskazując na szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą. Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły. 19

20 Sposoby realizacji celu (wybór) Sposób realizacji Osoby KOD Tematyka działań (metody, formy) odpowiedzialne B.1 Moduł POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW Uwagi (termin realizacji, współpraca) B.1.1 uczeń określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje Ja to znaczy kto? b. Kompetencje jak klocki lego c. B.1.2 b. B.1.3 Kariera na Maks Zainteresowani kalambury; opis przypadku; kierowana poker kryterialny; film, projekt, kierowana wychowawca, psycholog, psycholog uczeń wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania Moc jest ze mną ja też jestem Supermanem Jakiego koloru jest twój spadochron? w rożnych dziedzinach życia autoprezentacja; ; wywiad poker kryterialny; wychowawca wychowawca, pedagog uczeń podejmuje w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje Sprawne ręce mogą więcej, czyli jak zrobić coś z niczego b. Moja rola, formułując wnioski na przyszłość elementy muzykoterapii; ruchowa i plastyczna; relaksacja ruchowa, pedagog wychowania fizycznego PPP 20

21 B.1.4 kierowana, elementy debaty uczeń prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób Dzień Kreatywnych Pasjonatów b. Dzień Mistrza z zamiarem zaciekawienia odbiorców metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli przedmiotów artystycznych przedmiotów artystycznych B.2 Moduł ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY B.2.1 uczeń wymienia rożne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje rożne ścieżki ich uzyskania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach Nie tylko czas leczy rany grupa zawodów medycznych b. Cykl: Zawodowy Idol c. d. Czy Picasso też był kiedyś dzieckiem? Czy płotki biegają przez płotki? ćwiczenie w parach; ćwiczenie grupowe; kierowan zabawa dydaktyczna; gra dydaktyczna; dyskusja grupowa zabawa dydaktyczna; gra dydaktyczna; dyskusja grupow zabawa dydaktyczna; gra dydaktyczna; dyskusja grupowa przyrody, biologii wszyscy e plastyki, wychowawca wychowania fizycznego przedsiębiorcami B.2.2 uczeń opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka 21

22 Po co mi ta praca? b. Wartości w moim życiu. B.2.3 bank pomysłów; mapa marzeń; praca indywidualna; dyskusja poker kryterialny, kierowana historii religii, etyki, wychowawca uczeń podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe Zdrowy styl życia jako przygotowanie do pełnienia ról ch giełda pomysłów; dyskusja; praca w grupach; film przyrody, biologii, wychowania fizycznego b. Napo uczy o bezpieczeństwie dyskusja; praca w grupach; film wychowawca, techniki B.2.4 b. B.2.5 uczeń posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem Sprawne ręce mogą więcej, czyli jak zrobić coś z niczego I ty możesz zostać MacGyver em oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny elementy muzykoterapii; ruchowa i plastyczna; relaksacja wyliczanka; dyskusja; praca w grupach wychowawca języka polskiego PPP uczeń wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą Jak zdobyć pierwszy milion? dyskusja; praca indywidualna matematyki, geografii B.3 Moduł RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE B.3.1 uczeń wskazuje na rożne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki Kiedy zaczynamy się uczyć i kiedy kończymy? burza mózgów; praca indywidualna; przyrody, biologii 22

23 praca w małych grupach giełda pomysłów; b. Jak się uczyć szybciej i efektywniej mój indywidualny styl uczenia się dyskusja; metoda przewodniego tekstu; metoda psycholog, pedagog, wychowawca praktyczna c. B.3.2 Kolorowa podróż po świecie dyskusja, film, analiza źródeł informacji geografii, języka obcego uczeń wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć Przedmioty, które lubię jako drogowskazy zawodowe autorefleksja; dyskusja wszyscy e b. Lekcja biblioteczna twórcza; bibliotekarz B.3.3 uczeń samodzielnie dociera do informacji i korzysta z rożnych źródeł wiedzy W szkole czy poza szkołą? Gdzie się uczymy film, debata wychowawca, pedagog analiza źródeł, b. Edukacja poprzez e-learning., kierowana informatyki B.4 B.4.1 Moduł PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH uczeń opowiada o swoich planach edukacyjno-ch Ja i mój świat za 10 lat. b. Gdy byłem, gdy będę. autorefleksja; dyskusja autorefleksja; dyskusja pedagog, wychowawca języków obcych 23

24 B.4.2 uczeń planuje swoje lub grupy, wskazując na szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu Poznaję swoje miasto gra terenowa b. Chcę to zdobyć. gra terenowa B.4.3 wychowawca, geografii, wychowania fizycznego wychowawca, geografii, wychowania fizycznego uczeń próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych W centrum handlowym b. Giełda papierów wartościowych bezpośrednio z jego osobą ćwiczenia integrujące grupę; metoda ćwiczenia integrujące grupę; metoda wychowawca, matematyki matematyki, fizyki IV. Warunki i sposoby realizacji programu Określone w programie cele przewidziane są do realizacji: podczas zajęć (w ramach realizacji podstawy programowej); podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, pedagoga, psychologa, i i wychowawców, m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; podczas innych działań związanych z doradztwem m realizowanych w szkole (np. Dzień Talentów, spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw, instytucji, placówek). 24

25 W realizacje programu zostanie włączone otoczenie społeczne szkoły, w szczególności rodzice, przedstawiciele instytucji zajmujących się doradztwem m, np. specjaliści z poradni psychologiczno-pedagogicznych, centrów kształcenia, a także ośrodek doskonalenia i, biblioteka pedagogiczna, biblioteki miejskie, przedstawiciele zakładów pracy i pracodawców oraz innych instytucji edukacyjnych oraz instytucji działających na rynku pracy. V. Weryfikacja efektów zajęć Założone cele programu podlegają weryfikacji. Sposoby (do wyboru): pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć; skalowanie; autorefleksja i samoocena uczestników; portfolio, zawierające wymierne efekty pracy uczestników zajęć; skale obserwacyjne dla prowadzących zajęcia; zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców. 25

26 PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS VII VIII I. Założenia programu Program bazuje na kilku teoriach doradczych. Głównym kryterium doboru koncepcji była możliwość odniesienia procesu świadomego kształtowania własnej kariery do zmian rozwojowych, które warunkują realizację treści na tym etapie edukacyjnym. Najbardziej podstawowa w poniższym zestawieniu teoria rozwoju psychospołecznego człowieka E. Eriksona, prezentująca bieg życia człowieka jako sekwencje kolejnych konfliktów, stanowi ogólną ramę postrzegania pracy na różnych etapach życia człowieka (od poczucia sprawczości przez pracowitość i kreatywność do rozczarowania versus poczucia spełnienia). Z etapem rozwojowym latków związany jest tzw. konflikt tożsamości, przejawiający się stanem niepewności ról społecznych i poszukiwaniem własnej tożsamości osobowej i zawodowej oraz okazji do manifestacji swojej niezależności. Efektem pozytywnego rozwiązania tego konfliktu jest ukształtowanie zintegrowanego poczucia własnego ja. Otrzymywane w tym okresie odpowiednie wsparcie i zachęta do odkrywania siebie owocują wysokim poziomem samokontroli i zwiększaniem samoświadomości. Według koncepcji D. Super a okres ten to przejście od etapu zainteresowań (od 11. do 12. roku życia) do etapu uświadamiania sobie własnych możliwości, zdolności oraz krystalizowania się hierarchii wartości (od 13. do 14. roku życia), co związane jest z potrzebą doświadczania oraz jak wynika z koncepcji E. Ginzberga podejmowania prób sprawdzania owych możliwości (11 16 lat). Z psychodynamicznej koncepcji A. Roe możemy zaczerpnąć dla tego okresu rozwojowego idee podziału zawodów na 8 grup związanych z orientacja na ludzi i na rzeczy oraz zwrócenie uwagi na kształtowanie motywacji autotelicznej (zaspokajanie potrzeby samorozwoju). Czynniki te stanowią istotne uwarunkowania wyboru zawodu i kształtowania własnej kariery w ścisłej korelacji z zadaniami rozwojowymi. Teorie J.D. Krumboltza i A.S. Levina, M. Savickasa oraz V. Peavy ego opisują pojęcie zmiany (tranzycji), które jest kluczowe we współczesnym modelu kariery konstruowanej w postnowoczesnej, migotliwej i nieuchwytnej, płynnej (jak uważa Z. Bauman) rzeczywistości. Tym samym taki dobór inspiracji teoretycznych do projektowania 26

27 wsparcia w ramach doradztwa zawodowego zapewni z jednej strony podążanie za naturalnymi zmianami rozwojowymi uczniów, z drugiej zaś uwrażliwi ich na dynamikę zmian we współczesnym świecie pracy. Zgodnie z modułowa struktura programu w każdej klasie realizowane są cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów: Poznawanie własnych zasobów; Świat zawodów i rynek pracy; Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-ch. Treści są sukcesywnie poszerzane. Przewidziane w programie związane z doradztwem m są powiązane z treściami kształcenia ogólnego, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i karierą zawodową. II. Cel ogólny Celem doradztwa zawodowego w klasach VII VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania, przy wsparciu doradczym, decyzji edukacyjnych i ch, uwzgledniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu. III. Założenia programowe oraz cele szczegółowe osiągnięcia uczniów W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych jednolitych z obszarami wszystkich programów zestawu które wyznaczają treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII VIII szkół podstawowych: 1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron, jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji, wartości, predyspozycji ch, stanu zdrowi 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjnoch, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej 27

28 z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery. Cele szczegółowe programu: W obszarach: 1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW uczeń: 1.1. określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań ch 1.2. rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) 1.3. dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjnozawodowej informacji o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób i innych źródeł; 1.4. rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-ch; 1.5. rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań ch i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjnozawodowej; 1.6. określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji: 1.7. określa własną hierarchię wartości i potrzeb. 2. SWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń: 2.1. wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskania; 2.2. porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; 2.3. wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; 2.4. uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; 2.5. analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; 2.6. wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; 2.7. dokonuje autoprezentacji. 28

29 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIE PRZEZ CAŁE ZYCIE uczeń: 3.1. analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; 3.2. analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów; 3.3. charakteryzuje strukturę systemu formalnej oraz możliwości pozaformalnej i nieformalnej; 3.4. określa znaczenie uczenia się przez całe życie. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH uczeń: 4.1. dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; 4.2. określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; 4.3. identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; 4.4. planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów. Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły. 29

30 Sposoby realizacji celu (wybór) Sposób realizacji Osoby KOD Tematyka działań (metody, formy) odpowiedzialne C.1 Moduł POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW Uwagi (termin realizacji, współpraca) C.1.1 uczeń określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań ch Zmiana celu b. Poznaję zawody predyspozycje i ograniczenia c. Moje portfolio d. Ograniczenia czy możliwości C.1.2 praca w małych grupach, dyskusja poker kryterialny; projekt, kierowana, portfolio zdania typu prawda czy fałsz; praca w grupach; dyskusja; niedokończone zdania wychowawca, psycholog biologii uczeń rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, Ja w różnych odsłonach. b. Ulubione aktywności, interesujące zajęci c. Moje portfolio d. Temperament jak z bajki e. Zdolności i uzdolnienia kompetencje, predyspozycje zawodowe) autoprezentacja; ; wywiad projekt, kierowana, portfolio praca z tekstem bajk, analiza materiału źródłowego, dyskusja, test autoprezentacja, kierowana wychowawca, pedagog 30

31 C.1.3 uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjnozawodowej informacji o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób Moje portfolio b. Zawodowe drzewo genealogiczne c. Moja ścieżka edukacyjna C.1.4 i innych źródeł projekt, kierowana, portfolio kierowana, elementy debaty, praca plastyczna wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających wychowawca, otoczeniem społecznogospodarczym szkoły uczeń rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do Mój bohater/mój idol. Wartości w moim życiu. b. Dzień Mistrza c. Inspirujące kariery d. Ograniczenia czy możliwości C.1.5 planów edukacyjno-ch metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli zdania typu prawda czy fałsz; praca w grupach; dyskusja; niedokończone zdania przedmiotów artystycznych biologii uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań ch i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjnozawodowej Ograniczenia czy możliwości b. Dzień Mistrza zdania typu prawda czy fałsz; praca w grupach; dyskusja; niedokończone zdania metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli c. Inspirujące kariery metoda projektu; biologii przedmiotów artystycznych 31

32 C.1.6 Moje portfolio bank pomysłów; mapa myśli projekt, kierowana, portfolio uczeń określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji Jeśli ktoś chce zostać florystą b. Moje portfolio c. Rozpoznaję swoje aspiracje C.1.7 b. Mój bohater/mój idol. Wartości w moim życiu. Jakie wartości są dla mnie ważne? c. Ja i mój świat za 10 lat. projekt, kierowana, film projekt, kierowana, portfolio autorefleksja; dyskusja - praca grupowa; metoda przewodniego tekstu praca grupowa; dyskusja pedagog, psycholog uczeń określa własną hierarchię wartości i potrzeb metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli, poker kryterialny gra dydaktyczna; autorefleksja; pogadanka praca w parach; wizualizacja, plan, mapa myśli. wychowawca, psycholog, etyki, religii C.2 Moduł ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY C.2.1 uczeń wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione Zawody wokół nas b. Marzenia do spełnienia c. W jakich zawodach wykorzystam wiedzę z? w zawodach oraz możliwości ich uzyskania dyskusja; praca w grupach; kolaż. dyskusja praca indywidualna autorefleksja; plakat praca indywidualna; praca z tekstem; informatyki, wychowawca chemii, fizyki wszyscy e przedsiębiorcami 32

33 d. Jeśli ktoś chce zostać florystą e. Inspirujące kariery f. C.2.2 b. c. C.2.3 Lokalny rynek i pracy kalambury projekt, kierowana, film metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli przedsiębiorcami uczeń porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy Lokalny rynek i pracy Moje zasoby i preferencje a oczekiwania pracodawców Kwalifikacje i kompetencje jak klocki Lego i oczekiwaniami pracodawców metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli wychowawca przedsiębiorcami MUP przedsiębiorcami uczeń wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy Lokalny rynek i pracy giełda pomysłów; dyskusja; praca w grupach; film b. Nowe zawody na rynku pracy dyskusja; praca w grupach; film geografii C.2.4 C.2.5 Praca jako wartość w życiu człowieka uczeń uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka asocjogram; praca w grupach; dyskusja gra dydaktyczna; zdanie niedokończone psycholog, pedagog uczeń analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy PPP Jak zdobyć pierwszy milion? dyskusja; praca indywidualna matematyki, geografii 33

34 b. Wolontariat wstęp do kariery wolontariat C.2.6 uczeń wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową asocjogram; praca w Praca jako wartość w życiu człowieka grupach; dyskusja gra dydaktyczna; zdanie psycholog, pedagog PPP niedokończone b. Mój bohater/mój idol. Wartości w moim życiu. metoda projektu; bank pomysłów; mapa myśli, poker kryterialny C.2.7 uczeń dokonuje autoprezentacji Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawiania siebie pogadanka; burza pomysłów; mapa mentalna; drama języka polskiego C.3 Moduł RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE C.3.1 b. uczeń analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł Lokalny rynek i pracy Szkoły zawodowe szkołami pozytywnego wyboru c. Moja ścieżka edukacyjna d. Informacje w zasięgu ręki C.3.2 informacji giełda pomysłów; dyskusja; praca w grupach; film udział w targach szkół ch wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających dyskusja, analiza źródeł informacji wychowawca wychowawca, informatyki otoczeniem społecznogospodarczym szkoły uczeń analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów Informacje w zasięgu ręki dyskusja, analiza informatyki 34

35 b. Ścieżka kształcenia po szkole podstawowej c. Moja ścieżka edukacyjna C.3.3 źródeł informacji twórcza; wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających wychowawca, otoczeniem szkoły uczeń charakteryzuje strukturę systemu formalnej oraz możliwości Informacje w zasięgu ręki b. Ścieżka kształcenia po szkole podstawowej c. Moja ścieżka edukacyjna d. Edukacja poprzez e-learning. C.3.4 Jak długo uczymy się? C.4 C.4.1 pozaformalnej i nieformalnej dyskusja, analiza źródeł informacji twórcza; wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających analiza źródeł,, kierowana informatyki wychowawca, informatyki uczeń określa znaczenie uczenia się przez całe życie debata; praca w grupach/parach wszyscy e Moduł PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH otoczeniem społecznogospodarczym społecznogospodarczym szkoły uczeń dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym Kariera zawodow Co w bank pomysłów; 35

36 trawie piszczy? b. Moja ścieżka edukacyjna C.4.2 mapa myśli; eksperyment; dyskusja wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających wychowawca, otoczeniem szkoły uczeń określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne Moje portfolio b. Moja ścieżka edukacyjna c. Edukacja poprzez e-learning. d. C.4.3 C.4.4 Badanie predyspozycji i zainteresowań ch zasoby projekt, kierowana, portfolio wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających analiza źródeł,, kierowana test, kierowana wychowawca, informatyki otoczeniem społecznogospodarczym społecznogospodarczym szkoły uczeń identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich Co dwie głowy to nie jedn Kto może mi pomóc w wyborze szkoły i zawodu? pomocy metoda wychowawca, OHP, uczeń planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje Co dwie głowy to nie jedn Kto może mi pomóc w wyborze szkoły i zawodu? podjętych wyborów metoda wychowawca, MUP OHP, MUP 36

37 b. Moja ścieżka edukacyjna wizyta studyjna i warsztaty w szkołach ponadpodstawowych i instytucjach wspierających wychowawca, otoczeniem społecznogospodarczym szkoły asocjogram; praca w c. Praca jako wartość w życiu człowieka grupach; dyskusja gra dydaktyczna; zdanie psycholog, pedagog PPP niedokończone 37

38 IV. Warunki i sposoby realizacji programu Określone w programie cele przewidziane są do realizacji: podczas zajęć (w ramach realizacji podstawy programowej); podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, pedagoga, psychologa, i i wychowawców, m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; podczas innych działań związanych z doradztwem m realizowanych w szkole (np. Dzień Talentów, spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw, instytucji, placówek). W realizacje programu zostanie włączone otoczenie społeczne szkoły, w szczególności rodzice, przedstawiciele instytucji zajmujących się doradztwem m, np. specjaliści z poradni psychologiczno-pedagogicznych, centrów kształcenia, a także ośrodek doskonalenia i, biblioteka pedagogiczna, biblioteki miejskie, przedstawiciele zakładów pracy i pracodawców oraz innych instytucji edukacyjnych oraz instytucji działających na rynku pracy. V. Weryfikacja efektów zajęć Założone cele programu podlegają weryfikacji. Sposoby (do wyboru): pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć; skalowanie; autorefleksja i samoocena uczestników; portfolio, zawierające wymierne efekty pracy uczestników zajęć; skale obserwacyjne dla prowadzących zajęcia; zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców. 38