Żniwa 2016: na krawędzi opłacalności

Transkrypt

1 .pl Żniwa 2016: na krawędzi opłacalności Autor: Beata Kozłowska Data: 7 września 2016 Takich żniw nie było w Polsce dawno. Przyzwyczajeni do suszy rolnicy z trudem zbierali wilgotne zboże, które nie obrodziło tak, jak się spodziewali. W wilgotnej glebie zapadały się kombajny, a wylegnięte kłosy w wielu miejscach porosły. Tym, co przechyla czarę goryczy jeszcze bardziej, są niskie ceny w punktach skupu zbóż. To powoduje, że dla wielu rolników tegoroczne żniwa są na krawędzi opłacalności. Ceny są takie, że wielu z nas woli sprzedawać ziarno na worki na targu lub szukać chętnych przez Internet, niż pojechać do swojego skupu i odstawić ziarno jak Pan Bóg przykazał mówi Michał Andrzejewski, rolnik z Wielkopolski. Mam magazyn i część pszenicy przetrzymam, bo mam nadzieję, że za kilka miesięcy ceny będą lepsze. Ale część muszę sprzedać, bo potrzebuję pieniędzy na bieżącą produkcję. Ceny takie, że płakać się chce. Potrącenia są za wszystko: wilgotne ziarno 20 zł za 1%, zanieczyszczone 10 zł, niski gluten kolejne 10 zł 1 / 12

2 .pl Kamil, rolnik spod Działoszyna W całej Polsce jest podobnie. Ceny pszenicy na wjeździe do skupu przekraczają nieco 600 zł/t, ale gdy przyjdzie co do czego, są znacznie niższe. Potrącenia są za wszystko: wilgotne ziarno 20 zł za 1%, zanieczyszczone 10 zł, niski gluten kolejne 10 zł wylicza pan Kamil, rolnik spod Działoszyna w woj. łódzkim. W ten sposób pszenica kosztuje niewiele ponad 500 zł. Żeby zwróciły się koszty siewu i ochrony, powinna kosztować co najmniej 700 zł/t. Własnej pracy już nie liczę. Winna pogoda Wszyscy wiemy, jaki to był rok. Mróz na przełomie grudnia i stycznia w wielu miejscach przerzedził plantacje. W Polsce centralnej wymarzło wiele upraw rzepaku, w zachodniej części kraju najbardziej ucierpiał jęczmień ozimy i pszenica. Prawie 20-stopniowy mróz przy braku śniegu spowodował, że wiele upraw ozimych trzeba było na wiosnę przesiać. Potem przyszła chłodna i sucha wiosna i nagłe upały. Gdy zboża nalewały ziarno, było sucho. A potem się rozpadało. Najpierw rolnicy zmagali się z wymarznięciami, później z suszą, a na koniec ulewnym deszczem. Rolnicy przyzwyczaili się do suszy, która w ostatnich latach też nie ułatwiała zbiorów mówi Dorota Paczyńska, główna specjalistka ds. zbóż w Małopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Karniowicach. Przez ostatnie lata nie inwestowano w suszarnie, bo zbierane zboże zazwyczaj było suche. A w tym roku, nagle, mieliśmy przekropne żniwa. 2 / 12

3 .pl Susza w momencie, kiedy zboża rosną i zawiązują kłosy, spowodowała straty w plonach, gdyż rośliny nie zawiązały kłosów i nie nalewały ziarna. Katarzyna Bryk z ŁODR Było wiele regionów, gdzie od końca czerwca do połowy sierpnia padało prawie codziennie. Dlatego tegoroczne żniwa trwały bardzo długo potwierdza Katarzyna Bryk, główna specjalistka ds. zbóż i roślin oleistych z Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. Susza w momencie, kiedy zboża rosną i zawiązują kłosy, spowodowała straty w plonach, gdyż rośliny nie zawiązały kłosów i nie nalewały ziarna. Jakość ziarna jest kiepska. Opady deszczu w czasie trwania sezonu żniwnego spowodowały nierównomierne dojrzewanie zbóż. No i pamiętajmy, że w wielu miejscach susza przyczyniła się do niepodania 3 dawki azotu, dlatego ziarno pszenicy może charakteryzować się niskim poziomem białka. Plony nie cieszą ani rolników, ani ekspertów. Jednym z polskich spichlerzy jest Wielkopolska. Patrząc na średnie plony, widzimy, że nie jest dobrze. Średnie plony zebrane w Wielkopolsce. Średnie plony zebrane w Wielkopolsce to: 3 / 12

4 .pl pszenica ozima: 4,9 t/ha; pszenica jara: 3,8 t/ha; jęczmień ozimy: 4,7 t/ha; jęczmień jary: 3,7 t/ha; pszenżyto: 3,6 t/ha; żyto: 3,15 t/ha; rzepak: 2,8 t/ha. To jest co najmniej o 15 20% mniej niż w ostatnich latach suchych mówi Piotr Kujawa, główny specjalista ds. zbóż Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Ziarno ma słabe parametry i jest go mało. W Wielkopolsce zebrano niecałe 600 tys. t ziarna pszenicy ozimej. Plony rzepaku są bardzo niskie. Lepsze plony mają ci, którym udało się zebrać zboże wcześniej. Kto musiał czekać do ostatnich dni sierpnia, zbierał zboże złej jakości. Tę opinię potwierdzają także eksperci z Izby Zbożowo-Paszowej: Wcześniej zebrane ziarno zbóż z reguły charakteryzuje się wysoką jakością mówi Adam Tański, prezes Izby Zbożowo-Paszowej. Ziarno pszenicy zebrane później jest gorszej jakości. Największym problemem jest gęstość ziarna i liczba opadania, czyli parametry mające wpływ na jakość mąki. 4 / 12

5 .pl W związku ze spadkiem jakości bardzo duże ilości pszenicy rolnicy sprzedali na pasze zamiast do konsumpcji. Statystyka potwierdza: nie jest dobrze! Czy to tylko nasze, polskie narzekanie czy rzeczywiście nie były to dobre żniwa dla naszych rolników? Specjalizująca się w rolnictwie agencja marketingowa Martin & Jacob na potrzeby agrofaktu przeprowadziła badania wśród rolników, pytając, jak oceniają tegoroczne żniwa. Badanie zostało zrealizowane w dniach sierpnia na reprezentatywnej próbie 614 dorosłych rolników ze wszystkich województw w kraju. Największa grupa respondentów 37,13% (228 osób) to właściciele gospodarstwa rolnego do 10 ha. 25,9% (159 osób) od 11 do 20 ha, 20,85% (128 osób) od 21 do 50 ha, a pozostali rolnicy prowadzą gospodarstwa większe, w tym 5,37% (33 osoby) to właściciele gospodarstw większych niż 300 ha. Jaką ilość ziarna w porównaniu do ubiegłego roku zebrano w tym sezonie? 5 / 12

6 .pl Zdecydowana większość badanych rolników ma gospodarstwa specjalizujące się w produkcji roślinnej (45,11% 277 osób) i mieszanej (34,20% 210 osób). Jak badani oceniają tegoroczne żniwa? Prawie 57% uczestniczących w badaniu rolników oceniło, że w tym roku zebrało mniej ziarna niż rok temu. 16% rolników (99 osób) podało, że w ich ocenie zbiory są podobne do ubiegłego roku, a 27% (166 osób) stwierdziło, że ten rok był korzystniejszy i zebrali więcej ziarna niż w roku ubiegłym. Jedynie niecałe 24% rolników (146 osób) powiedziało, że od razu po zbiorach sprzedało ziarno. Ponad 31% (193 osoby) część ziarna sprzedały, a część magazynują, a zdecydowanie najwięcej, bo prawie 45% ankietowanych (275 osób) odpowiedziało, że zboże magazynuje, czekając na wyższą cenę. 6 / 12

7 .pl Ilu rolników magazynuje, a ilu sprzedaje ziarno? 7 / 12

8 .pl Czy się doczekają? ARR: miało być drożej, ale jednak jest taniej? Chciałoby się powiedzieć: jeszcze 2 miesiące temu miało być tak dobrze Produkcję pszenicy oszacowano na poziomie 10,4 mln t, o 5% niższym niż w poprzednim roku, natomiast większe od ubiegłorocznych będą zbiory m.in. żyta (o ok. 40%) i jęczmienia (o ok. 18%). Karolina Dziewulska-Siwek, rzecznik prasowy ARR Zgodnie z lipcowym szacunkiem GUS powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w 2016 r. wyniosła 7,1 mln ha (w tym pszenicy 2,3 mln ha, a żyta 1,0 mln ha) i była o 5% większa niż w poprzednim roku przypomina Karolina Dziewulska-Siwek, rzecznik prasowy Agencji Rynku Rolnego. W strukturze zasiewów zbóż udział powierzchni upraw ozimych wyniósł 58%, a jarych 42%. W porównaniu ze średnią powierzchnią z 2015 r. udział powierzchni zbóż ozimych zmniejszył się o 8 punktów procentowych. Plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi, tak jak w 2015 r., GUS wstępnie oszacował na 3,67 t/ha, a zbiory na poziomie 26,1 mln ton wobec 24,7 mln ton w 2015 r. Produkcję pszenicy oszacowano na poziomie 10,4 mln t, o 5% niższym niż w poprzednim roku, natomiast większe od ubiegłorocznych będą zbiory m.in. żyta (o ok. 40%) i jęczmienia (o ok. 18%). Jednak już wiadomo, że te prognozy raczej się nie sprawdzą, a tegoroczne plony będą znacznie gorsze. 8 / 12

9 .pl Na ceny zbóż w Polsce wpłynie również sytuacja na rynku światowym. A USDA przewiduje rekordowe zbiory Z informacji uzyskanych z Oddziałów Terenowych ARR wynika, że jakość zbóż jest zróżnicowana: od słabej do dobrej informuje rzecznik ARR. Większość oddziałów terenowych ARR informuje o pogorszeniu parametrów jakościowych dostarczanego ziarna (obniżona gęstość, mała liczba opadania, porażenie chorobami grzybowymi i podwyższona wilgotność). W tej sytuacji na rynku krajowym podaż zbóż konsumpcyjnych może być mniejsza niż w poprzednim sezonie, co może przyczynić się do wzrostu cen ziarna dobrej jakości. Jednak Agencja Rynku Rolnego ma dla rolników niezbyt pomyślne wieści. Bo okazuje się, że w sierpniu Departament Rolnictwa USA podwyższył prognozę światowych zbiorów zbóż, w tym m.in. w WNP, USA i Australii. Według sierpniowej prognozy światowe zbiory zbóż (bez ryżu) w roku gospodarczym 2016/2017 wyniosą 2066 mln t i będą o 4,2% większe od zbiorów w sezonie 2015/2016 informuje rzecznik Agencji Rynku Rolnego. Dlatego też na skutek wysokiego poziomu zbiorów i dalszego wzrostu zasobów światowe ceny zbóż mogą utrzymywać się na relatywnie niskim poziomie. Sytuacja na rynku światowym będzie wywierała presję na spadek cen zbóż w Polsce i może przyczynić się do utrzymywania krajowych cen zbóż paszowych na niskim poziomie. Jeśli chodzi o rzepak, to ARR informuje, że nasiona rzepaku ozimego spełniają parametry jakościowe, chociaż zdarzały się partie zanieczyszczone i wilgotne. 9 / 12

10 .pl W związku z niewielkim zyskiem po tegorocznych żniwach, wielu rolników będzie miało problemy z kontynuowaniem produkcji. Na granicy opłacalności Powróćmy na chwilę do badań przeprowadzonych przez agencję Martin & Jacob. Ankieterzy zapytali producentów, czy ich zdaniem ceny ziarna będą wiosną przyszłego roku wyższe niż minionej wiosny? Okazuje sie jednak, że gospodarze optymistami nie są aż 37% badanych rolników odpowiedziało, że w 2017 r. spodziewa się cen niższych niż wiosną 2016 r. Spośród zapytanych rolników zaledwie 27,5% (169 osób) odpowiedziało twierdząco na pytanie, czy kwota uzyskana ze sprzedaży tegorocznych plonów pozwoli na kontynuowanie produkcji. Ponad 30% rolników jest już pewna będą musieli szukać dodatkowego źródła finansowania. 10 / 12

11 .pl Sposób spłaty kredytu dostosowany jest do specyfiki prowadzonej działalności i może odbywać się w cyklach miesięcznych bądź kwartalnych. Piotr Domagała z Banku Zachodniego WBK Jakie propozycje dla rolników ma w tej sytuacji Bank Zachodni WBK? Rolników, którzy potrzebują środków na sfinansowanie bieżącej produkcji, Bank Zachodni WBK wspiera kredytem obrotowym Agro Produkcja. Może on zostać przeznaczony na zakup materiału siewnego, nawozów, pasz czy środków ochrony roślin. Maksymalny okres finansowania wynosi w tym wypadku 12 miesięcy, z możliwością odnowienia. Co ważne, sposób spłaty kredytu dostosowany jest do specyfiki prowadzonej działalności i może odbywać się w cyklach miesięcznych bądź kwartalnych odpowiada Piotr Domagała z Banku Zachodniego WBK. Nie marzę o cudach, ani o gwiazdce z nieba mówi Michał Andrzejewski. Cena 700 zł/t pszenicy dobrej jakości gwarantowałaby zwrot kosztów poniesionych na uprawę zbóż. To nie jest cena wygórowana. 2 3 lata temu tyle za zboże u nas płacono bez problemu. Zresztą płacono więcej. Znacznie więcej! Mimo że w niektórych regionach żniwa się jeszcze nie zakończyły, rolnicy muszą już myśleć o zasiewach na następny sezon. Co się stało, że teraz jest to cena nieosiągalna? Na to pytanie potrafią odpowiedzieć chyba wszyscy rolnicy ich zdaniem główną przyczyną jest zalew zbóż z Ukrainy. To nie jest uczciwa konkurencja, bo warunki nie są równe dodaje Tadeusz Szymańczak, 11 / 12

12 Powered by TCPDF ( rzecznik prasowy Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych. Na Ukrainie nie ma obowiązku stosowania integrowanej ochrony roślin i można używać wielu preparatów, które są u nas zabronione. Ziarno z Ukrainy nie ma takich parametrów jak nasze, nie jest badane na pozostałości szkodliwych substancji. Jest za to tanie i jest go dużo. Bardzo dużo. I tylko w Polsce, bo koszt transportu do dalekich krajów unii, myślę tu o Hiszpanii czy Francji, spowodowałby, że ostateczna cena byłaby nieopłacalna. Rolnicy nie kryją rozżalenia na osoby podejmujące decyzję o tym, by wpuszczać do Polski szerokimi torami miliony ton zbóż z Ukrainy i to bez żadnych badań. Gdy wszyscy w domu już śpią, ja ciągle przekręcam się z boku na bok i myślę mówi pan Michał. Za co kupię nasiona, żeby wysiać oziminy? Za co środki ochrony roślin i nawozy? Wierzę, że władze wreszcie się otrząsną i zamkną kran ze złej jakości ziarnem z Ukrainy. Że musimy przetrwać, że trzeba orać, siać i zbierać A następnego dnia wstaję, jadę do gminy i po drodze mijam najbliższy skup. I widzę: pszenica konsumpcyjna 630 zł/t. I ręce mi opadają Zobacz także: Problemy z importem: jak zboże z Ukrainy wpływa na polskie rolnictwo? 12 / 12