PATOGENICZYCH W OGRANICZANIU LICZEBNOŚCI MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY. Instytut Ochrony Roślin - PIB

Transkrypt

1 WYKORZYSTANIE GRZYBÓW PATOGENICZYCH W OGRANICZANIU LICZEBNOŚCI SZKODNIKÓW POD OSŁONAMI MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY Żaneta Fiedler, Danuta Sosnowska Instytut Ochrony Roślin - PIB Zkł Zakład dbiologicznych i hmetod

2 Dlaczego metody biologiczne pod osłonami dogodne warunki panujące w szklarniach, a więc: ę możliwość regulacji temperatury i wilgotności, zjawisko odporności ś szkodników na środki chemiczne, fitotoksyczność roślin, możliwości ś iredukcji jiliczebności ś iszkodników przez cały okres wegetacyjny, bezpieczna dla zdrowia ludzi i środowiska.

3 Biopreparaty grzybowe do zwalczania owadów - szkodników roślin Gatunek grzyba Nazwaa Obiekt zwalczany an Kraj preparatu Beauveria Boverol Stonka ziemniaczana Czechy bassiana (Leptinotarsa decemlineata) B. bassiana Boverin Stonka ziemniaczana Rosja B. bassiana - Omacnica Francja prosowianka (Ostrinia nubilalis) B. bassiana Naturalis-0 Szkodniki USA, Włochy szklarniowe B. bassiana Mycotrol Szkodniki USA, Szwajcaria szklarniowe, stonka ziemniaczana i B. bassiana Botanigard A. gossypii, T. Kanada ES vaporariorum i F. occidentalis w szklarniach Beauveria Melo-cont Chrabąszcz majowy Szwajcaria, Austria brongniartii (Melolontha melolontha)

4 Biopreparaty p ygrzybowe do zwalczania szkodników roślin Gatunek grzyba Nazwa preparatu Obiekt zwalczany Kraj Lecanicillium Mycotal Mączlik Anglia, Holandia lecanii szklarniowy L. lecanii Vertalec Mszyce w Anglia, Kanada szklarniach L. lecanii MicroGermin Plus Mszyce, Dania przędziorki, di mączliki i wciornastki L. lecanii Verticilin Mszyce, Rosja wciornastki, mączlikią L. lecanii Verticilin M Mszyce, przędziorki, mączliki i wciornastki Rosja

5 Biopreparaty grzybowe do zwalczania szkodników roślin Gatunek grzyba Nazwa preparatu Obiekt zwalczany Kraj Isaria PFR 097 Przędziorki, USA (Floryda) fumosorosea mączliki i wciornastki I. fumosorosea Preferal Mączlik Polska, Belgia szklarniowy I. fumosorosea Paecilomycine B T. urticae, T. Białoruś vaporariorum, A. gossypii i Liriomyza sp.

6 Biopreparaty grzybowe do zwalczania owadów - szkodników roślin Gatunek Nazwa Obiekt zwalczany Kraj grzyba preparatu Hirsutella Micar Szpeciele (Eriophyodea) na USA thompsonii cytrusach Metarhizium i Metaquino Skdiki Szkodniki trzciny cukrowej Brazylia anisopliae (Homoptera: Cercopidae) M. anisopliae BIO 1020 Opuchlak truskawkowiec Niemcy (Otiorrhynchus sulcatus) M. anisopliae - Pasikoniki (Tettigonia sp.) Costa Rica M. anisopliae - Oryctes rhinoceros Filipiny M. anisopliae Green szarańcza - Muscle M. anisopliae Bay Bio, Szkodniki glebowe USA bio Blast M. anisopliae Metathripol hi Wciornastki (Thrips tabaci i - Frankliniella occidentalis) M. anisopliae Bio-Path Karaczany (Periplaneta americana) ) USA

7 Biopreparaty grzybowe do zwalczania nicieni - szkodników roślin Gatunek grzyba Arthrobotrys robusta Nazwa preparatu p Royal 300 Royal 350 Obiekt zwalczany Niszczyk pieczarkowiec (Ditylenchus myceliophagous) ) w pieczarkarniach Guzaki (Meloidogyne spp.) Filipiny Paecilomyces lilacinus Bio-con Filipiny P. lilacinus PL Plus Guzaki RPA (Meloidogyne spp.) Pochonia - Guzaki Kuba chlamydosporia (Meloidogyne spp.) P. chlamydosporia - Mątwik Anglia ziemniaczany (Globodera rostochiensis) Kraj

8 Ustawa z dnia 12 lipca 1995 roku o ochronie roślin uprawnych wprowadziła obowiązek rejestrowania biologicznych i biotechnicznych środków ochrony roślin. Obecnie w Polsce zarejestrowano około 60 środków biologicznych (biopreparaty, organizmy żywe i środki biotechniczne). Zarejestrowano tylko jeden biopreparat p grzybowy y do zwalczania mączlika ą szklarniowego - Preferal. Spośród 1000 znanych gatunków grzybów owadobójczych tylko kilka gatunków stosuje się w formie biopreparatów. Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin w art. 68. pkt. 2 mówi, ze zabiegi środkami ochrony roślin wykonuje się z uwzględnieniem stosowania w pierwszej kolejności metod biologicznych, agrotechnicznych, hodowlanych lub integrowanej ochrony roślin Polska członkiem UE (Dyrektywa UE 91/414) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z 21 października 2009 r, która weszła ł w życie i 25 listopada 2009 r. ustanawiająca program wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów wyznaczyła datę 1 stycznia 2014 roku jako ostateczny termin wprowadzenia ogólnych norm w zakresie integrowanej ochrony roślin.

9 Grzyby owadobójcze i nicieniobójcze Isaria fumosorosea (mszyce, mączliki, ą wciornastki) Lecanicillium lecanii (przędziorki, wciornastki, mączliki) Beauveria bassiana (wciornastki) Paecilomyces farinosus (mączliki, wciornastki) Metarhizium anisopliae (wciornastki) Pochonia chlamydosporia (guzaki, wciornastki) Paecilomyces lilacinus (guzaki, mączliki, przędziorki, wciornastki)

10 1995 Sosnowska i Piątkowski przedstawili badania nad skutecznością I. fumosorosea do zwalczania mączlika szklarniowego Martwa larwa mączlika (T. vaporariorum) porażona I. fumosorosea

11 Zarodniki grzyba owadobójczego kiełkujące na powierzchni ciała owada

12 Liczebność populacji T. vaporariorum po zastosowaniu środka Preferal i Encarsia formosa 250 a larw/liś ść Liczb Tydzień po zastosowaniu martwe żywe E.formosa Preferal

13 Mszyca kruszynowo-ogórkowa (Aphis gossypii) porażona grzybem I. fumosorosea

14 PREFERAL 20 WG Preferal 20 WG (Isaria fumosorosea, dawniej Paecilomyces fumosoroseus ) - jedyny zarejestrowany biomikoinsektycyd, do ograniczania liczebności mączlika szklarniowego Til Trialeurodes vaporariorum, ale tylko w uprawach pomidora szklarniowego.

15 Skuteczność grzybów na różne stadia wciornastka zachodniego (doświadczenia laboratoryjne) M.anisop pliae B.bassi siana L. lec canii P.tenuip uipes P.f arino osus P.f umosoros seus P.chlamydospor orium stadia glebowe stadia nalistne imago Gatunek grzyba P.lilaci cinus Proce nt skutec zności

16

17 Wpływ koncentracji zarodników grzybów na stadia glebow e w ciornastka zachodniego Proce nt ie rte l noś ci ś m c b a c d a d d d c d d d c d d c d P.lilacinus M.anisopliae L. lecanii

18 Proce ent śm m iertel ności Wpływ ł koncentracji zarodników wybranych gatunków grzybów na drapieżcę Amblyseius cucumeris P.lilacinus M.anisopliae L. lecanii Koncentracja

19 Średnia liczba osobników F. occidentalis wyłapywanych na tablicach chwytnych w zależności od sposobu zastosowania a grzyba P. lilacinus. Warianty Podlewanie (bez entomofaga) Średnia liczba osobników F.o./ tablicę chwytną Po 7 dniach Po 14 dniach Po 21 dniach 3,8 0,6 0,8 Opryskiwanie (bez 8,8 6,6 7,1 entomofaga) Opryskiwanie + 5 szt. A. 4,4 11,4 6,8 c. Podlewanie + 5 A. c. 2,6 0,4 0,6 Opryskiwanie + 1 O. i. 6,66 7,4 5,3 Podlewanie + 1 O. i. 2,6 0,8 0,8 Kontrola 5,5 5,9 6,4

20 Zarodniki Paecilomyces lilacinus

21 Warianty Śmiertelność T. vaporariorum Po 2 dniach Po 5 dniach Po 7 dniach jaja L 1 -L 2 L 3 -L 4 jaja L 1 -L 2 L 3 -L 4 jaja L 1 -L 2 L 3 - L 4 P. lilacinus 12 b 34 c 73 d 21 b 40 c 62 d 22 b 46 c 84 d w warunkach laboratoryjnych Kontrola w warunkach laboratoryjnych P. lilacinus w warunkach szklarniowych 0 a 0 a 0 a 0 a 2 a 4 a 0 a 2 a 4 a 10 b 26 c 67 d 11 b 41 c 68 d 14 b 42 c 72 d Kontrola w warunkach szklarniowych 0 a 0 a 0 a 0 a 0 a 0 a 0 a 0 a 2 a ty (%) Mortalit b in laboratory condition in greenhouse condition d d d d d d d c c aa a b a a a a a a a a a w inged w inged- w ingless w ingless- w inged w inged- w ingless w inglesscontrol control control control d Morta ality (%) b b b in greenhouse conditions a aa control - in greenhouse conditions bc b in laboratory conditions c a a a control - in laboratory conditions after 2 days after 5 days after 7 days after 2 days after 5 days after 7 days

22

23 Wzajemne interakcje pomiędzy szkodnikiem (guzaki korzeniowe - Meloidogyne spp.) - patogenem (P. chlamydosporia) ) -roślinąą guzaki korzeniowe (Meloidogyne spp.) roślina P. chlamydosporia

24 WNIOSKI I -patogeny grzybowe jaj nicieni są uzależnione nie tylko od gatunku nicienia i liczebności ś i populacji w glebie, ale również ż od uprawianej rośliny, - grzyby patogeniczne zwiększają swoją liczebność w ryzosferze roślin porażonych nicieniami fitofagicznymi, - występuje znaczne zróżnicowanie wśród szczepów jednego gatunku grzyba.

25 Wpływ roślin i grzybów na liczebność populacji M. arenaria (złoża jj jajowe, larwy, samice) w 1 g korzenia es and numbe er of eg g mass J1 1J VcMat VcMac PlMat PlMac e (M. f female naria) mber of aren nu egg masses J1J2 female T pomidor, c- kapusta, Pl P. lilacinus, Vc P. chlamydosporia

26 -Modyfikacja Mdfik j półselektywnej pożywki do izolowania z gleby i korzeni P. lilacinus (polskie szczepy) -pół-selektywna pożywka dla izolowania Pochonia chlamydosporia była opracowana przez naukowców z Rothamsted i jest do tej pory stosowana.

27 Obecnie powierzchnię objętą ochroną biologiczną i integrowaną warzyw uprawianych pod osłonami ocenia się na około 30%. Duży postęp nastąpił również w biologicznej ochronie róży szklarniowej pod osłonami wynikający z dużych problemów w ostatnich latach w zwalczaniu chemicznym mszyc i przędziorków.

28 DLACZEGO ROLA CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH BĘDZIE SIĘ ZWIĘKSZAĆ W UPRAWACH POD OSŁONAMI? Stosowanie trzmieli, Zmniejszanie i dostępnych środków chemicznych, Przepisy prawne, Wymagania konsumentów. www. www. internet.pl internet,.pl Fot. Grzegorz Pruszyński www. internet,.pl

29 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ