Studencka Poradnia Prawna. Kazusy i wzory pism. Pod redakcją. Izabeli Kraśnickiej. Wydawnictwo C.H. BECK

Transkrypt

1 Studencka Poradnia Prawna Kazusy i wzory pism Pod redakcją Izabeli Kraśnickiej Wydawnictwo C.H. BECK

2 STUDENCKA PORADNIA PRAWNA KAZUSY I WZORY PISM

3 Polecamy nasze publikacje z serii Aplikacje Prawnicze: Aneta Heliosz APLIKACJA OD OGÓŁU DO SZCZEGÓŁU, wyd. 2 Mariusz Stepaniuk APLIKACJA ADWOKACKA. PYTANIA, ODPOWIEDZI, TABELE, wyd. 3 Mariusz Stepaniuk APLIKACJA RADCOWSKA. PYTANIA, ODPOWIEDZI, TABELE, wyd. 3 Mariusz Stepaniuk APLIKACJA NOTARIALNA. PYTANIA, ODPOWIEDZI, TABELE, wyd. 4 Adam Malinowski EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI TOM 1. TESTY Stefan Jaworski, Joanna Ablewicz, Michał Rojewski, Grzegorz Witczak EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI TOM 2. AKTA, KAZUSY, OPINIE Magda Matuszewska, Bożena Morawska, Katarzyna Prusak-Załuska, Anna Szymańska EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI TOM 3. WZORY PISM Alicja Świczewska PRAWO KARNE MATERIALNE I PROCESOWE Alicja Świczewska PRAWO PRYWATNE Alicja Świczewska PROCEDURY (CYWILNA, KARNA, ADMINISTRACYJNA I SĄDOWOADMINISTRACYJNA) Alicja Świczewska ORGANY OCHRONY PRAWNEJ. TABELE PORÓWNAWCZE

4 Studencka Poradnia Prawna Kazusy i wzory pism Pod redakcją Izabeli Kraśnickiej

5 Studencka poradnia prawna Kazusy i wzory pism Redakcja: Agnieszka Fiutak Okładka: Robert Rogiński Niniejsza publikacja została sfi nansowana przez Instytut Spraw Publicznych ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach Programu Obywatel i Prawo VI Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck, Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: PanDawer Druk i oprawa: Cyfrowe Centrum Druku, Bydgoszcz ISBN e-book ISBN

6 SPIS TRE CI Spis autorów... Wykaz skrótów... Wst p... XI XIII XVII Cz ć I. Prawo cywilne Wprowadzenie (Rafał Goł b)... 3 Kazus 1. Zawarcie umowy przez stron znajduj c si w stanie wył czaj cym wiadome powzi cie decyzji i swobodne wyra enie woli (Anna Drozd) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Odpowied na pozew Komentarz Kazus 2. Roszczenie odszkodowawcze do gminy za brak wskazania lokalu socjalnego dla osoby eksmitowanej (Adam Citko) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Pozew Komentarz Kazus 3. Uchylenie si od skutków rzekomej darowizny (Filip Kmiciewicz) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Pozew o zapłat Komentarz... 28

7 VI Spis tre ci Kazus 4. Problematyka wspólnot mieszkaniowych oraz zasady korzystania z przedmiotu współwłasno ci (Aleksandra Rogowska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzory pism Wniosek o upowa nienie do dokonania czynno ci zwykłego zarz du Wniosek o dokonanie podziału gruntu do u ywania Pozew o ochron naruszonego posiadania Komentarz Cz ć II. Prawo karne Wprowadzenie (dr Barbara Namysłowska-Gabrysiak) Kazus 1. Czasowe pozbawienie wolno ci przez funkcjonariuszy policji (Anna Zientara) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Skarga wraz z wnioskiem o poci gni cie do odpowiedzialno ci dyscyplinarnej Kazus 2. Uprawnienie wiadka (Jakub Karczewski, Patrycja Kowalczyk, Julia Malinowska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Wniosek o zarz dzenie opuszczenia sali s dowej przez oskar onych na czas składania zezna Kazus 3. Orzekanie rodków karnych (Aleksandra Kielska, Karolina Jaremek) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Wniosek o o uznanie rodka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych za wykonany Kazus 4. Przemoc w rodzinie (Maciej Budzy ski, Stanisław Komorowski) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Apelacja... 90

8 Spis tre ci VII Kazus 5. Skarga do ETPCz (Aleksandra Chmielewska, Iwo Małob cki, Marek Sosnowski, Monika Stokowska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Cz ć III. Prawo pracy i ubezpiecze społecznych Wprowadzenie (dr Arleta Nerka) Kazus 1. Odpowiedzialno ć porz dkowa pracownika (dr Arleta Nerka (red.), Marietta Przybysz, Maciej Pływacz, Jolanta Mierzwa, Kamila D bska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Pozew o uchylenie kary porz dkowej Komentarz Kazus 2. Prawo do nagrody jubileuszowej (dr Arleta Nerka (red.), Marietta Przybysz, Maciej Pływacz, Jolanta Mierzwa, Kamila D bska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Pozew o ustalenie prawa do nagrody jubileuszowej i jej wypłat Komentarz Kazus 3. wiadectwo pracy (dr Arleta Nerka (red.), Marietta Przybysz, Maciej Pływacz, Jolanta Mierzwa, Kamila D bska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Pozew o wydanie wiadectwa pracy i o ustalenie odszkodowania z tytułu niewydania w terminie wiadectwa pracy przez pracodawc Komentarz Kazus 4. wiadczenie wyj tkowe (dr Arleta Nerka (red.), Marietta Przybysz, Maciej Pływacz, Jolanta Mierzwa, Kamila D bska) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni

9 VIII Spis tre ci 4. Wzór pisma wniosek w sprawie przyznania wiadczenia o charakterze wyj tkowym Komentarz Cz ć IV. Prawo administracyjne Wprowadzenie (dr Robert Suwaj) Kazus 1. Wszcz cie post powania administracyjnego (dr Robert Suwaj) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Odwołanie od decyzji Wójta Komentarz Kazus 2. Zwrot wywłaszczonej nieruchomo ci (dr Artur Modrzejewski) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma wniosek o zwrot wywłaszczonej nieruchomo ci Komentarz Kazus 3. Wydanie za wiadczenia potwierdzaj cego dokonanie opłaty za korzystanie z zezwole na sprzeda napojów alkoholowych (Dominik Ko ciuk) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma postanowienie o odmowie wydania za wiadczenia potwierdzaj cego dokonanie opłaty za korzystanie z zezwole na sprzeda napojów alkoholowych Komentarz Kazus 4. Wszcz cie administracyjnego post powania egzekucyjnego (dr Robert Suwaj) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzór pisma Odwołanie Komentarz

10 Spis tre ci IX Cz ć V. Varia Wprowadzenie (dr Marta Janina Skrodzka) Kazus 1. Procedura uzyskania zgody na pobyt tolerowany w wietle prawa polskiego (Magdalena Gr dzka, Małgorzata Kierzkowska, dr Marta Janina Skrodzka) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzory pism Wniosek do Ambasady Islamskiej Republiki Pakistanu Wniosek o zwolnienie od zło enia dowodu zdolno ci prawnej do zawarcia zwi zku mał e skiego Informacja do Wojewody Podlaskiego Wniosek o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony do Podlaskiego Urz du Wojewódzkiego Komentarz Kazus 2. Mo liwo ć uzyskania statutu uchod cy w wietle prawa polskiego (Magdalena Gr dzka, Małgorzata Kierzkowska, dr Marta Janina Skrodzka) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzory pism Wniosek Szefa Urz du do Spraw Cudzoziemców o nadanie statusu uchod cy Komentarz Kazus 3. Mo liwo ć zawarcia zwi zku mał e skiego przez obywatela innego pa stwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uzyskania zgody na osiedlenie si w Polsce (Magdalena Gr dzka, Małgorzata Kierzkowska, dr Marta Janina Skrodzka) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzory pism Wniosek do Ambasady Republiki Białorusi Wniosek o zwolnienie od zło enia dowodu zdolno ci prawnej do zawarcia zwi zku mał e skiego Wniosek o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony do Podlaskiego Urz du Wojewódzkiego Komentarz

11 X Spis tre ci Kazus 4. Procedura wydalenia obywatela innego kraju z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zwi zku z jego nielegalnym pobytem w Polsce (Magdalena Gr dzka, Małgorzata Kierzkowska, dr Marta Janina Skrodzka) Stan faktyczny Pytania do poradni Działanie poradni Wzory pism Pismo do Podlaskiego Urz du Wojewódzkiego w Białymstoku Wniosek do Ambasady Republiki Armenii o wydanie dokumentu podró y i dokumentu to samo ci Wniosek o uznanie ojcostwa Wniosek o zwolnienie od zło enia dowodu zdolno ci prawnej do zawarcia zwi zku mał e skiego Komentarz Indeks rzeczowy

12 SPIS AUTORÓW Wst p dr Izabela Kra nicka Rafał Goł b Anna Drozd Adam Citko Filip Kmiciewicz Aleksandra Rogowska Cz ć I. Prawo cywilne Cz ć II. Prawo karne dr Barbara Namysłowska-Gabrysiak Anna Zientara Jakub Karczewski Patrycja Kowalczyk Julia Malinowska Aleksandra Kielska Karolina Jaremek Maciej Budzy ski Stanisław Komorowski Aleksandra Chmielewska Iwo Małob cki Marek Sosnowski Monika Stokowska

13 XII Spis autorów Cz ć III. Prawo pracy i ubezpiecze społecznych dr Arleta Nerka Marietta Przybysz Maciej Pływacz Jolanta Mierzwa Kamila D bska dr Robert Suwaj dr Artur Modrzejewski Dominik Ko ciuk dr Marta Janina Skrodzka Magdalena Gr dzka Małgorzata Kierzkowska Cz ć IV. Prawo administracyjne Cz ć V. Varia

14 WYKAZ SKRÓTÓW 1. Akty normatywne EKPCz... Europejska Konwencja Praw Człowieka, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolno ci z r. EmRentyFUSU... ustawa z r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Społecznych, tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz ze zm. GospNierU... ustawa z r. o gospodarce nieruchomo ciami, tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz.651 ze zm. KC... Kodeks cywilny KK... Kodeks karny KKW... Kodeks karny wykonawczy Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r., Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. KP... Kodeks pracy KPA... Kodeks post powania administracyjnego KPC... Kodeks post powania cywilnego KPK... Kodeks post powania karnego KPW... Kodeks post powania w sprawach o wykroczenia KRO... Kodeks rodzinny i opieku czy KW... Kodeks wykrocze OchrCudzU... ustawa z r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz ze zm. OchrGrU... ustawa z r. o ochronie gruntów rolnych i le nych, tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz ze zm. OchrLokU... ustawa z r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.

15 XIV Wykaz skrótów OchrPrzyrU... ustawa z r. o ochronie przyrody, tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz ze zm. OrdPod... ustawa z r. Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. PolU... ustawa z r. o Policji, tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm. PrASC... ustawa z r. Prawo o aktach stanu cywilnego, tekst jedn.: Dz.U z 2004 r. Nr 161, poz ze zm. PrNot... ustawa z r. Prawo o notariacie, tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz ze zm. PrzeciwAlkoholU... ustawy z r. o wychowaniu w trze wo ci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz.473 ze zm. WłLokU... ustawa z r. o własno ci lokali, tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm. 2. Organy ETPCz... Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu FUPP... Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych NSA... Naczelny S d Administracyjny SA... S d Apelacyjny SN... S d Najwy szy SO... S d Okr gowy SPP... Studencka Poradnia Prawna SR... S d Rejonowy TK... Trybunał Konstytucyjny UE... Unia Europejska UPP... Uniwersytecka Poradnia Prawna UwB... Uniwersytet Białostocki WSA... Wojewódzki S d Administracyjny ZUS... Zakład Ubezpiecze Społecznych 3. Czasopisma Biul. Skarb.... Biuletyn Skarbowy Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urz dowy KZS... Krakowskie Zeszyty S dowe M.P.... Monitor Polski

16 Wykaz skrótów XV MoP... Monitor Prawniczy ONSA... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Administracyjna OSA... Orzecznictwo S dów Apelacyjnych OSA w Kat.... Orzecznictwo S du apelacyjnego w Katowicach OSN... Orzecznictwo S du Najwy szego OSNAP... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpiecze Społecznych OSNC... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Cywilna OSNCP... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Cywilna oraz Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpiecze Społecznych OSNK... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Karna OSNKW... Orzecznictwo S du Najwy szego Izba Karna i Wojskowa OSNPG... Orzecznictwo S du Najwy szego Prokuratura Generalna OSNwSK... Orzecznictwo S du Najwy szego w Sprawach Karnych OSP... Orzecznictwo S dów Polskich Pal.... Palestra PiP... Pa stwo i Prawo PiZS... Praca i Zabezpieczenie Społeczne Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo RPE... Ruch Prawniczy i Ekonomiczny RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4. Inne skróty art.... artykuł etc.... et cetera im.... imienia in.... inny (-a, -e) itd.... i tak dalej itp.... i temu podobne lit.... litera m.in.... mi dzy innymi n.... nast pny (-a, -e) Nb... numer brzegowy niepubl.... niepublikowany (-a, -e) np.... na przykład Nr... numer op. cit.... opus citatum

17 XVI Wykaz skrótów pkt... punkt por.... porównaj poz.... pozycja r.... rok red.... redakcja s.... strona sygn.... sygnatura tekst jedn.... tekst jednolity tj.... to jest tzn.... to znaczy tzw.... tak zwany (-a, -e) uchw.... uchwała ust.... ust p w zb. z... w zbiegu z w zw. z... w zwi zku z w.... wiek ww.... wy ej wymienione wyd.... wydanie z.... zeszyt zam.... zamieszkały(a) zd.... zdanie ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz

18 WST P Uniwersyteckie poradnie prawne co roku udzielaj porad w kilkunastu tysi cach spraw. Co roku te poradnie składaj sprawozdania z ich rocznej działalno ci do Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych 1. Na podstawie tych e raportów FUPP opracowuje roczne sprawozdania z działalno ci uniwersyteckich poradni prawnych 2, zawieraj ce szczegółowe statystyki za dany rok akademicki. Statystyki te wskazuj m.in. na rodzaje spraw rozwi zywanych przez poradnie oraz ich liczb. Zgodnie z raportem FUPP za rok akademicki 2009/ uniwersyteckie poradnie prawne rozwi zały ogółem spraw, co w porównaniu z rokiem akademickim 2008/2009, kiedy to poradnie rozwi zały ogółem spraw, daje wzrost ilo ci rozwi zanych spraw o 6,9%. Jest to z pewno ci zwi zane ze wzrostem liczby studentów udzielaj cych porad prawnych w ramach poradni, ale tak e stale rosn cym zapotrzebowaniem społecze stwa na istnienie sieci o rodków zajmuj cych si bezpłatnym poradnictwem prawnym. W ród spraw rozpatrywanych przez poradnie w roku akademickim 2009/2010, obok spraw z zakresu prawa: administracyjnego, cywilnego, karnego, czy prawa pracy i ubezpiecze społecznych, wyró niono tak e kategorie spraw zwi zanych z problematyk : prawa fi nansowego i podatkowego (w tym m.in. sprawy odnosz ce si do: obowi zków podatników, powstania obowi zku podatkowego, uprawnienia do ulg czy nadpłat, odpowiedzialno ci za zaległo ci podatkowe, opodatkowania dochodów uzyskanych z tytułu zatrudnienia za granic, fi nansowych sposobów zabezpieczenia nieruchomo ci, naliczania odsetek karnych przez bank w zwi zku z przekroczeniem limitu kredytowego), przemocy wobec kobiet (w tym m.in. sprawy dotycz ce: przemocy fi zycznej i psychicznej, zn cania si nad członkami rodziny, instytucji słu cych pomoc w przedmiotowych kwestiach), praw uchod ców i cudzoziemców (w tym m.in. sprawy odnosz ce si do: formy ochrony prawnomi dzynarodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej status uchod cy, ochrona uzupełniaj ca, pobyt tolerowany tytułu prawnego pobytu w Polsce zgoda na zamieszkanie na czas oznaczony, zgoda na osiedlenie si, zgoda na pobyt rezydenta 1 Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych (dalej jako FUPP) powstała w 2002 r. Jej głównym zadaniem jest fi nansowanie uniwersyteckich poradni w Polsce, a tak e wzmocnienie potencjału programu klinicznego nauczania prawa na przyszło ć. Wi cej o Fundacji na jej stronie internetowej pod adresem: 2 Roczne sprawozdania z działalno ci uniwersyteckich poradni prawnych dost pne s na stronie internetowej FUPP w zakładce raporty i publikacje, pod adresem: Informacje prezentowane s w postaci prezentacji power point. 3 FUPP, roczne sprawozdanie z działalno ci uniwersyteckich poradni prawnych w roku akademickim 2009/2010, dost pne pod adresem: slajd nr 5 7.

19 XVIII Wst p długoterminowego UE nadania obywatelstwa polskiego, prawa cudzoziemców w czasie ich pobytu w Polsce ł czenie rodzin, nabywanie nieruchomo ci), praw osób niepełnosprawnych (w tym m.in. sprawy dotycz ce: zmiany stopnia niepełnosprawno ci, odwołania od orzeczenia o stopniu niepełnosprawno ci, mo liwo ci uzyskania mieszkania poło onego na ni szej kondygnacji, warunków uzyskania karty parkingowej przez osoby niepełnosprawne), kontaktów ze słu b zdrowia (w tym m.in. sprawy odnosz ce si do: odpowiedzialno ci lekarzy za bł dy w sztuce lekarskiej, relacji klientów poradni z Narodowym Funduszem Zdrowia, reklamacji usług medycznych, wi ziennej słu by zdrowia, prawnych aspektów eksperymentu medycznego), pomocy organizacjom pozarz dowym, polegaj cej m.in. na wyja nieniu zasad działalno ci organizacji pozarz dowych czy te mo liwo ci ich udziału w post powaniu jako strona społeczna, inn, gdzie znalazły si sprawy zwi zane ze skargami do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, skargami konstytucyjnymi, z wyst powaniem studentów poradni jako kuratorów w post powaniach, prawem kanonicznym, zało eniem i prowadzeniem działalno ci gospodarczej (tak e na terytorium UE), prawem autorskim, prawem prasowym (zagadnienia sprostowania i odszkodowa ) czy odpowiedzialno ci dyscyplinarn prawników 1. Warto wskazać, e poradnie prawne odnotowały znacz cy wzrost liczby spraw odnosz cych si do problematyki przemocy wobec kobiet (o 160% w porównaniu do roku 2008/2009), wzrost liczby spraw wyja niaj cych kwestie praw uchod ców i cudzoziemców (o 5% w porównaniu do roku 2008/2009), spraw z zakresu prawa fi nansowego (o 1,6% w porównaniu do roku 2008/2009) oraz spraw z kategorii inne (o 0,6% w porównaniu do roku 2008/2009). Wzrost ilo ci spraw w wy ej wymienionych kategoriach jest z pewno ci spowodowany zwi kszeniem wiadomo ci prawnej społecze stwa oraz wi kszym zaufaniem, którym klienci darz poradnie, wierz c, e uzyskaj pomoc prawn w sprawach trudnych, nierzadko wstydliwych i bardzo osobistych. Po raz kolejny zespoły studentów i opiekunów z kilku poradni prawnych w Polsce przygotowały opracowania najciekawszych prowadzonych spraw z prawa cywilnego, karnego, pracy i ubezpiecze społecznych, administracyjnego oraz tzw. varii. Publikacja niniejsza potwierdza przytoczone powy ej dane: poradnie prawne w Polsce zajmuj si szerokim spektrum problemów społecznych, a studenci maj szans na rozwi zywanie ciekawych, nieraz szalenie skomplikowanych sytuacji prawnych. Do ka dej opisanej sprawy doł czone zostało pismo procesowe, które studenci przygotowali w trakcie pracy z klientami. Mam nadziej, e do ksi ki zajrz nie tylko studenci ciekawi spraw, z jakimi zmagaj si ich kole anki i koledzy w Polsce, ale tak e opiekunowie, którzy wykorzystaj przygotowany materiał podczas zaj ć. Dr Izabela Kra nicka Członek Zarz du Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku 1 FUPP, roczne sprawozdanie... op. cit., slajdy nr 11, 12,

20 CZ Ć I PRAWO CYWILNE