Archeologia Środowiska

Transkrypt

1 Archeologia Środowiska Stowarzyszenie Archeologii Środowiskowej Association of Environmental Archaeology

2 Archeologia środowiska

3 Ekosystem - fragment przyrody stanowiący funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana między jej częścią żywą biocenozą, a nieożywioną biotopem. Biocenoza - czyli ogół organizmów występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami. Biotop - czyli nieożywione elementy tego obszaru, a więc: podłoże, woda, powietrze (środowisko zewnętrzne). Ekosystem stanowi funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana materii między biocenozą i biotopem.

4 Jeziorko Tell Qaramel

5 Paleoekologia Rekonstrukcja budowy i funkcjonowania zbiorowisk roślinnych oraz warunków środowiska (zwłaszcza klimatu) w minionych epokach na podstawie zachowanych kopalnych szczątków roślin (paleobotanika, archeobotanika, palinologia, analiza ksylologiczna, antrakologiczna, diatomologiczna itp.) i zwierząt (paleozoologia, archeozoologia, malakologia itp.)

6 Antropopresja I etap gospodarka przyswajająca zbieracko-łowiecka; mezolit II etap dostosowanie upraw roślin i hodowli zwierząt do warunków lokalnego środowiska; neolit III etap ustabilizowanie gospodarki produkcyjnoprzyswajalnej; epoki brązu i żelaza IV etap gwałtowny wzrost ingerencji w środowisko i jego postępująca destrukcja; od wczesnego średniowiecza do chwili obecnej

7

8 Flora kopalna wybiórcza reprezentacja flory żywej - skład chemiczny tkanek roślinnych (celuloza, lignina, kutyna, suberyna, wysycenie kauczukiem, substancjami woskowymi, żywicą i krzemionką) - sposób występowania roślin w przyrodzie - działalność człowieka - warunki panujące w złożu tempo dekompozycji w osadzie (odczyn, wilgotność, dostęp powietrza)

9

10 Przedmiot badań archeobotanicznych Makroszczątki: owoce i nasiona (diaspory lub propagule), drewno, źdźbła i liście traw, kłącza, bulwki, fragmenty parenchymy z różnych organów, liście roślin innych niż trawy, owocniki grzybów Mikroszczątki: fitolity, pyłek roślin kwiatowych, zarodniki (spory) roślin niższych, pancerzyki okrzemek

11 Stan zachowania Szczątki storfiałe Szczątki zwęglone Szczątki kompletnie wysuszone Szczątki zmineralizowane Odciski

12 Zasada aktualizmu geologicznego: W przeszłości geologicznej działały na Ziemi podobne czynniki i zachodziły podobne procesy geologiczne. Na tej podstawie można odtwarzać dawne zjawiska.

13 Zakres tolerancji organizmów - walencja ekologiczna Stenobiont - gatunek stenotopowy, wskaźnikowy, bioindykator - gatunek lub inny takson o wąskim zakresie tolerancji względem niewielkiej liczby czynników ograniczających. Eurybiont czyli gatunek eurytopowy, ubikwistyczny, kosmopolityczny (wszędobylskie) o dużej tolerancji w stosunku do czynników środowiska, szeroko rozprzestrzenione, zajmujące różne siedliska. Można wyróżnić: eury- i steno- : termiczny odnosi się do temperatury, hydryczny odnosi się do wody, halinowy odnosi się do zasolenia, magiczny odnosi się do pokarmu

14 Takson, jednostka taksonomiczna - grupa organizmów (populacji) na tyle do siebie podobnych i wyróżniających się konkretną cechą, na tyle charakterystyczną, że na tej podstawie można je zaszeregować do konkretnej kategorii systematycznej Fitocenoza (zoocenoza) - roślinna (zwierzęca) część biocenozy, ogół roślin występujących na danym obszarze, które mają określoną strukturę (skład gatunkowy, zagęszczenie osobników, rozmieszczenie poziome i pionowe), specyficzną rytmikę sezonową, właściwe sobie przepływ energii i produktywność ekologiczną oraz wzajemnie na siebie oddziałują.

15

16

17 Analiza ksylologiczna i antrakologiczna

18

19

20 Okrzemki analiza diatomologiczna

21 Fitolity

22 Ötzi człowiek z lodowca