dr Danuta Czekaj

Transkrypt

1 dr Danuta Czekaj EKONOMIKATURYSTYKI ET_ TIR_I_ST2 WYKŁAD E_ LEARNING_ 2 GODZINY r. Temat Klastry nowoczesnym modelem organizacji biznesu w turystyce zdrowotnej

2 WYKŁAD E_ LEARNING Fot.1.Dom Zdrojowy w uzdrowisku Szczawo- Zdrój Źródło: prezentacje _dom _zdrojowy _ szczawno.htm,, [ ].

3 Plan Wprowadzenie Turystyka Zdrowotna Klaster Model współpracy klastrowej Struktura branżowa klastrów Kluczowe klastry krajowe Korzyści z klastra Klaster turystyczny Klaster turystyki zdrowotnej Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej Podsumowanie Bibliografia Netografia Zagadnienia utrwalające wiedzę

4 Wprowadzenie Jak tworzyć materialne bogactwo z niematerialnej wiedzy w nowej ekonomii[1]? Klaster[2]? Nowoczesny model współpracy i konkurencji w dziedzinie gospodarczej i naukowej Inteligentny rozwój [3]? Kapitał społeczny Kapitał ludzki: kapitał wiedzy i kapitał zdrowia Kapitał intelektualny Inteligentne specjalizacje regionu [1] S. Kwiatkowski, Przedsiębiorczość intelektualna, WN PWN, Warszawa 2000, s. 8. [2]M.E.Porter, Clusters and the New Economics of Competition, Harvard Business Review, [3] Lokalne i regionalne czynniki wspierania przedsiębiorczości :klasteryzacja, promocja, doradztwo i kapitał społeczny, red., T. Mickiewicz, J. Rodzinka, T.Skica, Rzeszów : Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wydawnictwo C.H. Beck,Warszawa 2016; D.Czekaj, Klastry jako determinanta rozwoju turystyki zdrowotnej [w:] Turystyka zdrowotna. Problemy ekonomiczne i społeczne, red., D. Czekaj, WST i JO, Warszawa 2018.

5 Wprowadzenie cd. Celem zajęć jest zapoznanie Studentów z klastrem jako innowacyjnym modelem współpracy wspomagającym inteligentny rozwój biznesu turystycznego w przypadku turystyki zdrowotnej

6 Turystyka zdrowotna Definicja Turystyka zdrowotna to: świadome i dobrowolne udanie się na pewien okres poza miejsce stałego zamieszkania, w czasie wolnym od pracy, w celu regeneracji ustroju dzięki aktywnemu wypoczynkowi fizycznemu i psychicznemu [1] [1]W.W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2003, s. 37.

7 Turystyka zdrowotna cd. Formy[1] Turystyka uzdrowiskowa Turystyka medyczna Wellnss i spa [1] D.Czekaj, Turystka uzdrowiskowa w gospodarce XXI w. na przykładzie uzdrowisk zlokalizowanych w polskich górach,[w:] Kultura i przyroda w turystyce górskiej, red., B. Iwan, WST i JO, Warszawa 2017; D. Czekaj, Klastry jako determinanta rozwoju turystyki zdrowotnej [w:] Turystyka zdrowotna. Problemy ekonomiczne i społeczne, red., D. Czekaj, WST i JO, Warszawa 2018.

8 Turystyka zdrowotna cd. Wartość rynku Tabela 1. Wartość rynku turystyki zdrowotnej[ w mln. zł] Turystyka medyczna 306,0 447,1 652,9 786,0 863,5 958,0 Uzdrowiska 845,9 910,8 948,9 943,1 980, ,3 Turystyka wellness 1 159, , , , , ,5 RAZEM 2 311, ,0 3215,3 3471,2 3703,1 4035,8 Źródło: Raport Health and Wellness Tourism in Poland, 2012.

9 Klaster Definicja Klaster to ugrupowanie małych firm w celu wspólnego realizowania określonych funkcji (np. marketingu, sieci zbytu) i zwiększenia konkurencji na rynku dzięki działaniu na większą skalę [1]. A. Bień, W. Bień Słownik finansów, DIFIN, Warszawa 2010.

10 Klaster cd. Definicja cd. Klaster, to geograficzna koncentracja powiązanych ze sobą przedsiębiorstw wyspecjalizowanych dostawców, usługodawców, przedsiębiorstw w powiązanych gałęziach przemysłu oraz instytucji stowarzyszonych (np. uniwersytetów, agencji standaryzacji oraz stowarzyszeń handlowych) w szczególnych obszarach, które zarówno konkurują, jak i prowadzą wzajemną współpracę [1]. [1] M.Porter, Porter o konkurencji, PWN, Warszawa 2011.

11 Klaster cd. Zadania

12 Klaster cd. Typy[1] oparte na wiedzy oparte na korzyściach skali wyspecjalizowanych dostawców uzależnione od dostawcy [1] Boosting Innovation The Cluster Approach, OECD, 1999; D. Czekaj, Klastry jako determinanta rozwoju turystyki zdrowotnej [w:] Turystyka zdrowotna. Problemy ekonomiczne i społeczne, red., D. Czekaj, WST i JO, Warszawa 2018.

13 Klaster cd. Typy cd. Klastry oparte na wiedzy : powiązania kooperacyjne podmiotów wykorzystujących w swojej działalności zaawansowaną wiedzę i technologię, ściśle współpracujących z instytucjami B+R, w których kluczowym obszarem jest innowacyjność i patentowanie, współpraca sektora biznesu z sektorem nauki (farmacja, lotnictwo, chemia, elektronika, )

14 Klaster cd. Typy cd. Klastry oparte o korzyści skali: powiązania kooperacyjne stanowiące duże, złożone systemy relacji i zależności (duża liczba powiązanych firm klastrowych), powstające z reguły w obszarze produkcji, gdzie efekt skali jest najbardziej pożądany, współpraca z zewnętrznymi wyspecjalizowanymi dostawcami (np. komponentów, półproduktów, itp.) i sektorem nauki, który dostarcza nowych,innowacyjnych technologii do procesu produkcyjnego branża spożywczo-przetwórcza, przemysł samochodowy i maszynowy

15 Klaster cd. Typy cd. Klastry uzależnione od dostawcy: powiązania kooperacyjne importujące nowoczesne technologie przede wszystkim w postaci dóbr kapitałowych i półproduktów kluczowe znaczenie dla funkcjonowania tego typu klastra ma jego zdolność podejmowania współpracy z dostawcami i podmiotami świadczącymi usługi po sprzedażowe (rolnictwo, leśnictwo, przemysł włókienniczy, meblarski, metalowy)

16 Klaster cd. Typy cd. Klastry wyspecjalizowanych dostawców: powiązania kooperacyjne o ponadprzeciętnych potrzebach w zakresie badan i rozwoju (B+R) funkcjonują w skupiskach obejmujących nie tylko firmy klastrowe, ale także ich klientów i użytkowników ich produktów/usług IT,

17 Model współpracy klastrowej Specyfika

18 Struktura branżowa klastrów

19 Kluczowe klastry krajowe Klastry o statusie Krajowego Klastra Kluczowego w Polsce I runda Klaster Dolina Lotnicza, reprezentowany przez Stowarzyszenie Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza Klaster Interizon, reprezentowany przez Fundację Interizon Klaster Obróbki Metali, reprezentowany przez Centrum Promocji Innowacji i Rozwoju Mazowiecki Klaster ICT, reprezentowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Wiedza Polski Klaster Aluminium, reprezentowany przez City Consulting Institute Sp. Z.o.o. Wschodni Klaster Budowlany, reprezentowany przez Polskie Stowarzyszenie Doradcze i Konsultingowe Zachodniopomorski Klaster Chemiczny Zielona Chemia, reprezentowany przez Stowarzyszenie Zachodniopomorski Klaster Chemiczny Zielona Chemia"

20 Kluczowe klastry krajowe cd. Klastry o statusie Krajowego Klastra Kluczowego w Polsce cd. II runda MedSilesie - Śląska Sieć Wyrobów Medycznych, reprezentowany przez Górnośląską Agencję Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o. Klaster Lifescience Kraków, reprezentowany przez Fundację Klaster LifeScience Kraków NUTRIBIOMED Klaster, reprezentowany przez Wrocławski Park Technologiczny S. A. Śląski Klaster Lotniczy, reprezentowany przez Federację Firm Lotniczych Bielsko Wschodni Klaster ICT, reprezentowany przez Wschodnią Agencję Rozwoju Sp. z o.o. Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu, reprezentowany przez Centrum Kooperacji Recyklingu - not for profit system Sp. z o.o. Klaster Zrównoważona Infrastruktura, reprezentowany przez Instytut Doradztwa Sp. z.o.o. Klaster Logistyczno-Transportowy Północ-Południe, reprezentowany przez Zarząd Nadbałtyckich Inicjatyw Klastrowych Sp. z o.o. Bydgoski Klaster Przemysłowy, reprezentowany przez Bydgoski Klaster Przemysłowy

21 Korzyści z klastra Inteligentna specjalizacja regionów geograficznych: budowanie przewagi konkurencyjnej Atrakcyjna forma reklamy: lepsza rozpoznawalność, więcej klientów Usprawnienia w infrastrukturze: zwiększenie jakości usług Rozprzestrzeniane wiedzy, innowacji i dobrych praktyk: zwiększony dostęp do badań naukowych i szkoleń, np. współpraca z jednostkami naukowymi sprzyja lepszemu rozpoznaniu rynku i potrzeb klienta, Skuteczniejsze finansowanie projektów: łatwiejszy dostęp do kapitałów, wzrost dochodów Rozwój inteligentny regionu: wzrost jakości kapitału społecznego wzrost wartości kapitału ludzkiego i intelektualnego

22 Klaster turystyczny Pojęcie [1] W turystyce koncentracja geograficzna podmiotów tworzących klastry jest ściśle związana z walorami przyrodniczymi i kulturowymi danego regionu [1] J.Staszewska, Klaster perspektywą dla przedsiębiorców na polskim rynku turystycznym, DIFIN, Warszawa 2009.

23 Klaster turystyczny cd. Pojęcie [1]cd. Koncepcja tworzenia powiązań kooperacyjnych łączona z branżami wysokich technologii, sektorami, w których najcenniejszym kapitałem jest wiedza i zdolność kreatywnej współpracy w obszarze biznes turystyczny-nauka [1]J.Falkowski, Koncepcja klstrów jako formy kreatywności w turystyce województwa kujawsko pomorskiego, [w:] Kreatywność w turystyce :nowe trendy w rozwoju turystyki, red., D.Sokołowski, P. Tomczykowska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016.

24 Klaster turystyczny cd. Organizacja Baza: walory turystyczne Infrastruktura turystyczna Prywatne podmioty turystyczne Publiczne podmioty Sektor naukowy Władza lokalna Otoczenie zewnętrzne biznesu Sektor usług wyspecjalizowanych

25 Klaster turystyczny cd. Organizacja cd.

26 Klaster turystyczny cd. Korzyści redukcja kosztów, np. marketingowych efektywniejsza promocja wzmocnienie turystycznej marki regionu wzrost innowacyjności i konkurencyjności zdynamizowanie rozwoju regionalnego wzrost liczby turystów wzrost zatrudnienia zmniejszenie bezrobocia łatwiejszy dostęp do finansowania zewnętrznego zwiększenie dochodów rozwój inteligentny: tworzenie wartościowego kapitału społecznego, ludzkiego i intelektualnego

27 Klaster turystyki zdrowotnej Działalnie polegające na stworzeniu sieci współpracy w obszarze zdrowia i turystyki, umożliwiającej budowę krajowej i międzynarodowej marki turystyki zdrowotnej [1] [1]D.Czekaj, Klastry jako determinanta rozwoju turystyki zdrowotnej [w:] Turystyka zdrowotna. Problemy ekonomiczne i społeczne, red., D. Czekaj, WST i JO, Warszawa 2018.

28 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej Klaster Turystyki Zdrowotnej. Województwo Kujawsko Pomorskie[1] Klaster Turystyki Medycznej i Uzdrowiskowej. Województwo Kujawsko Pomorskie[2] Bałtycki Klaster Turystyki Zdrowotnej[3] [1] www. google.com/search?q =klaster+turystyki +zdrowotnej +kujawsko,[ ]. [2] [ ]. [3] [ ].

29 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 1. Klaster Turystyki Zdrowotnej. Województwo Kujawsko Pomorskie Początek działalności : 2009 rok. Podmioty : Uzdrowisko Ciechocinek, Uzdrowisko Inowrocław Solanki. Lecznice Citomed, Centrum Medyczne Gizińscy, Fundacja Rozwoju Energetyki Odnawialnej i Ochrony Zdrowia, Szkoła Języka Angielskiego w Toruniu Cel: zwiększenie liczby gości z Europy Zachodniej, w tym ze Skandynawii dzięki wspólnej ofercie medyczno-sanatoryjnej Finansowanie: dofinansowanie z funduszy unijnych m.in. na stworzenie strategii rozwoju oraz promocji usług zdrowotnych oferowanych przez podmioty w regionie

30 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 2. Klaster Turystyki Medycznej i Uzdrowiskowej.Województwo Kujawsko Pomorskie Początek działalności: 2013 r. Lider: Kujawsko-Pomorska Organizacja Pracodawców Lewiatan (Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych ), która prowadzi obsługę organizacyjną, administracyjną i finansową jego działalności Definicja: dobrowolne porozumienie przedsiębiorstw, organizacji badawczych, instytucji otoczenia biznesu, uczelni publicznych i niepublicznych i innych zainteresowanych podmiotów działających zgodnie z zakresem merytorycznym klastra. Regulacje: Regulamin klastra oraz umowy o współpracy pomiędzy liderem klastra a jego członkami. Cel : promocja turystyki medycznej i uzdrowiskowej w Polsce" oraz tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorstw branży medycznej i uzdrowiskowej w województwie kujawsko-pomorskim i innych regionach.

31 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 2. cd. Klaster Turystyki Medycznej i Uzdrowiskowej. Województwo Kujawsko Pomorskie Działalność: Organizacja grup doradczych i pozyskiwanie wymaganych ekspertyz. Współpracę z Ośrodkami Badawczo-Rozwojowymi. Rozpowszechnianie wiedzy wśród członków klastra o istocie turystyki medycznej i uzdrowiskowej. Prowadzenie trwałej edukacji na potrzeby członków klastra, w szczególności edukację menadżerską, marketingową, a także zawodową personelu pomocniczego. Wymiana wiedzy i doświadczeń poprzez organizowanie konferencji i szkoleń tematycznych z branży medycznej i uzdrowiskowej. Wspólne uczestnictwo w krajowych i międzynarodowych wystawach i targach branżowych. Wspomaganie współpracy wszystkich Członków klastra na płaszczyźnie intelektualnej i ekonomicznej. Wspólne zdobywanie certyfikatów uprawniających prowadzenie działalności z zakresu turystyki medycznej i uzdrowiskowej.

32 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 2. cd. Klaster Turystyki Medycznej i Uzdrowiskowej. Województwo Kujawsko Pomorskie Działalność: Pozyskiwanie finansowania zewnętrznego na projekty dla członków klastra (projekty szkoleniowe, doradcze) oraz na funkcjonowanie klastra. Promocja uczestników klastra w celu pozyskania nowych kontaktów handlowych, klientów zagranicznych. Wspieranie działalności gospodarczej i aktywności ekonomicznej swoich Członków z uwzględnieniem ich charakteru i specjalizacji w celu poprawy ich konkurencyjności. Występowanie do organów administracji rządowej i samorządowej, jednostek naukowo-badawczych oraz instytucji zainteresowanych działalnością klastra z postulatami, wnioskami, zapytaniami i opiniami dotyczącymi spraw związanych z branżą turystyka medyczna i uzdrowiskowa i marką turystyka medyczna i uzdrowiskowa" w regionie.

33 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 2. cd. Klaster Turystyki Medycznej i Uzdrowiskowej.Województwo Kujawsko Pomorskie Działalność : Tworzenie oferty wiązanej dla uczestników klastra (np. połączenie usług szpitali specjalistycznych z uzdrowiskami). Tworzenie, aktualizowanie i udostępnianie swoim członkom bazy danych w zakresie informacji handlowych potrzebnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Realizacja dla członków klastra analiz ekonomicznych, rynkowych, usług konsultingowych, informacji o trendach rynkowych, usług marketingowych. Współpraca z innymi organizacjami krajowymi i zagranicznymi, których cele i zakres działania pozostają zbieżne z celami i działalnością klastra. Prowadzenie bazy danych dotyczącej branży turystyka medyczna i uzdrowiskowa. Wydawanie materiałów informacyjnych klastra.

34 Studia przypadków klastra turystyki zdrowotnej cd. Studium przypadku 3. Bałtycki Klaster Turystyki Zdrowotnej Początek działalności: 2015r. Misja: prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na stworzeniu sieci współpracy w obszarze zdrowia i turystyki, umożliwiającej budowę międzynarodowej marki regionalnego segmentu turystyki zdrowotnej w regionie nadmorskim

35 Studium przypadku Bałtycki Klaster Turystyki Zdrowotnej cd. Studium przypadku 3. cd. Bałtycki Klaster Turystyki Zdrowotnej Zadania Wypracowanie konkurencyjnej, kompleksowej i najnowocześniejszej w tej części wspólnoty europejskiej oferty turystyczno-medycznej Stosowanie innowacyjnych metod leczenia i pielęgnacji zdrowia, Przygotowanie międzykulturowej, kompetentnej, profesjonalnej kadry Tworzenie oferty, zapewniającej dochodzenie do zdrowia w pięknej pomorskiej przyrodzie, z jej walorami zdrowotnymi oraz czerpanie radości z kontaktu z unikatowym dziedzictwem kulturowym Wspólna promocja i internacjonalizacja regionu

36 Podsumowanie Klaster to filozofia działania oparta na współpracy w dziedzinie gospodarczej i naukowej Klaster w turystyce zdrowotnej to nowoczesny model współpracy różnych podmiotów z branży turystycznej, przemysłowej, medycznej, uzdrowiskowej i naukowej podejmowanej w celu: zwiększenia atrakcyjności regionu turystycznego, uproszczenia procedur w pozyskiwaniu finansowania zewnętrznego zwiększenia dochodów w tym sektorze gospodarki podniesienia jakości usług zdrowotnych ( medycznych, sanatoryjnych, SPA i Wellness ) zwiększenia konkurencyjności świadczenia usług zdrowotnych, rozwoju inteligentnego: tworzenia wartościowego kapitału społecznego, ludzkiego i intelektualnego rozwoju inteligentnych specjalizacji regionu

37 Bibliografia Bień A., Bień W., Słownik finansów, DIFIN, Warszawa Bień A., Czekaj D, Kształtowanie się polskiego rynku usług hotelarskich w realiach teoretycznych i praktycznych XXI wieku, [w:] Studia z polityki publicznej, Public Policy Studies, 2(6) 2015, SGH, Warszawa Boosting Innovation The Cluster Approach, OECD Czekaj D., Turystka uzdrowiskowa w gospodarce XXI w. na przykładzie uzdrowisk zlokalizowanych w polskich górach,[w:] Kultura i przyroda w turystyce górskiej, red., B. Iwan, WST i JO, Warszawa Czekaj D., Klastry jako determinanta rozwoju turystyki zdrowotnej [w:] Turystyka zdrowotna. Problemy ekonomiczne i społeczne, red., D. Czekaj, WST i JO, Warszawa 2018.

38 Bibliogtafia cd. Falkowski J., Koncepcja klstrów jako formy kreatywności w turystyce województwa kujawsko pomorskiego, [w:]kreatywność w turystyce :nowe trendy w rozwoju turystyki, red., D.Sokołowski, P. Tomczykowska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń Gaworecki W.W., Turystyka, PWE, Warszawa Kwiatkowski S., Przedsiębiorczość intelektualna, WN PWN, Warszawa 2000 Lokalne i regionalne czynniki wspierania przedsiębiorczości :klasteryzacja, promocja, doradztwo i kapitał społeczny, red., T. Mickiewicz, J. Rodzinka, T. Skica, Rzeszów : Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wydawnictwo C.H. Beck,Warszawa Porter M.E., Porter o konkurencji, PWN, Warszawa Porter M. E. Clusters and the New Economics of Competition, Harvard Business Review, Program rozwoju turystyki do 2020 roku. Pojekt, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Warszawa 2014.

39 Bibliografia cd. Raport Health and Wellness Tourism in Poland, Staszewska J., Klaster perspektywą dla przedsiębiorców na polskim rynku turystycznym, DIFIN, Warszawa Strategia rozwoju turystyki na poziomie lokalnym :przykład powiatu gryfińskiego, red., Z. Głąbiński, D. Szostak, T.Zalewski, CeDeWu, Warszawa Turystyka zdrowotna i uzdrowiskowa, red., M. Boruszczak, WST i H, Gdańsk 2011.

40 Netografia [ ]. www. google.com/search?q =klaster+turystyki +zdrowotnej +kujawsko,[ ]/ [ ].

41 Zagadnienia utrwalające wiedzę Pojęcie i znaczenie ekonomiczne turystyki zdrowotnej Pojęcie i zadania klastra Klastry oparte na wiedzy Klastry oparte na korzyściach skali Klastry wyspecjalizowanych dostawców Klastry uzależnione od dostawcy Organizacja współpracy klastrowej Struktura branżowa i własnościowa klastrwów Korzyści wynikające z działalności w ramach klastra

42 Zagadnienia utrwalające wiedzę cd. Pojęcie i znaczenie ekonomiczne klastra turystycznego Pojęcie i znaczenie ekonomiczne klastra turystyki zdrowotnej Klaster turystyki zdrowotnej Organizacja klastra turystyki zdrowotnej w praktyce gospodarczej

43 E_LEARNING Dziękuję za udział w zajęciach dr Danuta Czekaj