Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie. Stan sanitarny i sytuacja epidemiologiczna powiatu krotoszyńskiego w roku 2018

Transkrypt

1 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie Stan sanitarny i sytuacja epidemiologiczna powiatu krotoszyńskiego w roku 2018 Krotoszyn luty

2 SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 2 2. Oddział Nadzoru Sekcja Higieny Komunalnej Oddział Nadzoru Sekcja Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku Oddział Nadzoru Stanowisko ds. Higieny Pracy Oddział Nadzoru Sekcja Epidemiologii Oddział Nadzoru Stanowisko Pracy ds. Higieny Dzieci i Młodzieży 7. Oddział Nadzoru Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

3 Wstęp: Powiat Krotoszyn obejmuje obszar 714,23 km 2, który zamieszkuje ok mieszkańców. Obejmuje on: 1. miasta i gminy: Krotoszyn, Koźmin Wlkp., Zduny, Kobylin 2. miasto: Sulmierzyce 3. gminę: Rozdrażew W ubiegłym roku pracownicy stacji przeprowadzili ogółem 1534 kontrole w nadzorowanych obiektach. Wydano 282 decyzje merytoryczne oraz 178 decyzji płatniczych. Za stwierdzone podczas kontroli uchybienia nałożono 21 mandatów karnych na kwotę 5 300,-. 3

4 Oddział Nadzoru Sekcja Higieny Komunalnej I - OCENA JAKOŚCI WODY I URZĄDZEŃ WODOCIĄGOWYCH na terenie powiatu krotoszyńskiego. Ilość kontrolowanych urządzeń wodnych w 2018 roku, w stosunku do roku poprzedniego nie uległa zmianie. Ilość wodociągów w powiecie - 14 wodociągów. Wodociąg Krotoszyn, produkcja wody: ok m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada dwa ujęcia: I w rejonie Zdun ( 6 najstarszych studni głębinowych: XVIa gł. 73 m, Xa gł. 80 m, XIX gł. 89 m, XVIIa 80 m, XVIII 87 m, XX 78 m). II w lesie smoszewskim ( 6 studni głębinowych: głębokość 66 m, 67m, 70m, 90 m, 90m 93 m). Studnie zlokalizowane są na terenie leśnym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Studnie są oznakowane i ogrodzone, posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i systemów alarmowych, prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody za pomocą filtrów jednostopniowych (żelazo i mangan) i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2018 roku zmodernizowano jeden ze zbiorników wody czystej w miejscowości Chachalnia. W styczniu 2018 roku w badaniach w ramach kontroli wewnętrznej zarządzającego wodociągiem stwierdzono przekroczenia mikrobiologiczne bakterii gr. Coli w trzech punktach poboru i Escherichii Coli w jednym punkcie. W lutym 2018 roku w badaniach inspekcji sanitarnej stwierdzono przekroczenia bakterii gr. Coli w dwóch punktach. W listopadzie 2018 roku w badaniach inspekcji sanitarnej stwierdzono podwyższoną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22 st. po 72h powyżej 300 w jednym punkcie poboru wody. We wszystkich przypadkach wykonano działania naprawcze: płukanie sieci i podwyższenie dawkowania podchlorynu sodu. W powtórzonych badaniach próbek wody nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i odstąpiono od dalszego postępowania. Wodociąg Koźmin Wielkopolski, Produkcja wody: ok m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 4 studnie głębinowe o znacznej głębokości. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy ochrony bezpośredniej są zagospodarowane, oznakowane i ogrodzone. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych, odbarwianiu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W kwietniu 2018r. w badaniach inspekcji sanitarnej stwierdzono punktowe przekroczenie glinu 285 µg (norma 200 µg), wdrożono działania naprawcze płukanie sieci i zmniejszenie dawkowania siarczanu glinu i wykonano powtórne badania. Na podstawie badania z r. stwierdzono brak przekroczeń glinu. 4

5 W czerwcu 2018r. w badaniach inspekcji sanitarnej stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych: glinu 256 µg/l i 289 µg/l (norma 200 µg/l) i manganu ogólnego 62, 63 µg/l (norma 50 µg/l). Wykonano działania naprawcze, w powtórzonych badaniach nie wykazano przekroczeń w/w parametrów. W sierpniu 2018r. w badaniach inspekcji sanitarnej wykryto przekroczenia glinu 548 µg/l i 434 µg/l (norma 200 µg/l), manganu ogólnego 72 µg/l i 76 µg/l (norma 50 µg/l) oraz podwyższoną mętność 2,6 NTU, 1,2 NTU (norma 1 NTU), barwy 25.. Wykonano działania naprawcze, w powtórzonych badaniach nie wykazano przekroczeń w/w parametrów. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2018 roku oddano do użytku nowy zbiornik wody czystej o pojemności 400 m 3 w miejscowości Borzęciczki. 1 FNU = 1 NTU Nefelometria określa mętność roztworu na podstawie analizy efektu Tyndalla. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi według Polskiej Normy nie powinna przekraczać 1 NTU 1 µg 1 mikrogram Wodociąg Sulmierzyce, produkcja wody: ok. 324 m 3 /dobę, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie stacji uzdatniania wody. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Teren Stacji Uzdatniania Wody jest zagospodarowany i ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak stref ochrony sanitarnej pośredniej. W okolicy są pola uprawne i rzeka Czarna Woda. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Wodociąg Raciborów (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 535 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W marcu 2018 roku stwierdzono w jednej próbce wody przekroczenie bakterii grupy Coli- 3 jednostki. Wprowadzono działania naprawcze zwiększono dawkowanie podchlorynu sodu i płukano sieć. Badania powtórkowe w trzech punktach poboru nie wykazały przekroczeń. Wodociąg Chwaliszew (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 929 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Czarna Woda. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2018 roku obiekt Stacji Uzdatniania Wody w Chwaliszewie został zmodernizowany. 5

6 Zmniejszono powierzchnię obiektu. Unowocześniono system filtracji. Usunięto stare filtry, zmniejszono ich liczbę z 10 do 4. Odnowiono zabezpieczenia studni głębinowych i ściany zbiorników wody czystej. W 2018 roku stwierdzono jednorazowe przekroczenie bakterii grupy Coli w wodzie -1 jednostka. Po przepłukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu w powtórkowym badaniu nie wykazano przekroczenia w/w parametru. Wodociąg Baszyny (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 612 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Teren okoliczny o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W czerwcu 2018 roku wystąpiło jednostkowe przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 st. po 72 h powyżej 300 jednostek (norma w punkcie na sieci do 200 jednostek). Wykonano działania naprawcze: płukano sieć i zwiększono dawkowanie podchlorynu sodu. Powtórkowe badania nie wykazały przekroczeń. Wodociąg Konarzew (gm. Zduny ), produkcja wody: ok. 234 m 3 /, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy bezpośrednie są oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Stan sanitarno techniczny urządzeń pomieszczeń stacji uzdatniania wody budzi zastrzeżenia (SUW wymaga remontu). Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Wodociąg Bestwin (gm. Zduny), produkcja wody: ok. 430 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowa. Jedna studnia zlokalizowana jest na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym i przemysłowym. Studnia w 2018 roku nie była eksploatowana. Druga studnia już na terenie rolniczym. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. We wrześniu 2018 roku stwierdzono przekroczenie bakterii grupy Coli w dwóch punktach. Wykonano działania naprawcze: płukano sieć i zwiększono dawkowanie podchlorynu sodu. Powtórkowe badania nie wykazały przekroczeń. 6

7 Wodociąg Rozdrażew (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 380 m 3 / liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości (20 m). Studnia zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o zróżnicowanym charakterze wieś (rolniczo- przemysłowym). Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowana. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak wyznaczonej strefy ochrony sanitarnej pośredniej (płytkie studnie). Woda podlega okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W jednej próbce wody wykryto obecność bakterii grupy Coli 6 jednostek. Po wykonaniu działań naprawczych: płukanie sieci i zwiększenie dawkowania podchlorynu sodu przekroczenie usunięto. W jednej próbce stwierdzono podwyższoną mętność 2,1 NTU (norma 1 FNU). 1 FNU = 1 NTU Nefelometria określa mętność roztworu na podstawie analizy efektu Tyndalla. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi według Polskiej Normy nie powinna przekraczać 1 NTU. Wodociąg Dzielice (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 139,8 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie Stacji Uzdatniania Wody, okoliczny teren o charakterze rolniczo- przemysłowym. Studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych budzi zastrzeżenia. Wymagany jest remont Stacji Uzdatniania Wody. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wodociąg Dąbrowa (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 652,8 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości. Obie studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W maju 2018 roku w jednej próbce wykazano obecność bakterii Escherichia Coli i bakterii grupy Coli. Po kilku dniach powtórzono badanie wody w trzech punktach. Badanie wykazało obecności bakterii z rodzaju enterokoki kałowe w jednym punkcie. Po wykonanych działaniach naprawczych, płukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu nie wykazano przekroczeń mikrobiologicznych. Wodociąg Łagiewniki (gm. Kobylin), produkcja wody: ok m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna na terenie rolniczym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy są oznakowane, zagospodarowane, ogrodzone, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i całodobowego monitoringu system alarmowy przez sieć GSM, 7

8 prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2018 roku stwierdzono jednorazowe przekroczenie mętności 5,8 FNU (dopuszczalny poziom 1 FNU*). Po przepłukaniu sieci obniżono mętność w wodzie. 1 FNU = 1 NTU Nefelometria określa mętność roztworu na podstawie analizy efektu Tyndalla. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi według Polskiej Normy nie powinna przekraczać 1 NTU. Wodociąg Długołęka (gm. Kobylin), produkcja wody: ok. 416 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia na terenie rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W lutym 2018 roku stwierdzono punktowe przekroczenie bakterii gr. coli, wdrożono działania naprawcze (płukanie sieci, chlorowanie wody) i wykonano powtórne badania dnia Wyniki powtórzonych badań wody nie wykazały obecność bakterii grupy Coli w wodzie. Wodociąg Wałków (gm. Koźmin Wlkp.) produkcja wody: ok. 204 m 3 /d, liczba zaopatrywanej ludności: ok Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe (12 18,5m). Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren ma charakter rolniczy. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej i pośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych na koniec roku 2018 uznano za odpowiadającą parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W ciągu roku stwierdzono podwyższone ilości siarczanów w wodzie, które nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia. Stan sanitarno techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W październiku 2018 roku stwierdzono przekroczenie bakterii gr. Coli w dwóch punktach, wdrożono działania naprawcze (płukanie sieci, chlorowanie wody) i wykonano powtórne badania dnia. Wyniki powtórzonych badań wody nie wykazały obecności bakterii grupy coli w wodzie. W 2018 roku stan jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu krotoszyńskiego nie budził zastrzeżeń. Występujące przekroczenia mikrobiologiczne i fizykochemiczne usuwane były na bieżąco i były krótkotrwałe. Wśród przekroczeń mikrobiologicznych najczęściej występowała obecność bakterii grupy Coli, wśród przekroczeń fizykochemicznych najczęściej występowała ponadnormatywna wartość mętności wody. System uzdatniania wody w powiecie krotoszyńskim w znaczący sposób opiera się na dezynfekcji wody podchlorynem sodu, filtrowaniu wody, odmanganianiu i odżelazianiu. W wodociągach Koźmin Wielkopolski i Bestwin w proces uzdatniania wody dodatkowo stosuje się siarczan glinu. pobranych próbek w kontroli urzędowej wyniosła 111 próbek fizyko-chemicznych, 155 próbek bakteriologicznych. W ramach kontroli wewnętrznej przeprowadzonej przez właściciela wodociągu pobrano 134 próbki fizyko-chemiczne i 138 próbek bakteriologicznych. 8

9 Personel obsługujący stacje uzdatniania wody jest odpowiednio wyszkolony i postępuje wg procedur określonych na wypadek awarii i sytuacji zagrożenia stanu jakości wody przeznaczonej do spożycia. pobranych próbek fizyko chemicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach Lata próbek fizyko-chemicznych (ogółem) próbek fizykochemicznych (niekwestionowanych) próbek fizyko-chemicznych (kwestionowanych) liczba próbek fizyko-chemicznych (ogółem) liczba próbek fizyko-chemicznych (niekwestionowanych) liczba próbek fizyko-chemicznych (kwestionowanych Porównanie przekroczeń parametrów fizyko-chemicznych w wodzie w latach

10 Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2016 r. Kolumna6; jon Kolumna6; żelazo; amonowy; Kolumna6; 0,80%; ; 0; 0% 1,80%; 2% 1% Kolumna6; mętność; 5,40%; 5% jon amonowy żelazo mętność Kolumna6; próbki dobre; 92,00%; 92% Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2017 r. 003% 001% 008% 001% 004% 083% mangan żelazo twardość siarczany mętność próbki dobre 10

11 Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2018 r. 004% 005% 001% 002% 006% mangan glin 083% twardość barwa mętność próbki dobre Przekroczenia poziomu żelaza, manganu ogólnego, mętności najczęściej są spowodowane pracami na stacjach uzdatniania wody i sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały. pobranych próbek bakteriologicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach Lata próbek bakteriologiczn ych (ogółem) próbek bakteriologicznych (niekwestionowanych) próbek bakteriologicznych (kwestionowanych)

12 liczba próbek bakteriologicznych (ogółem) liczba próbek bakteriologicznych (niekwestionowanych) liczba próbek bakteriologicznych(kwestionowa nych) Porównanie przekroczeń parametrów bakteriologicznych w wodzie w latach Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2016 r. 2012; ; 0,00%; 0% 2012; NPL grupa coli; 4,00%; 4% 2012; próby dobre; 96,00%; 96% NPL grupa coli próby dobre 12

13 Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2017 r. 000% 006% 094% NPL grupa coli próby dobre Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2018 r. Og. liczba bakt. w 22ºC po 72h 003% 007% NPL grupa coli próby dobre enterokoki kałowe Escherichia Coli 0,65 089% 001% 13

14 Przekroczenia bakteriologiczne najczęściej były spowodowane awariami i pracami na sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały zostały usunięte w wyniku płukania sieci i chlorowania wody. II - DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA I STAN SANITARNY PLACÓWEK LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO - obiektów (przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria): SPZOZ - 0 ( 5 obiektów przekazanych pod nadzór WSSE) NZOZ - 43 obiektów działających w 24 jednostkach organizacyjnych w tym: 4 obiekty - NZOZ Pielęgniarskie 15 obiektów NZOZ Higieny Szkolnej działających w 3 jednostkach organizacyjnych - Medyczne Laboratoria Diagnostyczne: 1 - Zakłady Rehabilitacji Leczniczej: 1 - Inne zakłady opieki zdrowotnej: 5 - indywidualnych praktyk lekarskich ogółem: 84 w tym indywidualnych praktyk lekarzy dentystów: 34 - indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich ogółem: 30 w tym indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów: 3 - grupowych praktyk Lekarskich ogółem: 1 w tym grupowych praktyk lekarzy dentystów: 1 - indywidualnych praktyk pielęgniarek: 27 w tym: 14 obiektów to gabinety profilaktyki - działających w 6 jednostkach organizacyjnych - grupowych praktyk pielęgniarek i położnych: 5 - innych obiektów świadczących usługi medyczne: 22 w tym: 5 gabinetów protetyki stomatologicznej, 17 gabinetów rehabilitacji, - przeprowadzonych kontroli i rekontroli ogółem: 104 w tym 87 wykonanych przez sekcję Higieny Komunalnej, 17 przez sekcję Epidemiologii - wydanych decyzji: 0 - nałożonych mandatów : 0 - postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0 Działalność kontrolna i sanitarna placówek lecznictwa ambulatoryjnego w 2018 r. Rodzaj placówki lecznictwa ambulatoryjnego Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjnie świadczenia zdrowotne (przychodnie, poradnie, laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej i inne) Działalność lecznicza wykonywana przez praktyki zawodowe (lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych) w ewidencji skontrolowanych Ze złym stanem sanitarnym Ogółem

15 W 2018 roku w ewidencji znajdowało się ogółem 219 placówek lecznictwa ambulatoryjnego, z czego skontrolowano 87 (40,0 % obiektów ujętych w ewidencji). placówek wykonujących działalność leczniczą w ramach przychodni, laboratoriów i zakładów rehabilitacji leczniczej wynosiła 50. Skontrolowano 29 tych placówek, co stanowi 58,0% ogółu obiektów. Spośród placówek udzielających świadczeń medycznych w ramach praktyk zawodowych lekarskich i pielęgniarskich, których liczba wynosiła 169, skontrolowano 58 obiektów, (co stanowi 34,0 % ogółu). Wszystkie obiekty oceniono pozytywnie pod względem sanitarnym. Wśród 22 obiektów z grupy inne (gabinety protetyki, gabinety rehabilitacji) skontrolowano 3 (13,6%), wszystkie oceniono pozytywnie. Zaopatrzenie w wodę. Wszystkie obiekty na terenie powiatu zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2018 r. jakość wody we wszystkich 14 wodociągach sieciowych oceniono dobrze. Awaryjnych ujęć wody brak. Wszystkie placówki posiadają wystarczającą ilość zimnej i ciepłej wody. Pralnictwo. W obiektach używana jest bielizna jednorazowego użytku (podkłady na kozetki i ręczniki). Używane w obiektach parawany są zmywalne lub prane z odzieżą ochronną w pralniach z barierą higieniczną - placówki posiadają podpisane umowy z pralniami. W placówkach nie posiadających podpisanych umów, pranie odzieży ochronnej odbywa się w wydzielonych pralnicach lub używana jest odzież jednorazowego użytku. Wydzielone są pomieszczenia lub właściwe miejsca do gromadzenia czystej i brudnej bielizny jednorazowego i wielorazowego użytku. Odpady komunalne. Odpady komunalne gromadzone są na terenie obiektów w pojemnikach wyłożonych workami foliowymi. Odpady stałe gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu. Kontenery i pojemniki są systematycznie opróżniane przez wyspecjalizowane firmy. Odpady niebezpieczne. Kontrolowane obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami medycznymi. Wytwarzają odpady medyczne o kodzie Rodzaj wytwarzanych odpadów jest zgodny ze złożonymi informacjami o gospodarowaniu odpadami lub zatwierdzonymi programami gospodarki odpadami i zezwoleniami na wytwarzanie odpadów. Na stanowiskach pracy odpady gromadzone są w workach foliowych koloru czerwonego, narzędzia ostre gromadzone w sztywnych pojemnikach bez możliwości ich otwarcia po napełnieniu. Czas gromadzenia odpadów na stanowiskach pracy jest prawidłowy. Odpady magazynowane są w urządzeniach chłodniczych, przeznaczonych wyłącznie do tego celu. Urządzenia chłodnicze są wyposażone w termometry i zapewniają temperaturę do 10º C, temperatura w nich jest monitorowana. Czas magazynowania odpadów nie jest dłuższy niż 30 dni. Urządzenia, w których magazynowane są odpady znajdują się w pomieszczeniach z łatwo zmywalnymi i umożliwiającymi dezynfekcję ścianami i podłogami. Pomieszczenia są zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. 15

16 Z placówek wytwarzających odpady medyczne, odpady odbierane są przez wyspecjalizowane zakłady: ECO-ABC Sp. z o.o. w Bełchatowie, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe JAGODA w Kunowie, Miejski Zakład Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe EPAK w Kaliszu. Transport odpadów odbywa się odpowiednio przystosowanymi środkami transportu, które zapewniają zakłady odbierające odpady do utylizacji. Firmy odbierające odpady do utylizacji posiadają zezwolenia na transport wydane przez starostów powiatowych. Gospodarka ściekowa Ścieki z placówek, które znajdują się na terenie miast odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Ścieki z obiektów zlokalizowanych na terenach wiejskich gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych lub odprowadzane do kanalizacji sanitarnej. Bieżąca czystość i dezynfekcja. Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach lecznictwa otwartego zajmuje się personel placówek. Część placówek zatrudnia specjalistyczne firmy sprzątające. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. Sprzęt czystościowy jest właściwie posegregowany i opisany zgodnie ze strefami mikrobiologicznymi w obiektach. Czystość bieżąca powierzchni zachowana. Dezynfekcja powierzchni przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w ilościach wystarczających. Sterylizacja W gabinetach zabiegowych w których są stosowane są narzędzia wielokrotnego użycia dezynfekcja, suszenie, pakietowanie i sterylizacja narzędzi prowadzona jest w gabinetach lub w pomieszczeniach dekontaminacji. Jeden raz w miesiącu prowadzona jest kontrola biologiczna autoklawów (sporal A). Narzędzia pakietowane są w torebki lub rękawy papierowo-foliowe. Wskaźniki chemiczne wkładane są w pakiety z narzędziami oraz na półki autoklawu podczas cyklu sterylizacji. Każdy pakiet oznakowany jest datą sterylizacji, datą ważności oraz numerem cyklu sterylizacji. Podczas kontroli nie stwierdzano artykułów sterylnych z przekroczonym terminem ważności. Narzędzia po sterylizacji przechowywane są w gabinetach lekarskich na wydzielonych półkach szafek. Na bieżąco prowadzone są rejestry sterylizacji oraz dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użycia. Wyniki kontroli biologicznej oraz chemicznej znajdują się w dokumentacji. Stężone preparaty dezynfekcyjne przechowywane są zgodnie z zaleceniami producenta. Stan sanitarno - techniczny Stan sanitarno techniczny, funkcjonalność i wyposażenie większości obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach diagnostyczno-zabiegowych przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stan techniczny armatury sanitarnej dobry. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. W kilku obiektach stwierdzono nieaktualne procedury dotyczące opisywania worków oraz pojemników na odpady medyczne. Wydano zalecenia z natychmiastowym terminem wykonalności. Funkcjonalność obiektów prawidłowa. Poradnie dziecięce nie łączą się z innymi poradniami, mają osobne poczekalnie dla dzieci chorych i zdrowych z węzłami sanitarnymi dla pacjentów oraz punktami rejestracji uniemożliwiającymi kontaktowanie się dzieci chorych i zdrowych. Placówki posiadające gabinety badań ginekologicznych i urologicznych mają połączenie z kabiną higieny osobistej prawidłowo wyposażoną (umywalka, bidet, miska ustępowa). 16

17 W poradniach lekarza rodzinnego są wspólne poczekalnie dla dorosłych, dzieci chorych i dzieci zdrowych ale wprowadzony jest rozdział czasowy przyjęć dzieci zdrowych od pozostałych pacjentów. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania. Najczęściej stwierdzono następujące nieprawidłowości: - obiekty posiadały nieaktualne procedury dotyczące opisywania worków oraz pojemników na odpady medyczne. - brak monitoringu temperatury w lodówce do magazynowania odpadów medycznych. - brak gładkiej powierzchni ściany w toalecie do pacjentów - wyrwany podajnik z ręcznikami w toalecie do pacjentów. - nieaktualna procedura mycia i dezynfekcji rąk. - nieaktualna procedura postępowania z odpadami medycznymi. - nieaktualna procedura dezynfekcji narzędzi. - brak podpisu personelu na procedurach o zapoznaniu się z procedurami. - brak procedury mycia i dezynfekcji rąk. - nieaktualna procedura mycia i dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użycia. - zepsuty spust wody w pomieszczeniu dekontaminacji. - w szafie do przechowywania sprzętu czystościowego brak wentylacji. - brak gładkiej powierzchni ściany nad szafkami w gabinecie lekarskim. - brak kabiny higieny osobistej. - zamontować deskę sedesową z funkcją bidetu lub podmywania. - dezynfekcja elementów ssących prowadzona za pomocą niewłaściwego środka dezynfekcyjnego. - zepsuty dozownik do środka dezynfekcyjnego do dezynfekcji rąk. - w gabinecie lekarskim brak podajnika z ręcznikami jednorazowego użytku. - brak środka dezynfekcyjnego do dezynfekcji rąk. - brak dozownika do dezynfekcji rąk. - brak całodobowego monitoringu temperatury w lodówce do przechowywania szczepionek. - brak aktualnych umów dotyczących przechowania szczepionek w razie awarii prądu. - brak termometru w lodówce. - brak środka dezynfekcyjnego do dezynfekcji dużych powierzchni. - brak przeglądu klimatyzatorów. - brak procedury mycia i dezynfekcji sprzętu rehabilitacyjnego. - nieaktualna procedura dezynfekcji powierzchni zanieczyszczonej materiałem organicznym. W związku ze stwierdzanymi nieprawidłowościami w podmiotach leczniczych przekazywano materiały tematyczne, udzielano również szczegółowych instruktaży personelowi medycznemu. Usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości egzekwowano wydając zalecenia pokontrolne z określonym terminem ich wykonania oraz zawiadomienia PPIS o wykonaniu zaleceń po upływie wyznaczonego terminu. GABINETY PROFILAKTYKI SZKOLNEJ - gabinetów ogółem: 27 w tym: - działających w ramach trzech NZOZ - 15 gabinetów ( 12 w miastach i 3 na wsi ) - działających w ramach indywidualnych praktyk pielęgniarek i higienistek szkolnych - 12 gabinetów ( 6 w miastach i 6 na wsi ) - przeprowadzonych kontroli ogółem: 12 - wydanych decyzji: 0 - nałożonych mandatów (na sumę): 0/0 17

18 - postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0 Stan sanitarno techniczny Stan sanitarno techniczny obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stanowiska do mycia rąk wyposażone w dozowniki do mydła płynnego, środka dezynfekcyjnego do rąk oraz zasobniki z ręcznikami jednorazowego użytku. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania. Bieżąca czystość i utrzymanie porządku Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach zajmuje się personel placówek szkolnych lub personel gabinetów profilaktyki szkolnej. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. W większości obiektów sprzęt czystościowy przechowywany jest w pomieszczeniach gospodarczych placówek szkolnych. Sprzęt czystościowy do sprzątania gabinetów jest wydzielony, właściwie posegregowany i opisany. Czystość bieżąca powierzchni - zachowana. Dezynfekcja powierzchni i rąk przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w wystarczających ilościach. Zaopatrzenie w wodę Wszystkie placówki zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2018 r. jakość wody w 14 wodociągach oceniono dobrze, awaryjnych ujęć wody brak. We wszystkich obiektach ilość zimnej i ciepłej wody jest wystarczająca. Postępowanie z odpadami medycznymi Placówki nie wytwarzają niebezpiecznych odpadów medycznych. 15 z nich działających w ramach NZOZ, oraz 3 obiekty prowadzące działalność w ramach indywidualnej praktyki mają podpisane umowy na odbiór odpadów medycznych zakaźnych z Miejskim Zakładem Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., w razie ich wytworzenia. Gabinety te zaopatrzone są w czerwone worki foliowe oraz sztywne pojemniki do gromadzenia odpadów medycznych na stanowiskach pracy a także urządzenia chłodnicze do ich magazynowania w wyznaczonych gabinetach. Odpady stałe gromadzone są w gabinetach w zamykanych pojemnikach zaopatrzonych w worki foliowe. Stamtąd usuwane do kontenerów lub pojemników umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu ( na terenie placówek szkolnych ). Gospodarka bielizną i pralnictwo W gabinetach profilaktyki szkolnej używana jest bielizna i odzież ochronna jednorazowego użytku. Stan sanitarno-techniczny gabinetów profilaktyki szkolnej oceniony został pozytywnie. Dom pomocy społecznej. obiektów w ewidencji : 1 Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci Zduny - Zduny ul. Mickiewicza 21. Obiekt spełnia wymagania rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia r. Stan sanitarno-techniczny budynku dobry. 18

19 Ściany sufity pomieszczeń gładkie, czyste, podłogi gładkie, łatwo zmywalne. Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu Krotoszyn - jakość wody dobra, nie występują niedobory wody ciepłej i zimnej. Utrzymaniem bieżącej czystości zajmuje się personel placówki. Pomieszczenia w obiekcie: - gabinet zabiegowy i pielęgniarski w placówce znajduje się jeden gabinet zabiegowy, bieżący stan sanitarny pomieszczenia prawidłowy. Podłoga wykonana z materiału zmywalnego, ściana przy umywalce wykończona materiałem nienasiąkliwym. Stosowany sprzęt jednorazowego użytku, przechowywany prawidłowo. - pokoje dla pensjonariuszy- ogólna liczba pokoi 25. Pokoje 1-4 osobowe. Pokoje wyposażone w tapczany, stoliki, krzesła, szafy. Stan sanitarny pomieszczeń dobry. - ciągi komunikacyjne korytarze, klatki schodowe stan sanitarny dobry. - węzły sanitarne bieżący stan sanitarny dobry. - pomieszczenia ogólnodostępne trzy pomieszczenia fizykoterapii, kaplica, pokoje gościnne, pokoje dziennego pobytu stan sanitarny dobry. - pomieszczenia gospodarcze - w placówce brak magazynów bielizny czystej i brudnej, magazynków porządkowych. Bielizna czysta przechowywana w wydzielonych szafach, bielizna brudna pakowana w worki płócienne i odnoszona do pralni. Sprzęt czystościowy, środki czystościowe i dezynfekcyjne przechowywane w wydzielonych szafach. W placówce nie ma pomieszczenia pro-morte. W obiekcie, dezynfekcja prowadzona na bieżąco, dezynsekcja w zależności od potrzeb, deratyzacja 1x roku. Wszystkie zabiegi wykonywane przez personel placówki. Obiekt posiada własną pralnię. Pomieszczenia pralni utrzymane są we właściwym stanie sanitarno-technicznym. Gromadzenie, transport, usuwanie odpadów stałych i płynnych odpady stałe gromadzone w kontenerze. Placówka posiada umowę z firmą odbierającą odpady. Odpady medyczne gromadzone w szczelnych, plastikowych pojemnikach. Placówka posiada umowę na odbiór odpadów niebezpiecznych i medycznych z firmą odbierającą odpady - Zakład Oczyszczania i Gospodarki Odpadami MZO S.A. Ostrów Wlkp. ul. Staroprzygodzka. Nieczystości płynne odprowadzane bezpośrednio do cieku wodnego Borownica ( jakość wody w cieku wodnym Borownica jest kontrolowana przez WIOŚ). Część wody z płynącymi w niej ściekami kierowana jest na oczyszczalnię ścieków w Zdunach. Z informacji uzyskanej w Urzędzie Miejskim w Zdunach wynika iż budowa kanalizacji przebiegać będzie w III etapach. Pierwszym etapem budowy będzie położenie głównego kolektora, który przebiegał będzie wzdłuż cieku wodnego Borownica. Na tym etapie do sieci kanalizacyjnej podłączony będzie Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci w Zdunach. Placówka ogrzewana własnymi piecami, posiada piec gazowy oraz piec na biomasę (wierzba energetyczna). III - Stan sanitarny obiektów komunalnych Ustępy publiczne ustępów publicznych 6. Przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. Istniejące ustępy publiczne ustęp publiczny Krotoszyn Rynek, ustęp publiczny Krotoszyn Park, ustęp publiczny w Koźminie Wlkp, ustęp publiczny w Zdunach oraz ustęp publiczny w Sulmierzycach oceniono pozytywnie. Bieżący stan sanitarno-techniczny jest dobry. Powierzchnie ścian, posadzek gładkie, łatwo zmywalne. Dezynfekcja powierzchni prowadzona prawidłowo. Istniejący ustęp publiczny w Krotoszynie przy ulicy Kobylińskiej wymaga modernizacji zapewnienia gładkich, zmywalnych powierzchni ścian, posadzek. Wymiany zniszczonej armatury sanitarnej oraz stolarki okiennej i drzwiowej. 19

20 Pływalnie pływalni krytych ogółem: 1 pływalni odkrytych: 3 - Kryta Pływalnia WODNIK Krotoszyn ul. Mahle 4 - Bieżący stan sanitarny i jakość wody nie budziły zastrzeżeń. W 2018 roku planowany był remont powierzchni hali basenowej przy niecce basenu rekreacyjnego (zniszczone płytki i fugi ) planowanego remontu nie przeprowadzono. Stan sanitarno-techniczny tej części hali basenowej budzi nadal zastrzeżenia. Ubytki w płytkach znacznie utrudniają procesy dezynfekcji powierzchni. Stan hali basenowej przy basenie rekreacyjnym wymaga remontu. - Pływalnie odkryte w Krotoszynie, Koźminie Wlkp. i Zdunach nie kwestionowano bieżącego stanu sanitarnego. Jakość mikrobiologiczna wody w sezonie letnim 2018 zgodna z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r. poz. 2016). Stan techniczny niecek basenowych, urządzeń uzdatniających wodę oraz wyposażenie i funkcjonalność istniejących na terenie powiatu pływalni budzą zastrzeżenia. Naprawy i modernizacji wymagają dna i ściany niecek. Istniejące przelewy nie zapewniają właściwej cyrkulacji wody. Pomieszczenia hydroforni wymagają odnowienia ścian i posadzek. Na pływalni odkrytej w Koźminie Wielkopolskim stwierdza się niewystarczającą ilość toalet. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej. Stan sanitarno techniczny istniejących zakładów oceniono pozytywnie. Noclegownia Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu publicznego, jakość wody dobra. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, odpady komunalne gromadzone w kontenerze. Obiekt posiada umowę na odbiór odpadów z właściwą firmą. Bieżący stan sanitarno-techniczny obiektu dostateczny. W noclegowni znajdują się 2 pomieszczenia mieszkalne (7 miejsc noclegowych) oraz 1 pomieszczenie higieniczno-sanitarne. Utrzymaniem czystości zajmuje się personel placówki. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne wystarczające. Bielizna czysta przechowywana jest w wydzielonych szafach. Bielizna brudna pakowana w worki płócienne i odwożona do pralni Laguna, ul. 23-Stycznia w Krotoszynie. Hotele obiektów w ewidencji - 7. Istniejące hotele zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, wyjątek stanowi Hotel Wawrzyniak w Perzycach gm. Zduny gdzie nieczystości płynne odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego. Odpady stałe gromadzone w kontenerach, hotele posiadają umowy na odbiór odpadów z właściwymi firmami. Bieżący stan sanitarno-techniczny istniejących hoteli oceniono jako dobry. Tereny rekreacyjne Istnieją 46 place zabaw, w tym 33 w miastach i 13 na terenach wiejskich. Skontrolowano 8 placów zabaw i oceniono je pozytywnie. Bieżący stan sanitarno- techniczny dobry. Cmentarze Na terenie powiatu znajduje się 25 cmentarzy, w tym 8 w miastach i 17 na terenach wiejskich. W 2018r. skontrolowano 6 cmentarzy w miastach. Wszystkie skontrolowane cmentarze oceniono dobrze pod względem sanitarno technicznym. 20

21 Zakłady Pogrzebowe W ewidencji znajduje się 8 zakładów pogrzebowych. Skontrolowano 8 obiektów. Wszystkie zajmują się przewozem zwłok. Skontrolowano 13 środków transportu zwłok. Wszystkie odpowiadają warunkom, posiadają właściwe wyposażenie i przestrzegają zasad mycia, dezynfekcji i wyposażenia. 3 zakłady posiadają możliwość przechowywania zwłok chłodnie. Warunki odpowiadają wymaganiom. Domy przedpogrzebowe obiektów w ewidencji w miastach 3 i na terenach wiejskich - 0. Skontrolowano 2 domy przedpogrzebowe, stan sanitarno techniczny dobry. Inne obiekty użyteczności publicznej. Na terenie powiatu w ewidencji na dzień r. znajduje się 107 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym 76 w miastach i 31 - na terenach wiejskich. Skontrolowano 42 obiekty. Na koniec 2018 r. stan sanitarno-techniczny innych obiektów - dobry. Zastrzeżenia budzi stan techniczny Domu Kultury w Sulmierzycach. Obiekt wymaga remontu dachu. Zły stan techniczny dachu wpływa na powstawanie zacieków na ścianach. W sali widowiskowej zastrzeżenia budzi stan podłóg. Prowadzony był nadzór sanitarny nad ekshumacjami zwłok. W 2018 r. nadzorowano przeprowadzenie 32 ekshumacji, wydano 5 postanowień o sprowadzeniu zwłok z zagranicy. Środki transportu. Poza środkami transportu do przewozu zwłok skontrolowano 5 autobusów komunikacji miejskiej. Autobusy były dobrze utrzymane, w dobrym stanie sanitarno-technicznym. Procesy mycia odbywają się w zajezdni Zakładu Komunikacji Miejskiej. Utrzymanie czystości ulic, placów, parków i innych miejsc publicznych w mieście. Nieprawidłowy jest sposób gromadzenia odpadków w publicznych koszach i innych pojemnikach na terenie miasta. Zaleca się stosowanie worków na śmieci, które należy umieszczać w pojemnikach. Brak lub zbyt mała ilość koszy zauważono na ulicach oddalonych od centrum miasta. Kosze w odpowiednich ilościach zlokalizowane są jedynie na niektórych ulicach w ścisłym centrum miasta. Ich brak powoduje zanieczyszczanie ulic. Wg informacji udzielonych przez urzędy miejskie przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne w powiecie krotoszyńskim skanalizowane zostały następujące miejscowości: -w gminie Krotoszyn Krotoszyn, Kobierno, Salnia, Osusz, Lutogniew, Durzyn, Tomnice, Gorzupia, - w gminie Koźmin Wielkopolski Koźmin Wielkopolski, - w gminie Kobylin częściowo miasto Kobylin, Stary Kobylin, w trakcie budowy jest kanalizacja w miejscowościach Smolice i Długołęka, -w gminie Zduny częściowo miasto Zduny, - w gminie Rozdrażew Rozdrażew, Trzemeszno, Grębów, Nowa Wieś, Budy, Maciejew, - w gminie Sulmierzyce częściowo miasto Sulmierzyce. 21

22 Imprezy masowe Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. Nr 62, poz. 504 z późn. zm.) opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nie jest wymagana, gdy wyznaczona powierzchnia terenu imprezy nie przekracza 500 m 2 czyli liczba uczestników imprezy nie przekroczy 1000 osób. Pod pojęciem terenu umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej należy rozumieć wydzielony, odpowiednio wygrodzony teren na otwartej przestrzeni, spełniający warunki higieniczno-sanitarne odpowiadające wymaganiom przewidzianych prawem oraz posiadający infrastrukturę zapewniająca bezpieczne przeprowadzenie imprezy masowej. Wydano 6 pozytywnych opinii sanitarnych dotyczących imprez masowych. Interwencje Wpłynęło 8 interwencji ze strony ludności, dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego i uciążliwości środowiska. Wszystkie sprawy zostały przekazane do załatwienia innym organom wg. kompetencji. 22

23 Oddział Nadzoru Sekcja Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku Ocena stanu sanitarno-higienicznego obiektów żywnościowo żywieniowych oraz jakości zdrowotnej środków spożywczych na terenie powiatu krotoszyńskiego w roku 2018 W 2018 roku w ewidencji obiektów powiatu krotoszyńskiego znajdowały się 863 zakłady żywnościowo-żywieniowe (w roku ),w tym: - 67 obiektów produkcji żywności, obiekty obrotu żywnością, obiektów żywienia zbiorowego otwartego, - 73 zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego, środki transportu żywności, - 15 wytwórni i miejsc obrotu przedmiotami użytku, - 14 miejsc obrotu kosmetykami. ewidencjonowanych obiektów w roku 2018, w porównaniu z rokiem 2017 zwiększyła się. W nadzorowanych obiektach skontrolowano łącznie 372 podmioty, w tym 269 stacjonarnych i 103 środki transportu. Ocenie stanu sanitarnego na podstawie arkuszy oceny poddano 216 obiektów, w tym 200 obiektów stacjonarnych i 16 środków transportu. Spośród wszystkich ocenionych obiektów dwa uzyskały ocenę niezgodną z wymaganiami sanitarno-higienicznymi. 45,0% 40,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 26,8% 25,4% % obiektów ocenionych 20,0% 15,0% % obiektów ocenionych jako niezgodne 10,0% 5,0% 0,0% 0,3% 0,0% 0,2% Rys. 1. obiektów ocenionych jako niezgodne w stosunku do ogólnie ocenionych w latach

24 Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej według jednolitych procedur urzędowej kontroli żywności oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higienicznych. Zgodnie z zarządzeniem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 8 maja 2017 roku aktualnie obowiązują procedury i instrukcje z nowymi formularzami kontroli żywności. Do oceny stanu sanitarnego zakładów wykorzystywane są arkusze oceny stanu sanitarno-higienicznego, na podstawie których dokonuje się oceny poziomu ryzyka występującego w zakładzie i ustala częstotliwość kontroli. Wymagania prawa żywnościowego określają, że przedsiębiorcy branży spożywczej są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności, poprzez stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej(ghp), dobrej praktyki produkcyjnej(gmp) oraz wdrożenie i utrzymanie kontroli wewnętrznej w zakładach w oparciu o zasady systemu HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points-Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli) obiektów według ewidencji kontroli decyzji decyzji zakazujących mandatów Rys. 2. Działalność represyjna w latach W nadzorowanych obiektach przeprowadzono łącznie 549 kontroli i kontroli sprawdzających, w tym 446 w obiektach stacjonarnych i 103 w środkach transportu. 24

25 Wiele kontroli przeprowadzono w związku z sytuacjami zgłoszenia w systemie RASFF - występowania produktów niebezpiecznych i koniecznością monitorowania postępowania podmiotów gospodarczych z tą żywnością. W ramach ogólnej liczby kontroli ujęte są też kontrole tzw. weekendowe, przeprowadzone w okresie letnim, mające na celu podniesienie poziomu higienicznego obiektów prowadzących obsługę ruchu turystycznego w dni wolne od pracy, a także kontrole w związku ze skargami klientów na jakość znajdujących się w obrocie środków spożywczych lub niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny obiektów. W ramach przeprowadzonej działalności administracyjno-represyjnej wydano 259 decyzji administracyjnych. Nałożono łącznie 19 mandatów karnych na kwotę 5100 zł. W porównaniu z rokiem 2017 liczba nałożonych mandatów zwiększyła się prawie dwukrotnie. Zestawienie powyższych danych z podziałem na poszczególne grupy obiektów przedstawiono w Tabeli Kwota nałożonych mandatów Rys. 3. Analiza porównawcza nałożonych mandatów w latach

26 Tabela 1. Działalność kontrolno-represyjna Oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku PSSE w Krotoszynie w 2018r. wydanych Rodzaj obiektów obiektów kontroli decyzji 1. Obiekty produkcji, żywności (wytwórnie lodów, piekarnie, ciastkarnie itp.) 2. Obiekty obrotu żywnością (sklepy spożywcze, kioski spożywcze hurtownie, targowiska 3. Obiekty żywienia zbiorowego (bary, (restauracje, zakłady małej gastronomii, stołówki, bufety w zakładach pracy, szkołach, przedszkolach, szpitalach, internatach itp.) w tym o unieruchomieniu obiektu i kwota nałożonych mandatów wniosków do Sądu Rejonowego /1400 zł /2400 zł /1100 zł 0 1 obiektów niezgodnych z arkuszem oceny stanu sanitarnego 4. Środki transportu żywności /200 zł Wytwórnie i miejsca 0 obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz miejsca produkcji i obrotu kosmetykami

27 W Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku w 2018 r. pobrano łącznie 165 próbek, w tym 162 próbek środków żywności w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu oraz 3 próbki kosmetyków. Spośród pobranych próbek w 2018 roku jedna uległa zakwestionowaniu z uwagi na niewłaściwą deklarację producenta. Przebadana próbka pn. Mega tran z wątroby rekina. Suplement diety nie odpowiadała warunkom określonym w: -Wytycznych w zakresie określania limitów tolerancji dla składników odżywczych wymienionych na etykiecie (opracowanych przez Komisję Europejską w grudniu 2012). Sprawę przekazano odpowiedniemu Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu na terenie, którego znajduje się producent danego suplementu pobranych prób prób kwestionowanych Rys. 4. pobranych próbek w stosunku do zakwestionowanych próbek w latach W roku 2018 badania próbek w zakresie parametrów mikrobiologicznych żywności prowadzone były przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kaliszu. Natomiast wskaźniki chemiczne badała Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu. 27

28 Kontrola graniczna środków spożywczych w roku 2018 w Oddziale Nadzoru Sekcji Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku PSSE w Krotoszynie W roku 2018 prowadzono działalność w związku z importem przypraw, bakalii, herbat i suszonych owoców. Wydano 139 świadectw certyfikatów jakości zdrowotnej. W porównaniu z rokiem 2016 i 2017 liczba wydanych świadectw zmniejszyła się. Przeprowadzono w tym zakresie 78 kontroli środków spożywczych oraz wydano 12 decyzji rachunkowych Rys. 5. wydanych świadectw w latach Podsumowanie W 2018 roku urzędową kontrolę żywności przeprowadzono zgodnie z obowiązującymi procedurami, które zostały zmienione decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego w maju 2017 r. W trakcie kontroli dokonywano oceny stanu sanitarnego obiektów na podstawie arkuszy oceny dla danej grupy obiektów. Ponadto przeprowadzano kontrole tematyczne, interwencyjne, sprawdzające, a także kontrole partii żywności z importu w celu wydania świadectwa spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spożywczy przekraczający granicę. Kontrole interwencyjne dokonywano w związku z otrzymywanymi powiadomieniami w ramach systemu RASFF (ang. Rapid Alert System for Food and Feed - System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach) oraz z uwagi na otrzymywane skargi konsumentów. 28

29 Ważną kwestią jest przeprowadzanie sprawnych działań kontrolnych w przypadku wycofywania niebezpiecznej żywności z obrotu, w szczególności, gdy dotyczą wielu punktów odbioru lub rozbudowanego łańcucha dystrybucji. Wzorcowym przykładem rozwiniętej sieci handlowej jest Dino Polska S.A z siedzibą zlokalizowaną na terenie powiatu krotoszyńskiego. Pomimo wielu zgłoszeń alarmowych i informacyjnych dotyczących środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej, proces wycofywania kwestionowanych produktów z obrotu był skuteczny. Ogólnie stan sanitarno higieniczny obiektów żywności i żywienia nadzorowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Krotoszynie kształtował się na dobrym poziomie, pomimo kontroli z negatywnym wynikiem, które to stanowiły niewielki procent wszystkich przeprowadzonych działań kontrolnych. Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia ulega poprawie przede wszystkim dzięki wzrostowi świadomości o odpowiedzialności przedsiębiorców, wdrażania przez nich systemów jakości w zakładach, jak również systematycznym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Każdego roku kontrolowane są wielkopowierzchniowe obiekty obrotu żywnością takie jak Kaufland i Intermarche, w którym to kontrole są przeprowadzane wspólnie z przedstawicielami Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Krotoszynie, ze względu na prowadzoną działalność obejmującą przetwórstwo produktów pochodzenia zwierzęcego. Jednak największym obiektem obrotu żywnością na nadzorowanym terenie jest Magazyn Centralny Dino Polska S.A., w skład którego wchodzą magazyny wysokiego składowania odpowiednio przystosowane do przechowywania poszczególnych środków spożywczych. Z uwagi na dużą skalę dystrybucji żywności, przeprowadzano liczne kontrole środków transportu, podczas których zwracano uwagę, w jakich warunkach odbywa się załadunek towarów oraz dostawa do punktów sprzedaży. Negatywnie należy ocenić nieprzestrzeganie podstawowych wymagań sanitarnych w małopowierzchniowych obiektach obrotu żywnością oraz w zakładach małej gastronomii, a także w piekarniach i ciastkarniach, co skutkowało liczbą nałożonych mandatów karnych (19 na kwotę 5100 zł). Wydano 259 decyzji administracyjnych w tym decyzje wydane z uwagi na poprawę stanu sanitarno-higienicznego obiektu oraz decyzje rachunkowe w przypadku stwierdzenia uchybień. Ponadto wydano 2 decyzje unieruchamiające obiekt. Około 15% wszystkich przeprowadzonych kontroli w 2018 roku stanowiły kontrole graniczne w związku z importem środków spożywczych z krajów trzecich. Większość sprowadzanych produktów stanowiły susze warzywne i owocowe (pochodzące głównie z Chin) oraz herbata czarna importowana z Argentyny i Wietnamu. W roku 2018 dokonywano także wpisów do rejestru gospodarstw prowadzących tzw. produkcję pierwotną oraz producentów żywności dostarczających żywność w ramach dostaw bezpośrednich. Zarejestrowano 17 gospodarstw prowadzących działalność w zakresie produkcji pierwotnej. Ogółem w powiecie krotoszyńskim do końca roku 2018 zarejestrowano 371 gospodarstw. Obowiązek dokonania wpisu wynika z art. 61 i 63 ust. 2 i 3 przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 (Dz.U. z 2018 r. poz.1541 z późn.zm.). W trakcie bieżących kontroli przeprowadzonych w 2018 r. sprawowano również nadzór nad wprowadzaniem do obrotu suplementów diety i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ogółem dokonano oceny sposobu znakowania 39 suplementów diety oraz 2 środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Kontrolowano wszelkie informacje dotyczące napisów i innych oznaczeń, w tym znaków towarowych, nazw handlowych, elementów graficznych i symboli umieszczonych na opakowaniach oraz składu. 29

30 Ponadto sprawdzano czy oznakowanie środka spożywczego nie wprowadza konsumenta w błąd. Zamierzenia na rok 2019 Zamierzenia w roku 2019 nadal określane będą przez przepisy prawne obowiązujące od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej. Krajowe przepisy prawne są na bieżąco harmonizowane z aktami prawnymi Unii Europejskiej. Akty te określają wymagania, które muszą być spełnione dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego i roślinnego oraz żywienia człowieka poprzez dążenie do wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, które jest jednym z podstawowych celów prawa żywnościowego. Podstawowym aktem prawnym, stanowiącym krajowe prawo żywnościowe to ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. z 2018 r. poz z późn.zm.), a także rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych. Kontrole urzędowe przeprowadzane będą w oparciu o wymagania rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt. Jednak od dnia 14 grudnia 2019 r. będzie obowiązywało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004. Obiektami szczegółowej kontroli będą podmioty prowadzące działalność w zakresie obrotu żywnością, a głównie te, które wykazują zły stan sanitarny oraz które to ze względu na duży obrót przekładają się na dużą liczbę konsumentów. Wzmożony będzie nadzór nad obiektami prowadzącymi działalność na targowiskach, szczególnie w okresach przedświątecznych z uwagi na rosnącą liczbę straganów i autosklepów wprowadzających do obrotu środki spożywcze, w tym grzyby. Podejmowana będzie w tym zakresie współpraca z Inspekcją Weterynaryjną. Ponadto będą kontrolowane obiekty prowadzące żywienie zbiorowe w zakresie właściwego przechowywania środków spożywczych, ich segregacji, procesów mycia i dezynfekcji. W tych obiektach będzie sprawowany nadzór nad jakością posiłków szkolnych w stołówkach szkolnych, przedszkolnych oraz przygotowywanych poza szkołą tzw. catering zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Pod nadzorem znajdą się także sezonowe zakłady żywności i żywienia ze szczególnym uwzględnieniem zakładów małej gastronomii oraz obiekty żywienia dzieci i młodzieży podczas ferii (kolonie, obozy). W roku 2019 sprawowany będzie nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi. Kontrolowany będzie obszar dotyczący wymagań w zakresie znakowania, prezentacji i reklamy żywności wzbogacanej, suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego określonych przepisami ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz rozporządzenia 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności. 30

31 W dalszym ciągu prowadzone będą działania w zakresie oceny zgodności oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi z kryteriami dotyczącymi ich uzasadniana określonymi w rozporządzeniu 655/2013. Sprawowany będzie także nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi tej grupy produktów. W zakresie nadzoru laboratoryjnego badania jakości zdrowotnej materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością będą realizowane zgodnie z rocznym planem poboru próbek w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Pobieranie odpowiedniej liczby próbek żywności, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w kierunku właściwych badań są częścią rocznego planu poboru próbek dla województwa wielkopolskiego. Próbki żywności budzące podejrzenie, co do ich jakości zdrowotnej m.in. próbki przy wydawaniu świadectw jakości zdrowotnej żywności z importu oraz z uwagi na skargi konsumentów będą badane niezależnie od przydzielonego planu. Ponadto w celu właściwego identyfikowania i szacowania zagrożeń ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej podejmowane będą działania w ramach systemu RASFF tj. systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach. Prowadzony będzie także nadzór w obszarze procedur i systemów identyfikowalności przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem oznakowania wyrobów gotowych informacjami dotyczącymi miejsca i źródła pochodzenia składników, półproduktów, wyrobów gotowych oraz dokumentacji towarzyszącej ww. środkom spożywczym pod kątem zgodności z przepisami dla nowej żywności i nowych składników żywności. Nadal będzie zwracana uwaga na bieżącą kontrolę surowców, półproduktów, przebieg procesów technologicznych z uwzględnieniem wymagań dobrej praktyki higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności poprzez wdrożenie systemu HACCP przez wszystkich przedsiębiorców branży spożywczej. Systematycznie kontynuowana będzie również współpraca z Inspekcją Weterynaryjną szczególnie w zakresie wymagań sanitarno-higienicznych obiektów będących pod wspólnym nadzorem, a także w związku z pojawiającymi się problemami z zakresu bezpieczeństwa żywności w obu inspekcjach. Systematycznie wprowadzany system jakości działalności Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie będzie zmierzał do poprawy efektywności działań kontrolnych. 31

32 Oddział Nadzoru Stanowisko do Spraw Higieny Pracy 1. Działalność kontrolna w ramach nadzoru sanitarnego W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krotoszynie w 2018 r. znajdowało się 306 zakładów (o 9 zakładów liczba uległa zmniejszeniu w stosunku do roku 2017), w których zatrudnionych było łącznie pracowników. Największą liczbę wszystkich zewidencjonowanych obiektów stanowiły zakłady małe zatrudniające do 9 pracowników, co stanowiło 51,0%. Zakłady zatrudniające powyżej 250 osób stanowiły 0,98 %. Wykres 1. Struktura zatrudnienia w obiektach nadzorowanych w latach zakładów pracy w ewidencji Zakłady w ewidencji do 9 pracowników pracowników pracowników i więcej pracowników Kontrole w ramach bieżącego stanu sanitarnego Nadzorem sanitarnym objęto 25,5 % zewidencjonowanych obiektów (w 2017 r. 28,6 %). W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 96 kontroli sanitarnych w 78 zakładach, w których zatrudnionych było 7608 osób. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego przeprowadzono szczegółowe kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących tworzywa sztuczne, kontynuowano kontrole w przemyśle spożywczym, drzewnym i metalowym. Szczególną uwagę zwrócono na warunki pracy pracowników zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki odpadami i ściekami. Oceniono przygotowanie pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest. W trakcie kontroli zwracano uwagę na przestrzeganie przez pracodawców przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w zakładach pracy, stan sanitarny pomieszczeń oraz zaplecze higieniczno-sanitarne, wykonywanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzenie profilaktycznych 32

33 badań lekarskich, posiadanie przez pracodawcę wymaganej dokumentacji oraz wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej. W minionym roku podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie stosowania i wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin (Wykres 2). Wykres 2. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w latach Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Produkty biobójcze Czynniki biologiczne Czynniki rakotwórcze Prekursory narkotyków kat. 2 i Substancje i mieszaniany Ogółem Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia W 2018 r. skontrolowano 49 zakładów z 57 będących w ewidencji Oddziału Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. W warunkach przekroczenia normatyw higienicznych, pracowało ogółem 716 osób (w 2017 r osoby), byli to pracownicy zatrudnieni w przemyśle drzewnym, metalowym i spożywczym. Podobnie jak w latach poprzednich największa grupa pracowników narażonych była na ponadnormatywny hałas (97,6 % ogółu narażonych) oraz pyły przemysłowe (13,0 % ogółu narażonych) - wykres 3. Na działanie kilku czynników szkodliwych jednocześnie eksponowanych było wielu pracowników, w szczególności na hałas i pył. 33

34 Wykres 3. Pracownicy zatrudnieni w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w latach osób pracujących w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w latach Mikroklimat gorący Mikroklimat zimny Czynniki chemiczne Pył Hałas Narażonych ogółem W związku z przekroczeniami poziomu stężeń i natężeń czynników szkodliwych w wielu zakładach, przedsiębiorcy podejmowali różnego rodzaju działania techniczne oraz organizacyjne w celu jego ograniczenia. Działania te polegały najczęściej na instalowaniu nowych systemów ochrony zbiorowej takiej jak wentylacje miejscowe lub modernizacja istniejacych systemów, stosowano urządzenia filtrowentylacyjne mobilne jako jedno z rozwiazań wentylacji miejscowej na ruchomych stanowiskach spawalniczych, dokonywano hermetyzacji procesów technologicznych oraz wymieniano park maszynowy. Biorąc udział w ZUS-owskim Programie dofinansowania przedsiębiorstw, kilka przedsiębiorstw zaplanowało instalację systemu odciągowo - filtrującego TCL dla dymów suchych i niewybuchowych powstających podczas spawania. W roku sprawozdawczym instalacja systemu poparta programem dofinansowania została zrealizowana w dwóch z przedsiębiorstw biorących udział w programie. W przypadku gdy uniknięcie lub wyeliminowanie narażenia nie było możliwe za pomocą środków techniczno-organizacyjnych, przedsiębiorcy zapewniali pracownikom atestowane i odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej. Zobowiazywano również pracodawców do przeprowadzania regularnych badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy. 4. Postępowanie administracyjne Podobnie jak w 2017 r. najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w zakresie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy w 19 zakładach, ponadto nie prowadzono rejestru badań i pomiarów w 2 zakładach oraz nie wpisywano na bieżąco wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych do kart.. badań i pomiarów w 2 zakładach. 34

35 W związku ze znacznymi przekroczeniami najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w.. Krotoszynie nakazał obniżyć poziom stężenia pyłu oraz stężenia manganu na stanowiskach pracy w 1 zakładzie. Znaczną cześć uchybień stwierdzonych podczas kontroli, przedsiębiorcy likwidowali w.....trakcie jej trwania. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie wydał 20 decyzji....administracyjnych (w 2017 r. wydano 10) zawierających 23 nakazy (wykres 4). Wykres 4. wydanych decyzji administracyjnych w latach wydanych decyzji administracyjnych wynikajacych z bieżącego nadzoru sanitarnego w latach W roku 2018 nie wydano postanowień o nałożeniu grzywien celem przymuszenia do wykonania decyzji. 35

36 5. Choroby zawodowe, ocena ryzyka zawodowego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2018 r. nie wydał decyzji stwierdzającej chorobę zawodową. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w roku 2018 wydał 1 decyzję o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej. Tabela 1. Choroby zawodowe - decyzja o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej L.p. PKD Nazwa zakładu Stanowisko Choroba zawodowa Z Zespół Szkół Specjalnych im. M. Grzegorzewskiej w Krotoszynie Krotoszyn ul. Ostrowska 49 logopeda przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią. Nr wykazu chorób zawodowych 15 pkt Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy sprawowało nadzór nad 12 zakładami, w których pracownicy byli zatrudnieni w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. zakresie nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi. Przeprowadzono 12 kontroli w 11 zakładach pracy (2017 r. 15 kontroli w 11 zakładach). W kontakcie z czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym pracowało 487 osób, w tym 173 kobiety (w 2017 r. pracowało 586 osób w tym 223 kobiety ) - wykres 5. Najczęściej występującymi czynnikami rakotwórczymi były : Substancje chemiczne i ich mieszaniny - olej impregnacyjny zawierający benzo(a)piren, - chrom VI, - benzen, - azbest. 36

37 Czynniki fizyczne - promieniowanie jonizujące. Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym - prace związane z narażeniem na pył drewna twardego. Podobnie jak w 2017 r. najliczniejszą grupę stanowiły zakłady zajmujące się produkcją wyrobów z drewna (pył drewna twardego) oraz zakłady produkujące wyroby metalowe (chromiany VI i promieniowanie jonizujące). Szczególnym nadzorem objęto podmioty zajmujące się zabezpieczeniem oraz usuwaniem wyrobów lub innych materiałów zawierających azbest. Wykres 5. Struktura zatrudnienia w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi w latach ogółem pył drewna twardego azbest 2 promieniowanie jonizujące chrom VI benzo(a)piren Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono. W zakresie minimalizacji narażenia nadzorowane zakłady wprowadzają różne formy wentylacji, automatyzację i hermetyzację procesów produkcyjnych. Jednak najczęściej stosowana formą minimalizacji były środki ochrony indywidualnej. Kontynuowano szczególny nadzór nad podmiotami zajmującymi się usuwaniem, zabezpieczaniem lub transportem wyrobów zawierających azbest. Przeprowadzono 1 kontrolę w siedzibie firmy. Zwrócono szczególną uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników, wyposażenie w środki ochrony indywidualnej, również na posiadanie wymaganej dokumentacji; opracowanie oceny ryzyka zawodowego, planu usuwania wyrobów zawierających azbest, posiadanie odpowiednich decyzji, procedur, zatwierdzonych programów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. 37

38 7. Ocena nadzoru nad czynnikami biologicznymi Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy w 2018 r. sprawowało nadzór nad 44 zakładami, w których pracownicy byli eksponowani na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Do najbardziej narażonych grup zawodowych należą pracownicy zatrudnieni w rolnictwie, przemyśle spożywczym, nadleśnictwie, podmiotach leczniczych, laboratoriach diagnostycznych, oczyszczalniach ścieków, zakładach gospodarki odpadami. W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych w 7 obiektach (w roku ubiegłym 12 kontroli w 12 obiektach). Na działanie szkodliwych czynników biologicznych należących do 2 i 3 grupy zagrożenia ogółem eksponowanych było 198 pracowników, w tym 23 pracowników należących do 3 grupy zagrożenia. Grupę 3 zagrożenia stanowią czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia m.in. wirus wścieklizny, WZW typu B, WZW typu C. Najczęściej kontrolowane były zakłady produkujące artykuły spożywcze, podmioty lecznicze oraz zakłady zajmujące się gospodarką odpadami. Przeprowadzone kontrole wykazały, że przedsiębiorcy podejmują działania profilaktyczne zmniejszające narażenie pracowników, zapewniając środki ochrony osobistej oraz środki do odkażania skóry i błon śluzowych, dostarczają dostępne repelenty. Opracowują procedury i instrukcje bezpiecznego postępowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym oraz proponują profilaktyczne szczepienia ochronne np. przeciw WZW typu B, tężcowi. Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono. 8. Ocena nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, prekursorami i produktami biobójczymi. W 2018 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego substancje i mieszaniny chemiczne wprowadzało do obrotu 20 podmiotów (w 2017 r., 20 podmiotów) w tym; producentów 0, importerów 0, formulatorów - 2, dystrybutorów 18. formulatorów i dystrybutorów w porównaniu z 2017 r. nie uległa zmianie. Wśród dystrybutorów znajdowały się również podmioty odpowiedzialne za wprowadzanie do obrotu produkty biobójcze, (żaden z nich nie był odpowiedzialny za pierwsze wprowadzenie) oraz 2 podmioty wprowadzające do obrotu prekursory narkotyków kategorii 3 tabela 2. Tabela 2. wprowadzających do obrotu substancje i mieszaniny chemiczne Rok Producenci Importerzy Dalsi użytkownicy (formulatorzy producenci mieszanian) Dystrybutorzy

39 Substancje i mieszaniny chemiczne stosowało w działalności zawodowej 61 zakładów (w 2017 r zakładów). W 2018 r. w ramach nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami przeprowadzono 77 kontroli w 65 obiektach (w 2017 r. 83 kontrole w 72 obiektach). Skontrolowano obiekty wprowadzające do obrotu substancje w postaci własnej lub jako składniki w mieszaninach; - dalszych użytkowników (formulatorów) 2 kontrole, - dystrybutorów substancji chemicznych ich mieszanin 3 kontrole. Wśród stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny przeprowadzono 72 kontrole. Szczególną uwagę zwrócono na przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2018 poz. 143 ze zm. ) oraz rozporządzeń wykonawczych do ww. ustawy. Egzekwowano obowiązek posiadania aktualnego spisu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz aktualnych kart charakterystyki, prawidłowego oznakowania magazynów, rurociągów i miejsc, w których składowane były znaczne ilości chemikaliów oraz prawidłowego oznakowania produktów wprowadzanych do obrotu. Brak aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, instrukcji magazynowania oraz oznakowania miejsca przechowywania to najczęściej stwierdzone nieprawidłowości występujące wśród stosujących. W większości przypadków nieprawidłowości te były likwidowane w trakcie trwania kontroli. Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono Produkty biobójcze W ramach nadzoru nad produktami biobójczymi przeprowadzono 7 kontroli u stosujących ww. produkty w działalności zawodowej. Na terenie powiatu krotoszyńskiego nie odnotowano podmiotów gospodarczych zajmujących się produkcją produktów biobójczych. W wyniku przeprowadzonych kontroli i skontrolowanych produktów nieprawidłowości nie stwierdzono Ocena nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3. Oddział Nadzoru stanowisko ds. Higieny Pracy w ramach nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3, przeprowadziło 10 kontroli. Kontrole te objęły 9 obiektów, które stosowały w działalności zawodowej prekursory kat. 3 oraz przeprowadzono 1 kontrolę w obiekcie zajmującym się wprowadzaniem do obrotu (dystrybutor) prekursory kategorii 3. Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie nie są wprowadzane do obrotu prekursory kategorii 2, znajdują one jedynie zastosowanie przy prowadzeniu analiz chemicznych w laboratoriach zakładowych. Najczęściej stosowane prekursory kategorii 3 to; kwas siarkowy, kwas solny, aceton i toluen. W działalności zawodowej znajdują zastosowanie przy produkcji środków czyszczących i myjących. W przemyśle metalowym biorą udział w procesach galwanicznych oraz mają zastosowanie w przemyśle drzewnym i produkcji wyrobów z parafiny. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono rażących uchybień. W związku z powyższym nie wydano żadnej decyzji. 39

40 9. Nadzór nad środkami zastępczymi W 2018 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego był prowadzony monitoring na obecność w obrocie środków zastępczych lub produktów, co do których zachodziło podejrzenie, że są środkami zastępczymi. W minionym roku nie odnotowano placówek, w których mógłby być prowadzony obrót środkami zastępczymi. W 2018 r. nie odnotowano zgłoszeń podejrzenia zatrucia środkami zastępczymi. Na wniosek Prokuratury Rejonowej w Krotoszynie były prowadzone dwa postępowania administracyjne dotyczące bezbarwnej substancji krystalicznej zawierającej w swoim składzie 3-CMC oraz białego proszku zawierającego w swoim składzie MDPHP. W wyniku działań wyjaśniających, czy sprawy miały znamiona wprowadzania do obrotu lub wytwarzania środków zastępczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie wydał dwie decyzje o umorzeniu postępowania i orzekł o przepadku na rzecz Skarbu Państwa i ich zniszczeniu. Współpraca w minionym roku z Powiatową Komendą Policji w Krotoszynie polegała na wymianie informacji dotyczącej ewentualnego działania na terenie powiatu krotoszyńskiego podmiotów handlujących środkami zastępczymi oraz monitorowaniu zatruć ww. środkami. Podsumowanie 1. W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska ds. Higieny Pracy znajdowało się 306 zakładów (o 9 zakładów mniej niż w 2017 r.), w których zatrudnionych było ogółem (w 2017 r ) pracowników. Likwidacji uległy małe zakłady zatrudniające 2-3 pracowników. Większość stanowiły zakłady małe zatrudniające do 50 pracowników. 2. Nadzorem sanitarnym w roku 2018 r. objęto 25,5 % wszystkich zewidencjonowanych.zakładów pracy. 3. Nieprawidłowości stwierdzono w 19 skontrolowanych zakładach (w 2017 r. w 10 zakładach). W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano decyzje administracyjne. Najwięcej uchybień dotyczyło braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy. 4. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2018 r. nie wydał decyzji stwierdzającej chorobę zawodową, natomiast wydał 1 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. 40

41 Oddział Nadzoru Sekcja Epidemiologii I. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego. Monitoring zachorowań na choroby zakaźne na terenie powiatu krotoszyńskiego prowadzony jest w sposób ciągły na podstawie systemu zgłaszania zachorowań, podejrzeń zachorowań i zakażeń przez podmioty świadczące usługi medyczne do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie. W 2018 roku na terenie powiatu krotoszyńskiego nie stwierdzono chorób wysoce zakaźnych, nie wystąpiły również zjawiska o charakterze klęsk żywiołowym, które mogłyby rzutować na pogorszenie sytuacji epidemiologicznej. Podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano żadnego zachorowania na dur brzuszny, dury rzekome, a zachorowania przeciwko którym prowadzone są od szeregu lat obowiązkowe szczepienia ochronne utrzymywały się na stałym niskim poziomie lub nie występowały w ogóle (np. błonica, tężec, nagminne porażenie dziecięce, odra, wścieklizna, różyczka, krztusiec). Pomyślnie kształtuje się również sytuacja epidemiologiczna chorób, przeciwko którym wdrożono w ostatnich latach obowiązkowe lub zalecane szczepienia ochronne (np. świnka, ospa wietrzna, choroba wywołana przez Haemophilus influenzae typu B- inwazyjna). Sytuację epidemiologiczną większości chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego, podobnie jak w roku ubiegłym, należy uznać za stabilną. II. Zatrucia i zakażenie pokarmowe 1. Salmonelozy W roku 2018 odnotowano 8 przypadków zatruć pokarmowych. Jest to o 18 przypadków mniej niż w roku poprzednim. Wskaźnik zapadalności w 2018 roku wyniósł 10,3/100 tys. mieszkańców i jest on znacznie niższy niż w roku ,4/100 tys. mieszkańców. Korzystna sytuacja epidemiologiczna zachorowań na salmonelozy wynika z faktu, że w roku 2018 nie zarejestrowano żadnego zbiorowego zatrucia pokarmowego. Zatrucia pokarmowe spowodowane pałeczkami Salmonella wystąpiły w następujących grupach wiekowych: 0-4 lat - 4 zachorowania, 5-9 lat - 1 zachorowanie, lat - 1 zachorowanie, lat - 1 zachorowanie, powyżej 60 lat - 1 zachorowanie. Z powyższego zestawienia wynika, że najwięcej zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 0-4 lat (4 zachorowania). Z analizy sezonowego rozkładu zachorowań wynika, że po 2 przypadki zachorowania odnotowano w miesiącach maju oraz październiku. Natomiast pozostałe zachorowania to pojedyncze przypadki przypadające na miesiące takie jak: czerwiec, lipiec, listopad i grudzień. Hospitalizacji wymagało 7 osób, czyli 87,5 ogółu zachorowań. Zachorowania wystąpiły zarówno w środowisku miejskim jak i wiejskim. 50 % przypadków zachorowań wystąpiło wśród populacji żeńskiej i 50 % - wśród populacji męskiej. Wśród miejsc spożycia potraw będących nośnikiem czynnika patogennego stanowiły mieszkania prywatne. Podejrzanymi nośnikami zatruć były potrawy z udziałem jaj: ciasta z kremem, lody oraz potrawy z mięsa drobiowego (filet z kurczaka). 41

42 Tab.1 zachorowań i zapadalność na salmonelozy w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach zach zach zach zach Współ Salmonelozy 22 28, , , ,4 8 10,3 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc.1 Salmonelozy- zachorowalność i zapadalność w latach Biegunki u dzieci do lat 2 W roku 2018 zarejestrowano 67 zachorowań na biegunkę u dzieci do lat 2 i w stosunku do 2017 roku jest to o 10 przypadków mniej. Dzieci hospitalizowanych było 45, co stanowi 67,2 % ogółu zachorowań. Natomiast dzieci leczonych ambulatoryjnie było 22, co stanowi 32,8 % ogółu zachorowań. W grupie dzieci hospitalizowanych wykonano 55 badań diagnostycznych, w tym 24 badania 42

43 bakteriologiczne (2 wyniki badań dodatnie Escherichia coli enteropatogenne) oraz 31 badań wirusologicznych. Wszystkie wyniki wirusologicznych badań były dodatnie (adenowirusy, rotawirusy). Bez badań diagnostycznych było 12 dzieci, co stanowi 26,7 % ogółem dzieci hospitalizowanych. Wśród dzieci leczonych ambulatoryjnie wykonano tylko jedno badanie wirusologiczne (rotawirusy). Bez badań diagnostycznych było 21 dzieci, co stanowi 95,4 % dzieci ogółem dzieci ambulatoryjnych. Tab.2 zachorowań i zapadalność na biegunki do lat 2 w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. Współ zach. zach. zach. zach. Biegunki u dzieci do lat , , , , ,1 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc.2 Biegunki u dzieci do lat 2 - zachorowalność i zapadalność w latach Wirusowe zapalenie wątroby typu A W 2018 roku zarejestrowano 1 zachorowanie na wirusowe zapalenie wątroby typu A. W roku poprzednim powyższych zachorowań było 5. Osoba, która zachorowała na wzw typu A pochodziła ze środowiska wiejskiego. Zachorowanie dotyczy ucznia w wieku 17 lat. Osoba, która zachorowała spożywała posiłki nie tylko w domu, lecz także w restauracjach MacDonald s, pizzerniach oraz w barach typu kebab. 43

44 4. Wirusowe zapalenie wątroby typu B ostre W latach nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B. 5. Wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe W 2018 roku odnotowano 5 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe i w porównaniu z 2017 rokiem jest to wzrost o 3 przypadki. Współczynnik zapadalności w 2018 roku wyniósł 6,4/100 tys. mieszkańców i był on znacznie wyższy w porównaniu do roku 2017 (2017 rok- 2,6/100 tys. mieszkańców). W środowisku miejskim zarejestrowano 4 zachorowania na wzw typu B przewlekłe, zaś na terenie wiejskim 1 przypadek zachorowania. 80 % zachorowań na wzw typu B przewlekłe dotyczy płci męskiej, a 20 % - płci żeńskiej. Należy odnotować brak zachorowań z tzw. gryp ryzyka (pracownicy służby zdrowia, pracownicy pożarnictwa czy pracownicy policji). Przypadki zachorowań dotyczą osób z tzw. innych zawodów. Zachorowania dotyczą następujących grup wiekowych: lat - 1 zachorowanie, lat - 1 zachorowanie, lat - 2 zachorowanie, powyżej 60 lat - 1 zachorowanie. Trzy osoby, które zachorowały na wzw B przewlekłe były zaszczepione p/ko wzw B pełnym cyklem szczepień. Jedna osoba była zaszczepiona 2 dawkami szczepionki p/ko wzw B. Natomiast w przypadku 1 osoby brak jest danych o szczepieniach p/ko wzw B. Powyższe przypadki zachorowania na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B są związane z zakażeniem wirusem HBV prawdopodobnie, podczas wykonywania procedur naruszających ciągłość tkanek: małe zabiegi chirurgiczne, duże zabiegi chirurgiczne, transfuzja przed 1993 r. Tab.3 zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby B-przewlekłe w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Wirusowe zapalenie wątroby B 9 11, ,1 7 9,0 2 2,6 5 6,4 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 44

45 zachorowań Ryc. 3 Wirusowe zapalenie wątroby typu B (przewlekłe) - zachorowalność i zapadalność w latach Wirusowe zapalenie wątroby typu C Zapadalność na 100 tys. mieszkańców W 2018r. zarejestrowano 10 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C i w porównaniu z rokiem 2017 jest to o jeden przypadek więcej. Zatem zapadalność w 2018 roku wyniosła 12,9/100 tyś. mieszkańców i była nieco wyższa niż w roku 2017 (11,6/100 tyś. mieszkańców). Na terenie miejskim odnotowano 6 zachorowań, zaś na terenie wiejskim 4 zachorowania. Zachorowań wśród płci żeńskiej zarejestrowano -7, natomiast wśród płci męskiej 3 zachorowania. Powyższe przypadki zachorowań wystąpiły w następujących grupach wiekowych: 20-24lat - 4 zachorowania, lat - 2 zachorowania, lat - 1 zachorowanie, powyżej 60 lat 3 zachorowania. Wśród pracowników lecznictwa wystąpiły 2 zachorowania (pracownik RTG oraz pielęgniarka). Pozostałe zachorowania dotyczą tzw. innych zawodów. Przypadki zachorowań na wzw c przewlekłe są związane z zakażeniem wirusem HCV prawdopodobnie, podczas wykonywania u pacjentów procedur naruszających ciągłość tkanek: operacji chirurgicznych, małych zabiegów chirurgicznych, transfuzji krwi przed rokiem Ponadto, źródłem zakażenia mogły być zabiegi niemedyczne takie jak: tatuaże, przekłuwania uszu. Zabiegi te zostały wykonane amatorsko. W ramach nadzoru epidemiologicznego osoby chore na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C skierowano do lekarzy rodzinnych celem zakwalifikowania do szczepień ochronnych przeciwko wzw typu B. Ponadto osoby z najbliższego otoczenia z chorymi skierowano do właściwych lekarzy rodzinnych w celu prowadzenia nadzoru lekarskiego nad tymi pacjentami. 45

46 7. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego. Krztusiec W 2018 roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowań na krztusiec, w porównaniu z 2017 rokiem jest to spadek o 4 przypadki. Zapadalność w 2018 r wyniosła 1,3/100 tys. mieszkańców i w porównaniu z rokiem 2017 była znacznie niższa (2017-2,5/100 tys. mieszkańców). Zachorowanie na krztusiec dotyczyło płci żeńskiej w wieku 64 lat, środowiska miejskiego. Pacjentka była leczona ambulatoryjnie. Osoba, która zachorowała na krztusiec nie była szczepiona p/ko tej jednostce chorobowej. Tab. 4 zachorowań i zapadalność na krztusiec w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Krztusiec 13 16,6 5 6,4 2 2,5 5 26,4 1 1,3 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc. 4 Krztusiec - zachorowalność i zapadalność w latach

47 Świnka (nagminne zapalenie przyusznicy) W 2018 roku zarejestrowano 3 zachorowania. Wszystkie wystąpiły w grupie wiekowej między 5-9 rokiem życia. Przypadki dwóch zachorowań na świnkę dotyczą płci żeńskiej, a 1 dotyczy płci męskiej. Dwie osoby, które zachorowały na świnkę były uodpornione 1 dawką szczepionki Priorix oraz 1 osoba była zaszczepiona 2 dawkami Priorix. Tab.6 zachorowań i zapadalność na świnkę w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Świnka 9 11, ,7 4 5,1 4 5,1 3 3,9 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 47

48 Ryc. 6 Świnka - zachorowalność i zapadalność w latach Różyczka 2 0 zachorowań W latach nie odnotowano żadnego przypadku zachorowań na różyczkę. W roku analizowanym zarejestrowano 1 przypadek zachorowania u 4 letniej dziewczynki. Przed zachorowaniem dziecko miało podane tylko 1 dawkę szczepionki MMR-II. Przypadek był rozpoznany na podstawie objawów klinicznych. Tab. 7 zachorowań i zapadalność na różyczkę w latach zachorowań w latach Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Różyczka 10 12,8 4 5, ,3 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 48

49 Ryc. 7 Różyczka - zachorowalność i zapadalność w latach Ospa wietrzna zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców W 2018 r. zarejestrowano 738 przypadków zachorowań na ospę wietrzną i w porównaniu z 2017 r. ilość zachorowań była na takim samym poziomie. Zatem współczynniki zapadalności w tych latach były podobne w 2018 roku wyniósł 951,1/100 tys. mieszkańców, a w 2017 roku- 950,4/100 tyś. mieszkańców. W analizowanym roku zachorowało 382 mężczyzn oraz 356 kobiet. W środowisku miejskim odnotowano 441 zachorowań, natomiast w środowisku wiejskim 297 przypadków. Najwięcej zachorowań na ospę wietrzną było u 4-latków oraz u 5-latków. Łącznie w tych dwóch rocznikach zachorowało 238 dzieci, czyli 32,2 % ogółu zachorowań. W przypadku sezonowego rozkładu zachorowań najwięcej przypadków odnotowano w miesiącach: w styczniu oraz lutym. Łącznie było to 457 zachorowań, czyli 61,9 % ogółu zachorowań na ospę wietrzną. Przed zachorowaniem było zaszczepionych tylko 8 osób. Tab.8 zachorowań i zapadalność na ospę wietrzną w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Ospa wietrzna , , , , ,1 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 49

50 zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc. 8 Ospa wietrzna - zachorowalność i zapadalność w latach Choroby odzwierzęce Borelioza W 2018 roku zarejestrowano 11 zachorowań na boreliozę i w stosunku do roku 2017 jest to spadek o 2 przypadki. Współczynnik zapadalności w 2018 roku wyniósł 14,1/100 tys. i był niższy w stosunku do roku 2017 (16,7/100 tys. mieszkańców). Zachorowania na boreliozę wystąpiły w 9 przypadkach u płci żeńskiej oraz 2 u płci męskiej. W środowisku wiejskim odnotowano 6 zachorowań, zaś w środowisku miejskim - 5 zachorowań. Zachorowania wystąpiły wśród następujących grup wiekowych: lat - 2 przypadki, lat - 1 przypadek, lat 2 przypadki, powyżej 60 lat 6 przypadków. Najwięcej zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej powyżej 60 lat. Wszystkie osoby z rozpoznaną boreliozą były leczone ambulatoryjnie. Zarejestrowano jedno zachorowanie, które było związane z narażeniem zawodowym. Powyższe zachorowanie dotyczy 68-letniego rolnika. Zachorowania na boreliozę wiążą się z ukąszeniem przez kleszcze podczas pobytu w lasach - Nadleśnictwo Krotoszyn, w ogródkach przydomowych - Krotoszyn, Mokronos (gm. Koźmin Wlkp.) oraz podczas pobytu turystycznego na Górze Ślęży (woj. dolnośląskie). Ponadto, odnotowano 4 zachorowania na boreliozę, w przypadku których osoby nie pamiętają faktu ukąszenia przez kleszcze. 50

51 Tab. 9 zachorowań i zapadalność na boreliozę w latach zachorowań w latach Jednostka chorobowa zach. zach. zach. zach. zach. Borelioza 6 7,7 2 2, , , ,1 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Ryc. 9 Borelioza - zachorowalność i zapadalność w latach Pokąsania przez zwierzęta- narażenie na wściekliznę W 2018 r. łącznie zgłoszono 101przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, zaś w poprzednim roku tych przypadków było o 7 mniej. Do szczepień przeciw wściekliźnie zakwalifikowano 11 osób, w tym 3 osoby odmówiły powyższych szczepień. Odmowa szczepień dotyczy osób powyżej 20 lat. Osoby te miały kontakt ze zwierzętami, w przypadku których nie znano właścicieli. 51

52 Narażonych osób na kontakt ze zwierzętami był większy na terenie miejskim (7 osób) niż na terenie wiejskim (4 osoby). Pełen cykl szczepień przeciw wściekliźnie został zrealizowany w przypadku 8 osób. Jedna osoba otrzymała 2 dawki szczepionki. Od podania 3 następnych dawek u tej osoby odstąpiono, z uwagi na ujemny wynik badania tkanki mózgowej psa. Pozostałe 90 osób, które były pokąsane przez zwierzęta nie były szczepione przeciw wściekliźnie, gdyż miały miejsce obserwacje lekarsko-weterynaryjne u zwierząt, które to obserwacje wykluczyły wściekliznę u badanych zwierząt. W 2018 roku zarejestrowano 1 dodatni wynik wścieklizny u nietoperza. Zwierzę to nie miało żadnego kontaktu z ludźmi. 9. Gruźlica W 2018 roku zarejestrowano 2 przypadki gruźlicy płuc prątkującej (potwierdzonej bakteriologicznie). Osoby chore to dwóch mężczyzn w wieku 55 lat oraz 49 lat. Obydwa zachorowania wystąpiły na terenie miejskim. Pacjenci po leczeniu szpitalnym pozostają pod nadzorem poradni pulmonologicznej. W roku poprzednim zarejestrowano 3 przypadki gruźlicy płuc prątkującej. 10. Grypa W 2018 roku zarejestrowano łącznie zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Natomiast rok wcześniej tych zachorowań było mniej o 1160 (2017r ). W 2018 roku odnotowano 3 przypadki grypy potwierdzonej wirusologicznie. Badania laboratoryjne wykazały występowanie w populacji wirusa typu A/H1N1/ oraz wirusa typu B. Nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą prowadzony przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej sprawowany był w ramach programu Sentinel. II. Realizacja szczepień ochronnych. W 2018 roku kontynuowano nadzór nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) oraz nad wykonawstwem szczepień zalecanych. Monitorowano również warunki przechowywania oraz dystrybucję preparatów szczepionkowych. Realizacja programu szczepień ochronnych prowadzona była w 24 podmiotach udzielających świadczeń medycznych, w tym w 22 gabinetach lekarzy rodzinnych, w oddziale noworodkowym oraz w poradniach chirurgicznych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie transportu, przechowywania i przestrzegania terminów ważności szczepionek. W roku 2018 roku w Powiatowym Rejestrze Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych odnotowano 14 niepożądanych odczynów poszczepiennych o przebiegu łagodnym. Wykonawstwo szczepień ochronnych wśród dzieci i młodzieży jest na dość dobrym poziomie. W celu poszerzenia wiedzy nt. szczepień ochronnych i obowiązującej sprawozdawczości z wykonawstwa szczepień ochronnych odbyło się szkolenie dla lekarzy, pielęgniarek z punktów szczepień oraz dla położnych. Szkolenie miało miejsce w miesiącu listopadzie 2018 roku. W roku 2018 zarejestrowano 21 spraw dotyczących rodziców uchylających się od szczepień (dzieci niepoddane obowiązkowi wykonania szczepień w ramach Programu Szczepień Ochronnych 2018). W stosunku do poprzedniego roku ilość dzieci nie poddanych szczepieniom jest większa. Rodzice 6 dzieci przedstawili stałe lub czasowe odroczenie od szczepień ochronnych potwierdzone zaświadczeniem lekarskim od lekarzy specjalistów. 52

53 W stosunku do 14 osób toczyło się postępowanie administracyjne mające na celu uświadomienie rodzicom, iż obowiązkowe szczepienia ochronne są jedynym sposobem ochrony zdrowia i życia ich dzieci. W procesie administracyjnym zostało wydanych 14 postanowień (dot.7 dzieci) przez Wojewodę Wielkopolskiego wobec rodziców dzieci. W sposób ciągły prowadzone są korespondencje z tymi osobami zarówno pisemne jak i ustne mające na celu rozwianie wszelkich wątpliwości rodziców w zakresie szczepień ochronnych. Kolejne sprawy których nie uda się rozwiązać na poziomie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie do egzekucji były kierowane do Wojewody Wielkopolskiego. Podsumowanie: 1. Sytuację epidemiologiczną większości chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego można uznać za zadawalającą. 2. Nastąpił dalszy nieznaczny wzrost zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C. Z uwagi na brak swoistych działań zapobiegania zakażeniom HCV w drodze szczepień ochronnych. Priorytetem w ograniczeniu w/w zakażeń jest podejmowanie przez inspekcję sanitarną działań zapobiegających zakażeniom, poprzez m.in. szkolenia z zakresu dezynfekcji i sterylizacji dla pracowników sektora medycznego. 3. Nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Wszystkie zarejestrowane zachorowania na wzw miały charakter przewlekły. Ostrych zachorowań na wzw typu B nie odnotowano. 4. W analizowanym roku zaobserwowano tendencję spadkową pojedynczych zatruć pokarmowych, które wywołały odzwierzęce pałeczki Salmonella Enteritidis. Ponadto, w roku 2018 nie było żadnego zbiorowego ogniska zatrucia pokarmowego. 5. Objęcie od 2003 r. obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi p/różyczce wszystkich dzieci doprowadziło do znacznego spadku zachorowań i wyeliminowanie różyczki wrodzonej. W latach nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę wśród populacji. Natomiast w 2018 roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na różyczkę. 6. W przypadku ospy wietrznej nie prowadzi się obowiązkowych szczepień ochronnych (obowiązkowo szczepi się tylko osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie), stąd zapadalność na tę chorobę podlega okresowym cyklom spadku i wzrostu. W latach ilość zgłoszonych zachorowań na ospę wietrzną była na takim samym poziomie. 7. W 2019 planuje się dalsze szkolenia dla pracowników udzielających świadczeń zdrowotnych ( dla gabinetów zabiegowych), zwłaszcza w zakresie dezynfekcji i sterylizacji, aby ograniczyć zakażenia wirusami HCV oraz HBV. 8. W stosunku do roku 2017 obserwuje się wzrost osób niezaszczepionych, m.in. z powodu uporczywego uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych. Brak szczepień lub omijanie obowiązkowych dawek przyczyni się do zmniejszenia odporności populacyjnej, a co za tym idzie zwiększy ryzyko zachorowań. 53

54 Oddział Nadzoru Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Dzieci i Młodzieży I. Informacje wstępne Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie stanowisko pracy ds. Higieny Dzieci i Młodzieży w Oddziale Nadzoru w 2018 r. skontrolował 68 stałych zakładów nauczania i wychowania oraz 16 form wypoczynku letniego i zimowego. Przeprowadził 96 kontroli sanitarnych w obiektach stałych i sezonowych. Brał udział w 5 odbiorach technicznych z pracownikiem Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. II.Stan techniczny budynków W roku 2018 nie uległ poprawie stan techniczny elewacji budynku Przedszkola Nr 2 w Krotoszynie. Rys.1 Przedszkole Nr 2 w Krotoszynie-elewacja budynku. Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych placówek W roku 2018 w nowo otwartych obiektach istniejących oddano do użytku po adaptacji pomieszczeń Przedszkole MONTESSORI w Rozdrażewie. Adaptowano budynki mieszkalne na Niepubliczną Szkołę Podstawową w Krotoszynie oraz oddział Żłobka Smerfuś w Krotoszynie. 54

55 Po remoncie generalnym oddano do użytku Oddział Przedszkolny w Bestwinie, Przedszkole Bajka w Krotoszynie, II i III oddział Niepublicznego Przedszkola w Zdunach. Nowo oddany obiekt sportowy to boisko wielofunkcyjne przy Szkole Podstawowej w Orpiszewie. Zmodernizowano blok żywienia w Przedszkolu Bajka w Krotoszynie. Zlikwidowano Świetlicę Terapii Niepowodzeń Szkolnych przy Szkole Podstawowej Nr 5 w Krotoszynie, Młodzieżową Pracownię Socjoterapii, Młodzieżowy Klub Środowiskowy RIVENDELL w Krotoszynie, Policealne Studium Farmaceutyczne w Krotoszynie. Rys.2 Publiczne Przedszkole Bajka w Krotoszynie -przygotowanie placu do rozbudowy przedszkola oraz część dobudowana w stanie surowym otwartym Rys.3 Publiczne Przedszkole Bajka w Krotoszynie klatka schodowa przed i po remoncie 55

56 Rys.4 Publiczne Przedszkole Bajka w Krotoszynie-sale dla dzieci po remoncie generalnym Rys.5 Publiczne Przedszkole Bajka w Krotoszynie-blok żywieniowy po modernizacji 56

57 . Rys.6 Publiczne Przedszkole Bajka w Krotoszynie - winda przy schodach dla dzieci niepełnosprawnych ruchowo. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego oceniono w 35 szkołach. Tylko salę zastępczą/rekreacyjną posiadają 4 placówki. Salę zastępczą/rekreacyjną z boiskiem posiada 5 obiektów. Salę gimnastyczną i salę zastępczą/rekreacyjną posiada 1 obiekt. Szkolny zespół sportowy z boiskiem posiada 14 szkół a bez boiska 2 szkoły. Uczniowie korzystają z natrysków tylko po zajęciach sportowych w 10 szkołach. Natryski nie są używane w 6 placówkach. 9 placówek nie posiada infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Uczniowie poza placówką korzystają z sal gimnastycznych, hal sportowych, siłowni, basenu, boisk sportowych. III. Warunki do utrzymania higieny osobistej W 2018 roku skontrolowano stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny sanitariatów przeznaczonych dla uczniów. Zwracano uwagę na dostępność do bieżącej ciepłej wody. W skontrolowanych obiektach stwierdzono właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. Placówki zapewniły mydła w dozownikach, suszarki do rąk lub ręczniki papierowe oraz papier toaletowy. Wszystkie obiekty nadzorowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Krotoszynie posiadają sanitariaty wewnętrzne. 44 zakłady są podłączone do kanalizacji centralnej. W 24 placówkach jest kanalizacja miejscowa. W Stanicy Buczyna Osada Helenopol, odbywają się akcje wypoczynkowe w okresie zimowym i letnim, oraz weekendowe zjazdy dzieci i młodzieży w tym harcerzy. Placówka czerpie wodę ze studni głębinowej (30 m). Posiada kanalizację miejscową oraz szambo. W roku 2018 PSSE w Krotoszynie nie otrzymała do wglądu wyniku badania wody. W placówce zamontowany jest elektryczny bojler, dzięki któremu jest zapewniona woda ciepła. IV. Warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania. Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków W roku 2018 skontrolowano 7391 stanowisk w 57 placówkach w 367 oddziałach. Niezgodnie PN siedziało 27 dzieci w 10 placówkach w 24 oddziałach. 57