WOJNA PRZYSZŁOŚCI. EWOLUCJA POLA WALKI A WSPÓŁCZESNE KONFLIKTY [ANALIZA]
|
|
- Jakub Nowakowski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 aut. Marek Dąbrowski WOJNA PRZYSZŁOŚCI. EWOLUCJA POLA WALKI A WSPÓŁCZESNE KONFLIKTY [ANALIZA] W ciągu ostatnich lat byliśmy świadkami lokalnych konfliktów zbrojnych, często łączących elementy konwencjonalnej i międzypaństwowej wojny, zbrojnej interwencji oraz walki z ugrupowaniami rebelianckimi/terrorystycznymi. Stworzyły one namiastkę obrazu charakteru przyszłej wojny, często pod ich kątem tworzone są programy modernizacyjne. Czy jednak doświadczenia dzisiejszych wojen pozwolą przewidywać uzbrojenie i zdolności, jakie będą potrzebne w przyszłości? W ostatnich kilku latach byliśmy świadkami lokalnych konfliktów zbrojnych o różnej skali intensywności, interwencji sił międzynarodowych w celu przywrócenia stabilizacji, czy wręcz działań zapobiegawczo-odwetowych w rejonach, w których istniało duże prawdopodobieństwo rozwoju konfliktu, jego rozpoczęcia lub gdzie w bezprecedensowy sposób zaatakowano ludność cywilną, łamiąc międzynarodowe regulacje i ustalenia dotyczące jej praw do zapewnienia ochrony. Te lokalne działania militarne stworzyły namiastkę obrazu współczesnego/przyszłego konfliktu zbrojnego, często leżały też u podstaw prób wypracowania analiz związanych z kierunkami dalszych zmian w zastosowanej taktyce i technice wojskowej. W kilkunastu krajach całego świata wiele programów modernizacyjnych różnej wielkości rozpatrywanych jest właśnie pod kątem tych konfliktów. Pojawia się pytanie, czy jest to właściwy kierunek, w pełni pokrywający się z wizją przyszłych wojen i konfliktów o różnej skali intensywności wydaje się, że niekoniecznie. Co zatem jest godne uwagi, a co może być jedynie błędnym kierunkiem działań? Wschodnia Ukraina Obserwując konflikt na wschodzie Ukrainy najbardziej w oczy rzuca się masowe użycie klasycznego sprzętu wojsk lądowych. W ogóle sam sposób prowadzenia wojny jest typowy - klasyczny. Nie ma tam wyrafinowanej taktyki użycia lotnictwa bojowego, czy broni precyzyjnej, systemów rakietowych zwiększonego zasięgu lub wykorzystania, na większą skalę, systemów uzbrojenia zaliczanego do najnowszych generacji. Dzieje się tak dla tego, że obie strony chcą lub muszą podporządkować się, z różnych, niekoniecznie militarnych powodów takiemu, a nie innemu sposobowi prowadzenia działań. Po stronie Ukrainy ma to miejsce przede wszystkim ze względu na posiadaną technikę bojową, wcześniejszą degradacje armii, słabą taktykę i niskie umiejętności walki (dopiero opanowywane w czasie przedłużającego się konfliktu) oraz świadomość własnych ograniczeń wobec potężnego sąsiada i nikłego rzeczywistego wsparcia na forum międzynarodowym. Czytaj też: Lotnictwo i metody jego zwalczania. Wnioski z wojny w Donbasie [ANALIZA]. Rosja nie może bezpośrednio użyć swojego lotnictwa, broni precyzyjnej czy strategicznej. W konflikcie masowo używa sprzętu, który w dużych ilościach zalega magazyny(i ma go na wyposażenia strona
2 ukraińska, natomiast na mniejszą skalę testuje nowe lub zmodernizowane wzory uzbrojenia (artyleria, BSP, systemy przeciwlotnicze krótkiego i średniego zasięgu, czy walki radioelektronicznej). Sam konflikt to dla Rosji nie tylko realizacja własnych planów politycznych, ale też znakomity poligon doświadczalny, pozwalający na wypracowanie nowych metod i sposobów walki. Fot. Anton Holoborodko, Wikipedia, CC BY-SA 3.0 Jednym z ciekawszych etapów zmagań na Ukrainie było zajęcie Krymu. Odbyło się to w sposób nieoczekiwany i po raz kolejny potwierdziło, że zaskoczenie i zła ocena możliwości przeciwnika może mieć w konsekwencji bardzo niekorzystne skutki militarno-polityczne. Zaskoczenie to dotyczyły w równym stopniu Ukrainy, co Unii Europejskiej, jak i NATO. Użycie konwencjonalnego i często nie najnowszego technicznie uzbrojenia spowodowało, że pewne metody walki, w których wykorzystywany jest starszy sprzęt bojowy, uważane obecnie za mało efektywne, odgrywają w tym konflikcie większe znaczenie. Należą do nich m.in. wykorzystywane tam przeciwpancerne systemy artyleryjskie, czy wyrzutnie artylerii rakietowej jak BM-21, ale i same działania taktyczne, jak uporczywa obrona obiektów o niewielkim znaczeniu militarnym, czy nietypowe wykorzystanie wozów bojowych. Są to elementy charakterystyczne dla tego konfliktu, mające przy tym często wielkie znaczenie propagandowe. Syria i Irak Wojna z tzw. Państwem Islamskim (ISIS, Daesh) odbywa się również za pomocą klasycznych systemów uzbrojenia, wykorzystywanych przez obie strony konfliktu. W przeciwieństwie do Ukrainy, w tym przypadku na szerszą skalę wykorzystywane jest lotnictwo (USA i ich sojuszników oraz Rosji), wspierające działania sił lądowych. Dużą rolę odgrywa też marynarka wojenna, będąca zarówno ważnym elementem sił uderzeniowych, jak i wsparcia elementów zabezpieczenia działań. Komponentem mającym spore znaczenie w skutecznym prowadzeniu walki są wojska specjalne,
3 wykonujące operacje wsparcia na rzecz działań wojsk lądowych, naprowadzania lotnictwa, czy eliminowania ważnych celów i obiektów. Rosjanie w ramach wsparcia reżimu Assada testują nowe rodzaje samolotów, okrętów, broni precyzyjnej dalekiego zasięgu, czy też możliwości związane z przerzutem wojsk na znaczne odległości oraz logistycznym zabezpieczeniem działań na obszarze położonym w pewnej odległości od własnego terytorium. Dla nich ten konflikt oprócz realizacji zamierzeń politycznych jest doskonałą okazją promocyjną rodzimej techniki wojskowej. Stany Zjednoczone nie kwapią się, by wejść do Iraku po raz trzeci, robią więc wszystko, by zakończyć wojnę przysłowiowymi cudzymi rękoma. Operacje przeciwko Daesh ograniczają do w miarę bezpiecznego użycia lotnictwa (podobnie jak ich sojusznicy), czy pododdziałów lądowych wsparcia, pozostających bez bezpośredniego kontaktu z przeciwnikiem (z wyłączeniem działań i operacji wojsk specjalnych). Bardzo charakterystyczne (również w kontekście przynależności do NATO i zajmowanej pozycji w sojuszu) są słabe taktycznie i ograniczone technicznie działania Turcji, której armia jest powszechnie uważana za jedną z lepiej wyposażonych i większych na świecie. Czytaj też: Syria-Irak-Iran: konflikt tranzytowy. W tle amerykańska broń dla Kurdów [ANALIZA]. Jemen Prowadzone przez koalicję państw arabskich (pod nieformalnym przywództwem Arabii Saudyjskiej) działania w Jemenie są obszarem łączącym klasyczny model walki z elementami wykorzystania broni precyzyjnej, nowoczesnych systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, działań wojsk specjalnych, czy sił morskich. Wydawać by się mogło, że nasycone nowoczesną techniką oddziały arabskie stosunkowo łatwo poradzą sobie ze słabiej uzbrojonym i mniej licznym przeciwnikiem. Jednak tak się nie dzieje i wyraźnie widać, że samo uzbrojenie nie wystarcza wobec braku umiejętności, słabej taktyki oraz nie do końca sprecyzowanych celów walki. Nowoczesna technika nie zawsze radzi sobie z również z wykryciem i obezwładnieniem niektórych (nawet starszych) systemów uzbrojenia, używanych przez drugą stronę konfliktu (systemy rakietowe różnego przeznaczenia, rozpoznania i przeciwdziałania), czy przeciwdziałaniem taktyce działań nieprzyjaciela, zorganizowanej specjalnie na potrzeby prowadzonych walk. Czytaj też: Jemen wciąż w ogniu. "Zastępcza wojna" Arabii Saudyjskiej i Iranu. Libia Atak NATO skierowany w reżim Kadafiego był szybki i obarczony niskim ryzykiem strat, za to wysokimi kosztami ekonomicznymi, które ponieśli członkowie koalicji. Słabe i technicznie przestarzałe wojska libijskie szybko zniszczono, ale sama wojna domowa trwa do dziś i w zasadzie w kraju sytuacja jest jeszcze gorsza, niż miało to miejsce przed rozpoczęciem konfliktu.
4 Brytyjski Tornado GR4 atakuje libijski czołg. Fot. brytyjskie ministerstwo obrony Z militarnego punktu widzenia, samo użycie precyzyjnych systemów uzbrojenia i lotnictwa nie zapewni osiągnięcia celów walki (chyba że celem miało być tylko wyeliminowanie Kadafiego) konieczne jest wejście do działań lądowych sił stabilizacyjnych (podobne wnioski można już było wyciągnąć z wcześniejszej wojny w byłej Jugosławii). Koalicjanci po Iraku i Afganistanie wiedzieli, że taki scenariusz grozi ekonomicznym i politycznym krachem. Wstępna faza pokazała również bardzo słabe możliwości militarne państw europejskich, które bez realnego wsparcia ze strony USA na niewiele mogą sobie pozwolić. Czytaj też: "Pełzająca migracja" z Afryki. Libia centrum kryzysu. Próba oceny przyszłych działań z taktyczno-technicznego punktu widzenia Co, poza wymienionymi już spostrzeżeniami, można wywnioskować z tych konfliktów zbrojnych oraz wcześniejszych dużych operacji militarnych, takich jak chociażby w Iraku czy Afganistanie? Jakie zdolności i wymagania są obecnie rozwijane we wiodących armiach świata? Pomimo zaawansowanych systemów rozpoznania, w tym satelitarnego, rozbudowanego systemu wywiadu i kontrwywiadu wojskowego oraz oparciu polityki na opiniach licznych ośrodków doradczych i eksperckich, zaskoczeniem dla wszystkich był sposób i szybkość zajęcia Krymu przez Rosjan (podobnie jak nagły wybuch wojny w Gruzji). Czynnik zaskoczenia jest obecnie tak samo ważny, jak ważny był kilkanaście lat temu. Równie ważne jest posiadanie odpowiednio wyposażonych i przygotowanych do tego typu operacji wojsk aeromobilnych, czy specjalnych, przeznaczonych do wykonywania specyficznych zadań, takich jak opanowanie ważnych węzłów komunikacyjnych, lotnisk, neutralizacja sztabów czy systemów dowodzenia i przekazywania danych oraz obezwładnianie innych obiektów mających znaczenie pod względem taktyczno-operacyjnym. Wojska te powinny mieć
5 odpowiednie wyposażenie do wykonywania takich zadań i obecnie formacje aeromobilne posiadają na swoim stanie zarówno uzbrojenie wsparcia w postaci artylerii, jak i wozów bojowych o możliwościach niemal równych pojazdom wykorzystywanym w wojskach lądowych. Fot. mil.ru Natomiast wojska specjalne to nie tylko odpowiednio wyszkoleni ludzie i ich wyposażenie indywidualne, ale cała mozaika systemów wsparcia takich działań (samoloty, śmigłowce, BSP, pojazdy taktyczne, zaawansowane systemy przekazywania danych, łączności i dowodzenia) oraz logistycznego zabezpieczenia takich operacji (nawet w odległych zakątkach świata). W tym miejscu należy też podkreślić, że szkolenie różnego rodzaju wojsk w specjalnej taktyce walki jest w niektórych obszarach ich działań przydatne, czy nawet pożądane. Nie zmieni to jednak faktu, że ani pod względem sposobu walki, ani stosowanego przez nie wyposażenia, czy samej metodyki działań, nigdy nie będą one zdolne do realizacji zadań na poziomie nawet porównywalnym do sił specjalnych. Sama taktyka wojsk specjalnych jest również stworzona do wykonywania dedykowanych im zadań, a nie do masowej konfrontacji na polu bitwy. Czytaj też: Powrót wielkich jednostek. Rosja formuje sztaby armii i korpusów [ANALIZA]. Warto zadać pytanie - jak szybka i skuteczna byłaby reakcja krajów wschodniej flanki NATO na taką zaskakującą i nagłą formę rozpoczęcia działań przez jedną-dwie dywizje aeromobilne z Rosji? Zarówno państwa zachodnie, jak i Rosja czy Chiny w pierwszej kolejności stawiają na systemy uzbrojenia pozwalające na walkę z dystansu (różnego w zależności od przewidywanych celów starcia). Chodzi tu o broń precyzyjną, systemy artyleryjsko-rakietowe o zwiększonym zasięgu, bezzałogowce lądowe, morskie i powietrzne, nowej generacji pociski manewrujące, czy chociażby powszechnie już
6 stosowany - cyberatak. W wypadku wybranych krajów dochodzi do tego możliwość użycia broni atomowej. Oczywiście, to wszystko powiązane jest z całą gamą systemów przenoszenia ww. środków walki, a więc głównie lotnictwem bojowym, czy różnego rodzaju okrętami wojennymi. Intensywność rozwoju klasycznej broni (czołgi, bwp, transportery opancerzone) nie jest z pozoru tak duża, jak mogłoby się to wydawać. Duży wpływ ma na to nie silna potrzeba posiadania takiego rodzaju sprzętu przez samo wojsko, ale przede wszystkim naciski polityczno-gospodarcze. Rozbudowany w poprzednich latach przemysł domaga się nowych zamówień, zwłaszcza gdy bazuje na produkcji tylko takich systemów walki (np. niemiecka firma KMW czy francuska Nexter). Niektóre kraje, jak Turcja, Chiny, czy nawet Korea Południowa natomiast zmuszone są do wprowadzania nowych wzorów czołgów czy bwp, by zastąpić nimi masowo wykorzystywane egzemplarze starszych generacji maszyn, obecnie już nieperspektywicznych na współczesnym polu walki. Ale i tam proces wymiany tego sprzętu nie jest szczególnie szybki w porównaniu z rozwojem marynarki wojennej, lotnictwa, czy chociażby systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Najnowszy rosyjski czołg T-14 Armata a za nim czołgi T-72B3. Fot. kremlin.ru Tak naprawdę jedyną nowością w tym obszarze w ostatnich latach jest rosyjski czołg T-14 Armata (i wozy mu pochodne), ale jak na razie pozostanie on jeszcze długo badanym prototypem, a pierwsze zadanie jakie miał wykonać pokaz możliwości i eskalację napięcia - z powodzeniem już wykonał. Amerykanie próbują zredukować koszty utrzymania swoich klasycznych systemów wojsk lądowych poprzez dużą unifikację podstawowych platform bojowych oraz modernizację sprzętu (dzięki temu można spełnić postulaty zarówno armii, jak i przemysłu). Rosjanie modernizują głównie starszy sprzęt, a Francuzi i Brytyjczycy nadal redukują swój potencjał ciężki na rzecz średnich i lekkich platform. Co prawda, Niemcy mozolnie odbudowują swój stan posiadania czołgów, ale nawet gdy zrealizują obecne plany, potencjał ich wojsk pancernych będzie jedynie pewnym procentem możliwości, jakimi dysponowali w czasach zimnej wojny. Nowy francusko-niemiecki czołg powstanie - być może - po 2030 roku, a do tego czasu obecne plany jego budowy ulegną całkowitemu przeobrażeniu. Korea
7 Południowa odebrała na razie niewielką partie swoich najnowszych K2, a Japonia tylko ok. 20 T-10. Czytaj też: Procedury i polityka hamują modernizację Bundeswehry [ANALIZA]. Czołg, czy nowoczesny bwp, to broń droga w pozyskaniu i utrzymaniu, a obecnie istnieje cała gama rożnych środków ich zwalczania (często dużo ekonomiczniejszych w eksploatacji). Bez uświadomienia sobie, że maszyny te (podobnie jak klasyczna artyleria, moździerze itp.) są elementem całego powiązanego systemu walki uporczywe brnięcie w programy pozyskania takiego sprzętu bez ww. koncepcji z góry skazane są na porażkę pod względem ekonomicznym, a nawet taktycznotechnicznym. Kraje takie jak USA, Rosja czy Chiny zdają sobie sprawę, że oprócz rozwijanej obecnie broni precyzyjnej i o zwiększonym zasięgu działania potrzebna jest zupełnie nowa technika militarna. Powoduje to, że równie dynamicznie co konwencjonalne systemy walki powstaje nowa broń wysokoenergetyczna (lasery i działa elektromagnetyczne czy elektrotermiczne) oraz różne roboty bojowe. Dochodzą do tego systemy hipersoniczne, nowej generacji śmigłowce czy samoloty i okręty bojowe. Czytaj też: Lasery - broń przyszłości. W tym miejscu trzeba postawić pytanie. Co, dla trzech głównych graczy militarnych na świecie, jest determinującym czynnikiem ukierunkowującym ich realne możliwości militarne? Według Pentagonu F-35 to program kosztowny, ale konieczny m.in. ze względu na zagrożenie jakie pojawiło się ze strony Chin fot. US Navy Dla USA wydaje się, że jest to niewątpliwie potężny przemysł, nowoczesne technologie i ściśle powiązana z nią ekonomia. W kraju tym olbrzymie znaczenie ma polityka prospołeczna, więc ochrona
8 życia każdego obywatela (w tym walczącego żołnierza) jest tu w każdym aspekcie najważniejsza. Amerykanie w ostatnich latach odnieśli taktyczne sukcesy militarne (i gospodarcze), ale od kilkunastu lat przegrywają politycznie. Iran, Wietnam, Irak, Afganistan, Libia, Egipt, Korea Północna i wiele innych przykładów pokazuje krótkowzroczność i słabość polityki amerykańskiej. Czytaj też: Mattis i Trump odbudują armię USA. Trzy etapy zwiększania budżetu [ANALIZA]. Rosja to, przede wszystkim, masa i ilość. Człowiek ma tu drugorzędne znaczenie, dodatkowo rożnie tam też znaczenie czynnika technologicznego. Kilkanaście lat temu Rosjanie ponieśli porażkę w Afganistanie. Za to całkiem niedawno zapisali na swoim koncie mało spektakularny, ale sukces militarny w Gruzji i bardzo duży sukces na Krymie. Rosja, przede wszystkim, powoli realizuje swoje cele polityczne, czy to się komuś (pod różnym kątem widzenia) podoba, czy nie. Chiny obecnie w wyrafinowany sposób łączą aspekty działań gospodarczo-ekonomicznych (rozwijana technologia) z masowością użycia siły. Ten kraj systematycznie realizuje cele swoje polityki. Jeśli Chiny zdecydowałyby się na atak, to najprawdopodobniej byłby to krótkotrwały, zmasowany atak rakietowy dla zadania maksymalnych strat przeciwnikowi (knock-out blow), a następnie szybkie przejście do strategicznej, długotrwałej obrony. Czytaj też: Wielka reforma chińskiej armii. "Gotowość do działań na całym świecie". Taki scenariusz może zastosować również Rosja (ale i Korea Północna, czy Iran), a jest on nie do zaakceptowania przez USA i ich sojuszników, bo wymaga potężnych nakładów i czasu, a ten może różnie wpłynąć na końcowy wynik starcia. Trzeba pamiętać, że nie należy lekceważyć żadnego przeciwnika, a rzeczywisty konflikt może niemile zrewidować nasze obecne przewidywania co do jego skuteczności. Te czynniki w dużej mierze wpływają na obecne kierunki zmian w siłach zbrojnych tych państw oraz procesy ich dalszej modernizacji i unowocześnienia. W USA zdano sobie sprawę, że redukcja głównych systemów walki, takich jak samoloty i okręty (a głównie zaawansowanych broni przez nie przenoszonych) nie może już dalej postępować. Kolejne ograniczenia w arsenale posiadania tych środków spowodują bowiem skokowe obniżenie możliwości militarnych USA oraz ich globalnej projekcji siły. Jednak produkcja, a następnie utrzymanie tak dużej liczby systemów uzbrojenia, to również potężne nakłady. Uświadomiono wiec sobie, że oprócz wprowadzenia nowych rodzajów broni (o mniejszych kosztach eksploatacji), trzeba wypracować jeszcze inny sposób pozwalający na redukcję kosztów życia poszczególnych systemów walki, a przy tym utrzymujący ich możliwości na obecnym poziomie lub wręcz go podnoszący.
9 Wizja francusko-brytyjskiego bezzałogowca FCAS. Fot. Safran Odpowiedzią stała się automatyzacja, robotyzacja i wprowadzenie (na razie w niektórych obszarach) elementów sztucznej inteligencji. Najnowsze okręty, czy samoloty projektuje się z uwzględnieniem wysokiej automatyzacji ich eksploatacji. Pozwala to na redukcję załóg, a przez to szeregu kosztów z tym związanych (płace, szkolenie, zakwaterowanie, wyposażenie, serwisowanie itp.). Proces samej automatyzacji jest rozwijany w kierunku bezosobowego nadzoru nad poszczególnymi systemami i urządzeniami, tak by człowiek podejmował tylko ostateczne decyzje. Taki sposób dotyczy też systemów dowodzenia, gdzie maszyna wypracowuje wszystkie niezbędne dane i podejmowane kroki, a człowiek jedynie zatwierdza lub odrzuca opracowany plan działania. Kolejnym przedsięwzięciem jest masowe wprowadzenie całych rodzin różnych robotów do eksploatacji w wojsku. Na razie głównie w służbach logistycznych (przypomnijmy, że obecnie na jednego walczącego przypada do 6-8 żołnierzy ze służb zabezpieczenia). Intensywnie testuje się jednak takie maszyny w rolach rozpoznawczych i czysto bojowych (np. MQ-9 Reaper współdziałające z F-35A na Red Flag 17-1, czy chociażby rosyjski Vikhr). Dalsze kierunki zmian to nadanie robotom autonomii (jak na razie w ograniczonym zakresie). Z czasem powinny one samodzielnie przystosowywać swoje działanie do zmian na polu walki, człowiekowi zostanie wówczas jedynie rolą ostatecznego decydenta. Do tego celu zmierza m.in. program autonomicznych rojów, którego celem jest zwiększenie możliwości bojowych oraz zmniejszenie kosztów eksploatacji, poprzez tworzenie różnorodnych zespołów BSP. Rozwijane są również takie programy jak futurystyczna koncepcja hodowli małych BSP, przeznaczonych do wykonywania konkretnych misji wojskowych, czy robotów, których wyposażenie oraz zastosowany system ruchu samodzielnie przystosowuje się do reakcji na konkretne zagrożenie. Wydawać by się mogło, że jest to czysta futurystka, ale jeszcze kilkadziesiąt lat temu taką futurystką był samochód, samolot, przenośny komputer, czy chociażby Internet. Automatyzacja procesu eksploatacji ma natomiast zredukować koszty oraz usprawnić ten proces.
10 Nowe systemy uzbrojenia będą miały jeszcze bardziej wydajniejsze systemy samodiagnostyki i samoregeneracji. Człowiek będzie tylko ogniwem decyzyjno-kontrolnym. W celu uodpornienia nowych systemów uzbrojenia na różne formy ataku w postaci walki radioelektronicznej, czy cyberataku, dąży się do zwiększenia ich samodzielności działania oraz zminimalizowania uzależnienia od systemów ISR, łączy sieciowych, czy systemów pozycjonowania (głównie GPS). Przyjmowana nowa strategiczna koncepcja bitwy powietrzno-morskiej (air-sea battle concept) polega na szybkim przejęciu inicjatyw poprzez uzyskanie przewagi w obszarach C4ISR i naprowadzania własnych systemów. Odpowiedzią na uderzenie przeciwnika jest własna, skuteczna obrona, ale i szybka reakcja, tak by jego systemy wyrzutni, czy innego uzbrojenia były niszczone prawie w tym samym czasie, gdy się bronimy przed skutkiem ataku. Gdy jedne systemy bronią nas przed uderzeniem powietrzno-rakietowym (lub innym), inne już obezwładniają siły przeciwnika, a nawet przechodzą do kontrataku. I na koniec przypomnijmy o dynamicznym rozwoju programów związanych z zapewnieniem sieciocentryczności. W ścisłym powiązaniu z ww. systemami umożliwiają one szybkie i dokładnie odzwierciedlenie pola bitwy w każdym wymiarze, co głównie zapewnić ma wyprzedzenie zamiarów potencjalnego przeciwnika lub chociaż poważne utrudnienie mu przeprowadzenia działań, a przez to utrzymywanie przewagi w skali taktycznej czy taktyczno-operacyjnej. Podsumowanie Konwencjonalne systemy uzbrojenia (jak czołgi, wozy bojowe, klasyczne systemy artyleryjskie, czy uzbrojenie indywidualne) są nadal ważnym elementem wyposażenia nowoczesnych armii, ale ich rola nie jest taka sama jak kilkanaście lat temu. Mają one duże znaczenie w konfliktach lokalnych lub o małej intensywności, natomiast w konflikcie globalnym będzie to broń trzeciej lub czwartej kategorii. O powodzeniu użycia takich systemów w dużej mierze zadecyduje wprowadzony stopień ich wzajemnego współdziałania/powiązania na polu walki, skuteczność użycia broni pierwszej i drugiej kategorii (a więc precyzyjnej, zwiększonego zasięgu, przeciwlotniczo-przeciwrakietowej, C-RAM, robotów bojowych, nowych generacji systemów uzbrojenia oraz ściśle powiązanych z nimi sił lotniczych i morskich).
11 Elementy systemu Iskander mogą być bardzo szybko przerzucone do Kaliningradu. Fot. mil.ru. Masowość użycia różnych systemów rakietowych, okrętów i samolotów przez Rosję czy Chiny (ale w tym pierwszym przypadku też przez inne kraje uznawane za potencjalnych agresorów, jak Iran czy Korea Północna) oraz stopniowy wzrost technologiczny ich systemów uzbrojenia, czy nawet użycie broni atomowej, powoduje konieczność szukania nowych a zarazem skutecznych rozwiązań. Takimi rozwiązaniami są systemy broni nowej generacji, roboty bojowe, realizowane jest to również poprzez zmniejszenie kosztów, pełną automatyzację procesów pozyskiwania wszelkich informacji, wypracowywania decyzji oraz odpowiedzi na zagrożenia. Automatyzacji podlegać będą też same systemy walki, a przyszłość należeć będzie do systemów w pełni autonomicznych. Dowodzący siłami USA w rejonie Azji i Pacyfiku prosi nie o nowe czołgi, czy transportery opancerzone. Potrzeba mu nowych okrętów podwodnych przenoszących broń precyzyjną, pocisków AGM-158 JASSMER, czy najnowszych pocisków LRASM i SM-6. Oczywiście, takie potrzeby wymusza też rejon prowadzonych operacji, ale czy można się spodziewać, że mało prawdopodobny konflikt militarny w Europie to będzie starcie wyłącznie konwencjonalne? Raczej nie, bo obie strony do tego nie dążą, a ewentualne przetasowania mogą nastąpić chociażby w wyniku polityczno-gospodarczych uzgodnień. Marek Dąbrowski
ROSYJSKA ARMIA ROZPOCZYNA BUDOWĘ TARCZY ROSJI [ANALIZA]
aut. Maksymilian Dura 17.07.2018 ROSYJSKA ARMIA ROZPOCZYNA BUDOWĘ TARCZY ROSJI [ANALIZA] Rosyjskie ministerstwo obrony zamierza przeznaczyć prawie pół miliarda rubli na opracowanie założeń pod nowy, zintegrowany
Bardziej szczegółowoPOLSKO-KOREAŃSKI CZOŁG PRZYSZŁOŚCI
aut. Marek Dąbrowski 29.11.2018 POLSKO-KOREAŃSKI CZOŁG PRZYSZŁOŚCI Spółka H. Cegielski-Poznań SA podjęła współpracę z koreańską Hyundai Rotem Company, w celu oferowania Siłom Zbrojnym RP polsko-koreańskiego
Bardziej szczegółowoOBRONIĆ WSCHODNIĄ FLANKĘ. AMERYKAŃSKA DOKTRYNA NUKLEARNA ODPOWIEDZIĄ NA ISKANDERY [ANALIZA]
aut. Andrzej Hładij 06.02.2018 OBRONIĆ WSCHODNIĄ FLANKĘ. AMERYKAŃSKA DOKTRYNA NUKLEARNA ODPOWIEDZIĄ NA ISKANDERY [ANALIZA] Administracja Donalda Trumpa opublikowała "Nuclear Posture Review" czyli doktrynę
Bardziej szczegółowoRAPORT: ROSJA TNIE WYDATKI NA WOJSKO, WSCHODNIA FLANKA NATO - ZWIĘKSZA
aut. Jakub Palowski 07.05.2018 RAPORT: ROSJA TNIE WYDATKI NA WOJSKO, WSCHODNIA FLANKA NATO - ZWIĘKSZA Rosja po raz pierwszy od około 20 lat zmniejszyła swoje wydatki obronne w 2017 roku, podczas gdy kraje
Bardziej szczegółowo"GŁÓWNA SIŁA UDERZENIOWA". ANATOMIA ROSYJSKIEJ DYWIZJI [ANALIZA]
aut. Marcin Gawęda 10.09.2017 "GŁÓWNA SIŁA UDERZENIOWA". ANATOMIA ROSYJSKIEJ DYWIZJI [ANALIZA] Formowana obecnie 150. Dywizja Zmechanizowana wchodząca w skład rosyjskiej 8. Armii Południowego Okręgu Wojskowego
Bardziej szczegółowoTRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoNOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ
aut. Maksymilian Dura 25.10.2015 NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ Rosyjska armia chwali się wprowadzaniem do sił zbrojnych nowych systemów uzbrojenia, wliczając w to nie tylko nowe samoloty
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY.
UNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji 12.04.2018r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej wojny między
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA IRAŃSKIEGO POTENCJAŁU MILITARNEGO
10.10.2015 PREZENTACJA IRAŃSKIEGO POTENCJAŁU MILITARNEGO Z okazji Tygodnia świętej obrony Iran zaprezentował swój obecny potencjał wojskowy oraz uzbrojenie, które stanowi efekt pracy inżynierów irańskiego
Bardziej szczegółowoROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 14.12.2016 R. Stanisław Koziej ROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej
Bardziej szczegółowoGEN. SAMOL DLA DEFENCE24.PL: NOWOCZESNĄ DYWIZJĘ NALEŻAŁOBY ZBUDOWAĆ OD PODSTAW
aut. Jakub Palowski 15.05.2018 GEN. SAMOL DLA DEFENCE24.PL: NOWOCZESNĄ DYWIZJĘ NALEŻAŁOBY ZBUDOWAĆ OD PODSTAW Nowa dywizja powinna mieć zdolności operacyjne do natychmiastowego reagowania. ( ) Aby uniknąć
Bardziej szczegółowoMIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM
S Z T A B G E N E R A L N Y W P ZARZĄD PLANOWANIA OPERACYJNEGO P3 MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM ppłk dr Dariusz ŻYŁKA
Bardziej szczegółowoPOLSKA MISJA NA UKRAINIE TO TWORZENIE NOWOCZESNEJ ARMII [RELACJA]
aut. Juliusz Sabak 04.04.2018 POLSKA MISJA NA UKRAINIE TO TWORZENIE NOWOCZESNEJ ARMII [RELACJA] Około 20 km od granicy z Polską, na poligonie w Jaworowie instruktorzy z 1 Warszawskiej Brygady Pancernej
Bardziej szczegółowoChcesz pracować w wojsku?
Praca w wojsku Chcesz pracować w wojsku? Marzysz o pracy w służbie mundurowej, ale nie wiesz, jak się do niej dostać? Przeczytaj nasz poradnik! str. 1 Charakterystyka Sił Zbrojnych RP Siły Zbrojne Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA. Tezy do dyskusji.
www.koziej.pl @SKoziej UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO Kielce, 25.04.2018r. Stanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA Tezy do dyskusji www.koziej.pl @SKoziej 1 Plan
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246. DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 9 października 2013 r.
Warszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246 Zarząd Organizacji i Uzupełnień P1 DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 9 października 2013 r. w sprawie wdrożenia do eksploatacji użytkowej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie. I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ)
Spis treści Wprowadzenie I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ) 1.1. Tradycje kształcenia obronnego młodzieŝy 1.1.1. Kształcenie obronne w okresie rozbiorów 1.1.2. Kształcenie
Bardziej szczegółowoPRZECIWPANCERNY WĘZEŁ GORDYJSKI
aut. Jakub Palowski 17.11.2016 PRZECIWPANCERNY WĘZEŁ GORDYJSKI Obrona przeciwpancerna jest jednym z najważniejszych obszarów zdolności Sił Zbrojnych RP, z uwagi na położenie Polski i zagrożenie konfliktem
Bardziej szczegółowoZNIKAJĄCE GWIAZDY NAD SYRIĄ [FOTO]
aut. Juliusz Sabak 06.10.2015 ZNIKAJĄCE GWIAZDY NAD SYRIĄ [FOTO] Zamalowywane i pojawiające się ponownie gwiazdy na rosyjskich samolotach w Syrii to jeden z fenomenów tej wojskowej interwencji. Wiele wskazuje
Bardziej szczegółowo"BLACK NIGHT" - NOWE WCIELENIE BRYTYJSKIEGO CZOŁGU CHALLENGER
05.10.2018 "BLACK NIGHT" - NOWE WCIELENIE BRYTYJSKIEGO CZOŁGU CHALLENGER Konsorcjum kierowane przez BAE Systems zaprezentowało swoją wizję modernizacji czołgu Challenger 2. Przyjęła ona postać prototypu
Bardziej szczegółowo"BROŃ PRECYZYJNA NIE WYSTARCZY". POLSKIE MOŻLIWOŚCI ODSTRASZANIA
02.07.2016 "BROŃ PRECYZYJNA NIE WYSTARCZY". POLSKIE MOŻLIWOŚCI ODSTRASZANIA W Polsce od kilku lat mówi się o budowie odpowiedniego potencjału militarnego odstraszania, dzięki któremu potencjalny agresor
Bardziej szczegółowo"BÓG WOJNY" ZATRZYMA ROSJAN. EKSPERT: HOMAR PRIORYTETEM. NIEZBĘDNY SYSTEM ROZPOZNANIA
aut. Jakub Palowski 19.05.2016 "BÓG WOJNY" ZATRZYMA ROSJAN. EKSPERT: HOMAR PRIORYTETEM. NIEZBĘDNY SYSTEM ROZPOZNANIA Modernizacja systemów artyleryjskich ma kluczowe znaczenie dla zdolności odparcia przez
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Konferencja PAN: Bezpieczeństwo Europy w dobie przesileń cywilizacyjnych, Jabłonna 19.04.2018r.
Bardziej szczegółowoKoncepcja strategiczna obrony obszaru północnoatlantyckiego DC 6/1 1 grudnia 1949 r.
Koncepcja strategiczna obrony obszaru północnoatlantyckiego DC 6/1 1 grudnia 1949 r. I Preambuła 1. Osiągnięcie celów Traktatu Północnoatlantyckiego wymaga integracji przez jego państwa-strony takich środków
Bardziej szczegółowoOrganizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949 na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2011 BS/47/2011 POLACY O SYTUACJI W LIBII
Warszawa, kwiecień 2011 BS/47/2011 POLACY O SYTUACJI W LIBII Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoROSYJSKA RAKIETA STEALTH BUDZI OBAWY AMERYKANÓW. CZY SŁUSZNE? [OPINIA]
aut. Maksymilian Dura 24.02.2018 ROSYJSKA RAKIETA STEALTH BUDZI OBAWY AMERYKANÓW. CZY SŁUSZNE? [OPINIA] Amerykańscy wojskowi wyrazili zaniepokojenie możliwością wprowadzenia przez Rosjan nowego typu uzbrojenia.
Bardziej szczegółowoNISZCZYCIELE CZOŁGÓW DLA WOJSKA POLSKIEGO. PRZECIWKO AKTYWNYM PANCERZOM [KOMENTARZ]
aut. Jakub Palowski 19.04.2017 NISZCZYCIELE CZOŁGÓW DLA WOJSKA POLSKIEGO. PRZECIWKO AKTYWNYM PANCERZOM [KOMENTARZ] Siły Zbrojne RP są zainteresowane pozyskaniem nowoczesnych niszczycieli czołgów. Pojazdy
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej. Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem www.koziej.pl @SKoziej 1 Geostrategiczne położenie Polski M orz e Bałtyckie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań
Bardziej szczegółowoTRANSSEKTOROWY CHARAKTER CYBERBEZPIECZEŃSTWA:
IBK, Warszawa, 25.10.2016 Stanisław Koziej TRANSSEKTOROWY CHARAKTER CYBERBEZPIECZEŃSTWA: Strategiczne wyzwania dla Polski i NATO 1 PLAN 1. Istota i charakter cyberbezpieczeństwa 2. Polska: strategiczne
Bardziej szczegółowoUKRAIŃSKI DESANT. "WYSOKOMOBILNY" ODWÓD KIJOWA [ANALIZA]
aut. Marcin Gawęda 02.10.2017 UKRAIŃSKI DESANT. "WYSOKOMOBILNY" ODWÓD KIJOWA [ANALIZA] Wojska powietrzno-desantowe (aeromobilne) uważane były za elitę Sił Zbrojnych Ukrainy (SZU). Nic więc dziwnego, że
Bardziej szczegółowoDOKTRYNA GIERASIMOWA DR KRZYSZTOF LIEDEL DYREKTOR CBNT CC
DOKTRYNA GIERASIMOWA DR KRZYSZTOF LIEDEL DYREKTOR CBNT CC WALERIJ GIERASIMOW (2013) Reguły wojny uległy zmianie. Wzrosła rola niewojskowych sposobów osiągania celów politycznych i strategicznych, które
Bardziej szczegółowoDESANT CZY DYWERSJA? NOWY SPOSÓB DZIAŁANIA FLOTY BAŁTYCKIEJ [ANALIZA]
aut. Maksymilian Dura 26.03.2019 DESANT CZY DYWERSJA? NOWY SPOSÓB DZIAŁANIA FLOTY BAŁTYCKIEJ [ANALIZA] Rosyjskie ministerstwo obrony poinformowało o przeprowadzeniu przez Flotę Bałtycką mini-operacji desantowej,
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoAMERYKANIE MODERNIZUJĄ GŁOWICE. BROŃ JĄDROWA PONOWNIE PRIORYTETEM [ANALIZA]
aut. Andrzej Hładij 08.12.2018 AMERYKANIE MODERNIZUJĄ GŁOWICE. BROŃ JĄDROWA PONOWNIE PRIORYTETEM [ANALIZA] Narodowa Administracja Bezpieczeństwa Jądrowego (NNSA), czyli agencja amerykańskiego Departamentu
Bardziej szczegółowoATOMOWA PIĘŚĆ PARYŻA
11.11.2014 ATOMOWA PIĘŚĆ PARYŻA Francja, która dysponuje blisko 300 głowicami jądrowymi pozostaje drugą potęgą nuklearną w NATO. Dzięki wykorzystaniu okrętów podwodnych z pociskami balistycznymi w połączeniu
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej, oraz poznanie zadań
Bardziej szczegółowoBEZZAŁOGOWE PLATFORMY LĄDOWE W ZADANIACH ZABEZPIECZENIA INŻYNIERYJNEGO DZIAŁAŃ BOJOWYCH
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny INSTYTUT BUDOWY MASZYN BEZZAŁOGOWE PLATFORMY LĄDOWE W ZADANIACH ZABEZPIECZENIA INŻYNIERYJNEGO DZIAŁAŃ BOJOWYCH ppłk dr inż. Tomasz MUSZYŃSKI kierownik Zakładu
Bardziej szczegółowoAMERYKAŃSKI BOMBOWIEC PRZYSZŁOŚCI
27.12.2014 AMERYKAŃSKI BOMBOWIEC PRZYSZŁOŚCI Projekt bombowca strategicznego nowej generacji LRS-B należy do priorytetów modernizacji amerykańskich sił powietrznych. W założeniu ma zapewnić USAF skuteczne
Bardziej szczegółowoTŁUMACZENIE Unia i NATO powinny się wzajemnie uzupełniać
TŁUMACZENIE Unia i NATO powinny się wzajemnie uzupełniać - Jeśli chodzi o nasze bezpieczeństwo zewnętrzne, to najważniejszymi wyzwaniami stojącymi przed Polską jest - do czego naszych sojuszników staramy
Bardziej szczegółowoPRZEŁOM W DZIEDZINIE OT? "SKUTECZNOŚĆ ZALEŻY OD STAWIANYCH ZADAŃ"
aut. Jakub Palowski 19.02.2016 PRZEŁOM W DZIEDZINIE OT? "SKUTECZNOŚĆ ZALEŻY OD STAWIANYCH ZADAŃ" Uważam, że jesteśmy obecnie świadkami przełomu w zakresie koncepcji wykorzystania obrony terytorialnej -
Bardziej szczegółowoPrzemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r.
Przemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r. Szanowni Państwo, Z przyjemnością witam przedstawicieli polskich władz i sił zbrojnych obu
Bardziej szczegółowoB8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Bardziej szczegółowoDEFILADA TRADYCJI I NOWOCZESNOŚCI
aut. Juliusz Sabak 15.08.2014 DEFILADA TRADYCJI I NOWOCZESNOŚCI Tegoroczna defilada z okazji Święta Wojska Polskiego była największym tego typu wydarzeniem od 2008 roku. Wśród ponad stu pojazdów i ponad
Bardziej szczegółowoUSA I POLSKA SOJUSZNICY NA XXI WIEK
USA I POLSKA SOJUSZNICY NA XXI WIEK polish.poland.usembassy.gov Facebook www.facebook.com/usembassywarsaw YouTube www.youtube.com/user/usembassywarsaw Twitter twitter.com/usembassywarsaw USA & Poland Polska
Bardziej szczegółowoPRZECIWLOTNICZA TARCZA ROSYJSKIEJ BRYGADY
13.12.2014 PRZECIWLOTNICZA TARCZA ROSYJSKIEJ BRYGADY Od zakończenia II wojny światowej wojska radzieckie intensywnie rozwijały obronę przeciwlotniczą na poziomie pułków i brygad wojsk pancernych i zmechanizowanych
Bardziej szczegółowoWojskowe plany wzmocnienia Polski Wschodniej
Wojskowe plany wzmocnienia Polski Wschodniej Wicepremier Tomasz Siemoniak przekazał wczoraj, 19 października w Białymstoku informację, że w 2017 r. na bazie obecnego 18. pułku rozpoznawczego, w Białymstoku
Bardziej szczegółowoTRZY KROKI DLA WZMOCNIENIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI
aut. Jakub Palowski 12.03.2015 TRZY KROKI DLA WZMOCNIENIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI Po wybuchu kryzysu na Ukrainie polskie władze zapowiedziały podjęcie działań, które wzmocnią krajowe zdolności obronne. Wdrażane
Bardziej szczegółowoAktualna sytuacja geopolityczna. Robert Brzoza
Aktualna sytuacja geopolityczna Robert Brzoza 1 2 http://www.understandingwar.org 3 http://www.understandingwar.org Strategia ISIS Krzyżyk lokalizacja jednej lub większej liczby guwernii. Brąz teren wewnętrzny
Bardziej szczegółowoPOLSKIE F-16: MODERNIZACJA WRAZ Z POWIĘKSZENIEM FLOTY? [ANALIZA]
aut. Juliusz Sabak 23.03.2017 POLSKIE F-16: MODERNIZACJA WRAZ Z POWIĘKSZENIEM FLOTY? [ANALIZA] Zgodnie z informacjami MON udzielonymi podczas spotkania Komisji Obrony Narodowej, około roku 2030 polskie
Bardziej szczegółowoARMIA 2017: ROSJANIE UJAWNIAJĄ NAJNOWSZE UZBROJENIE
aut. Maksymilian Dura 24.08.2017 ARMIA 2017: ROSJANIE UJAWNIAJĄ NAJNOWSZE UZBROJENIE Rosjanie zaprezentowali po raz pierwszy dla zagranicznych obserwatorów nowe systemy uzbrojenia, w tym lekki pojazd specnazu
Bardziej szczegółowopt.: Afganistan 2014 rok zwycięstwa czy rok porażki? Doświadczenia dla przyszłości
Seminarium eksperckie z cyklu: O Bezpieczeństwie na Koszarowej pt.: Afganistan 2014 rok zwycięstwa czy rok porażki? Doświadczenia dla przyszłości 5 listopada 2014 roku Instytut Studiów Międzynarodowych
Bardziej szczegółowoMODERNIZACJA POŁĄCZONYCH RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH RP W NOWYCH WARUNKOWANIACH GEOPOLITYCZNYCH.
MODERNIZACJA POŁĄCZONYCH RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH RP W NOWYCH WARUNKOWANIACH GEOPOLITYCZNYCH. 19 listopada br. w naszej Akademii odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. Modernizacja połączonych rodzajów
Bardziej szczegółowoGRUPY BOJOWE. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.
GRUPY BOJOWE ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków GRUPY BOJOWE JAKO INSTRUMENT MP UE 1. GBo mają być zdolne do błyskawicznego reagowania na kryzysy poza terytorium UE, w tym prowadzenia MP 2. Realizacja ZP w ramach
Bardziej szczegółowoAzja w stosunkach międzynarodowych. dr Andrzej Anders
Azja w stosunkach międzynarodowych dr Andrzej Anders Japonia współczesna Japonia jest jednym z nielicznych krajów pozaeuropejskich, które uniknęły kolonizacji w XIX w. Wraz z wzrostem mocarstwowości Japonii
Bardziej szczegółowoATOMOWE ODSTRASZANIE. OPCJA DLA POLSKI?
aut. Juliusz Sabak 12.12.2015 ATOMOWE ODSTRASZANIE. OPCJA DLA POLSKI? Odstraszanie nuklearne nie powinno być tematem tabu w dyskusjach dotyczących bezpieczeństwa Europy - Stwierdził prezes Center for European
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 15 lipca 2014 r. Poz. 558. UCHWAŁA Nr 123 RADY MINISTRÓW. z dnia 23 czerwca 2014 r.
MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 15 lipca 2014 r. Poz. 558 UCHWAŁA Nr 123 RADY MINISTRÓW z dnia 23 czerwca 2014 r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA ROZWOJU MARYNARKI WOJENNEJ
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ SZTAB GENERALNY WP PROJEKT KONCEPCJA ROZWOJU MARYNARKI WOJENNEJ MARZEC R. Szanowni Państwo, Prezentację Koncepcji rozwoju Marynarki Wojennej rozpocznę od przedstawienia determinantów
Bardziej szczegółowoRAKIETY TOMAHAWK W REDZIKOWIE? ROSJANIE OSKARŻAJĄ
aut. Maksymilian Dura 11.12.2018 RAKIETY TOMAHAWK W REDZIKOWIE? ROSJANIE OSKARŻAJĄ Rosjanie zarzucają Amerykanom, że pod pozorem budowy tarczy antyrakietowej zainstalowano w Polsce i Rumuni lądowe wyrzutnie
Bardziej szczegółowoSzef BBN dla Nowoczesnej Armii: Nowa strategia dla Polski
Źródło: http://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/5395,szef-bbn-dla-nowoczesnej-armii-nowa-strategia-dla-polski.html Wygenerowano: Sobota, 13 lutego 2016, 07:05 Data publikacji : 28.03.2014 Szef BBN dla Nowoczesnej
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO POLSKI W OBLICZU WYZWAŃ XXI WIEKU
UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU 11.04.2016 r. BEZPIECZEŃSTWO POLSKI W OBLICZU WYZWAŃ XXI WIEKU Kwiecień 2016 www.koziej.pl @SKoziej 1 ZAGAGNIENIA: Warunki bezpieczeństwa Polski wyzwania i zagrożenia szanse i
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoCZOŁG T-14 ARMATA ZA DROGI DLA ROSJI? [KOMENTARZ]
aut. Juliusz Sabak 02.08.2018 CZOŁG T-14 ARMATA ZA DROGI DLA ROSJI? [KOMENTARZ] Rosyjska armia nie planuje dużych zakupów czołgów Armata czy transporterów opancerzonych Bumerang, ze względu na ich wysoki
Bardziej szczegółowoMOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY UDZIAŁU OBRUM W TECHNICZNEJ TRANSFORMACJI SIŁ ZBROJNYCH
KONFERENCJA NAUKOWA Polska Wizja Przyszłego Pola Walki Cz.II MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY UDZIAŁU OBRUM W TECHNICZNEJ TRANSFORMACJI SIŁ ZBROJNYCH inż. Marek Ł. Grabania OBRUM Prezentacja
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Obrony Narodowej Plan modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach
Plan modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2013-2022 Warszawa, 12 grudnia 2012 roku SYSTEM OBRONY POWIETRZNEJ I OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ Program obejmuje m.in : przeciwlotniczy
Bardziej szczegółowoPatronem naszej Szkoły
Patronem naszej Szkoły Nazwa "Wojsko Polskie" była używana od początku XIX wieku, a oficjalnie została wprowadzona w 1918 roku. Używana jest także obecnie jako synonim oficjalnej nazwy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoRosyjska taktyczna broń jądrowa straszak czy realne zagrożenie dla Europy?
Rosyjska taktyczna broń jądrowa straszak czy realne zagrożenie dla Europy? Bombowce Tu-22M3 są jednym z podstawowych środków przenoszenia rosyjskiej taktycznej broni jądrowej. Fot. Mil.ru. 1. 2. 3. 4.
Bardziej szczegółowoINFRASTRUKTURA LOTNISK WOJSKOWYCH GOTOWA NA PRZYJĘCIE SIŁ NATO?
aut. Jakub Palowski 29.01.2018 INFRASTRUKTURA LOTNISK WOJSKOWYCH GOTOWA NA PRZYJĘCIE SIŁ NATO? Infrastruktura naziemna, w tym lotniska, jest podstawą do działań lotnictwa wojskowego Sił Zbrojnych RP. Utrzymanie
Bardziej szczegółowoUKRAINA ODBUDOWUJE OBRONĘ PRZECIWLOTNICZĄ. POWRÓT SYSTEMÓW DALEKIEGO ZASIĘGU
23.08.2018 UKRAINA ODBUDOWUJE OBRONĘ PRZECIWLOTNICZĄ. POWRÓT SYSTEMÓW DALEKIEGO ZASIĘGU Władze Ukrainy planują wzmocnienie obrony przeciwlotniczej poprzez przywrócenie do służby systemów pochodzenia sowieckiego
Bardziej szczegółowoPRZECIWLOTNICZE BATERIE DLA US ARMY W EUROPIE. BAZA W REDZIKOWIE ZGODNIE Z PLANEM
aut. Jakub Palowski 14.02.2017 PRZECIWLOTNICZE BATERIE DLA US ARMY W EUROPIE. BAZA W REDZIKOWIE ZGODNIE Z PLANEM Amerykanie planują rozmieszczenie w Europie zestawów przeciwlotniczych bardzo krótkiego
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoPRZYSZŁOŚĆ POLSKIEGO ROZPOZNANIA. JAKA KONCEPCJA DLA WOJSK LĄDOWYCH?
14.07.2015 PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEGO ROZPOZNANIA. JAKA KONCEPCJA DLA WOJSK LĄDOWYCH? Rozpoznanie na współczesnym polu walki jest istotnym elementem zapewniającym uzyskanie przewagi nad przeciwnikiem. Uzyskanie
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowo28.IX Morski,,parasol" ochronny
28.IX.2014 "Anakonda-14" na lądzie, wodzie i w powietrzu Na poligonach w Drawsku Pomorskim, Nowej Dębie, Orzyszu i w Ustce oraz na poligonach morskich Marynarki Wojennej trwa "Anakonda-14", największe,
Bardziej szczegółowoPOLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH
aut. Maksymilian Dura 08.03.2018 POLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH Dwunasty Wojskowy Oddział Gospodarczy z Torunia poinformował o wybraniu należącej do Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółki PIT-Radwar jako
Bardziej szczegółowo19 stycznia PKW Enduring Freedom ( )
19 stycznia 2018 PKW Enduring Freedom (2002-2007) Ataki na World Trade Center i Pentagon przeprowadzone 11 września 2011 r. przez terrorystów z kierowanej przez Osamę bin Ladena organizacji terrorystycznej
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 4 października 2013 r. Poz UCHWAŁA Nr 164 RADY MINISTRÓW. z dnia 17 września 2013 r.
MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 4 października 2013 r. Poz. 796 UCHWAŁA Nr 164 RADY MINISTRÓW z dnia 17 września 2013 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoI Seminarium Migracyjne EUMIGRO pt. Migracje, uchodźstwo i azyl w Europie wczoraj, dziś, jutro, 5 kwietnia 2017 r. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
I Seminarium Migracyjne EUMIGRO pt. Migracje, uchodźstwo i azyl w Europie wczoraj, dziś, jutro, 5 kwietnia 2017 r. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Sprawiedliwość społeczna migracji osiedleńczych dr
Bardziej szczegółowoTadeusz Zieliński POWIETRZNY WYMIAR DZIAŁAŃ BOJOWYCH W LIBII (2011) OPERACJA ODYSSEY DAWN I UNIFIED PROTECTOR. Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM
Tadeusz Zieliński POWIETRZNY WYMIAR DZIAŁAŃ BOJOWYCH W LIBII (2011) OPERACJA ODYSSEY DAWN I UNIFIED PROTECTOR Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM Poznań 2014 Recenzent: Prof. dr hab. Eugeniusz Zabłocki 2014
Bardziej szczegółowoTERRORYZM JAKO STRATEGICZNE ZAGROŻENIE W WARUNKACH
r. Stanisław Koziej 1 TERRORYZM JAKO STRATEGICZNE ZAGROŻENIE W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY 2 Agenda Strategiczne środowisko bezpieczeństwa Charakter współczesnego terroryzmu Dylematy walki z terroryzmem
Bardziej szczegółowo11.VII Strona 1
11.VII.2016 Szczyt NATO - wspólny sukces Żołnierze i pracownicy wojska DG RSZ oraz jednostek bezpośrednio podległych doskonale wywiązali się z zadań związanych z organizacyjnym zabezpieczeniem szczytu
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowoTRZY DEKADY TOMAHAWKÓW [ANALIZA]
aut. Jakub Palowski 07.04.2017 TRZY DEKADY TOMAHAWKÓW [ANALIZA] Pociski Tomahawk, użyte do ataku na bazę lotniczą w Syrii, stanowią podstawę amerykańskiego potencjału odstraszania od czasów Zimnej Wojny.
Bardziej szczegółowoNOWA STRATEGIA US ARMY. "ZWYCIĘŻYĆ W DUŻEJ WOJNIE"
aut. Marek Dąbrowski 02.02.2019 NOWA STRATEGIA US ARMY. "ZWYCIĘŻYĆ W DUŻEJ WOJNIE" US Army wprowadza w życie nową strategię określaną mianem Armia 2028. Ma ona pozwolić na odbudowę przewagi technologicznej
Bardziej szczegółowoKomunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli
Radom, 20 września 2016 r. Komunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli Adam Suliga, prezes zarządu Fabryki Broni i płk Piotr Imański, I Zastępca Szefa Inspektoratu Uzbrojenia podpisali
Bardziej szczegółowoB/60205. Julian Kaczmarek Julian Skrzyp NATO
B/60205 Julian Kaczmarek Julian Skrzyp NATO /atla2 Wrocław 2003 Spis treści Wprowadzenie 9 1. GENEZA I ROZWÓJ SOJUSZU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO 11 1.1. Układ militarny podstawą istnienia Sojuszu Północnoatlantyckiego
Bardziej szczegółowoInternetowy Miesięcznik Idei, nr 9 (75)/2016, 7 września 4 października A więc wojna
A więc wojna JAcek BArtosiAk Stały współpracownik Nowej Konfederacji, ekspert ds. geopolityki CA KJ, doktor nauk społecznych Konflikt dwóch największych mocarstw i dwóch największych gospodarek, USA i
Bardziej szczegółowoINFORMATYZACJA POLA WALKI
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (20) Nr 2, 2004 Roman DUFRÊNE Janusz PIELA INFORMATYZACJA POLA WALKI 1. WPROWADZENIE Nowe rodzaje zagrożeń i związana z nimi konieczność dostosowania sposobu prowadzenia
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY
WARSAW SECURITY FORUM 27 października 2016 r. Stanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY 1 2 Teza: W związku ze strategiczną zmianą stosunków bezpieczeństwa NATO-Rosja sojusz musi
Bardziej szczegółowoOrganizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 1939:
Organizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 939:. Wybierz jednostki podstawowe. Jest to zawsze co najmniej jeden pluton strzelecki i dowództwo kompanii. 2. Wybierz wsparcie batalionowe nie więcej
Bardziej szczegółowoKONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE
Stanisław Koziej WSPÓŁCZESNE KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 2019/20 www.koziej.pl @SKoziej 1 Istota i typologia konfliktów międzynarodowych A STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE B Kryzys Konflikt Wojna
Bardziej szczegółowo, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoFrancuska armia w Mali zaczyna robić "w tył zwrot" 12 kwietnia 2013
Francja rozpoczyna zapowiadane wycofywanie swoich żołnierzy z Mali jak poinformowało francuskie Ministerstwo Obrony, w ubiegły wtorek, 9 kwietnia, wyjechało pierwszych stu żołnierzy armii francuskiej.
Bardziej szczegółowoKierowanie Siłami Zbrojnymi Estonii oparte jest na zasadzie cywilnego kierownictwa
2. SIŁY ZBROJNE (KAITSEVÄGI) 2.1. Władze naczelne i organizacja sił zbrojnych Kierowanie Siłami Zbrojnymi Estonii oparte jest na zasadzie cywilnego kierownictwa obroną narodową, wynikającą z demokratycznego
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WYJEŹDZIE POLSKICH ŻOŁNIERZY DO AFGANISTANU I DZIAŁANIACH ANTYTERRORYSTYCZNYCH NATO BS/4/2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowo