1. rozporz<lcdzenia Rady Ministr6w z dnia r. w spraw1e szczeg6lowych. 30 Zwi<lczek Rzemiosla Polskiego;

Transkrypt

1 1 0 czerwca r. Raport z konsultacji publicznych Dotycz<lcCY projektu: 1. rozporz<lcdzenia Rady Ministr6w z dnia r. w spraw1e szczeg6lowych warunk6w udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podr((cznik6w i material6w edukacyjnych, 20 uchwai:y Nr 00./2015 Rady Ministr6w z dnia r. w sprawie Rz<lcdowego programu pomocy uczmom w 2015 r. - w formie programuo,wyprawka szkolna" wraz z zal<lccznikiem 1. Omowienie wynikow przeprowadzonych konsultacji Projekt rozporz<lcdzenia zostal w dniu 21 kwietnia 2015 r. przekazany do zaopiniowania przez: 10 Business Centre Club - Zwi<lczek Pracodawc6w; 20 Polsk<lc Konfederacj(( Pracodawc6w Prywatnych, Lewiatan"; 30 Zwi<lczek Rzemiosla Polskiego; 40 Pracodawc6w RP; 50 Zarz<lcd Gl6wny Zwi<lczku Nauczycielstwa Polskiego; 60 Sekcj(( Krajow<lc Oswiaty i Wychowania NSZZ,Solidamosc"; 70 Og6lnopolskie Porozumienie Zwi<lczk6w Zawodowych; 80 Forum Zwi<lczk6w Zawodowych; 90 Zwi<lczek Zawodowy,Rada Poradnictwa"; 100 Zwi<lczek Zawodowy Pracownik6w Oswiaty i Wychowania, Oswiata"; 110 Alians Ewangeliczny w Rzeczypospolitej Polskiej; 120 Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski; 13 0 Polsk<lc Rad<lc Ekumenicznq; 140 Federacj(( Inicjatyw Oswiatowych; 150 Fundacjt( SYNAPSIS; 160 Fundacj(( Rzecznik Praw Rodzic6w; 170 Fundacj((,Rodzice Szkole"; 180 Fundacj(( Rozwoju Systemu Edukacji; 190 Konfederacj(( Stowarzyszen Nauczycielskich; 200 Krajowe Forum Oswiaty Niepublicznej; 210 Towarzystwo Wiedzy Powszechnej; 220 Krajowe Porozumienie Rodzic6w i Rad Rodzic6w; 230 Og6lnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oswiaty; 240 Og6lnopolskie Forum Niepublicznych Szk6l Wiejskich; 250 Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Os6b z Uposledzeniem Umyslowyrn; 260 Polski Zwi<lczek Gluchych - Zarz<lcd Gl6wny; 1

2 27. Polski Zwiqzek Niewidomych - Zarzqd Gl6wny; 28. Rad(( Dzialalnosci Pozytku Publicznego; 29. Stowarzyszenie Przyjaci6l Integracji; 30. Spoleczne Towarzystwo Oswiatowe; 31. Unit( Metropolii Polskich; 32. Unit( Miasteczek Polskich; 33. Zwiqzek Gmin Wiejskich RP; 34. Zwiqzek Miast Polskich; 35. Zwiqzek Powiat6w Polskich. Projekt zostal r6wniez przekazany do zaopmwwama przez Komisj(( Wsp6lnq_ Rzq_du i Samorzq_du Terytorialnego. Opinie i uwagi do projektu rozporzqdzenia i projektu uchwaly zglosili: 1) Zarzq_d Gl6wny Polski ego Zwiq_zku Niewidomych; 2) Fundacja Rzecznik Praw Rodzic6w; 3) Zwiq_zek Nauczycielstwa Polskiego. Zarzq_d Gl6wny Polskiego Zwiq_zku Niewidomych zglosil nast((pujq_ce uwagi o charakterze systemowym: - wsparcie ze strony panstwa winno obj q_c tak:le zakup innych pomocy dydaktycznych, jak mi((dzy innymi lupy, powi((kszalniki, sprz((t komputerowy (programy powi((kszajq_ce, programy odczytu ekranu, notatniki, drukarki brajlowskie, monitory brajlowskie, maszyny do pisania pismem Braille'a, a tak:le podstawowe narz((dzia do pisania jak tabliczki, dlutka, papier brajlowski, folie do rysowania itp.), - w ramach zaproponowanych kwot uczniowie slabowidzq_cy mogq_ nabyc zwykle podr((czniki, co niekiedy wystarcza, gdyz uczen przy pomocy program6w powi((kszajqcych lub lupy moze z nich korzystac na r6wni z r6wiesnikami pelnosprawnymi. Je:leli jednak uczniowie slabowidzq_cy wymagajq_ podr((cznik6w w powi((kszonym druku, to przyznane kwoty sq_ niewystarczajq_ce, by przystosowac je do ich potrzeb, nie sq_ przewidziane srodki chocby na ich wydrukowanie w powi((kszonym druku itp., - mimo adaptacji podr((cznik6w i finansowania ich wydruku dla uczni6w niewidomych pomoc ta jest niewystarczajq_ca. Uczniowie niewidomi winni bye obj((ci programem w uzasadnionych sytuacjach. Dotyczy to zwlaszcza uczni6w, kt6rzy mimo problem6w ze wzrokiem uczq_ sit( w szkolach, kt6re nie sq_ szkolami specjalnymi ani integracyjnymi (choc i w takich moze wystq_pic ten problem). Bywa, bowiem niejednokrotnie, ze uczen uczy sit( w klasie, w kt6rej nauczyciel wybral podr((cznik, kt6ry nie jest zaadaptowany. W takiej sytuacji uczen taki jest w duzo gorszej sytuacji niz inni uczniowie, nie rna ani zaadaptowanego podr((cznika, ani tez nie moze liczyc na zadnq_ pomoc ze strony panstwa. Tym uczniom, zar6wno niewidomym, jak i slabowidzq_cym, winna w tych sytuacjach przyslugiwac pomoc na zakup podr((cznik6w wymaganych przez nauczycieli przedmiotowych, jesli nie sq_ one dost((pne wsr6d podr((cznik6w zaadaptowanych. W takich sytuacjach nalezaloby jednak pomoc t(( zwi((kszyc, nie ograniczajq_c jej 2

3 wylqcznie do finansowania zakupu, ale takze winny znalezc sit( srodki przynajmniej na przetworzenie tychze podrl(cznik6w na wersjl( elektroniczn'l oraz sfinansowanie ich wydruku w formie dostl(pnej dla ucznia z problemami wzrokowymi, niepelnosprawni, zwlaszcza niewidomi i slabowidz'tcy uczniowie, winni bye objl(ci programem,wyprawka szkolna" podczas calego procesu edukacji, w kazdej klasie, w kazdym typie szk6l, gdyz jezeli w klasie wyzej nie bylo ucznia, kt6ry korzystal juz z podrl(cznika zaadaptowanego czy na wlasn'l rl(kl( przystosowanego do potrzeb wynikajqcych z ograniczen wzroku, nie bl(dzie mial on zadnego podrl(cznika do nauki. Nie jest wil(c sluszne ograniczanie w przypadku uczni6w niepelnosprawnych, zwlaszcza z dysfunkcj't wzroku, pomocy jedynie do klas, w kt6rych nastl(puje zmiana w tym roku podstawy programowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej me przyjl(lo ww. uwag kieruj'lc Sit( nastl(puj'lcymi wzgll(dami. Zglaszany przez Polski Zwiqzek Niewidomych Zarz'ld Gl6wny zwil(kszony zakres pomocy dla uczni6w z zaburzeniami widzenia wykracza poza formull( programu, kt6ra dotyczy dofinansowania zakupu podrl(cznik6w. Zglaszany wniosek, ze wsparcie ze strony panstwa winno obj't6 tak:ze zakup innych pomocy dydaktycznych, jak mil(dzy innymi lupy, powil(kszalniki, sprzl(t komputerowy (programy powil(kszaj'lce, programy odczytu ekranu, notatniki, drukarki brajlowskie, monitory brajlowskie, maszyny do pisania pismem Braille'a, a takze podstawowe narzl(dzia do pisania jak tabliczki, dlutka, papier brajlowski, folie do rysowania itp.) - jest w znacznej mierze odzwierciedlony w zwit(kszonej wadze subwencji oswiatowej na edukacjt( uczni6w z wadami wzroku, kt6ra, zgodnie z rozporz'tdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie sposobu podzialu CZf2Sci oswiatowej subwencji og6lnej dla jednostek samorzqdu terytorialnego w roku 2015 (Dz. U. poz. 1977), zostala ustalona na poziomie P 5 = 2,90, co oznacza, ze na ucznia z wad't wzroku srodki finansowe przekazywane dla organ6w prowadz'tcych edukacjl( tych uczni6w S<\c 3,9 raza wyzsze niz na ucznia nieposiadaj'lcego orzeczenia o potrzebie ksztalcenia specjalnego. Dodatkowo, w przypadku ksztalcenia tych uczni6w w klasach integracyjnych subwencja jest zwit(kszona kolejn'l wag't P8 = 0,80. Jednoczesnie funkcjonuje r6wniez waga P39 = 6,50 dla wychowank6w specjalnych osrodk6w szkolno-wychowawczych, specjalnych osrodk6w wychowawczych - na podstawie orzeczen, o kt6rych mow a w art. 71 b ust. 3 ustawy z dnia 7 wrzesnia 1991 r. o systemie oswiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z p6zn. zm.). Uczniowie slabowidz'tcy mog'l dokonywac zakupu dowolnych podrl(cznik6w do ksztalcenia og6lnego lub do ksztalcenia w zawodach lub korzystac z dostl(pnych material6w przygotowanych dla nich w druku powil(kszonym. Z dotychczasowych doswiadczen w realizacji Programu,Wyprawka szkolna" wynika, ze w przypadku korzystania z podrl(cznik6w w druku powit(kszonym rodzicom refundowano w ramach programu drukowanie adaptowanych podrl(cznik6w, kt6re mialo miejsce np. w szkole lub w zakladzie uslugowym. Nalezy pamil(tac, ze dostl(p do adaptowanych podrl(cznik6w w druku 3

4 powi<(kszonym jest bezplatny, zas CZ<(SC podr<(cznik6w jest drukowanych na zam6wienie szkoly i r6wniez bezplatnie jest udost<(pnianie szkole, a ich finansowanie nast<(puje przez budzet Ministerstwa Edukacji Narodowej. W przypadku uczni6w niewidomych brak jest mozliwosci adaptacji wyhtcznie jednego podr<(cznika wybranego przez nauczyciela dla calej klasy do potrzeb ucznia niewidomego. Starania Ministerstwa Edukacji Narodowej pozwalaj<t na coroczne zwi<(kszania oferty tego typu podr<(cznik6w, co nie oznacza, ze kazdy z istniej(\.cych na rynku podr<(cznik6w b<tdzie mial zawsze swoj(\. adaptacj<( dla ucznia niewidomego. Adaptacja jednego tytulu to wydatki rz<(du kilku tysi<(cy zlotych, zatem ich fi nansowanie w ramach programu,wyprawka szkolna" nie jest zasadne. W tej sytuacji szkola, w kt6rej uczy si <( uczen niewidomy, podczas wyboru podr<(cznik6w powinna uwzgl<(dnic r6wniez dost<(pnosc danego tytulu w adaptacji dla tego ucznia. Sytuacja ta b<tdzie si<( systematycznie zmieniac, gdyz zacz<tl obowi<tzywac przepis art. 22ao USt. 3 pkt 6 ustawy Z dnia 7 wrzesnia 1991 r. 0 systemie OSWiaty, W kt6rym wskazuje Si<(, ze W przypadku podr<(cznika w postaci elektronicznej - jest on opracowany w spos6b pozwalaj(\.cy na zastosowanie rozwi(\.zan umozliwiaj(\.cych odczyt przez uczni6w z r6znymi rodzajami niepelnosprawnosci. Niezaleznie od ww. rozwi<tzan dla uczni6w posiadaj(\.cych orzeczeniem o potrzebie ksztalcenia specjalnego od dnia 31 marca obowi<tzuj<t rozwi<tzania zawarte w rozporz(\.dzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca r. w sprawie wysokosci wskainik6w zwi~kszajqcych kwoty dotacji celowej na wyposaienie szk6l w podr~ czniki, materialy edukacyjne i materialy cwiczeniowe dla uczni6w niep elnosprawnych (Oz. U. poz. 441), zgodnie z kt6rym organy prowadz(\.ce ksztalcenie uczni6w z wadami wzroku b<td<t mogly otrzymac zwi<(kszone srodki na zakup podr<(cznik6w, material6w edukacyjnych i CWiczeniowych W wymiarze od 2 do 2,8 Wi<(kszym WSparciu finansowym W por6wnaniu z uczniami bez orzeczenia, zas w przypadku koniecznosci przygotowania material6w w systemie brajla nawet 20- krotnie wi<(kszym. Program w 2015 r. obejmuje uczni6w: 1) slabowidz(\.cych, 2) nieslysz(\.cych, 3) slaboslysz(\.cych, 4) 5) 6) z niepelnosprawnosci<t intelektualn<t w stopniu lekkim, z niepelnosprawnosci<t intelektualn<t w stopniu umiarkowanym lub znacznym, z niepelnosprawnosci<t ruchow<t, w tym z afazj<t, 7) z autyzmem, w tym z zespolem Aspergera, 8) z niepelnosprawnosciami sprz<(zonymi, w przypadku gdy jedn<t z niepelnosprawnosci jest niepelnosprawnosc wymieniona w pkt posiadaj(\.cych orzeczenie o potrzebie ksztalcenia specjalnego, o kt6rym mowa w art. 71 b ust. 3 ustawy z dnia 7 wrzesnia 1991 r. o systemie oswiaty, ucz<(szczaj(\.cym w roku szkolnym 2015/2016 do szk6l dla dzieci i mlodziezy: szk6l podstawowych, z wyj<ttkiem klas I, IIi IV, 4

5 gimnazj6w, z wyjq_tkiem klasy I, szk6l ponadgimnazjalnych: zasadniczych szk6l zawodowych, 1ice6w og61noksztalcq_cych, technik6w 1ub szk6l specjalnych przysposabiajq_cych do pracy dla uczni6w z uposledzeniem umyslowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczni6w z niepelnosprawnosciami sprzt(zonymi, lub do og6lnoksztalcq_cych szk6l muzycznych I stopnia, z wyjq_tkiem klas I, II i IV, og6lnoksztalcq_cych szk6l muzycznych II stopnia, z wyjq_tkiem klasy I, og6lnoksztalcq_cych szk6l sztuk pit(knych, z wyjq_tkiem klasy I, og6lnoksztalcq_cych szk6l baletowych, z wyjq_tkiem klas I i IV lub lice6w p1astycznych. Zatem, w przypadku uczni6w z orzeczeniem o potrzebie ksztalcenia specjalnego program,wyprawka szkolna" nie ogranicza sit( do pomocy uczniom z klas objt(tych zmianq_ podstawy programowej, lecz obejmuje te klasy, dla kt6rych w 2015 r. nie obowiq_zujq_ przepisy ustawy z dnia 7 wrzesnia 1991 r. o systemie oswiaty, zapewniajq_ce bezplatny dostt(p do podrt(cznik6w. Fundacja Rzecznik Praw Rodzic6w zglosila szereg uwag dotyczq_cych programu,wyprawka szkolna" w zakresie: objt(cia programem wszystkich uczmow, kt6rzy w roku szkolnym 2015/2016 me otrzymajq_ bezplatnego podrt(cznika albo dotacj i celowej na sfinansowanie zakupu podrt(cznika, material6w cwiczeniowych lub material6w edukacyjnych, - objt(cia programem wszystkich uczni6w posiadajq_cych orzeczenie o niepelnosprawnosci, a nie jedynie uczni6w posiadajq_cych orzeczenie o potrzebie ksztalcenia specjalnego, - zwit(kszenia odsetka uczni6w mogq_cych skorzystac z pomocy na podstawie przekroczonego kryterium dochodowego z 5% do 10%, oraz uzupelnienie programu o mechanizm pozwalajq_cy na przesunit(cie niewydatkowanych srodk6w przez uczni6w z kryterium dochodowego na uczni6w niespelniajq_cych kryterium dochodowego, - braku kampanii informacyjnej o programie, - szczeg6lowego okreslania zakresu przyczyn przyznania pomocy poza kryterium dochodowym. Ministerstwo Edukacji Narodowej nie przyjt(lo zgloszonych uwag, kierujq_c sit( nastt(pujq_cymi przeslankami. Realizacja programu w 2015 r. jest kontynuacj q_ dzialan z!at , kiedy to program,wyprawka szkolna" obejmowal w kolej nych edycjach te klasy szkoly podstawowej, gimnazjum oraz szk6l ponadgimnazjalnych, kt6re obj((te byly zmianq_ podstawy programowej ksztalcenia og6lnego, a w 2014 r. r6wniez ksztalcenia w zawodach. Zatem na przestrzeni kolejnych lat program dotyczyl uczni6w klasy I gimnazjum, w kolejnych latach klasy II gimnazjum, a nastt(pnie klasy III gimnazjum. Dalsze trzy lata realizacji programu to pomoc udzielana uczniom klasy IV szkoly podstawowej i klasy I szkoly ponadgimnazjalnej, klasy V szkoly podstawowej i klasy II szkoly ponadgimnazjalnej oraz klasy VI szkoly podstawowej i klasy III szkoly ponadgimnazj alnej. W br. dotyczy to klasy IV technikum, kt6ra 2015 r. konczy realizacjt( zmienionej podstawy programowej ksztalcenia og61nego i podstawy programowej ksztalcenia w zawodach. Program nigdy nie obejmowal wszystkich klas, a byl 5

6 kierowany jedynie do tych rocznik6w uczni6w, kt6rzy ze wzgl((du na zmian(( podr((cznik6w nie mogli korzystae z rynku wt6mego. Jedynie uczniowie pierwszego etapu edukacyjnego byli obj((ci Programem w kazdej z klas od I do III. W systemie oswiaty nie funkcjonuje orzeczenie o niepelnosprawnosci, a wylqcznie orzeczenie 0 potrzebie ksztalcenia specjalnego, ktore stanowi m. in. podstaw(( do dodatkowych Srodkow subwencji oswiatowej naliczanej na ucznia, do dodatkowych zaj((e edukacyjnych czy stosowanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Nalezy zwr6cie uwag((, ze katalog uczni6w z orzeczeniem o potrzebie ksztalcenia specjalnego wymienionych w Programie,Wyprawka szkolna" jest niemal w 100% odzwierciedleniem uczni6w obj((tych ksztalceniem specjalnym. Program nie obejmuje jedynie uczni6w niewidomych (dla kt6rych stosowane Sq odr((bne rozwiqzania) oraz uczni6w zagrozonych niedostosowaniem spolecznym lub niedostosowanych spolecznie. Program w kolejnych latach realizacji w spos6b jednoznaczny wskazuje rol(( i zadania poszczeg6lnych instytucji i os6b zaangazowanych w przyznanie pomocy na podstawie kryterium poza dochodowym. Dyrektor szkoly w pierwszej kolejnosci zbiera informacj(( o uczniach, kt6rzy ubiegajq si(( o takq pomoc na dofinansowanie zakupu podr((cznik6w poza kryterium dochodowym, nast((pnie przekazuje jq w6jtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta, kt6ry majqc informacj(( ze wszystkich szk6l przekazuje do dyrektor6w limity uczni6w, kt6rym pomoc poza kryterium dochodowym moze bye udzielona. Zatem wladze samorzqdowe, majqc pelny wglqd w potrzeby uczni6w z poszczeg6lnych szk6l, dokonujq podzialu 5% srodk6w przewidzianych na pomoc w tej formie. Pula 5% wynika z rzeczywistego wykorzystywania tego elementu programu przez samorzqdy w ostatnich latach. Zgodnie z ww. limitem dyrektor szkoly dokonuje przyznania pomocy poszczeg6lnym wnioskodawcom. Dyrektor szkoly podejmujqc decyzj(( o udzieleniu pomocy kieruje si(( lokalnymi warunkami ekonomicznymi i spolecznymi. W opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej - wskazywanie dalszych kryteri6w przyznania pomocy na poziomie rozporzqdzenia nie wydaje si(( uzasadnione, gdyz wyst((pujqce sytuacje rodzinne, spoleczne, losowe itp. nie Sq i nie mogq bye takie same w kazdej szkole, zatem nie b((dq podlegaly r6wniez tym samym kryteriom ocennym. Ministerstwo Edukacji Narodowej b((dzie prowadzilo dzialania informacyjne, kt6re b((dq sluzyly wi((kszemu propagowaniu programu wsr6d dyrektor6w szk6l, nauczycieli, rodzic6w i uczni6w. Ze wzgl((du na fakt, ze jest to przede wszystkim projekt kierowany do grup uczni6w pozostajqcych w gorszej sytuacji materialnej, brak jest podstaw do ewentualnego przesuwania srodk6w na inne grupy odbiorc6w, w przypadku niewydatkowania na terenie samorzqdu calej kwoty dotacji. Zwiqzek Nauczycielstwa Polskiego zwr6cil uwag((, ze doprecyzowania wymaga czy ewiczenia b((dqce uzupelnieniem podr((cznik6w podlegajq analogicznej procedurze refundacji j ak podr((cznik. 6

7 .. Ministerstwo Edukacji Narodowej informuj e, ze brzmienie dotyczctce refundacji podr<(cznik6w nie uleglo praktycznie zmianie od poczcttku realizacji programu. Jedynie w 2013 f. doprecyzowano je, wskazuj<\_c ze dofinansowanie Z programu dotyczy podr<(cznik6w dopuszczonych do uzytku szkolnego przez ministra wlasciwego do spraw oswiaty i wychowania. Biorctc pod uwag<( stanowisko ZNP, Ministerstwo Edukacji Narodowej zobowictzalo sit( do szerszej akcji informacyjnej o programie, w tym o zakresie wydatk6w refundowanych w ramach programu, co pozwoli na unikni<(cie niejasnosci w czasie jego realizacji. Projekt rozporzctdzenia zostal r6wniez uzgodniony z Komisj<\_ Wsp6lnct Rzctdu i Samorzctdu Terytorialnego na posiedzeniu w dniu 19 maja 2015 r. przez Zespolu ds. Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST, kt6ry zostal upowazniony przez Komisj<( do wyrazenia wictzctcej opinii. Zgodnie z opinict wyrazonct przez Ministra Spraw Zagranicznych w pismie z dnia 8 maja 2015 r. nr DPUE /2/mp/ ww. projekt rozporzctdzenia nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. 2. Wskazanie podmiotow, ktore zglosily zainteresowanie pracami nad projektem w trybie przepisow o dzialalnosci lobbingowej w procesie stanowienia prawa wraz ze wskazaniem kolejnosci dokonania zgloszen albo informacji o ich braku Zaden podmiot nie zglosil zainteresowania pracami nad projektem rozporzctdzenia w trybie przepis6w o dzialalnosci lobbingowej w procesie stanowienia prawa. ( ZWI~KSZAlHA SZAas EDUKACYJNYCH 7