wychowania przedszkolnego; zatrudniają nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych.

Transkrypt

1 Published on Eurydice ( Rodzaje instytucji Przedszkola Przedszkola stanowią najbardziej popularną formę edukacji przedszkolnej. Przedszkola funkcjonują przez cały rok szkolny, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący na wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola. W przypadku braku rady przedszkola, wniosek ten musi być złożony wspólnie przez dyrektora przedszkola i radę rodziców. W organizacji przedszkola, nie są przewidziane ferie zimowe i letnie, a w konsekwencji zalicza się je do tzw. placówek nieferyjnych. Oznacza to, że rok szkolny w przedszkolu kończy się 31 sierpnia. Przedszkola publiczne: realizują programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego; zapewniają bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie; przeprowadzają rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności; zatrudniają nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. Natomiast niepubliczne przedszkola: realizują programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego; zatrudniają nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych. W niepublicznych przedszkolach pozostałe wymagania i warunki, w tym także dotyczące liczebności oddziałów, są określane przez organy prowadzące te przedszkola. Przedszkola publiczne mogą być jednooddziałowe i wielooddziałowe. Liczba dzieci w oddziale przedszkola wynosi nie więcej niż 25. Oddział przedszkola obejmuje dzieci w zbliżonym wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań, uzdolnień oraz rodzaju niepełnosprawności. Liczba dzieci w oddziale przedszkola integracyjnego i oddziale integracyjnym w przedszkolu ogólnodostępnym wynosi nie więcej niż 20, w tym nie więcej niż 5 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych. Dla zapewnienia ciągłości i skuteczności pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej zaleca się, aby ten sam nauczyciel opiekował się danym oddziałem do czasu zakończenia korzystania z

2 wychowania przedszkolnego przez dzieci tego oddziału. Organizację pracy przedszkola określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora przedszkola na wniosek rady pedagogicznej, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny nauczania, wychowania i opieki, potrzeb, zainteresowań i uzdolnień dzieci, rodzaju niepełnosprawności dzieci oraz oczekiwań rodziców. Na podstawie ramowego rozkładu dnia nauczyciel lub nauczyciele, którym powierzono opiekę nad danym oddziałem, ustalają dla tego oddziału szczegółowy rozkład dnia, z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań dzieci. Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych Wobec poddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych stosowane są takie same wymagania, jak wobec przedszkoli. Oddział przedszkolny w szkole podstawowej nie wchodzi w skład struktury organizacyjnej tej szkoły. Oddział przedszkolny jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola i mieszcząc się w budynku szkoły podstawowej, równocześnie zachowuje odrębności programowe. Nauczanie, wychowanie i opieka w nim są zorganizowane na zasadach odnoszących się do oddziałów przedszkola, tj. zgodnie z przepisami dotyczącymi statutu przedszkola. Osobą odpowiedzialną za właściwą organizację oddziału przedszkolnego jest bezpośrednio dyrektor szkoły. Inne formy wychowania przedszkolnego Inne formy wychowania przedszkolnego (czyli punkty przedszkolne i zespoły wychowania przedszkolnego) organizuje się dla dzieci w miejscu zamieszkania lub w innym możliwie najbliższym miejscu. Zajęcia w innych formach wychowania przedszkolnego prowadzą nauczyciele posiadający kwalifikacje wymagane od nauczycieli przedszkoli. Nauczyciela prowadzący zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego prowadzonej przez gminę, zatrudnia dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej prowadzonych przez tę gminę. Liczba dzieci w punkcie przedszkolnym i zespole wychowania przedszkolnego nie może być większa niż 25 i mniejsza niż 3 dzieci. W zajęciach prowadzonych w punkcie lub zespole mogą uczestniczyć rodzice dzieci uczęszczających na zajęcia lub inni pełnoletni członkowie ich rodzin upoważnieni przez rodziców. Minimalny dzienny wymiar godzin zajęć świadczonego w punkcie przedszkolnym lub zespole wychowania przedszkolnego nauczania, wychowania i opieki wynosi 3 godziny, natomiast minimalny wymiar tygodniowy wymiar godzin tych zajęć uzależniony jest od liczby dzieci korzystających z opieki punktu lub zespołu (np. w grupie liczącej od 21 do 25 dzieci, wynosi on 25 godzin). Punkty przedszkolne Zajęcia w punktach przedszkolnych są prowadzone przez cały rok szkolny, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący. Zespoły wychowania przedszkolnego

3 Zajęcia w zespołach wychowania przedszkolnego są prowadzone przez cały rok szkolny w niektóre dni tygodnia, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący. Dostępność placówek Koncepcja upowszechnienia wychowania przedszkolnego w Polsce ma charakter systemowy. Została oparta na wdrożonych i sprawdzonych w innych krajach europejskich rozwiązaniach z zakresu tzw. polityki małego dziecka. Wdrażane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej rozwiązanie obejmuje: rozwój sieci placówek wychowania przedszkolnego i udostępnienie różnych form wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku przedszkolnym, wsparcie pedagogiczne oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów dla rodziców wychowujących małe dzieci, zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalistycznej mającej na celu wspieranie rozwoju i edukacji dzieci, wyrównywanie opóźnień i dysharmonii rozwojowych oraz terapię zaburzeń, wsparcie finansowe z budżetu państwa dla samorządów, w celu szybszego zaspokajania potrzeb w zakresie edukacji przedszkolnej, tworzenie ram prawnych gwarantujących dostęp do wysokiej jakości, przystępnej cenowo edukacji przedszkolnej. Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku. [11] Dzieci w wieku 3 5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu, w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego. Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne. Dotychczas główna linia podziału między obszarami o dobrej i złej dostępności edukacji przedszkolnej przebiegała między dużymi miastami a obszarami wiejskimi. Organizowanie przedszkoli i szkół na niektórych słabo zaludnionych obszarach wiejskich uniemożliwiała zbyt mała liczba dzieci. Tym samym czynniki demograficzne i geograficzne znacząco wpływały na dostępność edukacji przedszkolnej. Jednocześnie gminy bardzo rzadko korzystały z możliwości tworzenia i prowadzenia punktów przedszkolnych lub zespołów wychowania przedszkolnego możliwie najbliżej miejsca zamieszkania dziecka. Obecnie potrzeby w zakresie wychowania przedszkolnego są bardzo duże i wynikają ze zmian w prawie oświatowym, które zapewniają każdemu dziecku w wieku 3-6 lat miejsce edukacji przedszkolnej. Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo oświatowe, w przypadku dzieci pięcioletnich i sześcioletnich, gdy odległość z domu dziecka do szkoły lub przedszkola przekracza 3 km, gmina jest zobowiązana do organizowania bezpłatnego dowożenia do publicznego przedszkola, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego lub publicznej szkoły, w której zlokalizowany jest oddział przedszkolny i zapewnienia bezpłatne opieki podczas tego dowożenia. Upowszechnienie wychowania przedszkolnego Wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci 3 letnich w roku szkolnym 2017/2018 wynosił ogółem 73,6%, w tym: w mieście 84,0% na wsi 59,1%, dla dzieci 4-letnich ogółem 86,7%, w tym w mieście 93,4%, na wsi 77,5%, 5-letnich ogółem 93,4% w tym w mieście 97,1% na wsi

4 88,4%. W roku szkolnym 2017/2018 do placówek przedszkolnych lub pierwszej klasy szkoły podstawowej uczęszczało ogółem 96,7% dzieci 6-letnich, w tym w mieście 99,2%, na wsi 93,31%[12]. Sześciolatki rozpoczęły także realizację obowiązku szkolnego w klasach pierwszych szkoły podstawowej, gdyż rodzice mogli wybierać drogę kształcenia dla swoich 6-letnich dzieci (edukacja przedszkolna albo edukacja szkolna) - (Dane wg. Systemu Informacji Oświatowej). Wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci 3 letnich w roku szkolnym 2018/2019 wynosił ogółem 77,9%, w tym: w mieście 86,4% na wsi 65,5%, dla dzieci 4-letnich ogółem 89,4%, w tym w mieście 95,5%, na wsi 80,9%, 5-letnich ogółem 95,0% w tym w mieście 97,9% na wsi 90,9%. W roku szkolnym 2018/2019 do placówek przedszkolnych (lub do pierwszych klas szkoły podstawowej) uczęszczało ogółem 99,4% dzieci 6-letnich, w tym w mieście 101,7%, na wsi 96,3% (ze względu na obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, uwzględniono także dzieci korzystające z edukacji za granicą stąd wskaźniki przekraczające 100%)[13]. Pozostałe sześciolatki rozpoczęły realizację obowiązku szkolnego w klasach pierwszych szkoły podstawowej, gdyż rodzice mogli wybierać drogę kształcenia dla swoich 6-letnich dzieci (edukacja przedszkolna albo edukacja szkolna) - (Dane wg. Systemu Informacji Oświatowej). W porównaniu z rokiem 2017/2018 nastąpił wzrost udziału dzieci 3-letnich w wychowaniu przedszkolnym o 4,3%, dzieci 4-letnich o 2,7%, a dzieci 5-letnich o 1,6%. W 2018 r. liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym po raz kolejny znacząco wzrosła do 1 392,9 tys. (w porównaniu do roku 2017 wzrost o 31,7 tys. dzieci). Tymczasem, w porównaniu z rokiem 2013, liczba dzieci korzystających w 2014 r. z wychowania przedszkolnego zmniejszyła się o ok. 60 tys., przy jednoczesnym wzroście wskaźnika upowszechnienia edukacji przedszkolnej dzieci w wieku 3-5 lat o ponad 5 punktów procentowych. Różnica między rokiem 2015 a 2014 była jeszcze większa liczba dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego zmniejszyła się o kolejne blisko 96 tys. dzieci. Jednocześnie wskaźnik upowszechnienia edukacji przedszkolnej dzieci w wieku 3-5 lat wzrósł o blisko 5 punktów procentowych. Wpływ na takie zjawisko miały tendencje demograficzne zmniejszanie się populacji w kolejnych rocznikach oraz oddawanie do użytku nowych miejsc wychowania przedszkolnego. Wdrożenie nowych rozwiązań prawny przyczyniło się do zwiększenia liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. W 2016 r. było ich już 1 299,1 tys. (wzrost w porównaniu z 2015 r. o ponad 158 tys. dzieci), a w ,2 tys. (wzrost o kolejne 62 tys. dzieci.) Wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci 3-5-letnich w roku szkolnym 2017/2018 wynosił 84,7 %. Do placówek przedszkolnych w miastach uczęszcza znacznie więcej dzieci (91,5%) niż na wsiach, gdzie z edukacji przedszkolnej korzysta 75,2%. Wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci 3-5-letnich w roku szkolnym 2018/2019 wynosił 87,4 %. Do placówek przedszkolnych w miastach nadal uczęszcza znacznie więcej dzieci ( 93,3%) niż na wsiach, gdzie z edukacji przedszkolnej korzysta 79,2%. Wzrost wskaźników upowszechnienia wychowania przedszkolnego w roku szkolnym wynika ze zmian w ustroju szkolnym: dzieci 7-letnie zostały objęte obowiązkiem szkolnym, dzieci 6-letnie obowiązkiem przedszkolnym, zaś dzieci w wieku 3-5 lat uzyskały od 1 września 2017 r. prawo do edukacji przedszkolnej zagwarantowane ustawowo. Oznaczało to, że gmina była zobligowana do zapewnienia miejsca wychowania przedszkolnego każdemu dziecku w wieku 3-5 lat, którego rodzice chcieli skorzystać z edukacji przedszkolnej.

5 Sieć szkół i przedszkoli Znowelizowane w 2015 r. przepisy ustawy o systemie oświat przywróciły kontrolę kuratorów oświaty nad działaniami jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania sieci szkół i przedszkoli. Ustalenie przez radę gminy sieci publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego będzie możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Kurator oświaty ocenia, czy projektowana sieć przedszkoli, zapewnia wszystkim dzieciom zamieszkałym na terenie gminy, obowiązanym do realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego możliwość spełniania tego obowiązku, zaś dzieciom pięcioletnim, czteroletnim, a od 1 września 2017 r. także trzyletnim zagwarantowanie miejsca realizowania wychowania przedszkolnego. Zakładanie i finansowanie przedszkoli Zakładanie i prowadzenie przedszkoli jest zadaniem własnym obowiązkowym gmin, na które gmina ma m.in. udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Ponadto gminy otrzymują wsparcie z budżetu państwa w formie dotacji celowej na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego. W 2015 r. wydano na ten cel mln zł, zaś w 2016 r mln zł (zmniejszenie kwoty jest skutkiem obniżenia wieku rozpoczynania edukacji szkolnej do 6 lat). W 2017 r. wydano mln zł. Zmniejszenie wysokości tej kwoty wynikał z wprowadzenia, od 1 stycznia 2017 r. w ramach subwencji oświatowej na 2017 rok finansowania dzieci 6-letnich i starszych kwotą w średniej wysokości zł, a więc ponad trzykrotnie wyższej niż dotychczas. Na ten cel została naliczona łącznie kwota mln zł. W 2018 r. wydatkowano kwoty: w ramach dotacji celowej dla gmin na rozwój wychowania przedszkolnego około mln zł, w ramach subwencji na dziecko 6-letnie mln zł. (razem blisko 3 mld zl). Na 2019 r. zaplanowano na dotacje celową dla gmin - kwotę mln zł, zaś na subwencję naliczana na dzieci 6-letnie mln zł (łącznie ponad 3,1 mld zł). Wprowadzenie subwencjonowania dzieci 6-letnich korzystających z wychowania przedszkolnego skutkuje także likwidacją opłat za czas edukacji przedszkolnej wykraczający poza ustalony w gminie czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki (nie krótszy niż 5 godzin). Rodzice dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego objętych subwencjonowaniem z budżetu państwa nie ponoszą już żadnych opłat, poza opłatami za wyżywienie. W ten sposób dzieci objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego mają zapewnioną bezpłatną edukację [14]. Ponadto wykorzystywane są środki Europejskiego Funduszu Społecznego i Inwestycyjnego (w obecnym okresie programowania lata ). Są one przeznaczane przede wszystkim na tworzenie nowych miejsc edukacji przedszkolnej oraz podnoszenie jakości wychowania przedszkolnego. Na ten cel przewidziano ok. 335,6 mln euro na lata z EFS, jako 84,28% całości środków przewidzianych na realizację zadania oraz 15,72% środków z budżetu państwa (ich wielkość będzie uzależniona od kursu euro). Problemem nadal pozostają dysproporcje terytorialne w sieci placówek edukacji przedszkolnej są gminy, w których zapewnienie wysokiej jakości edukacji przedszkolnej nadal jest wyzwaniem. Gmina, jako organ prowadzący publiczne przedszkola odpowiada za jego działalność. Do zadań organu prowadzącego należy w szczególności: 1. zapewnienie warunków działania przedszkoli, w tym bezpiecznych

6 i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki; 2. zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci objętych kształceniem specjalnym; 3. wykonywanie remontów obiektów przedszkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie; 4. zapewnienie obsługi administracyjnej, w tym prawnej, obsługi finansowej, i obsługi organizacyjnej przedszkoli; 5. wyposażenie przedszkoli w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz wykonywania innych zadań statutowych; 6. wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektorów przedszkoli. [15] Warunki przyjmowania i wybór placówki przedszkolnej Przedszkola publiczne prowadzą rekrutację według zasad określonych od roku szkolnego 2017/2018 w ustawie Prawo oświatowe. Rodzice decydują o wyborze przedszkola, korzystając przede wszystkim z placówek znajdujących się na terenie swojej gminy. Głównym kryterium przyjęcia jest wiek dziecka ukończone 3 lata. W szczególnych przypadkach dopuszcza się, za zgodą dyrektora przedszkola, przyjmowanie dzieci młodszych, które ukończyły 2,5 roku (zmiana wprowadzona w 2003 r. w ustawie o systemie oświaty). Prawo oświatowe przewiduje, że procedurę przyjęcia dziecka do publicznego przedszkola, rozpoczyna wniosek rodzica do dyrektora wybranej placówki; przy tym rodzic nie może złożyć wniosku więcej niż do 3 przedszkoli. W przypadku przedszkola, które z różnych powodów jest szczególnie atrakcyjne dla rodziców, gdy liczba dzieci zgłoszonych jest większa od liczby miejsc, jest przeprowadzane postępowanie rekrutacyjne, obejmujące maksymalnie trzy etapy, w zależności od potrzeb. Kryteria przyjęć do przedszkoli W pierwszej kolejności przedszkole przyjmuje dzieci z obszaru danej gminy spełniające obowiązek przygotowania przedszkolnego (dzieci 6-letnie), a także dzieci w wieku 3-5 lat. Dzieci te mają ustawowe prawo do edukacji przedszkolnej. Gdy liczba kandydatów z gminy przekroczy liczbę wolnych miejsc, w drugim etapie rekrutacji przedszkole uwzględnia kryteria zagwarantowane prawem (z grupy pierwszej), uwzględniające potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej lub zdrowotnej (kryteria ustawowe, których wartość jest jednakowa). W razie stwierdzenia, że liczba dzieci z rodzin wymagających szczególnej opieki Państwa, znajdujących się w podobnej sytuacji, przewyższa liczbę miejsc w przedszkolu, w ostatnim etapie rekrutacji są brane pod uwagę kryteria ustalone przez gminę (z grupy drugiej), uwzględniające potrzeby rodziny i społeczności lokalnej oraz - w miarę potrzeb - kryterium finansowe (są to kryteria lokalne określone przez gminę - nie więcej niż sześć. Każdemu z nich przyznawana jest określona liczbę punktów.) Gmina musi zapewnić miejsca edukacji przedszkolnej dzieciom zamieszkałym na jej terenie. Natomiast te publiczne przedszkola, które po przyjęciu dzieci z terenu gminy nadal będą dysponowały wolnymi miejscami, będą mogły przyjąć dzieci z innych gmin, na wniosek ich rodziców, stosując wobec kandydatów spoza gminy w razie potrzeby kryteria uwzględniające potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinne lub zdrowotnej i w dalszej kolejności - uwzględniające potrzeby rodziny i społeczności lokalnej oraz ewentualnie kryterium finansowe. Problem braku możliwości korzystania z wychowania przedszkolnego przechodzi do przeszłości. W wielu przypadkach problemem jest dostanie się do konkretnego przedszkola, gdyż w wielu gminach, mimo wcześniejszych obaw, pozostały wolne miejsca w przedszkolach. Wpływ na to ma przede

7 wszystkim rozbudowa infrastruktury przedszkolnej. Problemem, który musi zostać rozwiązany w najbliższych latach, to nierównomierna sieć placówek wychowania przedszkolnego. W niektórych gminach rodzice skarżą się na brak dostatecznej liczby miejsc edukacji przedszkolnej. Z drugiej jednak strony, ze statystyk wynika, że obecnie (rok szkolny 2018/2019) w kraju pozostaje blisko 114 tys. wolnych miejsc w placówkach wychowania przedszkolnego. Wsparcie finansowe niepublicznych przedszkoli Gmina, która nie zapewnia wszystkim dzieciom mającym obowiązek lub prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego, jest zobowiązana przeprowadzić otwarty konkurs ofert dla niepublicznych przedszkoli (w dalszej kolejności dla niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego). Niepubliczne przedszkole wyłonione w drodze konkursu, otrzymuje dotację z budżetu gminy w wysokości 100% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, w przeliczeniu na jednego ucznia, a w zamian pobiera opłaty, zapewnia czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w takim samym wymiarze, jak przedszkola gminne itp. W praktyce rozwiązania te zaczęły być stosowane od 2015 r. Pozostałe niepubliczne przedszkola otrzymują z budżetu gminy dotacje w wysokości nie niższej niż 75% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, w przeliczeniu na jednego ucznia. Pozostałe przedszkola niepubliczne stosują własne, indywidualne kryteria przyjęcia dzieci. Podział na grupy kryterium wieku Najczęściej stosowanym kryterium podziału dzieci na grupy jest ich wiek. Większość przedszkoli dzieli się na 4 oddziały (oddział 3-latków, 4-latków, 5-latków, 6-latków). Dopuszczalny i stosowany w niektórych przedszkolach jest również inny podział na grupy: z uwzględnieniem potrzeb dzieci, ich zainteresowań i uzdolnień, a w przedszkolach specjalnych z uwzględnieniem stopnia i rodzaju niepełnosprawności. Możliwe jest również łączenie dzieci w różnym wieku (tzw. grupa rodzinkowa) ze względów pedagogicznych różny wiek dzieci działa stymulująco na indywidualny rozwój. Na terenach wiejskich grupy dzieci w różnym wieku tworzy się również z powodów demograficznych (mała liczba dzieci), a w związku z tym przedszkola wiejskie liczą przeciętnie 2 oddziały (6-latki i pozostałe dzieci) lub jeden oddział. Liczba dzieci w oddziale przedszkolnym nie może przekraczać 25, z wyjątkiem przedszkoli i oddziałów integracyjnych oraz specjalnych, w których jest odpowiednio niższa. W przedszkolach i oddziałach integracyjnych od 1 września 2017 r. wynosi nie więcej niż 20 (wcześniej wynosiła od 15 do 20), w tym nie więcej niż 5 dzieci niepełnosprawnych (wcześniej: 3-5 dzieci niepełnosprawnych, a w przedszkolach i oddziałach specjalnych od 4 do 12 (wcześniej od 6 do 16) - stosownie do stopnia i rodzaju niepełnosprawności. Zajęcia w zespołach wychowania przedszkolnego i punktach przedszkolnych są prowadzone w grupach liczących od 3-25 dzieci. Na ogół jednym oddziałem przedszkolnym opiekuje się 2 nauczycieli (najczęściej pierwszy do godz , drugi od godz ). Powinni oni prowadzić określoną grupę wiekową lub towarzyszyć dzieciom przez cały 4-letni pobyt w przedszkolu. W przedszkolu integracyjnym i w przedszkolu ogólnodostępnym z oddziałami integracyjnymi zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających specjalne przygotowanie pedagogiczne oraz specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne.

8 Indywidualny tok nauczania i nauczanie domowe Dzieci 6-letnie, które ze względu na stan zdrowia otrzymały z poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania w miejscu zamieszkania, korzystają z tej formy edukacji w wymiarze od 4 do 6 godzin tygodniowo lub więcej. Zajęcia te są organizowane na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 września 2014 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (nowe rozporządzenie z dnia 9 sierpnia 2017 r.). Indywidualne roczne przygotowanie przedszkolne organizowane jest w formie zajęć prowadzonych przez jednego nauczyciela lub dwóch nauczycieli w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem. Zajęcia te organizowane są w miejscu pobytu dziecka, szczególnie w domu rodzinnym lub placówce opiekuńczowychowawczej, także w przedszkolu, gdy stan dziecka na to pozwala. Ponadto, na wniosek rodziców dyrektor publicznego lub niepublicznego przedszkola, do którego dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego. Potocznie jest to zwane nauczaniem domowym. Zezwolenie może być wydane, jeżeli do wniosku o jego wydanie dołączono: opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej; oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Organizacja czasu w przedszkolu Zgodnie z nową podstawą programową wychowania przedszkolnego organizacja zabawy, nauki i wypoczynku w przedszkolu oparta jest na rytmie dnia, czyli powtarzających się systematycznie fazach, które pozwalają dziecku na stopniowe zrozumienie pojęcia czasu i organizacji oraz dają poczucie bezpieczeństwa i spokoju, zapewniając mu zdrowy rozwój. Organizację pracy danego przedszkola określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora przedszkola z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny nauczania, wychowania i opieki, potrzeb, zainteresowań i uzdolnień dzieci, rodzaju niepełnosprawności oraz oczekiwań rodziców. Na podstawie ramowego rozkładu dnia nauczyciel, któremu powierzono opiekę nad danym oddziałem, ustala dla tego oddziału szczegółowy rozkład dnia, z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań dzieci. Przedszkola funkcjonują przez cały rok szkolny, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący na wniosek wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola, a gdy nie ma rady przedszkola na wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady rodziców. Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych również funkcjonują przez cały rok szkolny z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący, na podobnych zasadach. Innymi formami wychowania przedszkolnego są: zespół wychowania przedszkolnego, w którym zajęcia prowadzone są przez cały rok szkolny w niektóre dni tygodnia, oraz punkt przedszkolny, w którym zajęcia prowadzone są przez cały rok szkolny we wszystkie dni tygodnia, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący. Dzienny i tygodniowy wymiar zajęć Minimalny czas pracy przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wynosi 5 godzin dziennie. Większość przedszkoli pracuje około 9 godzin dziennie. Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i punkty przedszkolne są czynne przez 5 dni w tygodniu. W ciągu dnia dzieci uczestniczą w zajęciach organizowanych lub inspirowanych przez nauczyciela oraz

9 podejmują spontaniczną działalność zabawową w sali przedszkolnej i ogrodzie. Czas trwania zajęć organizowanych jest uzależniony od wieku dzieci. Czas trwania prowadzonych w przedszkolu zajęć powinien być dostosowany do możliwości rozwojowych dzieci. W zespole wychowania przedszkolnego zajęcia są prowadzone w wybrane dni tygodnia, a w punkcie przedszkolnym - codziennie. Minimalny dzienny czas pracy w zespołach i punktach wynosi 3 godziny, a tygodniowy 12 godzin. Czas ten jest uzależniony od liczby dzieci korzystających z edukacji przedszkolnej w tych formach (im większa liczba dzieci, maksymalnie 25, tym większa tygodniowa liczba godzin). Zgodnie z rozporządzeniem organ prowadzący zespół lub punkt ustala jego organizację, w szczególności zapewniając dzieciom bezpieczne i higieniczne warunki edukacji. Kadra (Workforce) Nauczyciele wychowania przedszkolnego są wykwalifikowanymi osobami do pracy z każdym dzieckiem, a ich obowiązkiem jest dobór metod i form pracy do poziomu rozwoju i potrzeb każdego dziecka. W pracy z dzieckiem nauczyciel musi kierować się zasadą indywidualizacji. Dyrektor przedszkola powierza poszczególne oddziały opiece jednego lub dwu nauczycieli zależnie od czasu pracy oddziału i realizowanych w nim zadań oraz z uwzględnieniem propozycji rodziców dzieci danego oddziału. Ponieważ odział nie może liczyć więcej niż 25 dzieci, oznacza to, że pod opieką jednego nauczyciela może znajdować się maksymalnie 25 dzieci. Dla zapewnienia ciągłości i skuteczności pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej zaleca się, aby ten sam nauczyciel opiekował się danym oddziałem do czasu zakończenia korzystania z wychowania przedszkolnego przez dzieci tego oddziału. Personel zatrudniony w placówkach wychowania przedszkolnego ma jeden z najwyższych poziomów wykształcenia w Unii Europejskiej. Już 2013 r. 84% nauczycieli zatrudnionych w wychowaniu przedszkolnym posiadało dyplom magistra, zaś 11,8% legitymowało się wykształceniem licencjackim. W 2018 r. [16] - 86,1% zatrudnionych w wychowaniu przedszkolnym posiadało dyplom magistra (lub nawet doktora) z przygotowaniem pedagogicznym, zaś 10,2% legitymowało się wykształceniem licencjackim (z przygotowaniem pedagogicznym). Z wykształceniem niższym niż licencjat jest w wychowaniu przedszkolnym jedynie 2,5% nauczycieli. [11] Zgodnie z art. 31 ust. 1 i 3 ww. ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm. [12] W tej liczbie uwzględniono także dzieci, które decyzja rodziców rozpoczęły edukację szkolną w wieku 6 lat. [13] W tej liczbie uwzględniono także dzieci, które decyzja rodziców rozpoczęły edukację szkolną w wieku 6 lat. [14] Wynika to z art. 52 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. [15] Na podstawie art. 10 ww. ustawy Prawo oświatowe. [16] Według danych z SIO z r. v 1

10 DID YOU FIND WHAT YOU WERE LOOKING FOR? YES NO Contact * Message * Leave this field blank Source URL: