Spotkanie informacyjno konsultacyjne. 9 listopada 2017 r.

Transkrypt

1 Spotkanie informacyjno konsultacyjne 9 listopada 2017 r.

2 Co w planie? 1. Model pomocy psychologiczno pedagogicznej 2. Diagnoza funkcjonalna jako podstawa w rozpoznawaniu i zaspokajaniu potrzeb dzieci i młodzieży 3. Zmiany proceduralne wynikające ze zmian w przepisach prawa 4. Nowe rozwiązania w organizowaniu pomocy psychologiczno pedagogicznej

3 Model - założenia ustawodawcy: zwiększenie roli szkoły w procesie rozpoznawania i zaspokajania potrzeb dzieci/ uczniów Argumenty na rzecz zwiększenia roli szkoły w procesie diagnozy możliwości i potrzeb uczniów: szkoła jako naturalne środowisko pozwala na bardziej trafną i rzetelną diagnozę; nauczyciele prowadzą obserwację podłużną, co pozwala ująć dane zachowania (cechy) w kontekście rozwojowym (zmian w czasie); nauczyciele obserwują zachowanie uczniów w różnych kontekstach (zabawy, nauki, komunikacji rówieśniczej), co pozwala na ocenę funkcjonowania uczniów w kilku perspektywach (intraindywidualna: poznawcza, emocjonalna, osobowościowa; społeczna rówieśnicy, społeczna rodzina).

4 Poziomy diagnozy 1. Najpierw: nauczyciel w szkole - rozpoznaje i zaspokaja potrzeby dziecka/ucznia KWESTIA DOKUMENTOWANIA 2. Jeśli to zbyt mało: nauczyciel + specjalista szkolny - wspólne działania na rzecz rozpoznawania i zaspokajania potrzeb - KWESTIA DOKUMENTOWANIA 3. Jeśli efekty tych działań są niewystarczające: szkoła + specjalista z poradni współpraca KWESTIA DOKUMENTOWANIA 4. Gdy mimo w/ w działań nie ma oczekiwanych efektów - problem trafia do poradni psychologiczno pedagogicznej

5 Diagnoza funkcjonalna Diagnoza funkcjonalna - wielowymiarowy proces opisu zachowań ucznia i zbiór metod, służących gromadzeniu informacji o przyczynach: - trudnego zachowania (antecedents A), - jego charakterystyce (behavior B), - a także omówieniu skutków (concequences C), w celu rozpoznania funkcji danego zachowania (Cooper, Heron, Heward, 2007). Program tak rozumianej funkcjonalnej oceny zachowania, występujący jako akronim ABC, powinien prowadzić do zaprojektowania strategii oddziaływań terapeutycznych, mających na celu redukcję zachowań problemowych i stymulację zachowań pożądanych. Program funkcjonalnej oceny zachowania nie jest oparty na jednorazowej obserwacji ucznia czy rozmowie z nim, ale stanowi wieloetapową procedurę oddziaływań w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Aktualnie pilotaż narzędzia TROS-KA do badania rozwoju społęczno emocjonalnego dzieci 9-13 letnich, przewidywane inne narzędzia, które bazować będą na diagnozie uwzględniającej rodzica, nauczyciela, ucznia oraz badanie w poradni.

6 O diagnozie funkcjonalnej 1. W diagnozie funkcjonalnej uwzględnia się zarówno obszary deficytów ucznia (szeroko rozumianego) jak i jego funkcje zachowane oraz zasoby, szczególną uwagę poświęcając tym drugim, jako warunkom wspomagania rozwoju, stymulacji i budowania pozytywnego obrazu siebie. 2. Diagnoza funkcjonalna obejmuje opis wszystkich obszarów funkcjonowania ucznia jako podmiotu spostrzeganego holistycznie. Na obraz jednostki składają się czynniki pozostające we wzajemnych zależnościach: a) rozwój fizyczny (ewentualne choroby somatyczne) i motoryczny, w tym motoryka duża (lokomocja) i mała (samoobsługa); b) rozwój poznawczy, w tym spostrzeganie wzrokowe, słuchowe, pamięć, uczenie się, uwaga, myślenie; c) rozwój językowy, w tym: mowa, kompetencje językowe i komunikacyjne; d) rozwój społeczny, moralny i emocjonalny; e) rozwój tożsamości i osobowości (u uczniów starszych, począwszy od średniego wieku szkolnego).

7 3. Proces diagnozy jest ściśle powiązany z możliwością oddziaływań interwencyjnych, rozwojowych i wspomagających. Ocena zachowania i terapia zaburzeń przenikają się tu wzajemnie - powstaje jeden nierozerwalny cykl diagnostyczno-terapeutyczny, w którym diagnoza służy terapii, a terapia pogłębianiu diagnozy i nadawaniu jej dynamicznego charakteru, co z kolei prowadzi do podejmowania nowych oddziaływań wspomagających. 4. Diagnoza funkcjonalna ukierunkowana jest na badanie funkcji zachowań prezentowanych przez ucznia, a nie tylko ich struktury. 5. Ze względu na jej dynamiczny charakter celem diagnozy funkcjonalnej jest ukazanie pełnego i zmieniającego się obrazu ucznia z profilem jego mocnych i słabszych stron, a nie etykietowanie i nadawanie jednej stałej nazwy przejawianym przez niego zaburzeniom. 6. Diagnoza funkcjonalna jest procesem wieloetapowym, dokonywanym przez zespół złożony z przedstawicieli różnych grup społecznych, powiązanych z uczniem, takich jak: nauczyciel, psycholog, pedagog, logopeda, rodzice; mających z nim kontakt o różnym nasileniu i w zróżnicowanych warunkach życiowych. 7. Ważne jest, aby w miarę możliwości przebiegała ona w środowisku znanym uczniowi i miała charakter ciągły, a nie ograniczała się do jednego czy dwóch spotkań z obcą osobą w nowym miejscu. 8. Diagnoza funkcjonalna uwzględnia dane z wielu źródeł: od ucznia, ale także od nauczyciela-wychowawcy oraz od rodziców.

8 Proponowane etapy diagnozy funkcjonalnej (Pytka, 2005) 1) diagnoza konstatująca fakty (określenie obszarów deficytowych i obszarów do rozwoju, a także mocnych stron badanego, wskazanie na potencjalne źródła trudności aspekt etiologii badanych zjawisk); 2) diagnoza ukierunkowująca lub projektująca (opracowanie programu działań o charakterze naprawczym/profilaktycznym/rozwojowym i wdrożenie go w codzienną praktykę szkolną, co wymaga ścisłej współpracy specjalistów z poradni, nauczycieli i rodziców); 3) diagnoza weryfikująca (traktowana jako etap ewaluacji podjętych działań naprawczych).

9 Nasze dotychczasowe doświadczenia: WSPÓŁPRACA PPP - SZKOŁY 1. Mamy wypracowane sposoby komunikacji szkoła poradnia. 2. Wypracowany jest schemat działań przy ubieganiu się o badania w poradni. 3. Dostępne są kwestionariusze, w oparciu o które szkoły dokonują opisu funkcjonowania dzieci na cele diagnostyczne, które dostarczane są do poradni. 4. Jest oferta, którą szkoły mogą posiłkować się w swoich działaniach. 5. W sytuacji, gdy dziecko korzysta z terapii informujemy o tym szkoły, będą też informacje o zakończeniu terapii.

10 Orzecznictwo Nadal na wniosek rodzica/ pełnoletniego ucznia także rodzic zastępczy i przedstawiciel z placówki opiekuńczo wychowawczej, w której dziecko wychowuje się Do wniosku wnioskodawca dołącza posiadane dokumenty, a jeśli jest taka potrzeba, to poradnia zwraca się o uzupełnienie akt. Rodzic jest stroną w sprawie, która ma charakter administracyjny: wydanie orzeczenia + przywileje, możliwe jest odwołanie się od orzeczenia. W posiedzeniu zespołu orzekającego uczestniczyć mogą inne osoby wskazane przez rodzica albo powołane przez przewodniczącego zespołu mają one głos doradczy.

11 Kształcenie specjalne dla określonych rodzajów problemów Gdy niepełnosprawność: intelektualna wzroku: słabe widzenie/ niewidzenie słuchu: słabe słyszenie/ niesłyszenie autyzm, w tym zespół Aspergera niepełnosprawność ruchowa, w tym afazja niepełnosprawności sprzężone Gdy zagrożenie niedostosowaniem społecznym Gdy niedostosowane społeczne Informacje te zawarliśmy na drugiej stronie druku zaświadczenia lekarskiego niekiedy takie zaświadczenie jest wymagane, by ustalić niepełnosprawność i jej głębokość.

12 Nauczanie indywidualne Jedynie w miejscu zamieszkania Stan zdrowia jako kryterium różnicujące Możliwość odstąpienia na podstawie zaświadczenia lekarskiego Możliwość czasowego nierealizowania nauki na podstawie zaświadczenia lekarskiego Od lekarza medycyny pracy nie jest obligatoryjne; wymagane, gdy przewodniczący zespołu orzekającego wezwie do przedstawienia Informacje te zawarliśmy na drugiej stronie druku zaświadczenia lekarskiego, którego każdorazowo, zgodnie z wymaganiami prawnymi, oczekujemy od wnioskodawcy przy ubieganiu się o nauczanie indywidualne.

13 Tworzenie orzeczeń Konieczne współdziałanie, zwłaszcza przy kształceniu specjalnym ZALECENIA! Np.. W orzeczeniu dot. kształcenia specjalnego zalecenia obejmują (po krótce): 1) określenie warunków i form zaspokajania potrzeb i rozwijania możliwości, w tym z udziałem dodatkowo zatrudnionej kadry wraz z uzasadnienie 2) cele w/ w działań na rzecz dziecka oraz działań na rzecz rodziców wraz z uzasadnieniem. 3) wszystkie możliwe formy kształcenia od tych najbardziej do najmniej pożądanych wraz z uzasadnieniem 4) potrzebę realizacji wybranych zajęć indywidualnie lub w grupach do 5 uczniów wraz z uzasadnieniem 5) Działania na rzecz poprawy funkcjonowania ucznia w kontekście społecznym i działania wspierające rodziców dziecka wraz z uzasadnieniem 6) niezbędny w procesie kształcenia sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, wraz z uzasadnieniem 7) zalecane sposoby oceny efektów działań Ponadto w zależności od potrzeb podaje się dodatkowe istotne informacje o dziecku lub uczniu, w szczególności o wspomagającej lub alternatywnej metodzie komunikacji (AAC), którą posługuje się dziecko lub uczeń

14 Wnioskowanie o diagnozę Reprezentantem prawnym dziecka/ ucznia nadal jest rodzic, ale na badania może zgłosić także szkoła składa wówczas wniosek i dołącza dokumentację wzór wniosku jest wypracowany i zamieszczony w zakładce DRUKI na www poradni poradnia może pismem wezwać do uzupełnienia dokumentacji Wg 20 ust. 10 rozp. MEN w sprawie pomocy psych. - ped. Określa okoliczności, gdy szkołą może wystąpić z w/w wnioskiem: W przypadku, gdy z wniosków dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia (formułowanych w wyniku oceny efektów pomocy p-p) wynika, że mimo udzielanej uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole nie następuje poprawa funkcjonowania ucznia w szkole, dyrektor szkoły, za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia, występuje do publicznej poradni z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania problemu ucznia.

15 Diagnoza gdy z inicjatywy dyrektora szkoły Wniosek dyrektora wg rozporządzenia w sprawie pomocy p-p zawierać ma informacje o: 1) rozpoznanych indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych, możliwościach psychofizycznych ucznia oraz potencjale rozwojowym ucznia; 2) występujących trudnościach w funkcjonowaniu ucznia w szkole lub szczególnych uzdolnieniach ucznia; 3) działaniach podjętych przez nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów w celu poprawy funkcjonowania ucznia w szkole, formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi w szkole, okresie ich udzielania oraz efektach podjętych działań i udzielanej pomocy; 4) wnioskach dotyczących dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia, sporządzonych na podstawie oceny efektywności pomocy pp.

16 Zindywidualizowana ścieżka dla uczniów, którzy mogą uczęszczać do przedszkola lub szkoły, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia nie mogą realizować wszystkich zajęć wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym i wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych Ścieżka obejmuje wszystkie zajęcia wychowania przedszkolnego lub edukacyjne, które są realizowane: 1) wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym oraz 2) indywidualnie z uczniem.

17 Wymagana jest opinia publicznej poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej formie. Do wniosku o wydanie opinii dołącza się dokumentację określającą: 1) trudności w funkcjonowaniu ucznia w przedszkolu lub szkole; 2) w przypadku ucznia obejmowanego zindywidualizowaną ścieżką ze względu na stan zdrowia (wtedy potrzebne zaświadczenie lekarskie!) także wpływ przebiegu choroby na funkcjonowanie ucznia w przedszkolu lub szkole oraz ograniczenia w zakresie możliwości udziału ucznia w zajęciach wychowania przedszkolnego lub zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym; 3) w przypadku ucznia uczęszczającego do przedszkola lub szkoły także opinię nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem o funkcjonowaniu ucznia w przedszkolu lub szkole. Przed wydaniem opinii publiczna poradnia we współpracy z przedszkolem lub szkołą oraz rodzicami ucznia albo pełnoletnim uczniem przeprowadza analizę funkcjonowania ucznia uwzględniającą efekty udzielanej dotychczas przez przedszkole lub szkołę pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

18 Opinia w sprawie zindywidualizowanej ścieżki zawiera dane i informacje jak każda opinia (poza opinią do wczesnego wspomagania), a ponadto wskazuje: 1) zakres, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach wychowania przedszkolnego lub zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym; Wg Wikipedii Zakres to słowo które może oznaczać pole, sferę, dziedzinę pracy, działania (działalności), aktywności jakiegoś narzędzia, przyrządu albo określony zbiór obowiązków i odpowiedzialności danej osoby. 2) okres objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką, nie dłuższy jednak niż rok szkolny; 3) działania, jakie powinny być podjęte w celu usunięcia barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola lub szkoły. Uczeń objęty zindywidualizowaną ścieżką realizuje w przedszkolu lub szkole program wychowania przedszkolnego lub programy nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w szczególności potrzeb wynikających ze stanu zdrowia.

19 Uczeń objęty zindywidualizowaną ścieżką realizuje w przedszkolu lub szkole program wychowania przedszkolnego lub programy nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w szczególności potrzeb wynikających ze stanu zdrowia. Na wniosek rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia dyrektor przedszkola lub szkoły ustala, z uwzględnieniem opinii o zindywidualizowanej ścieżce: - tygodniowy wymiar godzin zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem, - uwzględniając konieczność realizacji przez ucznia podstawy programowej wychowania przedszkolnego, podstawy programowej kształcenia ogólnego lub podstawy programowej kształcenia w zawodach.

20 Zindywidualizowanej ścieżki nie organizuje się dla: 1) uczniów objętych kształceniem specjalnym 2) uczniów objętych indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym albo indywidualnym nauczaniem Przy kształceniu specjalnym w orzeczeniu może być ujęty wariant pracy indywidualnej albo w grupach do 5 uczniów.

21 Uczeń zdolny Dedykowane są mu opinie: 1) W sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych do możliwości wyższych niż przeciętne takiego ucznia 2) W spawie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki osobne rozporządzenie reguluje organizację tej formy kształcenia W każdej sytuacji diagnostycznej zarówno w szkole, jak i w poradni jest wymóg, aby rozpoznawać nie tylko problemy rozwojowe i edukacyjne, ale też potencjalne możliwości i mocne strony ucznia praca - na zasobach!!!

22 Inne opinie z poradni w sprawie Wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Odroczenia/ wcześniejsze przyjęcie dziecka do szkoły Nauki poza szkołą Objęcia nauką klasie terapeutycznej Dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do możliwości psychofizycznych ucznia Specyficznych trudności w uczeniu się Przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy Pierwszeństwa w przyjęciu do szkoły ponadgimnazjalnej ucznia z problemami zdrowotnymi ograniczającymi możliwość wyboru kierunku kształcenia Udzielenia zezwolenia na zatrudnienie młodocianego w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy lub nauki zawodu Braku przeciwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych Objęcia dziecka pomocą psychologiczno - pedagogiczną w przedszkolu, szkole lub placówce oświatowej Innych związanych z kształceniem i wychowaniem dziecka

23 Opracowała Joanna Żbikowska