OZNACZANIE MAGNEZU ZA POM OCĄ U PRO SZCZO N EJ METODY ASPERGILLUS NIGER

Transkrypt

1 R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E T. IX, z. 1, W A R S Z A W A 1960 OLGIERD NOWOSIELSKI OZNACZANIE MAGNEZU ZA POM OCĄ U PRO SZCZO N EJ METODY ASPERGILLUS NIGER Z Zakładu Chemii Rolniczej SGGW Warszawa. Kierownik: prof. dr M. Górski Molisch (1894) wykazał, że magnez jest niezbędny do wzrostu Aspergillus niger. Tischler (1922) zastosował A. niger do oznaczania magnezu dostępnego w glebie. M etodę tę rozw inęli Niklas i in. ( ), Smit i Mulder ( ), Gerretsen (1948) oraz Mulder (1948). Ci ostatni zastosowali ją także do oznaczania magnezu w m ateriale roślinnym. Nicholas i Fielding (1951) udoskonalili m etodę A. niger oraz opracowali m etody oczyszczania pożywki. W tym opracow aniu m etoda ta była porów nyw ana z m etodam i chem icznym i. W yczerpujący rys historyczny m etody podają J ensen i Henrik s en (1955). Cenną zaletą m etody A. niger jest jej czułość, która pozwala stw ierdzać zmiany w stężeniu m agnezu równe ± 5 у Mg/50 m l pożywki, a oznaczać ilości od 5 do 500 y. Inne pierw iastki w ilościach spotykanych w glebie czy m ateriale roślinnym nie są tu przeszkodą. W przypadku oznaczania m agnezu dostępnego nie potrzeba sporządzać wyciągów glebow ych czy roślinnych., W adą m etody A. niger w dotychczasowym opracow aniu jest jej p ra cochłonność, a dla niespecjalisty rów nież trudność zw iązana ze szczepieniem. Celem tej pracy jest poznanie możliwości uproszczenia m etody A. niger w dotychczasowym opracowaniu (Nicholasa i Fieldinga) oraz spraw*- dzenie jej przydatności do oznaczania m agnezu w wyciągach z gleby oraz m agnezu ogólnego.

2 90 O. N ow osielski UPROSZCZENIE ORYGINALNEJ METODY NICHOLASA-FIELDINGA Z M IA N Y W O R Y G IN A L N E J M E T O D Z IE Sterylne w arunki w zrostu A. niger można praktycznie zapewnić stosując pożywkę z kwasem taninow ym (20 g/l). W ten sposób unika się zalecanego w oryginalnej m etodzie sterylizow ania środow iska. Oczyszczanie pożywki od magnezu nie jest potrzebne, jeśli zastosuje się wodę destylpw aną, sacharozę chem icznie czystą, kw as taninow y chem icznie czysty oraz sole p. a. Pożyw kę zanieczyszczoną m agnezem m ożna oczyścić przez w y trząsanie z w ęglem aktyw nym (10 g w ęgla akty w n eg o/1 1 pożywki) w ciągu 30' [2]. Na tak oczyszczonej pożywce bez dodatku m agnezu plon suchej m asy grzybni nie przekracza 50 mg. Zalecane w oryginalnej m etodzie oczyszczanie przez w ytrącenie magnezu za pomocą 8-hydroksychinoliny jest trudniejsze. Zarodniki można wyhodować w dowolnej ilości na w ysterylizow anym chlebie i przechowywać w stanie suchym przez co najm niej kilka lat. Unika się w ten sposób zalecanego w oryginalnej metodzie hodowania ich na specjalnie sporządzanym podłożu agarow ym do każdorazowego szczepienia. Szczepienia dokonuje się przez wysiew zarodników z fiolki przez sitko sposobem zalecanym przez Sekerę. Tem peratura i czas wzrostu. Przy 33 >35 C wzrost jest szybszy niż przy zalecanych w oryginalnej metodzie C, w yniki zaś oznaczeń po odczytaniu z krzyw ych standardow ych są jednakow e (tabl. 1). W tem peraturze C hodowlę kończy się po 4 dniach, w tem peraturze zaś C już po 2 2,5 dniach. T em peratura i czas wzrostu w tych granicach nie w pływ ają na w yniki oznaczeń m agnezu w w yciągach glebowych lub spalonym m ateriale, natom iast mogą mieć wpływ na wyniki oznaczeń m agnezu dostępnego w glebie (tabl. 2). Do oznaczeń wygodniej jest stosować krystalizatory lub zlewki zamiast zalecanych w oryginalnej m etodzie erlen m ay erek p rzy k ry ty ch w atą. Zawartość m agnezu w badanej próbce można oceniać na podstawie ciężaru pow ietrznie suchej grzybni lub m niej dokładnie na podstawie koloru i ilości zarodników, u n ikając w ażenia w ogóle. O P IS U P R O S Z C Z O N E J M E T O D Y Próbkę zawierającą do 500 y m agnezu (przeciętnie 2 g gleby w przypadku oznaczania m agnezu dostępnego) umieszcza się w krystalizatorze lub zlewce o pojem ności 250 m l, zalew a 40 m l pożywki, w ysiew a na jej

3 O znaczanie Mg za pom ocą A. niger 91 T a b l i c a 3 Wp2yw tem peratury na p lo n su ch ej masy grzyb n i i w yn iki oznaczeń (c z a s w zrostu 2,5 doby) In flu e n c e o f tem perature on y ie l d s o f dry w eigh t o f m ycelium and r e s u lt s o f d eterm in a tio n s (p erio d o f growth 2,5 d ays) Mg dodai^y do 40 ml pożywki w f Mg added to 40 ml o f n u trie n t s o lu tio n in f c ię ż a r з. т. grzyb n ix m ycelium d.m. w eigh t mg Wzrost w tem p eraturze: Growth tem perature: 29 c 35 C i l o ś ć Mg z krzyw ej sta n d. Mg amount read from stand ard curve c ię ż a r з. т. grzyb n i1 mycelium d.m. w eight mg i l o ś ć Mg z krzyw ej atan d. Mg amount read from standard curve x Ś red n ia z 3 pow tórzeń. Mean o f 3 r e p e t it io n s. pow ierzchnię zarodniki, przykryw a i w staw ia na 2,5 doby do pom ieszczenia o tem peraturze C. W yrosłą grzybnię zbiera się palcami, wyciska i po wysuszeniu w C waży w stanie powietrznie suchym na w adze analitycznej, a zaw artość m agnezu odczytuje z krzyw ej sta n dardow ej, tj. z krzyw ej plonów na serii pożywek ze w zrastającym i daw kam i m agnezu (w postaci np. MgCl2) od 0 do ЮООу/40 m l pożywki. M niej dokładnie m ożna ocenić zaw artość m agnezu porów nując w y gląd grzybni i stopień pokrycia jej zarodnikam i w badanej próbce z serią standardow ą. Unika się w ten sposób zbierania, suszenia i ważenia grzybni. Pożyw ka zaw iera w 1 1 w ody destylow anej: 50 g sacharozy, 20 g kw asu taninow ego, 5 g K N 03, 0,6 g NaH2P 0 4, 5 ml roztw oru m ikroelem entów.

4 92 O. Nowosielski T a b l i c a 2 Wpływ czasu wzrostu grzybni na plon suchej masy i oznaczanie Mg dostępnego In fluence o f growth period on d.m. y ie ld s and determ ination r e s u lts o f Mg a v a ila b le fo r A.niger Gleba nawożona przez 35 la t : S o il f e r t iliz e d during 35 years w ith: Czas wzrostu Growth period siarczanem amonu amonium sulphate V s.m. grzybni mycelium d.m. mg Мя d o st. mgaoog gleby3 Mg a v a ila b le mg/100 g o f s o i l s.m. grzybnix mycelium d.m. mg obornikiem farmyard manure Mß d o st. mg/100g gleby5 Mg a v a ila b le mg/100 g o f s o i l doby p days 28 doby days ślady tra ces , , ,0 doby * days 345 0, ,5 dób 6, days 605 0, ,2 x Średnia z 3 powtórzeń. Mean o f 3 r e p e titio n s. ** Błąd oznaczania n ie przekracza 5% Error o f determ ination does not exceed 5% Roztwór ten sporządza się rozpuszczając w 500 ml wody destylowanej: 2,5 g FeCl3 6H20, 1,0 g Z n S 0 4 7H20, 0,3 g C us 04 5H20, 0,15 g M ns 04 4H20, 0,075 g Na2M o04 2H20. Pożyw ka m a ph około 3,0; m ożna sporządzać ją w 10-krotnym stę żeniu i przechowywać w tem peraturze poniżej 10 C naw et kilka miesięcy.

5 O znaczanie Mg za pom ocą A. niger 93 C Z U Ł O SC I D O K Ł A D N O Ś Ć M E T O D Y Ś rednie różnice plonów z rów noległych oznaczeń są m niejsze od różnic plonów w yw ołanych zmianam i w stężeniu magnezu, wynoszącymi ± 5y/40 ml pożywki (tabl. 3). Przy dwugram ow ych odważkach gleby oznacza się więc m agnez dostępny z dokładnością ± 0,25 mg/100 g gleby. PRZYDATNOŚĆ METODY ASPERGILLUS NIGER DO OZNACZANIA RÓŻNYCH FORM MAGNEZU W GLEBIE O Z N A C Z E N IE M A G N E Z U W Y M IE N N E G O I D O S T Ę P N E G O 15 różnych gleb w ytrząsano z 1 n octanem amonu (10 g gleby/100 ml roztworu) w* ciągu godziny i w przesączu oznaczono magnez m etodą A. niger w 3 powtórzeniach oraz dla porównania za pomocą fotom etru płom ieniowego Beckm ana, przy długości fali 432 m. Wpływ w zra sta ją cy ch dawek magnesu na plcny grzybni In flu en ce o f r is in g Mg d o ses on mycelium y ie l d s T a b l i c a 3 Mg w T /4 0 ml pożywki P lon s.m. grzyb n i w mg -Mycelium y ie l d in mg Mg in d/чо ml o f n u tr ie n t metoda ory g in a ln a metoda uproszczona s o lu tio n o r ig in a l method s im p lifie d method pow tórzen ia x r e p e t it io n s pow tórzenia^ r e p e t it io n s śla d y (t r a c e s ) śla d y ( t r a c e s ) x B łąd ozn aczen ia n ie przekracza 5%. E rror o f d eterm in a tio n does not exceed 5%.

6 94 O. Nowosielski Mg w # /4 0 m l p o ży w k i-m g in $ / 4 0 m l nutrient so la tio n R ys. 1. K rzyw a standardowa dla m etody A s p e r g illu s n ig e r (w pływ w zrastających daw ek m a gnezu na plon s. m. A. niger) Standard curve for A sp e rg illu s n ig e r m ethod (influence of increasing concentrations of Mg in nutrient solution on yields of dry m ycelium of A. niger) Rys. 2. Krzywa standardowa dla metody fotometrycznej Standard curve for flame-photometric determination

7 Oznaczanie Mg za pomocą A. niger 95 Do oznaczeń m etodą A. niger stosow ano 5 m l w yciągu na 40 ml pożywki, w przypadku zaś standardu do 40 ml pożywki dodano po 5 ml roztw oru 1 n octanu am onu. W tych sam ych glebach oznaczono m agnez Rys. 3. Krzywa staindardowa dla: Standard curve for.: a M g d o s tę p n e g o d la A. niger с Mig ro z p u s z c z a ln e g o w 10% k w a sie so l- M g a v a ila b le fo r A. niger n y m b M g w y m ie n n e g o M g s o lu b le in 10% h y d ro c h lo ric acrid e x c h a n g e a b le M g d M g o g ó ln e g o (w s to p a c h g le b o w y c h ) t o ta l M g (in m e lte d soils) dostępny dla A. niger, stosując 1 g gleby/40 ml pożywki. W yniki tego porów nania zamieszczono w tabl. 3, a krzyw e standardow e dla porów nyw anych m etod przedstaw iono na w ykresach (rys. 1, 2 i 3a,b). Ilości m agnezu wym iennego stw ierdzone za pomocą obu metod są niem al jednakow e, różnice nie przekraczają 5% i są przypuszczalnie spowodow ane błędam i oznaczeń. W yniki te pozw alają sądzić, że inne p ierw iastki w przypadku stosow anego w yciągu nie przeszkadzają w oznaczeniu m agnezu m etodą A. niger. Ilości m agnezu wym iennego i dostępnego dla A. niger w większości zbadanych gleb są bardzo podobne. O Z N A C Z E N IE M A G N E Z U R O Z P U S Z C Z A L N E G O W 10% K W A S IE SO L N Y M 10 g gleby w ytrząsano z 50 ml 10% roztw oru kwasu solnego w ciągu godziny i w przesączu oznaczano m agnez m etodą A. niger oraz dla porównania fotom etrem płomieniowym Beckm ana. Do oznaczeń metodą A. niger stosowano 1 ml przesączu, który przed dodaniem pożywki w ilości 40 ml zobojętniano ługiem sodowym wobec czerwieni m etylenow ej.

8 96 O. N ow osielski W serii standardow ej do 40 ml pożywki dodawano 1 ml 10% kwasu solnego, zobojętnionego także ługiem sodowym wobec czerw ieni m ety lenow ej. Część przesączu, w k tó ry m oznaczano m agnez za pomocą fotom etru, zobojętniano za pomocą ługu sodowego i stosowano do oznaczeń po pięciokrotnym rozcieńczeniu. W yniki tego porównania (tabl. 5 i rys. 3c) wykazują, że ilości innych pierw iastków, naw et w w yciągach ze stosunkow o stężonym kw asem solnym, nie przeszkadzają w oznaczaniu magnezu za pomocą A. niger. Ilości magnezu stwierdzone w tych wyciągach m etodą A. niger i metodą fotom etryczną są w przeliczeniu na 100 g gleby podobne w przypadku wszystkich 10 zbadanych gleb. O Z N A C Z A N IE M A G N E Z U O G Ó L N E G O (W S T O P IO N E J G L E B IE ) Do badań użyto 6 różnych gleb. 1 g każdej z nich dokładnie rozcierano w moździerzu agatow ym i mieszano z częścią 4-gram owej porcji m ieszaniny węglanu potasu i węglanu sodu (1:9). Pozostałą częścią tej 4-gramowej porcji pokrywano dno tygla platynowego, na to zsypywano przygotowaną w opisany sposób próbkę i całość stapiano w płomieniu gazowym. Stop rozpuszczano w wodzie destylow anej i otrzym any roztw ór dopełniano wodą destylow aną do 200 ml. W roztw orach ty ch oznaczano magnez m etodą A. niger i fotom etrycznie. Do oznaczeń metodą A. niger stosowano na 40 ml pożywki 1 ml roztworu, zobojętniając go uprzednio kwasem solnym wobec fenolftaleiny. W serii standardow ej do 40 ml pożywki dodawano 1 ml (zobojętnionego i stopionego w takich samych co gleba warunkach) roztworu krzem ionki. Do oznaczeń metodą fotom etryczną stosowano roztw ory po zobojętnieniu kwasem solnym i 5-krotnym rozcieńczeniu w odą destylow aną. W yniki tego porównania przedstaw ia tabl. 5, a krzyw ą standardow ą dla m etody A. niger rys. 3d. W prowadzenie 1 ml roztworu stopu do 40 ml pożywki wpłynęło na zmniejszenie plonu A. niger, spłaszczając krzywą wzorcową, niem niej jed n ak ilości m agnezu odczytane z tak zmienionej krzyw ej w 5 glebach na 6 zbadanych są podobne do ilości stw ierdzonych metodą fotom etryczną. W jednym przypadku (gleba n r 3) różnice przekraczają znacznie granicę błędu. Są one przypuszczalnie spowodowane szkodliwym dla A. niger stężeniem jakiegoś pierw iastka w roztworze stopu tej gleby lub przeszkodą ze strony jakichś pierw iastków w oznaczaniu fotom etrycznym. W yniki tego porównania w skazują na możliwość oznaczania magnezu metodą A. niger także w stopach większości gleb po odpowiednim ich rozcieńczeniu i zobojętnieniu.

9 O znaczanie Mg za pom ocą A. n iger 97 Tablica 4 Magnez d o stę p ie a magnez wymienny oznaczony fotom etrem płomieniowym Beckmana i metodą A.n ig e r Magnesium a v a ila b le and magnesium exch angeable as determ ined by flam ep h otom etric and A.n ig er methods Nazwa g leb y S o i l ty p e metodo A.n ig er A.n ig er method Mg wymienny Mg ex ch en geeb le metodo fo to m etry cz.. flam eph otom etric method mg/100 g gleb y m g/100 g o f s o i l Mg d o s t, d la A.n ig er Mg a v a i la b le to A.n ig e r P ia se k s ła b o g lin ie s t y zb ielico w en y P o d so lic s l i g h t l y loamy sand P ia sek s ła b o g lin ia s t y zb ielico w en y P o d so lic s l i g h t l y loamy sand P ia sek luźny zb ielico w en y Loose p o d so lic sand B ie lic a lek k a wytw. z p iask u g l i n. L igh t p o d so lic s o i l ft^om loamy sand P ia sek s ł a b o - g lin. brunatny S lig h t ly loamy brown sand P ia sek s ł a b o - g lin. brunatny S lig h t ly loamy brown sand Glebe brun, le k k e wytw. z g lin y zw eł. L igh t brown s o i l fro m b ou ld er losm s Gleba brun, lek k a wytw. z g lin y zw ał. L igh t brown s o i l from b ou ld er loams Gleba b i e l. ś r e d. wytw. z g lin y zw ał. Med. p o d so lic s o i l from b ou ld er loams Gleba b i e l. é r e d. v^tw. z g lin y zw ał. Med. p o d so lic s o i l t r om b ou ld er looms Gleba b i e l. lek k a wytw. z g lin y zw ał. L igh t p o d so lic s o i l from b ou ld er loams Czarne ziem ie é r e d.wytw. z g lin y zwał Med. brown ea r th from l i g h t loams Gleba brunatna śr e d.^ r tw. z g lin y zw ał Med. brown s o i l from b. loam s Gleba brunatne c ię ż k a wytw. z i ł u Heary brown s o i l from c le y Glebe b i e l. c i ę ż. wytw. z g lin y zw eł. Heevy p o d so lic s o i l from b ou ld er looms x B łąd ozn aczen ia n ie p rzekracza Error o f d eterm in a tio n does not exceed 5%. ** Błąd o zn aczen ia n ie p rzek racza 2%. Error o f d eterm in a tio n does not exceed 2%. 2,0 2,1 2,6 2,0 1,7 3,0 з д 2,4 3,0 3,2 3,6 3,9 6,0 6,4 9,0 6,2 6,9 6,3 8,8 8,4 9,2 4,0 4,4 6,9 1 1,0 1 2,0 1 5,0 1 2,2 1 1,4 1 9,0 2 0,3 2 0,0 2 2,2 2 2,0 2 0,7 1 9,1 3 4,8 5 5,3 3 3,0 4 8,2 4 8,6 5 4,0 6 7,3 6 6,8 7 5,0

10 98 O. N ow osielski T a b l i c a 5 P rzydatność A.n ig er do oznaczan ia Mg w w yciągach glebowych z 10% kwasem solnym na zimno S u it a b il it y o f A.n ig er fo r Mg d eterm in a tio n in s o i l e x tr a c t w ith 10% co ld h y d ro ch lo ric a cid Nazwa gleby S o il typ e P ia sek s ła b o - g lin. zb ielicow an y S lig h ty loamy p o d so lized sand P ia sek s ła b o - g lin. zb ielico w a n y S lig h ty loamy p o d so liz e d sand P iasek s ł a b o - g lin. brunatny S lig h t ly loamy brown sand Gleba brunatna lekka wytw. z g lin y zw ał. L ight brown s o i l from b oulder lo loams Gleba brun. śr e d. wytw. z g lin y zw ał. Med. brown s o i l from b ou ld er loams B ie lic a lekka wytw. z p iask u g l i n. mocn. L ight p o d so lic s o i l from loamy sands B ie lic a śr e d. wytw. z g lin y zw ał. Med. p o d so lic s o i l from lig h t boulder loam B ie lic a śr e d. wytw. z g lin y zw ał. Med. p o d so lic s o i l from li g h t b ou ld er loam Mg w m gag gleb y Mg in m gag o f s o i l metoda A.n iger* metoda f оtom etrycz?* A.n ig er method flam e-pho tome te r x Błąd ozn aczen ia n ie przekracza 5%. Error o f d eterm in a tio n does not exceed 5%. ** Błąd ozn aczen ia n ie przekracza 2%. Error o f d eterm in a tio n does not axceed 2%.

11 O znaczanie Mg za pom ocą A. niger 99 T a b l i c a - 6 P rzydatność A.n ig e r do oznaczan ia magnezu ogóln ego w stopach gleb y S u it a b ilit y o f A.n ig e r f o r d eterm in a tio n o f t o t a l Mg ( i n m elted s o i l ) Zawartość Mg w s to p io n e j g le b ie w mg/kg gleb y Nazwa gleb y Mg co n ten t in m elted s o i l in p.p.m. S o il type metoda A.n ig e r x A.n ig er method metoda fotom etrycz?* flam e-photom et er B ie lic a lekka wytw. z piasku g l i n. mocn. zw ał. L igh t p o d so lic s o i l from loamy sand B ie lic a lekka wytw. z piasku g l i n. mocn. zw ał. L igh t p o d so lic s o i l from 1оащу sand Gleba brunatna lek k a wytw. z g lin y zw ał. L igh t brown s o i l from bou ld er loams Gleba brunatna wytw. z g lin y zw ał. Med. brown s o i l from boulder loams Gleba brunatna c ię ż k a wytw. z ił u Med. brown s o i l from bou ld er loams Gleba brunatna c ię ż k a wytw. z i ł u Heavy brown s o i l from c la y x B łąd ozn aczen ia n ie przekracza 7%. E rror od d eterm in a tio n does not axceed 7%- ** B łąd ozn aczen ia n ie przekracza 2%. E rror o f d eterm in a tio n does not axceed 2%.

12 1 0 0 O. N ow osielski WNIOSKI 1. O ryginalną m etodę A. niger można znacznie uprościć, czyniąc ją bardziej p rzy d a tn ą do oznaczania m agnezu w pracow niach chem icznych. 2. M etodą A. niger można oznaczać nie tylko magnez dostępny, ale także m agnez w wyciągach glebowych, a mianowicie m agnez wym ienny, magnez rozpuszczalny w stężonych kwasach oraz przypuszczalnie dość dokładnie w większości gleb po ich stopieniu m agnez ogólny. Metodą A. niger można tym dokładniej oznaczyć m agnez w wyciągach, im zaw ierają go one w w iększym stężeniu. STRESZCZENIE O ryginalną m etodę N icholasa-fieldinga m ożna uprościć a) stosując pożywkę z taniną (20 g/l 1) zam iast sterylizacji środowiska przed szczepieniem; b) hodując zarodniki na sterylizow anym chlebie i szczepiąc pożywkę suchym i zarodnikam i, dobrze przechow ującym i się naw et latam i; c) stosując zam iast erlenm ayerek k ry sta liz ato ry lub zlew ki; d) oceniając zawartości m agnezu na podstawie pow ietrznie suchej grzybni lub m niej dokładnie, ale znacznie prościej, na podstaw ie ilości zarodników na pow ierzchni grzybni. Uproszczona m etoda może być przypuszczalnie łatw iej p rzy ję ta w pracow niach chem icznych. M etodą A. niger można oznaczyć m agnez dostępny (którego ilości są zbliżone do ilości m agnezu w ym iennego) oraz m agnez w w yciągach glebowych. W wyciągach z 1 n octanem amonu oraz z 10% kwasem solnym stw ierdza się podobne ilości m agnezu za pomocą m etody A. niger, co i za pomocą fotom etru płomieniowego Beckmana. W stopach z m ieszaniną węglanów sodu i potasu w przypadku 5 gleb na 6 zbadanych ilości m agnezu stw ierdzone za pomocą obu m etod b y ły podobne. LITERATURA 11] Gunholdi P., Schiller H.: Zur Methodik der Bestimmung des pflanzenaufnehmbaren Magnesium in Böden. Zeitschr. f. Pfl. Düung., Bodemk , ] Jensen H. L., Henrik sen A.: Mikrobiological and chemical determination of magnesium in soil. Acta Agricult. Scand. 5, , [3] Nicholas D. J. D., Fielding A. H.: The use of A. niger for the determination of magnesium, zinc copper and molybdenum available in soils to corp plants. J. Hart. Sei. 26, , ] Nowosielski О., Troug E., Attoe E.: Magnesium available for A. n i ger and magnesium exchangeable as determined! by A. niger any flamephoto metric method. Soil Sei. Soc. Amer. Proc. (in press).

13 O znaczanie Mg za pom ocą A. n iger 101 О. НОВОСЕЛЬСКИ ОПРЕДЕЛЕНИЕ СОДЕРЖ АНИЯ МАГНИЯ ПО УПРОЩ ЕННОМУ МЕТОДУ С ASPERGILLUS NIGER Лаборатория агрономической химии Варшавской Высшей Сельскохозяйственной Школы Резюме Подлинный метод Николеса Ф ильдинга может подвернуться упрощению: 1) если применяестя питательная среда с таннином (20 г. на 1 литр) вместо ее стерилизации до прививки; 2) если споры разводятся на стерилизованном хлебе и приви вка производится за сушенными спорами, способными сохранять свою жизнеспособность в течение многих лет; 3) если вместо эрленмейеровских колбочек прим еняю тся кри сталли заторы или стаканы; 4) и если оценка содерж ания магния производится по воздушно сухому мицелию или, что значительно прощ е но менее точно, по счёту числа спор на поверхности мицелия. Можно думать, что упрощ енный метод мож ет значительно легче найти прием в хим ических лабораториях. По методу с A. niger возможно определять магний доступный растениям (его количества сходны с таким и ж е д л я обменного м агния), а такж е магний почвенных вы тяж ек. В вы тяж ках 1 п уксуснокислым аммонием определяются сходные количества магния как по методу с A. niger, так и путём пламенного фотометра Бекмана. В сплавах со смесью карбонатов натрия и калия в пяти пробах почв из ш ести исследованных количества магния определенные эти&и двум я методами оказались сходными м еж ду собой.

14 102 O. N ow osielski О. NOWOSIELSKI DETERMINATION OF MAGNESIUM BY A SIM PLIFIED ASPERGILLUS NIGER METHOD Institute of Agricultural Chemistry, Central School of Rural Economics, Warsaw Summary The original N icholas- Fielding m ethod can be sim plified by: 1) using a n u trie n t m edium w ith ta n n in (20 g7l) instead of ste rilizing the environm ent before inoculation; 2) growing the spores on sterilized bread and inoculating the culture m edium w ith dry bacteria which keep well for years; 3) using cristallizers or ordinary glass pots in lieu of Erlenm ayer Flasks; 4) evaluating the m agnesium content on the basis of airdry m ycelium or (less accurately but m uch m ore simply) on the basis of -the num ber of conidia on the m ycelium surface. The sim plicity of this procedure seem s to recom m end its adoptation by chem ical laboratories. The A. niger m ethod allows determ ination of available m agnesium (whose am ount is n e a r th a t of exchangeable m agnesium) and of m agnesium in soil extracts. In extracts w ith 1 n am m onium acetate and 10% hydrochloric acid ap proxim ately sim ilar am ounts of m agnesium are determ ined by the A. niger m ethod and the Beckm an flam e photom eter. In sm elts w ith a m ixture of sodium and potassium carbonates the m agnesium contents determ ined by these two m ethods w ere also approxim ately sim ilar in 5 out of 6 soil sam ples examined.