750 MLD DOLARÓW DLA SIŁ ZBROJNYCH USA. PRIORYTETEM OPERACJE ZAGRANICZNE I ODSTRASZANIE [ANALIZA]

Transkrypt

1 aut. Marek Dąbrowski MLD DOLARÓW DLA SIŁ ZBROJNYCH USA. PRIORYTETEM OPERACJE ZAGRANICZNE I ODSTRASZANIE [ANALIZA] Departament Obrony USA zaprezentował propozycję budżetu na rok finansowy Zakłada on wydatkowanie na obronę narodową olbrzymiej kwoty 750 mld USD. Propozycja finansowania armii w dużej mierze ukierunkowana jest na prowadzenie operacji i szkoleń poza granicami kraju, wzmocnienie obecności w zapalnych miejscach globu oraz prowadzenie skutecznego odstraszania wobec potencjalnych agresorów. W dniu 11 marca 2019 roku prezydent Donald J. Trump przesłał do Kongresu proponowane założenia budżetu na rok podatkowy Zakłada on, że na wszystkie obszary związane z zapewnieniem bezpieczeństwa państwa ma być wydatkowana kwota 750 miliardów dolarów, z czego 718,3 miliarda jest bezpośrednio przeznaczone dla Departamentu Obrony (DoD). Obecnie wniosek budżetowy podlega rozpatrzeniu w Kongresie (przechodzi przez procesy autoryzacji i oceny). Budżet wykazuje więc kolejną tendencję rosnącą co m.in. wynika z trwałego wzrostu finansowania zapoczątkowanego jeszcze w 2017 roku a następnie kontynuowanego w latach 2018 i Waszyngton przewiduje bowiem dalszy wzrost gospodarczy, w roku fiskalnym 2020 udział nakładów na obronę w PKB ma wynieść 3,1 proc. Czytaj też: Wielka modernizacja sprzętu US Army [ANALIZA]

2 Wyrzutnia HIMARS należąca do US Marines podczas ćwiczeń na Łotwie, fot. Sgt. Andy Martinez, Marine Forces Reserve Samo finansowanie ma również odzwierciedlać spełnienie założeń i wymagań wobec celów stawianych w funkcjonującej obecnie strategii obrony narodowej. A w niej przecież podkreślana jest kluczowa rola Sił Zbrojnych USA w procesie odstraszania i zwalczania agresji na świecie, co wymusza posiadanie odpowiednich sił, środków i przede wszystkim realnych możliwości. A więc odmiennie niż miało to miejsce w wypadku istniejącego wcześniej zaangażowania w postaci regionalnych konfliktów czy zwalczania organizacji ekstremistycznych i terrorystycznych. Przygotowując nową strategię oparto się bowiem na czterech głównych założeniach: obronie kraju; pozostania największą militarną potęgą na świecie; zapewnia równowagi sił w kluczowych regionach na własnych warunkach; kształtowania międzynarodowych relacji w sposób najbardziej sprzyjający własnemu bezpieczeństwu. Jednym z kluczowych założeń jest również zbudowanie silnej współpracy z państwami sojuszniczymi oraz dokonanie wewnętrznej reformy armii. Po zakończeniu zimnej wojny Siły Zbrojne USA właściwie uzyskały pełną dominację militarną na świecie. W wyniku różnych przyczyn gospodarczych, politycznych czy ekonomicznych finansowanie armii ulegało jednak zmianie a zaangażowanie w lokalne konflikty, jak w byłej Jugosławii, Iraku czy Afganistanie spowodowało spadek jej gotowości i możliwości do odparcia oraz pokonania przeciwnika w pełnoskalowym konflikcie zbrojnym. Obecnie Chiny i Rosja w wielu obszarach prowadzenia walki uzyskują wysokie możliwości a do tego dochodzą i mniejsze państwa (takie jak Iran czy Korea Północna), które za pomocą broni atomowej czy innych form oddziaływania (terroryzm, cyberataki itp.) skutecznie zwiększają stopień istniejących zagrożeń na świecie.

3 Założenia ogólne Główne kierunki zmian w organizacji, szkoleniu i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych USA idą w kierunku osiągnięcia przez nie następujących założeń: przygotowanie do wygrania w pełnoskalowym konflikcie zbrojnym oraz do prowadzenia efektywnej walki w obszarze cyberprzestrzeni; usprawnienie zdolności w prowadzeniu walki w powietrzu, na lądzie i morzu; przyspieszenie rozwoju i kolejno wprowadzenie do eksploatacji systemów uzbrojenia i wsparcia walki kolejnej generacji; podtrzymanie posiadanego potencjału oraz budowa zupełnie nowych zdolności w wybranych obszarach walki. Założenia wobec nowego budżetu i wielkość przeznaczonych w nim środków finansowych mają więc na celu uzyskanie przewagi w każdej dziedzinie (technicznej, taktycznej i szkoleniowej) nad potencjalnym przeciwnikiem (przeciwnikami) oraz przygotowanie do prowadzenia działań nie tylko w obecnie definiowanych obszarach walki, ale również w przestrzeni kosmicznej i cyberprzestrzeni (co również znacznie zwiększy ich złożoność). Pełny planowany budżet DoD na rok 2020 ma wynieść 718,3 mld USD z czego bazowo byłoby 544,5 mld USD, na prowadzenie różnego rodzaju operacji militarnych łącznie 164,6 mld USD a na nagłe (nieprzewidziane) sytuacje kolejne 9,2 mld USD. Dodatkowo Departament Energii i inne Agencje otrzymają 32 mld USD. Oznacza to nominalny wzrost o 4,9% (o 33 mld) i realny o 2,8% w stosunku do roku budżetowego 2019, US Army otrzyma 191,397 mld (co daje 27% ogólnej kwoty), US Navy 205,572 mld (29%), US Air Force 204,757 mld (29%) a na pozostałe obszary związane z obronnością przeznaczone będzie 116,623 mld (16%). Utrzymanie stanów osobowych pochłonie 155,779 mld USD (co daje 22% całości budżetu), modernizacja techniczna 143,052 mld USD (20%), utrzymanie infrastruktury 22,5 mld USD (3%), zapewnienie eksploatacji sprzętu 292,691 mld USD (41%) a badania i rozwój 104,294 mld USD (15%).

4 Czołgi M1 Abrams podczas ćwiczeń w Kuwejcie. Na modernizację tych pojazdów w FY 2020 planowana jest kwota 2,2 mld USD, fot. Sgt. Bill Boecker, 34th Red Bull Infantry Division Co warto podkreślenia to w proponowanym budżecie zagwarantowane zostaną zwiększone środki na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych nad nowymi systemami walki czy poszukiwaniem zupełnie nowych technologii (najwyższe w ostatnich siedemdziesięciu latach). Zagwarantowano też 3,1% podwyżkę płac dla żołnierzy (najwyższą od dziesięciu lat). Wybrane szczegóły Biorąc pod uwagę kluczowe obszary walki, a więc operacje prowadzone na lądzie, morzu, w powietrzu, w cyberprzestrzeni i przestrzeni kosmicznej w proponowanym budżecie na rok finansowy 2020 można wyszczególnić następujące ważniejsze programy modernizacyjne/pozyskiwane nowe wzory uzbrojenia i systemy wsparcia walki: 1. Działania w cyberprzestrzeni na prowadzenie których przeznaczonych ma być łącznie 9,6 mld USD (w tym na wykonywanie ofensywnych i defensywnych operacji - 3,7 mld, zapewnienie bezpieczeństwa sieciom przesyłu danych 5,4 mld oraz dokonania modyfikacji tzw. środowiska chmurowego 61,9 mln). 2. Działania w przestrzeni kosmicznej realizowane będą w oparciu o budżet wynoszący 14,1 mld USD (w tym na dalszy proces tworzenia Dowództwa Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych przeznaczone ma być 72,4 mln, aktywowanie 4 National Security Space Launch (EELV) 1,7 mld, realizacje projektów i budowę GPS III 1,8 mld, budowę eksploatowanych w przestrzeni kosmicznej systemów ostrzegania w podczerwieni 1,6 mld czy prace nad zredukowaniem zakłócania komunikacji satelitarnej 1,1 mld). 3. Pozyskanie nowych samolotów i śmigłowców na które przeznaczone ma być 57,7 mld USD (w tym na 78 nowych F-35 A/B/C 11,2 mld, 12 samolotów tankowania powietrznego KC-46 Pegasus 2,3 mld, 24 wielozadaniowych F/A-18E/F Super Hornet 2 mld, 48 śmigłowców

5 uderzeniowych AH-64E Apache - 1 mld, 6 śmigłowców do przewozu VIP VH-92 0,8 mld, 6 morskich samolotów patrolowych P-8A 1,5 mld, 6 ciężkich śmigłowców transportowych CH-53K King Stallion 1,5 mld oraz 8 myśliwców przewagi powietrznej F-15EX 1,1 mld). W obszarze działań na morzu i zakupów nowych okrętów proponuje się wydatkowanie 34,7 mld USD (w tym na program nowych SSBN typu Columbia 2,2 mld, kolejny lotniskowiec CVN-78 typu Ford 2,6 mld, 3 nowe SSN typu Virginia 10,2 mld, 3 niszczyciele rakietowe DDG-51 typu Arleigh Burke 5,8 mld, program nowych fregat FFG (X)) 1,3 mld, 2 nowe okręty zaopatrzeniowe 1,1 mld, nowe holowniki, okręty ratownicze i pomocnicze 0,2 mld, 2 duże bezzałogowe okręty mln oraz 48 pocisków przeciwokrętowych dalekiego zasięgu LRASM 209 mln i 90 pocisków Maritime Strike Tactical Tomahawk 707 mln). Dla wzmocnienia możliwości prowadzenia operacji na lądzie zakupiony ma być sprzęt za 6 mld USD (w tym 4090 najnowszych pojazdów Joint Light Tactical Vehicles za 1,6 mld, modernizacja 165 czołgów M-1 Abrams 2,2 mld, pozyskanie 56 Amphibious Combat Vehicles 0,4 mld oraz 131 gąsiennicowych AMPV - 0,6 mld). Systemy obrony i odstraszania nuklearnego pochłoną kwotę 31 mld USD (w tym programy budowy nowego bombowca strategicznego B-21 3,0 mld, SSBN typu Columbia 2,2 mld, pocisków typu Long Range Stand-Off Missile 0,7 mld, systemów strategicznego odstraszania bazowania lądowego 0.6 mld. Na zakup amunicji w roku 2020 przewidziano środki mające zabezpieczyć m.in. pozyskanie pocisków JDAM 1,1 mld, rakiet GMLRS 1,4 mld, 125 pocisków SM-6 0,7 mld, bomb SDB II 0,4 mld, pocisków przeciwpancernych Hellfire 0,7 mld USD, 430 rakiet JASSM-ER 582 mln, 389 rakiet p-p AMRAAM 651 mln). Na nowe uzbrojenie i wyposażenie dla wojsk specjalnych 3,4 mld USD (w tym samoloty wsparcia AC/MC-130J 342,8 mln, zmiennowirnikowce CV-22 45,3 mln, dodatkowe nawodne i podwodne łodzie specjalne 105,7 mln czy rozwój systemów wysokoenergetycznych 27,2 mln). Znaczne środki pochłoną też systemy obrony powietrznej, w tym 37 nowych pocisków dla wyrzutni THAAD, fot. Staff Sgt. Cory Payne, 174 Air Defense Artillery Brigade

6 Ponadto biorąc pod uwagę znaczenie systemów obrony powietrznej i przeciwrakietowej w budżecie na rok 2020 zakłada dalsze podtrzymanie wzrostu planowanych inwestycji rozpoczętych jeszcze w 2018 i 2019 roku. Na ten cel zaplanowano 13,6 mld USD (z tego na 37 pocisków SM-3 dla systemu AEGIS wraz z ich instalacją 1,7 mld, wsparcie dla programów zgodnych z Przeglądem Obrony Przeciwrakietowej - Land Launched Conventional Prompt Strike, Extended Range Weapon, Spacebased Discrimination Sensor Study 1,5 mld, Ground Based Midcourse Defense- 1,7 mld, pozyskanie 37 pocisków dla zestawów THAAD 753,8 mln, 147 rakiet PAC-3 0,7 mld oraz rozwój systemów obrony wykorzystujących lasery i głowice kinetyczne 331 mln). Czytaj też: Udane przechwycenie i trzy kroki milowe rakiety dla Redzikowa [WIDEO] Duże nakłady w propozycji budżetowej pochłoną prace związane z badaniami i rozwojem w obszarze nowych i innowacyjnych technologii. Ma to zapewnić SZ USA długookresową przewagę technologiczna nad potencjalnymi rywalami na polu walki a za priorytetowe systemy w tym obszarze uznano autonomiczne systemy bezzałogowe z funduszem 3,7 mld USD, broń hipersoniczną - 2,6 mld USD, wprowadzenie sztucznej inteligencji (program Joint Artificial Intelligence Center i Advanced Image Recognition) 927 mln czy prowadzenie dalszych prac nad systemami wysokoenergetycznymi (głównie laserowymi) mln USD. Amerykanie inwestują m.in. w pojazdy JLTV, w FY 2020 ma to być kwota 1,6 mld USD, fot. Sgt. Timothy Smithers, USMC Olbrzymie środki (co jest oczywiste) pochłonie utrzymanie gotowości i przygotowania poszczególnych rodzajów Sił Zbrojnych USA oraz zapewnienie ich współdziałania na polu walki. Szczególnie dotyczy to systemu eksploatacji sprzętu, szkolenia i wykonywania innych usług z proponowanym budżetem w wysokości 124,8 mld USD oraz dalszym zwiększeniem stanów osobowych o około ludzi (w tym do 6200 nowych żołnierzy i z największym ich wzroście w USAF). Natomiast ok nowych żołnierzy ma zasilić stany Gwardii Narodowej i Sił Rezerwowych. Ponadto US Army otrzyma z tej puli 1,7 mld na szkolenie ABCT oraz modernizację infrastruktury, US Navy 2,1 mld a US Air Force 1,2 mld, oba rodzaje wojsk głównie na utrzymanie zdolności. Kolejne 41,2

7 mld pochłoną inwestycje związane z eksploatacją techniki lotniczej oraz zwiększeniem nalotu, 1,5 mld na nowe możliwości w zakresie treningu wojsk a 2,6 mld na szkolenie w ofensywnych i defensywnych możliwościach w cyberprzestrzeni. Jak to już wspomniano projekt budżetu na 2020 rok ma zapewnić największe podwyżki płac wojskowych w ciągu ostatnich 10 lat oraz różne formy wsparcia dla rodzin żołnierzy. Będzie więc 3,1% podwyżka pensji, kontynuacja zmian i reformy w systemie wojskowej opieki zdrowotnej, dalsze zmiany w programach wsparcia rodzin w ramach inwestycji (w wysokości prawie 8 mld USD) czy wsparcia społecznego. Ponadto z funduszy Departamentu Obrony finansowana jest nauka ponad uczniów szkołach dla rodzin żołnierzy. Stałą pozycją budżety są inwestycje w infrastrukturę w tym na utrzymanie, modernizowanie i budowę kluczowych obiektów związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa państwa czy prowadzeniem szkoleń. Szczególne zadania w tym obszarze związane będą z remontami obiektów w bazie USMC Camp Lejeune i USAF w Tyndall po zniszczeniach dokonanych przez huragany. W budżecie FY 2020 mają zostać zabezpieczone środki w wysokości 10,2 mld USD na 3 nowe okręty podwodne typu Virginia. Na zdjęciu USS North Dakota, fot. Petty Officer 1st Class Steven Hoskins, Naval Submarine Support Center, New London Spora część środków budżetowych związana jest z prowadzeniem różnego rodzaju operacji militarnych (tzw. Overseas Contingency Operations - OCO) poza granicami kraju i tu głównie następuje znaczy wzrost w stosunku do budżetów w minionych latach. Na te cele przeznaczonych ma być łącznie do 173,8 mld USD w tym wyszczególniono koszty związane z prowadzeniem walki lub wsparcia bojowego, które nie będą kontynuowane po zakończeniu operacji bojowych 25,4 miliarda,

8 stałe wsparcie nawet po zakończeniu operacji bojowych 41,3 miliarda, wymagania powiązane z zapewnieniem obrony narodowej a finansowane w budżecie OCO ze względu na limity środków obronnych budżetu podstawowego w ramach limitów budżetowych 97,9 mld oraz tzw. sytuacje awaryjne, związane z nagłymi potrzebami - 9,2 mld. Podsumowanie Proponowany budżet bazowy na rok podatkowy 2020 ma wynieść 544,5 mld USD i będzie mniejszy niż w roku 2019 (616,1 mld) natomiast wzrost całkowity wynika z dużo większej puli środków przeznaczonych na operacje OCO (w szczególności trwałą obecność w wybranych regionach świata) oraz tzw. sytuacje awaryjne (do których zalicza się też np. ochronę granic przed nielegalnymi imigrantami czy wsparcie w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych). W dużej mierze jest to jednak spowodowane przez "przeniesienie" do OCO części wydatków, które powinny być finansowane z bazowgo budżetu, ale podlegają limitom zadłużenia (97,9 mld USD). Niezwykle istotnym punktem budżetu są oczywiście myśliwce F-35. Pozyskanie 78 samolotów dla USAF, USN i USMC pochłonie aż 11,2 mld USD, fot. Senior Airman Alexander Cook, 56th Fighter Wing Public Affairs Co ciekawe w planach na lata zakłada się stopniowe odchodzenie od finansowania OCO (planowany poziom wydatków to ok mld USD) na rzecz zwiększonego budżetu bazowego DoD w granicach mld. Oznaczać to może dążenie rządu USA do wywierania większego nacisku na sojuszników by jeszcze w większym stopniu (niż jest to obecnie) finansowali obecność wojsk amerykańskich stacjonujących w ich krajach. Mniej niż w roku 2019 wydane będzie na modernizację techniczną (o 4,236 mld) a większe wydatki przeznaczone będą na zwiększenie stanów osobowych i eksploatację sprzętu (odpowiednio o ponad 5 mld i 13 mld). Największy wzrost nakładów odnotuje US Army o ponad 12,5 mld, US Air Force o 11,8 mld a najmniej

9 US Navy o ok. 10 mld. Natomiast bazowy budżet poszczególnych departamentów armii i marynarki zmniejszony będzie odpowiednio o ponad 26 mld USD a sił powietrznych o ponad 16 mld USD. Ale co ciekawe tylko w wypadku US Navy zakłada się wzrost posiadanej floty okrętów z 296 w 2019 roku do 301 do końca 2020 roku. Ponadto liczebność floty maszyn USAF (jednostek czynnych) wzrośnie odpowiedni z 4050 do To m.in. skutek przenoszenia części wydatków z budżetu bazowego do OCO, aby ominąć ograniczenia związane z Budget Control Act. Redukcji ulegną zamówienia związane z modernizacją lub zakupem nowych wozów bojowych. I tak w roku 2020 zmodernizowanych ma być 165 czołgów M-1, gdy w 2019 temu procesowi poddano 168 maszyn, ponadto zamówione ma być 131 AMPV (w ) czy 4090 JLTV (w ). Nieoficjalnie przedstawiciele US Army dążą do większego finansowania rozwoju systemów walki kolejnej generacji (w tym broni precyzyjnej i o zwiększonym zasięgu) kosztem ograniczenia (w przypadku czołgów) lub całkowitego zlikwidowania programów zakupów ciężkich śmigłowców transportowych CH-47 Chinook (poza wersjami dla jednostek specjalnych) i niektórych projektów modernizacji bwp M2/M3. Armia USA ma otrzymać na śmigłowce szturmowe AH-64E Apache Guardan miliard dolarów. Liczba zamówionych wiropłatów spadnie jednak w stosunku do 2019 roku z 66 do 48 egzemplarzy, fot. Sgt. Shiloh Capers, 1st Air Cavalry Brigade Również mniej zamówionych będzie samolotów piątej generacji F-35 (78 w 2020 wobec 93 w 2019) czy śmigłowców AH-64E (odpowiednio 48 i 66). Pojawi się natomiast nowa pozycja w postaci ośmiu samolotów myśliwskich przewagi powietrznej typu F-15EX. Co ciekawe to również USAF żądają tylko 1 mld USD w roku 2020 na programy związane z uzyskaniem przewagi powietrznej (czyli głównie pozyskaniem maszyn kolejnej, perspektywicznej generacji). Jest to o około 356 mln mniej niż w budżecie na 2019 rok. Natomiast spory wzrost wydatków zanotowano w realizacji programów związanych z realnym

10 zwiększeniem możliwości umieszczenia i eksploatacji w przestrzeni kosmicznej potrzebnych systemów pozycjonowania, wykrywania czy rozpoznania. Kolejny wzrost przewidziano też w procesie pozyskiwania nowych okrętów praktycznie wszystkich klas poza redukcją zamówienia na LCS na rzecz projektu nowych fregat FFG(X). Również w obszarze zamówień pocisków rakietowych różnych klas i amunicji specjalnej odnotowano zwiększone potrzeby. Inny zauważalny wzrost nakładów przeznaczony będzie na prowadzenie szkolenia wojsk i rozbudowę istniejącej bazy szkoleniowej oraz zakup nowoczesnych (kolejnej generacji) systemów do prowadzenia symulacji i treningu. DoD stawia na badania i rozwój nowych technologii, na które w wielu obszarach przeznacza się spore środki. Amerykanie zdają sobie sprawę, że zarówno zrównoważenie jak i pokonanie powstających zagrożeń zapewni im tylko zupełnie nowa taktyka walki i nowoczesna broń kolejnej generacji. Ważnym jej elementem (nie eksponowanym w poprzednich budżetach) jest też sztuczna inteligencja i jej szersza implementacji w zastosowaniach wojskowych. Biorąc pod uwagę same przewidziane w planowanym budżecie na rok finansowy 2020 sumy odnosi się wrażenie bardzo dużych nakładów chociażby z porównania ze znanymi budżetami np. Chin czy Rosji. Ale należy pamiętać, że wobec tych drugich mamy do czynienia tylko z pewnymi ujawnionymi danymi oraz przy rzeczywistej analizie należy brać pod uwagę realia gospodarczo-ekonomiczne panujące w tych krajach w odniesieniu do adekwatnej sytuacji w USA (np. koszty pracy - zarówno żołnierzy, ale i np. pracowników przemysłu zbrojeniowego). Przewaga jakościowa Nie da się ukryć, że Waszyngton przede wszystkim stawia na technologię oraz dostosowanie organizacji i taktyki użycia czy szkolenie wojsk. Przewaga ma być zachowana w systemach precyzyjnych, dowodzenia, zbierania i analizy danych. Same wymagane stany ilościowe i uzbrojenie konwencjonalne ma spocząć na barkach sił sojuszniczych. One też w pewnym stopniu powinny zabezpieczyć manewr wojsk czy ich zaopatrzenie. Ciekawie więc to wygląda w porównaniu z polskimi planami, w których z kolei stawia się na powiększenie ilościowe wojsk, pozyskiwanie sprzętu konwencjonalnego (z niewielką ilością systemów najnowszej generacji na razie są to tylko Wisła, Homar, itp.), a systemy kolejnej generacji takie jak nowe myśliwce są jak na razie wciąż tylko w planach. Czytaj też: HIMARS: Wzmocnienie możliwości bojowych czy czarna środa przemysłu obronnego?