Organizacja i realizacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

Transkrypt

1 Organizacja i realizacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl

2 Czym jest WWRD? Pierwsze lata życia - najistotniejsze! Im szybsza diagnoza i wsparcie tym lepiej! Plastyczność mózgu Wypracowanie dobrych nawyków Rodzina 2

3 Budowanie relacji: Maksymalne inwestowanie w rodzinę z małym dzieckiem Inwestowanie w relację matka-dziecko Wspierać matkę w byciu matką, nauczyć ja jak być matką 3

4 Dziecko/uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to uczeń. Pomoc psychologicznopedagogiczna WWRD Kształcenie specjalne 4

5 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Wczesnym wspomaganiem obejmuje się dzieci od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Wychowanie przedszkolne Do czasu rozpoczęcia nauki w szkole

6 Pomoc małemu dziecku: Wczesna interwencja Różnią się organizacyjnie Wczesne wspomaganie

7 Potrzeba organizowania WWRD wynika Statystyki wyrównywanie szans edukacyjnych Polski rejestr wad wrodzonych wrodzone wady rozwojowe występują u 2-4% noworodków są przyczyną zgonów noworodków oraz najczęstszą przyczyną niepełnosprawności fizycznej u dzieci 7

8 Cel pomocy psychologiczno-pedagogicznej, kształcenia specjalnego, wczesnego wspomagania rozwoju Postępy rozwojowe Nabywanie wiedzy, umiejętności, postaw Samodzielność, niezależność funkcjonowania na rynku pracy Uczestnictwo społeczne

9 Kierunki i tendencje we wspieraniu dziecka/ucznia ze SPE Rozpoznawanie i wspieranie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań, uzdolnień Nowe formy pomocy psychologicznopedagogicznej Rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu Dyrektor może złożyć wniosek do poradni ( za zgodą rodziców) o specjalistyczną diagnozę problemu SPE jako wynik działania czynników zewnętrznych środowiskowych (barier oraz czynników wspierających) Akcent na zespołową pracę nauczycieli Konieczność dokonywania oceny efektywności udzielonej pomocy i formułowania wniosków dotyczących dalszych działań pomocowych 9

10 Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Podwójne orzecznictwo w Polsce problem? brak jednoznacznej definicji niepełnosprawności trudności z realizacją opinii (zapis w rozporządzeniu: najbliżej miejsca zamieszkania) prawo oświatowe nie określa jednoznacznie, która jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za organizację WWRD w pkt. 2b art. 71b ustawy o systemie oświaty - dyrektorzy placówek oświatowych (przedszkoli, szkół, poradni i ośrodków publicznych i niepublicznych) mogą organizować WWRD w porozumieniu z organami prowadzącymi 10

11 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59 z późn. zm.)

12 wwrd Gdzie organizuje się wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju: rozwoju dziecka mogą być tworzone w publicznych i niepublicznych : przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, w innych formach wychowania przedszkolnego, w ośrodkach: specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych, w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych. Art. 127 ust. 5 Pr. oś.

13 wwrd Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania, a także o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych organizowanych zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia psychicznego wydają zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno--pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa zalecane formy kształcenia specjalnego, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia niepełnosprawności intelektualnej Art Pr. oś. 13

14 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Kto może organizować wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Mogą je organizować dyrektorzy publicznych i niepublicznych : przedszkoli i szkół podstawowych, w tym specjalnych, ośrodków: sosw, sow, orew, poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym specjalistycznych w porozumieniu z organami prowadzącymi. Art. 127 ust. 6 Pr. oś.

15 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka organizuje się w jednym podmiocie, z wymienionych w ustawie, który ma możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii, o której mowa w art. 127 ust. 10 ustawy Prawo oświatowe. Art. 127 ust. 8 Pr. oś. Na wniosek podmiotu organizującego wczesne wspomaganie rozwoju danego dziecka, na podstawie opinii, o której mowa w ust. 10, organ lub osoba prowadząca ten podmiot może zawierać porozumienia z innymi organami lub osobami prowadzącymi podmioty, o których mowa w ust. 5, w celu realizacji części wskazań zawartych w tej opinii. Art. 127 ust. 9 Pr. oś.

16 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Porozumienie określa w szczególności: 1) liczbę godzin zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, którymi obejmowane jest dane dziecko w podmiotach, o których mowa w ust. 5, zawierających porozumienie, z uwzględnieniem liczby godzin określonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 19 pkt 1 (rozporządzeniu w sprawie wczesnego wspomagania rozwoju); 2) podmiot zobowiązany do przekazywania danych o zajęciach w ramach wczesnego wspomagania, organizowanych dla tego dziecka, zgodnie z przepisami o systemie informacji oświatowej; 3) sposób rozliczeń między podmiotami, o których mowa w ust. 5, zawierającymi porozumienie. Art. 127 ust. 9 Pr. oś.

17 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka Możliwość dowożenia dziecka. Gmina może zorganizować bezpłatne dowożenie dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju i jego opiekuna z miejsca zamieszkania dziecka do szkoły lub placówki, w której to wspomaganie jest prowadzone, a w razie potrzeby także bezpłatną opiekę nad dzieckiem w czasie dowożenia Art. 127 ust. 7 Pr. oś.

18 Wczesne wspomaganie w statucie Art Statut szkoły zawiera w szczególności: 6) organizację wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, jeżeli szkoła takie wspomaganie prowadzi, Art Statut przedszkola zawiera w szczególności: 9) organizację pracy przedszkola, w tym organizację wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, jeżeli przedszkole takie wspomaganie prowadzi. Analogicznie w innych placówkach Ustawa Prawo oświatowe

19 wwrd Działanie mające na celu ocenę aktualnego stanu dziecka, aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka Podjęcie działań we wczesnym okresie rozwoju daje szanse szybkich postępów, często powoduje zahamowanie wielu zaburzeń pomoc i wsparcie dla rodziny 19

20 WWRD rola rodziny Każde dziecko odczuwa to co się dookoła niego dzieje (nawet to najbardziej niepełnosprawne) Przez całe swoje życie gromadzi doświadczenia emocjonalne te dobre i te złe! Te doświadczenia mają istotny wpływ na jego rozwój!!! Niezwykle ważna rola rodziny i najbliższego otoczenia 20

21 Więzi w życiu dziecka i rodziny Najpierw relacje, później edukacja, terapia itp. 21

22 Jak wesprzeć rodzinę? Zespoły WWRD są miejscem wsparcia nie tylko dziecka, ale przede wszystkim rodziny Zadania WWRD: 1) udzielanie pomocy w zakresie kształtowania postaw i zachowań pożądanych w kontaktach z dzieckiem: wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem, rozpoznawanie zachowań dziecka i utrwalanie właściwych reakcji na te zachowania; 2) udzielanie instruktażu i porad oraz prowadzenie konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem; 3) identyfikowanie i eliminowanie barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie dziecka, w tym jego aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym, oraz pomoc w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz w pozyskaniu i wykorzystaniu w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 22

23 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 23

24 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 1. Rozporządzenie określa warunki organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci mającego na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, zwanego dalej wczesnym wspomaganiem, w tym kwalifikacje wymagane od osób prowadzących wczesne wspomaganie, a także formy współpracy z rodziną dziecka 24

25 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 2. Wczesne wspomaganie może być organizowane w podmiotach, o których mowa w art. 127 ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, zwanej dalej ustawą, jeżeli: 1) zatrudniają one kadrę posiadającą kwalifikacje do prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189), oraz 2) dysponują pomieszczeniami do prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania indywidualnie i w grupie, zgodnie z 6 ust. 4 i 5, wyposażonymi w sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, odpowiednie do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci. 25

26 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, zwany dalej zespołem, jest powoływany przez dyrektora podmiotu, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną przez osobę kierującą inną formą wychowania przedszkolnego. 2. W skład zespołu wchodzą osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym: 1) pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka; 2) psycholog; 3) logopeda. 4) W skład zespołu, w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny, mogą wchodzić również inni niż wymienieni w ust. 2 specjaliści. 26

27 4. Do zadań zespołu należy w szczególności: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 1) ustalenie, na podstawie diagnozy poziomu funkcjonowania dziecka zawartej w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, kierunków i harmonogramu działań podejmowanych w zakresie wczesnego wspomagania i wsparcia rodziny dziecka, uwzględniających rozwijanie aktywności i uczestnictwa dziecka w życiu społecznym oraz eliminowanie barier i ograniczeń w środowisku utrudniających jego funkcjonowanie; 2) nawiązanie współpracy z: a) przedszkolem, inną formą wychowania przedszkolnego, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej, do którego uczęszcza dziecko, lub innymi podmiotami, w których dziecko jest objęte oddziaływaniami terapeutycznymi, w celu zapewnienia spójności wszystkich oddziaływań wspomagających rozwój dziecka, b) podmiotem leczniczym w celu zdiagnozowania potrzeb dziecka wynikających z jego niepełnosprawności, zapewnienia mu wsparcia medyczno-rehabilitacyjnego i zalecanych wyrobów medycznych oraz porad i konsultacji dotyczących wspomagania rozwoju dziecka, c) ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku i jego rodzinie pomocy, stosownie do ich potrzeb; 27

28 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 3) opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu wczesnego wspomagania, zwanego dalej programem, z uwzględnieniem działań wspomagających rodzinę dziecka w zakresie realizacji programu oraz koordynowania działań osób prowadzących zajęcia z dzieckiem; 4) ocenianie postępów oraz trudności w funkcjonowaniu dziecka, w tym identyfikowanie i eliminowanie barier i ograniczeń w środowisku utrudniających jego aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym; 5) analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w programie, stosownie do potrzeb dziecka i jego rodziny, oraz planowanie dalszych działań w zakresie wczesnego wspomagania. 28

29 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 5. Pracę zespołu koordynuje dyrektor podmiotu, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, albo nauczyciel upoważniony odpowiednio przez dyrektora podmiotu, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, lub osobę kierującą inną formą wychowania przedszkolnego. 29

30 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 4. Zespół szczegółowo dokumentuje działania prowadzone w ramach programu, w tym prowadzi arkusz obserwacji dziecka, który zawiera: 1) imię i nazwisko dziecka; 2) 2) numer opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz datę wydania tej opinii; 3) 3) ocenę sprawności dziecka w zakresie: motoryki dużej, motoryki małej, percepcji, komunikacji, rozwoju emocjonalnego i zachowania; 4) 4) ocenę postępów oraz trudności w funkcjonowaniu dziecka, w tym identyfikowanie i eliminowanie barier i ograniczeń w środowisku utrudniających jego aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym; 5) 5) informacje dotyczące poszczególnych zajęć realizowanych w ramach wczesnego wspomagania 30

31 5. Program określa w szczególności: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 1) sposób realizacji celów rozwojowych ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania dziecka, wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu społecznym i przygotowanie do nauki w szkole, eliminowanie barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie dziecka, w tym jego aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym; 2) wsparcie rodziny dziecka w zakresie realizacji programu; 3) w zależności od potrzeb zakres współpracy, o której mowa w 3 ust. 4 pkt 2; 4) sposób oceny postępów dziecka. 31

32 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu. 2. Miesięczny wymiar godzin zajęć w ramach wczesnego wspomagania ustala dyrektor podmiotu, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, w zależności od potrzeb i możliwości psychofizycznych dziecka określonych przez zespół. 3. W przypadkach uzasadnionych potrzebami dziecka i jego rodziny, za zgodą organu prowadzącego, miesięczny wymiar godzin zajęć w ramach wczesnego wspomagania może być wyższy niż określony w ust Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną. 5. W celu rozwijania kompetencji społecznych i komunikacyjnych przygotowujących dziecko do funkcjonowania w życiu społecznym zajęcia w ramach wczesnego wspomagania mogą być prowadzone w grupie, z udziałem rodzin dzieci lub innych dzieci objętych wczesnym wspomaganiem. Liczba dzieci w grupie nie może przekraczać 3. 32

33 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania, w szczególności z dziećmi, które nie ukończyły 3 roku życia, mogą być prowadzone także w domu rodzinnym. 2. Miejsce prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania ustala dyrektor podmiotu, o którym mowa w art. 127 ust. 5 ustawy, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, w uzgodnieniu z rodzicami dziecka. 33

34 Nowy system wsparcia dziecka w trybie wwrd 3. Starosta wskazuje publiczne przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę podstawową, w tym specjalną, specjalny ośrodek szkolnowychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe, albo poradnię psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną, spełniające warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe, które w danym powiecie pełnią funkcję wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego. Rozporządzenie MEN z dnia 5 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zadań wiodących ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1712)

35 35

36 36

37 Dziękuję za uwagę. Aneta Żurek 37