MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1)

Transkrypt

1 Proiekt z dnia 13 sierpnia 2018 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) zdnia r. w sprawie doradztwa zawodowego Na podstawie art. 47 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. póz. 996, 1000 i 1290) zarządza się, co następuje: l. Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 gmdnia 2016 r. - Prawo oświatowe, zwanej dalej ustawą", oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy. 2. l. Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego, publiczne szkoły, z wyjątkiem artystycznych, oraz publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, realizują doradztwo zawodowe przez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych. 2. Działania w zakresie doradztwa zawodowego w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego obejmują preorientację zawodową, która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. 3. Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach I-VI szkół podstawowych obejmują orientację zawodową, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. 1) Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie l ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. póz. 2315).

2 -2-4. Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy. 3. Doradztwo zawodowe jest realizowane: l) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego; 2) w klasach I-VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt l ustawy; 3) w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, o których mowa w art. 109 ust. l pkt l ustawy; 4) w klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy; 5) w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, na zajęciach związanych z wyborem kiemnku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. l pkt 5 ustawy; 6) w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem; 7) w przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w ramach wizyt zawodoznawczych, które mają na celu poznanie przez dzieci, uczniów i słuchaczy środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy. 4. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla:

3 -3- l) przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego - określa załącznik nr l do rozporządzenia; 2) klas I-VI szkół podstawowych - określa załącznik nr 2 do rozporządzenia; 3) klas VII i VIII szkół podstawowych - określa załącznik nr 3 do rozporządzenia; 4) branżowych szkół I stopnia - określa załącznik nr 4 do rozporządzenia; 5) liceów ogólnokształcących - określa załącznik nr 5 do rozporządzenia; 6) techników - określa załącznik nr 6 do rozporządzenia; 7) branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych - określa załącznik nr 7 do rozporządzenia. 5. l. Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, o którym mowa w art. 98 ust. l pkt 16 ustawy. 2. Program, o którym mowa w ust. l, określa: l) działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym: a) tematykę działań, z uwzględnieniem treści programowych, o których mowa w 4 odpowiednio pkt 2-7, oraz oddziałów, których dotyczą te działania, b) metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, c) terminy realizacji działań, d) osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań; 2) podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań, w tym podmioty o których mowa w 9 - z uwzględnieniem odpowiednio potrzeb uczniów, słuchaczy i rodziców oraz lokalnych lub regionalnych działań związanych z doradztwem zawodowym. 3. Program, o którym mowa w ust. l, opracowuje doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły. 4. Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program, o którym mowa w ust. l. 6. l. Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności:

4 -4- l) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego; 2) prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy; 3) opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu, o którym mowa w 5 ust. l, oraz koordynacja jego realizacji; 4) wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie, o którym mowa w 5 ust. l ; 5) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia. 2. W przypadku braku doradcy zawodowego zadania, o których mowa w ust. ł pkt l i3-5, realizuje wskazany przez dyrektora szkoły nauczyciel, w tym nauczyciel wychowawca opiekujący się oddziałem, pedagog lub psycholog. 3. Zadania doradcy zawodowego realizowane w ramach pomocy psychologicznopedagogicznej określają przepisy wydane na podstawie art. 47 ust. l pkt 5 ustawy. 7. l. Doradztwo zawodowe na zajęciach, o których mowa w 3 pkt 1-3, realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia. 2. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy, prowadzą doradcy zawodowi posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego. 3. Doradztwo zawodowe na zajęciach, o których mowa w 3 pkt 5, realizują doradcy zawodowi, pedagodzy, psycholodzy lub inni nauczyciele, prowadzący te zajęcia. 8. Informacja o udziale ucznia w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy, nie jest umieszczana na świadectwie szkolnym promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły. 9. Przy organizacji i realizacji doradztwa zawodowego jednostki organizacyjne, o których mowa w 2, mogą współpracować w szczególności z pracodawcami, placówkami, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe,

5 -5- poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli lub instytucjami rynku pracy. 10. W przypadku braku w szkole doradcy zawodowego, o którym mowa w 7 ust. 2, do roku szkolnego 2021/2022 włącznie, dyrektor szkoły może powierzyć prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy, innemu nauczycielowi lub osobie, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. 11. W roku szkolnym 2018/2019 dyrektor szkoły zatwierdza program, o którym mowa w 5 ust. l, w terminie do dnia 31 października 2018 r. 12. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem l września 2018 r. MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ

6 -6- Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zdnia r. (póz....) Załącznik nr l Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego Dziecko: l. POZNANIE SIEBIE l. l określa, co lubi robić; l.2 podaje przykłady różnych zainteresowań; l.3 określa, co robi dobrze; 1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. Dziecko: 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2. l odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby; 2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę; 2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; 2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej. Dziecko: 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej); 3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH Dziecko: 4. l opowiada, kim chciałoby zostać;

7 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; 4.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

8 -8- Załącznik nr 2 Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-VI szkół podstawowych A. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkól podstawowych l. POZNANIE SIEBIE l. l opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; l.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; l.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; l.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; l.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2. l odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; 2.3 opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach; 2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; 2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; 2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; 3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć; 3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH

9 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; 4.2 planuje swoje działania lub działania gmpy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą. B. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkól podstawowych l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW l. l określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; 1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; 1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; 1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych gmp, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; 2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; 2.3 podaje czyimiki wpływające na wybory zawodowe; 2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; 2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; 3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; 3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

10 PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH 4. l opowiada o swoich planach edukacyjna-zawodowych; 4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; 4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

11 11- Załącznik nr 3 Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW l. l określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); 1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; 1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjnozawodowych; 1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; l.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; 2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; 2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; 2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; 2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; 2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; 2.7 dokonuje autoprezentacji. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

12 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; 3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów; 3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej; 3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH 4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; 4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; 4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjnozawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; 4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

13 -13- Załącznik nr 4 Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół I stopnia l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW l. l sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio"); l.2 określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego; l.3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; l.6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2.1 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjnozawodowych; 2.2 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy; 2.3 porównuje formy zatmdnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika; 2.4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy; 2.5 określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej; 2.6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców; 2.7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej; 2.8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

14 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjna-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego; 3.2 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji; 3.3 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym; 3.4 analizuj e możliwości kontynuowania nauki. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH 4.1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej; 4.2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjnozawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; 4.3 dokonuje wybom dalszej ścieżki edukacyjna-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

15 -15- Załącznik nr 5 Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla liceów ogólnokształcących l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW l. l sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio"); l.2 określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego; 1.3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; l.6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2.1 analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach ich uzyskiwania w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych; 2.2 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjnozawodowych; 2.3 porównuje formy zatmdnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika; 2.4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy; 2.5 określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej; 2.6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców; 2.7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej; 2.8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

16 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego; 3.2 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym; 3.3 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji; 3.4. wskazuje możliwości kontynuowania nauki. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH 4.1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej; 4.2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjnozawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; 4.3 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

17 -17- Treści programowe z zakresu doradzhva zawodowego dla techników l. POZNANIE WŁASNYCH ZASOBÓW Załącznik nr 6 l. l sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio"); l.2 ustala obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego; l.3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; l.6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY 2.1 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjnozawodowych; 2.2 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy; 2.3 porównuje formy zatmdnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika; 2.4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy; 2.5 określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej; 2.6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców; 2.7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej; 2.8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

18 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego; 3.2 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji; 3.3 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym; 3.4 analizuje możliwości kontynuowania nauki. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH 4.1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej; 4.2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjnozawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; 4.3 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

19 -19- Załącznik nr 7 Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW Uczeń/Słuchacz: 1.1 weryfikuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; 1.2 sporządza bilans systemu wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową; l.3 sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio"); l.4 ustala obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego; l.5 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 1.6 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia j e w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY Uczeń/Słuchacz: 2.1 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy; 2.2 analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika; 2.3 identyfikuje i analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy; 2.4 identyfikuje potrzeby i oczekiwania pracodawców, analizuje oferty pracy pod kątem własnych zasobów; 2.5 wskazuje metody poszukiwania pracy oraz możliwości zdobycia doświadczenia zawodowego; 2.6 samodzielnie sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców; 2.7 samodzielnie przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej; 2.8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

20 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE Uczeń/Słuchacz: 3.1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego; 3.2 określa własne potrzeby szkoleniowe; 3.3 rozpoznaje i analizuje możliwości doskonalenia zawodowego, przekwalifikowania i dokształcania; 3.4 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI ZAWODOWYCH Uczeń/Słuchacz: 4.1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej; 4.2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjnozawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; 4.3 samodzielnie podejmuje decyzje dotyczące dalszej edukacji lub zatrudnienia.

21 UZASADNIENIE Projekt z dnia 13 sierpnia 2018 r. Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 47 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. póz. 996, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - Prawo oświatowe". Zgodnie z treścią upoważnienia ustawowego, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy - Prawo oświatowe (placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego), oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w tych szkołach i placówkach, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych. Projektowane rozporządzenie przewiduje wprowadzenie regulacji, które umożliwią ujęcie doradztwa zawodowego jako procesu, który rozpoczyna się w okresie przedszkolnym i jest kontynuowany na kolejnych etapach edukacyjnych. Celem doradztwa zawodowego jest wspieranie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania samodzielnych i odpowiedzialnych wyborów edukacyjnych i zawodowych opartych na znajomości i rozumieniu siebie, systemu edukacji oraz rynku pracy. W związku z tym doradztwo zawodowe wymaga szczególnego wsparcia, bowiem wpływa na dalsze decyzje edukacyjne i zawodowe dzieci, uczniów i słuchaczy. Ponadto wybór ścieżki edukacyjnej ma znaczący wpływ na funkcjonowanie absolwentów na rynku pracy i w społeczeństwie obywatelskim. Doradztwo zawodowe powinno obejmować szereg działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, powinno być także spójnym systemem zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wsparcie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie rozpoznawania zainteresowań i predyspozycji zawodowych oraz w wyborze kolejnego etapu kształcenia i zawodu. W związku z tym w projektowanym rozporządzeniu określono na czym polega doradztwo zawodowe oraz jakie są jego cele na poszczególnych etapach edukacji, wyszczególniając: preorientację zawodową dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego, orientację zawodową dla klas I-VI szkół podstawowych oraz działania w zakresie doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Ponadto w projektowanym rozporządzeniu wskazano, podczas jakich zajęć oraz innych działań podejmowanych w przedszkolach oraz w poszczególnych typach szkół może być realizowane doradztwo zawodowe ( 3). Oprócz podkreślenia, że doradztwo zawodowe jest realizowane na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego lub kształcenia w zawodzie czy też zajęciach z wychowawcą, wskazano również, że dla uczniów klas VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum doradztwo zawodowe będzie odbywało się również na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. l pkt 7 ustawy - Prawo oświatowe, których minimalny wymiar został oh-eślony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej l

22 z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. póz.703). Wyodrębnienie w ramach doradztwa zawodowego preorientacji i orientacji zawodowej oraz innych działań związanych z realizacją doradztwa zawodowego, wraz z określeniem celów, jakim mają służyć, wskazuje na konieczność zastosowania odmiennego podejścia do procesów doradczych adresowanych do dzieci w przedszkolu, uczniów szkół podstawowych czy też szkół ponadpodstawowych ima swoje uzasadnienie w koncepcjach i teoriach związanych z realizacją doradztwa zawodowego. Za wiodącą przyjęto teorię rozwoju psychospołecznego człowieka autorstwa E. Eriksona, stanowiącą ogólną ramę postrzegania fenomenu pracy na różnych etapach życia człowieka (od poczucia sprawczości przez pracowitość i kreatywność do rozczarowania vs. poczucia spełnienia). Koncepcje D. Super'a i E. Ginzberga oraz A. Roe stanowią szczegółowe ujęcia uwarunkowań wyboru zawodu i kształtowania własnej kariery w ścisłej korelacji z zadaniami rozwojowymi z uwzględnieniem posiadanych doświadczeń uświadomionych i niejawnych. Teorie J. D. Krumboltza i A. S. Levina, M. Savickasa oraz V. Peav'ego opisują pojęcie zmiany (tranzycji), które jest kluczowe we współczesnym modelu kariery konstmowanej wpostnowoczesnej, nieuchwytnej rzeczywistości. Preorientacja zawodowa, orientacja zawodowa oraz zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego nie są jedynymi działaniami w zakresie doradztwa zawodowego, jakie realizuje szkoła. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. póz. 1591), w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom w szkole i placówce są prowadzone zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu - w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. W szkole podstawowej, branżowej szkole I stopnia, liceum ogólnokształcącym i technikum oraz placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy - Prawo oświatowe, zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu uzupełniają działania szkoły i placówki w zakresie doradztwa zawodowego. Zgodnie żart. 109 ust. 7 ustawy - Prawo oświatowe, zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane niezależnie od pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu udzielanej uczniom w ramach zajęć prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, stąd też ramowy plan nauczania obok zajęć z zakresu doradztwa zawodowego oddzielnie ujmuje zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej (vide 2 ust. 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół). Podejmowanie decyzji zawodowych i edukacyjnych to akt świadomego wybom jednego z rozpoznanych i dostępnych wariantów kształcenia. ]\4ając na uwadze, iż uczniowie nie zawsze będą w stanie podjąć decyzję zawodową w oparciu o wiedzę uzyskaną, np. podczas zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, wśród możliwych działań związanych E. Erikson, Dzieciństwo i społeczeństwo. Rebis, Poznań, 1997 r; Tożsamość a cykl życia. Rebis, Poznań 2004 r. A. Paszkowska-Rogacz, Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przeglqd koncepcji teoretycznych. KOWEZiU, Warszawa 2003 r. 2

23 z realizacją doradztwa zawodowego, np. dla uczniów, którzy nie podjęli jeszcze decyzji lub potrzebują dodatkowych informacji, dotyczących m.in. miejsca pracy czy konkretnego zawodu, wymieniono możliwość zorganizowania wizyt zawodoznawczych w celu poznania przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach. Takie rozwiązanie umożliwi dzieciom i uczniom zapoznanie się z zawodem, zakładem pracy i stanowiskiem pracy oraz porozmawianie z osobą, która wykonuje pracę w konkretnym zawodzie, i skonfrontowanie swoich wyobrażeń z rzeczywistością. Takie działania mogą pomóc uczniom, którzy byli niezdecydowani, podjąć przemyślaną decyzję. Możliwość znalezienia zatrudnienia, odnalezienia się na rynku pracy w dużej mierze zależy od trafności wyborów dokonywanych już w początkowym okresie życia, przede wszystkim w okresie edukacji w szkole. Wszystkie działania szkoły związane z realizacją doradztwa zawodowego prowadzą do takiego efektu, że po zakończeniu edukacji absolwent będzie posiadał wiedzę na temat własnych zasobów i możliwości ich wykorzystania na rynku pracy, będzie świadomy, iż samokształcenie i kształcenie ustawiczne jest nierozerwalnym elementem współczesnego rynku pracy, ponadto będzie potrafił poruszać się po współczesnym rynku pracy i poszukiwać pracy z wykorzystaniem aktywnych metod. Jednym z kluczowych założeń projektowanego rozporządzenia jest ukazanie doradztwa zawodowego jako spójnego sytemu działań z zakresu doradztwa zawodowego realizowanych na każdym etapie edukacji w celu skutecznego wspierania dzieci, młodzieży i dorosłych. W związku z tym doradztwo zawodowe jako proces nie może ograniczać się do jednorazowego działania lub aktu udzielenia porady dotyczącej podjęcia decyzji związanej z dalszą ścieżką edukacyjną lub zawodową. Jednocześnie należy podkreślić, że sposób doboru i opisania treści programowych zawierających elementy doradztwa zawodowego zakłada powtarzalność całego procesu i tym samym umożliwia realizację doradztwa zawodowego na kolejnych etapach edukacji. Doradcy zawodowi, nauczyciele, wychowawcy, psycholodzy lub pedagodzy mają możliwość systematycznego pogłębiania tych treści w ramach realizacji takich samych celów występujących na poszczególnych etapach kształcenia, tak aby była zapewniona ciągłość realizacji celów przez cały okres kształcenia, rozpoczynając od przedszkola, aż do zakończenia edukacji szkolnej. W związku z powyższym, w projektowanym rozporządzaniu określono treści programowe dla poszczególnych etapów edukacyjnych i typów szkół (załączniki nr 1-7). Treści programowe zawarte w załącznikach składają się na spójny system realizacji doradztwa zawodowego, który powinien zapewnić uczniom wsparcie szkoły w zakresie podejmowania świadomych wyborów edukacyjnych i zawodowych. Ponadto projektowane rozporządzenie wskazuje narzędzie, jakim powiima się posługiwać szkoła w prowadzeniu skutecznych i spójnych działań w zakresie doradztwa zawodowego. W projektowanym rozporządzeniu wskazano, iż takim narzędziem ma być szczegółowy program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, opracowywany na dany rok szkolny (zwany dalej programem realizacji WSDZ"), którego tryb opracowywania i przyjmowania, a także zawartość określa 5 projektowanego rozporządzenia. Program realizacji WSDZ powinien zawierać działania związane z realizacją doradztwa zawodowego w danej szkole z podziałem na poszczególne oddziały. W celu zapewnienia ciągłości realizacji poszczególnych treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego określonych w załącznikach do rozporządzenia program realizacji WSDZ 3

24 powinien określać tematykę działań, w ramach których zostaną zrealizowane poszczególne treści, oraz osoby odpowiedzialne za ich realizację. Dodatkowo w programie powinny się znaleźć metody, formy i terminy realizacji poszczególnych działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach. Przy czym należy pamiętać, iż program realizacji WSDZ powinien być systemem spójnych działań związanych z doradztwem zawodowym mających na celu wsparcie ucznia w jego wyborach związanych z kierunkiem kształcenia realizowanych podczas zajęć i działań wskazanych w 3 pkt 2-7 (z dostosowaniem poszczególnych działań do danego typu szkoły). Przy opracowywaniu programu realizacji WSDZ powinny zostać uwzględnione również lokalne działania związane z doradztwem zawodowym (np. targi pracy, targi edukacyjne, dni otwarte, dni pracy lub edukacji, festyny) planowane w danym roku szkolnym, jak również możliwość współpracy z instytucjami, placówkami i pracodawcami funkcjonującymi w danym mieście, gminie lub powiecie, a także potrzeby uczniów i ich rodziców oraz lokalnego i regionalnego rynku pracy. Konieczność opracowywania programu realizacji WSDZ na dany rok szkolny ma umożliwić jego coroczną aktualizację w celu uwzględnienia współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły oraz realizatorów zaplanowanych działań, zarówno pracujących wdanej szkole, jak i w instytucjach czy placówkach, we współpracy z którymi będą realizowane działania z zakresu doradztwa zawodowego. Właściwie zaplanowane działania, które zostaną zawarte w programie realizacji WSDZ, umożliwią uczniom uzyskanie dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego, a rodzicom uzyskanie wsparcia w zakresie pomocy dzieciom w poznawaniu siebie, szkole zaś możliwość prowadzenia przejrzystych i ciągłych oddziaływań zapewniających przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. W projektowanym rozporządzeniu określono zadania doradców zawodowych. Część zadań doradcy zawodowego określona w 6 ust. l pkt l i5 projektowanego rozporządzenia była dotychczas ujęta w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Z uwagi na fakt, iż projektowane rozporządzenie wskazuje możliwe obszary podejmowania działań związanych z realizacją doradztwa zawodowego w przedszkolu i szkole, zadania doradcy zawodowego bezpośrednio związane z ich realizacją zostały przeniesione do projektowanego rozporządzenia. Natomiast zadania związane z realizacją doradztwa zawodowego w ramach zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu pozostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Należy bowiem zauważyć, że w odniesieniu do uczniów szkół nowego ustroju szkolnego (uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych) doradztwo zawodowe, po dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, tj. po dniu l września 2018 r., będzie realizowane w oparciu o obydwa wymienione rozporządzenia. Tym samym, w celu podkreślenia, jak istotna jest równoległa realizacja doradztwa zawodowego w oparciu o dwie regulacje, w projektowanym rozporządzeniu określono zadania doradcy zawodowego realizowane w szkole w celu zapewnienia ciągłości realizacji doradztwa zawodowego, wskazując jednocześnie, że pozostałe zadania doradcy zawodowego w zakresie doradztwa zawodowego będą realizowane w ramach działań prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad 4

25 organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Oznacza to, że działania w zakresie doradztwa zawodowego prowadzone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, zasadniczo pozostają bez zmian i będą nadal prowadzone tak jak dotychczas. W projektowanym rozporządzeniu wskazano również, jakie przygotowanie (kwalifikacje) mają posiadać osoby, które realizują działania z zakresu doradztwa zawodowego. Z uwagi na fakt, iż treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego w formie preorientacji i orientacji zawodowej w przeważającym zakresie będą realizowane na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego lub na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego (w tym z poszczególnych przedmiotów) przewiduje się, że treści te będą realizowali odpowiednio nauczyciele posiadający kwalifikacje do realizacji tych zajęć. Podobnie będzie w przypadku realizacji treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych oraz na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie w szkołach ponadpodstawowych prowadzących kształcenie zawodowe. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego będą realizować wyłącznie nauczyciele posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego, natomiast zajęcia związane z wyborem zawodu i kierunku kształcenia nauczyciele posiadający kwalifikacje do zajmowania odpowiednio stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego, pedagoga, psychologa lub nauczyciela. Jednocześnie, w projektowanym rozporządzeniu przewidziano, że do końca roku szkolnego 2021/2022 w przypadku braku nauczyciela posiadającego kwalifikacje doradcy zawodowego będzie możliwe powierzenie prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego innemu nauczycielowi lub osobie niebędącej nauczycielem, posiadającej przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć ( 10). Zakłada się, iż dzięki takiemu rozwiązaniu w okresie przejściowym będzie możliwe uzupełnienie kwalifikacji przez pracownika szkoły lub zatrudnienie osoby posiadającej kwalifikacje nauczyciela doradcy zawodowego określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia l sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. póz. 1575). Niezależnie od powyższego, należy wyjaśnić, że w związku z art. 363 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. póz. 60, z późn. zm.) w odniesieniu do uczniów dotychczasowych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (np. zasadniczej szkoły zawodowej) oraz klas tych szkół prowadzonych w szkołach innego typu doradztwo zawodowe będzie realizowane w całości tak jak dotychczas w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. póz. 532) do czasu zakończenia kształcenia odpowiednio w tych szkołach i klasach. W projektowanym rozporządzeniu wprowadzono regulację, zgodnie z którą informacja o udziale ucznia w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego nie będzie 5

26 umieszczana na świadectwie szkolnym promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły, ponieważ zgodnie z przepisami rozdziału 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. póz. 1457) zajęcia te nie podlegają ocenianiu i nie mają wpływu na promocję ucznia do klasy programowo wyższej, ani na ukończenie szkoły przez ucznia. Projektowane rozporządzenie wejdzie w życie z dniem l września 2018 r. Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. póz. 248) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z 52 ust. l uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. póz i 1204 oraz z 2018 r. póz ). Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. póz oraz z 2004 r. póz. 597) i w związku z tym nie podlega notyfikacji. Projekt rozporządzenia nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Projekt rozporządzenia nie wymagał przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia. Rozporządzenie może mieć wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Projektowane rozporządzenie zakłada, że szkoły w ramach realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego podejmą współpracę z pracodawcami z danego miasta, gminy lub regionu. Dzięki współpracy ze szkołami pracodawcy uzyskają m.in. wiedzę o kierunkach kształcenia oraz programie nauczania w poszczególnych typach szkół z ich regionu, jednocześnie będą mieli możliwość przekazywania informacji o ich zapotrzebowaniu w zakresie wiedzy i kwalifikacji zawodowych potencjalnych pracowników. Jednocześnie należy wskazać, że nie ma możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do projektowanego rozporządzenia środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu. 6

27 Nazwa projektu: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie doradztwa zawodowego Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące: Ministerstwo Edukacji Narodowej Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu: JVIarzena Machałek - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu: Aima Bąkiewicz, główny specjalista w Departamencie Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawodowego, tel , Anna.Bakiewicz@men.gov.pl Data sporządzenia 13 sierpnia 2018 r. Źródło: Wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 47 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. póz. 996, z późn. zm.) Nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Edukacji Narodowej na rok 2018 r.: 134 l. Jaki problem jest rozwiązywany? Projektowane rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie doradztwa zawodowego stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 47 ust. l pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe i dotyczy uczniów szkół nowego ustroju szkolnego (szkół podstawowych i ponadpodstawowych). Po wejściu w życie rozporządzenia doradztwo zawodowe w tych szkołach będzie realizowane w oparciu o dwa akty prawne: projektowane rozporządzenie oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. póz. 1591). Natomiast w odniesieniu do uczniów dotychczasowych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (np. zasadniczej szkoły zawodowej) oraz klas tych szkół prowadzonych w szkołach innego typu, zgodnie z art. 363 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. póz. 60, z późn. zm.), doradztwo zawodowe będzie realizowane w całości, tak jak dotychczas, w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach (Dz. U. póz. 532 oraz z 2017 r. póz. 1643) do czasu zakończenia kształcenia odpowiednio w tych szkołach i klasach. Projektowane rozporządzenie zakłada wprowadzenie regulacji, które umożliwią ujęcie doradztwa zawodowego jako procesu, który rozpoczyna się w okresie przedszkolnym i jest kontynuowany na kolejnych etapach edukacyjnych. Zaplanowane i systematyczne działania realizowane w ramach doradztwa zawodowego mają na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych. Projektowane rozporządzenie określa warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego oraz treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, które zostały zróżnicowane w zależności od poszczególnych typów szkół, co umożliwi zachowanie ciągłości oddziaływań na kolejnych etapach edukacji. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji i oczekiwany efekt W projektowanym rozporządzeniu określono na czym polega doradztwo zawodowe oraz jakie są jego cele na poszczególnych etapach edukacji, wyszczególniając: preorientację zawodową dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego, orientację zawodową dla klas I-VI szkół podstawowych oraz działania w zakresie doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół

28 podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Ponadto w projektowanym rozporządzeniu wskazano, podczas jakich zajęć oraz innych działań podejmowanych w przedszkolach i poszczególnych typach szkół, może być realizowane doradztwo zawodowe. W projektowanym rozporządzeniu określono również treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla poszczególnych etapów edukacyjnych, z uwzględnieniem typów szkół (załączniki nr 1-7). Dodatkowo, projektowane rozporządzenie opisuje sposób prowadzenia przez szkołę skutecznych i spójnych działań w zakresie doradztwa zawodowego, wykorzystując nowe narzędzie, jakim jest program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, który będzie przygotowywany na każdy rok szkolny. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Zakres spraw uregulowany w rozporządzeniu nie daje możliwości odniesienia do rozwiązań w tym zakresie w innych krajach. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Gmpa Wielkość Źródło danych Oddziaływanie Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej z dnia 30 września 2017 r. realizacja doradztwa zawodowego w formie preorientacji zawodowej. Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, w których będą realizowane zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej z dnia 30 września 2017 r. obowiązek realizacji doradztwa zawodowego w oparciu o treści programowe określone w rozporządzeniu, obowiązek opracowania, realizacji i corocznej aktualizacji programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, współpraca z pracodawcami, placówkami, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy - Prawo oświatowe, szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe, poradniami psychologicznopedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli lub instytucjami rynku pracy. Dzieci, uczniowie i słuchacze objęci realizacją doradztwa zawodowego na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej z dnia 30 września 2017 r zwiększenie dostępności do zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w szkole i placówce, zwiększenie świadomości

29 podczas podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych, - przygotowanie do podejmowania samodzielnych decyzji edukacyjnych i zawodowych. Doradcy zawodowi 5553 na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej z dnia 30 września 2017 r. prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, prowadzenie działań określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Nauczyciele, w tym nauczyciele wychowawcy, o których mowa w art. 96 ust. 2 ustawy - Prawo oświatowe, pedagodzy, psycholodzy realizacja działań z zakresu doradztwa zawodowego w oparciu o treści programowe określone w rozporządzeniu. Szkoły zatrudniające doradców zawodowych 6500 na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej z dnia 30 września 2017 r. - zwiększenie jakości działań realizowanych w ramach doradztwa zawodowego. 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Projekt rozporządzenia został przekazany do zaopiniowania reprezentatywnym organizacjom związkowym w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. póz. 1881) oraz reprezentatywnym organizacjom pracodawców w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r.póz. 2029): l) Fomm Związków Zawodowych; 2) Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu Solidarność"; 3) Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych; 4) Business Centre Club-Związkowi Pracodawców; 5) Pracodawcom Rzeczypospolitej Polskiej; 6) Konfederacji Lewiatan"; 7) Związkowi Rzemiosła Polskiego. Stosownie do 36 ust. l uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. póz i 1204 oraz z 2018 r. póz. 114 i 278) projekt rozporządzenia w ramach konsultacji publicznych otrzymały następujące podmioty: l) Krajowa Izba Gospodarcza; 2) Federacja Inicjatyw Oświatowych; 3) Federacja Partnerstwo na Rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci; 4) Fundacja Promyk Słońca"; 5) Fundacja Rodzice Szkole";

30 6) Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji; 7) Fundacja Rzecznik Praw Rodziców; 8) Fundacja SYNAPSIS; 9) Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy; 10) Komisja Krajowa NSZZ Solidarność 80"; 11) Konferencja Dyrektorów Bibliotek Pedagogicznych; 12) Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej; 13) Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność"; 14) Krajowe Stowarzyszenie Pomocy Szkole; 15) Naukowe Towarzystwo Poradoznawcze; 16) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Centrów Kształcenia Ustawicznego; 17) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Niepublicznych Szkół Artystycznych; 18) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego; 19) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty; 20) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli; 21) Polska Izba Firm Szkoleniowych; 22) Polska Rada Ekumeniczna; 23) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną; 24) Polskie Towarzystwo Dysleksji; 25) Polskie Towarzystwo Pedagogów Specjalnych; 26) Polski Związek Głuchych - Zarząd Główny; 27) Polski Związek Niewidomych - Zarząd Główny; 28) Przewodniczący Rady Krajowej - Alians Ewangeliczny; 29) Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski; 30) Społeczne Towarzystwo Oświatowe; 31) Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego; 32) Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich; 33) Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. H. Aspergera; 34) Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji; 35) Stowarzyszenie Rodziców na Rzecz Pomocy Szkołom; 36) Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomych; 37) Towarzystwo Rozwijania Inicjatyw Oświatowych; 38) Unia Metropolii Polskich; 39) Unia Miasteczek Polskich; 40) Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego; 41) Związek Gmin Wiejskich RP; 42) Związek Miast Polskich; 43) Związek Nauczycielstwa Polskiego; 44) Związek Powiatów Polskich; 45) Związek Województw RP. Projekt rozporządzenia wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji został udostępniony w Biuletynie Infonnacji Publicznej na stronie intemetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. póz. 248), oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, zgodnie z uchwałą nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów. Projekt rozporządzenia został także przekazany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu

31 Terytorialnego, Radę Dialogu Społecznego, Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Obywatelskich. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 25 czerwca 2018 r. pozytywnie zaopiniowała projekt rozporządzenia. Podsumowanie wyników konsultacji publicznych i opiniowania zostało opisane w raporcie z konsultacji publicznych i opiniowania. 6. Wpfyw na sektor finansów publicznych (ceny stałe z... r.) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [min zł] o l Lqcznie (0-10) Dochody ogółem o o o o o o o o o o o o budżet państwa o o o o o o o o o o o o JST o o o o o o o o o o o o pozostałe jednostki (oddzielnie) o o o o o o o o o o o o Wydatki ogółem o o o o o o o o o o o o budżet państwa o o o o o o o o o o o o JST o o o o o o o o o o o o pozostałe jednostki (oddzielnie) o o o o o o o o o o o o Saldo ogółem o o o o o o o o o o o o budżet państwa o o o o o o o o o o o o JST o o o o o o o o o o o o pozostałe jednostki (oddzielnie) o o o o o o o o o o o o Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. póz. 2203), środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, są zagwarantowane w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Jednym ze źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonych na finansowanie zadań oświatowych jest część oświatowa subwencji ogólnej. 7. Wpfyw na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Skutki Czas w latach od wejścia w życie zmian o l Łącznie

32 (0-10) W ujęciu pieniężnym duże przedsiębiorstwa o o o o o o o (w min zł, ceny stałe z r.) sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw o o o o o o o rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe o o o o o o o W ujęciu niepieniężnym duże przedsiębiorstwa Brak sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw Rozporządzenie może mieć wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Projektowane rozporządzenie zakłada, że szkoły w ramach realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego podejmą współpracę z pracodawcami z danego miasta, gminy lub regionu. Dzięki współpracy ze szkołami pracodawcy uzyskają m.in. wiedzę o kierunkach kształcenia oraz programie nauczania w poszczególnych typach szkół z ich regionu, jednocześnie będą mieli możliwość przekazywania informacji o ich zapotrzebowaniu w zakresie wiedzy i kwalifikacji zawodowych potencjalnych pracowników. rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Rozporządzenie może mieć wpływ na rodzinę i obywateli w zakresie zwiększenia świadomości w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych oraz lepszego przygotowania do podejmowania takich decyzji, ponieważ celem doradztwa zawodowego jest wspieranie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania samodzielnych i odpowiedzialnych wyborów edukacyjnych i zawodowych opartych na znajomości i rozumieniu siebie, systemu edukacji oraz rynku pracy. Działania szkoły związane z realizacją doradztwa zawodowego prowadzą do tego, że po zakończeniu edukacji absolwent będzie posiadał wiedzę na temat własnych zasobów i możliwości ich wykorzystania na rynku pracy, będzie świadomy, iż samokształcenie i kształcenie ustawiczne jest nierozerwalnym elementem współczesnego rynku pracy, ponadto będzie potrafił poruszać się po współczesnym rynku pracy i poszukiwać pracy z wykorzystaniem aktywnych metod. Osoby starsze i niepełnosprawne Brak. Niemierzalne Brak. Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Realizacja doradztwa zawodowego wpłynie na rozwój zawodowy ucznia zgodnie z jego zainteresowaniami i predyspozycjami, co będzie miało wpływ na konkurencyjność gospodarki na regionalnym i krajowym rynku pracy.

33 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). zmniejszenie liczby dokumentów D zinniejszenie liczby procedur II skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. D tak Klnie nie dotyczy 1^1 zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy II inne: tak me nie dotyczy Komentarz: Rozporządzenie przewiduje, że na dany rok szkolny szkoła opracuje program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, który będzie mógł być corocznie aktualizowany. Program ten powinien być opisem spójnych działań prowadzonych przez szkołę, zaplanowanych na dany rok szkolny, związanych z doradztwem zawodowym, mających na celu wsparcie ucznia w jego wyborach związanych z kiemnkiem kształcenia, uwzględniających potrzeby uczniów i rodziców. 9. Wplyw na rynek pracy Właściwa realizacja doradztwa zawodowego w szkołach prowadzi do tego, że po zakończeniu edukacji, absolwent będzie posiadał wiedzę na temat własnych zasobów i możliwości ich wykorzystania w dalszej edukacji i na rynku pracy, będzie świadomy, iż samokształcenie i kształcenie ustawiczne jest nierozerwalnym elementem współczesnego rynku pracy, ponadto będzie potrafił poruszać się po współczesnym rynku pracy i poszukiwać pracy z wykorzystaniem aktywnych metod. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne II sytuacja i rozwój regionalny m inne: Ł_ demografia mienie państwowe II informatyzacja II zdrowie Omówienie wpływu Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na pozostałe obszary. 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem l września 2018 r. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Ewaluacja efektów rozporządzenia nastąpi w wyniku działań podejmowanych w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego przez kuratorów oświaty. 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)

34 Raport z konsultacji publicznych i opiniowania.

35 Projekt z dnia 13 sierpnia 2018 r. Raport z konsultacji publicznych oraz opiniowania projektu rozporządzenia IVIinistra Edukacji Narodowej w sprawie doradztwa zawodowego Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. póz. 248), z chwilą skierowania projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie doradztwa zawodowego do konsultacji publicznych oraz opiniowania projekt został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Jednocześnie, zgodnie z 52 ust. l uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. póz i 1204 oraz z 2018 r. póz. 114 i 278,) projekt rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny. I. Omówienie wyników przeprowadzonych konsultacji publicznych i opiniowania l. Projekt rozporządzenia otrzymały do zaopiniowania w trybie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. póz. 1881) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r.póz. 2029) następujące podmioty: l) Forum Związków Zawodowych; 2) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; 3) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność"; 4) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej; 5) Konfederacja Lewiatan"; 6) Związek Rzemiosła Polskiego; 7) Business Centre Club-Związek Pracodawców; 8) Związek Nauczycielstwa Polskiego. Do projektu rozporządzenia uwagi zgłosili: Związek Zawodowy Rada Poradnictwa" (Rada Poradnictwa), Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) oraz Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność (Krajowa Sekcja). Zarówno ZNP, jak i Rada Poradnictwa, zwrócili uwagę na potrzebę zamieszczenia w załącznikach do rozporządzenia treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego oraz dla klas I-VI szkół podstawowych. Uwaga została uwzględniona. Projektowane rozporządzenie uzupełniono o stosowne załączniki. Z uwagi na duże różnice w rozwoju dzieci na tym etapie kształcenia oraz różne potrzeby dotyczące udzielanego wsparcia w zakresie realizowanej w szkole orientacji zawodowej załącznik z treściami l

36 programowymi dla klas I-VI szkół podstawowych został podzielony na dwa etapy (treści programowe dla klas I-III oraz klas IV-VI). Rada Poradnictwa i ZNP wskazali na potrzebę wprowadzenia zmian w zakresie zadań doradców zawodowych i uszczegółowienia oraz dostosowania ich brzmienia do innych działań z zakresu doradztwa zawodowego wskazanych w projekcie rozporządzenia. Uwaga została częściowo uwzględniona, m.in. przez połączenie dwóch zadań, tj. zadania dotyczącego koordynacji działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę z zadaniem, jakim jest gromadzenie, aktualizacja i udostępnienie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia. Ponadto wśród zadań wskazanych w 6 projektowanego rozporządzenia zaproponowano, aby doradca zawodowy we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, opracowywał program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, jak również wspierał te osoby w zakresie realizacji działań określonych w tym programie. Kolejna uwaga zgłoszona zarówno przez ZNP, jak i Radę Poradnictwa, dotyczyła propozycji zmiany przepisów dotyczących nieumieszczania na świadectwach szkolnych promocyjnych i ukończenia szkoły informacji o udziale ucznia w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego. ZNP zwrócił uwagę na to, iż informacja o udziale ucznia w zajęciach z wychowania do życia w rodzinie jest zamieszczana na świadectwie. Uwaga nie została uwzględniona. Udział w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego jest obowiązkowy, a jednocześnie zgodnie z przepisami rozdziału 3 a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. póz. 1457) zajęcia te nie podlegają ocenianiu i nie mają wpływu na promocję ucznia do klasy programowo wyższej, ani na ukończenie szkoły przez ucznia, tym samym nie jest zasadne umieszczanie na świadectwie szkolnym informacji o uczestnictwie ucznia w tych zajęciach. Natomiast uczestnictwo w zajęcia z wychowania do życia w rodzinie jest dobrowolne, stąd na świadectwie umieszcza się informację o ewentualnym fakcie uczestniczenia w nich przez ucznia. Rada Poradnictwa zaproponowała wprowadzenie zmian w treściach programowych określonych w załącznikach do rozporządzenia w zakresie usunięcia zapisów związanych z wyodrębnieniem rozpoznawania stanu zdrowia z całości własnych zasobów. Uwaga została uwzględniona. Z treści załączników wykreślono wyrażenie: rozpoznaje stan zdrowia oraz określa jego wpływ na wykonywanie zadań zawodowych", które zastąpiono wyrażeniem: określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych". Uwagę w tej kwestii zgłosiła także Rada Dzieci i Młodzieży Rzeczypospolitej Polskiej przy Ministrze Edukacji Narodowej. Kolejna uwaga Rady Poradnictwa dotyczyła uzupełnienia definicji doradztwa zawodowego o charakter realizowanych działań oraz przeformułowania zaproponowanej definicji, tak aby była bardziej precyzyjna. Zaproponowano także wyłączenie z opisu celu realizacji doradztwa 2

37 zawodowego w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych sformułowania, zgodnie z którym, doradztwo zarodowe wspiera uczniów w procesie przygotowania do wyboru zawodu. Uwaga została częściowo uwzględniona przez zmianę brzmienia 2, w którym wskazano, że działania z zakresu doradztwa zawodnego powinny być realizowane w sposób zaplanowany i systematyczny. Niemniej jednak w projekcie rozporządzenia spośród działań realizowanych w ramach doradztwa zawodowego nie usunięto jego funkcji wspierającej. Doradztwo zawodowe niezależnie od miejsca jego realizacji ma na celu wsparcie jednostki w świadomym i samodzielnym planowania kariery, podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych osoby radzącej się czy ucznia, w procesie zdobywania wiedzy, pozyskiwania informacji czy podejmowania decyzji. Rada Poradnictwa zaproponowała także zmianę charakteru regulacji dotyczącej współpracy szkoły i placówki z pracodawcami, placówkami (centrum kształcenia praktycznego, centrum kształcenia ustawicznego oraz ośrodkiem dokształcania i doskonalenia zawodowego), szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli lub instytucjami rynku pracy z fakultatywnej na obligatoryjną. Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ z uwagi na różne otoczenie społecznogospodarcze, w jakim funkcjonują szkoły w poszczególnych regionach, nie wydaje się właściwe narzucanie konieczności podjęcia współpracy ze wszystkimi wymienionymi podmiotami. Ponadto Rada Poradnictwa zaproponowała, aby w przepisie określającym cele orientacji zawodowej zrezygnować z określenia uzdolnienia zawodowe, pozostawiając wyłącznie uzdolnienia. Uwaga została uwzględniona. ZNP zauważył, iż ocena skutków regulacji projektowanego rozporządzenia powinna zostać uzupełniona o określenie wpływu rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. Uwaga została uwzględniona. Odnosząc się do uwagi Krajowej Sekcji dotyczącej obaw związanych z możliwością zrealizowania wszystkich działań, jakie określono w projektowanym rozporządzeniu, warto zauważyć, iż wdanej szkole będzie opracowywany program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Program ten będzie uwzględniał wszystkie treści programowe określone w załącznikach do rozporządzenia dla poszczególnych typów szkół wraz z działaniami, w ramach których będą one realizowane, oraz osobami odpowiedzialnymi za ich realizację. Zgodnie z art. 68 ust. l pkt l ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. póz. 996, z późn. zm.), dyrektor szkoły kieruje działalnością szkoły oraz reprezentuje ją na zewnątrz, co oznacza, że kieruje on wszystkimi sprawami szkoły, jakie należą do zakresu działania szkoły. Tym samym dyrektor szkoły jest również 3

38 odpowiedzialny za realizację doradztwa zawodowego w szkole oraz zatwierdza program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, więc powinien zapewnić możliwość realizacji działań zawartych w tym programie. Jednocześnie, ze względu na zmiany konstrukcji i kształtu projektowanego rozporządzenia, część uwag, dotyczących m.in. fakultatywności decyzji związanej z realizacją doradztwa zawodowego w innych formach niż zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, stała się bezzasadna. 2. W ramach konsultacji publicznych projekt rozporządzenia otrzymały następujące podmioty: l) Krajowa Izba Gospodarcza; 2) Federacja Inicjatyw Oświatowych; 3) Federacja Partnerstwo na Rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci; 4) Fundacja Promyk Słońca"; 5) Fundacja Rodzice Szkole"; 6) Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji; 7) Fundacja Rzecznik Praw Rodziców; 8) Fundacja SYNAPSIS; 9) Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy; 10) Komisja Krajowa NSZZ Solidarność 80"; 11) Konferencja Dyrektorów Bibliotek Pedagogicznych; 12) Kraj owe Forum Oświaty Niepublicznej; 13) Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność"; 14) Krajowe Stowarzyszenie Pomocy Szkole; 15) Naukowe Towarzystwo Poradoznawcze; 16) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Centrów Kształcenia Ustawicznego; 17) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Niepublicznych Szkół Artystycznych; 18) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego; 19) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty; 20) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli; 21) Polska Izba Firm Szkoleniowych; 22) Polska Rada Ekumeniczna; 23) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną; 24) Polskie Towarzystwo Dysleksji; 25) Polskie Towarzystwo Pedagogów Specjalnych; 26) Polski Związek Głuchych - Zarząd Główny; 27) Polski Związek Niewidomych - Zarząd Główny; 28) Przewodniczący Rady Krajowej - Alians Ewangeliczny; 29) Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski; 30) Społeczne Towarzystwo Oświatowe; 4

39 31) Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego; 32) Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich; 33) Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. H. Aspergera; 34) Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji; 35) Stowarzyszenie Rodziców na Rzecz Pomocy Szkołom; 36) Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym; 37) Towarzystwo Rozwijania Inicjatyw Oświatowych; 38) Unia Metropolii Polskich; 39) Unia Miasteczek Polskich; 40) Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego; 41) Związek Gmin Wiej skich RP; 42) Związek Miast Polskich; 43) Związek Powiatów Polskich; 44) Związek Województw RP. Do projektu rozporządzenia odniosły się następujące podmioty: l) Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy; 2) Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego; 3) Polski Związek Niewidomych. Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego nie wniósł uwag do projektu rozporządzenia. Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy zgłosiła uwagi dotyczące: l) jednoznacznego wskazania, jakie kwalifikacje powinien posiadać nauczyciel doradca zawodowy realizujący zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. Zgodnie z projektem rozporządzenia, zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego realizują doradcy zawodowi posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego są określone w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia l sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. póz. 1575), wydanego na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. póz. 967); 2) poszerzenia katalogu instytucji, w których mogą być realizowane wizyty zawodoznawcze, o inne placówki działające na rzecz rynku pracy specjalizujące się w doradztwie zawodowym na rzecz młodzieży. Uwaga nie została uwzględniona. Wizyty zawodoznawcze mają na celu poznanie rzeczywistych warunków pracy i zawodów, dlatego też w projekcie rozporządzenia określono, że wycieczki te mogą być organizowane u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, co pozwoli na zapoznanie się z rzeczywistymi warunkami pracy. Warto zauważyć, że o podjęciu współpracy przy realizacji doradztwa zawodowego z innymi placówkami, w tym np. placówkami 5

40 działającymi na rzecz rynku pracy, decyduje dyrektor szkoły wraz z innymi nauczycielami realizującymi działania z zakresu doradztwa zawodowego. Tym samym szkoła, opracowując program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, wskazuje podmioty, z którymi współpracuje przy realizacji działań określonych w tym programie, więc może uwzględnić także inne placówki działające na rzecz rynku pracy; 3) poszerzenia katalogu instytucji, z którymi szkoła lub placówka może współpracować przy organizacji doradztwa zawodowego, o instytucje rynku pracy specjalizujące się w doradztwie zawodowym na rzecz młodzieży. Uwaga nie została uwzględniona. Zaproponowany w projekcie rozporządzenia katalog instytucji, z którymi szkoła i placówka może współpracować, nie jest katalogiem zamkniętym zatem szkoła, w zależności od jej potrzeb i możliwości, może współpracować także z innymi placówkami działającymi na rzecz rynku pracy; 4) uzupełnienia załączników, w szczególności określających treści programowe dla szkół ponadpodstawowych i szkół dla dorosłych, o treści dotyczące kształtowania aktywnych postaw na rynku pracy, przełamywania psychologicznych barier, bierności i stereotypów. Uwaga nie została uwzględniona. W ramach realizacji treści, które zostały określone w załącznikach do projektowanego rozporządzenia, zostaną także zrealizowane zagadnienia związane z kształtowaniem aktywnych postaw na rynku pracy. Przykładowo, załącznik określający treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych zawiera treści programowe, zgodnie z którymi, uczeń będzie potrafił zidentyfikować potrzeby i oczekiwania pracodawców, przeanalizować oferty pracy pod kątem własnych zasobów, wskazać metody poszukiwania pracy oraz możliwości zdobycia doświadczenia zawodowego, samodzielnie sporządzić i zaktualizować dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców, samodzielnie przygotować się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej, scharakteryzować przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej. Ponadto załącznik określający treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla techników zawiera m.in. treści programowe, zgodnie z którymi uczeń będzie potrafił porównać formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, przeanalizować podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika, skonfrontować własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy, wskazać możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatmdnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej. Ponadto w ramach realizacji poszczególnych treści oraz procesu doradztwa zawodowego uczeń dowiaduje się, że aktywna postawa jest niezwykle istotna w procesie poszukiwania pracy i w ciągu jego pracy zawodowej niejednokrotnie konieczne będzie podnoszenie kwalifikacji. 6

41 Polski Związek Niewidomych zwrócił uwagę, iż w projekcie rozporządzenia brakuje regulacji dotyczących doradztwa zawodowego dla uczniów niepełnosprawnych. W odniesieniu do powyższej uwagi należy zauważyć, iż doradztwo zawodowe określone w projektowanym rozporządzeniu jest dostępne dla wszystkich (nie dyskryminuje i nie faworyzuje żadnej z grup), dlatego też nie przewiduje się odrębnych regulacji dla uczniów niepełnosprawnych. Ponadto w ramach projektu Przygotowanie trenerów do realizacji szkoleń z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego" realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji (jednostkę podległą Ministrowi Edukacji Narodowej) opracowano program szkolenia dla osób realizujących zadania z zakresu doradztwa zawodowego, który zawiera moduł: Doradztwo zawodowe dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi". W oparciu o przygotowany program w ramach projektu konkursowego zostaną przeszkolone osoby realizujące zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego w szkołach. Uwagi Stowarzyszenia Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej są zbieżne z uwagami Związku Zawodowego Rada Poradnictwa", tym samym odniesienie się do uwag zostało przedstawione w części I pkt l raportu. Ponadto do projektu rozporządzenia uwagi zgłosiła Rada Dzieci i Młodzieży Rzeczypospolitej Polskiej przy Ministrze Edukacji Narodowej; uwagi dotyczyły: l) uzupełnienia zadań doradcy zawodowego o zadanie polegające na przedstawianiu uczniom metod uczenia się i przyswajania materiału oraz informowaniu o psychicznych i fizycznych aspektach efektywności przyswajania wiedzy. Uwaga nie została uwzględniona. Kwestie dotyczące metod uczenia się i przyswajania materiału oraz informowanie o psychicznych i fizycznych aspektach efektywności przyswajania wiedzy nie należą do kompetencji doradcy zawodowego, tym samym nie mogą one zostać dopisane do zadań doradcy zawodowego; 2) dodania zapisu dotyczącego konieczności skonsultowania programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego z samorządem uczniowskim danej szkoły. Uwaga nie jest zasadna. Zgodnie z art. 85 ust. 5 pkt l i 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, samorząd uczniowski może przedstawiać radzie szkoły lub placówki, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi szkoły wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły lub placówki, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów, takich jak: prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami, prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiającej zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań; 3) uzupełnienia załącznika do rozporządzenia zawierającego treści programowe dla klas VII i VIII szkół podstawowych o treści dotyczące zapoznania się z sytuacją na rynku pracy w kraju i swoim regionie. Uwaga nie jest zasadna. W załączniku zawierającym treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych ta kwestia jest już 7

42 uwzględniona, ponieważ określono tam, że uczeń wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; 4) uzupełnienia załącznika do rozporządzenia zawierającego treści programowe dla klas VII i VIII szkół podstawowych o treści dotyczące analizy ofert szkół ponadpodstawowych pod kątem wyników oraz dopuszczalności do egzaminów zawodowych. Uwaga nie jest zasadna. W załączniku określającym treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych kwestia ta jest już uwzględniona, ponieważ określono tam, że uczeń analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i wyższych pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji. Jednocześnie należy pamiętać, iż w zależności od potrzeb uczniów w danej szkole czy klasie nauczyciel/doradca zawodowy realizujący te treści przedstawi informacje, uwzględniając rzeczywiste potrzeby uczniów; 5) uzupełnienia załączników do rozporządzenia zawierających treści programowe dla branżowych szkół I stopnia, techników i liceów ogólnokształcących o treści dotyczące zapoznania ucznia z tematyką bezrobocia oraz poszukiwania pracy, jak również o zagadnienia związane ze sposobami postępowania w przypadku utraty pracy. Uwaga nie jest zasadna. W załącznikach przeznaczonych dla tych typów szkół zawarto już treści dotyczące tych kwestii; 6) podkreślenia w załącznikach dotyczących realizacji treści programowych dla branżowych szkół I stopnia, techników i liceów ogólnokształcących, że indywidulany plan działania powinien być opracowywany przy wsparciu osoby wykwalifikowanej. Uwaga nie została uwzględniona. Doradztwo zawodowe ma na celu wspieranie uczniów i słuchaczy, tym samym nie ma potrzeby zwracania uwagi na ten fakt w realizacji poszczególnych treści określonych w załączniku. Cele realizacji doradztwa zawodowego zostały określone w 2 projektowanego rozporządzenia; 7) uzupełnienia załącznika zawierającego treści programowe dla klas VII i VIII szkół podstawowych o treści dotyczące pobudzania aktywności ucznia w wielu dziedzinach. Uwaga nie jest zasadna. W zaproponowanych treściach programowych dla tego etapu kształcenia zawarto już treści, zgodnie z którymi uczeń rozpoznaje własne zasoby. Tym samym uczeń przy wsparciu nauczyciela/doradcy zawodowego w oparciu o swoje różnorodne doświadczenia i zainteresowania uczy się wybierać te, które są mu najbardziej bliskie i może je wykorzystać w dalszej edukacji i w konsekwencji w swojej pracy zawodowej; 8) usunięcia z załączników treści dotyczących wskazywania przez ucznia korzyści wynikających z doradztwa zawodowego. Uwaga została uwzględniona. Do projektu rozporządzenia odniosło się również Porozumienie Zielonogórskie, które nie wniosło uwag. 8