SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2016) 239 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z wykonania rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 w sprawie przekazywania danych statystycznych na temat wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich PL PL

2 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z wykonania rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 w sprawie przekazywania danych statystycznych na temat wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich 1. WPROWADZENIE W art. 10 rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 1 ( rozporządzenie o wyładunkach ) określono następujący wymóg: W terminie do 19 stycznia 2010 r., a następnie co trzy lata, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny danych statystycznych opracowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a w szczególności w odniesieniu do ich istotności i jakości. Sprawozdanie to zawiera również analizę efektywności systemu stosowanego do gromadzenia i opracowywania danych statystycznych pod względem kosztów i wskazuje najlepsze praktyki umożliwiające państwom członkowskim zmniejszenie nakładu pracy oraz zwiększenie użyteczności i poprawę jakości danych statystycznych. Niniejsze sprawozdanie jest trzecim sprawozdaniem z oceny, które Komisja przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Pierwsze sprawozdanie opublikowano jako dokument COM(2010) 675 final, drugie jako dokument COM(2014) 240 final. 2. CHARAKTER I ZAKRES INFORMACJI Rozporządzenie o wyładunkach zobowiązuje państwa członkowskie i państwa EOG do przekazywania danych statystycznych co roku, w ciągu sześciu miesięcy od końca referencyjnego roku kalendarzowego. Państwa są zobowiązane do przekazywania danych na temat łącznych ilości i wartości jednostkowych produktów rybołówstwa wyładowanych na ich terytorium przez statki pochodzące z UE i EFTA. Dane przekazuje się w podziale na następujące kategorie: (i) bandera statków rybackich dokonujących wyładunków (zgodnie z kodami określonymi w załączniku II do rozporządzenia o wyładunkach); (ii) postać produktów (załącznik III do rozporządzenia); oraz (iii) przeznaczenie produktów (załącznik IV do rozporządzenia). Niniejsze sprawozdanie zawiera ocenę postępów dokonanych przez państwa członkowskie i państwa EFTA w odniesieniu do stosowania przepisów rozporządzenia o wyładunkach, w szczególności pod względem kompletności i jakości przedstawionych danych Gromadzenie danych i ich źródła Wydaje się, że dane administracyjne są głównym źródłem statystyk dotyczących wyładunków, biorąc pod uwagę, że prawie wszystkie państwa gromadzą dzienniki połowowe, 1 Rozporządzenie (WE) nr 1921/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych na temat wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich i uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1382/91 (Dz.U. L 403 z , s. 1).

3 dokumenty sprzedaży, deklaracje wyładunkowe i przeładunkowe oraz deklaracje przejęcia. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/ oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 404/ zobowiązują szyprów statków o długości powyżej 10 m do prowadzenia dzienników połowowych i przekazywania zarejestrowanych informacji jak najszybciej w ciągu 24 godzin, nawet w przypadku braku połowu. Dzienniki połowowe zawierają dane zarejestrowane przez szyprów w trakcie działalności statków i muszą obejmować szacunkowe określenie masy w relacji pełnej dla danego połowu. Są one szczególnie przydatne w przypadku przypisywania połowów do określonych łowisk i obliczania poziomów działalności połowowej oraz umożliwiają kontrole krzyżowe z innymi źródłami danych. W przypadku statków o długości poniżej 10 m państwa członkowskie korzystają z formularzy (np. raportów połowowych i dzienników połowowych), dokumentów sprzedaży lub metod próbkowania w celu monitorowania działalności połowowej. Dokumenty sprzedaży przekazuje się organom odpowiedzialnym za pierwszą sprzedaż ryb. Obejmują one informację o ilości każdego z wyładowanych gatunków, postaci oraz wartości każdego produktu, a także o statku dokonującym wyładunku. Powszechne korzystanie z systemu elektronicznej rejestracji i elektronicznego raportowania ułatwiło i usprawniło gromadzenie danych, ponieważ uregulowało terminy dostarczania danych. Dane są przesyłane właściwym instytucjom terminowo i w większości przypadków obejmują wszystkie wymagane informacje. Oprócz dzienników połowowych, dokumentów sprzedaży i deklaracji wyładunkowych niektóre państwa gromadzą również inne informacje, np. za pośrednictwem satelitarnego systemu monitorowania statków (VMS), który umożliwia dokładniejsze określenie łowisk. W rezultacie zapewnia się kompletne informacje o działalności połowowej odbywającej się we wszystkich segmentach floty i na wszystkich łowiskach, ponieważ niemalże wszystkie państwa mogą korzystać z administracyjnych źródeł danych przy sporządzaniu pełnego spisu działalności. W przypadku gdy dostępne informacje administracyjne są niewystarczające, przeprowadza się badania w celu uzupełnienia (Francja i Malta) lub zastąpienia (Grecja i Włochy) danych administracyjnych. Tego rodzaju przypadki opisano szczegółowo w kolejnej sekcji Systemy gromadzenia danych w państwach członkowskich i państwach EFTA Belgia Za gromadzenie danych odpowiada Służba ds. Rybołówstwa Morskiego przy Dziale Polityki Rolnej i Rybołówstwa. Głównym źródłem informacji są dokumenty sprzedaży 2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r. ustanawiające unijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 847/96, (WE) nr 2371/2002, (WE) nr 811/2004, (WE) nr 768/2005, (WE) nr 2115/2005, (WE) nr 2166/2005, (WE) nr 388/2006, (WE) nr 509/2007, (WE) nr 676/2007, (WE) nr 1098/2007, (WE) nr 1300/2008, (WE) nr 1342/2008 i uchylające rozporządzenia (EWG) nr 2847/93, (WE) nr 1627/94 oraz (WE) nr 1966/2006 (Dz.U. L 343 z , s. 1). 3 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 404/2011 z dnia 8 kwietnia 2011 r. ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 112 z , s. 1).

4 przedkładane drogą elektroniczną tego samego dnia przez trzy centra aukcyjne (Zeebrugge, Ostenda i Nieuwpoort). Wyjątek stanowią dane na temat sprzedaży połowów z małych statków, które mogą sprzedawać towar bezpośrednio konsumentom w Ostendzie (zamiast na aukcji), lecz mają obowiązek zgłaszać masę i ceny na aukcji w Ostendzie. Dzienniki połowowe wysyła się w ciągu 48 godzin i wykorzystuje do przypisania sprzedawanych ilości i działalności połowowej do poszczególnych łowisk (główne obszary to Morze Północne i wschodnia część La Manche). Bułgaria Za gromadzenie danych o wyładunkach odpowiada Krajowa Agencja Rybołówstwa i Akwakultury. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych: każda osoba zajmująca się rybołówstwem komercyjnym ma obowiązek przedstawiania dzienników połowowych i deklaracji wyładunkowych (nawet gdy statek ma długość poniżej 10 m); każda osoba dokonująca pierwszej sprzedaży ryb ma obowiązek przedstawiania dokumentów sprzedaży, z których będą pochodziły informacje o cenie. Dzienniki połowowe i dokumenty sprzedaży otrzymane przez Krajową Agencję ds. Rybołówstwa i Akwakultury muszą zostać wprowadzone do systemu w ciągu 15 dni od daty dostarczenia danych. Statki bułgarskie poławiają wyłącznie na Morzu Czarnym. Cypr Za gromadzenie danych o połowach i wyładunkach odpowiada Departament Rybołówstwa i Badań Morskich (przy Ministerstwie Rolnictwa, Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska). Oprócz dokumentów sprzedaży (w przypadku rybaków bezpośrednio sprzedających swoje wyładunki) i deklaracji wyładunkowych statki o długości do 10 m mają obowiązek przedstawiania przychodów ze sprzedaży. W przypadku statków o długości m gromadzi się dzienniki połowowe w wersji papierowej, zaś statki o długości powyżej 12 m są wyposażone w VMS i korzystają z powiązanego systemu elektronicznej rejestracji i elektronicznego raportowania (ERS) celem zgłaszania dokumentów sprzedaży. Poszczególne źródła danych nie są obecnie powiązane, w związku z czym dane są przechowywane w różnych bazach danych. Istnieje wyraźne zapotrzebowanie na zintegrowany system i konieczne będzie zapewnienie pomocy technicznej niezbędnej do opracowania takiego systemu. Statki cypryjskie prowadzą działalność w środkowowschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Dania Za wyładunki odpowiada duńska Agencja ds. Rolnictwa i Rybołówstwa przy Ministerstwie Środowiska i Żywności. Bezpośredni nabywcy muszą być zarejestrowani i muszą przedstawiać dokumenty sprzedaży. Większość dużych nabywców ryb codziennie przedstawia swoje dokumenty sprzedaży drogą elektroniczną. Wszystkie statki duńskie mają obowiązek wypełniania dzienników połowowych (zaś statki o długości powyżej 12 m muszą prowadzić elektroniczne dzienniki połowowe). Statki o długości poniżej 10 m mogą być zwolnione z obowiązku prowadzenia dziennika połowowego, pod warunkiem że rybacy podpisali deklarację dotyczącą łowiska. ERS jest w pełni wdrożony i statki o długości powyżej 12 m mają obowiązek korzystać z VMS. Statki duńskie prowadzą działalność głównie na Morzu Północnym. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych, ale są zamrożone, w porozumieniu z krajowym urzędem statystycznym, do czasu ich zebrania i wysłania do Eurostatu. Niemcy Za dane o wyładunkach odpowiada Federalna Agencja Rolnictwa i Żywienia. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych i są gromadzone za pomocą dzienników połowowych.

5 Informacje na temat jakości, postaci i ceny produktów pochodzą z deklaracji wyładunkowych i dokumentów sprzedaży. Statki niemieckie poławiają głównie na wodach zachodnich, tj. na Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim oraz na wodach Grenlandii i Norwegii. Estonia W gromadzeniu danych uczestniczą Ministerstwo Spraw Wiejskich, krajowy urząd statystyczny, Ministerstwo Środowiska i Inspektorat ds. Środowiska. Krajowy urząd statystyczny i Ministerstwo Spraw Wiejskich odpowiadają za edytowanie i wysyłanie danych. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych, w tym dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych, dokumentów sprzedaży oraz dokumentów przeładunku i transportu. Statki o długości poniżej 12 lub statki o długości poniżej 15 m poławiające wyłącznie na morzu terytorialnym Estonii wypełniają krajowe dzienniki połowowe w wersji papierowej. Statki o długości powyżej 12 m mają obowiązek przedstawiania dzienników połowowych za pośrednictwem ERS. Bezpośredni nabywcy ryb mają obowiązek przekazywania dokumentów sprzedaży drogą elektroniczną Ministerstwu Spraw Wiejskich. Statki estońskie poławiają na Morzu Bałtyckim, północno-zachodnim Atlantyku i na wodach śródlądowych. Irlandia Za dane o wyładunkach odpowiada wyłącznie Urząd Ochrony Rybołówstwa Morskiego. Dane o połowach pochodzą z elektronicznych dzienników połowowych statków o długości powyżej 10 m i z dokumentów sprzedaży statków o długości poniżej 10 m. Statki irlandzkie poławiają na północno-wschodnim Atlantyku. Grecja Dane administracyjne o średnich cenach za wyładunek i wartościach wyładunku gromadzi Ministerstwo Odbudowy Produkcji, Energetyki i Środowiska. Dane są przesyłane do krajowego urzędu statystycznego celem edytowania i przetwarzania. Krajowy urząd statystyczny gromadzi dane o połowach za pośrednictwem comiesięcznego badania statystycznego. Badanie obejmuje pełny spis dalekomorskiej działalności połowowej (statki poławiające na środkowo-wschodnim Atlantyku) i badanie wyrywkowe pełnomorskiej i przybrzeżnej działalności połowowej statków poławiających na Morzu Śródziemnym. Ze względu na bardzo wysoki wskaźnik braku odpowiedzi (50 %) stosuje się metodę jednostopniowego losowania warstwowego. Nie uwzględnia się połowów ze statków o mocy silnika poniżej 20 koni mechanicznych. Ministerstwo Odbudowy Produkcji, Energetyki i Środowiska przesyła dane do Dyrekcji Generalnej ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa (DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa), a krajowy urząd statystyczny przesyła je do Eurostatu. Hiszpania Za dane o wyładunkach odpowiada Sekretariat Generalny ds. Rybołówstwa i Poddyrekcja Generalna ds. Statystyki (obie instytucje działają przy Ministerstwie Rolnictwa, Żywienia i Środowiska). Sekretariat Generalny ds. Rybołówstwa przesyła dane do DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa, zaś Poddyrekcja Generalna ds. Statystyki przesyła dane do Eurostatu. Dane pochodzą ze Statystyk dotyczących połowów morskich i wyładunków. Statystyki zawierają informacje pochodzące z deklaracji wyładunkowych i przeładunkowych (w odniesieniu do statków o długości powyżej 10 m), dokumentów pierwszej sprzedaży, całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) i kwot oraz od organizacji producentów. Dane przesłane do DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa to dane czysto administracyjne, zaś te dostarczone Eurostatowi zostały już poddane pewnemu przetwarzaniu statystycznemu. Statki hiszpańskie poławiają na wszystkich łowiskach objętych rozporządzeniem UE oraz w innych regionach.

6 Francja Za gromadzenie danych odpowiada w pełni Dyrekcja ds. Rybołówstwa Morskiego i Akwakultury. Urząd Statystyczny ds. Rybołówstwa i Akwakultury, działający pod nadzorem Dyrekcji ds. Rybołówstwa Morskiego i Akwakultury, jest odpowiedzialny za edytowanie danych i przesyłanie ich Komisji. Krajowa agencja FranceAgriMer jest odpowiedzialna za kompletowanie dokumentów sprzedaży i wprowadzanie deklaracji złożonych w formie papierowej. Instytut Badań i Rozwoju przekazuje Dyrekcji ds. Rybołówstwa Morskiego i Akwakultury dane o połowach tropikalnych gatunków tuńczyka. Źródła administracyjne (dzienniki połowowe, deklaracje wyładunkowe i dokumenty sprzedaży oraz dane z VMS) zapewniają dobry zakres informacji o działalności połowowej na Atlantyku. Niekompletne dane administracyjne na temat obszarów basenu Morza Śródziemnego i terytoriów dalekomorskich uzupełnia się danymi zgromadzonymi w ramach badań wyrywkowych, lecz danych tych nie uwzględnia się jeszcze w danych przesyłanych do Eurostatu. Francja zgłosiła napotkane problemy związane z brakującymi lub błędnymi danymi pierwotnymi i uznała potrzebę poprawy jakości danych. Prawie 80 % połowów pochodzi z północno-wschodniego Atlantyku. Pozostałe główne łowiska znajdują się w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, na środkowo-wschodnim Atlantyku i na Morzu Śródziemnym. Chorwacja Za dane o wyładunkach odpowiada Dyrekcja ds. Rybołówstwa w Ministerstwie Rolnictwa. Źródłami danych administracyjnych są dzienniki połowowe i deklaracje wyładunkowe (w odniesieniu do trawlerów i statków rybackich do połowów okrężnicą oraz statków o długości powyżej 10 m), raporty połowowe (w odniesieniu do statków o długości poniżej 10 m), VMS (w odniesieniu do statków o długości powyżej 15 m) i dokumenty sprzedaży w odniesieniu do ryb świeżych. Statki chorwackie poławiają na północnych i środkowych wodach Morza Adriatyckiego. Włochy Za dane o wyładunkach odpowiadają Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa, Krajowa Rada ds. Badań i ITAFISHSTAT (krajowe konsorcjum ds. opracowywania statystyk na temat rybołówstwa). Krajowa Rada ds. Badań i ITAFISHSTAT prowadzą uwzględniające wiele zmiennych badanie wyrywkowe działalności połowowej na Morzu Śródziemnym, którego aspekty metodologiczne zostały ustanowione wspólnie z krajowym urzędem statystycznym. Statki upoważnione do poławiania tuńczyka błękitnopłetwego są wyłączone z badania wyrywkowego i przekazują dane Ministerstwu Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa za pomocą dzienników połowowych. Nie przedstawia się już pochodzących ze spisu danych na temat połowów na środkowo-wschodnim Atlantyku i w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, które wcześniej dostarczał krajowy urząd statystyczny. W trakcie prac nad poprzednim sprawozdaniem Włochy zaproponowały wprowadzenie zmian do metody gromadzenia tych danych w celu rozwiązania problemu bardzo niskich wskaźników odpowiedzi. Dotychczas nie wprowadzono jednak żadnych zmian. Łotwa Za gromadzenie danych pochodzących z deklaracji wyładunkowych i dokumentów pierwszej sprzedaży oraz za agregowanie danych dotyczących Morza Bałtyckiego i Zatoki Ryskiej odpowiada Państwowa Służba ds. Środowiska przy Ministerstwie Ochrony Środowiska i Rozwoju Regionalnego. Instytut Bezpieczeństwa Żywności, Zdrowia Zwierząt i Środowiska także uczestniczy w gromadzeniu i przetwarzaniu danych na temat tych obszarów oraz na temat rybołówstwa dalekomorskiego na Atlantyku. Ponadto Instytut przekazuje Departamentowi Rybołówstwa (w ramach Ministerstwa Rolnictwa) dane do agregacji. Całkowita odpowiedzialność za jakość danych spoczywa na Centralnym Biurze

7 Statystycznym, przy czym Państwowa Służba ds. Środowiska i Instytut Bezpieczeństwa Żywności, Zdrowia Zwierząt i Środowiska także odpowiadają za zapewnienie jakości w ramach swojego zakresu kompetencji. Departament Rybołówstwa odpowiada za ostateczną kontrolę krzyżową danych i przekazanie ich Komisji. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych, m.in. dzienników połowowych, dokumentów sprzedaży i deklaracji wyładunkowych. Wszystkie statki rybackie o długości powyżej 12 m korzystają z ERS i są wyposażone w VMS. Zgromadzone przez Centralne Biuro Statystyczne dane o połowach pogrupowane według wartości i gatunków poddaje się kontroli krzyżowej i porównuje z danymi administracyjnymi pochodzącymi z Departamentu Rybołówstwa. Statki łotewskie poławiają na Morzu Bałtyckim oraz północno-wschodnim i środkowo-wschodnim Atlantyku. Litwa Za gromadzenie danych odpowiada Departament Rybołówstwa Ministerstwa Rolnictwa. Głównymi źródłami danych są dzienniki połowowe, dokumenty sprzedaży i deklaracje wyładunkowe. Litwa korzysta z zintegrowanego automatycznego systemu przetwarzania i zatwierdzania danych o wyładunkach. Statki litewskie poławiają na północnowschodnim, północno-zachodnim i środkowo-wschodnim Atlantyku oraz w południowej części Oceanu Spokojnego. Malta Za gromadzenie danych odpowiada Departament Rybołówstwa i Akwakultury przy Ministerstwie Zrównoważonego Rozwoju, Środowiska i Zmiany Klimatu. Krajowy urząd statystyczny przesyła dane do Eurostatu, a Departament Rybołówstwa i Akwakultury przesyła je do DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. W odniesieniu do statków dłuższych niż 10 m stosuje się spisy: w tym celu wykorzystuje się dane pochodzące z dzienników połowowych i kuponów sprzedaży. Dane na temat statków o długości poniżej 10 m gromadzi się w ramach prowadzonego na małą skalę badania wyrywkowego uwzględniającego wiele zmiennych. Statki maltańskie poławiają na Morzu Śródziemnym. Niderlandy Departament Rybołówstwa Niderlandzkiej Agencji Przedsiębiorczości odpowiada za gromadzenie danych przekazywanych przez Niderlandzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i Produktów Konsumenckich oraz za późniejsze przesłanie wymaganych danych do DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. Krajowy urząd statystyczny jest odpowiedzialny za edytowanie danych i przekazywanie ich Eurostatowi. Dzienniki połowowe, dokumenty sprzedaży i dane o połowach pochodzą z systemu rejestracji i informacji dotyczących rybołówstwa prowadzonego przez Urząd ds. Bezpieczeństwa Produktów Konsumpcyjnych. Statki niderlandzkie poławiają w północno-wschodniej i środkowo-wschodniej części Atlantyku oraz w południowo-wschodniej części Oceanu Spokojnego. Polska Za gromadzenie danych odpowiada Departament Rybołówstwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dane pozyskuje się głównie z dzienników połowowych prowadzonych w formie elektronicznej lub papierowej, z comiesięcznych sprawozdań składanych w formie papierowej (w zależności od wielkości statku) oraz z dokumentów sprzedaży. Wykorzystuje się zarówno ERS, jak i VMS ten pierwszy w odniesieniu do statków o długości powyżej 12 m. Statki polskie prowadzą działalność połowową głównie na Morzu Bałtyckim i na środkowo-wschodnim i południowo-wschodnim Atlantyku.

8 Portugalia Krajowy urząd statystyczny przekazał odpowiedzialność za sporządzanie statystyk publicznych w dziedzinie rybołówstwa Dyrekcji Generalnej ds. Zasobów Naturalnych, Bezpieczeństwa i Służb Morskich. W procesie gromadzenia danych bierze również udział pięć regionalnych dyrekcji ds. rolnictwa i rybołówstwa w kontynentalnej części Portugalii oraz właściwe instytucje w regionach autonomicznych. Dane pozyskuje się głównie z dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych oraz w przypadku świeżych i schłodzonych ryb z aukcji krajowych i dokumentów sprzedaży. Statki portugalskie prowadzą działalność połowową głównie na północno-wschodnim, zachodnim i środkowowschodnim Atlantyku, jak również na Oceanie Spokojnym. Rumunia Za gromadzenie danych odpowiada Krajowa Agencja Rybołówstwa i Akwakultury. Krajowy Instytut ds. Badań Morskich i Rozwoju bierze również udział w procesie gromadzenia danych i przeprowadzania kontroli krzyżowych danych i jest współodpowiedzialny za przekazywanie danych DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych (dzienników połowowych, dokumentów sprzedaży i deklaracji wyładunkowych). Wykorzystuje się VMS, ale ERS nie został jeszcze wprowadzony. Dane są gromadzone przez inspektorów Krajowej Agencji Rybołówstwa i Akwakultury, a następnie poddawane kontroli krzyżowej przez Dyrekcję ds. Inspekcji i Polityki Morskiej. Statki rybackie prowadzą działalność połowową wyłącznie w części Morza Czarnego podlegającej jurysdykcji rumuńskiej. Słowenia Odpowiedzialność za gromadzenie danych ponoszą wspólnie Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Żywności, Instytut Badawczy Rybołówstwa oraz krajowy urząd statystyczny. Dane pochodzą głównie ze źródeł administracyjnych. Wszystkie statki mają obowiązek prowadzenia dzienników połowowych i przedstawiania deklaracji wyładunkowych. Dane na temat cen pozyskuje się z dokumentów sprzedaży i kwestionariuszy badań. Brakujące ceny (które stanowiły mniej niż 1 % łącznej ilości wyładowanych towarów w 2014 r.) są szacowane. Instytut Badawczy Rybołówstwa zarządza procesem wprowadzania, przetwarzania i kontrolowania danych, natomiast Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Żywności oraz krajowy urząd statystyczny ponoszą odpowiedzialność za zagwarantowanie porównywalności danych na przestrzeni czasu i terminowości publikacji danych oraz za zapewnienie przekazania danych organizacjom międzynarodowym. Statki słoweńskie poławiają na Morzu Adriatyckim. Finlandia Odpowiedzialność za gromadzenie danych z zakresu rybołówstwa spoczywa głównie na Instytucie Zasobów Naturalnych. Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa prowadzi rejestry oraz aktualizowaną w czasie rzeczywistym bazę danych zawierającą informacje na temat komercyjnego rybołówstwa morskiego i jest odpowiedzialne za monitorowanie gatunków objętych kwotami i przekazywanie stosownych danych w tym zakresie DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. Poza danymi przekazywanymi przez Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa Instytut Zasobów Naturalnych przekazuje dodatkowe dane, które pozyskał w wyniku badań własnych i informacji zewnętrznych. Instytut opracowuje dane statystyczne i przekazuje je Eurostatowi. Statki o długości powyżej 10 m mają obowiązek przekazywania dzienników połowowych, natomiast statki o długości poniżej 10 m mają obowiązek comiesięcznego wypełniania formularzy dotyczących rybołówstwa przybrzeżnego (w przypadku braku odpowiedzi połowy są szacowane). Sprzedaż bezpośrednia gatunków objętych kwotami jest regulowana. Informacje dotyczące sprzedaży gatunków nieobjętych

9 kwotami są uzupełniane przy pomocy badania z udziałem największych przedsiębiorstw hurtowej sprzedaży ryb. Statki fińskie poławiają wyłącznie na Morzu Bałtyckim. Szwecja Odpowiedzialność za gromadzenie danych spoczywa na Szwedzkiej Agencji Zarządzania Zasobami Morskimi i Wodnymi. Dane pozyskuje się ze źródeł administracyjnych, w tym z dzienników połowowych, dokumentów sprzedaży, deklaracji wyładunkowe oraz w przypadku floty przybrzeżnej dzienników aktualizowanych raz w miesiącu (lub nawet codziennie). Dzienniki połowowe statków rybackich o długości powyżej 12 m przekazuje się drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu ERS. Dokumenty sprzedaży są gromadzone na szczeblu centralnym w postaci elektronicznej albo papierowej, a rybacy zajmujący się rybołówstwem przybrzeżnym mogą przekazywać dzienniki drogą elektroniczną za pośrednictwem bezpiecznego portalu internetowego. Zjednoczone Królestwo Odpowiedzialność za gromadzenie danych i kontrolę jakości spoczywa na organach w poszczególnych krajach wchodzących w skład Zjednoczonego Królestwa. Następnie Organizacja Zarządzania Zasobami Morskimi właściwy organ dla Anglii i Walii zestawia informacje pozyskane od pozostałych organów i ponosi ostateczną odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniej jakości tych informacji przed ich przekazaniem Komisji. Statki o długości powyżej 10 m mają obowiązek przekazania deklaracji wyładunkowych, dzienników połowowych i dokumentów sprzedaży w formie elektronicznej, natomiast statki o długości poniżej 10 metrów przekazują rejestry pokładowe i deklaracje wyładunkowe dobrowolnie. Wszystkie dokumenty sprzedaży, niezależnie od wielkości statku, muszą zostać przekazane właściwym organom. Dokumenty te uzupełnia się innymi źródłami informacji (np. dziennikami działalności, których przekazywanie jest obowiązkowe w przypadku statków zajmujących się połowem skorupiaków, mięczaków i innych bezkręgowców wodnych). Północno-wschodni Atlantyk stanowi główne łowisko dla statków Zjednoczonego Królestwa, choć niewielka flota dalekomorska prowadzi również działalność połowową na południowo-zachodnim Atlantyku i w zachodniej części Oceanu Indyjskiego. Islandia Dane są gromadzone przez Dyrekcję ds. Rybołówstwa, która przekazuje je co miesiąc krajowemu urzędowi statystycznemu; urząd ten przetwarza i porządkuje otrzymane dane przed ich przesłaniem do Eurostatu i DG ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. Wszystkie podmioty nabywające i przetwarzające ryby mają prawny obowiązek wypełnienia sprawozdań dotyczących masy i przetwarzania. Statki islandzkie poławiają głównie na północno-wschodnim Atlantyku. Norwegia Odpowiedzialność za gromadzenie danych na temat rybołówstwa spoczywa na Dyrekcji ds. Rybołówstwa, choć wyjściowo stosowne informacje są gromadzone przez sześć organizacji zajmujących się sprzedażą, które obsługują transakcje gospodarcze między rybakami a kupującymi. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych (dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych i dokumentów sprzedaży). Wszystkie statki rybackie o długości powyżej 15 m, podobnie jak statki o długości powyżej 12 m poławiające w cieśninie Skagerrak, mają obowiązek przekazywania dzienników połowowych w formie elektronicznej. Norwegia, jako państwo EOG, nie przekazuje danych za pośrednictwem systemu ERS lub VMS, ale korzysta z tych systemów do monitorowania jakości dokumentów

10 sprzedaży. Statki norweskie poławiają na północno-wschodnim i północno-zachodnim Atlantyku oraz w regionie Antarktyki Jakość danych Metody wykorzystywane w całej Europie do gromadzenia informacji na temat rybołówstwa są stosunkowo spójne. Jakość danych źródłowych poprawiła się na przestrzeni ostatnich lat. Korzystanie w dużym stopniu z systemów sprawozdawczości elektronicznej doprowadziło do poprawy terminowości przekazywania danych oraz jakości tych danych. Przekazywanie sprawozdań zawierających dane w formie elektronicznej pozwala również na przeprowadzanie zintegrowanych kontroli oraz weryfikacji surowych danych. Organy krajowe przeprowadzają również wstępne kontrole tego typu w przypadku, gdy dane są przekazywane przy wykorzystaniu dzienników połowowych w formie papierowej (dotyczy to głównie statków o długości poniżej 10 m). Niektóre państwa korzystają z dodatkowych narzędzi w celu weryfikowania wiarygodności informacji przekazywanych przez rybaków. Organy portugalskie przeprowadzają inspekcje na morzu albo w trakcie wyładunku w portach. Natomiast w Zjednoczonym Królestwie ustanowiono różnego rodzaju systemy nadzoru, a inspektorzy przeprowadzają regularne wizyty na targach i w lokalach handlowców. W kilku państwach ustanowiono również wymóg ważenia wyładowywanych ryb na zatwierdzonych wagach w celu zapewnienia prawidłowości odczytów. Po wprowadzeniu danych do systemów krajowych poddaje się je procedurom kontrolnym (w większości przypadków automatycznym) celem zweryfikowania ich spójności wewnętrznej. Przeprowadza się również różnego rodzaju kontrole krzyżowe (np. dzienniki połowowe w zestawieniu z deklaracjami wyładunkowymi oraz dzienniki połowowe w zestawieniu z dokumentami sprzedaży). W kilku państwach proces porównywania i zestawiania dokumentów sprzedaży z deklaracjami wyładunkowymi jest zautomatyzowany. Na przykład na Łotwie dane kwartalne i roczne gromadzone przez krajowy urząd statystyczny są wykorzystywane do przeprowadzania kontroli krzyżowych danych na temat wyładunków i połowów pochodzących ze źródeł administracyjnych. Na Malcie i w Rumunii kontrole krzyżowe przeprowadzają eksperci techniczni. W Zjednoczonym Królestwie właściwe organy co miesiąc przeprowadzają kompleksowe kontrole krzyżowe w odniesieniu do gatunków objętych kwotami. Grecja, Chorwacja i Słowenia również donoszą, że wprowadziły procedury monitorowania spójności na przestrzeni czasu. Zdecydowana większość państw stwierdziła, że zgłoszone średnie ceny za wyładunek tony towaru pochodzą z wyczerpujących informacji pozyskiwanych ze źródeł administracyjnych, tj. ceny opierają się wyłącznie na dokumentach sprzedaży (wartości) oraz dziennikach połowowych lub deklaracjach wyładunkowych (ilości). W przypadku braku informacji na temat ceny średnie ceny jednostkowe szacuje się z wykorzystaniem odpowiednich dostępnych danych, np. średnie ceny referencyjne dla poszczególnych gatunków, skorygowane ceny sprzedanych produktów, dane dotyczące handlu międzynarodowego, średnie ceny ryb należących do tej samej kategorii i mających taką samą postać oraz zapytania kierowane do przedsiębiorstw rybołówstwa.

11 Niektóre państwa zgłosiły przypadki opóźnień w przekazywaniu danych przez ich floty prowadzące działalność połowową na małą skalę. Zdarzało się również, że przekazywane dane były niekompletne. Wspomniano także o opóźnieniach w otrzymywaniu dokumentów sprzedaży dotyczących wyładunków w innych państwach członkowskich lub w państwach nienależących do UE. Zaledwie kilka państw oświadczyło wprost, że dane dotyczące gatunków nieobjętych kwotami są mniej wiarygodne (Francja, Finlandia, Niderlandy i Zjednoczone Królestwo).Niektóre państwa nie stosują automatycznych procedur weryfikacji danych. Z danych przekazanych za 2014 r. wynika, że udało się osiągnąć istotne postępy w tym obszarze. Odnotowano mniejszą liczbę błędów przy przekazywaniu danych, większa liczba państw przekazała swoje zestawy danych w terminie oraz sprawnie przebiegała współpraca między dostawcami danych a Komisją w przypadkach, w których wystąpiono o przeprowadzenie dodatkowych kontroli lub o skorygowanie danych. Rozwiązano również utrzymujące się od dłuższego czasu problemy Niemiec związane z danymi dotyczącymi wyładunków do roku referencyjnego W dalszym ciągu jednak czas oczekiwania na odpowiedź jest długi w przypadku niewielkiej grupy państw, w których problem ten nieustannie utrzymuje się już od dłuższego czasu (Niemcy, Francja, Rumunia i Islandia). W chwili publikacji niniejszego sprawozdania dane dotyczące Grecji nie mogły zostać sfinalizowane z uwagi na oczekiwany przegląd niektórych kodów gatunków. Bułgaria przekazała swoje dane o połowach i wyładunkach za 2014 r. z trzymiesięcznym opóźnieniem. 3. KORZYSTANIE Z DANYCH (ROZPOWSZECHNIANIE DANYCH) Poza publikowaniem sprawozdań zawierających dane dotyczące poszczególnych państw na szczeblu krajowym sprawozdania krajowe udostępnia się również za pośrednictwem bazy danych Eurostatu zawierającej materiały do rozpowszechniania pod adresem Na podstawie tych danych Eurostat opracowuje artykuły z serii Statistics Explained 4 (Omówienie danych statystycznych) oraz rocznik statystyczny dotyczący rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa 5 (Agriculture, forestry and fishery statistics). Dane gromadzone zgodnie z rozporządzeniem o wyładunkach mają zasadnicze znaczenie dla racjonalnego kształtowania polityki. Dane te mają szczególnie istotne znaczenie w kontekście wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2014 r. i która w założeniu ma zagwarantować zrównoważone rybołówstwo i zrównoważoną akwakulturę pod względem środowiskowym, gospodarczym i społecznym. Wypełnienie nowych wymogów wprowadzonych w ramach WPRyb, które określają zrównoważone limity połowowe, kryteria przeprowadzania bardziej selektywnych połowów oraz zobowiązania w zakresie wyładunku, wymaga korzystania z bardzo wysokiej jakości danych. Dane dotyczące wyładunku produktów rybołówstwa udostępniane przez Eurostat stanowią również istotne źródło informacji dla Europejskiego Centrum Obserwacji Rynku Rybołówstwa i Akwakultury (EUMOFA). 4 Dane statystyczne w obszarze rybołówstwa Statistics Explained 5 Dane statystyczne w obszarze rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa edycja z 2015 r. Produkt Eurostat

12 4. OPŁACALNOŚĆ Szesnaście państw było w stanie oszacować obciążenia administracyjne związane z koniecznością opracowywania i przekazywania danych zgodnie z wymogami ustanowionymi w rozporządzeniu o wyładunkach, a dziewięciu udało się również oszacować koszty przygotowywania takich danych w ujęciu pieniężnym. Przedstawione informacje odnoszą się do całego zestawu danych statystycznych o połowach i wyładunkach przekazanego Eurostatowi. Ponieważ przy opracowywaniu poszczególnych części tych danych korzysta się z podobnych źródeł i narzędzi, trudno jest wyraźnie oddzielić koszty związane z opracowywaniem jednej części danych od kosztów opracowania całości. Obciążenia i koszty związane z przekazywaniem danych są znacznie zróżnicowane w poszczególnych państwach: siedem państw poinformowało, że potrzebuje od 15 do 40 godzin na opracowanie i przedłożenie danych wymaganych przez Eurostat, sześć państw oszacowało potrzebny czas na godzin, a trzy państwa zgłosiły nakład pracy wynoszący ponad 150 godzin. Oszacowano, że poniesiony koszt wynosi mniej niż EUR w przypadku czterech państw, EUR w przypadku kolejnych czterech oraz ponad EUR w jednym państwie członkowskim. 5. WNIOSKI W większości przypadków źródła danych administracyjnych zawierają pełny spis prowadzonej działalności połowowej. Powszechne korzystanie z systemów sprawozdawczości elektronicznej oraz wprowadzenie systemów automatycznej weryfikacji danych przyczyniło się do zwiększenia poziomu zaufania do jakości danych i pozwoliło państwom poprawić terminowość przekazywania danych. Niemniej braki w procesie gromadzenia danych, na które zwrócili uwagę respondenci, oraz trudności, jakie Eurostat napotkał przy weryfikacji danych, świadczą o tym, że w przedmiotowym obszarze nadal można wprowadzić pewne usprawnienia. Na przykład wydaje się, że dłuższy czas odpowiedzi i większe trudności w przeprowadzaniu kontroli danych występują częściej w państwach, w których nie ustanowiono systemów scentralizowanych. W takich przypadkach ponowne kontrole służące ustaleniu, czy wartości nietypowe mogą zostać zatwierdzone, czy też powinny zostać skorygowane, mogą stanowić skomplikowany i czasochłonny proces. W kilku przypadkach państwa członkowskie przekazały korekty danych po wykryciu błędów przez Eurostat w trakcie przeprowadzania kontroli krzyżowych, w ramach których zestawiono dane statystyczne dotyczące połowów z danymi statystycznymi dotyczącymi wyładunków. Świadczy to o tym, że kontrole spójności przeprowadzane na szczeblu krajowym są niewystarczające. Szereg państw podejmuje jednak obecnie kroki na rzecz usprawnienia swoich systemów. Niemcy i Francja pracują obecnie nad nowymi systemami kontroli i weryfikacji danych, które mają zostać wdrożone odpowiednio do połowy i do końca 2016 r. Cypr finalizuje obecnie prace nad przetargiem dotyczącym wdrożenia systemu automatycznej weryfikacji, który to

13 system przyczyni się do zmniejszenia rozbieżności między różnymi źródłami danych. Cypr planuje również stworzyć scentralizowany system łączący wszystkie źródła danych. Estonia podejmuje działania na rzecz zwiększenia poziomu automatyzacji. Eurostat przygotował kwestionariusz i zobowiązał państwa do jego wypełnienia przed rozpoczęciem procesu gromadzenia danych za 2014 r. Na podstawie otrzymanych odpowiedzi opracowano następnie zbiór praktycznych wytycznych poświęconych zgłaszaniu danych statystycznych dotyczących wyładunków. W wytycznych przedstawiono szczegółowe instrukcje wskazujące, które dane na temat wyładunków powinny zostać zgłoszone, oraz określające sposób zgłaszania tych danych. W powszechnym odczuciu opracowanie tych wytycznych było konieczne, aby zharmonizować krajowe praktyki i uniknąć zniekształceń danych zagregowanych. Korzystanie ze wspomnianych wytycznych powinno przyczynić się do poprawy jakości danych. 6. ZALECENIA Część państw nie wyeliminowała jeszcze niektórych niedociągnięć, na które zwrócono uwagę w poprzednim sprawozdaniu 6. Niedociągnięcia te są związane z wątpliwą jakością danych pierwotnych oraz z systemami weryfikacji, które nie zostały (w pełni) scentralizowane lub zautomatyzowane. W niektórych przypadkach fakt, że szereg różnych organizacji ponosi odpowiedzialność za dane, wydaje się stwarzać dodatkowe problemy. Dlatego też odnośne państwa zdecydowanie zachęca się do wzmocnienia komunikacji i zacieśnienia współpracy między poszczególnymi instytucjami zaangażowanymi w proces gromadzenia i przekazywania danych. Powiązanie wszystkich źródeł danych i wdrożenie automatycznych kontroli spójności i wiarygodności również stanowią niezbędne działania na rzecz poprawy wiarygodności danych i zapewnienia terminowego przekazywania danych. Problemy wzbudzające poważniejsze obawy, takie jak brak danych na temat działalności połowowej prowadzonej przez statki włoskie na środkowo-wschodnim Atlantyku i we wschodniej części Oceanu Indyjskiego, powinny zostać rozwiązane w bardzo ścisłej współpracy z odpowiednimi organami krajowymi. Jednocześnie należy podjąć dalsze kroki na rzecz uproszczenia procesu opracowywania i przekazywania danych. Przyczyni się to do zmniejszenia obciążeń nakładanych na dostawców danych. W szczególności należy w możliwie największym stopniu dostosować wykazy kodów do wykazów ustanowionych w innych rozporządzeniach. Dotyczy to zwłaszcza kodów postaci, które mogłyby być lepiej dostosowane do kodów określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 404/2011. Należy również podjąć kroki w celu udoskonalenia współczynników przekształcenia wykorzystywanych przy obliczaniu masy w relacji pełnej produktów rybnych. Współczynniki te powinny być bardziej precyzyjne i powinny uwzględniać zarówno sposób zakonserwowania ryb na pokładzie, jak i sposób przetwarzania. Opracowanie bardziej precyzyjnych współczynników przekształcenia przyczyniłoby się do zapewnienia większej 6 Dokument COM(2014) 240 final.

14 spójności między poszczególnymi państwami w zakresie przeliczania na masę w relacji pełnej i związku między połowami a wyładunkiem. Opracowanie bardziej precyzyjnych współczynników zapewniłoby również możliwość skuteczniejszego przeprowadzania kontroli krzyżowych w stosunku do danych statystycznych dotyczących połowów zgłaszanych zgodnie z przepisami rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2009 7, (WE) nr 217/ i (WE) nr 218/ w sprawie przekazywania przez państwa członkowskie danych statystycznych o połowach nominalnych. 7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania przez państwa członkowskie prowadzące połowy na określonych obszarach, innych niż północny Atlantyk, danych statystycznych o połowach nominalnych (Dz.U. L 87 z , s. 1). 8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 217/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych dotyczących połowów i działalności rybackiej przez państwa członkowskie dokonujące połowów na północno-zachodnim Atlantyku (Dz.U. L 87 z , s. 42). 9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 218/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania przez państwa członkowskie prowadzące połowy na północno-wschodnim Atlantyku danych statystycznych dotyczących połowów nominalnych (Dz.U. L 87 z , s. 70).