Planowane modyfikacje mechanizmu bilansowania w 2008 roku (modyfikacje MB/2008) - szczegółowa koncepcja rozwiązań -

Transkrypt

1 Planowane modyfikacje mechanizmu bilansowania w 2008 roku (modyfikacje MB/2008) - szczegółowa koncepcja rozwiązań - Spotkanie z uczestnikami rynku dotyczące prezentacji projektowanych rozwiązań Warszawa, 9/12 listopada 2007 roku

2 Plan prezentacji Podstawowe cele, załoŝenia i uwarunkowania realizacyjne Planowane rozwiązania w zakresie modyfikacji MB/2008 w I etapie ZałoŜenia dotyczące modyfikacji MB/2008 w II etapie Podsumowanie 2 Energia w dobrych rękach

3 Podstawowe cele, załoŝenia i uwarunkowania realizacyjne

4 Wprowadzenie NajwaŜniejsze doświadczenia z funkcjonowania mechanizmu bilansowania w Polsce Rynek Bilansujący Rynek Regulacyjnych Usług Systemowych Rola Rynku Bilansującego w architekturze hurtowego rynku energii elektrycznej Fizyczne bilansowanie zasobów systemu Relacje z rynkami terminowymi Podstawowe czynniki wpływające na kierunki rozwoju krajowego mechanizmu bilansowania Doświadczenia ze stosowania modelu miedzianej płyty Koncepcja europejskiego rynku energii elektrycznej Rozwiązania i doświadczenia z rynków światowych Struktura krajowego rynku energii elektrycznej 4 Energia w dobrych rękach

5 Podstawowe załoŝenia projektowe modyfikacji MB/ aspekty merytoryczne Implementacja zasad wynikających z regulacji określonych w rozporządzeniu systemowym Weryfikacja rozwiązań zawartych w IRiESP celem: Uwzględnienia postulatów zgłaszanych przez uczestników rynku Uwzględnienia doświadczeń z funkcjonowania MB Uproszczenia procedur w zakresie bilansowania handlowego Zachowanie w maksymalnym moŝliwym zakresie zgodności projektowanych rozwiązań z długofalowymi kierunkami rozwoju MB, w szczególności uwzględniającymi rynkową wycenę towarów i usług oraz lokalizacyjne aspekty bilansowania zasobów systemu 5 Energia w dobrych rękach

6 Podstawowe załoŝenia projektowe modyfikacji MB/ aspekty wdroŝeniowe MoŜliwie szybkie wdroŝenie najistotniejszych zmian, mających wpływ na poprawę efektywności rynku energii elektrycznej, biorąc pod uwagę: minimalizację zakłóceń ciągłości procesów rynkowych czas wymagany do realizacji prac projektowych i implementacyjnych Etapowe wdraŝanie zmian I etap modyfikacje Rynku Bilansującego II etap modyfikacje rynku rezerw mocy Zintensyfikowanie monitorowania poprawności funkcjonowania mechanizmu bilansowania w zakresie zakłóceń powodowanych przez ułomności rynku energii elektrycznej oraz stosowanie adekwatnych instrumentów zapobiegania tym zakłóceniom 6 Energia w dobrych rękach

7 NajwaŜniejsze regulacje w zakresie mechanizmu bilansowania zawarte w rozporządzeniu systemowym Rozliczanie energii na RB według cen krańcowych oraz cen rozchylonych Wprowadzenie składnika bilansującego dla potrzeb wyznaczania cen rozchylonych Indywidualne ceny generacji wymuszonej będące funkcją stanu gotowości jednostki wytwórczej do pracy i czasu pracy po uruchomieniu Specjalne zasady bilansowania dla źródeł wiatrowych (grupowanie i korekta planowanej ilości dostaw energii) Uzupełnione mechanizmy zarządzania ograniczeniami systemowymi Rozszerzony zakres publikowanych danych 7 Energia w dobrych rękach

8 Ogólna charakterystyka modyfikacji MB/2008 (1/2) NajwaŜniejsze modyfikacje I etap zmian a) Zastosowanie cen marginalnych do wyceny i rozliczeń energii bilansującej b) Uszczegółowienie zasad rozliczeń energii generacji wymuszonej c) Uwzględnienie w procesie zgłoszeń na RB transakcji z rynków dnia bieŝącego d) Zastosowanie szczególnych zasad bilansowania w odniesieniu do źródeł wiatrowych II etap zmian a) Uruchomienie dobowego rynku rezerwy mocy trójnej (zamiast odtworzeniowej) b) Rozszerzenie zakresu informacji podawanych do publicznej wiadomości Zakładany harmonogram wdraŝania modyfikacji I etap modyfikacje Rynku Bilansującego opracowanie IRiESP: I kwartał 2008 r. planowana data wejścia w Ŝycie zmian w zakresie a), b) i d): lipiec 2008 r. planowana data wejścia w Ŝycie zmian w zakresie c): wrzesień 2008 r. II etap modyfikacje rynku rezerw mocy opracowanie IRiESP: II i III kwartał 2008 r. planowana data wejścia w Ŝycie zmian: styczeń 2009 r. 8 Energia w dobrych rękach

9 Ogólna charakterystyka modyfikacji MB/2008 (2/2) Podstawowe cele modyfikacji Stworzenie warunków sprzyjających urealnieniu, w zakresie moŝliwym w ramach modelu miedzianej płyty, cen energii elektrycznej na Rynku Bilansującym Racjonalizacja zasad rozliczeń energii ograniczeń systemowych Rozwój moŝliwości prowadzenia bilansowania handlowego przez uczestników rynku Wsparcie prowadzenia bilansowania handlowego źródeł wiatrowych przez uczestników rynku oraz bilansowania technicznego tych źródeł przez OSP Zapewnienie rynkowego (opartego na cenach) mechanizmu uaktywniania generacji lokalnej dla potrzeb bilansowania zapotrzebowania w systemie 9 Energia w dobrych rękach

10 Planowane rozwiązania w zakresie modyfikacji MB/2008 w I etapie

11 Zakres modyfikacji w I etapie - specyfikacja podstawowych zmian Modyfikacja zasad rozliczeń Wprowadzenie rozliczeń energii bilansującej według cen marginalnych Wprowadzenie składnika bilansującego do wyznaczania cen CROs i CROz Wprowadzenie rozliczeń kosztów uruchomień według indywidualnych cen (CU) Wprowadzenie indywidualnych cen generacji wymuszonej (CW), opartych na kosztach zmiennych wytwarzania Uwzględnienie w rozliczeniach rezerwy odtworzeniowej zdolności wytwórczych, które nie są przedmiotem umów GWS i są wykorzystywane na RB do generacji wymuszonej Weryfikacja wartości parametrów modelu rozliczeń RB Modyfikacja zasad dokonywania zgłoszeń na RB Odseparowanie umów sprzedaŝy energii (USE) od ofert bilansujących Przesunięcie bramki zgłoszeniowej dla zgłoszeń doba przed o jedną godzinę, tj. na okres od 9 do 13 UmoŜliwienie dokonywania dodatkowych zgłoszeń USE po zamknięciu bramki dla zgłoszeń doba przed (po 17 doby n-1 lecz nie później niŝ 2 godziny przed realizacją dostawy energii) Wprowadzenie szczególnych zasad bilansowania źródeł wiatrowych Wyodrębnienie dedykowanego rodzaju JG dla potrzeb grupowania źródeł wiatrowych UmoŜliwienie korekty pozycji kontraktowej, w stosunku do zgłoszeń USE, na 1 godzinę przed realizacją dostaw energii Rozliczanie według specjalnych cen dostawy/odbioru energii na RB wynikających ze skorygowania pozycji kontraktowej w stosunku do USE 11 Energia w dobrych rękach

12 MoŜliwe korzyści z wprowadzenia zmian (1/4) - zastosowanie mechanizmu cen marginalnych Zachęty w warunkach konkurencji do ujawniania w ofertach bilansujących prawdziwych informacji o kosztach wytwarzania energii Koszt wytwarzania a) strata COE CRO b) strata CRO COE a) Rozliczenia według cen ofertowych Cena Oferty Koszty Energia b) Rozliczenia według cen marginalnych Cena Oferty Koszty Energia Poprawa efektywności procesu planowania pracy jednostek wytwórczych w celu pokrycia zapotrzebowania na energię UmoŜliwienie odseparowania zgłoszeń USE od ofert bilansujących i nadania USE finansowego charakteru 12 Energia w dobrych rękach

13 MoŜliwe korzyści z wprowadzenia zmian (2/4) - uszczegółowienie zasad rozliczeń generacji wymuszonej Poprawa efektywności procesu planowania pracy jednostek wytwórczych w celu pokrycia zapotrzebowania na energię Lepsza ochrona odbiorców przed wzrostem cen energii nieuzasadnionym warunkami konkurencji Ograniczenie, trudnego w zarządzaniu, ryzyka wytwórców w zakresie pokrywania kosztów uruchomień Uzyskiwanie przez wytwórców środków na pokrycie kosztów stałych równieŝ w przypadku generacji wymuszonej, poprzez płatności za rezerwę odtworzeniową 13 Energia w dobrych rękach

14 MoŜliwe korzyści z wprowadzenia zmian (3/4) - odseparowanie zgłoszeń USE od ofert bilansujących i obsługa transakcji handlowych z rynków dnia bieŝącego Dodatkowy (w trakcie doby realizacji dostaw) mechanizm pozwalający ograniczać uczestnikom rynku ich niezbilansowanie Odbiorcy - kompensowanie zmian w zakresie prognozowanego zapotrzebowania Wytwórcy - kompensowanie zmian w zakresie dostępnych zdolności wytwórczych przy jednoczesnym zachowaniu właściwych warunków do planowania i sterowania pracą systemu, tj. zapewnienie dostępu do ofert bilansujących z wyprzedzeniem niezbędnym do realizacji procesów planowania zakończenie procesu zgłoszeń USE z wyprzedzeniem niezbędnym do realizacji procesu bilansowania w czasie rzeczywistym, w tym zarządzania rezerwami mocy Uproszczenie zasad weryfikacji zgłoszeń ofert bilansujących i USE oraz wyeliminowanie ryzyka niezbilansowania związanego z brakiem spójności tych zgłoszeń Rozszerzenie moŝliwości zarządzania przez uczestników rynku ryzykiem niezbilansowania związanym z brakiem poprawnego zgłoszenia USE 14 Energia w dobrych rękach

15 MoŜliwe korzyści z wprowadzenia zmian (4/4) - stosowanie szczególnych zasad bilansowania źródeł wiatrowych Dodatkowy (w ramach specjalnych zasad) mechanizm pozwalający ograniczać niezbilansowanie źródeł wiatrowych Bodźce ekonomiczne do bilansowania handlowego źródeł wiatrowych poprzez zawieranie USE Lepsze warunki do zapewnienia bezpieczeństwa pracy systemu dzięki zachętom do dokładnego prognozowania i przekazywania OSP informacji o planowanej wielkości wytwarzania energii przez źródła wiatrowe 15 Energia w dobrych rękach

16 Ryzyka wynikające z wdroŝenia zmian oraz zarządzanie tymi ryzykami Główne ryzyka Wartości cen CRO nieodpowiadające kosztom wytwarzania energii (zawyŝone lub zaniŝone w stosunku do faktycznych kosztów) Podejmowanie przez uczestników rynku nieuzasadnionych warunkami konkurencji działań nastawionych na uzyskiwanie korzyści finansowych Określenie przez wytwórców niepoprawnych (zaniŝonych lub zawyŝonych) wartości cen CW i CU Wzrost obrotów na Rynku Bilansującym Wzrost wartości kosztów ograniczeń ponoszonych przez OSP ponad poziom ustalony w taryfie przesyłowej Podstawowe sposoby zarządzania ryzykami Monitorowanie poprawności funkcjonowania Rynku Bilansującego (OSP/URE) Odpowiednia parametryzacja modelu rozliczeń Rynku Bilansującego (URE) Kontrola wartości cen CW i CU (URE) Ochrona rynku przed zachowaniami niekonkurencyjnymi (UOKiK/URE) Modyfikowanie zasad Rynku Bilansującego (OSP/URE, MG) 16 Energia w dobrych rękach

17 Zgłoszenia Umowy SprzedaŜy Energii Dotyczą poszczególnych JG, w tym JG wytwórczych aktywnych (JGwa) Informacje o USE przekazywane do OSP w Procesie Zgłoszeń: Rynku Bilansującego Dnia Następnego (PZ/RBDN): od 9 do 13 doby n-1 Rynku Bilansującego Czasu Rzeczywistego (PZ/RBCR): od 17 doby n-1 do 21 doby n Podstawowe zasady weryfikacji zgłoszeń USE Zakres weryfikacji Zgodność ze zgłoszeniem partnera handlowego Priorytetowy system rozstrzygania niezgodności (analogiczny do obecnego) Dla JGwa poprawność techniczna Zgodność ze zdolnościami wytwórczymi (dyspozycyjnością) Wolny zakres zdolności wytwórczych dla regulacji określonej w WPKD Tryb weryfikacji PZ/RBDN proces iteracyjny w okresie otwarcia bramki dla PZ/RBDN z komunikatami zwrotnymi (analogiczna do obecnej weryfikacja wstępna i ostateczna) PZ/RBCR weryfikacja krocząca aktualnych zgłoszeń dotyczących określonego horyzontu weryfikacji, inicjowana nie częściej niŝ co godzinę Mogą występować dłuŝsze przerwy pomiędzy kolejnymi krokami wynikające z moŝliwości przetwarzania danych lub prac konserwacyjnych i wdroŝeniowych, przy czym gwarantowane będzie obsłuŝenie wszystkich zaległych zgłoszeń USE, zgodnie z czasem ich dostarczenia do OSP Wyznaczanie pozycji kontraktowej (ED) ED = USE przyjęte w ramach PZ/RBDN + USE przyjęte w ramach PZ/RBCR 17 Energia w dobrych rękach

18 Zgłoszenia ofert bilansujących w części handlowej Dotyczą JG wytwórczych aktywnych (JGwa) Przekazywane do OSP w Procesie Ofertowym: od 9 do 13 doby n-1 Oferta bilansująca zawiera ceny za wytwarzanie energii (COE [zł/mwh]) Zgłoszenie oferty bilansującej niepowiązane ze zgłoszeniem USE Podstawowe zasady weryfikacji ofert bilansujących: Pokrywa zakres zdolności wytwórczych od 0 do BPP MAX Zawiera 10 pasm z monotonicznie rosnącymi cenami Pierwsze pasmo obejmuje BPP MIN Przy braku zgłoszenia oferta tworzona na podstawie oferty zastępczej Wartości cen w ofercie ograniczone od góry (COE MAX ) oraz od dołu (COE MIN ) Cena COE [zł/mwh] BPP MIN BPP MAX E [MWh] 18 Energia w dobrych rękach

19 Ogólny schemat dokonywania zgłoszeń Umów SprzedaŜy Energii i ofert bilansujących Proces Zgłoszeń (przekazywanie informacji o USE) PZ/RBDN: w okresie od 9 do 13 doby n-1 PZ/RBCR: w okresie od 17 doby n-1 do 21 doby n Proces Ofertowy (przekazywanie ofert bilansujących) w okresie od 9 do 13 doby n-1 Doba: n - 1 n n+1 n+4 Godzina: h-2 h Rozliczenia Zamknięcie bramki dla ofert dotyczących doby n Zamknięcie bramki dla USE dotyczących godziny h 19 Energia w dobrych rękach

20 Ceny na RB (1/2) Ceny definiowane w umowie przesyłania CW - cena generacji wymuszonej dla kaŝdej JG wytwórczej aktywnej [zł/mwh] CU - Cena za pojedyncze uruchomienie dla kaŝdej JG wytwórczej aktywnej i kaŝdego rodzaju uruchomienia (zimny, ciepły, gorący) [zł/uruchomienie] CZ - Ceny zastępcze wytwarzania energii elektrycznej definiowane w ofercie zastępczej dla kaŝdej JG wytwórczej aktywnej [zł/mwh] Ceny określane na bieŝąco przez URB w ramach oferty bilansującej COE cena wytwarzania energii elektrycznej dla kaŝdej JG wytwórczej aktywnej w danym paśmie jej zdolności wytwórczych [zł/mwh] 20 Energia w dobrych rękach

21 Ceny na RB (2/2) Ceny wyznaczane na RB w ramach procesu rozliczeń CRO cena marginalna energii elektrycznej (dla całego RB) CROs, CROz ceny energii elektrycznej niezbilansowania (dla całego RB) Parametry cenowe wykorzystywane w modelu rozliczeń określane w IRiESP lub na podstawie publikacji Prezesa URE Maksymalna cena ofertowa (IRiESP): COE MAX =500 zł/mwh Minimalna cena ofertowa (IRiESP): COE MIN =70 zł/mwh Średnia cena sprzedaŝy energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim roku kalendarzowym (cena Cor obliczana i ogłaszana przez Prezesa URE na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy - Prawo energetyczne) 21 Energia w dobrych rękach

22 Zasady określania cen generacji wymuszonej (CW) Określana dla kaŝdej JGwa (JWCD), poprzez deklarację wytwórcy, na podstawie składników kosztów zmiennych wyspecyfikowanych w rozporządzeniu systemowym Wyznaczana dla danego roku kalendarzowego do końca sierpnia roku poprzedniego Składniki kosztów uwzględniane w cenie CW KP jednostkowy koszt zmienny paliwowy obejmujący: jednostkowy koszt paliwa koszt paliwa podstawowego jednostkowy koszt transportu i składowania KPP jednostkowe koszty zmienne pozapaliwowe obejmujące: jednostkowy koszt za gospodarcze korzystanie ze środowiska oraz składowanie odpadów paleniskowych pozostałe jednostkowe koszty zmienne obejmujące koszty materiałów eksploatacyjnych, takich jak chemikalia, smary, addytywy w procesie odsiarczania KD koszty dodatkowe obejmujące: stawkę podatku akcyzowego za energię elektryczną płaconego przez wytwórcę na mocy ustawy o podatku akcyzowym 22 Energia w dobrych rękach

23 Zasady określania cen uruchomienia (CU) Określana dla kaŝdej JGwa (JWCD) i kaŝdego rodzaju uruchomienia, poprzez deklarację wytwórcy, na podstawie składników kosztów uruchomienia wyspecyfikowanych w rozporządzeniu systemowym Wyznaczana dla danego roku kalendarzowego do końca sierpnia roku poprzedniego Składniki kosztów uwzględniane w cenie CU Koszt paliwa obejmujący koszty mazutu, węgla, gazu oraz sorbentu Koszt wody zdemineralizowanej Koszt pary wodnej wykorzystanej na potrzeby uruchomienia JWCD Koszt energii elektrycznej pobranej z systemu na pokrycie potrzeb własnych uruchamianej JWCD W kalkulacji ceny CU wytwórca uwzględnia (poprzez zmniejszenie CU) przychody za energię wytworzoną podczas uruchomienia wyznaczone przy następujących załoŝeniach: Rozliczenie energii następuje według ceny CW Ilość energii jest równa wynikającej z charakterystyki uruchamiania JWCD 23 Energia w dobrych rękach

24 Zasady wyznaczania cen energii na RB w procesie rozliczeń (1/2) Cena CRO Równa cenie ostatniego pasma wykorzystanego do swobodnego zbilansowania zapotrzebowania na energię określonego w ostatniej wersji planu BPKD z ograniczeniami Zap 0 COE9 COE8 COE7 COE6 COE5 COE4 COE3 COE2 COE1 CRO=COE7 COE1<COE2.<COE9 Wyznaczana dla poszczególnych godzin doby n w dobie n+1 Do wyznaczenia CRO wykorzystuje się stos pasm ofert bilansujących uwzględniający dostępność zdolności wytwórczych dla potrzeb bilansowania, ze względu na: zgłoszone przez wytwórcę ubytki mocy elektrowniane zidentyfikowane przez OSP ubytki mocy sieciowe W stosie słuŝącym do wyznaczenia CRO nie są uwzględniane pasma ofert bilansujących JG OSP świadczących usługę praca interwencyjna Do wyznaczenia CRO wykorzystuje się prognozowane w ostatniej wersji planu BPKD z ograniczeniami zapotrzebowanie do pokrycia przez JWCD pomniejszone o: Planowane obciąŝenie JG OSP świadczących usługę praca interwencyjna 24 Energia w dobrych rękach

25 Zasady wyznaczania cen energii na RB w procesie rozliczeń (2/2) CROs, CROz CROs = CRO + B; CROz = CRO B, przy czym wyznaczone w ten sposób ceny są weryfikowane pod kątem spełnienia warunku zgodności z kierunkiem niezbilansowania na RB JeŜeli na RB wystąpiło przekontraktowanie i CROs < Cor, to CROs = Cor JeŜeli na RB wystąpiło niedokontraktowanie i CROz > Cor, to CROz = Cor gdzie: Cor średnia cena sprzedaŝy energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim roku kalendarzowym, obliczana i ogłaszana przez Prezesa URE na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy - Prawo energetyczne Podstawowe zasady ustalania wartości składnika B ( B 0) Wartość B jest określana na podstawie róŝnicy pomiędzy średnią ceną energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, poprzedzającym działanie Rynku Bilansującego, oraz średnią ceną swobodnego bilansowania Wartość B moŝe być większa od zera, jeŝeli dla zapewnienia warunków konkurencji na rynku energii elektrycznej lub bezpieczeństwa pracy krajowego systemu elektroenergetycznego jest wymagane tworzenie zachęt ekonomicznych dla uczestników rynku do dokładniejszego bilansowania się w segmentach rynku poprzedzających działanie Rynku Bilansującego Wartość B jest określana w IRiESP zatwierdzanej przez Prezesa URE dla okresu obejmującego dany rok kalendarzowy (do końca września roku poprzedniego) lub dla okresu krótszego w uzasadnionych przypadkach Z dniem wejścia w Ŝycie nowych zasad B = 0 zł/mwh 25 Energia w dobrych rękach

26 Zasady rozliczeń energii bilansującej na RB (1/4) Energia bilansująca planowana (energia dostarczana na podstawie ofert bilansujących przez JGwa) Rozliczeniu podlega saldo energii wszystkich JGwa danego wytwórcy (dostawa energii ponad sumę USE albo odbiór energii poniŝej sumy USE) odpowiednio skorygowane o energię awarii oraz energię ograniczeń elektrownianych Rozliczenie jest dokonywane poprzez JG wytwórczą rozliczeniową (JGwr) na podstawie pasm ofert bilansujących poszczególnych JGwa składających się na JGwr Dostawa energii na RB: rozliczana według najwyŝszych cen CRK pasm znajdujących się powyŝej USE i wykorzystanych do generacji energii, przy czym CRK = CRO, gdy pasmo ma atrybut dostawy swobodnej CRK = min (CW, COE), gdy pasmo ma atrybut dostawy wymuszonej Odbiór energii z RB: rozliczany według najniŝszych cen CRK pasm znajdujących się poniŝej USE i niewykorzystanych do generacji energii, przy czym CRK = CRO, gdy pasmo ma atrybut odbioru swobodnego CRK = max (CW, COE), gdy pasmo ma atrybut odbioru wymuszonego Zasady kwalifikacji pasm (nadawania wartości atrybutów) Pasma reprezentujące dostawę energii Kwalifikowane są wszystkie pasma danej JGwa powyŝej jej USE wykorzystane do wytwarzania energii w ostatniej wersji planu BPKD z ograniczeniami Pasmo ma atrybut dostawa swobodna, jeŝeli dla pasma zachodzi relacja: COE CRO Pasmo ma atrybut dostawa wymuszona, jeŝeli dla pasma zachodzi relacja: COE > CRO Pasma reprezentujące odbiór energii Kwalifikowane są wszystkie pasma danej JGwa poniŝej jej USE niewykorzystane do wytwarzania energii w ostatniej wersji planu BPKD z ograniczeniami Pasmo ma atrybut odbiór swobodny, jeŝeli dla pasma zachodzi relacja: COE CRO Pasmo ma atrybut odbiór wymuszony, jeŝeli dla pasma zachodzi relacja: COE < CRO 26 Energia w dobrych rękach

27 Zasady rozliczeń energii bilansującej na RB (2/4) - Przykład rozliczania dostawy i odbioru A) Dostawa energii na RB ES JGwa 2 ES =150 USE=100 JGwa 1 ES =75 USE=100 USE USE ES JGwr USE JGwa 1 i 2 ΣES Dostawa energii na RB w ilości 25 rozliczana według najwyŝszych cen CRK JGwa 2 B) Odbiór energii z RB JGwa 2 ES ES =125 USE=100 JGwa 1 ES =50 USE=100 USE USE ES JGwr USE JGwa 1 i 2 ΣES Odbiór energii na RB w ilości 25 rozliczany według najniŝszych cen CRK JGwa 1 27 Energia w dobrych rękach

28 Zasady rozliczeń energii bilansującej na RB (3/4) Energia niezbilansowania Dla JG wytwórczych aktywnych ( ESR) Dostawa energii na RB: rozliczana według ceny CW Odbiór energii z RB: rozliczany według ceny CW Dla JG bilansującej Dostawa energii na RB: rozliczana według ceny CROz bez składnika B Odbiór energii z RB: rozliczany według ceny CROs bez składnika B Dla pozostałych JG Dostawa energii na RB: rozliczana według ceny CROz Odbiór energii z RB: rozliczany według ceny CROs Energia regulacyjna Dostawa energii na RB: rozliczana według ceny CW Odbiór energii z RB: rozliczany według ceny CW 28 Energia w dobrych rękach

29 Zasady rozliczeń energii bilansującej na RB (4/4) Energia ograniczeń elektrownianych W rozliczeniach jest uwzględniana ilość energii równa całej nadwyŝce energii ponad USE wymaganej ze względu na ograniczenia elektrowniane (bez kompensacji energią ograniczeń sieciowych) pomniejszona o dostawy swobodne Rozliczenie jest dokonywane według średniej waŝonej z cen CW poszczególnych JGwa pokrywających ograniczenia elektrowniane, przy czym jeŝeli wyznaczona w ten sposób cena jest wyŝsza od ceny CRO, to w rozliczeniach stosuje się cenę CRO Energia awarii Rozliczeniu podlega cała ilość energii przyporządkowana w ramach USE do JGwa, która uległa awarii Rozliczany jest dokonywane według ceny CROs Energia JG OSP świadczących usługę praca interwencyjna Dostawa energii na RB: rozliczana według ceny CRO Odbiór energii z RB: rozliczany według ceny CRO 29 Energia w dobrych rękach

30 Zasady rozliczeń uruchomień na RB Rozliczenie jest dokonywane niezaleŝnie dla kaŝdej JG wytwórczej aktywnej (JWCD) Rozliczenie obejmuje dwa składniki kosztów: Koszt energii dostarczonej (odebranej) podczas uruchamiania: składnik rozliczany według ceny CW (CRO) Koszt dodatkowy uruchomienia: składnik rozliczany według ceny CU odpowiedniej do rodzaju uruchomienia Rozliczeniu za uruchomienia według ceny CW (CRO w przypadku odbioru energii) podlega energia dostarczona (odebrana) podczas uruchamiania, przy czym ilości USE zgłoszone dla danej JGwa są uwzględniane w rozliczeniach energii uruchomień, tj. ES = min (ESO OS, EZ) Rozliczeniu za uruchomienia według ceny CU podlegają uruchomienia inne niŝ: realizowane po remoncie JWCD, w tym po jej awarii, oraz realizowane na wniosek wytwórcy NaleŜności za uruchomienia JWCD są pokrywane w ramach: płatności za energię produkowaną podczas uruchomienia JWCD, oraz płatności za wykonane i podlegające rozliczeniom uruchomienia JWCD 30 Energia w dobrych rękach

31 Zasady rozliczeń rezerwy odtworzeniowej Ilość mocy danej JGwa dostępnej, jako gotowość do świadczenia usługi rezerwy odtworzeniowej (P ROd ) Zdolności wytwórcze JGwa wyznaczane zgodnie z aktualnie obowiązującymi zasadami z wyłączeniem zdolności wytwórczych JGwa objętych umową GWS, oraz Zdolności wytwórcze JGwa zaplanowanej do pracy w planie PKD, nie objęte umową GWS i rozliczone w ramach JGwr, jako dostawa wymuszona na RB Ilość rezerwy odtworzeniowej dostarczanej przez daną JGwa (P RO ) P RO = γ α P ROd gdzie α oznacza współczynnik zapotrzebowania na rezerwę odtworzeniową a γ statystyczny współczynnik brutto/netto NaleŜność dla danej JGwa za rezerwę odtworzeniową (N RO ) N RO = C RO P RO gdzie C RO oznacza cenę za rezerwę odtworzeniową określoną w umowie o świadczenie RUS 31 Energia w dobrych rękach

32 Szczególne zasady bilansowania źródeł wiatrowych (dodatkowe w stosunku do zasad ogólnych) MoŜliwość zgłoszenia skorygowanej ilości dostaw energii (ES) na 1 godzinę przed realizacją dostawy energii Wymaga zgrupowania na RB źródeł wiatrowych w ramach dedykowanego rodzaju JG (JG źródeł wiatrowych), przy czym w jednej JG mogą być zgrupowane źródła z określonego obszaru sieci (obszar ten wyznacza OSP stosownie do wymagań w zakresie zarządzania pracą systemu) Zgłoszenie ES dokonywane poprzez SOWE Zgłoszenie ES weryfikowane w zakresie parametrów technicznych Rozliczenie róŝnicy pomiędzy USE i ES JeŜeli ES > USE, to dostawa energii na RB rozliczana według ceny: max (0.9 Cor, CROz) JeŜeli ES < USE, to odbiór energii z RB rozliczany według ceny: CRO Rozliczenie róŝnicy pomiędzy ES i ER Według cen CROs i CROz Źródła Wiatrowe Uczestnicy Rynku Sprzedawca z urzędu USE (C Cor) USE (C=Cor) Zgłoszenie USE Korekta pozycji kontraktowej Dostawa : max (0.9 Cor, CROz) Odbiór: CRO RB (OSP) Dostawa: CROz Odbiór: CROs Okno zgłoszeń USE Okno korekty PK Realizacja dostaw h - 2 h - 1 h 32 Energia w dobrych rękach

33 Inne waŝniejsze modyfikacje wynikające z doświadczeń w zakresie funkcjonowania RB lub moŝliwych uproszczeń zasad RB Odstąpienie od wykorzystywania w ramach struktury obiektowej RB sprzęŝonych JG Przedsiębiorstwa Obrotu i wprowadzenie nowego typu JG dla potrzeb bilansowania handlowego (JG Uczestników Rynku Detalicznego - JG URD ) Usunięcie JG GE rozliczeniowych (moŝliwe ze względu na brak JG PO ) Uproszczenie zasad weryfikacji zgłoszeń USE w związku z brakiem JG PO Weryfikacja rodzajów JG posiadanych przez URB o określonych rolach Zmiany w trakcie analizy: Implementacja zasad zarządzania ograniczeniami sieciowymi określonych w rozporządzeniu systemowym Dopuszczenie zgłoszeń USE wymiany międzysystemowej (dla JG WMU ) w ramach transakcji z JG innego URB Doprecyzowanie zasad uaktywniania MBo i MBw w systemach informatycznych Rozliczanie naleŝności za uruchomienia JWCD w ramach ceny energii uruchomienia (CEU), wyznaczonej na podstawie ceny CW i CU (jeŝeli CU ma zastosowanie) oraz ilości energii EU wyprodukowanej podczas uruchomień danej JG wytwórczej aktywnej CU CEU = CW + EU Wykorzystywanie oferty zastępczej danej JGwa do rozliczenia energii bilansującej planowanej w przypadku przywołania do pracy jednostki wytwórczej, która stała się dyspozycyjna w trakcie doby operatywnej 33 Energia w dobrych rękach

34 ZałoŜenia dotyczące modyfikacji MB/2008 w II etapie

35 Zakres modyfikacji RB w II etapie - specyfikacja kierunków zmian Wprowadzenie dobowego rynku rezerwy mocy trójnej przy jednoczesnym odstąpieniu od zakupu rezerwy odtworzeniowej Uelastycznienie mechanizmu dokonywania zgłoszeń USE Rozszerzenie zakresu informacji podawanych do publicznej wiadomości 35 Energia w dobrych rękach

36 Modyfikacje rynku rezerw mocy (1/4) - ogólne zasady Dwuetapowy proces pozyskiwania i rozliczania rezerwy trójnej Nominowanie rezerwy trójnej Powykonawcze rozliczanie rezerwy trójnej Zasady nominowania rezerwy trójnej Ilość nominowanej rezerwy określana na podstawie wymagań w zakresie bezpiecznej pracy KSE Proces nominowania nie obejmuje JGwa świadczących usługę GWS (zdolności wytwórcze tych JGwa są dostępne na mocy umów GWS) Proces nominowania dla doby n realizowany w dobie n-1 w ramach RBDN Wariant 1: pośrednio zintegrowany rynek energii i rezerwy trójnej Wariant 2: bezpośrednio zintegrowany rynek energii i rezerwy trójnej 36 Energia w dobrych rękach

37 Modyfikacje rynku rezerw mocy (2/4) - ogólne zasady Zasady rozliczania rezerwy trójnej Indywidualne rozliczanie poszczególnych JGwa Rozliczenia nie dotyczą JGwa świadczących usługę GWS (dostępne zdolności wytwórcze tych JGwa są rozliczane w ramach umów GWS) Zakresy zdolności wytwórczych podlegające rozliczeniom Nominowane do rezerwy trójnej i dostępne operacyjnie (ruchowo) zakresy mocy niewykorzystane na RB do generacji Nominowane do rezerwy trójnej zakresy mocy wykorzystane na RB do generacji w ramach dostawy wymuszonej BPP MAX RT RT RT RT USE ES ES ES Dostawa swobodna 0 ES<USE ES>USE ES>USE ES=0 USE=0 Dostawa wymuszona 37 Energia w dobrych rękach

38 Modyfikacje rynku rezerw mocy (3/4) - Wariant 1: pośrednio zintegrowany rynek energii i rezerwy trójnej Zasady nominowania zdolności wytwórczych do rezerwy trójnej NiezaleŜnie dla kaŝdej godziny w ramach bilansowania systemu w dobie n-1 Nominacji podlegają poszczególne pasma oferty bilansującej Nominacja dokonywana poprzez wybór pasm ofert bilansujących, w ilości pokrywającej róŝnicę pomiędzy sumą USE i zapotrzebowaniem na energię powiększonym o wymaganą rezerwę trójną, spośród tych pasm, które mają najniŝszą cenę za wytwarzanie energii nie są objęte USE są dostępne, tj. nie są objęte zgłoszonymi przez wytwórcę ubytkami mocy elektrownianymi lub zidentyfikowanymi przez OSP ubytkami mocy sieciowymi Zasady rozliczania rezerwy trójnej Cena rozliczeniowa dla danego pasma podlegającego rozliczeniom równa róŝnicy pomiędzy: ceną energii ostatniego pasma zapewniającego wymaganą ilość rezerwy trójnej (tzw. cena CRORT wyznaczona w procesie bilansowania systemu w dobie n-1) ceną energii z danego pasma (COE) Zakres zdolności wytwórczych podlegających rozliczeniom określany według ogólnych zasad 38 Energia w dobrych rękach

39 Modyfikacje rynku rezerw mocy (4/4) - Wariant 2: bezpośrednio zintegrowany rynek energii i rezerwy trójnej Oferta na rezerwę trójną Odrębna od oferty na wytwarzanie energii Jedna cena [zł/mw-h] dla kaŝdej JGwa i kaŝdej godziny Dotyczy całych zdolności wytwórczych nie objętych USE i rezerwą regulacyjną Nie moŝe przekroczyć wartości maksymalnej określonej w IRiESP (CRT MAX ) Składana dla poszczególnych godzin doby n w dobie n-1 w ramach Procesu Ofertowego Zasady nominowania zdolności wytwórczych do rezerwy trójnej W ramach bilansowania systemu w dobie n-1 (w procesie tworzenia planu PKD) Nominacja dokonywana w wyniku rozwiązania w horyzoncie całej doby zadania optymalizacji: min (koszt uruchomień + koszt wytwarzania energii + koszt rezerwy trójnej) przy ograniczeniach: - zbilansowanie dostaw energii z zapotrzebowaniem na energię - zapewnienie wymaganego poziomu rezerwy trójnej - spełnienie ograniczeń sieciowych - spełnienie ograniczeń elektrownianych Zasady rozliczania rezerwy trójnej Cena rozliczeniowa wynikająca z oferty Zakres zdolności wytwórczych podlegających rozliczeniom określany według ogólnych zasad 39 Energia w dobrych rękach

40 Modyfikacje zasad dokonywania zgłoszeń USE Zweryfikowanie zasad rozstrzygania niezgodności ze zgłoszeniem partnera handlowego Metoda priorytetowa Metoda średniej arytmetycznej Wprowadzenie moŝliwości stosowania zgłoszeń jednostronnych (na podstawie stosownych deklaracji w umowach przesyłania) 40 Energia w dobrych rękach

41 Modyfikacje zakresu informacji publicznie dostępnych Podstawowe grupy informacji Informacje o prognozowanych i rzeczywistych parametrach oraz warunkach pracy systemu elektroenergetycznego Informacje o prognozowanych i rzeczywistych parametrach oraz warunkach funkcjonowania Rynku Bilansującego Informacje o prognozowanych i rzeczywistych ilościach wymiany międzysystemowej Podstawowe przesłanki do publikacji Pozytywny wpływ na warunki konkurencji Brak negatywnego wpływu na bezpieczeństwo pracy systemu 41 Energia w dobrych rękach

42 Podsumowanie (1/2) - Zakładany plan procesu wdraŝania modyfikacji MB/2008 Działania w zakresie wdraŝania proponowanych modyfikacji Prezentacja koncepcji rozwiązań (aktualne spotkanie) Zgłaszanie ewentualnych propozycji korekt koncepcji rozwiązań W okresie do 2 tygodni po spotkaniu W formie elektronicznej na adres: modyfikacjemb2008@pse-operator.pl Etapowe wprowadzanie zmian Opracowanie IRiESP, w tym konsultacje z uŝytkownikami systemu i zatwierdzenie IRiESP przez Prezesa URE WdroŜenie zmian, w tym dokonanie stosownych modyfikacji w umowach przesyłowych i dostosowanie systemów informatycznych Harmonogram wdraŝania modyfikacji Etap I modyfikacje Rynku Bilansującego IRiESP I kwartał 2008 Modyfikacje umów przesyłowych i dostosowanie systemów informatycznych II kwartał 2008 (dostosowanie systemów do obsługi transakcji z rynków dnia bieŝącego II i III kwartał 2008 ) Wejście zmian w Ŝycie VII 2008, przy czym obsługa transakcji z rynków dnia bieŝącego IX 2008 Etap II modyfikacje rynku rezerw mocy IRiESP II i III kwartał 2008 Modyfikacje umów przesyłowych i dostosowanie systemów informatycznych IV kwartał 2008 r. Wprowadzenie zmian I Energia w dobrych rękach

43 Podsumowanie (2/2) - Kierunki dalszych prac w zakresie rozwoju MB Odchodzenie od modelu miedzianej płyty na rzecz uwzględnienia lokalizacyjnej natury bilansowania zasobów systemu Rozszerzanie zakresu stosowania rynkowych metod wyceny towarów i usług oraz metod dostępu do ograniczonych zasobów sieciowych, zgodnych z naturą działania systemu i tworzących zachęty do: zachowań wspierających bezpieczeństwo pracy systemu ujawniania przez uczestników rynku prawdziwych informacji Poprawa warunków do działania konkurencji cenowej poprzez eliminowanie rozliczania kosztów w sposób uśredniony Realizacja, w maksymalnym moŝliwym zakresie, tych samych funkcji (dostaw towarów i świadczenia usług) przez wytwórców i odbiorców Wprowadzanie mechanizmów rynkowych wspierających rozwój zdolności wytwórczych 43 Energia w dobrych rękach