Chiński plan budowy Nowego Jedwabnego Szlaku :31:05

Transkrypt

1 Chiński plan budowy Nowego Jedwabnego Szlaku :31:05

2 2 Funkcjonujący od około III wieku p.n.e. do XVII wieku n.e. Jedwabny szlak stanowił ważny węzeł w handlu pomiędzy Chinami, Europą i Bliskim Wschodem. Dziś poszukując rynków zbytu i możliwości rozwoju ekonomicznego miast w głębi terytorium kraju, Chiny planują utworzenie nowego połączenia pomiędzy Azją Środkową a Europą, stymulującego handel i rozwój przedsiębiorczości oraz stanowiącego alternatywę transportową dla dotychczasowych połączeń morskich i lotniczych. Funkcjonujący od około III wieku p.n.e. do XVII wieku n.e. Jedwabny szlak stanowił ważny węzeł w handlu pomiędzy Chinami, Europą i Bliskim Wschodem. Dziś poszukując rynków zbytu i możliwości rozwoju ekonomicznego miast w głębi terytorium kraju, Chiny planują utworzenie nowego połączenia pomiędzy Azją Środkową a Europą, stymulującego handel i rozwój przedsiębiorczości oraz stanowiącego alternatywę transportową dla dotychczasowych połączeń morskich i lotniczych. Fracht morski, to dziś dominujący środek transportu pomiędzy dwoma kontynentami. Mniej doceniany przez przedsiębiorców transport kolejowy jest natomiast co najmniej dwukrotnie szybszy od frachtu morskiego oraz mniej więcej dwukrotnie tańszy od transportu lotniczego. Potencjał transportu kolejowego zaczęli w ostatnim czasie szczególnie dostrzegać chińscy rządzący, dla których koncepcja tzw. pasa handlowego lub Nowego Jedwabnego Szlaku stała się elementem wystąpień publicznych w kraju jak i za granicą. Po raz pierwszy propozycję odbudowy najważniejszego historycznie połączenia handlowego pomiędzy Wschodem a Zachodem, wzorowanego na antycznym Jedwabnym Szlaku zaproponował we wrześniu 2013 r. prezydent Xi Jinping, podczas swojej wizyty w Kazachstanie. Plany chińskich władz zaprezentowane zostały również podczas tegorocznej wizyty prezydenta w Europie. Nowy szlak miałby opierać się zarówno na drodze lądowej jak i osobnej drodze morskiej, angażując w handel około 40 azjatyckich i europejskich krajów i regionów. W dniu 5 marca 2014 r. Premier Li Keqiang podczas swego wystąpienia na posiedzeniu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych zapowiedział, że rząd Chin będzie intensyfikował prace nad planowaniem i budową Nowego Jedwabnego Szlaku oraz Morskiego Jedwabnego Szlaku zwanego szlakiem XXI wieku. Jako główny cel przyjęto intensyfikację sąsiedzkiej współpracy w dziedzinie infrastruktury, rozwoju technologicznego i wymiany ekonomicznej. Konkretne punkty na mapie Nowego Jedwabnego Szlaku Jak wynika z prezentowanej przez Chińczyków koncepcji budowy ekonomicznego pasa, możliwości powstałych połączeń na linii Chiny-Europa jest co najmniej kilka. Dla Polski, obok połączeń drogą morską szczególnie interesująca jest koncepcja związana z drogą lądową. Podczas tegorocznej wizyty Prezydenta Xi Jinpinga w Niemczech zaprezentowano plan, zgodnie z którym za punkt początkowy szlaku wyznaczono miasto Chongqing. Trasa miałaby wieść przez położone dalej w kierunku zachodnim miasta Xi an, Lanzhou (Prowincja Gangsu) i Urumqi (autonomiczny region Xinjiang), a następnie przez Kazachstan, Rosję, Białoruś, Polskę, aż do położonego w zachodnich Niemczech Duisburga. Inna koncepcja zakłada zróżnicowanie części środkowej szlaku, przy zachowaniu stałych skrajnych punktów łączących, z jednej strony chińskie miasto Xi an, zaś z drugiej niemiecki Duisburg. Szlak przewiduje obejście Morza Kaspijskiego od południa, przez terytoria Uzbekistanu, Turkmenistanu, Iranu, Iraku, Syrii, Turcji, dalej prowadząc w kierunku zachodniej Europy przez cieśninę Bosfor, terytoria Bułgarii, Rumunii, a następnie Moskwę i Polskę, lub Węgry, Słowację i Czechy. Inna koncepcja wskazuje jako początek drogi handlowej miasto Lianyungang, położone we wschodniej części Chin. Dalej szlak prowadziłby przez Xinjiang, Kazachstan, Rosję, lub Kazachstan i Morze Kaspijskie do Europy Zachodniej. W planach budowy tzw. Ekonomicznego pasa, pojawia się także odcinek południowy, który wiódłby przez terytoria Pakistanu, Islamabad, do Gwadar Port. Promowana koncepcja współczesnego Jedwabnego Szlaku została częściowo oparta na już istniejących połączeniach krajowych i międzynarodowych. Jej głównym zadaniem jest także zmobilizowanie położonych w centrum i na zachodzie administracyjnych obszarów Chin oraz pozostałych krajów będącymi uczestnikami handlowego pasa do poszerzonych inwestycji infrastrukturalnych oraz zacieśniania ekonomicznej współpracy. Ostatnie kilka lat przyniosło utworzenie kilku połączeń na linii Europa Azja, w tym także na linii Polska Chiny. W maju 2013 r. z inicjatywy firmy YHF Intermodal Logistics oraz łódzkiej firmy Hatrans Logistics nastąpiło uroczyste otwarcie kolejowego połączenia pomiędzy miastem Chengdu (Syczuan) a Łodzią (Olechów). Pierwszy transport liczący 41 wagonów wypełnionych kontenerami (gównie elektroniką) dotarł z Chin do Polski już na

3 początku 2013 r., pokonując trasę 10 tyś. km w 15 dni. Transport odbył się przez terytoria Chin, Kazachstanu, Rosji i Białorusi. Obecnie jego częstotliwość ustalona jest na raz w tygodniu. Transport ten w dużej części wspiera eksport towarów elektronicznych z miasta Wuhan, prowincji Hubei oraz import europejskich towarów z branży mechanicznej i wyposażenia elektronicznego, części pojazdów, jak i wyposażenia maszyn medycznych. W październiku 2013 r. uruchomiono połączenie kolejowe na trasie Suzhou Warszawa. Operatorami są: austriacka firma Far East Land Bridge oraz PKP Cargo Logistics Group. Transport odbywa się na 2 trasach północnej przez Rosję i Białoruś oraz południowej przez Kazachstan, Rosję i Białoruś. Czas przejazdu na ww. trasie wynosi w chwili obecnej 13 dni. Od 2011 r. działa też linia pomiędzy miastem Chongqing oraz niemieckim Duisburgiem stanowiącym ważny ośrodek handlu w zachodnich Niemczech. Fakt ustanowienia połączenia z Chongqing jest kluczowy dla dużych międzynarodowych przedsiębiorstw produkujących części samochodowe i elektroniczne w tym chińskim mieście. W związku z dużym oddaleniem od linii brzegowej Chin (ok km), trasa kolejowa dla tego regionu staje się ekonomicznie korzystniejszą alternatywą w stosunku do frachtu morskiego. Utworzenie lądowego połączenia z Chin do Europy w swych założeniach oparte jest dziś głównie o już istniejące połączenia kolejowe. Nie wyklucza to jednak możliwości transportu w oparciu o międzynarodowe autostrady, czy drogi ekspresowe. W ostatnim czasie władze Kazachstanu poczyniły ogromne inwestycje związane z projektowaniem i budową drogi, która miałaby za zadanie połączenie zachodnich terenów Chin ze wschodnią Europą. Na początku 2015 r. przewiduje się rozpoczęcie budowy trasy liczącej 8 tyś km pomiędzy miastem Khorgos (należącym do autonomicznego regionu Xinjiang), a rosyjskim Petersburgiem. Warto zauważyć, że sam obszar Xinjiangu do końca 2013 r. liczył ponad km autostrad i ok km sieci kolejowej w budowie. Prawdopodobnie do końca 2015 r. obszar ten stanie się chińskim centrum transportowym i jednym z najważniejszych ośrodków przesyłowych dla międzynarodowego handlu. W zakresie rozbudowy południowego korytarza, planowanego pasa handlowego, Chiny już teraz przewidziały środki na sfinansowanie międzynarodowej sieci połączeń kolejowych, łączących położony w Xinjiangu Kashgar oraz Pakistański Gwadar Port na morzu Arabskim. Trasa miałaby liczyć łącznie ok km. Trwają też prace nad utworzeniem stałego połączenia kolejowego pomiędzy Turkmenistanem, Afganistanem i Tadżykistanem. W najbliższym czasie oczekiwane jest także rozpoczęcie budowy linii Kazachstan-Turkmenistan-Iran. Promocja koncepcji Nowego Jedwabnego Szlaku Promowanie koncepcji Nowego Jedwabnego Szlaku odbywa się między innymi poprzez czołowe wydarzenia targowe organizowane w Chinach, które w ostatnim czasie stawiają na większą internacjonalizację uczestników, zarówno po stronie wystawców jak i odwiedzających. Nowy Jedwabny Szlak był intensywnie promowany w czasie wrześniowych targów The China International Fair for Investment & Trade CIFIT organizowanych w mieście Xiamen. WPHI Szanghaj na stoisku w ramach ww. targów prezentował ofertę w zakresie spedycji morskiej (porty Pomorza) i kolejowej (Łódź, Warszawa). Do kwestii nowych, lądowych połączeń pomiędzy Azją i Europą, nawiązywał także w 2014 r. chiński wicepremier Wang Yang podczas czwartego China-Euroasia Expo, organizowanego w stolicy autonomicznego regionu Xinjiang Urumqi. W swym przemówieniu zapowiedział on, iż Chiny gotowe są importować więcej konkurencyjnych produktów z zagranicy, wzdłuż planowanego gospodarczego pasa. Zachęcał zagraniczne przedsiębiorstwa do udziału w targach importowych, organizowanych między innymi w Urumqi, w celu zbadania możliwości jakie oferuje rynek chiński. Wicepremier zwrócił także uwagę, że Chiny będą przychylnym okiem spoglądać na importerów sprowadzających towary gotowe, spoza listy surowców. Jednocześnie zachęcał chińskie firmy do produkcji i inwestowania w handel na rynkach zagranicznych, szczególnie w dziedzinie przemysłu lekkiego, włókienniczego, AGD, materiałów budowlanych, elektroniki i produkcji urządzeń, do dokonywania inwestycji i zakładania działalności gospodarczej. Również chiński minister kultury zapowiedział, iż Chiny planują utworzyć program współpracy z państwami uczestniczącymi w odbudowie Jedwabnego Szlaku. Jego celem byłby rozwój wzajemnych stosunków w zakresie ochrony kulturalnego dziedzictwa, sportu, turystyki i wypoczynku. Wzmacnianiu wzajemnych relacji coraz częściej służyć mają organizowane na terenie Chin targi turystyczne, dedykowane odbudowie ekonomicznego pasa. Z budową Nowego Jedwabnego Szlaku wiąże się także szereg innych inicjatyw, zapowiadanych w ostatnim czasie przez władze Chin. Na przykład, plan utworzenia instytucji pod nazwą Asian Infrastructure Bank, mającej wesprzeć finansowanie projektów infrastrukturalnych wzdłuż szlaku w kraju jak i zagranicą, czy planowane 3

4 4 otwarcie kolejnych stref ekonomicznych na trasie przejazdu taboru. Promocja nowej idei chińskich rządzących, znajduje ponadto swe odniesienie w organizowanych na terenie Chin wydarzeniach kulturalnych. W maju br. China Art Museum w Szanghaju zaprezentowało wystawę poświęconą historycznemu Jedwabnemu Szlakowi. Tysiące artefaktów, zdjęć oraz dokumentów związanych z dawną wymianą handlową, przyciągnęło rzesze odwiedzających. Podobną wystawę otwarto w maju tego roku w mieście Xi an w związku z organizacją 18 edycji Inwestycyjnego i handlowego forum współpracy pomiędzy wschodem i zachodem Chin. Wystawa została zatytułowana - The first Silk Road International Exposition. Podobne wystawy odbywają się także poza granicami Chin, np. w Istambule. Inicjatywa budowy Nowego Jedwabnego Szlaku to z pewnością efekt ekonomicznych przemian jakie obserwować można w Państwie Środka od ostatnich kilku lat. Dynamiczny rozwój zachodnich regionów Chin, które nie mają dostępu do morza, potrzeba poszukiwania nowych rynków zbytu oraz szansa na bezpośrednie połączenie gospodarcze z europejskimi partnerami handlowymi, to dla chińskiej gospodarki szczególnie istotne elementy tej nowej koncepcji. To istotna szansa dla intensyfikacji współpracy naszego kraju z ChRL. Rozwijająca się infrastruktura w Polsce dodatkowo przyczyniać się powinna do wzmocnienia roli Polski jako logistycznospedycyjnego centrum w tej części Europy. Nasz kraj ma szanse, by obsługiwać transportowo na jeszcze szerszą skalę handel państw ościennych z Chinami. Przede wszystkim istotnym faktem staje się kwestia wykorzystania już istniejących połączeń handlowych do dwukierunkowego transportu towarów. Deklaracje chińskiej administracji gospodarczej co do podejmowanych wysiłków na rzecz zwiększania konsumpcji wewnętrznej powinny w praktyce wpłynąć na stopniowy wzrost importu np. artykułów spożywczych. W chwili obecnej głównym zastrzeżeniem i przeszkodą w rozszerzeniu sieci połączeń pozostaje fakt, iż pociągi ze składami kontenerowymi do Europy trafiają wypełnione, natomiast spedytorzy odnotowują problemy ze znalezieniem wystarczająco pokaźnej masy towarowej na Daleki Wschód. To efekt wciąż utrzymującej się sporej nierównowagi w wymianie handlowej Europa ChRL. Szczególnie istotnym zjawiskiem może być także pozytywny wpływ jaki może przynieść w przyszłości wspólna budowa połączenia transportowego Polska-Chiny w sferze wzajemnej współpracy kulturalnej, edukacyjnej, czy w ramach branży turystycznej. Zakładana rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej z Chinami (a mowa tu także o połączeniu lotniczym) i intensyfikacja współpracy spedycyjnej będą miały zatem niebagatelne znaczenie dla rozwoju kontaktów z Państwem Środka. Galeria

5 5