KARTA AKTUALIZACJI NR CB/20/2018 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi

Transkrypt

1 KARTA AKTUALIZACJI NR CB/2/218 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi Spotkanie informacyjne Konstancin-Jeziorna 21 sierpnia 218 r.

2 Nota prawna Prezentacja została przygotowana w związku ze spotkaniem informacyjnym 21 sierpnia 218 r. dotyczącym prezentacji podstawowych rozwiązań zawartych w projekcie Karty aktualizacji nr CB/2/218 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie Systemu i Zarządzanie Ograniczeniami Systemowymi (IRiESP - Bilansowanie), a informacje i stanowiska w niej zawarte są aktualne na dzień prezentowania. Prezentowany materiał został przygotowany przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. i dotyczy Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie. Prezentacja jest formą skróconą i nie zawiera wszystkich informacji dotyczących Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP -Bilansowanie, dlatego materiał ten nie powinien być interpretowany w oderwaniu od ustnego komentarza prezentujących go osób oraz innych dokumentów i materiałów dotyczących Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie przygotowanych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Zawarte w prezentacji informacje nie stanowią ostatecznej treści Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. zastrzegają sobie możliwość wprowadzenia zmian do ostatecznej wersji Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie, będących w szczególności wynikiem konsultacji. W przypadku rozbieżności pomiędzy dzisiejszą prezentacją a Kartą aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie nadrzędne są zapisy Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie. Niniejsza prezentacja i jej treść stanowią własność Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. Kopiowanie i rozpowszechnianie prezentacji w części lub w całości możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Spółki. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w prezentacji oraz za możliwe konsekwencje jakichkolwiek działań podjętych w oparciu o dostarczone w niej informacje. 2

3 Zakres i cel zmian ZAKRES ZMIAN Modyfikacja limitów cen energii elektrycznej na RB Modyfikacja zasad wyznaczania cen za wytwarzanie energii elektrycznej JG OSPa Wprowadzenie aktualizacji cen za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa w zakresie zdolności wytwórczych objętych USE przyjętymi do realizacji na RBB Modyfikacja zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa Modyfikacja zasad wyznaczania zapotrzebowania w obszarze RB Uszczegółowienie zasad kwalifikacji wykorzystania pasm JG Wa Modyfikacja w zakresie informacji publikowanych przez OSP Modyfikacja mechanizmu zabezpieczeń należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie dotyczącym rozliczeń za energię na RB (Zabezpieczenia Z RB ) Kolejna karta aktualizacji 3

4 Zakres i cel zmian GŁÓWNE CELE WDROŻENIA ZMIAN Realizacja zobowiązania Polski w zakresie limitów cen energii elektrycznej na rynku bilansującym, wskazanego w decyzji notyfikacyjnej Komisji Europejskiej w sprawie rynku mocy z dn. 7 lutego 218 r Commitments made by the Polish authorities to improve the investment signals sent by the Polish energy markets (16)(a) With regards to day-ahead and intra-day electricity prices, by 1 July 218, there will be in Poland neither restrictions on bid prices nor price limits other than the ones currently applied within European single day-ahead and intraday coupling. This will be without prejudice to the maximum and minimum prices set in accordance with Article 41(1) and 54(1) of Commission Regulation (EU) No 215/1222. With regard to balancing market price limits, these will be set by 1 January 219 at a value not lower than the intra-day market price cap. This will be without prejudice to the technical price limits on the balancing market, applied if needed, in accordance with Article 3(2) of the Electricity Balancing Guideline. Wprowadzenie zmian towarzyszących do zmiany limitów cen na RB w celu: (i) modyfikacji mechanizmów RB w wyniku uzyskanych doświadczeń z ich funkcjonowania oraz (ii) rozwoju zasad RB przy uwzględnieniu uwarunkowań aktualnego modelu RB 4

5 Zakres i cel zmian PROCES KONSULTACJI ZMIAN 1 sierpnia 218 r. publikacja projektu Karty aktualizacji nr CB/2/218; rozpoczęcie procesu konsultacji zmian IRiESP instrukcja@pse.pl adres poczty elektronicznej, pod który należy przekazywać uwagi numer faksu, na który należy przekazywać uwagi Uwagi należy zgłaszać na Formularzu zgłoszeniowym uwag do projektu Karty aktualizacji nr CB/2/218 IRiESP - Bilansowanie 21 sierpnia 218 r. spotkanie informacyjne z użytkownikami systemu 31 sierpnia 218 r. zakończenie procesu konsultacji zmian do IRiESP 1 stycznia 219 r. PLANOWANY TERMIN WDROŻENIA ZMIAN 5

6 Modyfikacja limitów cen energii elektrycznej na RB 6

7 Dyspozycyjność JW Dyspozycyjność JW Warunki pracy sieci Limity cen energii elektrycznej na RB Zasady ogólne wyznaczania CRO Ilustracja wyznaczania CRO Nie są stosowane bezpośrednie limity na wartość ceny rozliczeniowej odchylenia (CRO) Zdolności wytwórcze JG OSPa Energia wyprodukowana przez JG OSPa CO16 Pasma z Ofert Redukcyjnych JG Oa Cena CRO jest kształtowana na podstawie cen po jakich jest oferowana energia elektryczna w ofertach bilansujących oraz ofertach redukcji obciążenia Cena CRO w godzinie jest równa najwyższej cenie za wytwarzanie lub redukcję energii elektrycznej w planie BPKD swobodnie zbilansowanym (BPKD/BO) Ograniczenia na minimalną i maksymalną wartość ceny CRO wynikają z ograniczeń na ceny ofertowe za wytwarzanie i redukcję energii elektrycznej Zdolności wytwórcze JG Wa (pasma z ofert bilansujących) Pasma objęte USE Wykonana redukcja JG Oa CO11 Zdolności wytwórcze JG Wa powyżej USE CO12 CO9 CO1 CO7 CO6 CO14 CO4 CO5 CO2 CO15 CO13 CO8 CO3 CO1 Zdolności wytwórcze JG Wa objęte USE ZRB Stos posortowany cenowo CO1 < CO2 < < CO16 CO16 CO15 CO14 CO13 CO12 CO11 C1 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 Zdolności wytwórcze w planie BPKD/BO CRO = CO13 7

8 Modyfikacja limitów cen energii elektrycznej na RB Zakres dopuszczalnych wartości ceny ofertowej w ofertach bilansujących JG Wa i redukcji obciążenia JG Oa Aktualne zasady Cena ofertowa dla pasma k oferty: Nie może być mniejsza od 7 zł/mwh (OFC k 7 zł/mwh) Nie może być większa od 15 zł/mwh (OFC k 15 zł/mwh) Równa zł/mwh gdy brak dyspozycyjności (OFC k = zł/mwh) Modyfikacje dopuszczalnych zakresów cen ofertowych wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/2/218 Oferta Bilansująca JG Wa OFC k -5 tys. zł/mwh OFC k 5 tys. zł/mwh OFC k zł/mwh Oferta Bilansująca JG Wa w usztywnieniu OFC k -5 tys. zł/mwh OFC k 5 tys. zł/mwh OFC k zł/mwh Oferta Bilansująca JG Wa niedyspozycyjna OFC k = zł/mwh Oferta Zastępcza JG Wa OFC k 1 grosz/mwh OFC k 5 tys. zł/mwh Oferta Redukcji Obciążenia JG Oa OFC k -5 tys. zł/mwh OFC k 5 tys. zł/mwh OFC k zł/mwh CRO -5 tys. zł/mwh CRO zł/mwh CRO 5 tys. zł/mwh 8

9 Limity cen - wypełnienie zobowiązania PL z notyfikacji KE rynku mocy Zgodnie z decyzją Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nr 5/217 z dn. 14 listopada 217 r., w sprawie ustanowienia jednolitych maksymalnych i minimalnych cen rozliczeniowych, które należy stosować we wszystkich obszarach rynkowych uczestniczących w jednolitym łączeniu rynków dnia bieżącego, wielkość tych limitów odpowiednio dla ceny minimalnej i maksymalnej po wdrożeniu funkcji jednolitego łączenia rynków dnia bieżącego powinna wynosić: EUR/MWh i 9999 EUR/MWh Z dn. 1 lipca 218 r. limity cen energii elektrycznej na rynku dnia bieżącego prowadzonego przez Towarową Giełdę Energii S.A. wynoszą równowartość EUR/MWh i 9999 EUR/MWh Wprowadzane limity cen energii elektrycznej na RB, odpowiadające ograniczeniom na minimalne i maksymalne ceny ofertowe za energię elektryczną, są nie bardziej rygorystyczne od limitów wskazanych w powyższej decyzji Agencji oraz od aktualnie stosowanych na rynku dnia bieżącego, co stanowi wypełnienie zobowiązania Polski złożonego podczas procesu notyfikacji KE rynku mocy W przypadku, gdy limity cen energii elektrycznej na RB będą niezgodne z limitami technicznymi jakie mogą zostać określone na podstawie art. 3(2) Rozporządzenia Komisji (UE) 217/2195 z dn. 23 listopada 217 r. ustanawiającego wytyczne dotyczące bilansowania, do którego odwołuje się decyzja notyfikacyjna KE, to zostanie przygotowana propozycja ich korekty w trybie aktualizacji IRiESP 9

10 Liczba godzin CRO z danego przedziału Liczba godzin CRO z danego przedziału Cena [zł/mwh] Wartości cen CRO w okresie Liczba godzin: Liczba godzin z CRO > 3 zł/mwh: 132 Liczba godzin z CRO > 1 zł/mwh: Liczba godzin z ceną CRO wyższą niż dana cena Zakres: 7 15 zł/mwh Przedziały ceny CRO [zł/mwh] Przedziały ceny CRO [zł/mwh] Zakres: zł/mwh 1

11 Liczba godzin CRO z danego przedziału Liczba godzin CRO z danego przedziału Cena [zł/mwh] Wartości cen CRO w okresie Liczba godzin: 5447 Liczba godzin z CRO > 3 zł/mwh: 259 Liczba godzin z CRO > 1 zł/mwh: Liczba godzin z ceną CRO wyższą niż dana cena Zakres: 7 15 zł/mwh Przedziały ceny CRO [zł/mwh] Zakres: zł/mwh Przedziały ceny CRO [zł/mwh] 11

12 Modyfikacja zasad wyznaczania cen za wytwarzanie energii elektrycznej JG OSPa 12

13 Jednostki Grafikowe OSP aktywne Jednostki Grafikowe OSP aktywne (JG OSPa ) są to urządzenia lub instalacje jednostek wytwórczych lub odbiorców energii w pełni dysponowane i bezpośrednio sterowane przez OSP W JG OSPa są reprezentowane: Jednostki wytwórcze świadczące usługę praca interwencyjna (PI) aktualnie ESP: Żarnowiec, Żydowo, Porąbka Żar, Solina i Dychów Jednostki wytwórcze świadczące usługę interwencyjna rezerwa zimna (IRZ) aktualnie łącznie 83MW w jednostkach: DOD 1-1, DOD 2-2, SIA 1-3, SIA 1-6, STW31-8 W JG OSPa mogą być również reprezentowane sterowane odbiory energii świadczące usługę redukcji zapotrzebowania na polecenie OSP Zasoby reprezentowane w JG OSPa nie uczestniczą w rynku energii elektrycznej Wyjątek: energia wyprodukowana przez człon przepływowy ESP JG OSPa są planowane do pracy w ostatniej kolejności, gdy bez tych źródeł nie jest możliwe zbilansowanie zapotrzebowania na energię elektryczną i moc przy występujących ograniczeniach systemowych W celu odzwierciedlenia interwencyjnej natury dostaw energii elektrycznej z JG OSPa, ich wpływ na cenę CRO jest ograniczony wyłącznie do sytuacji, gdy generacja z tych źródeł jest niezbędna do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną 13

14 Cena za wytwarzanie energii elektrycznej JG OSPa Oferty bilansujące dla JG OSPa są wyznaczane na potrzeby planowania pracy KSE i odzwierciedlają koszty wytwarzania (powiększone o składową stałą), co w sytuacjach wymagających ich użycia pozwala na dobór do pracy oraz rozdział obciążeń tych JG w oparciu o kryteria kosztowe Cena (CO) za wytwarzanie energii elektrycznej JG OSPa dla danego pasma i danej godziny, uwzględniana w zasadach kształtowania ceny CRO, jest równa: Aktualne zasady 15 zł/mwh Nowe zasady wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/2/218 większa z wartości: (i) najwyższej ceny CO wyznaczonej dla dyspozycyjnych zdolności wytwórczych JG Wa i mocy redukcji obciążenia JG Oa w tej godzinie oraz (ii) rynkowej ceny energii elektrycznej (RCE) w tej godzinie Nowe zasady wyznaczania CO dla JG OSPa utrzymują interwencyjny charakter tych zasobów: Generacja z JG OSPa nie wprowadza zakłóceń w wycenie energii elektrycznej na RB Siła sygnału cenowego JG OSPa uwzględniana przy wyznaczaniu ceny CRO, gdy generacja z tych źródeł jest niezbędna do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną, jest dostosowana do wartości cen energii elektrycznej na giełdowym RDN oraz cen energii elektrycznej zgłoszonych na RB w ofertach bilansujących i ofertach redukcji obciążenia 14

15 Dyspozycyjność JW Dyspozycyjność JW Warunki pracy sieci Ilustracja wpływu cen CO JG OSPa na CRO Zdolności wytwórcze JG OSPa CO16 = max (CO dyspozycyjnych JG Wa i JG Oa oraz RCE) Energia wyprodukowana przez JG OSPa CO16 Pasma z Ofert Redukcyjnych JG Oa Wykonana redukcja JG Oa 1 CO11 Zdolności wytwórcze JG Wa Zdolności wytwórcze (pasma z ofert bilansujących) JG Wa powyżej USE CO12 CO9 CO1 ZRB JG OSPa bez wpływu na cenę CRO generacja JG OSPa z powodów innych niż pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną Pasma objęte USE CO7 CO6 CO14 CO4 CO5 CO2 CO15 CO13 CO8 CO3 CO1 Zdolności wytwórcze JG Wa objęte USE Stos posortowany cenowo CO1 < CO2 < < CO16 CO16 CO15 CO14 CO13 CO12 CO11 C1 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 Zdolności wytwórcze w planie BPKD/BO CRO = CO13 15

16 Dyspozycyjność JW Dyspozycyjność JW Warunki pracy sieci Ilustracja wpływu cen CO JG OSPa na CRO Zdolności wytwórcze JG OSPa CO16 = max (CO dyspozycyjnych JG Wa i JG Oa oraz RCE) Energia wyprodukowana przez JG OSPa CO16 Pasma z Ofert Redukcyjnych JG Oa Wykonana redukcja JG Oa CO11 2 Zdolności wytwórcze JG Wa Zdolności wytwórcze (pasma z ofert bilansujących) JG Wa powyżej USE ZRB CO12 JG OSPa ustala cenę CRO generacja JG OSPa niezbędna do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną Pasma objęte USE CO9 CO1 CO7 CO6 CO14 CO4 CO5 CO2 CO15 CO13 CO8 CO3 CO1 Zdolności wytwórcze JG Wa objęte USE Stos posortowany cenowo CO1 < CO2 < < CO16 CO16 CO15 CO14 CO13 CO12 CO11 C1 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 Zdolności wytwórcze w planie BPKD/BO CRO = CO16 16

17 Wprowadzenie aktualizacji cen za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa w zakresie zdolności wytwórczych objętych USE przyjętymi do realizacji na RBB 17

18 Cena za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa Cena (CO) za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa w godzinie h dla pasma k jest równa Zasada ogólna: cenie ofertowej określonej dla tego pasma i tej godziny w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa Zasady szczególne: cenie określonej w Uzupełniającej Ofercie Bilansującej albo Dodatkowym Paśmie Brak możliwości modyfikacji cen w Przyjętej Ofercie Bilansującej JG Wa jest postrzegany przez uczestników rynku jako ograniczenie rozwoju rynku dnia bieżącego Wprowadzenie swobodnej aktualizacji ofert bilansujących w aktualnym modelu RB stworzyłoby możliwości do nadużyć i uzyskiwania nieuzasadnionych przychodów przez wytwórców wiązałoby się to ze wzrostem kosztów bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi, które są ponoszone przez odbiorców końcowych Modyfikacja zasad wyznaczania cen CO JG Wa wprowadzana Kartą aktualizacji nr CB/2/218 ma na celu Uwzględnienie postulatów uczestników rynku w zakresie w jakim są one możliwe do wprowadzenia w aktualnym modelu RB Zapewnienie spójności z wprowadzanymi modyfikacjami zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa 18

19 Modyfikacja cen za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa Zasady wyznaczania cen CO dla zdolności wytwórczych JG Wa z USE przyjętymi do realizacji na RBB W przypadku, gdy dla danej JG Wa i danej godziny na RBB zostały przyjęte do realizacji USE i ilości dostaw energii elektrycznej z tych USE mają znak odpowiadający dostawie energii na RB przez JG Wa, to dla potrzeb bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi oraz rozliczania kosztów bilansowania systemu i kosztów ograniczeń systemowych jako cenę CO dla zdolności wytwórczych JG Wa, na które zostały alokowane USE na RBB, przyjmuje się mniejszą z wartości: Ceny ofertowej określonej dla tego pasma i tej godziny w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa, oraz Ceny za wytwarzanie wymuszone energii elektrycznej (CW) tej JG Wa powiększonej o jednostkowy koszt uprawnień do emisji CO 2 tej JG Wa dla danej doby handlowej (KC CO2 ) W przypadku, gdy wyznaczona według powyższych zasad cena CO nie dotyczy całych pasm zdolności wytwórczych JG Wa, to wprowadza się podział pasm, na które zostały częściowo alokowane USE na RBB, w taki sposób, aby wyodrębnić pasma z ceną CO wyznaczoną według powyższych zasad W przypadku, gdy wyznaczona według powyższych zasad cena CO jest niższa od ceny ostatniego pasma objętego USE przyjętymi do realizacji na RBN, to jako wartość ceny CO przyjmuje się wartość ceny ostatniego pasma objętego USE przyjętymi do realizacji na RBN 19

20 Modyfikacja zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa 2

21 Zasady wyznaczania i rozliczeń energii awarii ( EA) ΔEA jest wyznaczana dla poszczególnych JG Wr, dla każdej godziny jako zdolności wytwórcze JG Wa składających się na daną JG Wr, brakujące do realizacji zobowiązań kontraktowych alokowanych na JG Wa w postaci USE ΔEA jest wyznaczana na podstawie: Energii EA odpowiadającej zdolnościom wytwórczym z USE alokowanych na JG Wa, które uległy awarii Energii EZW odpowiadającej dostępnym zdolnościom wytwórczym dyspozycyjnych JG Wa Sumarycznej pozycji zweryfikowanej (EZ) i skorygowanej (ES) wytwórcy Ilość energii EA dla każdej JG Wr w godzinie h jest równa sumie EZ tych JG Wa, które były w awarii w godzinie h Energia EZW odpowiadająca dostępnym zdolnościom wytwórczym jest wyznaczana jako: Energia EZW C odpowiadająca dostępnym zdolnościom wytwórczym całkowitym oraz Energia EZW A odpowiadająca dostępnym zdolnościom wytwórczym uwzględniającym wystąpienie awarii Przy wyznaczaniu ΔEA dla godziny h uwzględniany jest warunek, że ΔEA nie może być mniejsza od sumy energii awarii tych JG, dla których godzina h jest pierwszą godziną awarii, ograniczonej do różnicy pomiędzy sumą EZ i sumą ES dla wytwórcy ΔEA jest rozliczana na JG Wr, jako energia bilansująca nieplanowana odebrana, wg ceny CRA równej CRO Brak realizacji zobowiązań kontraktowych ze względu na awarię JG Wa, przy jednoczesnej dostępności zdolności wytwórczych na innych JG Wa tego samego wytwórcy, nie jest kwalifikowane jako ΔEA i jest rozliczane jako energia bilansująca planowana odebrana 21

22 Ilustracja wyznaczania EA (1) P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG h-5 PRACA h-4 h-3 REZERWA PRACA PRACA AWARIA h-2 h-1 h EZ godziny EZ AWARIA godziny EZ godziny EZ godziny JG Wr składa się z: JG1, JG2, JG3, JG4 Dla każdej JG: P MIN = 5 MW, P MAX = 1 MW Ilość energii odpowiadającej zdolnościom wytwórczym z USE alokowanych na JG, które uległy awarii EA h = 15 MWh 22

23 Ilustracja wyznaczania EA (2) JG Wr składa się z: JG1, JG2, JG3, JG4 P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG h-5 PRACA h-4 h-3 REZERWA PRACA PRACA AWARIA h-2 h-1 h EZ godziny EZ AWARIA godziny EZ godziny EZ godziny Dla każdej JG: P MIN = 5 MW, P MAX = 1 MW Ilość energii odpowiadającej zdolnościom wytwórczym z USE alokowanych na JG, które uległy awarii Ilość energii odpowiadającej dostępnym zdolnościom wytwórczym dyspozycyjnych JG EZW C h = 2 MWh EA h = 15 MWh 23

24 Ilustracja wyznaczania EA (3) JG Wr składa się z: JG1, JG2, JG3, JG4 P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG h-5 PRACA h-4 h-3 REZERWA PRACA PRACA AWARIA h-2 h-1 h EZ godziny EZ AWARIA godziny EZ godziny EZ godziny Dla każdej JG: P MIN = 5 MW, P MAX = 1 MW Ilość energii odpowiadającej zdolnościom wytwórczym z USE alokowanych na JG, które uległy awarii Ilość energii odpowiadającej dostępnym zdolnościom wytwórczym dyspozycyjnych JG EZW C h = 2 MWh EA h = 15 MWh EZW A h = 15 MWh 24

25 Ilustracja wyznaczania EA (4) P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG P[MW] 1 75 JG h-5 PRACA h-4 h-3 REZERWA PRACA PRACA AWARIA h-2 h-1 h EZ godziny EZ AWARIA godziny EZ godziny EZ godziny JG Wr składa się z: JG1, JG2, JG3, JG4 Dla każdej JG: P MIN = 5 MW, P MAX = 1 MW EZW C h = 2 MWh P [MW] EA h = 15 MWh h EA 15 MWh ΔEA h = 75 MWh EZW A h = 15 MWh EZ h EZW C h EZW A h ES h godziny 25

26 Zakres modyfikacji zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa Zmiany wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/2/218 nie modyfikują istoty mechanizmu wyznaczania i rozliczania energii awarii ( EA), lecz stanowią uzupełnienie zasad w tym zakresie Zdolności wytwórcze JG Wa, które są niedostępne ze względu na awarię, nie będą uwzględniane w zasadach rozliczeń energii bilansującej planowanej, wyznaczeniu cen rozliczeniowych korekty pozycji kontraktowej (CRK) JG Wa Zdolności wytwórcze JG Wa z alokowanymi USE, które są niedostępne ze względu na zgłoszoną niedyspozycyjność i jednocześnie nie są rozliczone jako energia awarii ( EA), podlegają realokacji na dyspozycyjne zdolności wytwórcze innych JG Wa tego samego wytwórcy: Wartość ceny CO dla zdolności wytwórczych JG Wa, na które są realokowane USE w wyniku awarii innych JG Wa tej samej JG Wr, jest wyznaczana zgodnie z zasadami wyznaczania ceny CO dla zdolności wytwórczych JG Wa objętych USE przyjętymi do realizacji w ramach RBB Realokacja USE z powodu awarii odbywa się w pierwszej kolejności na najtańsze dostępne zdolności wytwórcze (wg cen ofertowych) 26

27 Podstawowe cechy wprowadzanych modyfikacji zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa Realokacja USE z powodu awarii wraz ze zmianą ceny ofertowej odzwierciedla zachowanie jakie podjąłby wytwórca w przypadku pełnego samodysponowania JG Wa aktualnie jest to brakujący element mechanizmu energii awarii Racjonalizacja (ograniczenie) kosztów awarii JG Wa przenoszonych w składniku jakościowym Taryfy PSE S.A., pokrywanym przez odbiorców końcowych: Awaria rozliczona jako redukcja planowa wymuszona co do zasady jest kompensowana przyrostem planowym wymuszonym (koszt dla odbiorców odpowiadający różnicy w kosztach zmiennych wytwarzania *) Awaria rozliczona jak energia awarii jest co do zasady kompensowana przyrostem planowym swobodnym (brak kosztu dla odbiorców *) * nie dotyczy kosztów uruchomień JG Wa 27

28 Modyfikacja zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa Zasady nieuwzględniania w wyznaczaniu cen CRK zdolności wytwórczych JG Wa, które są niedostępne ze względu na zgłoszoną niedyspozycyjność W przypadku, gdy dla danej JG Wa i danej godziny została zgłoszona niedyspozycyjność i ilość mocy odpowiadająca większej z wartości: (i) mocy dyspozycyjnej JG Wa oraz (ii) skorygowanej ilości dostaw energii JG Wa (ES), przeliczonej na wartość brutto, jest mniejsza od sumy mocy brutto oferowanych w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa, to moc w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa w części w jakiej powyższy warunek jest spełniony jest niedostępna dla OSP, i dla potrzeb rozliczania kosztów bilansowania systemu i kosztów ograniczeń systemowych w zakresie pasm zdolności wytwórczych JG Wa objętych w całości bądź w części tą niedostępną mocą, stosuje się: Moc brutto i netto pasma równą MW oraz cenę CO równą zł/mwh, w przypadku niedostępności całego pasma JG Wa Moc brutto i netto pasma równą dostępnym zdolnościom wytwórczym danego pasma oraz cenę CO równą cenie ofertowej określonej dla tego pasma i tej godziny w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa, w przypadku częściowej niedostępności pasma JG Wa 28

29 Modyfikacja zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa Zasady zmiany ceny za wytwarzanie energii elektrycznej JG Wa w związku z realokacją USE na tę JG Wa w wyniku awarii innej JG Wa tego samego wytwórcy W przypadku, gdy dla danej JG Wr i danej godziny ilość energii awarii EA, wyznaczona według zasad określonych w pkt , jest mniejsza od sumy ilości energii odpowiadającej niedostępnym zdolnościom wytwórczym JG Wa z alokowanymi USE, składających się na daną JG Wr, to dla potrzeb bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi oraz rozliczania kosztów bilansowania systemu i kosztów ograniczeń systemowych, w zakresie dyspozycyjnych zdolności wytwórczych JG Wa tej JG Wr, które nie są objęte USE, w części w jakiej ich sumaryczna ilość energii wyznaczona z pasm o najniższych cenach ofertowych odpowiada różnicy pomiędzy ilością energii z niedostępnych zdolności wytwórczych JG Wa z alokowanymi USE i ilością energii EA tej JG Wr, jako cenę CO przyjmuje się mniejszą z wartości: Ceny ofertowej określonej dla tego pasma i tej godziny w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa JG Wa, oraz Ceny za wytwarzanie wymuszone energii elektrycznej (CW) tej JG Wa powiększonej o jednostkowy koszt uprawnień do emisji CO 2 tej JG Wa dla danej doby handlowej (KC CO2 ). W przypadku, gdy ilość energii odpowiadająca wskazanej powyżej różnicy nie pokrywa w całości danego pasma zdolności wytwórczych w Przyjętej Ofercie Bilansującej część handlowa danej JG Wa, to wprowadza się podział tego pasma na dwa i powyższe zasady dotyczą wyłącznie tego z tych dwóch pasm, który jest pokryty przedmiotową różnicą ilości energii 29

30 Pasma Wytwórcy A ZRB Ilustracja modyfikacji w zakresie zasad rozliczeń powiązanych z mechanizmem energii awarii JG Wa CO15 CO14 CO13 CO12 CO11 CO1 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 CO15 CO14 CRO=CO12 CO14 CRO=CO13 CO13 CRO=CO12 AWARIA nierozliczona jako EA, tylko jako redukcja wymuszona ZRB Pasma nieobjęte USE Pasma zaplanowane / Pasma objęte USE wykorzystane do produkcji Aktualne zasady CO13 CO12 CO11 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 Awaria kompensowana przyrostem swobodnym Dostawa swobodna Dostawa wymuszona Zmiana ceny CO na CW+KC CO2 dla CO15 w związku z awarią nierozliczoną jako EA (KA nr CB/2/218) ZRB CO12 CW+KC CO2 CO11 CO9 CO8 CO7 CO6 CO5 CO4 CO3 CO2 CO1 Awaria kompensowana przyrostem wymuszonym 3

31 Modyfikacja zasad wyznaczania zapotrzebowania w obszarze RB 31

32 Modyfikacja zasad wyznaczania zapotrzebowania w obszarze RB Zapotrzebowanie w obszarze RB (ZRB) jest wykorzystywane przy tworzeniu planu BPKD/BO, w którym najwyższa cena za wytwarzanie (CO) lub redukcję (CR) energii elektrycznej wyznacza cenę CRO ZRB uwzględniane przy tworzeniu planu BPKD/BO jest: Aktualne zasady równe sumie prognozowanych przez OSP godzinowych poborów energii z obszaru Rynku Bilansującego, które muszą zostać pokryte przez JG Wa oraz JG OSPa, skorygowanych o: (1) Saldo międzyoperatorskiej wymiany energii elektrycznej, to znaczy wymiany energii w ramach pomocy awaryjnej oraz redispatchingu, oraz (2) Ilość energii elektrycznej zużytej na pompowanie w źródłach szczytowo-pompowych reprezentowanych w Jednostkach Grafikowych Operatora Systemu Przesyłowego aktywnych Nowe zasady wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/2/218 równe sumie wyznaczonych na podstawie danych pomiarowo-rozliczeniowych godzinowych poborów energii z obszaru Rynku Bilansującego, które zostały pokryte przez generację JG Wa oraz JG OSPa, skorygowanych o: (1) Saldo międzyoperatorskiej wymiany energii elektrycznej, to znaczy wymiany energii w ramach pomocy awaryjnej oraz redispatchingu (2) Ilość energii elektrycznej zużytej na pompowanie w źródłach szczytowo-pompowych reprezentowanych w Jednostkach Grafikowych Operatora Systemu Przesyłowego aktywnych (3) Ilość energii elektrycznej wynikającą z wykorzystania mocy redukcyjnych JG Oa, w części w jakiej redukcje Jednostek Grafikowych Odbiorczych aktywnych zostały faktycznie zrealizowane 32

33 Modyfikacja zasad wyznaczania zapotrzebowania w obszarze RB Wyznaczanie ZRB na podstawie danych pomiarowo-rozliczeniowych, czyli wykonanych poborów energii z obszaru RB pokrytych przez generację JG Wa i JG OSPa, pozwoli na: Wyeliminowanie wpływu potencjalnego błędu prognozy zapotrzebowania na wartość ceny CRO Dokładniejsze odwzorowanie wpływu stanu zakontraktowania uczestników rynku na wartość ceny CRO Wprowadzana modyfikacja jest szczególnie istotna w okresach napiętego bilansu mocy w systemie elektroenergetycznym, charakteryzujących się dużą wrażliwością ceny CRO w funkcji zapotrzebowania na energię elektryczną 33

34 Cena [zł/mwh] Przykładowa zagregowana krzywa rozkładu cen i energii z ofert wykorzystanych do stworzenia planu BPKD/BO i wyznaczenia ceny CRO (1) lipca 218 r. godz. handlowa ZRB USE JG Wa CRO = 219,69 zł/mwh Energia [MWh] 34

35 Cena [zł/mwh] Przykładowa zagregowana krzywa rozkładu cen i energii z ofert wykorzystanych do stworzenia planu BPKD/BO i wyznaczenia ceny CRO (2) stycznia 218 r. godz. handlowa CRO = 1221,39 zł/mwh ZRB 6 USE JG Wa Energia [MWh] 35

36 Uszczegółowienie zasad kwalifikacji wykorzystania pasm JG Wa 36

37 Kwalifikacja wykorzystania pasm JG Wa Kwalifikacja wykorzystania danego pasma jako (i) zmiany swobodnej albo (ii) zmiany wymuszonej, odbywa się na podstawie znacznika wykorzystania pasma ZP Wartość znacznika ZP dla danego pasma w danej godzinie jest ustalana na podstawie relacji pomiędzy: Ceną za wytwarzanie energii elektrycznej dla tego pasma w tej godzinie (CO) oraz Ceną rozliczeniową odchylenia w tej godzinie (CRO) Wg aktualnych zasad wartość znacznika ZP (ZP= zmiana swobodna; ZP=1 zmiana wymuszona) jest wyznaczana następująco Dla pasma reprezentującego dostawę energii elektrycznej na RB: ZP =, jeżeli CO < CRO ZP =, jeżeli CO = CRO ZP = 1, jeżeli CO > CRO Dla pasma reprezentującego odbiór energii elektrycznej z RB: ZP =, jeżeli CO > CRO ZP =, jeżeli CO = CRO ZP = 1, jeżeli CO < CRO CRO Pasma reprezentujące dostawę na RB Wymuszone Swobodne Pasma reprezentujące odbiór z RB Swobodne Wymuszone Uszczegółowienie zasad kwalifikacji wykorzystania pasm JG Wa wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/2/218 dotyczy wyłącznie przypadku gdy CO = CRO CO 37

38 Kwalifikacja wykorzystania pasm JG Wa z CO równą CRO W przypadku pasm ofertowych z ceną CO równą cenie CRO, kwalifikacja wykorzystania tych pasm jako zmiana swobodna zostaje ograniczona do wielkości mocy odpowiadającej ilości energii z tych pasm wymaganej do zbilansowania systemu w planie BPKD/BO Wykorzystanie tych pasm zdolności wytwórczych w wielkości powyżej ilości energii wymaganej do zbilansowania systemu w planie BPKD/BO wynika z warunków pracy elektrowni lub warunków pracy sieci, stąd ich wykorzystanie w tym zakresie ma charakter zmiany wymuszonej a nie zmiany swobodnej Dla pasma z ceną CO równą CRO wyznacza się współczynniki WPD i WPO określające jaka część dostawy/odbioru ma charakter zmiany swobodnej Dokonuje się podziału pasma z ceną CO równą CRO na dwa pasma mocy o następującej wielkości mocy i kwalifikacji wykorzystania: Dla pasma reprezentującego dostawę energii elektrycznej na RB ZP= dla mocy odpowiadającej iloczynowi współczynnika WPD oraz ilości dostawy energii el. na RB z pasma ZP=1 dla pozostałego zakresu mocy pasma Dla pasma reprezentującego odbiór energii elektrycznej z RB ZP= dla mocy odpowiadającej iloczynowi współczynnika WPO oraz ilości odbioru energii el. z RB z pasma ZP=1 dla pozostałego zakresu mocy pasma 38

39 Współczynniki WPD i WPO Współczynnik WPD Współczynnik WPO gdy suma w mianowniku jest równa zero dla godziny h, to odpowiednio współczynnik WPD h lub WPO h jest równy zero Ilość energii wymaganej w godzinie h do zbilansowania systemu w planie BPKD/BO ze zdolności wytwórczych JG Wa z ceną CO równą cenie CRO h, reprezentująca dostawę energii na Rynek Bilansujący Ilość energii wymaganej w godzinie h do zbilansowania systemu w planie BPKD/BO ze zdolności wytwórczych JG Wa z ceną CO równą cenie CRO h, reprezentująca odbiór energii z Rynku Bilansującego Ilość energii bilansującej planowanej reprezentująca dostawę energii na RB (zwiększenie generacji ponad EZ) dla j-tej JG Wa w godzinie h, dla pasma k z ceną CO równą CRO h Ilość energii bilansującej planowanej reprezentująca odbiór energii z RB (zmniejszenie generacji poniżej EZ) dla j-tej JG Wa w godzinie h, dla pasma k z ceną CO równą CRO h Jw Zbiór JG Wa 39

40 Energie WE D i WE O Ilość energii wymagana do zbilansowania systemu w planie BPKD/BO ze zdolności wytwórczych JG Wa z ceną CO równą cenie CRO, reprezentująca: Dostawę energii na RB (WE D ) Odbiór energii z RB (WE O ) Ilość energii bilansującej planowanej reprezentująca dostawę energii na RB (zwiększenie generacji ponad EZ) dla j-tej JG Wa w godzinie h, dla pasma k z ceną wytwarzania CO równą CRO h. Ilość energii bilansującej planowanej reprezentująca odbiór energii z RB (zmniejszenie generacji poniżej EZ) dla j-tej JG Wa w godzinie h, dla pasma k z ceną wytwarzania CO równą CRO h. Ilość mocy netto j-tej JG Wa w godzinie h, z pasma k z ceną CO równą cenie CRO h, odpowiadająca wielkości mocy tego pasma zawartej w planie BPKD/BO. Ilość mocy netto j-tej JG Wa w godzinie h, z pasma k z ceną CO równą cenie CRO h, uwzględniona przy tworzeniu planu BPKD/BO i jednocześnie odpowiadająca wielkości w jakiej moc tego pasma jest objęta USE. Jw Zbiór JG Wa T Stała przeliczeniowa (T = 1h) 4

41 Ilustracja kwalifikacji wykorzystania pasm JG Wa z CO równą CRO (1) OFE BPKD/BO = 1 X+5 X+45 CO > CRO CO > CRO OFE USE = EZS D = -15 X+35 X+3 ZRB CO = CRO EZS O = X+2 X+15 X+1 CO < CRO CO < CRO WE D = min(15; max(;1-)) = 1 WE O = min(; max(;-1)) = CO < CRO X WPD = (1 + min(15-1; -)) / 15 = 2/3 WPO = bo EZS O = Pasma nieobjęte USE Pasma objęte USE Pasma wykorzystane do produkcji Redukcja swobodna Redukcja wymuszona Dostawa swobodna Dostawa wymuszona 41

42 Ilustracja kwalifikacji wykorzystania pasm JG Wa z CO równą CRO (2) OFE BPKD/BO = 15 X+5 X+45 CO > CRO CO = CRO OFE USE = 1 EZS D = -2 X+35 X+3 ZRB CO = CRO EZS O = 1 X+2 X+15 X+1 CO = CRO CO < CRO WE D = min(2; max(;15-1)) = 5 WE O = min(1; max(;1-15)) = CO < CRO X WPD = (5 + min(2-5; 1-)) / 2 = 3/4 WPO = ( + min(2-5; 1-)) / 1 = 1 Pasma nieobjęte USE Pasma objęte USE Pasma wykorzystane do produkcji Redukcja swobodna Redukcja wymuszona Dostawa swobodna Dostawa wymuszona 42

43 Modyfikacja w zakresie informacji publikowanych przez OSP 43

44 Modyfikacja w zakresie informacji publikowanych przez OSP Zakres informacji publikowanych przez OSP zostaje uzupełniony o następujące dane: Prognozowany stan zakontraktowania KSE wyznaczony w ramach tworzenia planów pracy KSE: PKD i BPKD Wykonany stan zakontraktowania KSE Rozszerzenie zakresu publikacji danych o informację o stanie zakontraktowania KSE stanowi uwzględnienie postulatów zgłaszanych przez użytkowników systemu 44

45 Dziękuję za uwagę Andrzej Midera Departament Zarządzania Systemem