Część szczegółowa 1. Zmiany wynikające z reformy systemu kształcenia zawodowego

Transkrypt

1 Uzasadnienie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Celem nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw oraz dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. Nr 97, poz. 624 i z 2012 r. poz. 205) jest: 1) dostosowanie przepisów do zmian wynikających z kolejnego etapu wdrażania nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w klasach IV VI szkoły podstawowej i w szkołach ponadgimnazjalnych, wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977); 2) dostosowanie przepisów do zmian w systemie kształcenia zawodowego wprowadzonych ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206); 3) opracowanie nowych druków wzorów świadectw, arkuszy ocen, zaświadczeń i dyplomów dostosowanych do zmian, o których mowa w pkt 1 i 2; 4) opracowanie nowych dodatkowych wzorów arkuszy ocen dostosowanych do wypełniania komputerowego. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w klasach IV-VI szkoły podstawowej i w szkołach ponadgimnazjalnych związane jest ze zmianą nazw niektórych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, ze zwiększeniem liczby obowiązkowych zajęć ogólnokształcących w zasadniczej szkole zawodowej, z wprowadzeniem przedmiotów uzupełniających w liceum ogólnokształcącym i technikum oraz z obowiązkiem realizacji przez uczniów technikum dwóch przedmiotów ogólnokształcących ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym. 1

2 Konsekwencją zmian związanych z kolejnym etapem wdrażania podstawy programowej kształcenia ogólnego jest zatem m.in. konieczność opracowania nowych wzorów świadectw szkolnych promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły oraz nowych wzorów arkuszy ocen ucznia liceum ogólnokształcącego i ucznia technikum oraz słuchacza szkoły dla dorosłych. Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wprowadziła następujące zmiany: 1) wyodrębnienie kwalifikacji zawodowych w poszczególnych zawodach; 2) zmiany w zasadach potwierdzania kwalifikacji zawodowych (wprowadzenie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie zdawanego w zakresie jednej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie, poszerzenie katalogu osób, które mogą potwierdzać kwalifikacje zawodowe w ramach egzaminów zewnętrznych prowadzonych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, wprowadzenie nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe); 3) możliwość potwierdzania poszczególnych kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie w trakcie nauki w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe; 4) możliwość przystępowania do egzaminu zawodowego osób dorosłych; 5) wprowadzenie możliwości zdawania egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej; 6) zmiany w strukturze organizacyjnej kształcenia ogólnego i kształcenia zawodowego (stopniowa likwidacja: liceów profilowanych, zasadniczych szkół zawodowych dla dorosłych, techników dla dorosłych, dwuletnich uzupełniających liceów ogólnokształcących oraz trzyletnich techników uzupełniających). Wprowadzenie zmian w systemie kształcenia zawodowego spowodowało konieczność zmian w przepisach dotyczących sposobu dokumentowania potwierdzanych kwalifikacji zawodowych. Konsekwencją zmian wprowadzonych w organizacji kształcenia zawodowego jest zatem określenie warunków i trybu wydawania przez okręgowe komisje egzaminacyjne: 2

3 1) zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej; 2) świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie; 3) nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe; 4) suplementu do nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe; oraz opracowanie wzorów tych dokumentów. Część szczegółowa 1. Zmiany wynikające z reformy systemu kształcenia zawodowego a) wprowadzenie przepisów dotyczących świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie Jednolity system egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie oparty na efektach uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, umożliwia oddzielne potwierdzanie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7). Okręgowe komisje egzaminacyjne przeprowadzają egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie. Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie będzie wydawane osobom, które zdadzą ten egzamin. Właściwe do wydawania świadectwa, dokonywania w nim sprostowań oraz wydawania duplikatów świadectwa będą okręgowe komisje egzaminacyjne. W 16 ust. 4a i 10 nowelizowanego rozporządzenia wprowadzono przepisy dotyczące sposobu wypełniania świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie oraz ustalania daty wydania tego świadectwa. b) wprowadzenie przepisów dotyczących nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe W wyniku zmian w systemie kształcenia zawodowego zmienił się charakter dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Nowy dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe jest dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji zawodowych 3

4 oraz poziomu wykształcenia uzyskanego w drodze kształcenia zarówno formalnego, jak i pozaformalnego, co oznacza, że zwiększył się katalog osób uprawnionych do otrzymania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Należy podkreślić, że wydanie nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe nie jest bezpośrednim następstwem zdania egzaminu zawodowego, tak jak to było w przypadku dotychczasowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe ( 11 nowelizowanego rozporządzenia). W związku z powyższym konieczne stało się określenie szczegółowych warunków uprawniających do otrzymania nowego dyplomu. Zostały one określone poprzez wskazanie dokumentów potwierdzających uzyskanie odpowiedniego poziomu wykształcenia, jak i uzyskanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Zgodnie z dodawanym 10b nowelizowanego rozporządzenia dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe może otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz posiada świadectwa potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, uzyskane po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanych z poszczególnych kwalifikacji, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) niezależnie od tego, w jakiej formie nabyła wiedzę i umiejętności zawodowe (nauka w szkole, ukończenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub przygotowania zawodowego dorosłych, staż pracy zawodowej). Z omówionych wyżej powodów konieczne było także wprowadzenie przepisów regulujących tryb wydawania nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wskazano zatem, że dyplom wydaje się na wniosek osoby spełniającej warunki określone w 10b nowelizowanego rozporządzenia, złożony do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. System egzaminów zawodowych, w tym egzamin eksternistyczny zawodowy, umożliwia potwierdzanie poszczególnych kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie odpowiednimi świadectwami potwierdzającymi te kwalifikacje w dowolnym czasie. Także zdobycie odpowiedniego poziomu wykształcenia może odbywać się w trybie egzaminów eksternistycznych, dlatego też przyjęto, że po zakończeniu procesu kształcenia w danym zawodzie i po uzyskaniu 4

5 odpowiedniego poziomu wykształcenia osoba dorosła powinna zwrócić się do okręgowej komisji egzaminacyjnej z wnioskiem o wydanie dyplomu. Przyjęto, że właściwą do wydania dyplomu będzie okręgowa komisja egzaminacyjna, która wydała świadectwo potwierdzające ostatnią kwalifikację wyodrębnioną w danym zawodzie. Niemniej, zdecydowano się na odstępstwo od składania wniosku w przypadku absolwentów szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, którzy w danym roku szkolnym otrzymali świadectwo potwierdzające ostatnią kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie, w którym kształci szkoła. Tym osobom dyplom wydaje się na podstawie, przekazanego przez dyrektora tej szkoły do komisji okręgowej, wykazu absolwentów w danym roku szkolnym zawierającego określone dane, wraz z informacją o posiadanych przez absolwenta świadectwach potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, uzyskanych w trakcie kształcenia w szkole. Zarówno informacja o posiadaniu odpowiedniego poziomu wykształcenia oraz informacja o posiadanych świadectwach potwierdzających kwalifikacje w zawodzie znajduje się w dokumentacji przebiegu nauczania (dokonano odpowiednich zmian w arkuszach ocen uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe dodano rubrykę, w której wpisuje się informację o posiadanych świadectwach potwierdzających kwalifikację w zawodzie). Powyższe rozwiązanie będzie korzystne zarówno dla absolwentów jak i dla okręgowych komisji egzaminacyjnych, ponieważ przyspieszy wydawanie dyplomów. W rozporządzeniu określono wzór nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, zaś w 16 ust. 4b i 10 nowelizowanego rozporządzenia wprowadzono przepisy dotyczące sposobu wypełniania tego dyplomu oraz ustalania daty jego wydania. W ust. 2 pkt 1 dodawanego 10b wprowadzono rozwiązanie umożliwiające absolwentom zasadniczych szkół zawodowych, posiadających dotychczasowy dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej wydawany po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, uzyskanie nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych dotychczas mogli kontynuować kształcenie w technikum uzupełniającym i po ukończeniu tej szkoły oraz po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe otrzymywali dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie nauczanym na poziomie technika. W zreformowanym 5

6 systemie kształcenia zawodowego zlikwidowano technikum uzupełniające, dlatego aby zachować drożność zdobywania kwalifikacji zawodowych na poziomie technika przez osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, w rozporządzeniu określono warunki, jakie musi spełnić taka osoba, aby uzyskać nowy dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Zgodnie z 10b ust. 2 pkt 1 nowelizowanego rozporządzenia, absolwent dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, jeżeli posiada: - dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej uzyskany po zdaniu dotychczasowego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, - świadectwo lub świadectwa potwierdzające pozostałe kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie, - dokument potwierdzający wykształcenie średnie. Podstawowym warunkiem uzyskania przez tę osobę nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika jest możliwość wyodrębnienia części wspólnej zawodu kształconego w zasadniczej szkole zawodowej (potwierdzonego dotychczasowym dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe) oraz zawodu nauczanego na poziomie technika. Omawiana sytuacja będzie dotyczyła zawodów kształconych w zasadniczej szkole zawodowej, które zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowią podbudowę dla zawodów nauczanych na poziomie technika. Przykład: Absolwent dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej, posiadający dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie sprzedawca kształcony na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z późn. zm.), obowiązującego do dnia 31 sierpnia 2012 r. może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik handlowiec, który zgodnie z obecnie obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz.7) obejmuje dwie kwalifikacje: Prowadzenie sprzedaży (K1) i Prowadzenie działalności handlowej (K2). Aby otrzymać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik handlowiec absolwent dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej powinien: 6

7 1) uzyskać wykształcenie średnie. 2) zdać egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji Prowadzenie działalności handlowej (K2) i uzyskać świadectwo potwierdzające tę kwalifikację, ponieważ jest to kwalifikacja właściwa wyłącznie dla zawodu nauczanego na poziomie technika. Kwalifikacji K1 nie potwierdza, ponieważ jest ona wspólna dla zawodu sprzedawca i dla zawodu technik handlowiec, a potwierdzeniem wiedzy i umiejętności w zakresie tej kwalifikacji jest dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe uzyskany na podstawie dotychczasowych przepisów. W ust. 2 pkt 2 dodawanego 10b wprowadzono rozwiązanie umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie kształconym na poziomie technika także osobom, które ukończyły dokształcanie teoretyczne młodocianych w zasadniczej szkole zawodowej oraz posiadają świadectwo czeladnicze w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, wydane po zdaniu egzaminu czeladniczego, którego zakres odpowiada kwalifikacji lub kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wspólnym z zawodem nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Należy podkreślić, że nowy dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie kształconym na poziomie technika będą mogły otrzymać osoby, które zdały egzamin czeladniczy przeprowadzany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 1117), ponieważ, zgodnie z tym rozporządzeniem, zadania egzaminacyjne do etapu praktycznego i etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego przygotowywane są w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach, tak jak dla egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Celem wprowadzenia przepisu umożliwiającego uzyskiwanie, po spełnieniu określonych warunków, dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie kształconym na poziomie technika przez osoby, które ukończyły dokształcanie teoretyczne młodocianych w zasadniczej szkole zawodowej (posiadają zatem świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej) oraz posiadają odpowiednie świadectwo czeladnicze, jest zachowanie drożności zdobywania 7

8 kwalifikacji zawodowych na poziomie technika przez osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Zgodnie z 10b ust. 2 pkt 2 nowelizowanego rozporządzenia, absolwent zasadniczej szkoły zawodowej otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, jeżeli posiada: - świadectwo czeladnicze w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, wydane po zdaniu egzaminu czeladniczego, którego zakres odpowiada kwalifikacji lub kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wspólnym z zawodem nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, przeprowadzanego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 1117) - świadectwo lub świadectwa potwierdzające kwalifikacje wyodrębnione wyłącznie w zawodzie nauczanym na poziomie technika, - świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej, dających wykształcenie średnie. Warunkiem uzyskania przez tę osobę dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika jest możliwość wyodrębnienia części wspólnej zawodu kształconego w zasadniczej szkole zawodowej (potwierdzonego świadectwem czeladniczym) oraz zawodu nauczanego na poziomie technika. Przykład: Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej, posiadający świadectwo czeladnicze i tytuł czeladnika w zawodzie elektromechanik wydane na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 1117) może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik elektryk, który zgodnie z obecnie obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz.7) obejmuje trzy kwalifikacje: Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych (K1), Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych (K2), Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych (K3). 8

9 Aby otrzymać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik elektryk absolwent zasadniczej szkoły zawodowej powinien: 1) uzyskać wykształcenie średnie, 2) zdać dwa egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji: Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych (K2) oraz Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych (K3 i uzyskać dwa świadectwa potwierdzające te kwalifikacje, ponieważ są to kwalifikacje właściwe wyłącznie dla zawodu nauczanego na poziomie technika. Kwalifikacji K1 nie potwierdza, ponieważ jest ona wspólna dla zawodu elektromechanik i dla zawodu technik elektryk, a potwierdzeniem wiedzy i umiejętności w zakresie tej kwalifikacji jest świadectwo czeladnicze. Na wniosek osoby posiadającej nowy dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, okręgowa komisja egzaminacyjna wydaje suplement do dyplomu opisujący nabytą wiedzę, umiejętności i kompetencje. Nowy wzór suplementu uwzględnia zmiany w kształceniu zawodowym, wprowadzone przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. We wzorze suplementu do dyplomu (nr 79a) uwzględniono, że podstawę wydania dyplomu stanowią warunki zdania egzaminu lub egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, a także zmieniono brzmienie pkt 6 suplementu wyrażenie 6. Przebieg kształcenia zakończonego uzyskaniem dyplomu zastąpiono wyrażeniem 6. Oficjalnie uznane sposoby uzyskania dyplomu. Zmiana ta jest konsekwencją opisanej wcześniej zmiany systemu kształcenia zawodowego. c) wprowadzenie przepisów dotyczących zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej W nowej strukturze szkolnictwa zawodowego przestały funkcjonować zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych, dlatego też, aby umożliwić osobom dorosłym uzyskanie wykształcenia zasadniczego zawodowego, w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wprowadzono zaświadczenie o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu 9

10 wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej (art. 11 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty) W rozporządzeniu określono m.in. warunki wydawania tego zaświadczenia, jego sprostowania, wydawania duplikatów oraz określono wzór tego zaświadczenia. 2. Zmiana brzmienia 14 ust. 5 Zgodnie z 21 ust. 4 i 8 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.), egzamin poprawkowy przeprowadza się w ostatnim tygodniu ferii letnich, a w szkole w której zajęcia kończą się w styczniu po zakończeniu tych zajęć, nie później jednak niż do końca lutego. Uczniowi, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu poprawkowego w wyznaczonym terminie, dyrektor szkoły może wyznaczyć dodatkowy termin tego egzaminu, nie później niż do końca września, a w szkole w której zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu nie później niż do końca marca. Natomiast zgodnie z 17 ust. 9 i 14a ww. rozporządzenia egzamin klasyfikacyjny przeprowadza się nie później niż w dniu poprzedzającym dzień zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, przy czym uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego w wyznaczonym terminie, może do niego przystąpić w dodatkowym terminie wyznaczonym przez dyrektora szkoły. Zatem uczeń zdający egzamin lub egzaminy poprawkowe oraz w uzasadnionych przypadkach uczeń zdający egzamin lub egzaminy klasyfikacyjne może przystąpić do tych egzaminów już po rocznym klasyfikacyjnym zebraniu plenarnym rady pedagogicznej, na którym podejmowana jest uchwała w sprawie wyników klasyfikacji i promocji. W stosunku do takiego ucznia rada pedagogiczna powinna podjąć odrębną uchwałę po zakończeniu egzaminów. Odrębną uchwałę rada pedagogiczna powinna podjąć także w stosunku do ucznia, który nie zdał jednego egzaminu poprawkowego i w myśl 21 ust. 10 ww. rozporządzenia może być promowany do klasy programowo wyższej z jedną oceną niedostateczną za zgodą rady pedagogicznej. 10

11 Z uwagi na powyższe proponuje się w stosunku do ucznia, który przystąpił do któregoś z ww. egzaminów przyjąć jako datę wydania świadectwa datę podjęcia przez radę pedagogiczną uchwały w sprawie wyników jego promocji lub promocji i klasyfikacji. 3. Wprowadzenie wzorów arkuszy ocen dostosowanych do wypełniania komputerowego. W rozporządzeniu wprowadza się nowe wzory arkuszy ocen dostosowane do wypełniania komputerowego. Różnią się one od obecnie obowiązujących wzorów tym, że są one wypełniane jednostronnie i jedna strona przeznaczona jest na wpisanie wyników tylko jednej klasyfikacji rocznej. Pozwoli to na usunięcie dotychczasowych technicznych trudności w komputerowym wypełnianiu arkuszy ocen. Wprowadzenie powyższych rozwiązań będzie również spełnieniem postulatów dyrektorów szkół i nauczycieli i 3 rozporządzenia są przepisami przejściowymi odnoszącymi się do założonych w poprzednich latach szkolnych arkuszy ocen uczniów i słuchaczy. Z uwagi na to, że w szkołach podstawowych i gimnazjach mogą być zapasy obowiązujących dotychczas wzorów arkuszy ocen, aby nie narażać tych szkół na nowe (choć niewielkie) dodatkowe wydatki przewidziano możliwość wykorzystania tych arkuszy w latach szkolnych 2012/2013 i 2013/ Proponuje się wprowadzenie następujących zmian o charakterze porządkowym w obecnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, w szczególności: 1) zmiana brzmienia 2 nowelizowanego rozporządzenia, w którym wyszczególniono rodzaje dokumentów urzędowych wydawanych według wzorów określonych w rozporządzeniu: do obowiązującego obecnie wykazu dodano świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie oraz zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej (ust. 1); 11

12 w okresie przejściowym okręgowe komisje egzaminacyjne będą wydawały dwa rodzaje dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe: po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz na podstawie świadectw potwierdzających wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie; okręgowe komisje egzaminacyjne będą wydawały również dwa rodzaje suplementów zasadne jest zatem używanie liczby mnogiej w odniesieniu do wydawanych dyplomów i suplementów (ust. 2 i 3); 2) wskazanie w 3 ust. 2 nowelizowanego rozporządzenia, że świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydają okręgowe komisje egzaminacyjne; 3) doprecyzowaniu w 4 nowelizowanego rozporządzenia, że: zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej wydaje się na podstawie dokumentacji egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne (ust. 2); świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydaje się na podstawie dokumentacji egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie (ust. 4a); 4) zapewnienie w 5 ust. 2, 2a i 3 nowelizowanego rozporządzenia spójności tych przepisów z przepisami 139 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych; ponadto w ust. 3 proponuje się umożliwienie przesłania dokumentów pocztą doręczenie następuje listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Jest to rozwiązanie analogiczne do rozwiązania przyjętego w 22 ust. 6 dotyczącego duplikatów; 5) doprecyzowanie w 12 ust. 1 nowelizowanego rozporządzenia, że suplement do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe sporządza się na podstawie opisu kształcenia w danym zawodzie, określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Określono ponadto jakie dane powinien zawierać wniosek o wydanie suplementu. 12

13 W związku ze zmianami w kształceniu zawodowym wprowadzonymi ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, nastąpiło zwiększenie dostępności i elastyczności systemu kształcenia zawodowego. Obecnie system ten umożliwia dojście do kwalifikacji różnymi sposobami, w tym poprzez kształcenie w szkole, uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych oraz poprzez system eksternistycznych egzaminów zawodowych. Tym samym, nie wydaje się możliwe jednoznaczne wskazanie indywidualnego przebiegu kształcenia zakończonego uzyskaniem dyplomu, a jedynie możliwych sposobów jego uzyskania wraz z informacją o czasie trwania kształcenia prowadzącego do uzyskania dyplomu (ust. 3 i ust. 3a). Dlatego też proponuje się wprowadzenie osobnych przepisów dotyczących dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, wydawanego po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, o którym mowa w 10b zmienianego rozporządzenia; 6) uzupełnienie przepisów zawartych w 5 ust. 2, 16 ust. 1, 2, 8 i 9, 18 ust. 3, 20 ust. 4, 21 ust. 1, 22 ust. 2, 4, 5, 6, 9 i 10 oraz 25 ust. 2 nowelizowanego rozporządzenia odpowiednio o świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie oraz zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej; 6. W załączniku nr 1 do nowelizowanego rozporządzenia: a) określenie w ust. 1 w pkt 3 i 7 oraz w ust. 4 szaty graficznej nowych dokumentów; b) dodanie ust. 7a, w którym określono, jakie zajęcia należy wpisywać w miejscu przeznaczonym na dodatkowe zajęcia edukacyjne; c) uchylenie przepisu zawartego w ust. 10 w części dotyczącej umieszczania na świadectwach szkolnych promocyjnych oraz świadectwach ukończenia szkoły, wydawanych uczniom z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, adnotacji o realizowaniu programu nauczania dostosowanego do indywidualnych możliwości i potrzeb na podstawie orzeczenia wydanego przez zespół orzekający działający w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Umieszczanie powyższej adnotacji na świadectwach zostało 13

14 zakwestionowane zarówno przez Rzecznika Praw Obywatelskich, jak i grupę posłów, która skierowała wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, zarzucając niezgodność ww. przepisu z art. 2 oraz z art. 47 i 51 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Istotą zarzutów Rzecznika i grupy posłów jest to, że kwestionowana adnotacja ogranicza chronioną konstytucyjnie sferę prywatności, a nie ma wystarczających powodów do przyjęcia, iż takie ograniczenie jest niezbędne (ze względu na inne przepisy Konstytucji). Mając na uwadze, że umieszczanie powyższej adnotacji na świadectwach wydawanych ww. grupie uczniów nie jest niezbędne zrezygnowano z dotyczącej jej regulacji; d) zmiana brzmienia ust. 11 polegająca na dostosowaniu tego przepisu do świadectw i arkuszy ocen dla uczniów i słuchaczy realizujących dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn.zm.); e) dodanie ust. 11a, który dotyczy adnotacji w arkuszach ocen uczniów i słuchaczy realizujących podstawę programową kształcenia ogólnego, określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977); f) w związku z propozycją wprowadzenia nowych wzorów arkuszy ocen umożliwiających komputerowe ich wypełnianie bez technicznych utrudnień, określono format dotychczasowych arkuszy ocen jak i arkuszy ocen przeznaczonych do komputerowego wypełniania (dodany ust. 19a); g) ponieważ w nowych wzorach arkuszy ocen dla uczniów gimnazjum (wzór nr 55a i 56a) przewidziano miejsce na zamieszczenie informacji o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, konieczność dołączenia do arkusza ocen informacji w tej sprawie na oddzielnej kartce może odnosić się tylko do dotychczas obowiązujących druków arkuszy ocen o numerach 55 i 56; h) doprecyzowanie kwestii suplementów do dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe zgodnie z 12 nowelizowanego rozporządzenia 14

15 suplement wydaje się zarówno do dotychczasowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe jak i nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, dlatego też niezbędne stało się jednoznaczne wskazanie, że do dotychczasowego dyplomu (wydawanego zgodnie z 11 nowelizowanego rozporządzenia) wydaje się suplement określony wg wzoru nr 80, czyli tak jak dotychczas, zaś do nowego dyplomu (wydawanego zgodnie z 10b nowelizowanego rozporządzenia) wg dodawanego wzoru nr 79a. 7. Dodanie w załączniku nr 2 do rozporządzenia wzoru: 1) nr 3a, 4a, 7a, 8a, 21a, 22a, 23a, 24a, 27a, 28a, 30a, 31a, 37a, 38a, 39a, 40a, 53a, 54a, 55a, 56a, 57a, 58a, 60a, 61a, 62a, 63a 63k Zgodnie z harmonogramem wdrażania od roku szkolnego 2012/2013 będzie sukcesywnie wprowadzana na II i IV etapie edukacyjnym nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego. W związku z powyższym należy opracować nowe wzory świadectw szkolnych promocyjnych dla klas IV-V szkoły podstawowej oraz klas I-II wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych oraz świadectw ukończenia szkoły podstawowej i szkół ponadgimnazjalnych. W stosunku do obecnie obowiązujących wzorów świadectw szkolnych promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły różnice będą dotyczyć: zmiany nazw i liczby obowiązkowych zajęć edukacyjnych (w szkole podstawowej zamiast: informatyki zajęcia komputerowe, techniki zajęcia techniczne; w zasadniczej szkole zawodowej zamiast: historii i wiedzy o społeczeństwie dwa przedmioty: historia, wiedza o społeczeństwie, fizyki i astronomii fizyka, geografii z ochroną i kształtowaniem środowiska geografia, technologii informacyjnej informatyka, przysposobienia obronnego edukacja dla bezpieczeństwa oraz dodanie nowych przedmiotów: biologii i chemii; w liceum ogólnokształcącym i technikum zamiast: fizyki i astronomii fizyka, technologii informacyjnej informatyka, przysposobienia obronnego edukacja dla bezpieczeństwa oraz dodanie przedmiotów uzupełniających; zmiany kolejności nazw obowiązkowych zajęć edukacyjnych (we wszystkich ww. szkołach). 15

16 W związku z wprowadzeniem do liceów ogólnokształcących i techników przedmiotów uzupełniających zmianie ulegają również arkusze ocen uczniów tych dwóch typów szkół (wzory nr 58a i 60a). Ponieważ dla słuchaczy wszystkich typów szkół dla dorosłych, z wyjątkiem szkoły policealnej, proponuje się wprowadzić jeden wzór arkusza ocen (wzór nr 63a), wskazana jest również zmiana wzorów arkuszy ocen uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego (wzory nr 53a, 55a, 58a i 61a), która pozwoli na zmniejszenie liczby stron tych arkuszy ocen (nie będzie w nich wyników klasyfikacji semestralnej, która odnosiła się do słuchaczy szkół dla dorosłych). Ponadto w celu umożliwienia komputerowego wypełniania arkuszy ocen bez technicznych utrudnień proponuje się wprowadzenie nowych wzorów druków arkuszy ocen (wzory 63b 63k) dla uczniów i słuchaczy wszystkich typów szkół. Dodatkowo arkusze ocen dla szkół prowadzących kształcenie zawodowe: zasadniczej szkoły zawodowej, technikum i szkoły policealnej, zostały uzupełnione o dodatkowy wpis dotyczący zamieszczenia informacji o uzyskaniu świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie. Wpis ten jest konieczny, ponieważ od 1 września 2012 r. egzamin zawodowy przeprowadzany jest także dla uczniów w trakcie nauki, a nie jak dotychczas jedynie dla absolwentów szkół zawodowych. Wpis ten stanowi istotną informację w dokumentacji przebiegu nauczania, szczególnie dla uczniów/słuchaczy zmieniających szkołę w trakcie nauki oraz dla dyrektora szkoły zgłaszającego absolwentów do okręgowej komisji egzaminacyjnej w celu wydania dyplomów. W arkuszach ocen dla uczniów (słuchaczy) szkół prowadzących kształcenie zawodowe usunięto zapis dotyczący specjalizacji, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) nie przewiduje się specjalizacji w zawodach. Natomiast w arkuszach ocen (wzory 53a 57a i 60a 61a) Informację o wydłużeniu etapu edukacyjnego zastąpiono Informacją o przedłużeniu okresu nauki, dostosowując tym samym ten zapis do obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204). W arkuszach ocen (wzory 54a, 56a i 57a) Informację o indywidualnym programie edukacyjnym zastąpiono Informacją o indywidualnym programie edukacyjno 16

17 terapeutycznym z uwagi na to, że takie pojęcia występują w rozporządzeniach Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie: warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490, z późn. zm.) warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489, z późn. zm.); 2) uchylenie pkt 15 dotyczącego świadectw szkolnych promocyjnych uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, ponieważ w roku szkolnym 2012/2013 świadectwa te nie będą już wydawane z tego powodu, że ten typ szkoły ulega stopniowej likwidacji; 3) nr 72b, 78a, 78b i 79a W nowelizacji proponuje się dodanie wzorów nowych dokumentów wydawanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne oraz określenie warunków i trybu ich wydawania: - zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej (nr 72b), - świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie (78a), - nowego dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (78b), - suplementu do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (79a). Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem rozporządzenia. Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego sytemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.), w związku z tym nie podlega notyfikacji. 17

18 Przedmiot regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej 18

19 Ocena skutków regulacji (OSR) 1. Podmioty, na które oddziałuje regulacja Rozporządzenie dotyczy uczniów, słuchaczy, absolwentów szkół, nauczycieli, dyrektorów szkół, rodziców, organów prowadzących szkoły, organów sprawujących nadzór pedagogiczny, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych. 2. Konsultacje społeczne Projekt rozporządzenia został przekazany do zaopiniowania następującym związkom zawodowym i partnerom społecznym: 1) Chrześcijańskiemu Związkowi Zawodowemu Solidarność im. ks. Jerzego Popiełuszki ; 2) Zarządowi Głównemu Związku Nauczycielstwa Polskiego; 3) Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność ; 4) Komisji Krajowej Wolnego Związku Zawodowego Sierpień 80 ; 5) Komisji Krajowej NSZZ Solidarność ; 6) Zarządowi Krajowego Związku Zawodowego Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych w Polsce; 7) Związkowi Zawodowemu Pracowników Oświaty i Wychowania Oświata ; 8) Krajowej Sekcji Oświaty NSZZ Solidarność 80 ; 9) Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu Pracowników Schronisk dla Nieletnich i Zakładów Poprawczych; 10) Związkowi Zawodowemu Rada Poradnictwa ; 11) Sekretariatowi Konferencji Episkopatu Polski; 12) Polskiej Radzie Ekumenicznej; 13) Radzie Szkół Katolickich; 14) Społecznemu Towarzystwu Oświatowemu; 15) Krajowemu Forum Oświaty Niepublicznej; 16) Krajowemu Porozumieniu Rodziców i Rad Rodziców; 17) Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Kadry Kierowniczej Oświaty; 18) Konfederacji Stowarzyszeń Nauczycielskich; 19) Stowarzyszeniu Dyrektorów Szkół Średnich; 20) Polskiemu Stowarzyszeniu Dyrektorów Szkół; 19

20 21) Komisji Krajowej NSZZ Solidarność 80. Projekt został przekazany również Rzecznikowi Praw Dziecka, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Żaden z ww. związków zawodowych i partnerów społecznych nie zgłosił uwag do projektu rozporządzenia. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego przyjęła bez uwag projekt rozporządzenia na posiedzeniu w dniu 19 grudnia 2012 r. 3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Rozporządzenie nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 4. Wpływ regulacji na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 5. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpływ rozporządzenia na sytuację i rozwój regionalny Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionalny 20