Henryk Sienkiewicz Quo vadis

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Henryk Sienkiewicz Quo vadis"

Transkrypt

1 Henryk Sienkiewicz Quo vadis Informacje o autorze Henryk Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 r. we wsi Wola Okrzejska na Podlasiu. Zmarł 5 listopada 1916 r. w Vevey w Szwajcarii, lecz jego zwłoki sprowadzono do Polski. Po ukończeniu warszawskiego gimnazjum, Sienkiewicz rozpoczął studia w Szkole Głównej najpierw na wydziale prawnym, potem przeniósł się na lekarski, by w końcu studiować na filologicznym. Jeszcze będąc studentem, debiutował w Przeglądzie Tygodniowym. Uczelnię opuścił, nie przystąpiwszy do egzaminów końcowych. Lata 70. to dla pisarza okres współpracy z Gazetą Polską oraz Niwą, dla których tworzył pod pseudonimem Litwos. W latach jako korespondent Gazety Polskiej odbył podróż do Stanów Zjednoczonych, skąd przesyłał do redakcji felietony, tworzące cykl zatytułowany Listy z podróży i nowele, jak np. Szkice Węglem. Pod wpływem tego okresu powstają także Za chlebem, Latarnik czy też Sachem. W pewnym momencie podróżowanie stało się jego stylem życia, wielokrotnie był we Włoszech, Szwajcarii i Francji, udał się nawet do Afryki. Na rok osiadł w Paryżu, gdzie powstał Janko Muzykant. W latach Sienkiewicz pełnił funkcję redaktora dziennika Słowo. W tymże piśmie ukazywał się cykl nazwany Trylogią, który tworzyły następujące utwory: Ogniem i mieczem, Potop i Pan Wołodyjowski. Następnie pojawiła się współczesna powieść psychologiczna Bez dogmatu, niedługo potem światło dzienne ujrzała oceniona jako najsłabsze dzieło pisarza Rodzina Połanieckich. Rok po ostatniej książce, czyli w 1896 r., zostaje opublikowane Quo vadis, za które 10 grudnia 1905 r. Henryk Sienkiewicz odebrał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Od lutego 1897 r. do lipca 1900 r. w odcinkach ukazywała się kolejna powieść historyczna Krzyżacy. W grudniu 1900 r. z inicjatywy komitetu, jaki powstał dla uczczenia jubileuszu pisarza, otrzymał on pałacyk i majątek ziemski w Oblęgorku pod Kielcami. Przyznano mu także tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wybuchu I wojny światowej Henryk Sienkiewicz zamieszkał w Szwajcarii, organizując Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Dzieła Sienkiewicza doczekały się adaptacji filmowych i telewizyjnych, Quo vadis włoskiej, amerykańskiej i polskiej. Twórcą ostatniej jest Jerzy Kawalerowicz. W 1960 r. Aleksander Ford nakręcił Krzyżaków. Jerzy Hoffman zaś zajął się przekładem na język filmowy Pana Wołodyjowskiego, Potopu, a w 1999 r. Ogniem i mieczem. Geneza utworu W liście z 1912 r., którego adresatem był katolicki krytyk i powieściopisarz Jean Auguste Boyer d Agen, Henryk Sienkiewicz zdradza genezę powstania dzieła o prześladowaniu pierwszych chrześcijan: Pomysł napisania Quo vadis powstał we mnie pod wpływem czytania Annałów Tacyta, który jest jednym z najulubieńszych moich pisarzy, i podczas dłuższego pobytu w Rzymie. Słynny malarz polski Siemiradzki, który wówczas zamieszkiwał w Rzymie, był moim przewodnikiem po Wiecznym Mieście i podczas jednej z naszych wędrówek pokazał mi kapliczkę Quo vadis. Wtedy to powziąłem myśl napisania powieści z owej epoki i mogłem ją urzeczywistnić dzięki znajomości początków Kościoła. Rzym starożytny zawsze wzbudzał mój podziw, a podziw ten wzrastał w miarę czytania różnych autorów, wśród których był także sławny Gaston Boissier. Oto w krótkości geneza Quo vadis. Oczywiście prześladowania, które Polacy cierpią pod jarzmem Prus, a szczególnie pod jarzmem Rosji, miały wielki wpływ na moje zamiary. 1

2 Źródłami inspiracji, które szczególnie warto zaznaczyć, były pisma Swentoniusza, Ben Hur Lewisa Wallace a, natomiast z dzieł polskich Irydion Zygmunta Krasińskiego. O przygotowaniach do pracy nad Quo vadis można przeczytać na stronie 122 w podręczniku Po polsku przeznaczonym dla pierwszoklasistów. Streszczenie utworu Markus Winicjusz, przybyły z Azji Mniejszej po ukończonej wojnie przeciw Partom, przychodzi odwiedzić brata swej matki, Petroniusza. Prosi go o pomoc w zdobyciu Ligii. To ( ) córka króla Ligów, którą ów król jeszcze za życia boskiego Klaudiusza oddał w ręce Rzymian jako rękojmię, że granice imperium nigdy nie zostaną przez Ligów naruszone. Dziewczyna mieszka w domu Aulusa Plaucjusza i cnotliwej Pomponii Grecyny. Petroniusz udaje się na poufną rozmowę z Neronem, po której Ligia zostaje sprowadzona na dwór cezara. Bohaterka uczestniczy w uczcie, która zmienia się powoli w rozpustną orgię. Pijany Winicjusz wyznaje Ligii, że jest sprawcą opuszczenia przez nią domu Aulusów. Przed jego żądzą ratuje ją Ursus. Nazajutrz w drodze do domu młodzieńca dziewczyna ucieka wraz z Ursusem. Bohater jest załamany takim obrotem sprawy. Od Akte dawnej kochanki Nerona, a jednocześnie opiekunki Ligii na dworze cezara dowiaduje się, że córka króla Ligów go kocha, mimo że wyrządził jej wielką krzywdę, chcąc uczynić swą nałożnicą. Wspomina także, że gdy towarzyszyła dziewczynie w ogrodzie, ta spojrzała na córkę Nerona. Dziewczynka zachorowała i Ligii grozi niebezpieczeństwo oskarżenia o czary, które spowodowały osłabienie dziecka. By pocieszyć siostrzeńca, Petroniusz chce mu podarować jedną ze swych niewolnic, Eunice. Zakochana w swym panu dziewczyna odmawia odejścia. Poleca jednak Chilona Chilonidesa, jako człowieka, który może odnaleźć Ligię. Chilon zostaje przedstawiony przez Eunice jako lekarz, mędrzec i wróżbita, lecz okazuje się sprytnym rzezimieszkiem. Tymczasem córka Nerona umiera i staje się tak, jak przewidywała Akte Ligia zostaje oskarżona o spowodowanie śmierci dziecka. Petroniusz jednak zręcznie oddala zarzuty cezara wobec dziewczyny. Niedługo po tym pojawia się Chilon z wieściami, że ukochana Winicjusza jest chrześcijanką. Prosi o pieniądze na opłacenie morderców chrześcijanina Glauka. Człowiek ten jest lekarzem i może zdradzić jego tożsamość. Okazuje się, że Chilon zmówił się kiedyś z rozbójnikami, a ci pchnęli sztyletem Glauka i porwali jego rodzinę. Informuje Winicjusza również o tym, że w nocy w Ostrianum mają się zebrać wszyscy chrześcijanie na spotkanie z wielkim Apostołem Chrystusowym. Winicjusz wynajmuje siłacza Krotona i we trójkę razem z Chilonem udają się na tajemnicze zebranie. Tam główny bohater jest zdumiony zasłyszanymi naukami, najbardziej zaskakuje go przykazanie miłości wobec drugiego człowieka, także tego, który nas krzywdzi. Po skończonym spotkaniu cała trójka śledzi Ligię i gdy nadarza się ku temu okazja, Kroton napada na Ursusa, a Winicjusz próbuje porwać dziewczynę. Zostają jednak pokonani. Ligia pielęgnuje rannego porywacza, któremu pomógł Glauk. Dochodzi do rozpoznania Chilona przez lekarza i Ursusa, któremu sprytny Grek zlecił zamordowanie Glauka. Wszystko jednak zostaje przebaczone hultajowi. Tymczasem młodzi, spędzając ze sobą coraz więcej czasu, zakochują się w sobie. Ligia boi się tego uczucia i nie wie, co z nim począć. Apostoł Piotr uspokaja ją słowami, że Chrystus błogosławi miłości niewiasty i męża. Nakazuje modlić się i czekać, aż Winicjuszowi otworzą się oczy na światło prawdy. Ligia opuszcza dom, w którym pielęgnowała ukochanego. Z kolei Winicjusz wraca do siebie. Zastaje w domu ucztę, którą urządzili sobie niewolnicy. Zamiast ich ukarać, jakby to dawniej zrobił, przebacza. Zauważa, że z wdzięczności służą mu wierniej niż pod wpływem grozy. Młody człowiek nie korzysta także z przyjemności, jakie zafundował cezarowi i jego dworowi Tygellinus. W duszy Marka Winicjusza dochodzi do przemiany. Gdy Chilon przychodzi do niego z wieścią, gdzie znajduje się Ligia, ostatni raz reaguje jak niechrześcijanin. Każe go wychłostać za to, że rzezimieszek podsunął mu myśl o ponownym porwaniu ukochanej. Zamiast w miejsce, gdzie przebywa Ligia, udaje się do domostwa, w którym są Apostołowie Piotr i Paweł, by tam wyznać swą miłość i chęć przyjęcia wiary. Piotr nakazuje posłać po Ligię, udziela błogosławieństwa ich miłości. Młodzi żegnają się, ponieważ Winicjusz jest zobligowany do wyjazdu do Ancjum z dworem cezara. Siostrzeniec Petroniusza jest świadkiem występu artystycznego Nerona, po którym Miedzianobrody narzeka, że nigdy nie widział płonącego miasta, dlatego jego poemat o zburzeniu Troi nie jest najwyższych lotów. Tygellinus chce dla niego podpalić Ancjum, lecz ten stwierdza, że dużo wspanialszy widok przedstawiłby płonący Rzym. O tym 2

3 wszystkim Winicjusz donosi w listach swej ukochanej. Petroniusz, rozmawiając z Neronem, doprowadza do tego, że cezar rozkazuje jego siostrzeńcowi wracać do Rzymu i zaślubić odnalezioną Ligię. W tym momencie nadchodzą wieści, że Rzym płonie. Winicjusz próbuje dotrzeć do ukochanej, lecz nie może jej odnaleźć. Dowiaduje się, że ten pożar nie jest zwykły jacyś ludzie specjalnie podpalają miasto i nie pozwalają go ratować. Dzięki Chilonowi Winicjusz dociera do Apostoła Piotra. Gdy pożoga dochodzi do najwyższej potęgi, przybywa Nero i śpiewa przy palącym się mieście pieśni. Widząc to, tłum staje się coraz bardziej niebezpieczny. Sytuację ratuje Petroniusz, obiecując ludziom rozdawnictwo zboża, wina, oliwy, a także wyprawienie niespotykanych dotąd igrzysk. Tymczasem Winicjusz odnajduje Ligię, a Apostoł udziela mu chrztu, a potem ślubu zakochanym. Miasto płonęło jeszcze siedem dni, ludzie głosili nienawiść do cezara, czego Nero się bał. Ponieważ mieszkańcy Rzymu pragną zemsty, dwór szuka kogoś, na kogo można zrzucić odpowiedzialność za to nieszczęście. Tygellinus podsuwa wyjście z sytuacji oskarżenie o podpalenie miasta chrześcijan. Petroniusz, próbując ratować Winicjusza i Ligię, przemawia do Nerona. Prosi, by nie rezygnował ze sławy tego, który miał odwagę podpalić Rzym dla sztuki, bo to wyniesie go na szczyty. Popada tym w niełaskę. Nero udaje się na rozmowę z Chilonem, który rzuca oskarżenie przeciwko chrześcijanom. Mówi o tym, że słyszał jak Ligia się chełpiła, iż urzekła małą Augustę. Donosi także o tym, że Winicjusz stał się chrześcijaninem, na koniec wskazując miejsce pobytu córki króla Ligów. Chrześcijanie zostają uwięzieni. Winicjusz i Petroniusz próbują uwolnić Ligię, lecz wszystko zawodzi. Wtedy główny bohater udaje się do Apostoła Piotra i dzięki jego słowom nabiera otuchy. Modli się znów żarliwie o ratunek. Petroniusz widzi szansę dla Ligii. Augusta przyprowadziła swego syna Rufiusa na ucztę, podczas gdy Neron czytał swoje dzieła zebranym. Dziecko zasnęło i grozi mu teraz za to śmierć. Petroniusz wnioskuje, że Poppea zajęta swoim nieszczęściem zaniecha zemsty nad Ligią, dla której kiedyś Winicjusz wzgardził względami żony cezara. Na ulicy główny bohater dostrzega w lektyce Chilona. Domyśla się, że to on wydał Ligię. Chilon nie zaprzecza. Zarzuca mu, że gdy przyszedł do niego głodny, ten kazał go schłostać. Winicjusz stwierdza jakby sam do siebie, że rzeczywiście w tamtej sytuacji skrzywdził Greka. Wysłannicy Nerona zabijają dziecko Augusty. Nic nie jest w stanie uratować Ligii. Zaczynają się igrzyska. Chrześcijanie są rozszarpywani przez wygłodniałe zwierzęta. Chilon nie wytrzymuje tego widoku i mdleje. Petroniusz i Winicjusz zaplanowali ucieczkę Ligii, przepłaceni strażnicy mają ją umieścić w trumnie i wynieść poza mury więzienia. Niestety, dziewczyna zostaje przetransportowana wcześniej gdzieś indziej. Cezar chce się zabawić widokiem zatrwożonego Chilona, który przez ostatnie dni posiwiał i odczuwał ciągły niepokój. Każe go posadzić obok siebie wieczorem, kiedy z chrześcijan uczyni płonące pochodnie w ogrodach cezariańskich. Chilon, widząc cierpiącego Glauka i słysząc, że ten mu przebacza, wskazuje na cezara jako podpalacza. Powstaje zamęt, który pozwala Grekowi zmieszać się z tłumem. Paweł z Tarsu chrzci Greka, który z powrotem znajduje się pod krzyżem Glauka. Chilon wraca do siebie. Zostaje pojmany przez pretorianów. Tygellin proponuje mu, aby złożył nazajutrz w amfiteatrze oświadczenie, iż był pijany, gdy odwoływał swe oskarżenie przeciw chrześcijanom. Chilon odpowiada, że nie może tak uczynić, ponieważ wierzy w Chrystusa. Następnego dnia nawrócony Grek umiera wśród ludzi zebranych na tę okazję w amfiteatrze. Nie rozszarpuje go jednak niedźwiedź, jak to zostało zaplanowane. Zwierzę nie atakuje człowieka. Gdy jego dusza odchodzi, w amfiteatrze po głośno wypowiedzianych słowach pokój męczennikom, zapanowało milczenie,. Po tych zdarzeniach wieści o tym, że to Neron jest odpowiedzialny za podpalenie miasta, a chrześcijanie cierpią niewinnie, zataczały coraz większe kręgi. W ostatnim dniu igrzysk lud mógł zobaczyć na arenie Ursusa walczącego o życie Ligii, której nagie ciało było przywiązane do grzbietu tura. Zwycięski Lig zdobył uznanie rozmiłowanych w sile fizycznej mieszkańców Rzymu. Lud żądał ocalenia dla królewny i siłacza. Jego reakcje spotęgował Winicjusz, który swą togą nakrył ciało dziewczyny. Cały orszak cezara miał wzniesione palce do góry na znak życia. Presji otoczenia uległ i w końcu Neron. Ligia przebywa w domu Petroniusza, gdy ten przynosi wiadomość, iż cezar wydał rozkaz uwięzienia Apostołów Piotra i Pawła z Tarsu; wyznawcy zaczęli prosić tego pierwszego, aby opuścił Rzym. Tak też się dzieje. Na drodze Appijskiej spotyka jednak Zbawiciela, idącego do Rzymu. Pod wpływem tego objawienia, Piotr zawraca. Co wieczór naucza oraz chrzci na cmentarzu ostriańskim dopóty, dopóki nie zostaje poddany karze krzyża. Taka sama śmierć spotyka Pawła z Tarsu. Tymczasem w Rzymie po wykryciu spisku Pizona, cezar wysyła wyroki śmierci do domów podejrzanych o zdradę. Petroniusz otrzymuje list od Winicjusza. Młodzi żyją na Sycylii i oczekują jego osoby. Nadchodzi czas, że Neronowi zaczyna ciążyć postać Petroniusza, ponieważ jako arbiter elegantiae staje się świadkiem jego ugrzęźnięcia w chorobliwej rozpuście. Petroniusz zostaje oskarżony o przyjaźń z twórcą spisku Pizona. Podczas uczty wydanej w jednej ze swych willi każe otworzyć sobie żyły. W ten sam sposób umiera również Eunice. Cezar oddaje się podróżom, gdy dochodzi do buntu legii galijskich pod wodzą Windeksa. Jego powrót do Rzymu niewiele zmienia, wie, że grozi mu śmierć. Udaje się do willi przyjaciela, gdzie chce odebrać sobie życie. Ponieważ nie potrafi tego uczynić, wyręcza go w tym jeden z towarzyszy. 3

4 Forma i język utworu Dzieło Henryka Sienkiewicza należy do epiki, czego sygnałem jest narracja i fabuła. Wyjaśnienia tytułu powieści należy szukać w rozdziale LXX. Opisuje on scenę spotkania Apostoła Piotra z Chrystusem. Ponieważ uczeń zbawiciela uchodzi z Rzymu, Syn Boży musi do niego wracać. Padają wtedy słowa Quo vadis, Domine? Fragment utworu bezpośrednio nawiązuje do jednej z historii apokryficznych. Ponieważ w tytule nie ma bezpośredniego zwrotu do Pana, można uznać, że jest to zapytanie skierowane do świata czy też czytelnika i może przyjąć metaforyczne zapytanie o to, dokąd podąża to wszystko, co nas otacza. Narrator ukrywa się za światem przedstawionym, wypowiadając się w 3 osobie. Czas akcji obejmuje lata n.e. z powodu epilogu, który przybliża czasy upadku Cezara. Miejsca, które należałoby wymienić, to Rzym, a w szczególności Palatyn dwór Nerona, i Ostrianum, cmentarz, na którym zbierają się chrześcijanie, oraz Ancjum. Głównymi bohaterami uczynił Sienkiewicz przedstawicieli dwóch różnych sił: odrodzeńczej i upadającej. Tę pierwszą reprezentuje Ligia jako chrześcijanka, drugą Winicjusz, wielbiciel rzymskiego stylu życia. W toku akcji to atletyczny młodzieniec ulega cnotliwej dziewczynie tak, jak zepsuci i znudzeni Rzymianie religii miłości, która wyzwala z egoistycznych pragnień. Ważnymi postaciami są Neron uosobienie sił destrukcyjnych, którego doskonale charakteryzują słowa: Bezdenna próżność malowała się, jak zawsze, na jego twarzy, w połączeniu ze zmęczeniem i nudą. W ogóle była to twarz zarazem straszna i błazeńska. Swoje szaleńcze i pełne zbrodni rządy krwawy despota usprawiedliwia poszukiwaniem sposobu na bycie człowiekiem większego formatu, największym artystą. Niemniej ciekawą kreacją artystyczną okazuje się Petroniusz, który w ten sposób wypowiada się o możliwości własnego nawrócenia, obnażając tym samym swój charakter i podejście do życia: Ja jej nie przyjmę, choćby w niej tkwiła prawda i mądrość zarówno ludzka, jak boska to wymagałoby trudu, a ja się nie lubię trudzić. To wymagałoby zrzeczeń się, a ja się nie lubię niczego w życiu zrzekać [ ] Ja mam swoje gemmy, swoje kamee, swoje wazy i swoją Eunice. W Olimp nie wierzę, ale go sobie urządzam na ziemi i będę kwitnął, póki mnie nie przeszyją strzały boskiego łucznika lub póki mi cezar nie każe otworzyć sobie żył. Ja nadto lubię woń fiołków i wygodne triclinium. Lubię nawet naszych bogów jako figury retoryczne. To człowiek, który najwyżej ceni piękno, dlatego głosi kult życia, które smakuje poprzez wrażenia zmysłowe. Z powodu motywu przemiany, należy zwrócić uwagę na Chilona Chilonidesa. Człowiek-kameleon odkrywa w końcu swoją prawdziwą twarz. Słowa: Wierzę zawsze w to, w co mi wierzyć potrzeba zastępuje wyznaniem wiary w Chrystusa nawet pod groźbą kary śmierci. Ciekawych postaci kobiecych należy szukać w Poppei towarzyszce życia Nerona, oraz Akte darzącej cezara szczerą miłością. Ich sylwetki pozostają jednak tylko tłem przy wspaniale rozpisanych rolach, jakie przypadają mężczyznom. Postaciami historycznymi są: Neron cesarz rzymski, którego panowanie przypada na lata n.e. Syn Gnejusza Domicjusza Ahenobarba (Miedzianobrody nazwisko rodowe) i Agrypiny Młodszej prawnuczki cesarza Augusta. Gdy jego matka wyszła za cesarza Klaudiusza, został przez niego adoptowany. Neron, po zawładnięciu Rzymem, otruł Brytanika syna ojczyma z poprzedniego małżeństwa, potem kazał zabić własną matkę; Petroniusz literat i bibliofil; Seneka stoik, zajmujący się wychowaniem Nerona; Ofoniusz Tigellinus prefekt gwardii pretoriańskiej; Lukan bratanek Seneki, parający się twórczością poetycką; Poppea Sabina druga żona Nerona; Akte kochanka Nerona i Pomponia Grecyna. Pozostałe postacie są fikcyjne. Na kartach powieści toczą się nieustanne dysputy i rozważania na temat życia, jakie prowadzą Rzymianie i sposobu bycia chrześcijan, co czyni jednych i drugich ważnym bohaterem utworu i każe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, wymienione przez Podstawę programową do języka polskiego dla gimnazjum, rozpatrywać dwojako. Miłość własna Rzymian zostaje przeciwstawiona miłości do drugiego człowieka, którą głosi nowa religia. Śmierć zadana drugiemu człowiekowi nie jest dla mieszkańca Wiecznego Miasta niczym nadzwyczajnym. Dla wyznawców Chrystusa nabiera innego wymiaru, ponieważ przynosi prawdziwe życie zamiast je odbierać. Przyjaźń wśród Rzymian zależy zawsze od układów, w jakich tkwią, dlatego nie jest trwała. Inaczej jest wśród chrześcijan. Lojalność i unikanie kłamstwa obowiązuje ich wobec każdego, nawet niechrześcijanina. Takie podejście do drugiego człowieka czyni Rzymianina zawsze samotnym, chrześcijanin z kolei nie doświadcza poczucia osamotnienia z powodu przyjęcia Chrystusa. Jedyne, czego lęka się wyznawca monoteistycznej religii, to siebie jako sprawcy grzechu. Inaczej rzecz się ma z poddanymi Nerona, oplecionymi siatką zależności, które wynoszą ich ponad innych ludzi, ale też czynią niepewnymi jutra z powodu kaprysów cezara. 4

5 Język utworu poddany jest stylizacji poprzez nasycenie go terminami łacińskimi, a także słownictwem pochodzącym z mitologii. Na uwagę zasługuje rytmika tekstu, uzyskana jak wskazuje Konrad Górski w swej rozprawie o Sienkiewiczu dzięki melodyjnemu szeregowaniu krótszych i dłuższych członów opisu. Plastyczność obrazu uzyskuje autor Quo vadis poprzez skupienie na detalu, barwie, kształcie, postaciach, ich ruchach, mimice czy na pojedynczych scenach. Utwór należy do literatury pięknej, a świat przedstawiony jest realistycznym odzwierciedleniem rzeczywistości. Tekst ma poważny charakter. To powieść historyczna, w której Sienkiewicz na pierwszy plan wysuwa zdarzenia fikcyjne, dzieje historyczne czyniąc tłem. Lektura od deski do deski Podręcznik Po polsku przeznaczony dla uczniów klas pierwszych umieszcza na stronie 138 wskazówki interpretacyjne do utworu Sienkiewicza. Proponuje się także sięgnięcie do sposobu analizy, jaki podano w podręczniku, a który został uzupełniony na potrzeby interpretacji Quo vadis. Pytania do analizy tekstu prozatorskiego podane na stronie 139 podręcznika Po polsku są wielopoziomowe, dzięki czemu charakteryzuje je wszechstronność ujęcia problemu, jakim jest przygotowanie się do omówienia lektury. Uczniowie już w klasie I powinni zostać dokładnie zaznajomieni z rozdziałem Przepis na analizę utworu epickiego i poinformowani, że jego treść obowiązuje ich do klasy trzeciej jako wskazówki interpretacyjne oraz pytania do lektury. Dzięki czemu skłania się uczniów do myślenia o procesie dydaktycznym jako ciągłym, konsekwentnym, bo dobrze zorganizowanym i ściśle powiązanym z podręcznikiem. Podopieczni dostrzegają celowość sięgania po podręcznik i jego realny wpływ na poziom ich przygotowania do lekcji, natomiast nauczyciele nie muszą przy każdej lekturze ponawiać próśb i wznawiać tłumaczeń, jak powinno takie przygotowanie wyglądać. 1. Zwróć uwagę na biografię autora w jakich czasach żył i tworzył. Czy ma to wpływ na tematykę, jaką porusza w dziele? 2. Określ okoliczności powstania utworu dlaczego, z jakich powodów został napisany. 3. Określ gatunek badanego przez siebie utworu. 4. Zastanów się, jakie uczucia wzbudził w Tobie przeczytany utwór. 5. Określ i scharakteryzuj narratora. 6. Wymień przedstawione wydarzenia. 7. Wskaż przykładowe środki artystycznego wyrazu i określ, jaką funkcję pełnią w tekście. 8. Posługuj się stosownymi cytatami z utworu, aby udowodnić przyjętą tezę interpretacyjną: siła miłości jest skuteczniejsza niż prawo pięści, które odnosi tylko pozorne zwycięstwo świat chrześcijański a świat pogan. 9. Zastanów się, w jakim stylu został napisany utwór, np. wzniosłym, poważnym, humorystycznym, żartobliwym. 10. Wywnioskuj, jaki świat został opisany, np. rzeczywisty, fantastyczny, science-fiction. 11. Odszukaj nawiązania do innych tekstów: literackich, filozoficznych, historycznych, dzieł sztuki. W tym wypadku odszukaj, do jakich fragmentów utworu nawiązuje jego ilustracja. 12. Wyraź własną opinię na temat utworu. Dokonaj jego oceny. Pytania przekrojowe Uczeń gimnazjum jest na takim etapie życia, w którym weryfikuje zasadność wszystkiego. Na lekcji często poddaje w wątpliwość temat, którym się zajmuje bądź materiał, nad którym pracuje. Zadaniem nauczyciela 5

6 nie jest zagłuszanie tego typu rozterek, ale umiejętne pokierowaniem tokiem myślenia podopiecznego tak, aby dostrzegł sens tego, co robi. W innym wypadku nauka staje się przymusem, a nie sposobem na poznanie siebie, kultury, świata. Pytania przekrojowe zostały tak skonstruowane, aby gimnazjalista dostrzegł, iż teksty, które poznaje w trzyletnim toku nauczania, mają wspólny mianownik, jakim jest doświadczenie ludzkie i że warto o nich mówić, aby zrozumieć własne uczucia. Utwory umieszczone w podręczniku, jak i inne lektury, są po to zestawiane z obecnie omawianą, aby młody człowiek zobaczył, iż nie jest osamotniony w swoich odczuciach, a także że to, czym zajmuje się na lekcjach jest ze sobą powiązane i tworzy logiczną całość, odnoszącą się do myśli ludzkiej. Takie podejście przyczynia się do zbudowania poczucia bezpieczeństwa w chaotycznym świecie nastolatka. 1. Utrata lub możliwość utracenia ukochanej osoby jest doświadczeniem ogólnoludzkim. Porównaj, jak ten motyw jest realizowany w lekturze i mitologii. Wróć do mitu o Orfeuszu i Eurydyce, który znajduje się w podręczniku na stronie Pożegnania są częścią życia człowieczego, dlatego artyści często odtwarzają ten motyw w swoich dziełach. W podręczniku na stronie 67 umieszczony jest tekst Homera, a na stronie 69 fragment Pana Wołodyjowskiego Henryka Sienkiewicza. Odwołując się do nich oraz do lektury, napisz, jak może wyglądać scena pożegnania. Weź pod uwagę, dlaczego zakochane osoby muszą się rozstać, przeczucia im towarzyszące, zachowania uczestników scen, wartości, jakie są ważne dla żegnających się oraz to, w czym znajdują pocieszenie. 3. Potraktuj Marka Winicjusza i Ligię jako przedstawicieli dwóch różnych światów. Na podstawie ich podejścia do ludzi i otaczającego ich świata oraz rozważań na temat miłości ukaż różnice światopoglądowe i w sposobie zachowywania się pomiędzy poganami a chrześcijanami. 4. Główny bohater oraz wynajęty przez niego rzezimieszek przechodzą metamorfozę. Pokaż, pod wpływem jakich sytuacji dochodzi do przemiany w duszy Marka Winicjusza i Chilona Chilonidesa. Jakie są następstwa przejścia na chrześcijanizm w obu przypadkach? Tematy do przemyślenia 1. Odrzucenie i związane z tym poczucie krzywdy staje się doświadczeniem Marka Winicjusza, Chilona, a także Akte. Rozważ powody sytuacji, w jakiej znaleźli się bohaterowie, co odczuwają i jak się zachowują. 2. Traktowanie swojej wizji rzeczywistości jako jedynie słusznej oraz stawianie własnych pragnień ponad pragnienia innych doprowadza ludzi do poczucia inności. Odizolowują się oni od otoczenia, obarczając je winą o niezrozumienie ich prawdziwych intencji, a także Co jeszcze staje się konsekwencją takiego światopoglądu dla Chilona Chilonidesa, Marka Winicjusza i Nerona? Jaka jest ich filozofia życiowa, która sprawia, że żyją oddzieleni od reszty świata? 3. Prześledź listy Marka Winicjusza pisane do Petroniusza pod kątem odnalezienia odpowiedzi na pytanie: co religia chrześcijańska przyniosła światu pogańskiemu? Cytaty z lektury Co do mnie, zauważyłem jedną rzecz, że gdy się jest między szalonymi, staje się także szalonym, a co więcej, znajduje się pewien urok w szaleństwach. (Petroniusz) Ale największe zdumienie ogarnęło młodego człowieka, gdy starzec począł nauczać, że Bóg jest również wszechmiłością, kto więc kocha ludzi, ten spełnia najwyższe jego przykazanie ( ) należy więc tym, którzy krzywdy nam czynią,nie tylko przebaczać, ale trzeba kochać ich i płacić im dobrem za złe; i nie dość kochać dobrych, ale trzeba kochać i złych, gdyż tylko miłością można z nich zło wyplenić. Pierwej pożądał jej, teraz poczynał ją kochać pełną piersią. Dawniej, jak w ogóle w życiu, tak i w uczuciu, był, jak wszyscy ówcześni ludzie, ślepym, bezwzględnym egoistą, któremu chodziło tylko o siebie, obecnie poczęło mu chodzić o nią. 6

7 Otóż powiem ci tak: nie wiem, jak chrześcijanie radzą sobie, by żyć, wiem natomiast, że gdzie się zaczyna ich nauka, tam się kończy władztwo rzymskie, kończy się Rzym, kończy się życie, różnica między zwyciężonym i zwycięzcą, możnym i biednym, panem i niewolnikiem, kończy się urząd, kończy się cezar, prawo i cały porządek świata, a zamiast tego przychodzi Chrystus i jakieś miłosierdzie, którego dotąd nie bywało, i jakaś dobrotliwość, przeciwna ludzkim i naszym rzymskim instynktom. (Winicjusz) Bo mnie powiedzieli i to: Grecja stworzyła mądrość i piękność, Rzym moc, a oni co przynoszą? więc powiedzcie, co przynosicie? Jeśli za drzwiami waszymi jest jasność, to mi otwórzcie! Przynosim miłość rzekł Piotr. Jaki świat, taki cezar! Ale to długo nie potrwa. (Petroniusz) Szczęście jest zawsze tam, gdzie je człowiek widzi. (Petroniusz) Odnajdując zaś Boga, którego mogli kochać, odnajdowali to, czego nie mógł dać dotychczas nikomu świat ówczesny szczęście z miłości. (Winicjusz) Ludzie, widzisz, nie znali dotąd Boga, którego by można miłować, przeto nie miłowali się i między sobą i stąd szła ich niedola, bo jako światło ze słońca, tak szczęście z miłości wypływa. (Winicjusz) 7

8 Temat 1 Świat pogan i chrześcijan. Analiza fragmentów Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Czas trwania zajęć: jedna jednostka lekcyjna Cel ogólny: umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji zawartej w tekście Cele operacyjne: uczeń wyszukuje potrzebne informacje potrafi dokonać ich selekcji i wpisać do odpowiedniej rubryki w tabelce umie stworzyć wypowiedź argumentacyjną Metody i formy pracy: praca z tekstem, dyskusja Wykorzystane materiały dydaktyczne: podręcznik Po polsku dla klasy I Przebieg lekcji: Faza wstępna lekcji: 1. Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z tekstem zamieszczonym w podręczniku Po polsku i odpowiedzieć na następujące pytania: Jaki cel przyświecał działaniom władz rzymskich? Co cesarz dawał tłumowi w zamian za spokój? Na czym polegały widowiska odbywające się na arenie Koloseum? Przewidywane odpowiedzi: Władze rzymskie chciały utrzymać porządek i posłuszeństwo. W związku z tym cesarz organizował rozrywkę, która stała się narzędziem manipulacji. Wyścigi rydwanów, walki gladiatorów oto repertuar widowisk w Koloseum. Sensacji i najmocniejszych wrażeń dostarczała śmierć ludzi na oczach widzów. Cesarz pod wpływem reakcji tłumu na widowisko wydawał ruchem kciuka wyrok. 2. Uczniowie czytają tekst ze strony 130 w podręczniku i szukają odpowiedzi na pytanie: Dlaczego chrześcijaństwo spotkało się z niechęcią otoczenia? Przewidywana odpowiedź: Chrześcijaństwo było niechętnie przyjmowane, ponieważ odciągało od tzw. brudnych interesów, co sprawiło, że bogacze tracili swoje zyski. Ogniwo centralne lekcji: 3. Zadaniem uczniów jest praca nad fragmentami lektury, znajdującymi się na stronie 131 w podręczniku, i wypełnienie tabelki w celu wyłonienia różnic pomiędzy religią chrześcijańską a innymi wyznaniami dostrzeżonymi przez Winicjusza. Chrześcijaństwo Inne wyznania Stosunek do Boga/bogów Wygląd i zachowanie kapłanów Nauka Styl życia 8

9 Świat pogan i chrześcijan. Analiza fragmentów Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Przykładowo wypełniona tabelka: Stosunek do Boga/bogów Chrześcijaństwo Ludzie wzywają bóstwo z prawdziwej tęsknoty, kochają Boga Inne wyznania Wzywają boga, by wypełnić ustalony rytuał; czczą boga dla zjednania sobie jego pomocy lub z bojaźni Wygląd i zachowanie kapłanów Kapłan jako prosty świadek wiary Arcykapłani są biegli w ceremoniach; priorytetem dla nich staje się odprawienie rytuałów Nauka Styl życia Nakaz dawania przykładu nawet poganom, wyrzeczenie się zbytków, czystość obyczajów, słuchanie władzy Skromność, prostota, szacunek dla życia Bogactwo, zbytek, przepych Ogniwo końcowe lekcji: 4. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat tego, jak dziś postrzegane jest chrześcijaństwo. 9

10 Temat 2 i 3 Motyw przemiany w utworze Henryka Sienkiewicza charakterystyka porównawcza bohaterów. Czas trwania zajęć: dwie jednostki lekcyjne Cel ogólny: kształcenie sprawności posługiwania się gatunkiem wypowiedzi pisemnej, jakim jest rozprawka z hipotezą Cele operacyjne: uczeń wyszukuje w potrzebne informacje umiejętnie wykorzystuje zgromadzony materiał pisze charakterystykę porównawczą Metody i formy pracy: dyskusja lub burza mózgów, praca z tekstem, praca w parach, praca pisemna Przebieg lekcji: Faza wstępna lekcji: 1. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat przemiany, czego może ona dotyczyć, w jakim okresie życia nastąpić, co może być jej powodem, jak może przebiegać itp. Rozważania mogą przybrać formę burzy mózgów. 2. Następuje podsumowanie spostrzeżeń uczniowskich oraz wprowadzenie pojęcia motywu. Ogniwo centralne lekcji: 3. Nauczyciel zadaje pytanie: kto, w jaki sposób i dlaczego się zmienił w utworze Henryka Sienkiewicza. Pojawiają się dwie postacie: Marek Winicjusz i Chilon Chilonides. 4. Nauczyciel wprowadza schemat charakterystyki i dzieli klasę na dwu- lub trzyosobowe zespoły tak, aby wyłonić ich dwanaście. Każdy będzie opracowywał kolejny punkt schematu charakterystyki jednej i drugiej postaci, wyłączając ocenę bohatera. Uczniowie przed omawianiem lektury byli proszeni o zaznaczanie miejsc w książce, w których pojawiają się elementy charakterystyki najważniejszych postaci. Schemat charakterystyki: Przedstawienie postaci. Wygląd zewnętrzny. Cechy umysłu i przykłady zachowań, sytuacje je potwierdzające. Cechy charakteru i jw. Zainteresowania. Ocena postaci. 5. Następuje prezentacja rezultatów pracy i uzupełnianie ewentualnych braków, a także ocena pracy poszczególnych zespołów. 6. Uczniowie piszą charakterystykę porównawczą postaci, w której zawierają, co je łączy, a co dzieli. Ogniwo końcowe lekcji: 7. Chętni odczytują swoje prace, pozostali proszeni są o komentarz, szczególnie oceny bohaterów. 10

HENRYK SIENKIEWICZ

HENRYK SIENKIEWICZ HENRYK SIENKIEWICZ 1846-1916 Wczesne lata Urodzony w Woli Okrzejskiej Rodzina zubożała szlachta Jeden z sześciorga dzieci Od 1861 roku w Warszawie Gimnazjum w Warszawie Posada guwernera Studia: medycyna

Bardziej szczegółowo

Henryk Sienkiewicz- życie i twórczość

Henryk Sienkiewicz- życie i twórczość Henryk Sienkiewicz- życie i twórczość ! Urodził się we wsi Wola Okrzejska w ziemi 1 maja mija 12 lat od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Był to bez wątpienia niezwykle ważny krok w historii kraju,

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału

Bardziej szczegółowo

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej

Bardziej szczegółowo

Przed Festusem. Dzieje Ap. 25,1-12 Kwestie polityczne. Przed Agryppą. Dzieje Ap. 25,13-26,32 Król Agryppa i Berenika Mowa Pawła Reakcja Agryppy

Przed Festusem. Dzieje Ap. 25,1-12 Kwestie polityczne. Przed Agryppą. Dzieje Ap. 25,13-26,32 Król Agryppa i Berenika Mowa Pawła Reakcja Agryppy Lekcja 12 na 22. września 2018 A Paweł na to: Dziękowałbym Bogu, gdyby, niedługo czy długo, nie tylko ty ale i wszyscy, którzy mnie dziś słuchają, stali się takimi, jakim ja jestem, pominąwszy te więzy

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

Propozycja metodyczna dla klasy VI

Propozycja metodyczna dla klasy VI Język Polski w Szkole IV VI R. X, nr 4 Joanna Piasta-Siechowicz Propozycja metodyczna dla klasy VI TEMAT: Poznajemy lekturę Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa. Czas zajęć: 2 x 45 min. Cele

Bardziej szczegółowo

Mały Książę. Antoine de Saint-Exupéry

Mały Książę. Antoine de Saint-Exupéry Mały Książę Antoine de Saint-Exupéry Dlaczego wybraliśmy tę książkę? Zdecydowaliśmy się przedstawić akurat tę książkę, ponieważ mówi ona o drodze do prawdziwej przyjaźni i miłości oraz porusza tematy związane

Bardziej szczegółowo

pójdziemy do kina Gimnazjum kl. I, Temat 57

pójdziemy do kina Gimnazjum kl. I, Temat 57 pójdziemy do kina pragnę sprawić Ci radość kupię kwiaty chcę być z Tobą ofiaruję prezent dobrze jest być razem przygotuję dobre jedzenie przyjaźń z Tobą jest dla mnie ważna Grupa 1 Przeczytaj poniższy

Bardziej szczegółowo

Lekcja VI. Teksty kultury z *

Lekcja VI. Teksty kultury z * Lekcja VI Teksty kultury z * Henryk Sienkiewicz Wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop) Powieść historyczna 1. Świat przedstawiony umieszczony jest w przeszłości. 2. Oddanie charakteru

Bardziej szczegółowo

List do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne

List do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne List do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne Zagadnienia programowe Lekcja organizacyjna Tematyka Cele i treści szczegółowe Liczba lekcji

Bardziej szczegółowo

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste

Bardziej szczegółowo

1. Roland rycerz średniowieczny

1. Roland rycerz średniowieczny 1. Roland rycerz średniowieczny Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna fragmenty tekstu Pieśni o Rolandzie, zna podstawowe wiadomości o zwyczajach i tradycjach rycerzy średniowiecznych, rozumie

Bardziej szczegółowo

Studium biblijne numer 12. Prawdziwa religia. Andreas Matuszak. InspiredBooks

Studium biblijne numer 12. Prawdziwa religia. Andreas Matuszak. InspiredBooks Studium biblijne numer 12. Prawdziwa religia Andreas Matuszak InspiredBooks październik 2013, dla niniejszego wydania Ver. 1.0 www.inspiredbooks.de Prawdziwa religia Andreas Matuszak InspiredBooks 4 Prawdziwa

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty

Bardziej szczegółowo

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży. Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ.

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Polska Szkoła w Moss im. Jana Brzechwy KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS IV ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Nr dopuszczenia

Bardziej szczegółowo

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA Tekst biblijny: Dz. Ap. 16,19 36 Tekst pamięciowy: Dz. Ap. 16,31 ( ) Uwierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom. Bóg chce, abyś uwierzył w Jego Syna, Jezusa

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

były wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa

były wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa I. Świadkowie Chrystusa 2 3 4 5 6 określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. określa sposoby odnoszenia się do Boga

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY VI ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE VI

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY VI ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE VI WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY VI ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO SŁOWA NA START W KLASIE VI Uczniowie z obniżoną sprawnością intelektualną OCENA NIEDOSTATECZNA

Bardziej szczegółowo

Konspekt lekcji języka polskiego w klasie szóstej szkoły podstawowej. Temat: DLACZEGO POWIEŚĆ HISTORYCZNA NIE JEST PODRĘCZNIKIEM HISTORII?

Konspekt lekcji języka polskiego w klasie szóstej szkoły podstawowej. Temat: DLACZEGO POWIEŚĆ HISTORYCZNA NIE JEST PODRĘCZNIKIEM HISTORII? Konspekt lekcji języka polskiego w klasie szóstej szkoły podstawowej Temat: DLACZEGO POWIEŚĆ HISTORYCZNA NIE JEST PODRĘCZNIKIEM HISTORII? Cele ogólne: kształcenie umiejętności wskazywania cech, podobieństw

Bardziej szczegółowo

4) praktyczne opanowanie umiejętności ogólnych i specjalistycznych, których wpojenie należy do celów nauczania przewidzianych programem nauczania,

4) praktyczne opanowanie umiejętności ogólnych i specjalistycznych, których wpojenie należy do celów nauczania przewidzianych programem nauczania, I. Przedmiotem oceny są: 1) wiadomości i umiejętności według programu nauczania z języka polskiego dla zasadniczej szkoły zawodowej w zakresie podstawowym, o programie nauczania z języka polskiego w danej

Bardziej szczegółowo

Temat: Sztuka to przede wszystkim myślenie ( ) reagowanie na problemy społeczności - Oni Artura Żmijewskiego. Opracowanie: Katarzyna Zabłocka

Temat: Sztuka to przede wszystkim myślenie ( ) reagowanie na problemy społeczności - Oni Artura Żmijewskiego. Opracowanie: Katarzyna Zabłocka Temat: Sztuka to przede wszystkim myślenie ( ) reagowanie na problemy społeczności - Oni Artura Żmijewskiego. Opracowanie: Katarzyna Zabłocka Czas: 2 godz. lekcyjne (w tym projekcja filmu) Treści nauczania:

Bardziej szczegółowo

ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Paweł Podgórski Trener EDUKATOR ZZPN E-mail: kontakt@sport-edukacja.pl CEL GŁÓWNY w pracy z najmłodszymi CEL SZKOLENIOWY

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM

Bardziej szczegółowo

Jak mam uwielbiać Boga w moim życiu, aby modlitwa była skuteczna? Na czym polega uwielbienie?

Jak mam uwielbiać Boga w moim życiu, aby modlitwa była skuteczna? Na czym polega uwielbienie? Jak mam uwielbiać Boga w moim życiu, aby modlitwa była skuteczna? Na czym polega uwielbienie? UWIELBIAJ DUSZO MOJA PANA!!! ZANIM UWIELBISZ PRAWDZIWIE ZAAKCEPTUJ SYTUACJĘ, KTÓRĄ BÓG DOPUSZCZA UWIELBIANIE

Bardziej szczegółowo

A więc to tak rodzi się sztuka? wyrażamy opinię na temat obrazu i jego interpretacji

A więc to tak rodzi się sztuka? wyrażamy opinię na temat obrazu i jego interpretacji A więc to tak rodzi się sztuka? wyrażamy opinię na temat obrazu i jego interpretacji Cele lekcji wyszukiwanie informacji w tekście i ich wykorzystywanie opisywanie odczuć, które budzi dzieło formułowanie

Bardziej szczegółowo

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Klasa I Ja i Bóg na co dzień Redaktor: Michał Stępień Nauka o Jezusie Chrystusie Jezus Syn Boży

Bardziej szczegółowo

śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;

śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje; SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II w I okresie Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował technikę czytania; śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;

Bardziej szczegółowo

1. Każdy ma swojego dusiołka

1. Każdy ma swojego dusiołka 1. Każdy ma swojego dusiołka Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna treść wiersza B. Leśmiana Dusiołek rozumie problem dotyczący znaczenia i sensu walki człowieka ze złem i przeciwnościami

Bardziej szczegółowo

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji języka polskiego przeprowadzonej w klasie II gimnazjum.

Scenariusz lekcji języka polskiego przeprowadzonej w klasie II gimnazjum. Scenariusz lekcji języka polskiego przeprowadzonej w klasie II gimnazjum. TEMAT: Wszystko inaczej się stało, niżem wyśnił. Dzienniki Stefana Żeromskiego. (2 godziny lekcyjne) CELE LEKCJI: pozanie sylwetki

Bardziej szczegółowo

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to

Bardziej szczegółowo

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis Henryk Sienkiewicz, Quo vadis Na omówienie tej powieści proponuję przeznaczyć 3 godziny lekcyjne: 1. Historia w powieści. Rzym za czasów Nerona. 2. Barwny świat bohaterów. 3. Świat pogański a chrześcijański.

Bardziej szczegółowo

Marzenia uskrzydlają... Historia Dedala i Ikara

Marzenia uskrzydlają... Historia Dedala i Ikara Marzenia uskrzydlają... Historia Dedala i Ikara 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna treść lektury, zna zasady interpretacji mitu, wie, w jakim celu tworzono mity. b) Umiejętności Uczeń: potrafi wymienić

Bardziej szczegółowo

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2015/2016

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2015/2016 Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2015/2016 Nr Literatura 1. Literackie wizje polskiego dworu. Omów temat w oparciu o wybrane utwory. 2. Polska, ale jaka? Przedstaw

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy

Bardziej szczegółowo

Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie

Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie Kościół rzymskokatolicki zawsze otaczał małżeństwo i rodzinę szczególną troską. Wskazywał na ich niezastąpioną rolę w rozwoju człowieka i społeczeństwa. Genezy

Bardziej szczegółowo

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem! Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,

Bardziej szczegółowo

Jezus Wspaniałym Nauczycielem

Jezus Wspaniałym Nauczycielem Jezus Wspaniałym Nauczycielem Biblia dla Dzieci przedstawia Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016)

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) Ocena dopuszczająca: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone

Bardziej szczegółowo

Klaudia Pyka Basia Biniek kl. Ia

Klaudia Pyka Basia Biniek kl. Ia Klaudia Pyka Basia Biniek kl. Ia Henryk Sienkiewicz, pseudonim Litwos (ur. 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 w Vevey) polski nowelista, powieściopisarz i publicysta pochodzenia tatarskiego.

Bardziej szczegółowo

Jezus Wspaniałym Nauczycielem. Biblia dla Dzieci przedstawia

Jezus Wspaniałym Nauczycielem. Biblia dla Dzieci przedstawia Jezus Wspaniałym Nauczycielem Biblia dla Dzieci przedstawia Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible

Bardziej szczegółowo

Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi.

Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi. Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi. Nasze życie zostaje przekształcone. Wierzący jednoczą

Bardziej szczegółowo

Oskar i pani Róża Karta pracy

Oskar i pani Róża Karta pracy Oskar i pani Róża Karta pracy... / 49 Imię i nazwisko klasa data l-ba punktów ocena data sprawdzenia 1. Wypisz uczucia towarzyszące Ci podczas czytania listów Oskara. Podziel je na pozytywne i negatywne.

Bardziej szczegółowo

Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018

Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018 + Józef Kupny Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018 Z pewnością wiele razy słyszeliśmy tę Ewangelię i może nam się wydawać,

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA.  PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu

Bardziej szczegółowo

USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ

USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ Lekcja 4 na 22 lipca 2017 Z Chrystusem jestem ukrzyżowany; żyję więc już nie ja, ale żyje we mnie Chrystus; a obecne życie moje w ciele jest życiem w wierze w Syna

Bardziej szczegółowo

Test mocny stron. 1. Lubię myśleć o tym, jak można coś zmienić, ulepszyć. Ani pasuje, ani nie pasuje

Test mocny stron. 1. Lubię myśleć o tym, jak można coś zmienić, ulepszyć. Ani pasuje, ani nie pasuje Test mocny stron Poniżej znajduje się lista 55 stwierdzeń. Prosimy, abyś na skali pod każdym z nich określił, jak bardzo ono do Ciebie. Są to określenia, które wiele osób uznaje za korzystne i atrakcyjne.

Bardziej szczegółowo

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

Pozycja w rankingu autorytetów: 1 Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce

Bardziej szczegółowo

Dlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił?

Dlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił? Dlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił? Dwie rzeczywistości Dobro i zło Inicjatywa królestwa światłości Inicjatywa królestwa światłości Chrześcijanin Zaplecze Zadanie Zaplecze w Bogu Ef. 1, 3-14 Wszelkie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Leon Kruczkowski. Niemcy

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Leon Kruczkowski. Niemcy Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Leon Kruczkowski Niemcy Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

żyjący Odkupiciel Odkupiciel stał się człowiekiem. godny naśladowania Odkupiciel ukrzyżowany Odkupiciel cierpiący Odkupiciel zwycięski Odkupiciel

żyjący Odkupiciel Odkupiciel stał się człowiekiem. godny naśladowania Odkupiciel ukrzyżowany Odkupiciel cierpiący Odkupiciel zwycięski Odkupiciel Lekcja 12 na 17 grudnia 2016 Pod koniec historii Joba Bóg przedstawia się jako Wielki Stworzyciel i cierpienia Joba kończą się. Niemniej jednak konflikt między Bogiem a szatanem, który spowodował ten

Bardziej szczegółowo

3. Miłość niejedno na imię

3. Miłość niejedno na imię 3. Miłość niejedno na imię 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE wprowadzenie w problematykę chrześcijańskiego rozumienia sensu miłości. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: definiuje pojęcie miłości,

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji języka polskiego dotyczącej ballady A Mickiewicza Powrót taty. Klasa VI szkoła podstawowa Nauczyciel: Ewa Polak

Scenariusz lekcji języka polskiego dotyczącej ballady A Mickiewicza Powrót taty. Klasa VI szkoła podstawowa Nauczyciel: Ewa Polak Scenariusz lekcji języka polskiego dotyczącej ballady A Mickiewicza Powrót taty Klasa VI szkoła podstawowa Nauczyciel: Ewa Polak Temat: Wizerunek ojca i rodziny na podstawie ballady A. Mickiewicza Powrót

Bardziej szczegółowo

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2 SPOTKANIE 2 JEZUS CHRYSTUS Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: ŚLAD Sen miałem wczoraj. We śnie szedłem brzegiem

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii kl. 4

Kryteria ocen z religii kl. 4 Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą

Bardziej szczegółowo

Człowiek stworzony do szczęścia

Człowiek stworzony do szczęścia Człowiek stworzony do szczęścia 8 1 Cele katechetyczne wymagania ogólne: ukazanie teologicznego i literackiego sensu opisu stworzenia świata z Rdz 2, 4b 10.15 25; przypomnienie nauki Bożej o szczególnej

Bardziej szczegółowo

Czy Matka Boska, może do nas przemawiać?

Czy Matka Boska, może do nas przemawiać? Czy Matka Boska, może do nas przemawiać? Jan Paweł, 23.06.2016 11:06 Jedną z osób która nie ma najmniejszych co do tego wątpliwości, jest Chorwatka Miriam, która od 24 czerwca 1981 roku spotyka się z Matką

Bardziej szczegółowo

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów.

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego stara formuła w roku szkolnym 2018/2019. LITERATURA 1 Nr Temat Uwagi Artysta jako bohater

Bardziej szczegółowo

temat: Romantyczne widzenie świata i człowieka Romantyczność A. Mickiewicza

temat: Romantyczne widzenie świata i człowieka Romantyczność A. Mickiewicza SCENARIUSZ LEKCJI Proponowana lekcja ma na celu zapoznać uczniów z utworem A. Mickiewicza, jednak przede wszystkim dzięki lekturze ballady mają oni zrozumieć, jakimi kategoriami myśleli romantycy o świecie,

Bardziej szczegółowo

3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem

3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem 3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem Trzeba wierzyć w to, co się robi i robić to z entuzjazmem. Modlić się to udać się na pielgrzymkę do wewnętrznego sanktuarium, aby tam uwielbiać Boga

Bardziej szczegółowo

SZKOLNA LISTA TEMATÓW 2013/2014

SZKOLNA LISTA TEMATÓW 2013/2014 SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA MATURĘ USTNĄ Z JĘZYKA POLSKIEGO 2013/2014 LITERATURA 1. Jednostka wobec nieustannych wyborów moralnych. Omów problem, analizując zachowanie wybranych bohaterów literackich 2. Obrazy

Bardziej szczegółowo

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; "Dżuma" Camusa jako powieść paraboliczna Albert Camus (1913 1960) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; był wybitnym pisarzem (otrzymał Nagrodę

Bardziej szczegółowo

Temat: Czym jest dojrzałość? na marginesie filmu Pierwsza miłość w reż. Krzysztofa Kieślowskiego Opracowała: Joanna Zabłocka-Skorek, Doktorantka Uniwersytetu Jagiellońskiego Etap edukacyjny: szkoła ponadgimnazjalna

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza

WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza Wymagania edukacyjne śródroczne Ocena celująca Ocenę celującą przewiduję dla uczniów przejawiających

Bardziej szczegółowo

Język polski. Konspekt lekcji otwartej dla nauczycieli

Język polski. Konspekt lekcji otwartej dla nauczycieli Język polski Konspekt lekcji otwartej dla nauczycieli Prezentowana lekcja została przygotowana w celu zaprezentowania nauczycielom jednej z metod uczenia czytania ze zrozumieniem- Metoda Czytania OLPI.

Bardziej szczegółowo

Lista tematów z języka polskiego na egzamin wewnętrzny. rok szkolny 2012/2013

Lista tematów z języka polskiego na egzamin wewnętrzny. rok szkolny 2012/2013 Lista tematów z języka polskiego na egzamin wewnętrzny rok szkolny 2012/2013 Literatura 1. Kobiety irytujące i intrygujące w literaturze polskiej. Oceń postawy i zachowania wybranych bohaterek. 2. Poezja

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny na poziomie. i właściwie je uzasadnić?

Egzamin maturalny na poziomie. i właściwie je uzasadnić? Egzamin maturalny na poziomie podstawowym. Jak sformułować stanowisko i właściwie je uzasadnić? PODSTAWOWE INFORMACJE Rozprawka na poziomie podstawowym jest formą wypowiedzi pisemnej na podany temat, która

Bardziej szczegółowo

Jan z księżyca reż. Stephen Schesch

Jan z księżyca reż. Stephen Schesch Jan z księżyca reż. Stephen Schesch MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Jan z Księżyca najeźdźca czy poszukiwacz przyjaźni? 2. Karta pracy. (str. 5)

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji języka polskiego. Zmotywowanie uczniów do przeczytania powieści H.Sienkiewicza

Scenariusz lekcji języka polskiego. Zmotywowanie uczniów do przeczytania powieści H.Sienkiewicza Scenariusz lekcji języka polskiego Temat: Kogo poznamy, czytając Quo vadis Henryka Sienkiewicza? Autorzy opracowania: Ryszard Pempera, Grzegorz Piątas Przedmiot, klasa: język polski, klasa VII szkoły podstawowej

Bardziej szczegółowo

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14). Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V

Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V Opracowała: Bożena Jop WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w

Bardziej szczegółowo

Pomoc w rozjaśnianiu ciemności Tadeusz Różewicz Przepaść.

Pomoc w rozjaśnianiu ciemności Tadeusz Różewicz Przepaść. Pomoc w rozjaśnianiu ciemności Tadeusz Różewicz Przepaść. Cele lekcji wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z tekstu określanie tematu i głównej myśli tekstu poetyckiego odbieranie tekstu kultury na

Bardziej szczegółowo

Boski plan zbawienia człowieka Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu

Boski plan zbawienia człowieka Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu Boski plan zbawienia człowieka Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu www.epifania.pl Świecki Ruch Misyjny Epifania Świecki Ruch Misyjny "Epifania" jest międzynarodowym, niezależnym, niesekciarskim,

Bardziej szczegółowo

Numer 1 oje nformacje wietlicowe

Numer 1 oje nformacje wietlicowe Numer 1 oje nformacje wietlicowe Witajcie Kochane Świetliki! Macie przed sobą pierwszy numer naszej świetlicowej gazetki. Pozwólcie, że się Wam przedstawię : Jestem Miś no właśnie, nie mam jeszcze swojego

Bardziej szczegółowo

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2018/2019 / stara matura/

Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2018/2019 / stara matura/ Lista tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2018/2019 / stara matura/ Nr Literatura 1. Literackie obrazy miłości. Omów temat w oparciu o wybrane utwory. 2. Polska w powstaniach.

Bardziej szczegółowo

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS 10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj

Bardziej szczegółowo

Ankieta, w której brało udział wiele osób po przeczytaniu

Ankieta, w której brało udział wiele osób po przeczytaniu 3 WSTĘP 5 Wstęp Ankieta, w której brało udział wiele osób po przeczytaniu książki pt. Wezwanie do Miłości i zawartego w niej Apelu Miłości objawia tym, którzy tego nie wiedzieli, iż książka ta, wołanie

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Adam Mickiewicz. "Pan Tadeusz"

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Adam Mickiewicz. Pan Tadeusz Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2012 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

7. Bóg daje ja wybieram

7. Bóg daje ja wybieram 7. Bóg daje ja wybieram 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE wprowadzenie w problematykę powołania życiowego i chrześcijańskiego powołania do świętości. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: po lekcji

Bardziej szczegółowo

2. Czy jestem patriotą? Karol Wojtyła *** [Ziemia trudnej jedności]. Quiz wiedzy o naszej ojczyźnie

2. Czy jestem patriotą? Karol Wojtyła *** [Ziemia trudnej jedności]. Quiz wiedzy o naszej ojczyźnie a. 2. Czy jestem patriotą? Karol Wojtyła *** [Ziemia trudnej jedności]. Quiz wiedzy o naszej ojczyźnie a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości Uczeń: zna sylwetki znanych Polaków, którzy byli patriotami, wie,

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Małgorzata Marcinkowska, Aleksandra Michałowska

SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Małgorzata Marcinkowska, Aleksandra Michałowska Małgorzata Marcinkowska, Aleksandra Michałowska SCENARIUSZ ZAJĘĆ Typ szkoły: podstawowa Etap kształcenia: II, klasa V Rodzaj zajęć: lekcja języka polskiego Temat zajęć: Czym jest muzyka Fryderyka Chopina?

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw kata. Na podstawie wybranych utworów literackich

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw kata. Na podstawie wybranych utworów literackich Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Motyw kata Na podstawie wybranych utworów literackich Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl

Bardziej szczegółowo

1. Powiem otwarcie Jestem zły analiza utworu Sławomira Mrożka Szuler

1. Powiem otwarcie Jestem zły analiza utworu Sławomira Mrożka Szuler 1. Powiem otwarcie Jestem zły analiza utworu Sławomira Mrożka Szuler Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna tekst S. Mrożka Szuler, rozumie znaczenie słowa szuler, rozumie emocje doznawane

Bardziej szczegółowo

Boże spojrzenie na człowieka 1

Boże spojrzenie na człowieka 1 Boże spojrzenie na człowieka 1 opracował: Artur Trzęsiok Knurów, 24 marca 2006 1 wersja beta 1 Wprowadzenie dla Animatora Człowiek nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą,

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 7. Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni

ROZDZIAŁ 7. Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni ROZDZIAŁ 7 Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni Miłość to codzienność Kasia: Czy do szczęścia w związku wystarczy miłość? Małgosia: Nie. Potrzebne są jeszcze dojrzałość i mądrość. Kiedy dwoje

Bardziej szczegółowo

ADORACJA EUCHARYSTYCZNA

ADORACJA EUCHARYSTYCZNA ADORACJA EUCHARYSTYCZNA Gdy w środowisku chrześcijańskim mówi się o adoracji, spontanicznie i słusznie myślimy o adoracji Najświętszego Sakramentu. Ona jest źródłem i uprzywilejowanym miejscem wszelkiej

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Biblia. Najważniejsze zagadnienia cz I

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Biblia. Najważniejsze zagadnienia cz I Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Biblia Najważniejsze zagadnienia cz I Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa

Bardziej szczegółowo

Temat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej.

Temat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej. Temat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej. (źródło: Moja przedsiębiorczość materiały dla nauczyciela, Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości) Cele: Zainspirowanie uczniów

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym

Bardziej szczegółowo

Lekcja 2 na 14 października 2017

Lekcja 2 na 14 października 2017 Lekcja 2 na 14 października 2017 Zakon bowiem został nadany przez Mojżesza, łaska zaś i prawda stała się przez Jezusa Chrystusa (Jan 1:17) Wielkie obietnice: lepsze życie w zamian za posłuszeństwo. Lepsze

Bardziej szczegółowo